Darmowy fragment publikacji:
IDZ DO
IDZ DO
PRZYK£ADOWY ROZDZIA£
PRZYK£ADOWY ROZDZIA£
SPIS TREĎCI
SPIS TREĎCI
KATALOG KSI¥¯EK
KATALOG KSI¥¯EK
KATALOG ONLINE
KATALOG ONLINE
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG
TWÓJ KOSZYK
TWÓJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
CENNIK I INFORMACJE
ZAMÓW INFORMACJE
ZAMÓW INFORMACJE
O NOWOĎCIACH
O NOWOĎCIACH
ZAMÓW CENNIK
ZAMÓW CENNIK
CZYTELNIA
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE
FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE
HTML i XHTML
dla ka¿dego
Autor: Laura Lemay
T³umaczenie: £ukasz Zieliñski (rozdz. 1 – 5, 13, 14),
Marzena Baranowska (rozdz. 6, 7 – 12, 15, 16)
ISBN: 83-7361-239-4
Tytu³ orygina³u: Teach Yourself Web Publishing
with HTML and XHTML
Format: B5, stron: 464
Prawdopodobnie najwiêksz¹ zalet¹ WWW jest to, ¿e nie trzeba prowadziæ wielkiego
przedsiêbiorstwa, aby udostêpniaæ informacje i produkty czytelnikom i klientom na
ca³ym ġwiecie. Wystarczy komputer z dostêpem do internetu i chêæ uczenia siê.
Skoro czytasz te s³owa, prawdopodobnie i Ty chcia³byġ zaistnieæ w Sieci.
Pytanie brzmi: od czego zacz¹æ?
W internecie mo¿na znaleĥæ samouczki, instrukcje, mnóstwo przyk³adów i darmowych
narzêdzi maj¹cych u³atwiæ publikowanie na WWW. Jest te¿ wiele innych ksi¹¿ek na ten
temat. Przewaga ksi¹¿ki „HTML i XHTML dla ka¿dego” bierze siê z faktu, ¿e wszystkie
materia³y s¹ dostêpne w jednym miejscu: informacje potrzebne do opanowania jêzyka
HTML, umieszczania stron na serwerze, tworzenia grafiki na potrzeby WWW
i utrzymywania funkcjonalnoġci i sprawnoġci swojej witryny. Znajdziesz tu podpowiedzi,
sugestie i przyk³ady pokazuj¹ce, jak projektowaæ ca³oġciow¹ strukturê witryny,
a nie tylko uk³ad s³ów na pojedynczych stronach. Ta ksi¹¿ka nie uczy jak stworzyæ
serwis WWW — ona uczy jak stworzyæ dobr¹ i nieprzeciêtn¹ stronê internetow¹.
Ksi¹¿ka opisuje miêdzy innymi:
• Podstawow¹ strukturê strony WWW
• Tworzenie ³¹czy pomiêdzy stronami
• Formatowanie tekstu za pomoc¹ HTML-a i CSS
• U¿ycie tabel, projektowanie formularzy
• Grafikê i multimedia na stronach WWW
• Podstawy jêzyków JavaScript i DHTML
• Publikowanie witryny na serwerze
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl
Ksi¹¿ka nie koncentruje siê na konkretnej platformie systemowej. Zawarte w niej
informacje zachowuj¹ swoj¹ przydatnoġæ niezale¿nie od tego, czy u¿ywa siê komputera
PC i systemu Windows, Macintosha, którejġ z odmian Uniksa, czy te¿ jeszcze innego
systemu. Uzyskan¹ tu wiedzê bêdzie mo¿na stosowaæ do rozwijania swoich stron
WWW przy u¿yciu dowolnie wybranego systemu.
Spis treści
O Autorach ...................................................h................................... 13
Wprowadzenie ...................................................h.............................. 15
Rozdział 1. Wprowadzenie do języka HTML...................................................h...... 19
Język HTML ...................................................L...................................................L...............19
Język HTML opisuje strukturę strony ...................................................L.....................20
Język HTML nie opisuje układu strony...................................................L...................20
Dlaczego to działa w ten sposób...................................................L..............................21
Język HTML jest językiem oznaczeń ...................................................L......................22
Krótka historia znaczników HTML ...................................................L.........................22
Aktualny standard: XHTML 1.0 ...................................................L....................................23
Jak wygląda język HTML ...................................................L..............................................24
Uwaga o formatowaniu...................................................L............................................28
Używanie kaskadowych arkuszy stylów...................................................L........................28
Umieszczanie atrybutów w znacznikach ...................................................L.................29
Programy przydatne w pisaniu w języku HTML ...................................................L...........30
Podsumowanie ...................................................L...................................................L............31
Rozdział 2. Rozwój od podstaw ...................................................h....................... 33
Tworzenie struktury kodu HTML ...................................................L..................................33
Znacznik html ...................................................L...................................................L...34
Znacznik head ...................................................L...................................................L...34
Znacznik body ...................................................L...................................................L..35
Tytuł ...................................................L...................................................L....................
Nagłówki ...................................................L...................................................L.................
Akapity ...................................................L...................................................L..................
Listy...................................................L...................................................L....................
........36
....37
......39
.........40
Znaczniki tworzące listy ...................................................L..........................................41
Listy numerowane...................................................L...................................................L.42
Dostosowywanie list numerowanych ...................................................L......................43
Listy punktowane...................................................L...................................................L..46
Dostosowywanie list punktowanych...................................................L........................46
Listy definicji ...................................................L...................................................L........49
Zagnieżdżanie list ...................................................L...................................................L.50
Komentarze ...................................................L...................................................L...............
