Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00244 007171 16395700 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Elektroniczna dokumentacja medyczna. Wdrożenie i prowadzenie w placówce medycznej (wydanie trzecie zaktualizowane) - ebook/pdf
Elektroniczna dokumentacja medyczna. Wdrożenie i prowadzenie w placówce medycznej (wydanie trzecie zaktualizowane) - ebook/pdf
Autor: , Liczba stron:
Wydawca: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka Język publikacji: polski
ISBN: 978-8-3269-3373-8 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> zdrowie, medycyna >> zdrowie i uroda
Porównaj ceny (książka, ebook (-22%), audiobook).
Czytaj online.
Komentuj
 Uaktualnione wydanie praktycznego poradnika krok po kroku wyjaśnia zarządzającym w ochronie zdrowia, jak bezproblemowo wdrożyć w placówce oprogramowanie, które umożliwi prowadzenie elektronicznej dokumentacji medycznej po 1 sierpnia 2017 r. 
W jednej książce Czytelnik znajdzie wszelkie niezbędne wytyczne i porady, począwszy od zagadnień prawnych, aż po praktyczne aspekty wdrożenia elektronicznej dokumentacji medycznej.
Niewątpliwie praktycznym ułatwieniem dla menedżerów odpowiedzialnych za wdrożenie nowego rozwiązania informatycznego będzie możliwość skorzystania z gotowego zestawienia najczęściej pojawiających się zagrożeń i punktów krytycznych wdrożenia systemu oraz tabelarycznego wykazu dokumentów medycznych ze względu na zakres przetwarzanych danych oraz miejsc ich wytworzenia.
Zawartość publikacji została podzielona na dziesięć działów tematycznych, w których omówiono następujące zagadnienia:
• Tworzenie, archiwizowanie i przetwarzanie elektronicznej dokumentacji medycznej,
• Ochrona danych osobowych i danych wrażliwych pacjentów,
• Bezpieczeństwo danych w elektronicznej dokumentacji medycznej,
• Praktyczne aspekty wdrożenia elektronicznej dokumentacji medycznej,
• Elektroniczna dokumentacja medyczna w standardzie HL7 CDA.
Za fachowością zaprezentowanych na łamach poradnika treści przemawia wieloletnie doświadczenie autorów publikacji - Krzysztofa Nyczaja, eksperta, współautora wielu aktów prawnych dotyczących zarządzania informacją w ochronie zdrowia oraz Pawła Piecucha, praktyka w zakresie implementacji rozwiązań technologicznych w ochronie zdrowia.
Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

PRENUMERATA Z RABATEM Krzysztof Nyczaj Paweł Piecuch Technologie medyczne Prawo IT Strategie inwestycyjne w medycynie E-zdrowie w praktyce Trendy w branży Polityka bezpieczeństwa danych Prenumerata roczna (4 wydania) 247,80 zł brutto + 31,50 zł brutto kosztów pakowania i wysyłki Na łamach kwartalnika: • wywiady, komentarze i opinie fachowców z branży IT • • porady i wskazówki opracowane przez doświadczonych ekspertów praktyczne przykłady wdrożeń elektronicznej dokumentacji medycznej Elektroniczna Dokumentacja Medyczna Zamówienia na prenumeratę Centrum Obsługi Klienta: tel.: 22 518 29 29, e-mail: cok@wip.pl, NoweTechnologie@wip.pl Prenumerata roczna (4 wydania): 247,80 zł brutto + 31,98 zł brutto kosztów pakowania i wysyłki. Cena: 89 zł UOV18 i j l E e k t r o n c z n a d o k u m e n t a c a m e d y c z n a Elektroniczna dokumentacja medyczna Wdrożenie i prowadzenie w placówce medycznej UOV 18 okladka.indd 1 14-09-09 15:34 Krzysztof Nyczaj, Paweł Piecuch Elektroniczna dokumentacja medyczna WDROŻENIE I PROWADZENIE W PLACÓWCE MEDYCZNEJ Warszawa 2014 UOV18.indd 1 14-09-09 15:59 Publikacja „Elektroniczna dokumentacja medyczna. Wdrożenie i prowadzenie w placówce medycznej” to uaktualnione wydanie popularnego poradnika. Prezentuje on sposób, w jaki osoby zarządzające pla- cówkami ochrony zdrowia powinny przygotować się do pro cesu wdrożenia elektronicznej dokumentacji medycznej. Nałożony przez ustawę z 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia wymóg tworzenia, przetwarzania i archiwizacji danych medycznych w postaci cyfrowej zacznie obo- wiązywać od 1 sierpnia 2017 r. Do tego momentu wszystkie placówki medyczne w kraju muszą posia- dać wdrożone oprogramowanie służące do tworzenia i wymiany dokumentów medycznych wyłącznie w postaci cyfrowej. W poradniku przedstawione zostały wszystkie działania, jakie muszą podjąć za- rządzający placówkami zdrowotnymi, w tym: przeanalizowanie obecnego systemu obiegu dokumentów, zaprojektowanie funkcji, które