Darmowy fragment publikacji:
Joanna Machowska
Gramatyka?
Dlaczego nie?!
Ćwiczenia gramatyczne dla poziomu A1
jêzyk polski
dla
cudzoziemców
universitas
Gramatyka?
Dlaczego nie?!
Ćwiczenia gramatyczne dla poziomu A1
JÊZYK POLSKI DLA CUDZOZIEMCÓW
SERIA POD REDAKCJ¥
W£ADYS£AWA MIODUNKI
KATEDRA JÊZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO
UNIWERSYTETU JAGIELLOÑSKIEGO
Joanna Machowska
Gramatyka?
Dlaczego nie?!
Ćwiczenia gramatyczne dla poziomu A1
poziom
A1
Kraków
© Copyright by Joanna Machowska and Towarzystwo Autorów
i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2010
ISBN 97883-242-1473-0
TAiWPN UNIVERSITAS
Tłumaczenie na język angielski
Magdalena Buchta
Tłumaczenie na język niemiecki
Jan Szurmant
Tłumaczenie na język rosyjski
Sergiy Tyupa
Tłumaczenie na język hiszpański
Anna Jankowska
Redakcja
H.A. Gruszka
Rysunki
Kamila Gawłowska
www.kamilagawlowska.pl
Projekt okładki i stron tytułowych
Sepielak
www.universitas.com.pl
dla mojego Taty
Spis treści
Od redaktora serii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Preface . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Einleitung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Предисловие . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Introducción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
I. Odmiana rzeczownika, przymiotnika i zaimka osobowego
To jest pan Jan Kowalski. Mianownik liczby pojedynczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Nie lubię siostry Michała! Dopełniacz liczby pojedynczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Mam brata i siostrę. Biernik liczby pojedynczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
Kim jesteś? Narzędnik liczby pojedynczej i mnogiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
Studiuję w Krakowie. Miejscownik liczby pojedynczej i mnogiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
To są inteligentne studentki. Mianownik i biernik liczby mnogiej
rodzaju niemęskoosobowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Ojej, nic nie pamiętam! Ćwiczenia powtórzeniowe. Rzeczownik i przymiotnik . . . . . . . . . . . . . 104
II. Moje czy twoje? Zaimek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
III. Odmiana czasownika
Wiem, umiem, znam. Czas teraźniejszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
Uczyłem się całą noc! Czas przeszły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Będę się uśmiechać. Czas przyszły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
Uczę się języka polskiego, ale jeszcze się nie nauczyłem. Aspekt dokonany i niedokonany
w czasie przeszłym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
Jutro zrobię zadanie domowe! Aspekt dokonany i niedokonany w czasie przyszłym . . . . . . . . 171
Ojej, nic nie pamiętam! Ćwiczenia powtórzeniowe. Czasownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
IV. Dobrze się czujesz? Przysłówek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
V. Sklep jest obok kina, za apteką. Przyimek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
VI. To już wiesz! Ćwiczenia gramatyczne i nie tylko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Klucz do zadań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
SPIS TREŚCI
7
Od redaktora serii
W serii Język polski dla cudzoziemców istnieje kilka zbiorów ćwiczeń zagadnień gramatycz-
nych, ale są one przeznaczone dla poziomów średniego (zwykle B2) i zaawansowanego (C1, C2).
Mowa tu o takich zbiorach ćwiczeń, jak: Przygoda z gramatyką. Fleksja i słowotwórstwo imion.
Ćwiczenia funkcjonalno-gramatyczne dla cudzoziemców Józefa Pyzika, Iść czy jechać? Ćwicze-
nia gramatyczno-semantyczne z czasownikami ruchu Józefa Pyzika, Czas na czasownik. Ćwicze-
nia gramatyczne z języka polskiego Piotra Garncarka, Liczebnik też się liczy! Gramatyka liczeb-
nika z ćwiczeniami Stanisława Mędaka, czy wreszcie Co z czym? Ćwiczenia składniowe dla grup
zaawansowanych Stanisława Mędaka. W zasadzie tylko Słowa i słówka. Podręcznik do naucza-
nia słownictwa i gramatyki dla początkujących Magdaleny Szelc-Mays i Elżbiety Rybickiej jest
przeznaczony dla poziomów europejskich A1 i A2.
Już z tego przeglądu wynika, że nowy zbiór ćwiczeń gramatycznych dla początkujących,
zwłaszcza dla poziomu A1, jest pilnie potrzebny. Taki zbiór powinien się ukazać w serii Język
polski dla cudzoziemców tym bardziej, że wspomniany podręcznik Słowa i słówka... został przy-
gotowany kilkanaście lat temu, a w serii funkcjonuje już ponad siedem lat, czyli dłużej niż pro-
ces certyfi kacji języka polskiego jako obcego zapoczątkowany w roku 2004. Ponieważ w roku
2009 Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego opraco-
wała propozycje standardów wymagań egzaminacyjnych i propozycje egzaminów certyfi kato-
wych dla wszystkich poziomów europejskich – także poziomów A1, A2 i C1, na których dotąd
nie przeprowadzano egzaminów certyfi katowych – powinny ukazać się nowe pomoce dydak-
tyczne do nauczania cudzoziemców języka polskiego dostosowane do tych standardów. Warto
przy tym pamiętać, że standardy zaczną ofi cjalnie obowiązywać dopiero po opublikowaniu
właściwego rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w Dzienniku Ustaw RP
(dotychczas obowiązuje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 15 paździer-
nika 2003 roku w sprawie egzaminów języka polskiego jako obcego).