..51
Podsumowanie ...................................................L...................................................L............52
6
HTML i XHTML dla każdego
Rozdział 3. Wszystko o łączach ...................................................h...................... 55
Jak tworzyć łącza ...................................................L...................................................L........55
a — znacznik tworzący łącza ...................................................L..............................55
Łączenie stron lokalnych ścieżkami względnymi i bezwzględnymi ................................60
Ścieżki bezwzględne...................................................L................................................61
Które ścieżki są lepsze — względne czy bezwzględne? ............................................62
Łącza do innych dokumentów w sieci ...................................................L...........................63
Łącza do fragmentów stron ...................................................L............................................67
Jak tworzyć łącza i zakotwiczenia ...................................................L...........................68
Podłączanie zakotwiczeń wewnątrz dokumentu...................................................L......73
Anatomia adresu URL...................................................L...................................................L.74
Części adresu URL ...................................................L..................................................74
Znaki specjalne w adresach URL ...................................................L............................75
Rodzaje adresów URL ...................................................L...................................................L76
Protokół HTTP...................................................L...................................................L......76
Anonimowy dostęp do serwerów FTP...................................................L.....................77
Dostęp do serwerów FTP z podaniem nazwy użytkownika .......................................78
Adresy URL typu mailto...................................................L..........................................78
Grupy dyskusyjne Usenet ...................................................L........................................79
Plikowe adresy URL ...................................................L................................................80
Podsumowanie ...................................................L...................................................L............81
Rozdział 4. Formatowanie tekstu ...................................................h.................... 83
Elementy poziomu znakowego ...................................................L......................................84
Znaczniki stylów logicznych ...................................................L...................................84
Znaczniki stylów fizycznych ...................................................L...................................86
Formatowanie znaków właściwościami CSS...................................................L.................87
Ozdabianie tekstu — właściwość text-decoration ...................................................L...88
Właściwości czcionek...................................................L..............................................89
Zachowywanie układu tekstu ...................................................L.........................................90
Kreski poziome ...................................................L...................................................L...........92
Atrybuty znacznika hr ...................................................L.........................................93
Wymuszanie podziału wiersza ...................................................L.......................................95
Sygnaturki ...................................................L...................................................L...............
Akapity cytowane...................................................L...................................................L........98
Znaki specjalne...................................................L...................................................L..........
..99
....97
Składnia encji znakowych...................................................L........................................99
Zapis znaków zarezerwowanych ...................................................L...........................100
Wyrównywanie tekstu...................................................L..................................................102
Wyrównywanie pojedynczych elementów ...................................................L............102
Wyrównywanie wielu elementów jednocześnie...................................................L....103
Kroje pisma i wielkość czcionki ...................................................L..................................104
Zmiana wielkości czcionki ...................................................L....................................105
Zmiana kroju pisma ...................................................L...............................................106
Modyfikacja czcionek arkuszami stylów...................................................L...............107
Znaczniki nobr oraz wbr ...................................................L.....................................108
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........118
Rozdział 5. Obrazki, kolory i tła...................................................h..................... 123
Obrazki na stronach WWW ...................................................L.........................................123
Formaty plików graficznych ...................................................L........................................124
Format GIF...................................................L...................................................L..........125
Format JPEG...................................................L...................................................L.......125
Format PNG ...................................................L...................................................L........126
Spis treści
7
Obrazki w tekście: znacznik img ...................................................L.............................126
Dostarczanie etykiet rezerwowych ...................................................L........................127
Obrazki a tekst...................................................L...................................................L..........
.130
Wyrównywanie obrazków i tekstu...................................................L.........................131
Zawijanie tekstu przy obrazkach ...................................................L...........................133
Dopasowywanie odstępów wokół obrazków...................................................L.........136
Obrazki a łącza ...................................................L...................................................L..........137
Inne przydatne umiejętności...................................................L.........................................141
Wymiary obrazków i skalowanie...................................................L...........................141
Jeszcze o obramowaniach obrazków ...................................................L.....................142
Stosowanie koloru ...................................................L...................................................L.....143
Nazywanie kolorów ...................................................L...............................................143
Zmienianie koloru tła...................................................L.............................................144
Zmienianie koloru tekstu ...................................................L.......................................145
Zmienianie koloru znaków ...................................................L....................................146
Określanie kolorów właściwościami CSS ...................................................L.............147
Ozdabianie tła tapetą ...................................................L...................................................L.147
Podpowiedzi dodatkowe ...................................................L..............................................149
Czy ten obrazek naprawdę jest potrzebny?...................................................L............150
Małe jest piękne ...................................................L...................................................L..150
Kulturalne zamieszczanie obrazków...................................................L......................151
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........151
Rozdział 6. Tabele ...................................................h........................................ 153
Tworzenie tabel ...................................................L...................................................L.........154
Elementy składowe tabeli...................................................L.............................................154
Element table ...................................................L...................................................L..155
Krótki opis tabeli...................................................L...................................................L.155
Wiersze i komórki...................................................L..................................................156
Puste komórki ...................................................L...................................................L.....157
Tytuły...................................................L...................................................L..................159
Zmiana rozmiaru tabel, obramowania i komórek ...................................................L........162
Ustawianie szerokości tabeli...................................................L..................................162
Zmiana obramowania tabeli...................................................L...................................163
Marginesy komórek ...................................................L...............................................164
Odstępy między komórkami ...................................................L..................................164
Szerokość kolumn...................................................L..................................................165
Ustawianie podziału wierszy ...................................................L.................................166
Kolor tabeli i komórek oraz wyrównanie...................................................L........................167
Zmiana koloru tabeli oraz tła komórek...................................................L..................168
Zmiana koloru obramowania ...................................................L.................................169
Wyrównanie zawartości tabeli ...................................................L.....................................171
Wyrównanie tabeli ...................................................L.................................................171
Wyrównanie zawartości komórek...................................................L..........................172
Wyrównanie tytułu...................................................L.................................................173
Scalanie komórek ...................................................L...................................................L......174
Zaawansowane sposoby ulepszania tabel ...................................................L....................182
Grupowanie i wyrównanie kolumn...................................................L........................182
Grupowanie i wyrównanie wierszy ...................................................L.......................185
Atrybuty frame i rules...................................................L............................................187
Inne elementy i atrybuty tabel...................................................L......................................188
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........188
8
HTML i XHTML dla każdego
Rozdział 7. Formatowanie stron za pomocą kaskadowych arkuszy stylów.......... 193
Uaktywnianie arkuszy stylów na stronie ...................................................L.........................193
Tworzenie arkuszy stylów na poziomie strony...................................................L......194
Tworzenie arkuszy stylów na poziomie witryny ...................................................L...194
Selektory..........................................L...................................................L.........................
....195
Selektory kontekstowe ...................................................L...........................................196
Klasy i identyfikatory ...................................................L............................................197
Jednostki miar ...................................................L...................................................L...........198
Właściwości pól ...................................................L...................................................L........199
Sterowanie rozmiarem ...................................................L...........................................200
Obramowanie...................................................L...................................................L......200
Marginesy i wypełnienie...................................................L........................................202
Elementy pływające ...................................................L...............................................206
Pozycjonowanie CSS ...................................................L...................................................L210
Pozycjonowanie względne...................................................L.....................................211
Pozycjonowanie bezwzględne ...................................................L...............................212
Nakładanie elementów...................................................L...........................................215
Modyfikowanie wyglądu tabeli...................................................L....................................217
Znacznik body ...................................................L...................................................L......219
Łącza ...................................................L...................................................L....................
