Darmowy fragment publikacji:
Charakter psa
dla bystrzaków
Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson
T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska
ISBN: 978-83-246-2056-2
Tytu³ orygina³u: Understanding Your Dog
For Dummies (For Dummies (Pets))
Format: 180x235, stron: 288
Sekrety psiej psychiki
Zastanawiasz siê, jak wygl¹da œwiat widziany oczami Twojego psa? Chcesz wiedzieæ,
co sprawia, ¿e czasami jest przygnêbiony, a innym razem bez wyraŸnej przyczyny
zaczyna szaleæ jak pijany zaj¹c? Masz ochotê poznaæ osobowoœæ swojego psa
i nauczyæ siê porozumiewaæ z nim w jego jêzyku? Zapraszamy Ciê zatem
na fascynuj¹c¹ wycieczkê w g³¹b psiego umys³u.
Autorzy ksi¹¿ki — psycholog i trenerka psów — pomog¹ Ci zrozumieæ emocjonalne
potrzeby szczeniaka i wskazaæ najlepsze sposoby wychowania oraz kszta³towania
charakteru Twojego pupila. Doradz¹ równie¿, jak opiekowaæ siê starzej¹cym siê psem,
zmagaj¹cym siê z problemem zniedo³ê¿nienia. Przedstawi¹ pozytywne techniki
szkolenia Twojego czworono¿nego przyjaciela, dostosowane do jego wieku. Znajdziesz
tu tak¿e niezawodne sposoby postêpowania z psami o ró¿nej osobowoœci
i temperamencie, prowadzenia zwierz¹t lêkliwych oraz agresywnych.
• Interpretacja cech charakterystycznych i przewidywanie zachowania
na podstawie rasy.
• Jak psy rozumiej¹ ludzki jêzyk oraz interpretacja intonacji
i sygna³ów wokalnych.
• Techniki motywacyjne umo¿liwiaj¹ce modyfikowanie zachowania.
• Rozwi¹zywanie problemów z zachowaniem oraz nauka czystoœci.
Ponadto znajdziesz tu dekalogi: 10 najpopularniejszych nieporozumieñ, 10 sposobów,
by zostaæ przywódc¹ dla swojego psa oraz 10 sposobów na ciche porozumienie.
Spis treĂci
O autorach ........................................................................................................................13
PodziÚkowania od autorów ...............................................................................................15
WstÚp ................................................................................................................................17
O ksiÈĝce ................................................................................................................................ 18
Konwencje zastosowane w ksiÈĝce ....................................................................................... 18
Czego nie czytaÊ .................................................................................................................... 18
Naiwne zaïoĝenia .................................................................................................................. 19
Jak podzielona jest ksiÈĝka .................................................................................................... 19
CzÚĂÊ I: FascynujÈcy Ăwiat psów ...................................................................................... 19
CzÚĂÊ II: WyjÈtkowa osobowoĂÊ Twojego psa ................................................................ 19
CzÚĂÊ III: Psie wystÚpki .................................................................................................... 20
CzÚĂÊ IV: Psy nie zachowujÈ siÚ ěle,
czyli o bïÚdnych wyobraĝeniach i dobrych rozwiÈzaniach ......................................... 20
CzÚĂÊ V: Dekalogi ............................................................................................................. 20
Ikony wykorzystane w ksiÈĝce .............................................................................................. 20
Co dalej .................................................................................................................................. 21
CzÚĂÊ I: FascynujÈcy Ăwiat psów ...............................23
Rozdziaï 1: Pies na caïe ĝycie: podstawy psiej psychologii .............................................25
Czy Twój pies jest owcÈ w wilczej skórze? ......................................................................... 25
Ludzie i psy: równolegïa ewolucja ................................................................................... 26
OsobowoĂÊ ........................................................................................................................ 26
Nadmiar boděców ............................................................................................................ 27
Wpïyw wieku ......................................................................................................................... 27
Wpïyw na uczenie siÚ psa ..................................................................................................... 28
Psy nie sÈ niegrzeczne ........................................................................................................... 29
Dlaczego psy muszÈ siÚ wyïadowaÊ? ............................................................................... 30
Analiza codziennych frustracji ......................................................................................... 30
Gdy rzeczywistoĂÊ kÈsa: w gïÈb psiej agresji .................................................................... 31
6 Charakter psa dla bystrzaków
Rozdziaï 2: ZrozumieÊ psa .................................................................................................33
Jak pies staï siÚ psem? ............................................................................................................ 33
PoczÈtki .............................................................................................................................. 34
Pierwszy krok ze strony wilków ....................................................................................... 35
Drugi krok — ze strony ludzi ........................................................................................... 36
Wieczny szczeniak ............................................................................................................. 37
Cechy zachowania sÈ we krwi .............................................................................................. 40
Jak wyleczyÊ psa o zbyt silnym instynkcie pogoni? ............................................................. 41
¿ycie seksualne psów ............................................................................................................ 43
Prawda o kastracji i sterylizacji ......................................................................................... 44
Teraz czy póěniej? Najlepszy wiek na przeprowadzenie zabiegu sterylizacji lub kastracji ..... 45
Rozdziaï 3: Porozumiewanie siÚ z psem ............................................................................47
Z polskiego na psie ................................................................................................................ 47
Oko w oko ............................................................................................................................. 48
Interpretacja intonacji i sygnaïów wokalnych ...................................................................... 51
Dobrze wykorzystaj swoje sïowa .......................................................................................... 52
Sïuchaj gïosu swojego psa ..................................................................................................... 52
Czytanie mowy ciaïa ............................................................................................................. 56
Uszy w górÚ, uszy w dóï ................................................................................................... 59
Wyraz pyska ....................................................................................................................... 60
Ogon .................................................................................................................................. 61
Rozdziaï 4: Spojrzenie na ĝycie z psiej perspektywy .........................................................65
Jaki pan, taki kram, czyli o podobieñstwach i róĝnicach ..................................................... 65
Twój pies potrzebuje Twojej miïoĂci ................................................................................... 66
Identyfikacja z grupÈ ......................................................................................................... 67
Wykorzystanie refleksji i pochwaïy, by wpïynÈÊ na zachowanie psa .............................. 69
Czym hierarchia róĝni siÚ od demokracji ................................................................................ 69
To jest w ich genach .......................................................................................................... 70
ObjÚcie ïaskawych rzÈdów ................................................................................................ 72
Ustalenie swojej pozycji .................................................................................................... 75
Wzmacnianie dobrego zachowania ...................................................................................... 78
CzÚĂÊ II: WyjÈtkowa osobowoĂÊ Twojego psa .............. 79
Rozdziaï 5: Poznanie osobowoĂci Twojego psa ................................................................81
Poznanie osobowoĂci swojego psa ....................................................................................... 81
Test osobowoĂci dla szczeniÈt .............................................................................................. 82
Przygotowanie do testu ..................................................................................................... 83
Przebieg testu .................................................................................................................... 85
Ocena dorosïego psa ............................................................................................................. 94
Wyniki testów osobowoĂci ................................................................................................ 95
Interpretacja wyników ....................................................................................................... 96
Spis treĂci 7
Rozdziaï 6: Interpretacja cech charakterystycznych poszczególnych ras ........................99
Po co stworzono rasy psów? ................................................................................................. 99
Klasyfikacja ras psów ........................................................................................................... 101
Psy myĂliwskie (sporting) ............................................................................................... 101
Psy goñcze ....................................................................................................................... 103
Psy pracujÈce ................................................................................................................... 104
Teriery ............................................................................................................................. 105
Miniaturowe psy do towarzystwa .................................................................................. 106
Psy pasterskie ................................................................................................................... 106
Rasy niemyĂliwskie ......................................................................................................... 107
Przewidywanie zachowania psa na podstawie rasy ........................................................... 107
Inteligencja i zdolnoĂÊ uczenia siÚ ................................................................................. 108
Dominacja i terytorializm ............................................................................................... 108