będą wymagane w nowym systemie, ogłoszenie zamówienia na opro- gramowanie oraz wdrożenie go wraz z przeprowadzeniem szkoleń dla lekarzy, pielęgniarek, położnych oraz pozostałych pracowników. Autorzy: Krzysztof Nyczaj, Paweł Piecuch Kierownik marketingu i sprzedaży: Julita Lewandowska-Tomasiuk Product manager: Alina Sulgostowska Kierownik produkcji: Mariusz Jezierski Redakcja: Mariusz Jendra, Anna Rubinkowska Skład: Dariusz Ziach Druk: Miller Druk Korekta: zespół ISBN 978-83-269-3373-8 NR PRODUKTOWY UOV18 Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2014 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl NIP: 526–19–92–256, KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego. Wysokość kapitału zakładowego 200.000 zł. 2 UOV18.indd 2 14-09-09 15:59 Spis treści Wstęp ................................................................................................................................................7 Spis treści Rozdział 1. Definicje i terminy związane z elektroniczną dokumentacją medyczną ........9 I. Podstawowe terminy – dane medyczne, dane osobowe, dokument, dokument elektroniczny ...............................................................................................................................9 II. Dokument medyczny – jak szeroko rozumieć to pojęcie ...................................................17 III. Rodzaje dokumentacji medycznej – indywidualna, zbiorcza, wewnętrzna, zewnętrzna ................................................................................................................................21 IV. Co składa się na elektroniczną dokumentację medyczną – EMR, EHR ...........................24 V. Elektroniczna dokumentacja medyczna w standardzie HL7 CDA ...................................36 Rozdział 2. Uwarunkowania prawne tworzenia, przechowywania i przetwarzania dokumentacji medycznej .............................................................................................................39 I. Nowe standardy w dokumentacji medycznej – opisu rozpoznania choroby, identyfikacji pacjenta, skierowania ........................................................................................39 II. Nowe zasady gromadzenia danych w placówkach medycznych........................................45 III. Dokumenty medyczne wprowadzone od 1 stycznia 2011 r. ...............................................48 IV. Zasady przechowywania dokumentacji ................................................................................51 V. Sposoby udostępniania dokumentacji medycznej pacjentom oraz innym placówkom i podmiotom ........................................................................................................74 Rozdział 3. Ochrona danych osobowych i danych wrażliwych ............................................81 I. Europejskie standardy ochrony danych pacjentów .............................................................83 II. Obowiązujące zasady ochrony danych osobowych i danych wrażliwych pacjentów w placówkach medycznych .....................................................................................................88 III. Udostępnianie dokumentacji medycznej wg ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta ......................................................................................................93 IV. Obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej oraz tajemnicy pielęgniarek i położnych ................................................................................................................................96 V. Metody ochrony i przetwarzania danych osobowych – anonimizacja, pseudonimizacja i separacja danych ......................................................................................99 Rozdział 4. Bezpieczeństwo danych w elektronicznej dokumentacji medycznej ..........107 I. Uwarunkowania prawne dotyczące bezpieczeństwa danych osobowych .......................107 II. Bezpieczeństwo danych osobowych a Polska Norma .......................................................111 Rozdział 5. Outsourcing obsługi elektronicznej dokumentacji medycznej ....................129 I. Korzyści z outsourcingu dla placówki medycznej .............................................................129 II. Zlecenie przetwarzania danych