Ta książka została stworzona z myślą o wszystkich, którzy odkrywają uroki języka francuskiego i pragną wzbogacić lub uporządkować swoją wiedzę w zakresie gramatyki. Materiał tu zebrany stanowi kwintesencję zasad i reguł gramatycznych istniejących i już przedstawionych w licznych podręcznikach do nauki języka francuskiego, jednak w obecnej formie jest łatwy do opanowania dla czytelnika. Sprzyjają temu liczne zestawienia tabelaryczne i schematy, w przejrzysty sposób przedstawiające reguły gramatyczne, a także wytłuszczenia i podkreślenia, mające na celu zwrócenie uwagi czytelnika na ważne informacje dotyczące danego zagadnienia gramatycznego. Liczne przykłady, jak również ich polskie tłumaczenia doskonale ilustrują zastosowanie reguł gramatycznych i pomagają w ich przyswojeniu. Niewątpliwym atutem tej książki jest również zamieszczone na końcu zestawienie tabelaryczne odmian najważniejszych czasowników nieregularnych. Każdy rozdział został stworzony według schematu: definicja, reguły tworzenia i zastosowanie. Chodzi o to, aby ułatwić czytelnikowi wyszukiwanie najważniejszych informacji na dany temat przy niewielkim nakładzie czasu. Teksty opatrzone symbolem rączki mają na celu zwrócenie uwagi czytelnika na wyjątki od reguły i dodatkowe informacje konieczne do zrozumienia omawianego pojęcia gramatycznego, natomiast fragmenty opatrzone nagłówkiem „ Chcesz wiedzieć więcej?” zawierają informacje dodatkowe, wzbogacające wiedzę czytelnika w swego rodzaju ciekawostki przydatne w codziennym obcowaniu z językiem. Niniejsza książka jest doskonałym, podręcznym kompendium gramatyki języka francuskiego dla każdego, a zwłaszcza dla uczniów i studentów ze znajomością języka francuskiego na poziomie początkującym i średnio zaawansowanym.
Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii
Darmowy fragment publikacji:
D
MOWA ZALEŻNA
2. Mowa zależna – Discours indirect
W mowie zależnej osoba mówiąca przytacza czyjąś wypowiedź w formie relacji,
a nie cytatu.
Mowa zależna występuje w formie zdania podrzędnego dopełnieniowego w stosun-
ku do zdania głównego. Jest wprowadzona spójnikiem que.
Zdanie główne zawiera orzeczenie typu: dire (mówić), répondre (odpowiadać),
demander (pytać), affirmer (twierdzić), ajouter (dodać), annoncer (oznajmić),
déclarer (ogłosić), expliquer (wyjaśniać), promettre (obiecać), avouer (przyznać),
confirmer (potwierdzić), jurer (sądzić), crier (krzyczeć), proposer (proponować)
itp.
? Z mową zależną związane są ściśle określone zmiany gramatyczne:
A/ Zmiana osoby
mówiący → 1. osoba je, nous
rozmówca → 2. osoba tu, vous
osoby trzecie → 3. osoba il(s), elle(s)
mowa niezależna
mowa zależna
Doctor lui dit: „Vous avez la grippe”.
(Doktor mu powiedział: „Ma pan
gry pę”.)
Doctor lui dit qu’il a la grippe.
(Doktor mu powiedział, że ma
grypę.)
B/ Zmiana okoliczników czasu
Jeśli czasownik wprowadzający zdania głównego został podany w jednej z form
czasu przeszłego i nie odnosi się do momentu wypowiadania zdania, wówczas oko-
liczniki czasu ulegają zmianie:
mowa zależna
mowa niezależna
→
→ ce jour-là (tego dnia)
→ le lendemain (następnego dnia)
→ la veille (dzień wcześniej)
→ ce matin-là (tego ranka)
→ ce soir-là (tego wieczoru)
ajourd’hui (dziś)
demain (jutro)
hier (wczoraj)
ce matin (dziś rano)
ce soir (dziś wieczór)
en ce moment (w tej chwili) → à ce moment-là (w tej chwili)
ce mois-ci (w tym miesiącu) → ce mois-là (tego miesiąca)
l’avant-hier (przedwczoraj) → l’avant-veille (przedwczoraj)
T
C
E
R
I
D
N
I
S
R
U
O
C
S
I
D
E
L
T
E
T
C
E
R
I
D
S
R
U
O
C
S
I
D
E
L
70
MOWA ZALEŻNA
dzącą niedzielę)
→ dimanche suivant (w nadcho-
dimanche prochain (w
najbliższą niedzielę)
dimanche dernier (w ostat-
nią niedzielę)
il y a trois jours (trzy dni
temu)
dans trois jours (za trzy dni) → trois jours plus tard (trzy dni
→ trois jours plus tôt (trzy dni wcze-
→ dimanche précédant (w poprzed-
nią niedzielę)
śniej)
póź niej)
après-demain (pojutrze)
→ le surlendemain (za dwa dni)
mowa niezależna
mowa zależna
Pierre m’a dit: „Il y a trois jours
j’ai acheté nouvelle voiture”.