TowarzyskoĂÊ .................................................................................................................. 109
ReaktywnoĂÊ emocjonalna ............................................................................................. 109
Poziom energii ................................................................................................................ 110
Rozdziaï 7: Postrzeganie zmysïowe ................................................................................111
Wzrok, psychologia i przetrwanie ...................................................................................... 111
Czy psy widzÈ kolory? .................................................................................................... 112
Czy psy widzÈ w nocy? ................................................................................................... 113
A co z widzeniem ruchu? ............................................................................................... 114
Sïuch .................................................................................................................................... 115
Porównanie zdolnoĂci sïuchowych ............................................................................... 115
Rasy, genetyka i gïuchota ................................................................................................ 116
Co wie psi nos? ................................................................................................................... 118
Urodzony, by wÚszyÊ ..................................................................................................... 118
WyjÈtkowy nos Twojego psa .......................................................................................... 120
Rozdziaï 8: Zaspokajanie potrzeb rosnÈcego szczeniÚcia ...............................................121
Budowanie wiÚzi na caïe ĝycie ........................................................................................... 121
Zaspokojenie potrzeb szczeniÚcia .................................................................................. 122
Pierwsze lekcje ................................................................................................................ 123
Warunkowanie ................................................................................................................ 124
Zapobieganie problemom ................................................................................................... 126
Agresywne szczeniÚ ........................................................................................................ 127
Hiperaktywny szczeniak ................................................................................................. 127
NieĂmiaïy szczeniak ........................................................................................................ 128
Socjalizacja szczeniÚcia ....................................................................................................... 128
Tworzenie pozytywnych skojarzeñ ............................................................................... 130
Poznawanie róĝnych miejsc ........................................................................................... 132
Spotykanie nowych ludzi ............................................................................................... 134
DěwiÚki ............................................................................................................................ 134
Wprowadzanie nowych przedmiotów ........................................................................... 135
Spotykanie innych zwierzÈt ............................................................................................ 136
8 Charakter psa dla bystrzaków
Rozdziaï 9: Gdy pies siÚ starzeje… ................................................................................137
Odkrycie prawdziwego wieku psa ...................................................................................... 137
Walka ze starzejÈcym siÚ ciaïem .......................................................................................... 139
Pogarszanie siÚ zmysïów ..................................................................................................... 140
Gdy sïuch zawodzi… ...................................................................................................... 141
Gdy pogarsza siÚ wzrok… ............................................................................................... 144
StarzejÈcy siÚ umysï ............................................................................................................. 147
Choroba Alzheimera u psów? ........................................................................................ 147
RozwiÈzania dla sïabnÈcego umysïu .............................................................................. 148
CzÚĂÊ III: Psie wystÚpki ......................................... 151
Rozdziaï 10: Techniki motywacyjne umoĝliwiajÈce modyfikowanie zachowania ............153
Wybór narzÚdzi i gadĝetów szkoleniowych ....................................................................... 154
Obroĝe ............................................................................................................................. 154
Smycze ............................................................................................................................. 156
Radosne szkolenie klikerowe .......................................................................................... 158
Targetowanie ................................................................................................................... 160
Magiczne narzÚdzia szkoleniowe ................................................................................... 161
Wykorzystanie systemu nagród .......................................................................................... 162
Smakoïyki i zabawki ........................................................................................................ 162
Posiïki ............................................................................................................................... 164
Dostosowanie nagród do osobowoĂci psa .......................................................................... 165
Pewny siebie .................................................................................................................... 165
LÚkliwy ............................................................................................................................. 167
Pies po przejĂciach ........................................................................................................... 167
Ksztaïtowanie zachowañ ..................................................................................................... 168
Naprowadzanie jedzeniem ............................................................................................. 169
Wykorzystanie punktów nacisku .................................................................................... 169
Modelowanie poprzez dawanie dobrego przykïadu ...................................................... 170
Rozdziaï 11: Nauka na co dzieñ .......................................................................................171
Konsekwencja jest waĝna .................................................................................................... 171
Monitorowanie ludzkiego zachowania .............................................................................. 173
Dzieci i psy ........................................................................................................................... 175
Czego unikaÊ? ...................................................................................................................... 178
agodzenie lÚków psa ...................................................................................................... 178
Kiedy dyscyplina wywoïuje lÚk ...................................................................................... 179
Skïadniki odpowiedniej korekty ..................................................................................... 180
Rozdziaï 12: Pozytywne szkolenie i szczÚĂliwy pies .......................................................183
Ja jestem szefem! Za mnÈ! .................................................................................................. 183
Ten, kto idzie przodem, jest przywódcÈ ........................................................................ 184
ProĂba o pozwolenie ....................................................................................................... 187
Spotkania i powitania ...................................................................................................... 187
Spis treĂci 9
Nauka samokontroli ........................................................................................................... 187
ZniechÚcanie werbalne ................................................................................................... 188
Nauka warowania ........................................................................................................... 190
Zostañ .............................................................................................................................. 191
Spokój .............................................................................................................................. 192
PoïÈczenie ............................................................................................................................ 193
Nieodzowna komenda „Do mnie” ................................................................................ 193
Kontrola bez smyczy ....................................................................................................... 195
CzÚĂÊ IV: Psy nie zachowujÈ siÚ ěle,
czyli o bïÚdnych wyobraĝeniach
i dobrych rozwiÈzaniach ...........................197
Rozdziaï 13: RozwiÈzywanie problemów z zachowaniem ................................................199
Osobista filozofia a niegrzeczny pies ................................................................................. 199
Nora dla psa ......................................................................................................................... 203
Uciszenie nadmiernego szczekania .................................................................................... 204
Psy szczekajÈce na sÈsiadów ........................................................................................... 205
Nadmierne szczekanie na podwórku ............................................................................ 206
Inne dokuczliwe szczekanie ........................................................................................... 207
Szczekanie w samochodzie ............................................................................................. 208
Gryzienie przedmiotów ...................................................................................................... 208
Pohamowanie skakania ....................................................................................................... 209
Skakanie podczas powitania ........................................................................................... 210
Skakanie na innych ludzi ................................................................................................ 211
Nauka czystoĂci ................................................................................................................... 212