osobowych podmiotowi zewnętrznemu ......................129 UOV18.indd 3 3 14-09-09 15:59 III. Przechowywanie dokumentacji medycznej poza placówką .............................................135 IV. Uwarunkowania prawno-organizacyjne dotyczące lokalizacji dokumentacji elektronicznej poza siedzibą świadczeniodawcy ................................................................138 V. Praktyczne możliwości zastosowania outsourcingu ..........................................................140 Rozdział 6. Praktyczne aspekty wdrożenia elektronicznej dokumentacji medycznej .....................................................................................................................................145 I. Jak określić potrzeby placówki w zakresie wdrożenia elektronicznej dokumentacji medycznej................................................................................................................................145 II. Porządkowanie i klasyfikacja procesów obiegu dokumentów .........................................148 III. Projektowanie planu wdrożenia, wybór menedżera projektu ..........................................153 IV. Zagrożenia i punkty krytyczne wdrożenia systemu ..........................................................157 Bibliografia ...................................................................................................................................181 4 UOV18.indd 4 14-09-09 15:59 Elektroniczna dokumentacja medyczna Autorzy Autorzy Krzysztof Nyczaj – brał aktywny udział w tworzeniu polskiego systemu ubezpieczeń zdrowotnych, w tym w organizowaniu Mazo- wieckiej Regionalnej Kasy Chorych. W latach 2001–2008 był zwią- zany z Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia. Zarządzał kilkoma projektami informatycznymi ważnymi dla polskiego systemu opieki zdrowotnej: Rejestrem Zakładów Opieki Zdrowotnej, platformą udostępniania online usług Rejestru Za- kładów Opieki Zdrowotnej (e-RZOZ) oraz Systemem Rejestracji Systemów Kodowania i Klasyfikacji Statystyki Resortowej. W latach 2011–2012 kierował zespołem ds. e-zdrowia w projek- cie Programu Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego Woje- wództwa Podlaskiego. Aktualnie sprawuje funkcje kluczowego eksperta w projekcie „Portrety szpitali – mapy możliwości”, który monitoruje jakość usług publicznych i prowadzi benchmarking z zakresu nadzoru nad funkcjonowaniem szpitali, dla których organem założycielskim jest jednostka samorządu terytorialnego. Współautor wielu aktów prawnych dotyczących zarządzania informacją w ochronie zdrowia oraz dokumentów strategicz- nych, w tym Programu Informatyzacji Ochrony Zdrowia. Kon- sultant w Departamencie Badań Społecznych GUS. Przewodni- czący Rady Fundacji Wiedza i Zdrowie. Członek Polskiego Towarzystwa Szpitalnictwa. Ekspert Izby Gospodarczej Medy- cyna Polska oraz Instytutu Polityki Ochrony Zdrowia przy Uni- wersytecie Medycznym w Łodzi. Doktorant Instytutu Medycyny Wsi w Lublinie. Autor ponad 100 publikacji z zakresu zarządza- nia ochroną zdrowia. UOV18.indd 5 5 14-09-09 15:59 Paweł Piecuch – ekspert w zakresie implementacji rozwiązań technologicznych w ochronie zdrowia. Zajmuje się nadzorowa- niem i konsultacjami związanymi z procesem informatyzacji placówek medycznych, wyborem technologii oraz strategiami wdrożeniowymi. Wcześniej związany m.in. z NZOZ Klinika Okulus sp. z o.o., jako menedżer ds. technologii, oraz z wielo- specjalistycznym NZOZ Szpital Pod Bukami jako dyrektor ds. strategii rozwoju. Zaangażowany w działalność Ogólnopol- skiego Stowarzyszenia Szpitali Prywatnych i Stowarzyszenia Menedżerów Opieki Zdrowotnej. Były dyrektor sektora ochrony zdrowia w firmie Alterkom sp. z o.o. Obecnie również jako niezależny konsultant współpracuje z największymi korporacjami światowymi z branży IT i nowych technologii, projektując rozwiązania dla krajowego rynku usług medycznych z wykorzystaniem innowacyjnych produktów. Roz- w iązania te obejmują zagadnienia związane z obiegiem infor- macji w placówkach, magazynowaniem danych, zarządzaniem strategicznym przy wsparciu systemów informatycznych (Busi- ness Intelligence) oraz szeroko pojętym zarządzaniem projektami wdrożeniowymi.  Jest autorem polityki „Racjonalnego Użytkowania Technologii w Sektorze Ochrony Zdrowia” opisującej podstawowe założe - nia projektowe dla placówek rozpoczynających proces infor- matyzacji i chcących uniknąć ryzyka przeinwestowania bądź wyboru technologii, której potencjał nie zostanie prawidłowo wykorzystany.  Autor wielu artykułów do magazynu „Zarządzanie placówką medyczną”, prelegent konferencji i warsztatów poświęconych technologii i innowacyjności branży ochrony zdrowia. Pomy- słodawca i inicjator Ogólnopolskiego Stowarzyszenia – Praktycy Innowacyjnej Medycyny, obecnie zaangażowany w budowę jego struktur. 6 UOV18.indd 6 14-09-09 15:59 Elektroniczna dokumentacja medyczna Wstęp Wstęp Rzędy szaf, szuflady pełne tekturowych teczek wypełnionych do granic możliwości dokumentami. Tak wygląda obecnie magazynowanie dokumentacji medycznej w szpitalach i przychodniach. Sytuacja ma się zmienić do 1 sierpnia 2017 r. Dla menedżerów ochrony zdrowia oraz lekarzy oznacza to spotkanie ze światem technologii, systemów komputerowych, informatyki oraz zagadnień finansowa- nia inwestycji technologicznych. Wynika to z ustawowego obowiązku tworzenia, magazynowana i udostępniana innym placówkom dokumentacji medycznej wy- łącznie w formie cyfrowej, który zacznie obowiązywać od 1 sierpnia 2017 r. Oznacza on konieczność wdrożenia specjal nego systemu informatycznego, prze- szkolenia personelu i nakłonienia lekarzy do prowadzenia dokumentacji za po- mocą nowego oprogramowania. Najpierw jednak należy owo oprogramowanie (oraz sprzęt, na którym będzie ono działać) wybrać spośród dostępnych na rynku rozwiązań, a jeszcze wcześniej – zapewnić finansowanie dla całego przedsięwzięcia. Najważniejsze jest jednak odpowiednie określenie potrzeb i możliwości własnej placówki w zakresie implementacji systemów zarządzających elektroniczną doku- mentacją medyczną. Nie każdy system sprawdzi się tak samo dobrze, nie każdy zostanie w pełni wykorzystany i wreszcie – inne systemy, zamiast usprawnić i przy- spieszyć zarządzanie danymi medycznymi, wprowadzą dodatkowe kompli kacje i niepotrzebnie wydłużą całą procedurę. Badania naukowe przeprowadzone w 2009 r. w sześciu krajach UE przez firmę Gartner, na zlecenie rządu szwedzkiego dowiodły, że odpowiednie wykorzysta- nie dobrodziejstw technologii informatycznych w placówkach ochrony zdrowia jest w stanie szybko zwiększyć wydajność organizacji, głównie poprzez obniżenie kosztów działalności oraz zwiększenie jakości opieki nad pacjentem. Z przeprowadzonych badań wynika, że tylko dzięki zastosowaniu elektronicznej dokumentacji medycznej podniesienie stanu wiedzy pacjentów o swoim zdrowiu może być na tyle istotne, że liczbę powtórnych przyjęć do francuskich szpitali UOV18.indd 7 7 14-09-09 15:59 z powodu przewlekłej niewydolności serca można zmniejszyć o ponad 39 tys. rocznie (co odpowiada oszczędnościom rzędu 110 milionów euro). Łącznie oszacowano, że elektronizacja dokumentacji medycznej i umożliwienie dostępu do niej pacjentom za pośrednictwem Internetu tylko w sześciu krajach członkowskich (Szwecja, Holandia, Wlk. Brytania, Czechy, Hiszpania, Francja) mogłyby przyczynić się do zwolnienia ponad 9 milionów łóżek rocznie, co po- zwoliłby na skrócenie średniego czasu pobytu w szpitalu i 3,7 miliarda euro oszczędności. Szansą na realizację tej przełomowej reformy jest zaangażowanie środków unij- nych. Ich efektywne wykorzystanie to obecnie jeden z kluczowych problemów sektora ochrony zdrowia. Jak więc nie popełnić błędu, przygotowując projekt informatyzacji dokumentacji medycznej? Jak przygotować placówkę do skutecznego i bezproblemowego wdrożenia elektronicznych kartotek pacjentów? Przede wszystkim trzeba dokład- nie przeanalizować stan obecny oraz funkcjonujące rozwiązania wspomagające tworzenie dokumentacji leczenia pacjenta. 8 UOV18.indd 8 14-09-09 15:59 Elektroniczna dokumentacja medyczna Definicje i terminy związane z elektroniczną dokumentacją medyczną Rozdział 1. Definicje i terminy związane z elektroniczną dokumentacją medyczną I. Podstawowe terminy – dane medyczne, dane osobowe, dokument, dokument elektroniczny „Pracownicy nauki często traktują definiowanie pojęć jako nudną konieczność, której trzeba się pozbyć jak najprędzej. Wynikiem tej niechęci do definiowania są często badania prowadzone tak, jak operacja chirurgiczna wykonywana przy pomocy tępych narzędzi. Chirurg musi ciężej pracować, pacjent więcej cierpieć, a szanse powodzenia maleją. Tak jak narzędzie chirurgiczne, tak definicje tępieją w miarę używania i wymagają częstszego ostrzenia i w końcu i wymiany” – w ten swoisty sposób Russell L. Ackoff zwrócił uwagę na potrzebę ciągłej systematyzacji pojęć, definicji, terminów aby nie dopuścić do terminologicznego „bałaganu”1. Faktycznie, przeglądając publikacje, opracowania naukowe oraz akty prawne z dziedziny zarządzania opieką zdrowotną można zauważyć, że wielu auto rów przedmiotu stosuje pojęcia i terminy bez wcześniejszej pogłębionej refleksji. W konsekwencji wprowadzane pojęcia i terminy przynoszą więcej szkody niż pożytku.   