Tworzenie układów z wieloma kolumnami ...................................................L.................221
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........224
.....220
Rozdział 8. Projektowanie formularzy ...................................................h............ 225
Forma i funkcja formularzy...................................................L..........................................226
Zastosowanie etykiety form ...................................................L.....................................230
Tworzenie elementów formularza za pomocą znacznika input ..................................232
Tworzenie pól tekstowych ...................................................L.....................................232
Tworzenie pola hasła ...................................................L.............................................233
Tworzenie przycisków wysyłających ...................................................L....................234
Tworzenie przycisków zerowania...................................................L..........................235
Tworzenie pól wyboru ...................................................L...........................................235
Tworzenie przycisków opcji ...................................................L..................................236
Użycie obrazów jako przycisków wysyłających ...................................................L...236
Tworzenie przycisków rodzajowych ...................................................L.....................237
Ukryte pola formularza ...................................................L..........................................237
Pole pobierania pliku ...................................................L.............................................238
Użycie innych elementów kontrolnych...................................................L........................238
Użycie elementu button ...................................................L.........................................239
Tworzenie dużych pól tekstowych za pomocą elementu textarea ............................239
Tworzenie menu za pomocą elementów select i option................................................240
Elementy dodatkowe ...................................................L...................................................L.245
Wyświetlanie etykiet za pomocą elementu label ...................................................L...245
Grupowanie elementów za pomocą elementów fieldset i legend.............................246
Zmiana domyślnej kolejności poruszania się po polach formularza ........................246
Użycie klawiszy dostępu...................................................L........................................247
Tworzenie elementów nieaktywnych i tylko do odczytu ...............................................247
Zastosowanie kaskadowych arkuszy stylów ...................................................L................248
Planowanie formularzy ...................................................L................................................253
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........254
Rozdział 9. Mapy obrazów i grafiki animowane ................................................. 257
Czym są mapy obrazów?...................................................L..............................................257
Mapy obrazów działające po stronie klienta ...................................................L................258
Mapy obrazów a przeglądarki tekstowe ...................................................L................259
Spis treści
9
Tworzenie map obrazów działających po stronie klienta ...............................................259
Przygotowanie obrazu...................................................L............................................259
Określanie współrzędnych ...................................................L.....................................260
Znaczniki map i area ...................................................L.....................................262
Atrybut usemap...................................................L...................................................L...264
Tworzenie przezroczystych plików GIF ...................................................L......................268
Wybór koloru przezroczystości ...................................................L.............................268
Antyaliasowanie i przezroczystość ...................................................L........................268
Tworzenie animowanych GIF-ów...................................................L................................269
Programy ułatwiające kompilację animowanych GIF-ów ..............................................269
Tworzenie animowanych GIF-ów...................................................L................................270
Szukanie optymalnej wielkości animacji ...................................................L........................271
Programy ułatwiające tworzenie obrazów ...................................................L...................274
Przydatne właściwości oprogramowania...................................................L...............275
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........279
Rozdział 10. Dodawanie dźwięków, wideo i innych elementów multimedialnych... 281
Sposoby prezentacji dźwięków oraz obrazów wideo...................................................L...282
Stare, ale użyteczne rozwiązanie — dołączanie...................................................L...........283
Osadzanie dźwięków i obrazów wideo ...................................................L........................290
Użycie elementu embed ...................................................L....................................291
Użycie elementu object ...................................................L.....................................294
Łączenie elementów embed i object ...................................................L.............295
Osadzanie animacji Flash ...................................................L......................................295
Osadzanie animacji Shockwave...................................................L.............................296
Osadzanie RealAudio i RealVideo ...................................................L........................296
Techniki multimedialne ...................................................L.........................................297
Typy plików dźwiękowych i wideo ...................................................L.............................303
Odtwarzacze i moduły rozszerzające ...................................................L...........................306
Windows Media Player...................................................L..........................................306
Flash Player firmy Macromedia...................................................L.............................307
Shockwave firmy Macromedia ...................................................L..............................308
QuickTime 6 firmy Apple...................................................L......................................308
RealOne Player ...................................................L...................................................L...309
WinAmp...................................................L...................................................L..............310
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........310
Rozdział 11. JavaScript ...................................................h.................................. 313
Charakterystyka języka JavaScript...................................................L...............................313
Zalety języka JavaScript ...................................................L........................................314
Znacznik script ...................................................L...................................................L......315
Struktura skryptów pisanych w języku JavaScript ...................................................L316
Atrybut src ...................................................L...................................................L..........317
Podstawowe polecenia i struktura języka...................................................L.....................317
Właściwości i metody ...................................................L............................................318
Zdarzenia i JavaScript...................................................L............................................320
Zmienne ...................................................L...................................................L..............322
Operatory i wyrażenia...................................................L............................................322
Podstawy programowania w języku JavaScript ...................................................L...........323
Czym jest program? ...................................................L...............................................324
Więcej o programowaniu w JavaScript ...................................................L.................326
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........326
10
HTML i XHTML dla każdego
Rozdział 12. Praca z JavaScript ...................................................h...................... 329
Tworzenie generatora losowych połączeń ...................................................L...................329
Weryfikacja danych w formularzach ...................................................L...........................337
Tworzenie podmienianych obrazów ...................................................L............................343
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........346
Rozdział 13. Opracowywanie układów ramek i okien łączonych........................... 347
Czym są ramki i w których przeglądarkach działają...................................................L....347
Tworzenie okien łączonych...................................................L..........................................349
Znacznik base ...................................................L...................................................L.352
Opracowywanie układów ramek...................................................L..................................353
Znacznik frameset ...................................................L.............................................354
Znacznik frame ...................................................L..................................................357
Znacznik noframes ...................................................L............................................357
Określanie wyglądu rozgraniczeń ...................................................L................................359
Dodatkowe atrybuty...................................................L...............................................360
Tworzenie złożonych układów ramek...................................................L..........................360
Magiczne wartości atrybutu target...................................................L.........................371
Ramki swobodne ...................................................L...................................................L.......372
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........375
Rozdział 14. Techniki DHTML ...................................................h......................... 377
Czym właściwie są techniki DHTML? ...................................................L........................378
Używanie obiektowego modelu dokumentu ...................................................L................380
Typy danych w obiektach DOM...................................................L............................380
Obiekty w strukturze DOM ...................................................L...................................381
Zastosowanie struktury DOM...................................................L................................381
Techniki DHTML a niespójność przeglądarek ...................................................L............386
Rozpoznawanie przeglądarek ...................................................L................................386
Rozpoznawanie możliwości przeglądarki...................................................L..............388
Sprawdzanie obecności obiektów ...................................................L..........................389
Grupowanie elementów znacznikiem div ...................................................L................389
Pozycjonowanie elementów div ...................................................L........................390
Manipulacja elementami za pomocą skryptów JavaScript .......................................394
Kontynuacja nauki technik DHTML...................................................L............................401
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........402
Rozdział 15. Publikowanie witryny ...................................................h.................. 403
Sposób działania i przeznaczenie serwera WWW ...................................................L.......403
Co jeszcze potrafią serwery WWW? ...................................................L.....................404
Lokalizowanie serwera WWW ...................................................L....................................405
Korzystanie z serwera WWW w szkole lub w pracy................................................405
Korzystanie z usług komercyjnych...................................................L........................406
Zakładanie własnego serwera ...................................................L................................407
Organizowanie i instalowanie plików HTML...................................................L..............407
Pytania do webmastera ...................................................L..........................................407
Przechowywanie plików w folderach ...................................................L....................408
Domyślny plik indeksu i poprawne nazwy plików...................................................L408
Publikowanie plików...................................................L...................................................L.409
Przemieszczanie plików pomiędzy systemami...................................................L......410
Usuwanie błędów ...................................................L...................................................L......413
Brak dostępu do serwera...................................................L........................................413
Nie mam dostępu do plików ...................................................L..................................413
Nie mam dostępu do obrazów...................................................L................................414
Łącza nie działają poprawnie...................................................L.................................414
Pliki nie są wyświetlane poprawnie...................................................L.......................414
Spis treści
11
Rejestracja i reklama witryny...................................................L.......................................415
Listy witryn WWW...................................................L................................................415
Yahoo!...................................................L...................................................L.................415
dmoz: Open Directory Project ...................................................L...............................417
Żółte strony (Yellow Pages) ...................................................L..................................418
Prywatne serwisy katalogowe...................................................L................................419
Serwisy indeksujące i wyszukujące ...................................................L.............................419
Google...................................................L...................................................L.................420
AltaVista ...................................................L...................................................L.............421
AlltheWeb.com ...................................................L...................................................L...422
Narzędzia automatycznej rejestracji...................................................L.............................422
Pierścienie internetowe (ringi) ...................................................L.....................................422
Wizytówki, papeteria firmowa i broszury...................................................L.........................423
Jak wpływać na przyjaciół i ludzi ...................................................L................................423
Informacje o odwiedzających...................................................L.......................................424
Plik dziennika...................................................L...................................................L......424
Liczniki odwiedzin na stronie...................................................L................................425
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........426
Rozdział 16. Wykorzystywanie możliwości serwera ............................................. 427
Aplikacje WWW ...................................................L...................................................L.......427
CGI...................................................L...................................................L......................428
Active Server Pages ...................................................L...............................................429
JSP/J2EE ...................................................L...................................................L.............431
PHP ...................................................L...................................................L.....................433
Wstawki po stronie serwera ...................................................L.........................................434
Użycie wstawek po stronie serwera...................................................L.......................435
Użycie plików kontroli dostępu Apache ...................................................L......................437
Zarządzanie dostępem do stron...................................................L..............................438
Przekierowywanie użytkowników ...................................................L.........................440
Podsumowanie ...................................................L...................................................L..........441
Skorowidz...................................................h................................... 443
Rozdział 3.
Wszystko o łączach
Strony HTML, które stworzyliśmy w poprzednim rozdziale, są w porządku i ogólnie
bez zarzutu, niestety — raczej nudnawe. Prawdziwa zabawa zaczyna się w momencie,
gdy na stronach zaczynamy umieszczać łącza do innych witryn. W tym rozdziale zaj-
miemy się właśnie takimi sprawami. W szczególności omówimy:
znacznik C tworzący łącza,
łączenie stron znajdujących się na dysku lokalnym łączaMmi względnymi
i bezwzględnymi,
tworzenie łączy do stron WWW za pomocą adresów URL,
tworzenie łączy do wybranych fragmentów stron za pomoMcą zakotwiczeń,
adresy URL, ich elementy i rodzaje.
Jak tworzyć łącza
Aby utworzyć łącze w języku HTML, potrzeba:
nazwy lub adresu URL pliku, do którego ma prowadzić łąMcze;
tekstu, który posłuży za punkt dostępu — tekst ten, wyświetlany z wyróżnieniem,
wybrany przez użytkownika spowoduje otwarcie podłączoMnego pliku.
Z dwóch powyższych jedynie tekst jest widoczny na stronie. Kiedy użytkownik kilka
ten tekst, przeglądarka wczytuje plik wskazany przeMz związany z nim adres URL.
a — znacznik tworzący łącza
Aby utworzyć łącze, w kodzie HTML umieszczamy znacznik C , nazywany również
znacznikiem zakotwiczenia (ang. anchor; więcej o zakotwiczeniach w dalszej części
tego rozdziału). W przeciwieństwie do prostych znaczników omówionych do tej pory,
znacznik C ma kilka dodatkowych cech. Znacznik otwierający C , oprócz samej
56
HTML i XHTML dla każdego
nazwy znacznika, zawiera jeszcze parametry łącza. Te parametry nazywane są atry-
butami znacznika (pojęcie „atrybutu” po raz pierwszy pojawiło się w rozdziale 1).
W związku z tym znacznik otwierający C nie przybiera postaci samej nazwy, umiesz-
czonej pomiędzy nawiasami trójkątnymi, lecz raczej podobną do takiej:
CPCOGRQECVGMJTGHOGPWJVONVKVNGĽ[YQV[EGECTÎY
Atrybuty (w tym przykładzie są to: PCOG, JTGH oraz VKVNG) służą do opisu łącza. Prawdo-
podobnie najczęściej przydawać się będzie atrybut JTGH (od ang. hypertext reference —
odwołanie hipertekstowe). Jego wartością jest nazwa lubM adres URL podłączanego pliku.
Podobnie jak większość znaczników HTML, znacznik tworzący łącza ma także znacz-
nik zamykający C . Cały tekst między znacznikiem otwierającym a zamykającym
będzie ekranową reprezentacją łącza. Przy wyświetleniu zostanie wyróżniony, zwykle
podkreśleniem i kolorem — niebieskim albo czerwonym. To właśnie ten tekst będą
klikać użytkownicy, aby skierować przeglądarkę pod adrMes określony atrybutem JTGH.
Rysunek 3.1 przedstawia części znacznika typowego łącza, takie jak atrybut JTGH, tekst
łącza i znacznik zamykający.
Rysunek 3.1.
Łącze na stronie WWW
Poniżej inny prosty przykład kodu i prezentacji łącza.
RQYTÎVFQCJTGHOGPWJVON OGPWIđÎYPGIQC
Rysunek 3.2.
Łącze wyświetlane
w przeglądarce
Ćwiczenie 3.1. Łączenie dwóch stron
Czas spróbować utworzyć proste łącze samodzielnie. Połączymy dwie strony HTML
zapisane na dysku lokalnym. Do wykonania ćwiczenia posłużymy się edytorem tek-
stu oraz przeglądarką. Ponieważ oba pliki znajdują się na dysku lokalnym, nie będzie
potrzebne połączenie z siecią (prosimy o cierpliwość; do zagadnień sieciowych przej-
dziemy w następnym podrozdziale).
Należy stworzyć dwie strony HTML i zapisać je w osobnych plikach. Poniżej znaleźć
można kod obu stron, które utworzyliśmy dla potrzeb tego ćwiczenia. Nazwy plików
Rozdział 3. ♦ Wszystko o łączach
57
to menu.html oraz klaudiusz.html. Wygląd obu stron, jak i nazwy plików nie mają
doprawdy znaczenia (trzeba jednak konsekwentnie stosować wybrane nazwy). Oto za-
wartość pierwszego pliku — menu.html:
1 6;2 JVON27$.+ 9 6 :*6/.6TCPUKVKQPCN 0
JVVRYYYYQTI64ZJVON 6 VTCPUKVKQPCNFVF
JVON
JGCF
VKVNG Ľ[YQV[EGCTÎYVKVNG
JGCF
DQF[
J K Ľ[YQV[EGCTÎYK 5YGVQPKWUCJ
R 5YGVQPKWU
YđCħEKYKG CKWU5WGVQPKWU6TCPSWKNNWUFWTQFKđUKúQMQđQTQMW
KOCTđPKGRÎļPKGLPKľYTQMW CRKUCđJKUVQTKúľ[EKCEGUCT[QF
,WNKWUCFQ QOKELCPC
OCTđGIQYTQMW,GIQRTCEGD[đF[IđÎYP[OļTÎFđGO
MVÎTGIQMQT[UVCNKVYÎTE[DGUVUGNGTQYGLRQYKGħEKKUFGTKCNWVGNGYK[LPGIQ
CV[VWđQYCP[EJK ,C-NCWFKWUK GUCTGT[OUE[MVFÎT[EJDKQITCHKGPCRKUCđ
5YGVQPKWUVQR
WN
NK ,WNKWU GCTNK
NK 1MVCYKCP#WIWUVNK
NK 6[DGTKWUNK
NK -CNKIWNCNK
NK -NCWFKWUNK
NK 0GTQPNK
NK )CNDCNK
NK 1VQPNK
NK 9KVGNKWUNK
NK 9GURCLCPNK
NK 6[VWUNK
NK QOKELCPNK
WN
DQF[
JVON
Pozycje menu (Juliusz Cezar, August itd.) staną się łączami do innych stron. Na razie
wystarczy wpisać je jako zwykły tekst. Później przerobimy je na łącza. A teraz za-
wartość drugiego pliku, czyli klaudiusz.html:
1 6;2 JVON27$.+ 9 6 :*6/.6TCPUKVKQPCN 0
JVVRYYYYQTI64ZJVON 6 VTCPUKVKQPCNFVF
JVON
JGCF
VKVNG Ľ[YQV[EGCTÎY-NCWFKWUVKVNG
JGCF
DQF[
J -NCWFKWUQUVCLGEGUCTGOJ
R -NCWFKWUQUVCđEGUCTGOOCLæERKúèFKGUKæVNCV4CDQFLæEUKúCOCEJQYEÎY
PCUđCP[EJPCPKGIQRTG-CNKIWNúWMT[đUKúCMQVCTCOKF-KGF[PCNCđIQ
UVTCľPKM-NCWFKWURCFđPCKGOKúKYVGF[FQYKGFKCđFUKúľGQUVCđEGUCTGOR
J -NCWFKWUQUVCLGQVTWV[J
R 9GFđWIRQYUGEJPGLQRKPKK-NCWFKWUQUVCđQVTWV[0KGMVÎT[RQFGLTGYCLæ
LGIQOCđľQPMú#IT[RKPúQCVTWEKGFCPKCIT[DÎY
UEGFIÎNPKGNWDKđIT[D[
,GIQħOKGTèQUVCđCWLCYPKQPCFQRKGTQRQRQFLúEKWFKCFđCēOCLæE[EJPCEGNW
RTGMCCPKGYđCF[U[PQYK#IT[RKP[0GTQPQYKR
R RQYTÎVFQOGPWIđÎYPGIQR
DQF[
JVON
58
HTML i XHTML dla każdego
Należy upewnić się, że oba pliki są w tym samym katalogu (folderze). Jeśli wybrano
inne nazwy niż menu.html i klaudiusz.html, trzeba je zanotować, ponieważ będą po-
trzebne później.
Utworzymy łącze od pliku menu do pliku z treścią. W edytorze otwieramy plik me-
nu.html i ustawiamy kursor w linii wyglądającej tak:
NK -NCWFKWUNK
Znaczniki tworzące łącza nie określają formatu samego tekstu, w związku z tym pozo-
stawiamy znaczniki oznaczające element listy, a łącze umieszczamy pomiędzy nimi.
Najpierw dopisujemy znaczniki łącza jako takie (czyli znaczniki C oraz C ) przed
i po tekście mającym służyć za łącze:
NK C -NCWFKWUC NK
Teraz dodajemy nazwę pliku, do którego łącze chcemy utworzyć. Zapisujemy ją w części
JTGH znacznika otwierającego C . Nazwę pliku umieszcza się w cudzysłowie (przy
czym należy użyć zwykłego znaku cudzysłowu (), nie cudzysłowu drukarskiego czy
jeszcze innych znaków). Należy pamiętać o znaku równości () pomiędzy słowem
JTGH a nazwą pliku. Nazwy plików w łączach są zapisywane z rozróżnianiem małych
i wielkich liter, trzeba się więc upewnić, że nazwa wpisana w znaczniku i nazwa ist-
niejącego pliku są rzeczywiście identyczne (Klaudiusz.html to nie ten sam plik, co
klaudiusz.html; wielkość liter musi się dokładnie zgadzać). Zastosowana tu nazwa to
klaudiusz.html; w przypadku wybrania innych nazw, należy użyć właśnieM ich.
NK CJTGHMNCWFKWUJVON -NCWFKWUC NK
Teraz uruchamiamy przeglądarkę, wybieramy polecenie Plik/Otwórz… (lub jego odpo-
wiednik w używanej przeglądarce) i otwieramy plik menu.html. Tekst wykorzystany
jako łącze powinien ukazać się w postaci właściwej dla łączy, czyli w specjalnym
kolorze, podkreślony lub wyróżniony w inny sposób. Na rysunku 3.3 przedstawiono
uzyskany wygląd strony.
Rysunek 3.3.
Plik menu.html
po dodaniu łącza
Rozdział 3. ♦ Wszystko o łączach
59
W tej chwili, jeśli kliknie się łącze, przeglądarka powinna wczytać i wyświetlić stronę
zapisaną w pliku klaudiusz.html.
Jeśli przeglądarka nie może odnaleźć pliku w momencie kliknięcia łącza, należy upew-
nić się, czy nazwa pliku umieszczona w części JTGH znacznika łącza jest taka sama,
jak nazwa pliku istniejącego na dysku, czy zgadza się sposób zastosowania wielkich
i małych liter oraz czy oba pliki znajdują się w tym samym katalogu. Trzeba pamię-
tać, aby na końcu tekstu służącego za łącze pojawiał się znacznik zamykający C .
Warto też sprawdzić, czy na końcu wpisanej nazwy pliku pojawia się znak cudzysłowu
(zdarza się czasem o tym zapominać) oraz czy znak cudzysłowu, tak przed, jak i po
nazwie, jest właściwego rodzaju (zwykły znak cudzysłowu). Wszystkie te problemy
mogą zmylić przeglądarkę i uniemożliwić odnalezienie pliku, a tym samym prawi-
dłowe działanie w momencie wybrania łącza.
Trzeba dobrze zrozumieć problem rozróżniania małych i wielkich liter. W nazwach
znaczników HTML nie uwzględnia się wielkości liter (jakkolwiek specyfikacja XHTML
1.0 wymaga stosowania w nich liter małych). Niemniej pliki, o jakich mówimy, znajdują
się na jakimś serwerze WWW, a ponieważ serwery WWW często działają pod kon-
trolą systemów operacyjnych, które rozróżniają wielkość liter (systemy typu UNIX),
należy upewnić się co do pełnej zgodności nazw plików uw znacznikach łączy.
Teraz można utworzyć łącze w odwrotnym kierunku: ze strony z tekstem do strony
z menu. I takie właśnie jest przeznaczenie akapitu kończącego plik klaudiusz.html:
R RQYTÎVFQOGPWIđÎYPGIQR
Dodajemy do tej linii znacznik tworzący łącze z odpowiMednim atrybutem JTGH, tak jak
w poniższym przykładzie, w którym oryginalny plik strony z menu nazywa się me-
nu.html:
R RQYTÎVFQCJTGHOGPWJVON OGPWIđÎYPGIQC R
Umieszczając znacznik w środku innego znacznika, trzeba uważać, aby w pierw-
szej kolejności zamknąć ten znacznik, który został otwarty jako ostatni. W prze-
ciwnym razie przeglądarka może się pogubić. Innymi słouwy, poprawny zapis to:
R C C R
w przeciwieństwie do:
R C R C
Teraz wystarczy ponownie wczytać do przeglądarki stronę o Klaudiuszu, aby uaktyw-
nić łącze (patrz: rysunek 3.4). Można teraz wygodnie przechodzić ze strony z menu na
stronę ze szczegółami, wybierając tak utworzone łącza.M
60
Rysunek 3.4.
Strona zapisana
w pliku klaudiusz.html
HTML i XHTML dla każdego
Łączenie stron lokalnych
ścieżkami względnymi i bezwzględnymi
Przykład wykorzystany w poprzednim podrozdziale pokazuje, jak łączyć z sobą stro-
ny znajdujące się w tym samym katalogu (folderze) na dysku lokalnym. Teraz rozwi-
niemy ten wątek — łączeniu podlegać będą strony zapisane na dysku lokalnym, jed-
nak w różnych katalogach (folderach).
Foldery i katalogi to jedno i to samo, ale nazwa zależy od tego, czy używa się sys-
temu Windows, komputera macintosh czy też systemu typu Unix. Żeby uprościć
nam wszystkim życie, od teraz nazywane tu będą po prostuu katalogami.
Kiedy między znakami cudzysłowu pojawia się wyłącznie nazwa podłączanego pliku,
jak to miało miejsce dotąd, przeglądarka szuka wskazanego pliku w katalogu, z którego
wczytano bieżący plik. Pozostaje to prawdą, nawet jeśli zarówno plik bieżący, jak i plik
podłączany znajdują się gdzieś daleko w internecie; mają się znajdować w tym samym
katalogu na swoim serwerze. Jest to najprostszy przypMadek ścieżki względnej.
Ścieżka względna prowadzi do plików na podstawie ich położenia względem pliku
bieżącego. Może zawierać nazwy katalogów lub też wskazywać drogę, którą trzeba
przebyć od bieżącego katalogu do danego pliku. Na ścieżkę taką mogłyby na przykład
składać się polecenia przejścia najpierw dwa poziomy w górę drzewa katalogów,
a następnie przez dwa określone katalogi w dół, aż do pliku.
Aby zapisać ścieżkę względną w parametrach łącza, stosuje się składnię pochodzącą
z systemów typu Unix, niezależnie od rzeczywiście używanego systemu. Oznacza to
oddzielanie nazw katalogów ukośnikiem () oraz używanie dwóch kropek () jako
uniwersalnego odwołania do katalogu nadrzędnego. Tabela 3.1 pokazuje kilka przy-
kładów ścieżek względnych wraz z wyjaśnieniami.
Rozdział 3. ♦ Wszystko o łączach
61
Tabela 3.1. Ścieżki względne
Ścieżka
JTGHRNKMJVON
JTGHRNKMKRNKMJVON
JTGHRNKMKLGUEGTCRNKMKRNKMJVON
JTGHRNKMJVON
JTGHRNKMKRNKMJVON
Wyjaśnienie
Plik plik.html znajduje się w katalogu bieżącym
Plik plik.html znajduje się w katalogu o nazwie pliki,
który znajduje się w katalogu bieżącym
Plik plik.html znajduje się w katalogu o nazwie
jeszczerazpliki, który znajduje się w katalogu o nazwie
pliki, który z kolei znajduje się w katalogu bieżącym
Plik plik.html znajduje się w katalogu znajdującym się
o poziom wyżej niż bieżący (czyli w katalogu nadrzęddnym)
Plik plik.html znajduje się w katalogu o nazwie pliki,
który znajduje się w katalogu położonym dwa poziomyd
wyżej niż bieżący
W przypadku łączenia stron przechowywanych w komputerze osobistym (typu PC lub
macintosh), aby podłączyć plik umieszczony na innym dysku, używa się nazwy lub
litery dysku tak samo, jak innych nazw katalogów w śMcieżce względnej.
Aby podłączyć plik na dysku lokalnym macintosha, stosuje się taką nazwę dysku, jaka
pojawia się przy ikonie właściwego dysku. Przyjmijmy, że pliki HTML znajdują się
w folderze Pliki HTML na dysku o nazwie Dysk twardy 2. Wówczas podłączenie pliku
o nazwie julia.html w folderze o nazwie Publiczne na dysku udostępnionym pod nazwą
Mak Julki wymaga zastosowania następującej ścieżki względnej:
JTGH/CM,WNMK2WDNKEPGLWNKCJVON
Kiedy plik zapisany na dysku lokalnym podłącza się w systemie Windows, dysk
wskazuje się za pomocą litery — jak moglibyśmy się w istocie spodziewać. Jednakże
zapis c: albo d: zostaje zmodyfikowany poprzez zastąpienie dwukropka znakiem pio-
nowej kreski (^), ponieważ dwukropek ma szczególne znaczenie w adresach URL.
Znak pionowej kreski na klawiaturze dzieli zwykle klawisz ze znakiem odwrotnego
ukośnika, nadrukowany zaś jest tam w postaci dwóch pionowych kreseczek, jednej
nad drugą. Nie należy zapominać o używaniu zwykłych ukośników, jak w systemach
typu Unix. Tak więc jeśli bieżący plik znajduje się w katalogu C:PLIKIHTML,
chcemy zaś utworzyć łącze do pliku D:PLIKI.NOWHTMLJESZCZEINDEX.HTM,
ścieżka względna do tego pliku będzie wyglądać tak:
JTGHF^RNKMKPQYJVONLGUEGKPFGZJVO
W większości przypadków używanie nazw dysków w ścieżkach względnych prawie
nigdy nie jest praktyczne — wspominamy o tym dla kompletności opisu. Po przenie-
sieniu plików na serwer WWW łącza zawierające nazwy dysków nie będą działać. Zwy-
kle przydają się więc łącza względne sformułowane w bardziej uniwersalny sposób.
Ścieżki bezwzględne
Można także utworzyć łącze do innej strony zapisanej w systemie lokalnym za pomocą
ścieżki bezwzględnej.
62
HTML i XHTML dla każdego
Ścieżka bezwzględna wskazuje drogę do pliku na podstawie jego bezwzględnego (abso-
lutnego) położenia w systemie plików. Podczas gdy ścieżki względne wskazują pod-
łączany plik, opisując jego pozycję w odniesieniu do pliku strony bieżącej, ścieżki
bezwzględne wyznaczają położenie, zaczynając od najwyższego katalogu w hierar-
chii. Następnie pojawiają się nazwy wszystkich kolejnych zawierających się katalo-
gów — aż do tego, w którym znajduje się szukany plik.
Ścieżki bezwzględne zawsze zaczynają się ukośnikiem, co odróżnia je od ścieżek względ-
nych. Po ukośniku następują wszystkie kolejne katalogi od najwyższego poziomu aż
do podłączanego pliku.
Gdzie konkretnie znajduje się ów najwyższy poziom, zależy od sposobu wykorzy-
stania plików. Jeśli po prostu podłącza się pliki na dysku lokalnym, najwyższy po-
ziom oznacza najwyższy poziom systemu plików (oznaczany ukośnikiem w syste-
mach typu Unix, a na macintoshu — nazwą dysku). W przypadku umieszczenia
plików na serwerze WWW najwyższym poziomem jest katalog, w którym przecho-
wywane są przeznaczone do udostępniania pliki użytkownika. O zagadnieniu ście-
żek bezwzględnych na serwerach WWW więcej w rozdziale u15.
Tabela 3.2 przedstawia kilka przykładów ścieżek bezwzgMlędnych wraz z wyjaśnieniami.
Tabela 3.2. Ścieżki bezwzględne
Ścieżka
JTGHWNGOC[RNKMJVON
JTGHF^RNKMKJVONRNKMJVON
JTGH [UMVYCTF[2NKMK*6/.RNKMJVON
Wyjaśnienie
Plik plik.html znajduje się w katalogu lemay,
który znajduje się w katalogu u1, który z kolei
znajduje się w katalogu głównym (zapis typowy
dla systemów typu Unix)
Plik plik.html znajduje się w katalogu html, który
znajduje się w katalogu pliki, a ten z kolei
w katalogu głównym dysku D: (system Windows)
Plik plik.html znajduje się na dysku Dysk
twardy 1 w katalogu Pliki HTML (zapis typowy
dla macintoshy)
Które ścieżki są lepsze
— względne czy bezwzględne?
Odpowiedź na to pytanie brzmi: to zależy. Dla zestawów plików łączonych tylko mię-
dzy sobą zastosowanie ścieżek względnych ma sens. Jeśli natomiast łącza prowadzą
do plików poza daną hierarchią, najprawdopodobniej odpowiednie będą ścieżki bez-
względne.
Do lepszego wyjaśnienia przydać się może przykład. Załóżmy, że witryna składa się
z dwóch działów: /rzeczy oraz /sprawy. Łącze od pliku index.html w katalogu /rzeczy
do pliku historia.html w katalogu /rzeczy (lub do jakiegokolwiek innego pliku w ka-
talogu /rzeczy) utworzymy za pomocą łącza względnego. W ten sposób przeniesienie
Rozdział 3. ♦ Wszystko o łączach
63
katalogu /rzeczy w inne miejsce nie spowoduje uszkodzenia wewnętrznych łączy. Z dru-
giej strony, jeśli łącze miałoby prowadzić od pliku /rzeczy/index.html do /sprawy/in-
dex.html, odpowiednim rozwiązaniem będzie łącze bezwzględne. Jego zastosowanie
pozwoli na działanie łącza nawet w przypadku przenieMsienia katalogu /rzeczy do katalogu
/jeszczeinny.
Złota zasada, którą zazwyczaj stosujemy, brzmi: pliki tworzące funkcjonalną całość
łączymy względnie, a należące do osobnych grup — bezwzMględnie.
Łącza do innych dokumentów w sieci
Na dysku lokalnym mamy już więc zestaw połączonych z sobą stron. Przydałyby się
jednakże odwołania do stron znajdujących się gdzieś w internecie — na przykład do
witryny Piotra Kowackiego Strefa Rzymu1, zawierającej dodatkowe informacje o cesa-
rzach rzymskich. Znacznik tworzący łącza doskonale nadaje się także do podłączania
stron w internecie, które będziemy nazywać stronami Mzdalnymi.
Strony zdalne znajdują się gdzieś w sieci, lecz zwykle na innym komputerze niż ten,
którym zajmujemy się w danym momencie.
Kod HTML służący do utworzenia łącza do strony zdalnejM wygląda dokładnie tak samo,
jak kod opisujący łącza między stronami zapisanymi lokalnie. W dalszym ciągu znajduje
tu zastosowanie znacznik C z atrybutem JTGH, jednak, jak pokazuje rysunek 3.5, nazwę
pliku zastępuje adres URL.
Rysunek 3.5. Łącze do zdalnego pliku
Ćwiczenie 3.2. Podłączanie stron
Wróćmy do dwóch stron poświęconych cesarzom, na których wcześniej umieściliśmy
łącza. Plik menu.html zawiera łącza do stron lokalnych zawierających informacje o dwu-
nastu cesarzach rzymskich.
1
W polskim wydaniu zastąpiono w ten sposób odwołanied do angielskojęzycznej witryny dr Ellis Knox
z Uniwersytetu Stanowego w Broise zatytułowanej The first caesars page (ang. Strona o pierwszych
cesarzach), dostępnej pod adresem http://history.boisestate.edu/westciv/julio-cl/ — przyp. tłum.
64
HTML i XHTML dla każdego
Załóżmy, że chcemy na tej stronie, poniżej menu, dodać łącze wskazujące spis artyku-
łów o starożytnym Rzymie na witrynie Piotra Kowackiego. Odpowiedni adres URL
to http://www.strefarzymu.one.pl/historiam.htm . W pierwszej kolejności dopiszmy na
końcu strony tekst z opisem przyszłego łącza:
R 9KVT[PC2KQVTC-QYCEMKGIQK 5VTGHC4[OWK CYKGTCYKúEGLKPHQTOCELKQV[EJ
YđCFECEJR
A jeśli nie znalibyśmy adresu URL witryny Strefa Rzymu (lub innej strony, do której
łącze chcielibyśmy utworzyć)? Jeśli tylko umielibyśmy trafić do niej, przechodząc po
kolejnych łączach z innych witryn, nie byłoby problemu. Pierwszym krokiem do
określenia adresu URL byłoby otwarcie w przeglądarce strony, którą zamierzalibyśmy
podłączyć do swojej. Rysunek 3.6 pokazuje stronę witryny Strefa Rzymu wyświetloną
w przeglądarce.
Rysunek 3.6. Spis artykułów na witrynie Strefa Rzymu
Jeśli połączenie z internetem nie jest aktywne, trzeba je teraz włączyć — inaczej
nie będzie możliwe przetestowanie łączy do stron znajduujących się w sieci.
W większości przeglądarek adres URL otwartej w danym momencie strony pojawia się
gdzieś w górnej części okna. Dzięki temu łatwo utworzyć łącze do wybranej strony:
wystarczy skierować przeglądarkę pod odpowiedni adres URL, skopiować go z okienka
adresu, a na koniec wkleić do kodu HTML, nad którym się właśnie pracuje. Żadnego
pisania!
Rozdział 3. ♦ Wszystko o łączach
65
Po zdobyciu adresu URL pożądanej strony można skonstruować znacznik tworzący
łącze i umieścić go w pliku menu wraz z wklejonym adrMesem URL — w taki sposób:
R 9KVT[PC2KQVTC-QYCEMKGIQK C
JTGHJVVRYYYUVTGHCT[OWQPGRNJKUVQTKCOJVO 5VTGHC4[OWC K
CYKGTCYKúEGLKPHQTOCELKQV[EJYđCFECEJR
Naturalnie adres URL strony, którą chce się podłączyć, można po prostu wpisać do
części JTGH znacznika. Należy jednak pamiętać, że popełnienie nawet drobnego błędu
sprawi, że otwarcie w przeglądarce pliku znajdującego się na drugim końcu łącza nie
będzie możliwe. Większość adresów URL jest zbyt skomplikowana, żeby człowiek
był w stanie je zapamiętać. Zalecamy korzystać z poleceń kopiowania i wklejania —
tylko wóczas można uniknąć kłopotów związanych z pomyłką podczas wpisywania
adresu URL.
Na rysunku 3.7 przedstawiono, jak wyświetlany jest plik menu.html po dodaniu no-
wego łącza.
Rysunek 3.7.
Łącze do Strefy Rzymu
Ćwiczenie 3.3. Jak utworzyć menu łączy
Gdy już wiesz, jak używać list oraz łączy, możesz stworzyć menu łączy.
Menu łączy to pewna liczba łączy na stronie WWW, któreMj nadano kształt listy
albo inny zwięzły, łatwy do odczytania i zrozumienia format. Rozwiązanie
to jest idealne w przypadku stron układających się w hierarchię, nadaje się też do two-
rzenia spisów treści oraz wskazywania wybranej strony pośród wielu. Strony WWW,
które składają się wyłącznie z łączy, często przyjmują włMaśnie taką formę.
Pomysł polega na używaniu krótkich, opisowych etykiet w charakterze łączy — bez do-
datkowego tekstu obok łącza, albo właśnie z rozszerzonym opisem następującym zaraz
po nim. Menu łączy wyglądają najlepiej jako listy punktowane lub inne listy nieupo-
rządkowane. Można też używać list definicji lub po prostu zwykłych akapitów. Za-
stosowanie menu łączy pozwala czytającym na szybkie przeglądnięcie spisu łączy —
rzecz trudna w przypadku, gdy łącza ukryte są w tekMście.
66
HTML i XHTML dla każdego
W tym ćwiczeniu stworzymy stronę WWW z recenzjami kilku książek. Strona będzie
służyć jako spis recenzji, w związku z czym menu łączy będzi
Pobierz darmowy fragment (pdf)