Darmowy fragment publikacji:
Historia
żeglarstwa
w 100 przedmiotach
Barry pickthall
Historia
żeglarstwa
w 100 przedmiotach
w przekładzie
Anny Hikiert-Berezy
Warszawa 2019
Barry pickthall: Historia żeglarstwa w 100 przedmiotach
Tytuł oryginału: A History of Sailing in 100 Objects
Copyright © for this edition by Wydawnictwo Nautica, 2019
© Barry Pickthall and
© This translation of A HISTORY OF SAILING IN 100 OBJECTS
is published by WYDAWNICTWO NAUTICA by arrangement with
Bloomsbury Publishing Plc.
Wszystkie prawa zastrzeżone
Wydanie I
Tłumaczenie: Anna Hikiert-Bereza
Redakcja: Katarzyna Sarna
Korekta: Rafał Sarna
Skład: Marzena Piłko
Projekt okładki i layout: Nicola Liddiard, Nimbus Design
ISBN 978-83-953253-3-5
ISBN ebook 978-83-953253-4-2
Druk
Drukarnia Skleniarz, Kraków
Warszawa 2019
Wydawnictwo Nautica
e-mail: wydawnictwonautica@wydawnictwonautica.pl
www.wydawnictwonautica.pl
Wprowadzenie
Za najstarszą łódź na świecie uważa się czółno z Pesse – dłubankę z pnia
sosnowego, której powstanie datuje się na rok 8200 p.n.e. Wszystko wskazuje na
to, iż minęły kolejne 3000 lat, nim starożytni mieszkańcy Mezopotamii i Egiptu
wpadli na pomysł wykorzystywania wiatru do napędzania swoich statków. Łodzie
żaglowe z czasem stały się środkiem transportu dóbr i ludzi przez oceany, używanym
przez trudniące się handlem wymiennym krainy, państwa oraz imperia. Umożliwiały również
prowadzenie kampanii wojennych – zarówno na morzu, jak i na lądzie. W miarę zaś jak
budowniczowie statków nabierali wprawy w swoim rzemiośle, łodzie żaglowe stawały się
coraz bardziej skomplikowane technicznie i wymyślne.
Chociaż informacje zawarte w tej książce zostały przedstawione w porządku
chronologicznym, niniejsza publikacja nie traktuje o historii żeglarstwa jako takiej.
Jej zamiarem jest raczej przybliżenie czytelnikowi szeregu przedmiotów i wydarzeń, które
stanowiły swego rodzaju kamienie milowe w rozwoju technologii bądź też w dziejach
osiągnięć człowieka na morzu. Do przedmiotów tych należy mnóstwo statków i mniejszych
jednostek – od imponującej łodzi wikińskiej z Oseberg, poprzez równie przepyszny, choć
mający zdecydowanie mniej szczęścia szwedzki okręt „Vasa”, aż po reprezentatywne dla
swoich epok klipry „Ann McKim” czy „Cutty Sark”; od maleńkich jachtów klasy Optimist,
aż po pierwsze ślizgowe łodzie regatowe, takie jak International 14 „Avenger”.
Wśród opisanych przedmiotów znalazły się też instrumenty niewielkich rozmiarów, jednak
niezwykle istotne dla rozwoju żeglarstwa, takie jak laska Jakuba, astrolabium czy sekstant.
Umożliwiały one coraz dokładniejszą nawigację. Dzisiejsi żeglarze – posługujący się radarem
i systemem GPS, które to pomoce zastąpiły używane dawniej przyrządy – są w stanie ustalić
swoją pozycję z niebywałą wręcz dokładnością. Nie zabrakło tu również opisów takich
elementów technicznych, jak bloki żeglarskie, żagle czy omasztowanie.
Dzięki tak eklektycznemu podejściu udało się zawrzeć w tej książce informacje na temat
wielu różnych obiektów. I tak przykładowo cytryna może się wydać nieco zaskakującym
wyborem, ale rola, jaką ten owoc odegrał w walce ze szkorbutem podczas długich rejsów, jest
bezdyskusyjna. Znalazły się tu również opisy innych ciekawostek, takich jak ozdobne cacka
zwane scrimshaw, słynny grog lub zydwestka. Wszystko po to, by pokazać,
jak na przestrzeni wieków zmieniało się życie żeglarzy.
Zasadniczo jednak książka ta stanowi pewnego rodzaju hołd, jaki autor składa sztuce
żeglarskiej, łodziom obecnie pływającym po rzekach, morzach i oceanach,
oraz ludziom, którzy nimi sterują.
Spis treści
Waza kultury Nagada II, rok 3500 p.n.e.
Statki z Wadi Gawasis, rok 1800 p.n.e.
Latarnia morska na Faros, rok 280 p.n.e.
Langskip z Oseberg, rok 846
Gwizdek bosmański, rok 1248
Carta Pisana, rok 1270
Laska Jakuba, rok 1342
Bulaj, rok 1490
Hamak, rok 1492
„Mary Rose”, rok 1511
Kolczyki, rok 1570
Astrolabium, rok 1608
Galeon „Vasa”, rok 1628
Barometr, rok 1643
Katamaran, rok 1662
Kańczug, rok 1695
Jolly Roger, rok 1700
Koło sterowe, rok 1703
Flotylla Newska (pierwszy klub żeglarski), rok 1718
Grog, rok 1740
Scrimshaw, rok 1745
Mundury marynarki, rok 1748
Kobieta żołnierz Hannah Snell, rok 1750
Szpital Królewskiej Marynarki Wojennej Haslar – pierwszy szpital dla marynarzy, rok 1753
Sekstant, rok 1757
Kwadratowe talerze, rok 1758
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
32
34
36
38
40
42
44
46
48
50
52
54
56
58
60
62
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Rejestr Lloyda, rok 1760
Korkowa kamizelka ratunkowa, rok 1765
Tatuaże, rok 1769
Chronometr morski Harrisona, rok 1775
Miecz szybrowy, rok 1776
Lampa sztormowa, rok 1780
Statek w butelce, rok 1784
Cytryna, rok 1795
USS „Constitution”, rok 1797
Bosak, rok 1800
Portsmouth Block Mills, rok 1802
Rodzaje chmur, rok 1803
Skala Beauforta, rok 1805
Kompas mokry, rok 1813
Latarnia z soczewką Fresnela, rok 1823
Telegraf, rok 1832
„Ann McKim” – pierwszy kliper, rok 1833
Światła pozycyjne, rok 1836
Zydwestka, rok 1837
Ostatnia droga „Temeraire’a” Williama Turnera, rok 1838
Pamiętnik żeglarza R.H. Dany, rok 1840
Anemometr czaszowy, rok 1846
Flary sygnalizacyjne, rok 1848
Betonowiec, rok 1848
Regaty America’s Cup, rok 1851
Flagi sygnałowe – Międzynarodowy Kod Sygnałowy, rok 1857
64
66
68
70
74
76
78
80
82
84
86
88
90
92
94
96
98
100
102
104
106
108
110
112
114
118
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
Spinaker, rok 1865
„Cutty Sark” – ostatni z wielkich kliprów, 1869
Log mechaniczny Walkera, rok 1876
Finkil, rok 1880
Dryfkotwa, rok 1887
Łódź ratownicza Colina Archera, rok 1892
Lornetka, rok 1893
„Yachting World” – najstarszy nadal publikowany magazyn żeglarski, rok 1893
Żeglując samotnie naokoło świata Joshui Slocuma, rok 1900
Kabestan szotowy, rok 1903
Radar, rok 1904
Rolfok Wykeham-Martina, rok 1907
Szkuner „Bluenose”, rok 1921
„Avenger” – pierwszy jacht ślizgowy, rok 1928
Metalowy maszt, rok 1930
Jacht „Dorade” i wentylator dorade box, rok 1930
Kotwica pługowa CQR, rok 1933
Marynarz Popeye, rok 1933
Buty żeglarskie, rok 1935
Trapez, rok 1936
Sklejka szkutnicza, rok 1939
Wyprawa Kon-Tiki Thora Heyerdahla, rok 1947
Jacht klasy Optimist, rok 1947
Jacht klasy Sunfish, rok 1947
Żagle z terylenu i dakronu, rok 1952
120
122
124
126
128
130
132
134
136
138
140
142
144
146
148
150
152
154
156
158
160
162
164
166
168
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
Stary człowiek i morze Ernesta Hemingwaya, rok 1952
Model „Golden Hind” od firmy Airfix, rok 1954
Radio VHF, lata 60. XX wieku
Sztormiak marki Henri Lloyd, rok 1963
Ploter nawigacyjny, rok 1964
Pleksiglasowa kopuła Érica Tabarly’ego, rok 1964
Regaty Golden Globe Race „Sunday Times”, lata 1968–1969
Pierwszy żaglowy wodolot, rok 1969
Windsurfing, rok 1970
Żywica WEST System, rok 1970
Flotylla Sunsail – pierwsza flotylla czarterowa, rok 1975
Żywność liofilizowana, rok 1977
System awaryjny Argos / EPIRB, rok 1978
„Assent”, który przetrwał Fastnet, rok 1979
„Colt Cars” – pierwszy jacht z włókna węglowego, rok 1982
Prysznic turystyczny, lata 80. XX wieku
Jacht „Australia II”, rok 1983
Jacht klasy Open 60 „Crédit Agricole”, rok 1983
Lina Dyneema®, rok 1990
GPS, rok 1990
„Father’s Day” – najmniejsza łódź, która przepłynęła Atlantyk, rok 1993
Kamera cyfrowa, rok 2001
100
Kamera GoPro, rok 2006
Indeks
Autorzy zdjęć
170
172
174
176
178
180
182
184
186
188
190
192
194
196
198
200
202
206
208
210
212
214
216
218
224
10
Pobierz darmowy fragment (pdf)