Określenie, czym są dane medyczne, nie jest łatwe. Definicja ściśle językowa może prowadzić do niewłaściwego zrozumienia tego wyrażenia. Według słownika języka polskiego przymiotnik „medyczny” oznacza „odnoszący się do medycyny”, czyli „nauki o zdrowiu i chorobie człowieka” albo sztuki leczenia chorych i zapobiega- nia chorobom. Uznanie danych medycznych za wszelkie informacje odnoszące się do medycyny jest ujęciem zbyt szerokim. Równie szerokie znaczenie ma definicja jednostkowych danych medycznych wprowadzona przez ustawę z 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia. Definicja jednostkowych danych medycznych Jednostkowe dane medyczne – dane osobowe oraz inne dane osób fizycznych dotyczące uprawnień do udzielonych, udzielanych i planowanych świadczeń opieki zdrowotnej, stanu zdrowia, a także inne dane przetwarzane w związku z plano- 1 R.L. Ackoff, O systemie pojęć systemowych, Prakseologia 2(46). UOV18.indd 9 9 14-09-09 15:59 wanymi, udzielanymi i udzielonymi świadczeniami opieki zdrowotnej oraz profi- laktyką zdrowotną i realizacją programów zdrowotnych. Ustawa z 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia. Pomocny przy wykładni pojęcia danych medycznych może być tekst Rekomen- dacji nr (97)5 Komitetu Ministrów Rady Europy z 13 lutego 1997 r. Rekomendacja ta w art. 1 określa, że: dane medyczne to wszystkie dane osobowe dotyczące zdrowia osoby. Odnoszą się one zarówno do danych, które mają wyraźny i ścisły związek ze zdrowiem, jak i danych genetycznych2. Dane osobowe Za dane osobowe uważa się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej – co wynika z definicji zawartej w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. Osobą możliwą do zidentyfikowania jest ta, której tożsamość można określić bezpośrednio lub po- średnio, zwłaszcza przez powołanie się na numer identyfikacyjny albo jeden lub kilka specyficznych czynników określających jej cechy fizyczne, fizjologiczne, umysłowe, ekonomiczne, kulturowe lub społeczne. Informacji nie uważa się za umożliwiającą określenie tożsamości osoby, jeżeli wymagałoby to nadmiernych kosztów, czasu lub działań. Definicja zawarta w usta- wie o ochronie danych osobowych jest tożsama z zawartą w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego prze- pływu tych danych. Za szczególną kategorię danych osobowych wymieniona dyrektywa uznaje dane z zakresu ochrony zdrowia. Zakaz przetwarzania danych osobowych w krajach UE Państwa członkowskie zabraniają przetwarzania danych osobowych ujawniają- cych pochodzenie rasowe lub etniczne, opinie polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność do związków zawodowych oraz przetwarzania danych dotyczących zdrowia i życia seksualnego. 2 The expression „medical data” refers to all personal data concerning the health of an individual. It refers also to data which have a clear and close link with health as well as to genetic data – Rekomendacja nr (97)5 Komitetu Ministrów Rady Europy z 13 lutego 1997 r. 10 UOV18.indd 10 14-09-09 15:59 Elektroniczna dokumentacja medyczna Definicje i terminy związane z elektroniczną dokumentacją medyczną Art. 8 ust. 1 dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 24 paź- dziernika 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarza- nia danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych. W opinii Grupy Roboczej ds. Ochrony Danych Komisji Europejskiej3 wszelkie dane zawarte w dokumentacji medycznej należy traktować jako „dane osobowe szczególnie chronione”, które podlegają nie tylko ogólnym zasadom dotyczącym ochrony danych osobowych określonych w dyrektywie, ale także szczególnym zasadom dotyczącym ochrony danych, mających zastosowanie do przetwarzania