Doskonały poradnik, który pomoże nastolatkom, ich nauczycielom i rodzicom znaleźć odpowiedzi na kłopotliwe i często kontrowersyjne pytania związane z dorastaniem oraz zrozumieć niełatwe tajniki miłości i zakochania dziewcząt w trudnym okresie dojrzewania. Autorka – wieloletnia nauczycielka przygotowania do życia w rodzinie – wyjaśnia wszystko na temat problemów dojrzewania, seksu, środków antykoncepcyjnych i ciąży. Ze wstępu: „Dojrzewanie i dorastanie jest czasem bardzo trudnym. Nie każda dziewczyna ma z kim na ten temat porozmawiać, nie każda chce o tym mówić. Mam nadzieję, że informacje dla siebie znajdą zarówno dziewczęta, które dopiero zaczynają dojrzewać, jak i te nastolatki, które już niedługo będą młodymi kobietami. Droga Czytelniczko! Jestem przekonana, że ta lektura pochłonie Cię bez reszty i będzie Ci towarzyszyć w kolejnych etapach dojrzewania. Gdybyś jednak nie znalazła czasu na dokładne jej zgłębienie, zajrzyj tylko do rozdziałów, które szczególnie Cię zainteresują. Znajdziesz w nich odpowiedź na nurtujące Cię pytania. Książka jest syntezą wiedzy i doświadczenia na temat początku i przebiegu procesu dojrzewania. Treści w niej zawarte zostały ujęte w cztery rozdziały: emocjonalny, biologiczny, seksualny i społeczny. Inspirację do jej napisania zaczerpnęłam z osobistych doświadczeń podczas długoletniej pracy nauczycielki przygotowania do życia w rodzinie w szkole podstawowej, w gimnazjum i liceum. W pracy tej niejednokrotnie miałam okazję uczestniczyć wspólnie z dziewczętami w rozwiązywaniu trudnych problemów rozwojowych. Czytelniczko! Pragnę, aby książka ta stała się Twoją przyjaciółką, do której będziesz mogła zwrócić się w różnych okresach życia. A może po jej przeczytaniu podzielisz się refleksją na temat twoich osobistych przeżyć? Spostrzeżenia będą dla mnie cenne w dalszej pracy”.
Darmowy fragment publikacji:
II
Poziom biologiczny
Faza 3. okołoowulacyjna (płodności)
Jajeczko zostaje uwolnione. Miękka śluzówka macicy zaczyna gru-
bieć.
Ma miejsce około 12.-14. dnia cyklu, a dokładniej 12-14 dni przed
spodziewaną miesiączką.
Całkowicie dojrzała komórka jajowa opuszcza jajnik. Uwolnienie ja-
jeczka przez jajnik nazywamy jajeczkowaniem lub – z języka łaciń-
skiego – owulacją (jajko po łacinie to „ovum”). Strzępki na końcu ja-
jowodu przechwytują uwolnione jajeczko. Jajnik zaczyna wytwarzać
hormon zwany progesteronem. Komórka jajowa rozpoczyna wędrów-
kę w kierunku macicy. To właśnie w świetle jajowodu może dojść do
zapłodnienia, jeżeli komórka jajowa napotka plemniki, czyli męskie
komórki rozrodcze.
Faza 4. poowulacyjna
Jajeczko przesuwa się jajowodem w kierunku macicy.
Odbywa się między 14. a 28. dniem cyklu. Trwa zawsze 14 dni.
Dzięki dużej zawartości progesteronu, wzmaga się wzrost błony śluzo-
wej macicy. Jeśli dojdzie do zapłodnienia, zarodek wędruje do maci-
cy, aby zagnieździć się w tak przygotowanej pulchnej wyściółce, która
będzie go chroniła i odżywiała przez okres ciąży. Jeżeli nie doszło do
zapłodnienia, komórka jajowa obumiera w jajowodzie, rozpada się (ja-
jeczko żyje do 24 godzin) i zostaje wchłonięta. Obniża się poziom es-
trogenów i progesteronu w organizmie.
Owulacja jest najważniejszym zjawiskiem w cyklu, ponieważ warunkuje
ona płodność. Miesiączka natomiast jest najłatwiej dostrzegalnym zja-
wiskiem w cyklu menstruacyjnym. Dlatego właśnie ten moment został
przyjęty za początek cyklu – 1. dzień miesiączki to 1. dzień cyklu.
Cykl menstruacyjny trwa od 1. dnia jednej miesiączki do dnia po-
przedzającego następną.
W rzeczywistości 28-dniowy cykl występuje u niewielu kobiet, zaled-
wie 13-15 . Długość cyklu jest cechą indywidualną i może wynosić od
21 do 35 dni, a rozbieżność w długości cyklu w poszczególnych miesią-
cach nie powinna przekraczać 5 dni.
84
Opis procesu, wyjaśnienie pojęć
Spotkasz się czasem z określeniem: „cykl bezowulacyjny”. Znaczy to, że
w takim cyklu nie wystąpiło jajeczkowanie. Niekiedy bywa tak w pierw-
szych latach dojrzewania. Zamiast krwawienia może wtedy występować
skąpa, brązowawa wydzielina. To nic niepokojącego – proces dojrzewa-
nia zabiera po prostu trochę czasu.
Czy podczas miesiączki traci się dużo krwi?
U każdej kobiety ilość krwi miesiączkowej waha się i zależy od dnia mie-
siączki. Większość krwawienia przypada na pierwsze dni okresu, na-
tomiast sam koniec jest mniej obfity. Ogólnie tracimy około 80-85 ml
wydzieliny menstruacyjnej, z której tylko 35 ml to sama krew (niektóre
kobiety mają trochę obfitsze krwawienie). W Twoim ciele krąży ponad
2500 ml krwi, a organizm szybko uzupełnia niewielki ubytek.
Czy ktoś może zauważyć, że masz miesiączkę?
Z reguły nie, ale gdy masz zły humor charakterystyczny dla „okresu” lub
źle się czujesz, można domyśleć się, że masz miesiączkę. Również zbyt
długo noszona, przesiąknięta podpaska może poplamić ubranie albo
być przyczyną przykrego zapachu.
Skąd masz wiedzieć, kiedy będziesz miała miesiączkę?
Sprawdź w swoim kalendarzyku, kiedy możesz spodziewać się kolejnej
miesiączki. Zwróć uwagę na swój organizm, który na kilka dni przed
miesiączką będzie dawał Ci sygnały (przy czym nie każda kobieta
musi mieć podobne objawy):
piersi staną się nabrzmiałe i lekko obolałe,
możesz się poczuć zmęczona,
możesz stać się płaczliwa lub kłótliwa,
może Cię pobolewać brzuch. Zdarza się czasami tak dokuczliwy
ból, że dziewczyna mdleje lub płacze, bywa że jest zwalniana ze szkoły
do domu. Wszystko zależy od jej indywidualnej wrażliwości.
Dlaczego niektóre mamy nie rozmawiają z córkami o okresie doj-
rzewania, zanim te zaczną miesiączkować?
Nie rozmawiają być może dlatego, że nie lubią. Dzieje się tak z różnych
powodów: mama może czuć się zakłopotana, może nie posiadać odpo-
85
II
Poziom biologiczny
wiednich informacji lub nie zdawać sobie sprawy z tego, że zaczynasz
dorastać. Mimo to, spróbuj porozmawiać z mamą, nauczycielką, leka-
rzem lub inną osobą dorosłą. W takich sytuacjach pomocne okazują się
starsze siostry albo koleżanki ze szkoły, szczególnie, jeśli same zaczęły
już miesiączkować. To ważne, żebyś znalazła osobę, z którą mogłabyś
porozmawiać, zwierzyć się i zadać jej trapiące Cię pytania.
Jak powiedzieć mamie, że zaczęłaś miesiączkować?
Przede wszystkim – nie wstydź się. Pamiętaj, że Twoja mama także mie-
siączkuje i będzie wiedziała, co robić oraz jak Ci pomóc. Musisz podzie-
lić się z nią tą wiadomością, żeby mogła dać Ci podpaski lub tampony.
Nie martw się – to zdarza się wszystkim kobietom na całym świecie.
Czy jest coś, czego powinnaś unikać, gdy masz miesiączkę?
Nie. Miesiączka to zupełnie normalny i zdrowy objaw bycia kobietą, dla-
tego nie powinnaś z jej powodu unikać robienia tych rzeczy, które wy-
konujesz zazwyczaj. Możesz chodzić do szkoły, pomagać w domu, spoty-
kać się z koleżankami, uprawiać sport – robić wszystko, na co będziesz
miała ochotę.
Czy podczas okresu możesz się kąpać czy brać prysznic?
Jak najbardziej. To właśnie w czasie miesiączki powinnaś szczególnie
dbać o świeżość i czystość.
Co to takiego zespół napięcia przedmiesiączkowego?
To termin odnoszący się do objawów, na które cierpią niektóre dziewczę-
ta na 1-14 dni przed okresem. Objawy mają charakter fizyczny i emo-
cjonalny, a należą do nich: obrzmienie piersi, zły nastrój. To zupełnie
normalne czuć się od czasu do czasu trochę nieswojo, szczególnie, kiedy
zachodzi w Tobie tyle zmian.
Dlaczego czujesz się ociężała?
Przed miesiączką w organizmie może dojść do zatrzymania większej niż
zwykle ilości płynów i w związku z tym możesz doznawać uczucia cięż-
kości. To zupełnie normalne czuć się trochę niezgrabnie, kiedy przecho-
dzisz okres dojrzewania – w końcu bardzo szybko rośniesz i zmieniasz
się.
86
Opis procesu, wyjaśnienie pojęć
Dlaczego przed okresem mogą boleć Cię piersi?
Za obolałe piersi odpowiedzialne są hormony. W wyniku ich dzia-
łania w piersiach zatrzymują się płyny i to właśnie one wywołują ból
i obrzmienie. Nie martw się jednak, bo uczucie to minie szybko, wraz
z mijającą miesiączką.
Czy miesiączka jest chorobą?
Absolutnie nie. Okres to coś normalnego i naturalnego dla kobiety. To
znak, że Twój organizm jest zdrowy i funkcjonuje prawidłowo. Jeśli jed-
nak Twój cykl nie ureguluje się, a miesiączki będą bardzo bolesne lub
w czasie okresu będziesz bardzo obficie krwawić, zgłoś się do lekarza.
Mity oraz temat tabu
W wielu krajach świata miesiączkowanie stało się przedmiotem mitów
oraz tematem tabu. Oto kilka przykładów „bajek”, jakie opowiada się
o okresie.
Podczas miesiączki nie powinnam:
myć włosów,
jeść lodów,
jeść smażonych potraw,
pić zimnych napojów,
chodzić boso,
dotykać dzieci,
ćwiczyć,
jeść ogórków kiszonych,
pracować w polu,
spożywać posiłków z innymi ludźmi,
robić majonezu.
87
II
Poziom biologiczny
Powinnam też uważać, by nad moją głową nie przeleciał kruk.
Wiele takich przesądów było przekazywanych z pokolenia na pokolenie.
Może i Ty jakieś znasz?
6.3. Ból
Niektóre dziewczęta w trakcie okresu mają złe samopoczucie, w związku
z pojawieniem się w dolnej części brzucha bólów miesiączkowych o cha-
rakterze skurczowym. Czasami są one odczuwalne jako uczucie ciężko-
ści albo jako stały, tępy ból.
Przez dzień lub dwa mogą też występować:
bóle lub skurcze w podbrzuszu,
bóle pleców,
bóle wzdłuż wewnętrznej strony ud.
Każda z Was jest inna i inaczej odczuwa ból. Wydalanie złuszczonej bło-
ny podczas miesiączki odbywa się przez skurcze macicy. To właśnie one
są przyczyną dolegliwości.
W jaki sposób można złagodzić skurcze?
Delikatnie masuj podbrzusze ręką lub je rozgrzej.
Przyłóż butelkę z ciepłą wodą, termofor lub poduszkę elektryczną.
Weź krótką kąpiel w ciepłej wodzie.
Zrób kilka prostych ćwiczeń.
Oto ćwiczenia, które możesz spróbować wykonać, jeśli dokuczają
Ci szczególnie bolesne skurcze.
Ćwiczenie 1.
88
Pobierz darmowy fragment (pdf)