Kwestia miejsca gramatyki w nauczaniu języka polskiego jako obcego musi zostać podjęta
na nowo, gdyż po okresie dominacji programów gramatycznych w nauczaniu cudzoziemców
polszczyzny nastąpiła wyraźna dominacja programów komunikacyjnych, w których naucza-
nie gramatyki jest nie tylko podporządkowane komunikacji, ale nawet traktowane jako zby-
teczny balast przez autorów nieznających wystarczająco dobrze zagadnień gramatycznych,
które powinny zostać przyswojone na poszczególnych poziomach nauczania. Taka sytuacja
musi niepokoić, zważywszy na fakt, że wciąż brak dobrych gramatyk dydaktycznych polszczy-
zny napisanych w językach najczęściej używanych przez zainteresowanych cudzoziemców,
nie mówiąc już o nowoczesnych zestawach ćwiczeń gramatycznych, zwłaszcza dla poziomów
najniższych, czyli A1, A2 i B1.
Publikowany zbiór ćwiczeń gramatycznych dla poziomu A1 zatytułowany Grama-
tyka? Dlaczego nie?! Joanny Machowskiej stanowi próbę zaspokojenia zapotrzebowania na
OD REDAKTORA SERII
9
nowoczesny zbiór ćwiczeń tego typu. Już dziś można powiedzieć, że autorka kończy opra-
cowywanie podobnego zbioru ćwiczeń dla poziomu A2. Co więcej, uczestniczy ona w pra-
cach zespołu autorów przygotowującego nowe podręczniki kursowe do nauczania języka pol-
skiego jako obcego na poziomach A1 i A2. Cechą wyróżniającą tego projektu, realizowanego
pod moim kierownictwem przez pracowników Katedry Języka Polskiego jako Obcego UJ,
jest zamiar przygotowania pierwszego w Polsce podręcznika opartego na podejściu zadanio-
wym, któremu wiele uwagi w ostatnich latach poświęciła dr Iwona Janowska, przygotowu-
jąca do publikacji monografi ę Podejście zadaniowe w nauczaniu i uczeniu się języków obcych
(na przykładzie języka polskiego jako obcego).
Pracując nad zbiorem ćwiczeń dla początkujących, Joanna Machowska wykorzysty-
wała swe bogate doświadczenie w nauczaniu cudzoziemców języka polskiego jako obcego.
Machowska, absolwentka fi lologii polskiej UJ, rozpoczęła pracę w Instytucie Badań Polonij-
nych w 1993 roku. Tu zajmowała się prowadzeniem zajęć językowych na różnych poziomach,
szczególnie chętnie pracując z początkującymi – zarówno na kursach rocznych, jak i w szkole
letniej UJ. Od 2005 roku – już w Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie UJ – prowadzi
zajęcia na studiach magisterskich dla studentów polskich, specjalizujących się w nauczaniu
polszczyzny jako języka obcego i drugiego. Równocześnie koordynuje kursy języka polskiego
jako obcego dla cudzoziemców biorących udział w programie Erasmus. Ponadto uczestniczyła
w realizacji kilku projektów realizowanych w Katedrze Języka Polskiego jako Obcego UJ,
m.in. była współautorką ćwiczeń gramatycznych i leksykalnych do telewizyjnego programu
Profesor Smok i przyjaciele, emitowanego w TV Polonia w latach 2007–2008.
Mam nadzieję, że zbiór ćwiczeń gramatycznych Gramatyka? Dlaczego nie?! Joanny
Machowskiej okaże się pomocą przydatną w nauczaniu cudzoziemców języka polskiego na
poziomie A1.
Kraków, marzec 2010
Prof. dr hab. Władysław T. Miodunka
Redaktor serii
10
OD REDAKTORA SERII
Wstęp
mie A1, a więc tych, którzy są na początku nauki języka polskiego.
Zbiór ćwiczeń Gramatyka? Dlaczego nie?! jest przeznaczony dla studentów będących na pozio-
Od zbiorów ćwiczeń gramatycznych obecnych na naszym rynku różni się on tym, że bar-
dzo dokładnie określa grupę osób, do której jest kierowany. Do tej pory zbiory ćwiczeń zwykle
były adresowane do tzw. studenta początkującego lub rozpoczynającego naukę języka. Były to
określenia dość nieprecyzyjne, bowiem we współczesnych opisach kompetencji językowych
nie mówimy już o poziomie początkującym, wyszczególniamy natomiast poziomy: A1, zwany
także elementarnym, A2, zwany wstępnym, itd.
Poziomy te bardzo ściśle zostały opisane w Europejskim Systemie Opisu Kształcenia Języ-
kowego, dlatego dobrze wiadomo, co uczący się na danym poziomie powinien umieć zarówno
w zakresie sprawności (czytanie, słuchanie, pisanie, mówienie), jak i podsystemów języko-
wych (gramatyka, słownictwo).
Od 2004 roku obcokrajowcy mogą zdawać państwowy egzamin certyfi katowy z języka
polskiego na poziomie B1, B2 i C2. Obecnie w przygotowaniu są testy certyfi katowe na pozo-
stałe poziomy: A1, A2 i C1. Dlatego zespół pracujący przy certyfi kacji musiał opracować szcze-
gółowe wymagania na te właśnie poziomy.
Ponadto od dłuższego już czasu zespół Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie UJ –
do którego i ja należę – pod kierunkiem profesora Władysława Miodunki przygotowuje pro-
gramy nauczania języka polskiego jako obcego na wszystkich poziomach zaawansowania.
Pisząc zbiór ćwiczeń, dostosowywałam go zarówno do powstających w naszym Centrum
programów, jak i do wymagań certyfi katowych na poziomie A1. Pomogło mi w jego opraco-
waniu także moje wieloletnie doświadczenie w nauczaniu cudzoziemców języka polskiego na
poziomie A1.
Pomysł przygotowania ćwiczeń towarzyszył mi bowiem już od dawna i część zadań to
zadania, które układałam dla kolejnych grup moich studentów.
Od lat ucząc gramatyki na poziomach niższych i starając się to robić w taki sposób, by
nie była ona bezsensownym pamięciowym opanowywaniem kolejnych końcówek i form, ale
wspaniałą zabawą z bardzo wyraźnie zaznaczonym celem, wielokrotnie odczuwałam brak ćwi-
czeń, które pozwoliłyby lepiej uczyć i utrwalać nowo poznawane formy.
Chociaż tzw. ćwiczenia automatyzujące są odbierane jako śmiertelnie nudne, wcale takie
być nie muszą. Oczywiście trudno z nich wszystkich zrobić zadania niezwykle kreatywne
i ekscytujące, ale mogą być one interesujące i zabawne. Dlatego też w moim zbiorze znalazło
się m.in. dużo rysunków, które zapobiegają nużącej schematyczności i są dużą pomocą dla
osób z pamięcią wzrokową.
Z drugiej strony nie można nauczyć się gramatyki bez ćwiczeń automatyzujących, bo jak
wszyscy nauczyciele wiedzą, uczenie się gramatyki wymaga żmudnej i ciężkiej pracy. Jednak
WSTĘP
11
gdy student ma przed sobą cel i wie, że nauczenie się nowych końcówek i zapamiętanie kilku
reguł pozwoli mu powiedzieć nowe rzeczy i poradzić sobie w wielu sytuacjach, nauka grama-
tyki staje się jedynie etapem na drodze do sukcesu, jakim jest opanowanie języka.
Ćwiczenia, które przekazuję w ręce nauczycieli i studentów, mogą być pomocą dla nauczy-
ciela w trakcie zajęć, by utrwalić zagadnienia, które studentom mogą sprawiać problem; mogą
służyć jako ćwiczenia, które studenci wykonują w domu; mogą być wreszcie pomocą wyłącz-
nie dla samego studenta. Ćwiczenia posiadają bowiem klucz; nauczyciel do sprawdzenia ich
nie jest więc konieczny. Mogą być one wykorzystywane przez studentów uczących się na roz-
maitych kursach w celu poprawienia swoich umiejętności gramatycznych, ale stanowią też
zbiór dla tych, którzy chcieliby zdawać egzamin certyfi katowy. Studenci uczący się z innych
podręczników, rozwiązując ćwiczenia z tego zbioru, mogą sprawdzić, co już umieją, a czego
jeszcze nie.
Gramatyka? Dlaczego nie?! składa się z siedemnastu rozdziałów. Zagadnienia pokrywają
się z wymaganiami certyfi katowymi i założeniami programów opracowanych w Centrum.
Nie ma więc wśród nich ani celownika, ani dopełniacza liczby mnogiej, ani trybu rozkazują-
cego i wielu innych zagadnień gramatycznych. Nie ma, ponieważ nie znajdują się one w pro-
gramie przeznaczonym dla poziomu A1.
Także nieznane formy są bardzo ograniczone w tekstach ćwiczeń, tak by były one zrozu-
miałe dla uczącego się. Również słownictwo pochodzi z katalogu tematycznego przeznaczo-
nego na poziom A1. Ma to, moim zdaniem, dużą zaletę; często bowiem zdarzało mi się znaj-
dować ćwiczenia, w których problem gramatyczny był bardzo łatwy i wspaniale nadawał się
do utrwalenia go na poziomie A1, ale słownictwo było zbyt trudne i zdecydowanie wykraczało
poza ten poziom. Bywało też, że w tym samym ćwiczeniu niektóre zdania były bardzo łatwe,
inne zbyt trudne. Takich sytuacji starałam się w tym zbiorze uniknąć, aby nie zmuszać nauczy-
ciela do wybierania niektórych tylko zdań z ćwiczenia, co powodowałoby zmniejszenie mate-
riału, na którym ćwiczy się konkretne zagadnienie.
Słownictwo jest więc bardzo proste; takie, by student na poziomie A1 bez problemów sobie
z nim radził.
Polecenia do ćwiczeń zapisane są wyłącznie w języku polskim, ale każde ćwiczenie zaczyna
się od przykładu, dzięki któremu student powinien się z łatwością zorientować, w jaki sposób
dane zadanie wykonać.
Z nomenklatury łacińskiej używam tylko nazw rodzajów: masculinum, femininum i neu-
trum, co jest niezbędne zwłaszcza w ćwiczeniach dotyczących podziału na rodzaje, a także
pomagających w opanowaniu czasu przeszłego i przyszłego.
Specjalne podziękowania chciałam złożyć Panu Profesorowi Władysławowi Miodunce, który
udzielił mi wielu cennych porad i wskazówek oraz przeglądał cierpliwie pierwsze wersje tego
zbioru. Był także osobą, która mnie zdopingowała i zmotywowała do opracowania tej książki, co
zapobiegło leżeniu wielu ćwiczeń w szufl adach przez kolejne lata.