informacji szczególnie chronionych4. Definicja dokumentu według przepisów: kpc, k.p.a., kk Dokument to pojęcie stosowane zarówno w obrocie prawnym, gospodarczym, jak i w zwykłych stosunkach międzyludzkich. Według słownika języka polskiego dokument to pismo urzędowe, dowód stwierdzający czyjąś tożsamość, materiał w postaci tekstu, fotografii mający wartość dowodową. Zgodnie z definicją prawo- dawstwa europejskiego dokument to: dowolna zawartość, niezależna od swojego nośnika (zapisana na papierze lub w formie elektronicznej bądź jako zapis dźwiękowy, wizyjny lub audiowizualny), odnosząca się do zasad, działań lub decyzji mieszczą- cych się w sferze odpowiedzialności danej instytucji5 (rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z 30 maja 2001 r., dotyczące publicznego do- stępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji). W polskim prawie ogólnej definicji dokumentu nie znajdziemy. Jednak prawo administracyjne i cywilne rozróżnia dokumenty urzędowe i dokumenty prywatne. 3 Grupa Robocza ds. Ochrony Osób Fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych została powołana na mocy art. 29 dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych. W skład gru- py roboczej wchodzą przedstawiciele organu lub organów nadzorczych, powołanych przez każde państwo człon- kowskie oraz przedstawiciel organu lub organów ustanowionych dla instytucji i organów wspólnotowych, a także przedstawiciel Komisji. Komisja nadzoruje stosowanie krajowych środków ochrony danych i zapewnia jednolitość ich stosowania oraz doradza Komisji w sprawach mających na celu zabezpieczenie praw i wolności osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych. 4 Dokument roboczy w sprawie przetwarzania danych osobowych dotyczących zdrowia w elektronicznej dokumen- tacji zdrowotnej (EHR) 00323/07/PL WP 131 s. 8. 5 Definicja ta, na co warto zwrócić uwagę, podkreśla zawartość dokumentu, a nie formę jej zapisania (np. na papierze). UOV18.indd 11 11 14-09-09 15:59 Dokumenty urzędowe – według art. 244 Kodeksu postępowania cywilnego (kpc) – to: sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Dokument prywatny natomiast – według art. 245 kpc – stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Podobną definicję dokumentów urzędowych zawiera art. 76 ust. 1 Kodeksu po- stępowania administracyjnego (k.p.a.): dokumenty urzędowe sporządzone w prze- pisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone. Opis dokumentu prywatnego kładzie więc nacisk na cechę charakterystyczną zawar- tości dokumentu – podpisane oświadczenie, z kolei opis dokumentu urzędowego – na zawartość urzędowego stwierdzenia i legitymację organu do tego stwierdzenia. Obydwie definicje zwracają szczególną uwagę na wartość dowodową dokumentu. Zwraca na to uwagę również definicja zawarta w Kodeksie karnym (kk). Zasad- niczo na gruncie przepisów prawa cywilnego uznaje się, że aby można było mówić o dokumencie, powinien on zawierać trzy składniki: ▶ materiał, na którym jest sporządzony, ▶ oświadczenie woli, ▶ podpis wystawcy. W postępowaniu cywilnym – procesowym za dokument uznaje się ten przed- miot, na którym przy pomocy znaków graficznych utrwalono wypowiedź lub wyraz myśli ludzkiej, który został odpowiednio podpisany. Według prawa cywil- nego materialnego dokumentami będą również plany, wyrysy, mapy. W świetle prawa procesowego nie będą one dokumentami, ale mogą stanowić tzw. inne środki dowodowe. List będzie można uznać za dokument w postępowaniu cywil- nym, ale dla prawa materialnego takiej funkcji spełniać nie będzie6. Wspomniane definicje podkreślają pojęcie dokumentu jako sposobu skutecznego utrwalenia treści oświadczenia woli, którego podstawową zarazem funkcją jest 6 S. Kotecka, Prawne aspekty nowych regulacji w obszarze dokumentu elektronicznego, „Elektroniczna Administracja”, nr 3/2007. 