Toaletowy plan dnia ....................................................................................................... 213
Gdy zdarzy siÚ wypadek ................................................................................................. 214
Rozdziaï 14: Zachowania o podïoĝu lÚkowym .................................................................217
Twarz strachu ...................................................................................................................... 217
Wykorzystanie umiejÚtnoĂci spoïecznych do rozwiÈzywania konfliktów ................... 219
Rozpoznawanie objawów stresu .................................................................................... 220
Syndrom cieknÈcego psa ..................................................................................................... 221
ZatrzymaÊ przeciek ......................................................................................................... 222
Opanowanie lÚku separacyjnego ........................................................................................ 223
Jak to wszystko siÚ zaczyna… ......................................................................................... 225
Jak rozwiÈzaÊ problemy zwiÈzane z lÚkiem separacyjnym i izolacjÈ ............................ 226
agodzenie lÚków i fobii ..................................................................................................... 228
ZabawiÊ strach ................................................................................................................. 230
PrzepracowaÊ strach ........................................................................................................ 231
10 Charakter psa dla bystrzaków
Rozdziaï 15: Zrozumienie i rozwiÈzanie problemów z zachowaniem agresywnym ..........233
Rozpoznawanie objawów agresji ........................................................................................ 233
Odczytywanie mowy ciaïa .............................................................................................. 234
Ocena skïonnoĂci agresywnych ...................................................................................... 236
Rola rasy ............................................................................................................................... 237
Wykluczenie czynników medycznych ............................................................................... 238
Identyfikacja róĝnych rodzajów agresji .............................................................................. 241
Agresja dominacyjna ....................................................................................................... 241
Agresja zaborcza .............................................................................................................. 243
Agresja lÚkowa ................................................................................................................. 244
Agresja terytorialna .......................................................................................................... 245
Agresja ïowcza ................................................................................................................. 245
Agresja matczyna ............................................................................................................. 246
Kontrolowanie agresji ......................................................................................................... 247
Zapobieganie agresji ............................................................................................................ 249
Czy kastracja lub sterylizacja moĝe pomóc? ...................................................................... 250
CzÚĂÊ V: Dekalogi .................................................. 253
Rozdziaï 16: 10 sposobów na ciche porozumienie .........................................................255
Kontakt wzrokowy .............................................................................................................. 255
Postawa ciaïa ........................................................................................................................ 257
Dotyk .................................................................................................................................... 258
Twoje nastawienie ............................................................................................................... 258
Brak reakcji .......................................................................................................................... 259
Odzwierciedlanie ruchów ................................................................................................... 259
Mniej patrz na psa ............................................................................................................... 260
Sygnaïy optyczne ................................................................................................................. 260
Pozycja ciaïa ......................................................................................................................... 261
Wykorzystanie smakoïyków do nauki komend optycznych ............................................. 261
Rozdziaï 17: 10 najpopularniejszych nieporozumieñ .......................................................263
Kaĝdy pies chce byÊ przywódcÈ stada ................................................................................. 263
Machanie ogonem oznacza, ĝe pies jest zadowolony i przyjacielsko nastawiony ............ 264
Psy rozumiejÈ, co siÚ do nich mówi ................................................................................... 265
Pies, który siÚ boi, nie ugryzie ............................................................................................ 265
Psy wiedzÈ, ĝe zrobiïy coĂ zïego ......................................................................................... 266
Psy czasami bywajÈ zïoĂliwe ............................................................................................... 266
Psy nienawidzÈ kotów ......................................................................................................... 267
Psy lubiÈ, gdy siÚ je przytula ............................................................................................... 267
Twój stres nie ma wpïywu na psa ....................................................................................... 268
Lizanie przez psa to odpowiednik pocaïunków ................................................................. 268
Spis treĂci 11
Rozdziaï 18: 10 sposobów, by zostaÊ przywódcÈ dla swojego psa ................................269
Kontroluj zasoby ................................................................................................................. 269
Naucz psa odpowiednich manier ....................................................................................... 269
Wysokie miejsca powinny byÊ zastrzeĝone dla ludzi ........................................................ 270
PodkreĂlaj swoje prawo do przejĂcia .................................................................................. 270
Wykorzystaj izolacjÚ do kontrolowania niegrzecznego zachowania ................................ 271
Postaraj siÚ zrozumieÊ swojego psa .................................................................................... 272
Organizacja czasu i przestrzeni psa .................................................................................... 273
mwicz dotykanie caïego ciaïa psa ........................................................................................ 273
BÈdě przewidywalny ........................................................................................................... 274
PodkreĂlaj pozytywy ........................................................................................................... 274
Skorowidz .......................................................................................................................275
Rozdziaï 4
Spojrzenie na ĝycie
z psiej perspektywy
W tym rozdziale:
Ź Co Twój pies myĂli przez caïy dzieñ.
Ź Ustalenie hierarchii w domu.
Ź ZachÚta do dobrych manier.
Ź Uwarunkowanie psa, by bez oporów dzieliï siÚ przedmiotami i jedzeniem.
T
wój pies, niezaleĝnie od jego rozmiaru czy koloru sierĂci, jest
zaprogramowany, by zachowywaÊ siÚ jak… no cóĝ, jak pies. Nie jest
kociakiem, królikiem, ĂwinkÈ morskÈ ani dzieckiem. Jego zachowanie jest
typowe dla psów i przewidywalne: chodzi na czterech ïapach, Ăpi w nocy
i potrzebuje ciepïych uczuÊ. Te uniwersalne dla psów zachowania mogÈ Ci
daÊ przewagÚ w komunikowaniu siÚ z nim i szkoleniu go.
Celem tego rozdziaïu jest pomóc Ci poznaÊ wzorce zachowania psa i jego styl
komunikowania siÚ, byĂ mógï dostosowaÊ do niego swoje metody uczenia go
wïaĂciwych zachowañ. Dowiesz siÚ, jak mówiÊ po psiemu i patrzeÊ na sytuacje
z jego punktu widzenia. Ten rozdziaï pozwoli Ci siÚ równieĝ uporaÊ z sytuacjami
z ĝycia codziennego, poczÈwszy od nauczenia psa dobrych manier, a skoñczywszy
na zmniejszeniu nasilenia niewïaĂciwych zachowañ, takich jak nadpobudliwoĂÊ,
nadmierna pewnoĂÊ siebie, lÚk czy impulsywnoĂÊ.
Jaki pan, taki kram,
czyli o podobieñstwach i róĝnicach
Ludzie i psy majÈ wiele cech wspólnych. Obydwa gatunki okreĂlajÈ swojÈ
pozycjÚ w grupie na podstawie interakcji spoïecznych, lubiÈ siÚ uczyÊ i poznawaÊ
róĝne rzeczy, a takĝe muszÈ zbadaÊ swoje otoczenie, by czuÊ siÚ bezpiecznie
i mieÊ poczucie kontroli nad ĝyciem.
66 CzÚĂÊ I: FascynujÈcy Ăwiat psów
Twój pies pragnie CiÚ naĂladowaÊ: jeĂli idziesz na spacer, pies chce iĂÊ z TobÈ.
JeĂli przygotowujesz jedzenie, to pies teĝ chce w tym uczestniczyÊ. Kiedy ktoĂ
Was odwiedza, Twój pies potrzebuje formalnego zapoznania z tÈ osobÈ. JeĂli
Twój pies nie radzi sobie dobrze z takimi sytuacjami, nie popadaj w rozpacz.
Mimo ĝe pomiÚdzy luděmi a psami jest wiele podobieñstw, istniejÈ miÚdzy
nimi równieĝ istotne róĝnice. GïównÈ róĝnicÈ jest to, ĝe dzieci dorastajÈ,
podczas gdy psy przez caïe ĝycie pozostajÈ do pewnego stopnia szczeniÚtami.
OczywiĂcie pies dojrzewa w ciÈgu pierwszych dwóch lat swojego ĝycia, jednak
nie opuĂci dobrowolnie Twojego domu ani nie poĝyczy sobie Twojej karty
kredytowej. Z drugiej strony, musisz wiedzieÊ, ĝe wiÚkszoĂÊ psów pilnuje
swoich zabawek i jedzenia i broni ich nawet przed najbardziej ukochanymi
czïonkami rodziny, chyba ĝe wïaĂciciel zada sobie trud nauczenia ich innego
zachowania (patrz rozdziaï 15.). PoczÈtkowo moĝesz odczuwaÊ zïoĂÊ na psa
z powodu tego typu zachowañ, ale gdy zrozumiesz, w jaki sposób pies myĂli,
bÚdziesz mógï podejĂÊ bardziej Ăwiadomie do tych problemów, wykonujÈc
z psem odpowiednie Êwiczenia.
Twój pies potrzebuje Twojej miïoĂci
Psy lubiÈ byÊ chwalone, potrzebujÈ zachÚty i pozytywnych informacji zwrotnych.
Zbyt wiele psów mieszka w domach, gdzie negatywne reakcje to ich chleb
codzienny, przez co wiele z nich zupeïnie nie rozumie, czego siÚ od nich
oczekuje, i zaczyna siÚ zachowywaÊ gwaïtownie lub nawet maniakalnie. Biedne
psy! Wyobraě sobie, ĝe ktoĂ, kogo kochasz, nieustannie CiÚ poniĝa, mówiÈc:
„To jedzenie jest obrzydliwe”, „Kiepski rzut”, „Marny z Ciebie mÈĝ” itp.
ChcielibyĂmy dostawaÊ grosik za kaĝdym razem, gdy sïyszymy, jak wïaĂciciel
mówi o swoim psie: „Ale on wie, ĝe zrobiï ěle!”. Psy nie rozumujÈ w taki sposób
jak ludzie. Gdy pies wyglÈda na zalÚknionego, to naprawdÚ siÚ boi. Chcemy
nauczyÊ CiÚ bardziej radosnego podejĂcia do szkolenia psa i rozwiÈzywania
problemów, ĝebyĂcie i Ty i Twój pies czuli wzajemnÈ wiÚě i radoĂÊ, a nie
wyczerpanie.
Twój pies potrzebuje organizacji i pozytywnego wzmocnienia, czyli nagród
i zachÚty, które bÚdziemy omawiaÊ w tym rozdziale i w dalszej czÚĂci ksiÈĝki.