Dziękuję też moim studentkom ze studiów magisterskich: Ninie Labosze, Kindze Kuch-
cie, Magdalenie Płachcie i Ewie Woźniczce, z którymi prowadziłam zajęcia, a które udostęp-
niły mi przygotowane przez siebie konspekty lekcji. Niektóre ciekawe ćwiczenia pochodzą
z ich prac.
Joanna Machowska
12
WSTĘP
Preface
begun learning Polish.
Gramatyka? Dlaczego nie?! is a workbook directed to A1 students, i.e. those who have just
It diff ers from other workbooks available on the Polish market in that it specifi es very pre-
cisely its addressee. So far, the textbooks published have been aimed at „beginners” or „ele-
mentary students”. However, these descriptions are quite imprecise, since currently language
competences are described according to a defi nite scale with levels such as A1, also called
„Breakthrough”; A2, also called „Waystage”, etc.
These levels have been thoroughly defi ned in CEFR (Common European Framework of
Reference for Languages), which clearly specifi es what a given learner at a given level is sup-
posed to know, both when it comes to language skills (reading, listening, writing and speak-
ing) and the particular subsystems of language (grammar, vocabulary).
Since 2004 foreigners can take the national certifi cate exam in Polish on levels B1, B2 and
C2. The A1, A2 and C1 exams are currently in preparation. The team of scholars responsible
for the exams faced a task to formulate detailed requirements for these levels.
What is more, for some time now, the Jagiellonian University Center for Polish Language
and Culture in the World has been developing teaching curricula for teaching Polish as a for-
eign language on all levels.
Working on this textbook, I have tried to make it conform to the curriculum of the Cen-
tre, as well as to the A1 certifi cate exam requirements. I have also drawn on my considerable
experience gained as an A1 teacher of Polish to foreign students.
The idea to write a workbook developed quite a long time ago and part of the exer-
cises in it were originally teaching materials developed by me for the purposes of class
instruction.
Having taught Polish grammar to lower-level foreign students for many years and trying
to do that in a way that would make grammar something more than just a mechanical drill
devoid of thought – trying to make it a rewarding pursuit leading to a clearly defi ned goal,
I have lacked practice materials which would let me more effi ciently teach, revise and con-
solidate new forms.
Even though drilling is usually considered infi nitely boring, it does not have to be so. Of
course, it is impossible to turn all these exercises into something thoroughly exciting and
imaginative, but they still can be quite interesting and enjoyable. For example, by including
quite a large number of illustrations I hope that they will off set the monotony of rules and for-
mulas and will prove a valuable help for eye-readers.
On the other hand, mastering grammar is not possible without drills, since, as all teach-
ers know, learning grammar requires a lot of time and eff ort. And yet, when a student sees
a clearly defi ned goal before him or her and realizes that learning infl ections and memorizing
PREFACE
13
rules will let him or her say new things and deal with new situations, grammar becomes just
another step on the way to success – which mastering the foreign language defi nitely is.
This collection of grammar practice exercises can be used not only by teachers in class or
as homework, but also by students on their own, as the book is provided with a key for self-cor-
rection. It may be used by students who take part in various types of courses and who want to
improve their grammar skills – not only by those who want to pass a certifi cate exam. While
using other textbooks, they can simultaneously do these exercises to revise their skills and
fi nd out what they need to practice yet.
Gramatyka? Dlaczego nie?! consists of seventeen chapters; three of them are revision
chapters and the remaining fourteen focus on particular grammar problems that should be
covered by an A1 student. The problems correspond to the certifi cate requirements and to
curriculum specifi cations of the Center. That is why they do not include the Dative case, the
plural Genitive, the imperative and other topics which do not belong to A1 level.
The use of unfamiliar forms has been limited, and those that remain should be readily
understood by the student; vocabulary falls within the thematic range of A1 level. I consider
this a big advantage: I have often come across exercises which concerned a very simple gram-
matical problem, perfectly suitable for A1 level, but the vocabulary was too diffi cult. Fre-
quently, within a single exercise, some sentences were very easy, while others too compli-
cated. I avoided such practices in my book, as they make the teacher select only the easier
sentences, reducing the material on which a given problem is presented.
The vocabulary is thus very simple, so that the A1 student can deal with it without
diffi culties.
Instructions have been formulated in Polish only, but each exercise is introduced by an
example, so that the student should know immediately what should be done.
From Latin terminology I have used only gender terms (masculinum, femininum, neu-
trum), which are indispensable, especially for exercises concerning gender, as well as past
and future tenses.
I would like to give my special thanks to Professor Władysław Miodunka, who kindly
shared valuable advice with me and patiently read the drafts. He was also the person who
motivated me to actually write this book, which saved my collection of grammar practice
exercises from staying in the drawer for years to come.
I would also like to thank my MA students: Nina Labocha, Kinga Kuchta, Magdalena
Płachta and Ewa Woźniczka, who ran classes with me and let me use their lesson plans. Some
of very engaging exercises come from their materials.
Joanna Machowska
14
PREFACE
Einleitung
Die Aufgabensammlung namens Gramatyka? Dlaczego nie?! ist gedacht für Lernende auf dem
Sprachniveau A1 des Gemeinsamen Europäischen Referenzrahmens GER, also für diejenigen,
die mit dem Erlernen der polnischen Sprache seit kurzer Zeit begonnen haben. Von den auf unse-
rem Markt vorhandenen Sammlungen von Grammatikübungen unterscheidet sie sich insofern,
dass sie die für sie gedachte Personengruppe besonders deutlich herausstellt. Bis zu diesem
Zeitpunkt waren Aufgabensammlungen üblicherweise an sogenannte Anfänger oder Beginner
gerichtet. Diese Bezeichnungen waren allerdings nicht ausreichend präzise, denn in zeitgemä-
ßen Beschreibungen der Fremdsprachenkompetenz wird nicht von Anfängerstufen gesprochen,
sondern das Sprachniveau genauer spezifi ziert: die Elementare Sprachverwendung von Anfän-
gern beispielsweise ist unterteilt in A1 und A2 usw.