12 UOV18.indd 12 14-09-09 15:59 Elektroniczna dokumentacja medyczna Definicje i terminy związane z elektroniczną dokumentacją medyczną utrzymanie naniesionej informacji na tyle długo, aby możliwe było jej późniejsze ujawnienie, odtworzenie, powielenie lub przeniesienie na inny nośnik w stanie niezmienionym. Najtrafniej istotę dokumentu oddaje definicja zawarta w Kodeksie karnym: dokumentem jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne – brzmi art. 115 § 14 kk. Definicja ta rozszerza pojęcie dokumentu na wszelkie czynności mające znaczenie prawne. Mogą to być przede wszystkim zda- rzenia medyczne. Istotną wadą wszystkich przytoczonych definicji jest każdorazowe odwoływanie się do nośnika dokumentu, co w przypadku dokumentacji elektronicznej jest źród- łem wielu nieporozumień i wątpliwości. Dokument elektroniczny może istnieć bowiem w postaci pliku i nie być zapisany na żadnym nośniku, np. podczas jego przesyłania między systemami informatycznymi. W literaturze rozpatruje się dokument w trzech aspektach, tj. według: sposobu sporządzenia, wzajemnych odniesień, okoliczności, w jakiej został on wytworzony. Są one również istotne z punktu widzenia dokumentacji medycznej. Sposoby rozróżniania dokumentów Według sposobu sporządzenia rozróżnia się dokumenty: ▶ wizualne, ▶ piśmiennicze (np. rękopisy, druki, książki, czasopisma), ▶ niepiśmiennicze (np. fotografie, plany, mapy, dzieła sztuki), ▶ audialne (np. taśmy i płyty dźwiękowe), ▶ audiowizualne (np. filmy). Według wzajemnych odniesień dokumenty określa się jako: ▶ pierwotne (w formie, jaką nadał im twórca), ▶ wtórne, dokładnie odwzorowane (odpis, wypis, kopia, duplikat), ▶ pochodne, zawierające informacje o dokumencie pierwotnym i jego zawartości. UOV18.indd 13 13 14-09-09 15:59 W różnych okolicznościach pojęcie dokumentu może różnić się szczegółami interpretacyjnymi, np.: ▶ w prawie jest to przedmiot stanowiący dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności, która może mieć znaczenie w sprawie, lub fakty będące podstawą ustalenia stanu prawnego. Zwykle sporządzony w formie określonej przepi- sami i zaopatrzony w środki uwierzytelniające (podpisy, pieczęcie), ▶ w administracji to dokument urzędowy sporządzony przez organ państwowy lub samorządowy wyrażający wolę, regulujący konkretną sprawę, ▶ w informatyce dokument oznacza określony typ pracy zapisywanej do pliku, czyli dokument binarny (dokument cyfrowy), ▶ według ustawy o ochronie informacji niejawnych: dokumentem jest każda utrwalona informacja niejawna, w szczególności na piśmie, mikrofilmach, negatywach i fotografiach, nośnikach do zapisów informacji w postaci cyfrowej i na taśmach elektromagnetycznych, także w formie mapy, wykresu, rysunku, obrazu, grafiki, fotografii, broszury, książki, kopii, odpisu, wypisu, wyciągu i tłumaczenia dokumentu, zbędnego lub wadliwego wydruku, odbitki, kliszy, matrycy i dysku optycznego, kalki, taśmy atramentowej, jak również infor- macja niejawna utrwalona na elektronicznych nośnikach danych. Bardzo często mylone pojęcia to „forma” i „postać”, które w odniesieniu do doku- mentów nie mogą być traktowane jak synonimy, gdyż są ich różnymi atrybutami. Każdy dokument ma jakąś formę (pisemną, graficzną, dźwiękową – lub ich kom- binację) oraz jakąś postać. Istotę problemu przedstawia rys. 1. Dokument elektroniczny w świetle przepisów unijnych W decyzji Komisji nr 2004/563/WE z 7 lipca 2004 r. zmieniającej jej regulamin wewnętrzny pojęcie dokumentu elektronicznego zostało zdefiniowane następu- jąco: zbiór danych wprowadzonych lub przechowywanych na dowolnym nośniku przez system informatyczny lub podobny układ, które mogą być odczytane lub wy- świetlone przez osobę lub przez tego rodzaju system lub układ, a także wszelkiego rodzaju prezentacja i wszelkiego rodzaju przedstawienie tych danych w formie dru- kowanej lub innej7. 7 Wynika z niej, iż dokumentem elektronicznym jest także wydruk pliku (tekstowego czy graficznego; istnieją jednak takie pliki, np. audiowizualne, których wydrukować się nie da). S. Kotecka, Prawne aspekty..., op. cit. 14 UOV18.indd 14 14-09-09 15:59 Elektroniczna dokumentacja medyczna Definicje i terminy związane z elektroniczną dokumentacją medyczną 1. Dokument w formie pisemnej i postaci papierowej (treść wyrażona pismem na papierze, zaopatrzona w podpis wlasnoręczny). Rys. 1. Postać a forma dokumentu Często mylone pojęcia Postać kamienna Postać papierowa 5 Forma pisemna 1 2 3 Forma graficzna 4 Dokumenty Postać elektroniczna Forma audialna 6 2. Dokument w formie pisemnej i postaci elektronicznej (treść wyrażona pismem zwizualizowana za pomocą urządzeń elektronicznych oraz stosownego oprogramowania, zaopatrzona w podpis elektroniczny, mający tę samą fizyczną naturę). 