JeĂli najczÚĂciej mówisz mu: „nie”, to pies nie jest w stanie zrozumieÊ, co moĝe
zrobiÊ, by CiÚ uszczÚĂliwiÊ. W rozdziale 15. omawiamy System Rodzinnej
Wspóïpracy, znany równieĝ jako system „w ĝyciu nie ma nic za darmo”.
Za kaĝdym razem, gdy chcesz zrobiÊ coĂ przyjemnego dla psa, na przykïad
masz zamiar go pogïaskaÊ, pobawiÊ siÚ z nim zabawkÈ lub daÊ mu smakoïyk,
poproĂ go, by usiadï. W ten sposób uczysz go mówienia „proszÚ”.
Rozdziaï 4: Spojrzenie na ĝycie z psiej perspektywy 67
JeĂli czujesz siÚ teraz winny, ĝe dotychczas nie dawaïeĂ psu zbyt wiele
pozytywnych wzmocnieñ, to pamiÚtaj, ĝe nie ma lepszego momentu
na wprowadzanie zmian niĝ teraěniejszoĂÊ. Chwal psa, ilekroÊ bÚdziesz mieÊ
takÈ okazjÚ: „¥wietny chwyt” (nie szkodzi, ĝe pies jeszcze nie aportuje caïkiem
dobrze), „Dobry pies!” (gdy spokojnie ogryza swojÈ zabawkÚ), „Grzeczny piesek”
(gdy odpoczywa). Twoje pozytywne nastawienie dobrze wpïynie na jego chÚÊ
do wspóïpracy.
Zrób tabelÚ zachÚt, takÈ jak tabela 4.1. zamieszczona poniĝej, i pokaĝ jÈ reszcie
rodziny i przyjacioïom. Naucz psa, co moĝe zrobiÊ, ĝeby CiÚ zadowoliÊ,
nawet jeĂli bÚdÈ to jakieĂ drobiazgi.
Tabela 4.1. Przykïadowa tabela zachÚt
Chwal psa za wszystko, co robi dobrze
Odpoczynek (nie wtedy, gdy pies jest pogrÈĝony w gïÚbokim Ănie)
Gryzienie koĂci
Zabawa swojÈ zabawkÈ
Rezygnacja z pogonienia kota
Jedzenie
Siedzenie zamiast skakania
Zaïatwianie siÚ na dworze
Siadanie na pierwszÈ komendÚ
Lizanie zamiast gryzienia
(Naucz psa rzeczy, które Ci siÚ bÚdÈ podobaïy)
Czasami trudno jest reagowaÊ pozytywnie, gdy jesteĂ u kresu wytrzymaïoĂci,
jednak postaraj siÚ to chociaĝ poudawaÊ przez jakiĂ czas. Twój pies z pewnoĂciÈ
bÚdzie wolaï otrzymywaÊ TwojÈ pozytywnÈ uwagÚ za dobre zachowanie, niĝ
negatywnÈ za zïe. JeĂli nie bÚdziesz podkreĂlaÊ jego dobrych cech, to sam
skïonisz go do zïego zachowania, poniewaĝ bÚdzie chciaï, ĝebyĂ zwracaï na
niego uwagÚ w jakikolwiek sposób, bylebyĂ tylko mu jÈ poĂwiÚcaï.
Identyfikacja z grupÈ
Psy tak bardzo identyfikujÈ siÚ ze swoim stadem, czy teĝ „rodzinÈ”, ĝe wiÚkszoĂÊ
z nich nawet nie wiedziaïaby, jak ma siÚ zachowaÊ, gdyby je pozostawiÊ
samym sobie. GdybyĂ psom róĝnych ras zadaï pytanie, jakby siÚ zachowaïy,
68 CzÚĂÊ I: FascynujÈcy Ăwiat psów
pod nogi najbliĝszego przechodnia.
za nim.
gdyby nagle znalazïy siÚ na ulicy, to chociaĝ usïyszaïbyĂ róĝne odpowiedzi,
zrozumiaïbyĂ, ĝe ĝaden z tych psów nie byïby zachwycony swojÈ
niezaleĝnoĂciÈ.
9 Golden retriever czym prÚdzej znajdzie jakÈĂ piïkÚ lub patyk i rzuci jÈ
9 Border collie zagoni wszystkich ludzi w zasiÚgu wzroku w ciasne stadko.
9 Beagle zaczÈïby radoĂnie wÚszyÊ w tïumie, dopóki ktoĂ nie poszedïby
9 Jack Russell terrier szczekaïby jak oszalaïy w odpowiedzi na jakiĂ
tajemniczy haïas w kÈcie budynku, dopóki nie zgromadziïby siÚ tïum.
9 Cavalier king Charles spaniel udaïby siÚ w kierunku najbliĝszych
9 Labrador retriever pobiegïby do najbliĝszej restauracji, poïoĝyïby siÚ
kolan, na jakie mógïby siÚ wdrapaÊ.
pod stolikiem i czekaï na resztki.
Krótko mówiÈc, ĝaden pies, ani Twój, ani ĝaden inny, nie przepada
za samotnoĂciÈ. Jako gatunek psy nabywajÈ poczucie toĝsamoĂci poprzez
interakcje spoïeczne. Moĝesz je nazwaÊ „groupies” lub wymyĂliÊ na to jakiĂ
bardziej naukowy termin, ale postaraj siÚ, by Twój pies spÚdzaï jak najmniej
czasu sam.
Niektóre rasy psów sÈ spokojniejsze niĝ inne, niektóre zaĂ hodowano, by umiaïy
pracowaÊ samodzielnie. JeĂli Twój rozkïad dnia wymaga, by pies zostawaï sam
w domu, zajrzyj do rozdziaïu 6., by dowiedzieÊ siÚ, które rasy lepiej znoszÈ
samotnoĂÊ i co moĝesz zrobiÊ, by ulĝyÊ psu w poczuciu osamotnienia.
Status zwierzÚcia domowego a izolacja
Dopiero stosunkowo niedawno ludzie zaczÚli ocze-
kiwaÊ od psów, ĝe zaakceptujÈ dïugie okresy sa-
motnoĂci. To niewiarygodne, ale przez wiÚkszÈ
czÚĂÊ XX wieku nie istniaïy ĝadne prawa nakazu-
jÈce trzymanie psów na smyczy. Psy przez wiÚk-
szÈ czÚĂÊ dnia przebywaïy na podwórku, a noca-
mi czÚsto pozwalaïo im siÚ biegaÊ swobodnie.
Dawno temu wiÚkszoĂÊ psów nie uznawano na-
wet za zwierzÚta domowe. Psy zostaïy udomo-
wione i byïy hodowane do wykonywania okreĂlo-
nych zadañ z korzyĂciÈ dla spoïeczeñstwa, takich
jak pasienie owiec, pilnowanie dobytku czy ciÈ-
gniÚcie ïadunków na wózkach i saniach.
Kiedy psy staïy siÚ domowymi pupilkami, zaczÚto
od nich oczekiwaÊ, ĝe zapomnÈ o swoich genach
psów pracujÈcych (co nie zawsze jest moĝliwe),
chociaĝ jednoczeĂnie zaczÚto teĝ zwracaÊ wiÚk-
szÈ uwagÚ na ich psychologiczne i emocjonalne
potrzeby. WiÚcej szczegóïowych informacji o ra-
sach psów znajdziesz w rozdziale 6.
Rozdziaï 4: Spojrzenie na ĝycie z psiej perspektywy 69
Wykorzystanie refleksji i pochwaïy,
by wpïynÈÊ na zachowanie psa
Wyobraě sobie poziom energii swojego psa w skali od 1 do 10, gdzie 1 oznacza
sen, a 10 bardzo silne pobudzenie, lÚk lub agresjÚ. Podziel skalÚ na dwie strefy:
od 1 do 7, w której pies jest opanowany i szczÚĂliwy, i od 8 do 10, kiedy pies
zachowuje siÚ w sposób chaotyczny. Twoim celem jest zrozumienie Twojego
psa i wyszkolenie go tak, by byï w stanie towarzyszyÊ Ci w róĝnych sytuacjach,
czujÈc siÚ komfortowo i zachowujÈc w opanowany, przytomny sposób — innymi
sïowy, by dziaïaï w strefie od 1 do 7.
Czy podejrzewasz, ĝe pies zbyt czÚsto znajduje siÚ w strefie 8 – 10 — na przykïad
gdy zadzwoni dzwonek do drzwi, dzieci wrócÈ do domu lub gdy po prostu
chcesz usiÈĂÊ i zrelaksowaÊ siÚ przed telewizorem?
Najlepiej byïoby, gdyby poziom energii Twojego psa odzwierciedlaï Twój
wïasny — gdyby pies odpoczywaï, gdy i Ty bÚdziesz odprÚĝony, towarzyszyï
Ci, kiedy wybierasz siÚ na spacer, i wtedy siÚ z TobÈ bawiï, albo gdyby potrafiï
siÚ zajÈÊ sam sobÈ, gdy nie bÚdziesz miaï dla niego czasu. To byïyby bardzo
duĝe oczekiwania w stosunku do niewyszkolonego psa, jednak gdy juĝ go
wyszkolisz, to w naturalny sposób dostosuje siÚ on do Twojego rozkïadu dnia.
W rozdziale 13. omawiamy okreĂlone sposoby na zniechÚcenie psa do okreĂlonego
zachowania, tutaj jednak wystarczy, jeĂli powiemy, ĝe pies bÚdzie powtarzaï
te zachowania, na które zwracasz uwagÚ. JeĂli pies zareaguje na komendÚ lub
zajmie siÚ gryzieniem swojej zabawki, a Ty go za to pochwalisz, to on to
zapamiÚta. JeĂli pies zachowuje siÚ w sposób nieopanowany lub rozrabia,
a Ty dajesz ujĂcie swojej frustracji, to pies zareaguje na negatywnÈ uwagÚ, jakÈ
mu poĂwiÚcasz, i bÚdzie powtarzaï te zachowania, które doprowadzajÈ CiÚ
do szaïu.
Czym hierarchia róĝni siÚ od demokracji
Twój pies postrzega TwojÈ rodzinÚ i Ciebie w taki sposób, w jaki postrzegaïby
grupÚ psów, i podobnie stara siÚ byÊ jej czïonkiem. To wïaĂnie ta cecha psów
sprawia, ĝe przewyĝszajÈ one inne gatunki w lojalnoĂci i posïuszeñstwie wobec
czïowieka. Pies definiuje swojÈ pozycjÚ w ĝyciu wedïug aktywnoĂci grupy,
zwracajÈc bacznÈ uwagÚ na swojÈ w niej pozycjÚ, którÈ postrzega w sposób
hierarchiczny, nie demokratyczny. Ta róĝnica pomiÚdzy luděmi i psami jest
bardzo waĝna: próba wychowania psa z zastosowaniem modelu demokracji
byïaby nieskuteczna.
70 CzÚĂÊ I: FascynujÈcy Ăwiat psów
Wybierz rolÚ, jakÈ chcesz peïniÊ! Albo moĝesz byÊ przewodnikiem stada i dawaÊ
swojemu psu wskazówki, albo Twój pies spróbuje przejÈÊ tÚ pozycjÚ i wyszkoliÊ
Ciebie w trosce o prawidïowe funkcjonowanie stada.
W grupie ktoĂ musi byÊ szefem i podejmowaÊ waĝne decyzje.
Ludzkim odpowiednikiem pojÚcia hierarchii jest gra zespoïowa. Na szczycie
druĝyny znajduje siÚ jeden kapitan lub dwóch wspóïkapitanów, a poniĝej nich
jest hierarchia graczy, ustawiona wedïug starszeñstwa, siï i moĝliwoĂci. RolÈ
kapitana jest taka organizacja dziaïania poszczególnych graczy, by kaĝdy z nich
mógï najlepiej wykorzystaÊ swoje talenty. Wszyscy gracze z kolei starajÈ siÚ ze
sobÈ wspóïpracowaÊ i dogadywaÊ, by osiÈgnÈÊ wspólny cel.
To jest w ich genach
WiÚkszoĂÊ ludzi nie zignorowaïaby maïego dziecka, którego wyraz twarzy
Ăwiadczyïby o zagubieniu, jednak ci sami ludzie potrafiÈ przeoczyÊ podobny
wyraz na pysku swojego psa. Psy, zwïaszcza mïode, sÈ genetycznie
zaprogramowane, by szukaÊ wskazówek, tak wiÚc czïowiek moĝe wykorzystaÊ
ich oddanie w tym czasie. JeĂli bÚdzie siÚ ignorowaïo psa, moĝe zaczÈÊ powtarzaÊ
zachowania, które poprzednio pozwoliïy mu ĂciÈgnÈÊ na siebie uwagÚ pana.
To czÚsto prowadzi do bïÚdnego koïa, które trudno jest przerwaÊ.
Naucz psa wykonywania trzech komend, które bÚdziesz mógï wykorzystaÊ,
ilekroÊ pies bÚdzie od Ciebie oczekiwaï, ĝe powiesz mu, co ma robiÊ:
9 PrzynieĂ piïkÚ.
9 Gdzie twoja koĂÊ?
9 Siad / Na miejsce.
JeĂli Twój pies jeszcze nie zna tych komend, uwaĝnie przeczytaj kolejnÈ sekcjÚ
pt. „Wydawanie komend” i zaprowadě psa do odpowiedniego przedmiotu
lub nakïoñ go do przyjÚcia danej pozycji. Pochwal go za wspóïpracÚ, nawet
jeĂli musisz mu pomóc w prawidïowym wykonaniu polecenia.
JeĂli pies siÚ w Ciebie wpatruje, zwykle czeka na wskazówki, co ma robiÊ.
CiÈgïy podziw budzi u psa niepokój, co szybko prowadzi do odreagowania
w postaci brudzenia w domu, zachowañ destrukcyjnych lub kradzieĝy
naleĝÈcych do Ciebie przedmiotów.
Lepiej jest nauczyÊ psa reagowania na komendy omówione w kolejnej sekcji,
„Wydawanie komend”, abyĂ mógï powiedzieÊ psu, co ma robiÊ, gdy zacznie
na Ciebie patrzeÊ.
Rozdziaï 4: Spojrzenie na ĝycie z psiej perspektywy 71
W kaĝdym miocie rodzi siÚ przywódca
W kaĝdym miocie szczeniÈt rodzi siÚ przywódca,
którego ïatwo rozpoznaÊ juĝ w wieku oĂmiu ty-
godni. To szczeniÚ domaga siÚ swego w porze
posiïków, jest bardzo pewne siebie w zabawie
i apodyktyczne. W ludzkiej rodzinie równieĝ zaczy-
na zdradzaÊ te same cechy, szybko siÚ orientujÈc,
z kim moĝe sobie na to pozwoliÊ. JeĂli podejrze-
wasz, ĝe masz pod swoim dachem silnÈ psiÈ oso-
bowoĂÊ, to zadaj sobie pytania wymienione w po-
niĝszej tabelce, zaznaczajÈc wïaĂciwÈ odpowiedě.
Zachowanie
Od momentu,
gdy przyniosïem
szczeniaka do domu.
Te zachowania
pojawiïy siÚ
u mojego psa póěniej.
To nie oddaje
dobrze zachowania
mojego psa.
Bawi siÚ aktywnie
i niedelikatnie, uderzajÈc
ludzi ïapami lub próbujÈc
siÚ na nich wspinaÊ.
Staje w drzwiach,
blokuje dojĂcie
do schodów.
Wpada w podniecenie
na widok nowych ludzi
lub reaguje negatywnie
na zmiany w normalnym
rozkïadzie dnia.
Domaga siÚ uwagi,
nie chce siÚ dzieliÊ
zabawkami, broni
przedmiotów lub swojej
miski.
BawiÈc siÚ z innymi
psami, wciÈĝ stara siÚ
na nie wspinaÊ lub
próbuje kopulowaÊ.
JeĂli Twój szczeniak od samego poczÈtku byï bardzo pewny siebie, to moĝliwe,
ĝe ma bardziej dominujÈcÈ osobowoĂÊ, nastawionÈ na objÚcie przywództwa.
Taki szczeniak potrzebuje Twojego konsekwentnego przewodnictwa. JeĂli
czujesz, ĝe przegrywasz szkoleniowÈ bitwÚ, wykonuj Êwiczenia opisane
w rozdziale 12., a jeĂli zajdzie taka potrzeba, poszukaj profesjonalnej pomocy.
JeĂli u psa takie cechy pojawiïy siÚ w okresie dojrzewania lub póěniej, to znaczy,
ĝe przejÈï rolÚ przywódcy tylko dlatego, ĝe Ty tego nie zrobiïeĂ. Musisz zmieniÊ
swoje zachowanie, by odzyskaÊ naleĝnÈ sobie pozycjÚ, i chociaĝ bÚdzie to
wymagaïo konsekwencji z Twojej strony, to pies bÚdzie Ci wdziÚczny, ĝe
zdejmujesz mu z barków to trudne zadanie. Bycie szefem to nieïatwa praca!
72 CzÚĂÊ I: FascynujÈcy Ăwiat psów
ObjÚcie ïaskawych rzÈdów
JeĂli podejrzewasz, ĝe pies próbuje kontrolowaÊ Twoje zwyczaje, musisz
przeorganizowaÊ hierarchiÚ w domu. O ile nie chcesz, by Twój pies CiÚ wyszkoliï,
to pierwszym krokiem jest zastanowienie siÚ, co chcesz zrobiÊ, i przekonanie
samego siebie, ĝe jesteĂ w stanie to zrobiÊ. Dobre nastawienie jest najwaĝniejsze.
JeĂli czujesz, ĝe grzÚěniesz, sprawdě, czy znajdziesz odpowiedě na swoje
problemy w indeksie na koñcu ksiÈĝki, albo rozwaĝ zwrócenie siÚ o pomoc
do profesjonalisty.
Twój pies jest genetycznie zaprogramowany w ten sposób, by akceptowaÊ
przywództwo, wiÚc pod pewnymi wzglÚdami juĝ masz przewagÚ.
Zdefiniowanie swojej przestrzeni
Psy okreĂlajÈ swojÈ pozycjÚ na podstawie relacji spoïecznych i przestrzennych.
JeĂli schodzisz psu z drogi, przechodzisz nad nim lub obchodzisz go dookoïa,
to przekazujesz psu jasny i czytelny sygnaï, ĝe uznajesz jego przewodnictwo.
Przestañ to robiÊ i przeczytaj poniĝsze wskazówki:
9 Naucz psa znaczenia komendy „Przepraszam”. Dla psa waĝnÈ
wskazówkÈ na temat Waszej relacji jest uszanowanie przestrzeni osobistej:
albo Ty schodzisz psu z drogi, albo on Tobie. Natychmiast naucz psa
szanowania Twojej przestrzeni. JeĂli pies leĝy Ci na drodze, powiedz:
„Przepraszam” i lekko trÈcaj psa stopÈ, aĝ siÚ usunie. JeĂli pies zachodzi
Ci drogÚ, idě prosto na niego, dopóki nie zejdzie na bok. Czy pies opiera
siÚ o Ciebie caïym ciÚĝarem? Powiedz: „Przepraszam” i odepchnij go
nogÈ, aĝ nauczy siÚ szanowaÊ TwojÈ osobistÈ przestrzeñ.
9 Naucz psa kïaĂÊ siÚ na uboczu. Czy masz psa, który zawsze plÈcze
siÚ pod nogami? Nie tylko jest to niebezpieczne, ale oznacza to takĝe
wyraěne domaganie siÚ uwagi. Zapewnij psu odpowiednie miejsce we
wszystkich pomieszczeniach w domu, kïadÈc tam posïanie i zabawki.
JeĂli pies niechÚtnie tam przebywa, przeczytaj sekcjÚ „Wyznaczanie
punktu zabaw w kaĝdym pomieszczeniu”.
Te dwa Êwiczenia to bardzo istotne lekcje grzecznoĂci, które sÈ szczególnie
waĝne, jeĂli Twój pies sprawia problemy (patrz czÚĂÊ IV).
JeĂli prosisz psa, by siÚ przesunÈï, a on na Ciebie warczy, zatrzymaj siÚ. To znak,
ĝe najwyĝszy czas przeczytaÊ rozdziaï 15. poĂwiÚcony agresji, by dowiedzieÊ siÚ,
co powinieneĂ zrobiÊ, albo zadzwoniÊ i poprosiÊ o pomoc profesjonalnego
szkoleniowca. Aktywne zachowania agresywne wymagajÈ fachowej pomocy,
która moĝe wykraczaÊ poza zakres tej ksiÈĝki.
Rozdziaï 4: Spojrzenie na ĝycie z psiej perspektywy 73
Nie bój siÚ uĝywaÊ smyczy
CiÈgïe sïyszymy to samo…
„Chciaïbym wszÚdzie zabieraÊ swojego psa, ale
jest taki nieusïuchany. PróbowaliĂmy, jednak po
jakimĂ czasie nie mieliĂmy innego wyjĂcia, niĝ
zamknÈÊ go gdzieĂ samego. Gdyby nauczyï siÚ
dobrze zachowywaÊ, miaïby o wiele wiÚcej wol-
noĂci”.
JeĂli na myĂl o spuszczeniu psa ze smyczy prze-
chodzÈ CiÚ ciarki, to prawdopodobnie wpÚdziïeĂ
siÚ w bïÚdne koïo. ByÊ moĝe nie uĂwiadamiasz
sobie tego, ale to wïaĂnie dïugie okresy samot-
noĂci nasilajÈ brak opanowania i niewïaĂciwe
zachowanie psa.
Oto rozwiÈzanie: wykorzystuj smycz równieĝ
w domu. Dobierz odpowiedniÈ obroĝÚ szkoleniowÈ
(patrz rozdziaï 11.) i wykorzystaj zestaw obroĝy ze
smyczÈ do prowadzenia psa w domu. Wykorzy-
staj komendy opisane w tym rozdziale, by nauczyÊ
psa dobrych manier i przyzwyczaiÊ do wszystkich
pomieszczeñ.
Smycz nie jest okrutnym narzÚdziem: potraktuj jÈ
jak odpowiednik prowadzenia dziecka za rÚkÚ.
Okrutna i dezorientujÈca dla psa jest wymuszona
samotnoĂÊ. Gdy pies zacznie z TobÈ wspóïpraco-
waÊ, pozwól mu ciÈgnÈÊ smycz za sobÈ po domu,
abyĂ mógï jÈ ïatwo schwyciÊ w razie potrzeby
dodatkowej kontroli. Gdy bÚdziesz pewien, ĝe ma-
niery psa siÚ poprawiïy i ĝe zaczÈï siÚ zachowy-
waÊ prawidïowo, moĝesz zrezygnowaÊ ze smyczy
— jednak dopiero wtedy, gdy bÚdziesz pewny,
ĝe nie bÚdzie Ci wiÚcej potrzebna.
ZachÚÊ rodzinÚ i przyjacióï, by wspomogli CiÚ w Twoich wysiïkach
wychowywania psa. Gdy pies zignoruje kogoĂ z nich, wkrocz, by wyegzekwowaÊ
wykonanie komendy. Pies musi siÚ nauczyÊ respektowaÊ ich wszystkich.
Wydawanie komend
Kaĝdy wie, ĝe maïe dziecko potrzebuje kierownictwa, interakcji i cierpliwoĂci. Tak
samo jest z psami. Jedyna róĝnica polega na tym, ĝe dzieci sÈ zaprogramowane,
by porozumiewaÊ siÚ za poĂrednictwem sïów, a psy nie, chociaĝ potrafiÈ reagowaÊ
na komendy gïosowe i optyczne (patrz rysunek 4.1). Musisz nauczyÊ psa
reagowania na kilka codziennych komend. Oto szeĂÊ komend na poczÈtek:
9 ImiÚ. Pomóĝ psu wyrobiÊ sobie przyjemne skojarzenie z imieniem.
Woïaj go po imieniu, ilekroÊ wracasz do domu albo w przyjemnym
momencie, na przykïad dajÈc psu smakoïyk, gïaszczÈc go czy bawiÈc siÚ
z nim ulubionÈ zabawkÈ.
Nie woïaj psa, gdy masz zamiar zrobiÊ coĂ, co moĝe odbieraÊ jako
nieprzyjemne, na przykïad zamknÈÊ go gdzieĂ samego albo przeprowadziÊ
jakieĂ nieprzyjemne zabiegi pielÚgnacyjne. W przeciwnym razie moĝesz
doprowadziÊ do sytuacji, ĝe pies, sïyszÈc „Chodě tu”, bÚdzie sobie
myĂlaï: „Trzeba wiaÊ”. JeĂli komenda „Chodě tu” przynosi odwrotny
od oczekiwanego skutek, przestañ jej uĝywaÊ. Uĝyj pojemnika
ze smakoïykami i zapoznaj siÚ z innymi technikami szkoleniowymi
opisanymi w rozdziale 12. OczywiĂcie moĝesz teĝ po prostu trzymaÊ
psa na smyczy.
74 CzÚĂÊ I: FascynujÈcy Ăwiat psów
Rysunek 4.1.
Podstawowe
komendy
pomogÈ Ci siÚ
zorganizowaÊ
w ciÈgu dnia.
ZachÚÊ psa,
by usiadï,
zanim dasz mu
cokolwiek
przyjemnego.
Zawsze
przeprowadzaj
psa przez drzwi.
Nie powinien
wychodziÊ
z domu bez
Twojej asysty.
Naucz psa, by
chodziï za TobÈ
Zawoïaj psa, gdy siÚ od niego oddalasz lub chowasz przed nim, by zwiÚkszyÊ
jego zainteresowanie. PotrzÈĂnij pojemnikiem ze smakoïykami, woïajÈc psa
po imieniu, by go zainteresowaÊ i zwiÚkszyÊ jego entuzjazm do sïuchania
CiÚ. PoczÈtkowo pies bÚdzie reagowaÊ tylko na jedzenie, jednak w ten
sposób stopniowo nauczysz go pozytywnej wspóïpracy z TobÈ. Ostatecznie
bÚdziesz mógï wycofaÊ smakoïyki i zastÈpiÊ je pochwaïÈ i pieszczotami.
9 Piïka lub zabawka. CzÚsto w ciÈgu dnia pies bÚdzie na Ciebie patrzyï,
oczekujÈc wskazówek, co ma robiÊ. JeĂli nic mu nie podpowiesz, jego
nagromadzona energia moĝe doprowadziÊ do tego, ĝe pies zacznie rozrabiaÊ.
Dlatego powinieneĂ go nauczyÊ znaczenia tych sïów. Za kaĝdym razem,
bawiÈc siÚ z psem lub dajÈc mu coĂ do gryzienia, powiedz: „zabawka”
albo: „koĂÊ”.
9 Siad, proszÚ. Moĝna powiedzieÊ, ĝe pies, który grzecznie siada, mówi:
„ProszÚ”. Naucz psa siadania, trzymajÈc smakoïyk przed jego nosem
i przesuwajÈc go do tyïu nad jego gïowÈ albo uciskajÈc miÚĂnie na wysokoĂci
jego talii kciukiem i palcem wskazujÈcym i jednoczeĂnie delikatnie unoszÈc
do góry jego podbródek.
Naucz psa, ĝe musi usiÈĂÊ, by otrzymaÊ nagrodÚ, jedzenie lub TwojÈ
uwagÚ.
9 Czekaj/Dobrze. Ta komenda kaĝe psu znieruchomieÊ i czekaÊ na dalsze
polecenia. Wykorzystuj jÈ na progu, na krawÚĝniku przed wejĂciem na ulicÚ,
wchodzÈc i wychodzÈc z domu, budynku lub samochodu. Aby nauczyÊ
psa tej komendy, kontroluj go za pomocÈ smyczy lub przytrzymaj go,
równoczeĂnie mówiÈc: „Czekaj”, a nastÚpnie zwalniajÈc go za pomocÈ
komendy „Dobrze”.
Rozdziaï 4: Spojrzenie na ĝycie z psiej perspektywy 75
9 Za mnÈ. Ta komenda przypomina Twojemu psu, ĝe to Ty jesteĂ
przywódcÈ i podejmujesz decyzjÚ za Was obu. Jest to nie tylko gest
dominacyjny, ale przede wszystkim zapewnienie psa, ĝe bÚdziesz go
ochraniaï i broniï. JeĂli Twój pies próbowaï przejÈÊ tÚ rolÚ, uĝyj smyczy
i odpowiedniej obroĝy szkoleniowej, by nad nim zapanowaÊ (patrz
rozdziaï 11.). Rozwaĝ teĝ wykorzystanie przysmaków, pojemnika ze
smakoïykami lub klikera, by zachÚciÊ psa do wspóïpracy (patrz rozdziaï 11.).
9 Poïóĝ siÚ. Ta komenda zachÚca psa do odprÚĝenia siÚ. Jak najczÚĂciej
kieruj psa na kocyk lub dywanik i zapewnij mu jakieĂ zajÚcie zastÚpcze,
na przykïad dajÈc koĂÊ do gryzienia lub zabawkÚ, co powstrzyma go
od nonsensownego waïÚsania siÚ po domu. Moĝesz wykorzystaÊ tÚ
komendÚ zarówno w domu, jak i podczas wyjazdów. Gdy pies jest
niespokojny, kiedy jesz obiad, odpoczywasz albo czekasz z nim w kolejce
u weterynarza, ta znajoma komenda pomoĝe mu siÚ uspokoiÊ.
Ustalenie swojej pozycji
Twój pies jest zaprogramowany, by postrzegaÊ Ciebie i TwojÈ rodzinÚ jako
inne psy. Polega na strukturze spoïecznej, jakÈ stworzycie, by móc czuÊ siÚ
bezpiecznie i byÊ czÚĂciÈ grupy. JeĂli dasz mu poczucie, ĝe potrafisz byÊ dobrym
przewodnikiem, i bÚdziesz siÚ troszczyï o jego potrzeby, to pies bÚdzie siÚ
zwracaï do Ciebie we wszystkich sytuacjach. JeĂli zaĂ dla psa bÚdzie niejasne,
czego od niego oczekujesz, albo jeĂli czÚsto siÚ na niego zïoĂcisz, to moĝe
CiÚ postrzegaÊ jako chwiejnego emocjonalnie nastolatka zamiast jako szefa.
Co gorsza, moĝe stwierdziÊ, ĝe nie moĝna na Tobie polegaÊ jako na przywódcy,
co z pewnoĂciÈ sprawi, ĝe pies bÚdzie siÚ czuï sfrustrowany i zagroĝony.
JeĂli tak siÚ stanie, to wïaĂciwie masz gwarantowane problemy behawioralne
w przyszïoĂci.
Wykonuj z psem Êwiczenia opisane poniĝej, by na nowo ustaliÊ swojÈ
pozycjÚ jako przywódcy:
Czy to byïa zïoĂliwoĂÊ?
Czy wydaje Ci siÚ, ĝe pies zachowuje siÚ niewïa-
Ăciwie ze zïoĂliwoĂci? Autorzy tej ksiÈĝki zgadzajÈ
siÚ, ĝe psy powtarzajÈ zachowania, które spra-
wiajÈ, ĝe zwracamy na nie uwagÚ (pozytywnÈ czy
negatywnÈ), i ĝe potrafiÈ odreagowywaÊ swój
niepokój, gdy zostanÈ same, jednak z pewnoĂciÈ
nie bywajÈ zïoĂliwe.
Psy nie sÈ nieszczere ani wredne. Wniosek, ĝe
pies jest mĂciwy, w niczym nie poprawi Waszej
relacji, a moĝe wprowadziÊ zïÈ energiÚ w domu.
Nie pytaj, co Twój pies robi ěle, tylko co moĝe
zrobiÊ dobrze.
76 CzÚĂÊ I: FascynujÈcy Ăwiat psów
Wyznaczanie punktu zabaw w kaĝdym pomieszczeniu
Twój dom dla psa to po prostu wielka nora. To, w jaki sposób uïoĝysz Wasze
relacje w domu, ma wiÚkszy wpïyw na zachowanie psa niĝ jakiekolwiek inne
dziaïania czy programy szkoleniowe, w jakie siÚ zaangaĝujesz.
PomyĂl o zapewnieniu psu miejsca do zabaw w kaĝdym pomieszczeniu tak
samo jak o zaproponowaniu krzesïa komuĂ, kto przychodzi z wizytÈ. Pies nie
wie, gdzie powinien siÚ znajdowaÊ w domu, o ile mu tego nie powiesz. Gdy
to zrobisz, bÚdzie siÚ czuï mile widziany i spokojniejszy, zwïaszcza jeĂli w ten
sposób bÚdzie mógï braÊ udziaï w ĝyciu rodzinnym. JeĂli tego nie zrobisz,
zwiÚkszysz prawdopodobieñstwo zïego zachowania psa, co sprawi, ĝe zwrócisz
na niego negatywnÈ uwagÚ. Tego rodzaju reakcjÚ pies moĝe postrzegaÊ jako formÚ
konfrontacji i pomyĂleÊ, ĝe jego swoboda w domu to zaproszenie do zabawy.
Oto, w jaki sposób powinieneĂ wyznaczyÊ psu miejsce do zabawy:
1. Zdecyduj, do których pomieszczeñ psu bÚdzie wolno wchodziÊ.
JeĂli bÚdziesz musiaï odizolowaÊ psa, lecz chcesz, by dzieliï z Wami caïy
dom lub na przykïad caïy parter domu, to jak najszybciej podejmij kroki
w tym kierunku.
2. W kaĝdym z tych pomieszczeñ wybierz miejsce na podïodze
(lub mebel), który Twój pies bÚdzie mógï uznaÊ za swój wïasny.
Dla naszych potrzeb nazwiemy to punktem zabaw.
3. Oznacz to miejsce dywanikiem lub kocem i poïóĝ tam kilka
ulubionych psich zabawek.
4. Pokaĝ psu jego specjalne miejsce.
Wprowadě psa do pokoju na smyczy, jeĂli zanadto siÚ wierci, i powiedz
mu: „Poïóĝ siÚ” (patrz wczeĂniejsza sekcja, „Wydawanie komend”),
równoczeĂnie prowadzÈc go do punktu zabaw. UsiÈdě tam razem z nim
i zachÚÊ psa, by zainteresowaï siÚ swoimi zabawkami. PoĂwiÚÊ psu mnóstwo
uwagi i dawaj mu smakoïyki.
CzÚsto prowadě psa w te miejsca. JeĂli nie bÚdzie chciaï tam zostaÊ, upewnij
siÚ, ĝe miaï odpowiedniÈ iloĂÊ ruchu i nie potrzebuje siÚ zaïatwiÊ, a nastÚpnie
przywiÈĝ go tam na smyczy lub przytrzymaj za jej pomocÈ.
Przechodzenie przez drzwi
Z punktu widzenia psa drzwi stanowiÈ wejĂcie do nory. Ten, kto kontroluje
wchodzenie i wychodzenie z nory, ten ma wïadzÚ. JeĂli pies przepycha siÚ przez
drzwi lub zachowuje nieodpowiednio, gdy przychodzÈ goĂcie, to najwyraěniej
doszedï do wniosku, ĝe to on tu rzÈdzi.
Rozdziaï 4: Spojrzenie na ĝycie z psiej perspektywy 77
Innymi sïowy, wychodzi na to, ĝe pïacisz czynsz lub spïacasz kredyt za bardzo
luksusowÈ psiÈ budÚ! Na szczÚĂcie zmiana tej sytuacji nie jest trudna, jednak
wymaga konsekwencji z Twojej strony.
1. Naucz psa, by przechodziï przez drzwi za TobÈ.
PoczÈtkowo powinieneĂ trzymaÊ go na smyczy, by nauczyÊ go odpowiedniej
reakcji na komendy „Czekaj” i „Dobrze” (patrz sekcja „Wydawanie
komend”).
2. Naucz psa grzecznego witania siÚ z goĂÊmi, pamiÚtajÈc, ĝe dobre
wychowanie zaczyna siÚ w domu.
Ignoruj psa, jeĂli jest nadmiernie pobudzony lub zachowuje siÚ
nieodpowiednio, gdy Ty lub inny czïonek rodziny wracacie do domu
(wiÚcej wskazówek na temat tego, jak postÚpowaÊ w przypadku takich
zachowañ jak skakanie czy gryzienie, znajdziesz w rozdziale 13.). JeĂli
pies byï zamkniÚty w klatce, kojcu lub sam w pokoju, to nie mów do niego,
dopóki siÚ nie uspokoi lub nie zajmie swojÈ zabawkÈ. Gdy juĝ siÚ uspokoi,
obejmij go, witajÈc siÚ z nim w taki sposób, jak jest to przedstawione
na rysunku 4.2., czyli przekïadajÈc kciuk przez obroĝÚ psa, by uniemoĝliwiÊ
mu skakanie.
Rysunek 4.2.
ObjÚcie psa
podczas
powitania
Aby stworzyÊ punkt powitañ, wybierz miejsce w odlegïoĂci kilku kroków
od drzwi. W to miejsce bÚdziesz wysyïaï psa, nim otworzysz drzwi, by wpuĂciÊ
goĂci. Z góry naucz psa znaczenia sïów „Cofnij siÚ”, prowadzÈc psa w to miejsce
i kaĝÈc mu tam czekaÊ, podczas gdy bÚdziesz otwieraï i zamykaï drzwi.
JeĂli pies nie potrafi zostaÊ w miejscu, gdy nie ma w pobliĝu nikogo obcego,
to na pewno teĝ nie usiedzi, gdy przyjdÈ goĂcie. W takim przypadku przywiÈĝ
smycz do jakiegoĂ nieruchomego obiektu i, odsyïajÈc psa od drzwi, przywiÈĝ
78 CzÚĂÊ I: FascynujÈcy Ăwiat psów
go na smyczy w punkcie powitañ. Powtarzaj wykonywanie tego Êwiczenia
jak najczÚĂciej, gdy nikogo nie ma, przy udziale innych czïonków rodziny
i gdy przychodzÈ goĂcie. JeĂli Twój pies zachowuje siÚ w sposób bardzo
nieopanowany, jest agresywny lub lÚkliwy, przeczytaj czÚĂÊ IV. Pozwól psu
swobodnie biegaÊ, gdy juĝ przywitasz siÚ z goĂciem, a pies siÚ uspokoi.
Celem jest to, by pies naĂladowaï TwojÈ reakcjÚ na przybyszów. Twój pies
nie jest przewodnikiem stada, to Ty nim jesteĂ. Moĝesz wpïynÈÊ na reakcje
psa na przyjĂcie goĂci, wzmacniajÈc swój autorytet w sposób opisany powyĝej.
Wzmacnianie dobrego zachowania
Nauka dobrych manier nie powinna byÊ ograniczona do 15-minutowych
sesji szkoleniowych. UczÈc psa nowych sïów, wpleÊ je w codzienne sytuacje
jak najszybciej i stwórz listÚ staïych komend, które bÚdÈ siÚ powtarzaïy przy
róĝnego rodzaju czynnoĂciach, jak na przykïad „Do góry” przy wchodzeniu
po schodach, „Auto” czy „Spacer”.
Znane psu sïowa wprowadzajÈ w jego ĝycie element podniecenia, podobnego
do tego, jakie odczuwasz, przebywajÈc w obcym kraju i spotykajÈc kogoĂ,
kto mówi w Twoim jÚzyku. Dobre maniery zwiÈzane sÈ teĝ ze spokojnym
i konsekwentnym wydawaniem przez Ciebie psu poleceñ.
Aby wzmocniÊ dobre maniery, nie zapomnij:
9 o konsekwencji. Gdy wydasz psu komendÚ, wyegzekwuj jej wykonanie.
szybko to zauwaĝy i natychmiast przestanie reagowaÊ.
Pochwal psa, jeĂli CiÚ posïucha, albo nakïoñ go do przyjÚcia ĝÈdanej
pozycji.
9 o wydawaniu komend tylko raz. JeĂli bÚdziesz siÚ powtarzaï, pies
9 o realistycznych oczekiwaniach. To, ĝe
Pobierz darmowy fragment (pdf)