Diese Sprachniveaus wurden sehr genau im Gemeinsamen Europäischen Referenzrah-
men für Sprachen GER beschrieben, daher ist gut geschildert, was Lernende eines gegebenen
Sprachniveaus können sollten, und zwar sowohl hinsichtlich der Fertigkeiten (Leseverstehen,
Hörverstehen, Schreiben, Sprechen), als auch hinsichtlich der sprachlichen Unterkategorien
(Grammatik, Wortschatz).
Seit 2004 können Ausländer staatliche Zertifi katsprüfungen in polnischer Sprache
auf den Sprachniveaus B1, B2 und C2 ablegen. Gegenwärtig sind Zertifi katsprüfungen auf
den Sprachniveaus A1, A2 und C1 in Vorbereitung. Deswegen ergibt sich für die die Zerti-
fi kate ausarbeitende Arbeitsgemeinschaft die Verpfl ichtung, für eben diese Sprachniveaus
bestimmte Anforderungen herauszuarbeiten.
Darüberhinaus erarbeitet die Arbeitsgemeinschaft des Centrum Języka i Kultury Pol-
skiej w Świecie (Zentrum für Polnische Sprache und Kultur in der Welt) der Jagiellonen-Uni-
versität Krakau, zu der auch ich gehöre, unter der Leitung von Professor Władysław Mio-
dunka seit längerer Zeit Unterrichtsprogramme für Polnisch als Fremdsprache auf allen
Sprachniveaus.
Dies berücksichtigend verfasste ich die Aufgabensammlung und passte sie sowohl
an die in unserem Zentrum entstehenden Programme, als auch an die auf dem Sprach-
niveau A1 geltenden Zertifi katsanforderungen an. Bei der Ausarbeitung war zudem
meine langjährige Erfahrung im Unterrichten von Ausländern auf dem Sprachniveau A1
hilfreich.
Die Idee für die Übungen hatte ich bereits seit langer Zeit und ein Teil der Aufgaben sind
solche, die ich im Verlauf der Arbeit mit verschiedenen meiner Gruppen von Lernenden
zusammengestellt habe.
Da ich seit Jahren Grammatik auf Anfängerstufen unterrichte und ich mich bemühte, dies
so zu tun, dass die Grammatik kein sinnloses Gedächtnistraining mit dem Ziel der Beherr-
schung weiterer Endungen und Formen ist, sondern stattdessen ein wahres Vergnügen mit
EINLEITUNG
15
einem sehr deutlich gekennzeichneten Ziel, fehlten mir fortwährend Übungen, die es erlaub-
ten, besser zu unterrichten und neu eingeführte Formen zu festigen.
Obwohl die sogenannten automatisierenden Übungen als todlangweilig empfunden wer-
den, ist dies keine zwangsläufi ge Notwendigkeit. Selbstverständlich gestaltet es sich schwie-
rig, aus allen von ihnen besonders kreative und spannende Aufgaben zu machen, aber den-
noch können sie interessant und unterhaltsam sein. Deswegen befi nden sich in meiner
Sammlung unter anderem auch viele Zeichnungen, die ermüdende Schemata vermeiden und
die für Lernende mit visuellem Gedächtnis sehr hilfreich sind.
Andererseits kann man Grammatik nicht ohne automatisierende Übungen lernen, da,
wie alle Lehrer wissen, das Erlernen von Grammatik auch eine mühsame und schwere Arbeit
erfordert. Wenn der Lernende allerdings ein Ziel vor sich hat und weiß, dass er, wenn er neue
Endungen lernt und sich einige Regeln merkt, in der Lage sein wird, neue Sachen auszu-
drücken und sich in vielen Situationen zurechtzufi nden, genau dann kann das Erlernen der
Grammatik lediglich eine Etappe auf dem Weg zum Erfolg sein, der letzten Endes die Beherr-
schung der Sprache ist.
Die Übungen, die ich in die Hände der Lehrer und Lernenden gebe, können sowohl eine
Hilfe für den Lehrer sein, und zwar während des Unterrichts, um die grammatikalischen
Probleme zu festigen, die den Lernenden Probleme bereiten können, als auch als Übung
dienen, die die Lernenden zu Hause erledigen, sie können also letzten Endes auch eine
alleinige Hilfe für den Selbstlerner sein. Zu den Übungen gibt es daher einen Lösungs-
schlüssel, ein Lehrer zum Überprüfen ist also nicht zwangsläufi g vonnöten. Die Übun-
gen können von Lernenden verwendet werden, die in verschiedenen Kursen lernen, und
zwar mit dem Ziel, die eigenen grammatikalischen Fähigkeiten zu verbessern, sie dienen
aber auch als Sammlung für Lernende, die eine Zertifi katsprüfung ablegen möchten. Falls
mit anderen Lehrbüchern gelernt wird, kann man durch das Lösen von weiteren, neuen
Übungen ein weiteres Mal überprüfen und feststellen, was man schon beherrscht, und was
noch nicht.
Gramatyka? Dlaczego nie?! enthält siebzehn Kapitel. Drei Kapitel dienen als Wiederho-
lung des Materials. Die übrigen vierzehn Kapitel zielen auf eine konkrete Beschäftigung mit
der Grammatik ab, die der Lernende auf dem Sprachniveau A1 kennenlernt. Die grammati-
kalischen Probleme decken sich mit den Zertifi katsanforderungen und den Voraussetzungen
der im Zentrum ausgearbeiteten Programme. In der Sammlung ist also weder der Plural des
Dativs enthalten, noch der des Genitivs, ebenso fehlen der Imperativ und viele andere gram-
matikalische Strukturen. Sie sind nicht enthalten, da sie sie sich nicht im Programm befi n-
den, das für das Sprachniveau A1 vorgesehen ist.
Unbekannte Formen sind in den Übungstexten ebenfalls sehr begrenzt, so dass sie für
den Lernenden ohne Mühe verständlich sind. Auch der Wortschatz stammt aus dem für das
Sprachniveau A1 vorgesehenen Themenkatalog. Dies hat meiner Meinung nach viele Vor-
teile; denn oft bin ich auf Übungen gestoßen, in denen zwar das grammatikalische Prob-
lem einfach war und sich auf dem Sprachniveau A1 hervorragend lösen ließ, der Wortschatz
jedoch zu schwierig war und sich defi nitiv jenseits dieses Niveaus befand. Es stellte sich
außerdem heraus, dass in einer einzigen Übung einige Aufgaben sehr einfach waren, andere
wiederum zu schwierig. Es war meine Zielsetzung, eben diese Situationen in der Sammlung
zu vermeiden, um den Lehrer nicht zu zwingen, nur einige Sätze aus den Übungen auswählen
zu können, was wiederum zu einer Verringerung des vorliegenden Materials geführt hätte,
mit dem sich konkrete grammatikalische Probleme üben lassen.
16
EINLEITUNG
Sprachniveau A1 ohne Probleme mit ihm zurechtkommen kann.
Die Übungsanweisungen sind ausschließlich auf Polnisch, aber jede von ihnen hat ein
Beispiel, an dem sich der Lernende mit Leichtigkeit orientieren können sollte, wie die gege-
bene Aufgabe durchzuführen ist.
Von der lateinischen Nomenklatur benutze ich ausschließlich die Bezeichnungen der
Geschlechter: masculinum, femininum und neutrum, was vor allem in den Übungen unent-
behrlich ist, die die Einteilung in Geschlechter betreff en, und ebenso hilfreich bei der Beherr-
schung der Zeiten zur Vergangenheit und Zukunft.
Der Wortschatz ist also sehr einfach und solchermaßen, dass ein Lernender auf dem
Ein besonderes Dankeschön möchte ich Herrn Professor Władysław Miodunka ausspre-
chen, der mir viele wertvolle Ratschläge und Hinweise gab sowie geduldig die erste Version
dieser Sammlung durchsah. Er war zugleich jemand, der mich antrieb und zur Ausarbeitung
dieses Buches ermutigte, was nicht zuletzt einen langjährigen Verbleib vieler Übungen in
Schubladen verhinderte.
Ich danke auch den folgenden Studenten meiner Magisterstudiengänge: Nina Labocha,
Kinga Kuchta, Magdalena Płachta und Ewa Woźniczka, mit denen ich Seminare gab und die
mir ihre Unterrichtskonzepte zugänglich machten, die sie erarbeitet hatten. Viele interes-
sante Übungen stammen aus ihren Arbeiten.
Joanna Machowska
EINLEITUNG
17
Предисловие
Сборник упражнений Gramatyka? Dlaczego nie?! предназначен для учащихся на уровне A1,
а также для тех, кто только начинает изучать польский язык.
Четкое определение целевой аудитории выгодно отличает его от других сборников
грамматических упражнений, представленных на рынке. Как правило, сборники упражне-
ний прежде были адресованы учащимся на так называемом начальном уровне, либо начи-
нающим изучение языка. Эти определения являются недостаточно точными, поскольку
в современных описаниях языковой компетенции уже не говорится о начальном уровне,
а о уровне А1, известном также как элементарный, А2 – вступительный и т.д.
Их краткое описание можно найти в Европейской системе уровней владения иностран-
ным языком, благодаря чему хорошо известно, что учащийся на данном этапе должен уметь
как в сфере языковых навыков (чтение, аудирование, письмо и говорение), так и подсистем
языка (грамматика, лексика).
Начиная с 2004 года, иностранцы могут сдавать государственный сертификационный
экзамен по польскому языку на уровне B1, B2 и C2. В данный момент разрабатываются тесты
для оставшихся уровней: A1, A2 и C1. Ввиду этого перед коллективом, занимающимся серти-
фикацией, была поставлена задача разработать детальные требования для этих уровней.
Более того, в течение длительного времени коллектив Центра польского языка и куль-
туры Ягеллонского университета, к которому я принадлежу, занимается, под руководством
профессора Владислава Мёдунки, разработкой учебных программ польского языка как
иностранного для всех уровней владения языком.
В этой связи, разрабатывая сборник упражнений, я согласовывала его как с программами
нашего Центра, так и с сертификационными требованиями для уровня А1.
Идеи для этих упражнений у меня возникли уже давно. Некоторые из них я создавала,
готовясь к занятиям со студентами.
В течение многих лет я преподаю грамматику на начальных уровнях и стараюсь делать
это так, чтобы она не была бессмысленным зазубриванием новых окончаний и форм, а при-
ятной игрой с четко определенной целью. Однако мне не хватало упражнений, которые поз-
волили бы оптимально преподать и закрепить новые формы.
Хотя так называемые „доводящие до автоматизма” упражнения воспринимают как смер-
тельно скучные, совсем не обязательно, чтобы дело обстояло именно так. Естественно, не из
каждого такого упражнения удается сделать что-то творческое и захватывающее, но они все
равно могут быть интересными и занимательными. Поэтому в моем сборнике можно найти
много иллюстраций, которые помогают избежать изнурительной схематичности и оказы-
вают значительную помощь учащимся со зрительной памятью.
С другой стороны, невозможно научить грамматике без упражнений, доводящих до авто-
матизма, поскольку, как известно всем преподавателям, овладение грамматикой требует
18
ПРЕДИСЛОВИЕ
напряженной работы. Однако когда учащийся видит перед собой цель и знает, что если он
выучит новые окончания и запомнит несколько правил, то сможет рассказать что-то новое
и справиться со многими ситуациями, изучение грамматики становится только этапом на
пути к успеху, которым является овладение языком.
Предлагаемые упражнения можно использовать во время занятий для закрепления труд-
ного материала, а также в качестве домашнего задания. Кроме того, учащиеся могут пользо-
ваться сборником самостоятельно, поскольку в нем предоставлены ключи к упражнениям,
так что для их проверки помощь преподавателя необязательна. Сборник могут использовать
не только слушатели разнообразных курсов для совершенствования своих навыков владе-
ния грамматикой, но и учащиеся, которые намерены сдавать сертификационный экзамен.
Готовясь по другим учебникам, они одновременно могут выполнять новые упражнения из
сборника и самостоятельно проверять себя.
Сборник Gramatyka? Dlaczego nie?! состоит из семнадцати разделов. Три из них посвящены
повторению материала, а остальные четырнадцать – конкретным грамматическим темам,
с которыми знакомится учащийся на уровне А1. Темы отвечают сертификационным требо-
ваниям и программам, созданным в Центре. Таким образом, среди них нет ни дательного
и родительного падежей во множественном числе, ни повелительного наклонения, ни мно-
гих других грамматических тем, поскольку они отсутствуют в программе для уровня А1.
Неизвестные формы также очень ограниченно представлены в текстах для упражнений,
чтобы учащиеся без труда могли их понять. Кроме того, лексика взята из тематического ката-
лога для уровня А1. По моему мнению, это является значительным преимуществом сбор-
ника. Мне не раз приходилось сталкиваться с упражнениями, грамматический материал
которых был очень простым и прекрасно подходил для усвоения на уровне А1, тогда как лек-
сика была слишком сложной и определенно выходила за пределы данного уровня. Также слу-
чалось видеть, что в одном и том же упражнении одни предложения были очень простыми,
а другие – слишком сложными. Я старалась избегать таких ситуаций, чтобы не вынуждать
преподавателя выбирать только некоторые предложения, что вызывало бы сокращение
материала, на котором отрабатывают определенную тему.
Таким образом, лексика очень проста – чтобы с ней без проблем справился учащийся
на уровне А1.
Инструкции по выполнению упражнений предоставлены исключительно на польском
языке, но для каждого из них есть пример, который позволит учащемуся с легкостью разо-
браться, каким образом выполнять данное упражнение.
Из латинской номенклатуры я использую только названия родов: masculinum, femininum
и neutrum, что является необходимым для упражнений, связанных с разделением на рода,
а также касающихся усвоения прошедшего и будущего времени.
Я хотела бы выразить особую благодарность профессору Владиславу Мёдунке за боль-
шое количество ценных советов и рекомендаций, а также за то, что он терпеливо пересмот-
рел первую версию этого сборника. Кроме того, именно он мотивировал и вдохновил меня
на создание этой публикации, благодаря чему многие упражнения оказались в сборнике, а не
остались лежать в ящике стола.
Также хочу выразить благодарность студенткам Нине Лабош, Кинге Кухта, Магдалене
Плахта и Эве Вужничка, с которыми я проводила занятия и которые предоставили мне свои
конспекты. Некоторые интересные упражнения взяты именно из этого источника.
Йоанна Маховска
ПРЕДИСЛОВИЕ
19
Introducción
El cuaderno de ejercicios Gramatyka? Dlaczego nie?! está dirigido a estudiantes de nivel A1, a los
que empiezan a aprender el idioma polaco.
Este libro de ejercicios se distingue de otros presentes en el mercado, por el hecho de
defi nir con precisión a sus destinatarios. Hasta ahora los cuadernos de ejercicios se dirigían
a principiantes o a estudiantes de nivel inicial. Ambas defi niciones son bastante imprecisas,
ya que en las modernas escalas descriptivas de niveles linguísticos ya no hablamos de nivel
inicial como tal, pero distinguimos los siguientes niveles: A1, conocido como nivel acceso,
y A2, conocido como nivel plataforma, etc.
Todos los niveles se han descrito con precisión en el MCER. Gracias a ello, sabemos que
debería saber hacer un estudiante de un dado nivel en lo que respecta a las destrezas lingüís-
ticas (comprensión auditiva, expresión oral, comprensión lectora, expresión escrita) y los sis-
temas del idioma (gramática, vocabulario).
Desde 2004 los extranjeros pueden hacer el examen estatal de polaco como lengua extran-
jera en tres diferentes niveles: B1, B2 y C2. Los preparativos para los examenes en niveles A1,
A2 y C1 están en marcha. Precisamente por eso el equipo de la comisión estatal ha tenido que
desribir requisitos para estos niveles.
El equipo del Centro del Idioma y de la Cultura Polaca en el Mundo de la Universidad
Jaguellónica, del que soy miembro, dirigido por profesor Władysław Miodunka, lleva varios
años preparando programaciones didácticas de la enseñanza del polaco como lengua extran-
jera en todos los niveles.
Al escribir este cuaderno de ejercicios, he adaptado su contenido a los requisitos de los
programas de nuestro Centro y a los requisitos de los exámenes del nivel A1. Mi experiencia
como profesora de polaco como lengua extranjera en el nivel A1 durante varios años, ha ser-
vido de gran ayuda a la hora de realizar este trabajo.
La idea de escribir un cuaderno de ejercicios surgió hace años. Algunos de los ejercicios
incluidos en él, son los mismos que he preparado para varios grupos de mis estudiantes.
Los ejercicios de automatización tienen fama de ser aburridos, pero no tiene que ser así.
Por supuesto, es muy difícil que todos los ejercicios sean creativos y originales, pero por lo
menos podemos intentar que sean interesantes y divertidos. Precisamente por eso los ejer-
cicios de mi cuaderno contienen muchos dibujos, que ayudan a evitar una rutina agobiante
y ayudan signifi cativamente a las personas con memoria visual.
Por otro lado es imposible aprender gramática sin los ejercicios de automatización. Todos
los profesores saben que el aprendizaje de gramática requiere un enorme esfuerzo. Pero si
el estudiante tiene el objetivo bien defi nido y sabe que al aprender nuevas terminaciones
y al memorizar unas reglas sabrá decir algo nuevo y podrá apañarse en varias situaciones, el
20
INTRODUCCIÓN
aprendizaje de gramática se convierte tan sólo en una etapa hacia el éxito con el fi n de domi-
nar un nuevo idioma.
Este cuaderno, dirigido tanto a los profesores como a los estudiantes, puede servir de
ayuda para el profesor durante las clases, para clarifi car algunos aspectos de mayor difi cultad
o como deberes para casa. Los estudiantes pueden también hacerlos por su propia cuenta ya
que el libro viene con clave y la correción por parte del profesor no es necesaria.
El cuaderno se puede utilizar durante cursos de perfecciónamiento pero también en los
cursos preparatorios para los exámenes de polaco como lengua extranjera. Los ejercicios del
presente cuaderno, junto con otros manuales utilizados en clase, pueden servir a los estudian-
tes para comprobar lo que ya saben hacer y lo que todavía queda por aprender.
Gramatyka? Dlaczego nie?! consta de diecisiete unidades. Las tres primeras se centran en
la revisión de contenidos y las catorce unidades restantes tratan diferentes aspectos de gra-
mática propios para los estudiantes de nivel A1. Los aspectos presentes en el libro han sido
elegidos conforme a los requisitos de los exámenes del polaco como lengua extranjera y los
programas didácticos del Centro. Por eso en el libro no se incluye el dativo, el genitivo plural
o el imperativo ni muchos otros aspectos de gramática; debido a que no se encuentran en el
programa realizado para el nivel A1.
En los ejercicios se han reducido las formas aún desconocidas por los alumnos para faci-
litar la comprensión de los textos. El vocabulario ha sido elegido del catálogo temático del
nivel A1. En mi opinión es una ventaja, ya que muchas veces me he encontrado con ejercicios
perfectos para la revisión de un aspecto gramatical en el nivel A1, pero con un vocabulario
demasiado difícil para dicho nivel. También me he encontrado con ejercicios que compren-
dían frases muy simples y muy difíciles a la vez. He intentado evitar tales situaciones en mi
libro. No quiero que el profesor tenga que elegir sólo algunas frases del ejercicio, lo que dis-
minuye la cantidad de material para revisión.
Por lo tanto, el vocabulario es simple con el objetivo de que un estudiante del nivel A1
pueda hacer los ejercicios sin problemas.
Las instrucciones de los ejercicios están en polaco, pero cada uno contiene un ejemplo
gracias al cual los estudiantes pueden deducir lo que tienen que hacer.
Del latín he prestado tan sólo las expresiones masculinum, femeninum y neutrum ya que
son necesarias en los ejercicios de categorización en géneros y ayudan a aprender el futuro
y el pasado.
Me gustaría dar las gracias al profesor Władysław Miodunka por todos sus consejos
y numerosas revisiones de las primeras versiones del presente cuaderno. Gracias a su ayuda
y motivación estos ejercicios han visto la luz del día.
Agradezco también a mis estudiantes del curso de máster: Nina Labocha, Kinga Kuchta,
Magdalena Płachta y Ewa Woźniczka por haberme facilitado sus programas. Algunos ejerci-
cios en este cuaderno son suyos.
Joanna Machowska
INTRODUCCIÓN
21
I
ODMIANA RZECZOWNIKA,
PRZYMIOTNIKA
I ZAIMKA OSOBOWEGO
To jest pan Jan Kowalski
Mianownik liczby pojedynczej
I. Proszę wybrać słowo z ramki i odpowiedzieć na pytanie.
a.
artysta * kelnerka * kucharz * inżynier * kierowca * policjant * student
* nauczycielka * architekt * dziecko * studentka * dentystka * lekarz
Kto to jest?
To jest dentystka.
................................................
PRZYKŁAD:
Kto to jest?
1........................................................
2............................................................
3..........................................................
TO JEST PAN KOWALSKI. MIANOWNIK LICZBY POJEDYNCZEJ
25
Pobierz darmowy fragment (pdf)