3. Dokument w formie graficznej – zdjęcie/obraz na papierze, opisane niezbędnymi metadanymi, podpisane podpisem własnoręcznym. 4. Dokument – zdjęcie wykonane aparatem cyfrowym, w jednym z formatów graficznych, opatrzone niezbędnymi metadanymi, podpisane elektronicznie. 5. Bloki kamienne utrwalające normy prawne starożytnych społeczności. 6. Nagranie dźwiękowe, zaopatrzone w niezbędne metadane, zapisane w postaci cyfrowej i podpisane elektronicznie. Źródło: Kajetan Wojsyk, Dokumentacja elektroniczna w rozumieniu ustawy o syste- mie informacji medycznej, prezentacja na konferencji zorganizowanej przez Centrum Promocji Informatyki, Warszawa 13 lipca 2011 r. Zgodnie z tą decyzją, jeśli obowiązujący przepis wspólnotowy lub krajowy wy- maga podpisanego oryginału dokumentu, dokument elektroniczny sporządzony lub otrzymany przez Komisję spełnia ten wymóg, jeżeli zawiera zaawansowany podpis elektroniczny bazujący na certyfikacie kwalifikowanym i złożony za po- mocą bezpiecznego urządzenia służącego do składania podpisów8 albo podpis elektroniczny dający równoważne gwarancje w odniesieniu do funkcjonalności przypisanych podpisowi. Natomiast gdy obowiązujący przepis wspólnotowy lub krajowy nakazuje, aby dokument był sporządzony na piśmie, ale nie wymaga podpisanego oryginału, dokument elektroniczny sporządzony lub otrzymany przez Komisję spełnia ten wymóg, jeżeli: 8 Decyzja KE odwołuje się to terminologii zawartej w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1999/93/WE z 13 grudnia 1999 r. w sprawie wspólnotowych ram w zakresie podpisów elektronicznych, Dz. Urz. WE z 19 stycznia 2000 r., seria L, nr 13/12. UOV18.indd 15 15 14-09-09 15:59 ▶ można należycie zidentyfikować osobę, która wydała dokument, ▶ dokument sporządzono w warunkach gwarantujących nienaruszalność jego treści i towarzyszących mu metadanych, oraz ▶ dokument przechowywany jest w warunkach określonych w art. 7 decyzji – który statuuje wymagania dotyczące odpowiedniego przechowywania doku- mentów elektronicznych, a także związanych z nimi danych (metadanych). Decyzja KE nakazuje, aby w całym cyklu życia dokumentu (a więc od momentu jego powstania do chwili zniszczenia) zapewniono9: ▶ przechowywanie dokumentu w postaci, w jakiej został sporządzony, wysłany lub otrzymany, albo która pozwala na zachowanie nienaruszalności nie tylko treści dokumentu, ale również towarzyszących mu metadanych, ▶ czytelność treści dokumentu i towarzyszących mu metadanych – przez cały okres przechowywania, dla wszystkich osób upoważnionych do dostępu do niego, ▶ przechowywanie minimalnego zakresu metadanych dokumentu elektronicznego, który został wysłany lub otrzymany drogą elektroniczną; metadanymi tymi są w tym przypadku informacje pozwalające na ustalenie pochodzenia i adresata dokumentu elektronicznego, a także godzina jego wysłania lub otrzymania, ▶ w przypadku procedur elektronicznych zarządzanych za pomocą systemów informatycznych – przechowywanie informacji dotyczących formalnych eta- pów procedury w sposób gwarantujący identyfikację tychże etapów, a także identyfikację autorów i uczestników. Dokument elektroniczny według przepisów krajowych Pojęcie dokumentu elektronicznego wprowadziła ustawa z 17 lutego 2005 r. o infor- matyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (dalej: ustawa o informatyzacji). Dokumentem elektronicznym jest: stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór danych uporządkowanych w określonej strukturze wewnętrznej i zapisany na informatycznym nośniku danych. Definicja ta jest istotna, gdyż odwołuje się do niej bezpośrednio – kluczowa dla systemu ochrony zdrowia – regulacja dotycząca informatyzacji, tj. ustawa z 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia. Największą wadą tej definicji jest zmiana statusu dokumentu elektronicznego w sytuacji jego transmisji. Podczas tego procesu doku- ment elektroniczny przestaje być „zapisany na informatycznym nośniku danych”, 9 S. Kotecka, „Prawne aspekty..., op. cit. 16 UOV18.indd 16 14-09-09 15:59 Elektroniczna dokumentacja medyczna
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Elektroniczna dokumentacja medyczna. Wdrożenie i prowadzenie w placówce medycznej (wydanie trzecie zaktualizowane)
Autor: ,
Sklep
Format
Cena
Ebookpoint.pl Ebookpoint.pl
ebook/pdf
60,99 zł
Idź do sklepu »

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: