Maria Janion rekonstruuje fakty, przybliża literackich bohaterów, wreszcie przygląda się stereotypom. Szkicuje barwne losy Berka Joselewicza i przedstawia wysiłki Mickiewicza na rzecz utworzenia Legionu Żydowskiego, a także silną wiarę poety w „tajemniczą więź, łączącą naród polski z narodem Izraela”. Mickiewiczowski Jankiel, który „Ojczyznę jako Polak kochał!” (jego pierwowzorem był prawdopodobnie Joselewicz)...

Owszem, prawda jest taka, że i ja, za romantykami, kreśliłam apologię polskiego, romantycznego szaleństwa. I ja idealizowałam Polaków jako naród jednolicie bohaterski. I ja widziałam w naszym mesjanizmie przede wszystkim słuszną gloryfikację polskiego cierpienia – mówi żywa legenda polskiej nauki, guru wiedzy o romantyzmie, znawczyni wampirów i guseł, żydowskich bohaterów polskiej historii i zapomnianych legend słowiańszczyzny...