(Pierre powiedział mi: „Trzy dni
temu kupiłem nowy samochód”.)
Pierre m’a dit que trois jours
plus tôt il avait acheté nouvelle
voiture. (Pierre powiedział mi,
że trzy dni wcześniej kupił nowy
samochód.)
C/ Następstwo czasów
mowa niezależna
mowa zależna
→
→ Imparfait
→ Imparfait
→ Plus-que-Parfait
→ Plus-que-Parfait
→ Plus-que-Parfait
→ Conditionnel Présent/
Présent
Imparfait
Passé Composé
Plus-que-Parfait
Passé Simple
Futur Simple/Futur
Antérieur
Conditionnel Présent/Passé → Conditionnel Présent/
Passé
Passé
mowa niezależna
mowa zależna
Elle m’a dit: „Je partirai de-
main”. (Powiedziała mi: „Jutro
wyjeżdżam”.)
Elle m’a dit qu’elle partirait le
lendemain. (Powiedziała mi, że
wyjeżdża następnego dnia.)
? Jeżeli w mowie niezależnej występuje zwrot pytający est-ce-que, to w mo-
wie zależnej zastępujemy go si (czy)
M
A
N
Ż
E
L
A
Z
I
A
N
Ż
E
L
A
Z
E
I
N
A
W
O
M
71
O
ZDANIE OZNAJMUJĄCE
mowa niezależna
mowa zależna
On se demandait: „Est-ce-qu’il
voyage beaucoup?” (Pytano się:
„Czy on dużo podróżuje?”)
On se demandait s’il voyage
beaucoup. (Pytano się, czy on
dużo podróżuje.)
E
S
A
R
H
P
A
L
S
N
A
D
S
T
O
M
S
E
D
E
R
D
R
O
L
’
XV SZYK WYRAZÓW W ZDANIU –
L’ORDRE DES MOTS DANS LA PHRASE
1. ZDANIE OZNAJMUJĄCE
Z reguły forma podstawowa zdania oznajmującego ma postać:
podmiot + orzeczenie
podmiot +
orzeczenie
Paul
Paul
mange.
je.
podmiot + orzeczenie + dopełnienie bliższe + (dopełnienie dalsze)
Elle
Ona
donne
daje
un cadeau
prezent
à un enfant.
dziecku.
podmiot + czasownik
posiłkowy + imiesłów
przeszły + dopełnienie
bliższe
+ (dopełnienie
dalsze)
Elle
Ona
orzeczenie
a
donné
dała
un cadeau
prezent
à un enfant.
dziecku.
? Podmiot i dopełnienie bliższe można powtórzyć w zdaniu, stosując do tego
odpowiedni zaimek osobowy.
Ces chaussures, je les ai achetées en Italie. (Te buty, kupiłam je we Włoszech.)
2. ZDANIE PYTAJĄCE
Zdanie pytające może mieć trojaką formę: pytania przez inwersję (szyk przestaw-
ny) stosowane w języku pisanym lub w stylu podniosłym, pytania przez intonację
(które wyróżniają się wyższym tonem głosu) stosowane w języku mówionym i mo-
72
ZDANIE PYTAJĄCE
S
wie potocznej, oraz pytania o konstrukcji est-ce que stosowane zarówno w języku
mówionym, jak i pisanym.
Pytanie przez inwersję
orzeczenie + podmiot
przysłówek pytający +
orzeczenie + podmiot
As-tu la clé?
(Masz klucz?)
Quand finissez-vous le travail?
(Kiedy pan/pani kończy pracę?)
Konstrukcja z est-ce que
est-ce que + podmiot + orzeczenie
zaimek pytający (= podmiot) + est-ce qui
+ orzeczenie
zaimek pytający (= dopełnienie bliższe)
+ est-ce que + podmiot + orzeczenie
Est-ce que tu as la clé?
(Masz klucz?)
Qui est-ce qui est venu?
(Kto przyszedł?)
Qu’est-ce que tu fais?
(Co robisz?)
Pytanie przez intonację
podmiot + orzeczenie
podmiot + orzeczenie + przysłówek
pytający
Tu as la clé?
(Masz klucz?)
Vous travaillez où?
(Gdzie pan/pani pracuje?)
? Zaimki i przysłówki pytające:
qui
que
(kto)
(co)
przyimek + quoi
lequel
(który)
Qui parle? (Kto mówi?)
Que prenez-vous? (Co zamawiacie?)
À quoi ça sert? (Do czego to służy?)
Lequel est-ce que tu prends? (Który
bierzesz?)
U
I
N
A
D
Z
W
W
Ó
Z
A
R
Y
W
K
Y
Z
S
quel +
rzeczownik
combien
pourquoi
où
(który, jaki) Quel temps fait-il? (Jaka jest pogo-
da?)
Combien tu veux? (Ile chcesz?)
(ile)
(dlaczego) Pourquoi pleure-tu? (Dlaczego pła-
czesz?)
Où est-ce qu’ils sont partis? (Dokąd
(gdzie,
dokąd)
wyjechali?)
73
O
ZDANIE PRZECZĄCE
quand
comment
(kiedy)
(jak)
Quand ils reviennent? (Kiedy wraca-
ją?)
Comment tu peux le refaire? (Jak
mo żesz to naprawić?)
3. ZDANIE PRZECZĄCE
Przeczenie składa się z dwóch części okalających czasownik. Zazwyczaj ma formę:
ne... pas.
? Przed samogłoskami i „h niemym” ne... pas przyjmuje postać skróconą
n’... pas.
W zdaniach prostych:
podmiot + ne + orzeczenie + pas
pas.
Pierre
Pierre
ne
nie
pije.
boit
W zdaniach złożonych:
podmiot + ne + czasownik
posiłkowy
Je
(Ja)
ne
nie
suis
+ pas + imiesłów
przeszły
partie.
pas
wyjechałam.
podmiot + ne + dopełnienie bliższe
(zaimek osobowy) + orzeczenie + pas
Je ne vous rappelle pas. (Nie wzywałem pana/pani/was.)
INNE FORMY PRZECZENIA
(już nie) Pierre ne joue plus de piano. (Pierre nie
ne... plus
E
S
A
R
H
P
A
L
S
N
A
D
S
T
O
M
S
E
D
E
R
D
R
O
L
’
ne... (encore)
jamais
(jeszcze)
ne... pas
toujours
(nie
zawsze)
74
gra już na pianinie.)
Je n’ai encore jamias visité le Palais
Royale. (Jeszcze nigdy nie zwiedzałem
Pałacu Królewskiego.)
Son travail n’est pas toujours si inté-
ressant. (Jego praca nie zawsze jest tak
interesująca.)
SPÓJNIK
ne... pas encore
(jeszcze
nie)
ne... ni... ni
ne... aucun
ne... personne
ne... rien
Je n’ai pas encore regardé ce film sur
DVD. (Jeszcze nie obejrzałam tego
filmu na DVD.)
Elle n’a ni soeurs, ni frères. ([Ona] Nie
ma ani sióstr, ani braci.)
(ani...,
ani)
(żaden) Elle n’a aucune idée. ([Ona] Nie ma
żadnego pomysłu.)
Je n’ai pas entendu personne. (Nikogo
nie słyszałem.)
Il ne peut rien dire. (On nic nie może
powiedzieć.)
(nikt)
(nic)
? W wypowiedziach bez orzeczenia (równoważnik zdania) nie używamy
ne:
Tu est énervée? – Non, pas du tout.
(Jesteś zdenerwowana? – Nie, wcale.)
XVI SPÓJNIK – LE CONJONCTION
Spójniki to nieodmienne części mowy, które łączą:
A/ współrzędnie dwa zdania lub części zdań funkcjonalnie podobne, między któ-
rymi nie ustanawia się hierarchii (spójniki współrzędne).
B/ podrzędnie dwa zdania, z których jedno jest podporządkowane drugiemu (spój-
niki podrzędne).
1. Spójniki wyrażające podrzędność
que
si
sinon
comme
de même que
tellement que
lorsque
afin que
pour que
że
kiedy, jeśli, jeżeli, gdy, gdyby
jeśli nie
tak jak, podobnie
tak samo jak
tak że
gdy
aby
aby
S
K
I
N
J
Ó
P
S
75
Pobierz darmowy fragment (pdf)
Gdzie kupić całą publikację:
Opinie na temat publikacji:
Inne popularne pozycje z tej kategorii:
Czytaj również:
Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką :
