Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00539 006373 20588211 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Instytucje prawa administracyjnego. Tom 1 - ebook/pdf
Instytucje prawa administracyjnego. Tom 1 - ebook/pdf
Autor: , , Liczba stron: 442
Wydawca: C. H. Beck Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-255-1097-8 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> prawo i podatki >> administracyjne
Porównaj ceny (książka, ebook, audiobook).
Czytaj online.
Komentuj

System Prawa Administracyjnego to wielotomowe dzieło opracowane przez najwybitniejszych polskich autorów, kompleksowo omawiające cały polski system prawa administracyjnego.

Nad redakcją merytoryczną całego zbioru czuwają prof. dr hab. Roman Hauser, prof. dr hab. Zygmunt Niewiadomski oraz prof. dr hab. Andrzej Wróbel.

W Tomie I „Instytucje prawa administracyjnego” omówione zostały następujące zagadnienia:

Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

SYSTEM PRAWA ADMINISTRACYJNEGO Instytucje prawa administracyjnego Tom 1 SYSTEM PRAWA ADMINISTRACYJNEGO Instytucje prawa administracyjnego Tom 1 REDAKTORZY NACZELNI SYSTEMU PRAWA ADMINISTRACYJNEGO ROMAN HAUSER ZYGMUNT NIEWIADOMSKI ANDRZEJ WRÓBEL Instytucje prawa administracyjnego Tom 1 Redaktorzy Prof. dr hab. Roman Hauser Prof. dr hab. Zygmunt Niewiadomski Prof. dr hab. Andrzej Wróbel Autorzy dr hab. Zofi a Duniewska – prof. Uniwersytetu Łódzkiego, prof. dr hab. Roman Hauser – Uniwersytet im. A. Mickiewicza, dr hab. Małgorzata Jaśkowska – prof. Uniwersytetu Kardynała Stefa na Wyszyńskiego, dr Marcin Matczak – Uniwersytet War szaw ski, prof. dr hab. Zygmunt Niewiadomski – Szkoła Główna Handlowa, prof. dr hab. Andrzej Wróbel – Instytut Nauk Prawnych PAN WYDAWNICTWO C. H. BECK INSTYTUT NAUK PRAWNYCH PAN WARSZAWA 2010 Wydano we współpracy: z Instytutem Nauk Prawnych PAN w Warszawie Poszczególne części opracowali: Zofi a Duniewska – rozdz. II Roman Hauser – rozdz. III Małgorzata Jaśkowska – rozdz. IV Marcin Matczak – rozdz. VI Zygmunt Niewiadomski – rozdz. I Andrzej Wróbel – rozdz. V Redakcja serii: Monika Pawłowska Redakcja: Monika Pawłowska © Wydawnictwo C. H. Beck 2010 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00–203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C. H. Beck Druk i oprawa: Poznańskie Zakłady Grafi czne ISBN 978-83-255-1097-8 Przedmowa Minęło ponad trzydzieści lat od wydania pierwszego polskiego Systemu Prawa Administracyjnego. Praca ta przez wiele lat kształtowała poglądy administratywistów polskich na szereg podstawowych zagadnień teoretyczno-prawnych nauki prawa admi- nistracyjnego. Znaczenia tej publikacji nie sposób przecenić. Upływ czasu, zmienione zasadniczo warunki społeczno-ustrojowe, gruntowne zmia- ny stanu prawnego skłaniają do podjęcia prac nad nowym, choć podobnym w zasadni- czych założeniach opracowaniem. Podstawowymi założeniami Systemu jest prezentacja aktualnego stanowiska doktryny dotyczącego podstawowych kwestii z zakresu szeroko rozumianego prawa administracyjnego, ukazanie zasadniczych sporów i dylematów odnośnie do kształtu i znaczenia przyjętych rozwiązań ustrojowych i instytucjonalnych prawa administracyjnego i wreszcie zarysowanie możliwych kierunków dalszych prac badawczych. Inicjatywa powstania nowego Systemu Prawa Administracyjnego jest wspólnym projektem Wydawnictwa C.H. Beck i Instytutu Nauk Prawnych PAN. Oddawany do rąk Czytelników Tom 1 Systemu obejmuje zagadnienia dotyczące podstawowych instytucji prawa administracyjnego. W pracy zawarto omówienie nastę- pujących zagadnień: pojęcia administracji publicznej, prawa administracyjnego (zagad- nień wprowadzających), stosunku administracyjnoprawnego, uznania administracyjne- go, publicznego prawa podmiotowego i kompetencji w prawie administracyjnym. Praca jest dziełem sześciu autorów wskazanych w zestawieniu zbiorczym oraz na poszczególnych stronach niniejszego tomu. Za merytoryczną treść, prezentowane sta- nowisko prawne i formę wypowiedzi odpowiadają autorzy poszczególnych części tego dzieła. Wydanie niniejszego tomu uwzględnia stan prawny na dzień 1 listopada 2009 r. Warszawa, listopad 2009 r. Redaktorzy Spis treści Str. Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XI 1 Rozdział I. Pojęcie administracji publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 § 1. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 § 2. Dotychczasowe poglądy na pojęcie administracji publicznej . . . . . . § 3. Uwarunkowania kształtu współczesnej administracji publicznej . . . 17 I. Przekształcenia funkcji administracji publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 II. Wpływ instytucji nowoczesnego samorządu terytorialnego na kształt administracji publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 III. Wyzwania współczesności i ich wpływ na treść pojęcia administracja publiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 § 4. W poszukiwaniu istoty administracji publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . 36 I. Uwagi metodologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 II. Cechy administracji publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 III. Próba defi nicji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Rozdział II. Prawo administracyjne – wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 § 5. Powstanie i kształtowanie się prawa administracyjnego . . . . . . . . . . 63 I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 II. Zalążki prawa administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 III. Geneza, początki i kształtowanie się prawa administracyjnego w jego nowoczesnej postaci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 § 6. Pojęcie i defi nicje prawa administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 II. Defi nicje w doktrynie przedwojennej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 III. Defi nicje w doktrynie powojennej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 § 7. Zakres, przedmiot, rola, cele, funkcje, czynniki wyznaczające i cechy prawa administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 I. Zakres i przedmiot prawa administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 II. Rola, cele i funkcje prawa administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 III. Czynniki wyznaczające prawo administracyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 IV. Cechy prawa administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 § 8. Systematyka prawa administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 II. Prawo administracyjne w wąskim i szerokim rozumieniu – prawo administracyjne a prawo administracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 III. Ogólna, szczegółowa i szczególna część prawa administracyjnego . . . . 119 IV. Działy prawa administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 V. Prawo administracyjne: materialne, proceduralne i ustrojowe . . . . . . . . 128 § 9. Prawo administracyjne w systemie prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 II. Prawo publiczne a prawo prywatne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 III. Prawo administracyjne a inne gałęzie (działy) prawa . . . . . . . . . . . . . . . 159 VII Spis treści Rozdział III. Stosunek administracyjnoprawny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 § 10. Pojęcie i znaczenie stosunku administracyjnoprawnego . . . . . . . . . . 194 § 11. Przegląd stanowisk doktryny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198 § 12. Rodzaje stosunków administracyjnoprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 § 13. Nawiązanie stosunku administracyjnoprawnego i jego ustanie . . . . 209 § 14. Koncepcja sytuacji administracyjnoprawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Rozdział IV. Uznanie administracyjne a inne formy władzy dyskrecjonalnej administracji publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 § 15. Związanie a uznanie jako spór dwóch koncepcji administracji publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 § 16. Zakres dopuszczalnej władzy dyskrecjonalnej w świetle zasady związania administracji publicznej prawem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220 § 17. Charakterystyczne cechy stosowania prawa administracyjnego w sferze zewnętrznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 § 18. Pojęcie uznania administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 I. Kształtowanie się koncepcji uznania administracyjnego . . . . . . . . . . . . . 229 II. Współczesne koncepcje uznania administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . 234 III. Konstrukcja pojęcia uznania administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 § 19. Upoważnienia do uznania w polskim prawie administracyjnym . . . 265 § 20. Przyczyny wprowadzania upoważnień do uznania . . . . . . . . . . . . . . . 269 § 21. Kontrola uznania administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 I. Kontrola wewnątrzadministracyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 II. Podstawowe systemy sądowej kontroli uznania administracyjnego . . . . 275 III. Sądowa kontrola uznania administracyjnego w Polsce . . . . . . . . . . . . . . 282 IV. Uznanie administracyjne w świetle orzecznictwa sądów polskich . . . . . 285 V. Dopuszczalny zakres kontroli sądowej decyzji uznaniowych . . . . . . . . 290 § 22. Uznanie w prawie i orzecznictwie Rady Europy i Unii Europejskiej 292 § 23. Inne rodzaje władzy dyskrecjonalnej i luzów decyzyjnych . . . . . . . . 298 Rozdział V. Prawo podmiotowe publiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305 § 24. Pojęcie prawa podmiotowego publicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307 I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307 II. Klasyczne teorie i defi nicje prawa podmiotowego (publicznego) . . . . . . 317 III. Teorie kompromisowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319 IV. Teoria statusu G. Jellinka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321 § 25. Uzasadnienie praw podmiotowych publicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . 323 I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323 II. Prawa podmiotowe publiczne (międzynarodowe i europejskie) a prawa i wolności człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324 III. Prawa podmiotowe publiczne a prawa podstawowe UE i swobody wspólnotowe WE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326 § 26. Krytyka niektórych koncepcji prawa podmiotowego publicznego . . 335 I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335 II. Prawo podmiotowe publiczne jako (pozaproceduralna) możność domagania się lub żądania od państwa określonego zachowania się (działania lub zaniechania) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335 III. Prawo podmiotowe publiczne jako prawo do dysponowaniaswoimi uprawnieniami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336 IV. Prawo podmiotowe publiczne jako możność żądania (domagania się) od państwa wszczęcia procedur administracyjnych i sądowych . . . . . . . 337 § 27. Struktura i treść praw podmiotowych publicznych . . . . . . . . . . . . . . 339 I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339 II. Prawa podmiotowe publiczne jako korelat obowiązków państwa . . . . . . 340 VIII Spis treści III. Prawa podmiotowe publiczne jako korzystne sytuacje prawne . . . . . . . . 344 IV. Struktura i treść praw podmiotowych publicznych jako praw . . . . . . . . . 344 V. Struktura i treść praw podmiotowych publicznych jako wolności . . . . . 350 VI. Struktura i treść praw podmiotowych publicznych jako kompetencji . . . 353 VII. Struktura i treść praw podmiotowych publicznych jako statusu . . . . . . . 354 § 28. Horyzontalny skutek praw podmiotowych publicznych . . . . . . . . . . 354 § 29. Wykonywanie i ochrona praw podmiotowych publicznych . . . . . . . . 356 Rozdział VI. Kompetencja w prawie administracyjnym . . . . . . . . . . . . . . . . 359 § 30. Pojęcie kompetencji w ujęciu nauki prawa administracyjnego . . . . . 361 I. Dwa konteksty ujęcia kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361 II. Systematyka ujęć kompetencji w literaturze administracyjnoprawnej . . 365 III. Kompetencja a pojęcia pokrewne na gruncie nauki prawa administracyjnego – systematyka ujęć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372 IV. Podsumowanie dotychczasowych ujęć kompetencji w nauce prawa administracyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382 § 31. Teoretycznoprawne ujęcia kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384 I. Predyktywne i niepredyktywne koncepcje kompetencji w ujęciu teoretycznoprawnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384 II. Predyktywne koncepcje kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384 II. Współczesne niepredyktywne ujęcia kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . 393 § 32. Reguła kompetencyjna i kompetencji – synteza ujęć administracyjnoprawnych i teoretycznoprawnych . . . . . . . . . . . . . . 401 I. Reguła kompetencyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401 II. Podmiot kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403 III. Element proceduralny kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404 IV. Element materialny kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406 V. Efekt wykonania kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408 VI. Trzy typy reguł kompetencyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411 VII. Typy przepisów, z których odkodowuje się reguły kompetencyjne . . . . 412 VIII. Kompetencja organu administracji publicznej – podsumowanie rozważań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415 Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419 IX Wykaz skrótów 1. Źródła prawa BrońAmunU . . . . . . . . ustawa z 21.5.1999 r. o broni i amunicji (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 ze zm.) CudzU . . . . . . . . . . . . . ustawa z 13.6.2003 r. o cudzoziemcach (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694 ze zm.) KC . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) Konstytucja RP . . . . . . Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) KPA . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst KPA niem. . . . . . . . . . Kodeks postępowania administracyjnego niemiecki z 1976 r. (VWfG jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) OrdPodU . . . . . . . . . . . ustawa z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. – Verwaltungsverfahrensgesetz) Nr 8, poz. 60 ze zm.) PostAdmU . . . . . . . . . . ustawa z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami admini- stracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) PostEgzAdmU. . . . . . . ustawa z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.) PracSamU . . . . . . . . . . ustawa z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz. 1458 ze zm.) PrAdw . . . . . . . . . . . . . ustawa z 26.5.1982 r. – Prawo o adwokaturze (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. PrBud . . . . . . . . . . . . . ustawa z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 146, poz. 1188 ze zm.) Nr 156, poz. 1118 ze zm.) PrOchrŚrod . . . . . . . . . ustawa z 27.4.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz.U. PrWod . . . . . . . . . . . . . ustawa z 18.7.2001 r. – Prawo wodne (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 239, z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) poz. 2019 ze zm.) SądAdmU . . . . . . . . . . ustawa z 25.7.2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) SysOśwU. . . . . . . . . . . ustawa z 7.9.1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) TUE . . . . . . . . . . . . . . . Traktat o Unii Europejskiej z 7.2.1992 r. (Dz.Urz.WE C 1992 Nr 191) TWE . . . . . . . . . . . . . . Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z 25.3.1957 r. (Dz.Urz. WE C 1992 Nr 224) UrzPańU . . . . . . . . . . . ustawa z 16.9.1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953 ze zm.) 2. Organy orzekające ETPC . . . . . . . . . . . . . . Europejski Trybunał Praw Człowieka NSA . . . . . . . . . . . . . . . Naczelny Sąd Administracyjny NTA . . . . . . . . . . . . . . . Najwyższy Trybunał Administracyjny SKO. . . . . . . . . . . . . . . Samorządowe Kolegium Odwoławcze SN . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Najwyższy XI Wykaz skrótów TK . . . . . . . . . . . . . . . . Trybunał Konstytucyjny TS . . . . . . . . . . . . . . . . Trybunał Stanu WSA . . . . . . . . . . . . . . Wojewódzki Sąd Administracyjny 3. Publikatory i czasopisma AUNC . . . . . . . . . . . . . Acta Universitatis Nicolai Copernici AUWr . . . . . . . . . . . . . Acta Universitatis Wratislaviensis DPP . . . . . . . . . . . . . . . Demokratyczny Przegląd Prawniczy Dz.U. . . . . . . . . . . . . . Dziennik Ustaw Dz.Urz. WE . . . . . . . . . Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich MoPod . . . . . . . . . . . . . Monitor Podatkowy M.P. . . . . . . . . . . . . . . Monitor Polski NP . . . . . . . . . . . . . . . . Nowe Prawo OSS . . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych. Kwartalnik Samorządu Terytorialnego OTK . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego PiP . . . . . . . . . . . . . . . . Państwo i Prawo PiZS. . . . . . . . . . . . . . . Prawo i Zabezpieczenie Społeczne PL . . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Legislacyjny POP . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Orzecznictwa Podatkowego PPA . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Prawa i Administracji Pr. Gosp. . . . . . . . . . . . Prawo Gospodarcze PUG. . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego RPEiS . . . . . . . . . . . . . Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny SP . . . . . . . . . . . . . . . . Studia Prawnicze SPE . . . . . . . . . . . . . . . Studia Prawno-Ekonomiczne SPP . . . . . . . . . . . . . . . Serwis Prawa Prywatnego ST . . . . . . . . . . . . . . . . Samorząd Terytorialny ZNUJ . . . . . . . . . . . . . . Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 4. Piśmiennictwo Boć, Administracja publiczna ...................... Administracja publiczna (pod red. J. Bocia), Kolonia 2004 Boć, Prawo administracyjne, 2000, 2005, 2007, 2008.......... Prawo administracyjne (pod red. J. Bocia), Kolonia 2000, 2005, 2007, 2008 Niewiadomski, Prawo administracyjne, 2007.............................. Prawo administracyjne (pod red. Z. Niewiadomskiego), Warszawa 2007 5. Inne skróty art. . . . . . . . . . . . . . . . artykuł m.in. . . . . . . . . . . . . . . między innymi n. . . . . . . . . . . . . . . . . . następny Nr . . . . . . . . . . . . . . . . numer orz. . . . . . . . . . . . . . . . orzeczenie pkt . . . . . . . . . . . . . . . . punkt post. . . . . . . . . . . . . . . postanowienie poz. . . . . . . . . . . . . . . . pozycja rozp. . . . . . . . . . . . . . . rozporządzenie XII Wykaz skrótów s. . . . . . . . . . . . . . . . . . strona tj. . . . . . . . . . . . . . . . . to jest tekst jedn. . . . . . . . . . . tekst jednolity uchw. . . . . . . . . . . . . . uchwała ust. . . . . . . . . . . . . . . . ustęp wyr. . . . . . . . . . . . . . . . wyrok zd. . . . . . . . . . . . . . . . . zdanie ze zm. . . . . . . . . . . . . . ze zmianami XIII Rozdział I. Pojęcie administracji publicznej Spis treści Nb § 1. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 § 2. Dotychczasowe poglądy na pojęcie administracji publicznej . . . . . . . 7 § 3. Uwarunkowania kształtu współczesnej administracji publicznej . . . . 38 I. Przekształcenia funkcji administracji publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 II. Wpływ instytucji nowoczesnego samorządu terytorialnego na kształt administracji publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 III. Wyzwania współczesności i ich wpływ na treść pojęcia administracja publiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 1. Globalizacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 2. Społeczeństwo informacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 3. Ekonomizacja usług publicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 § 4. W poszukiwaniu istoty administracji publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 I. Uwagi metodologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 II. Cechy administracji publicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 III. Próba defi nicji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Literatura: B. Adamiak, Uwagi o współczesnej koncepcji organu administracji publicznej, w: Jed- nostka, państwo, administracja – nowy wymiar. Międzynarodowa Konferencja Naukowa, Olszani- ca 23–26 maja 2004 r. (pod red. E. Ury), Rzeszów 2004; L. Adamovich, Handbuch des Österreichis- chen Verwaltungsrechts, t. I, Allgemeiner und formalrechtlicher Teil, Wien 1954; W. Antoniolli, Allgemeines Verwaltungsrecht, Wien 1954; S. Biernat, Wykładnia prawa krajowego zgodnie z pra- wem Wspólnot Europejskich, w: Implementacja prawa integracji europejskiej w krajowych po- rządkach prawnych (pod. red. C. Mika), Toruń 1998; tenże, Prywatyzacja zadań publicznych. Prob- lematyka prawna, Warszawa–Kraków 1994; A. Błaś, Administracja publiczna w obliczu globalizacji, AUWr 2002; A. Błaś, T. Kuta, Prawo administracyjne. Podstawowe zagadnienia termi- nologiczno-pojęciowe, Poznań–Wrocław 1998; A. Błaś, J. Boć, J. Jeżewski, Administracja publicz- na (pod. red. J. Bocia), Wrocław 2003; J. Boć, Obywatel wobec ingerencji współczesnej admini- stracji, AUWr Nr 827, Prawo CXXXVIII, Wrocław 1985; tenże, Prawo administracyjne, Wrocław 2007; tenże, Założenia badawcze struktur administracji publicz nej, w: Koncepcja systemu prawa administracyjnego. Materiały konferencyjne (Zakopane 24–27.09.2006 r.), pod red. J. Zimmerman- na, Warszawa–Kraków 2007; J. Boć, T. Kuta, Prawo administracyjne. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1984; J. Borkowski, Określenie administracji i prawa administracyjnego, w: System Pra- wa Administracyjnego (pod red. J. Starościaka), Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1977; R. Chapus, Droit administratif général, Paris 2001; W. Dawidowicz, Zagadnienia ustroju admini- stracji państwowej w Polsce, Warszawa 1970; tenże, Wstęp do nauk prawno-administracyjnych, Warszawa 1974; tenże, Pojęcie normy prawa administracyjnego w świetle obowiązującego usta- wodawstwa, PiP 1981, Nr 4; Z. Duniewska, Wybrane aspekty wykładni prawa administracyjnego (racje i właściwości), w: Koncepcja systemu prawa administracyjnego. Zjazd Katedr Prawa Admi- nistracyjnego i Postępowania Administracyjnego. Zakopane 24–27 września 2006 r. (pod red. J. Zimmermanna), Warszawa–Kraków 2007; J. Filipek, Stosunek administracyjnoprawny, ZNUJ Niewiadomski 1 Rozdział I. Pojęcie administracji publicznej CLXXXVII, Prace Prawnicze, Nr 34, Kraków 1968; tenże, Rola prawa w działalności administra- cyjnej państwa, ZNUJ CCCLXXII, Prace Prawnicze Nr 65, Kraków 1995; tenże, Prawo admini- stracyjne. Instytucje ogólne, cz. 1, Kraków 2003; E. Forsthoff, Lehrbuch des Verwaltungsrechts, t. I, München 1973; P.-L. Frier, J. Petit, Précis de droit administratif, Paris 2006; S. Fundowicz, De- centralizacja administracji publicznej w Polsce, Lublin 2005; J. Grygorowicz, Defi nicje w prawie i w nauce prawa, Łódź 1962; T. N. Hilarowicz, Pojęcie administracji i nauki administracji i prawa administracyjnego, Kraków 1917; Instytucje prawa administracyjnego europejskich państw socja- listycznych (pod red. J. Starościanka), Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1973; E. Iserzon, Prawo administracyjne. Podstawowe instytucje, Warszawa 1968; H. Izdebski, M. Kulesza, Admini- stracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 2004; M. Jaroszyński, M. Zimmermann, W. Brze- ziński, Polskie prawo administracyjne, część ogólna (pod red. M. Jaroszyńskiego), Warszawa 1956; M. Jaśkowska, Charakterystyczne cechy stosowania prawa administracyjnego, w: Administracja publiczna u progu XXI wieku. Prace dedykowane prof. zw. dr hab. J. Szreniawskiemu (pod red. Z. Niewiadomskiego, J. Buczkowskiego, J. Łukaszewicza, J. Posłusznego, J. Stelmasiaka), Prze- myśl 2000; taż, Związanie decyzji administracyjnej ustawą, Toruń 1998; W. L. Jaworski, Nauka prawa administracyjnego: zagadnienia ogólne, Warszawa 1924; M. Jełowicki, Nauka administracji, Warszawa 1987; J. Jendrośka, Drogi badania prawa administracyjnego. Problemy i propozycje, w: Prawo, administracja, gospodarka. Księga ku czci Profesora Ludwika Bara (pod red. J. Łętow- skiego i J. P. Pruszyńskiego), Wrocław 1983; J. Jeżewski, Administracja pod rządem prawa cywil- nego. Z badań porównawczych nauki prawa administracyjnego, Wrocław 1974; S. Kasznica, Pol- skie prawo administracyjne: pojęcia i instytucje zasadnicze, Poznań 1947; Koncepcja systemu prawa administracyjnego. Zjazd Katedr Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyj- nego Zakopane 24–27 września 2006 r. (pod red. J. Zimmermanna), Warszawa–Kraków 2007; M. Kulesza, Niektóre zagadnienia prawne defi nicji samorządu terytorialnego, PiP 1990, Nr 1–2; B. Kudrycka, Neutralność polityczna urzędników, Warszawa 1998; J. S. Langrod, Instytucje prawa administracyjnego. Zarys części ogólnej, reprint, Kraków 2003; A. de Laubadère, Traité élémenta- re de Droit administratif, Paris 1967; Z. Leoński, Nauka administracji, Warszawa 2002; tenże, Zarys prawa administracyjnego (we współpracy z R. Hauserem, K. Nowackim i A. Skoczylasem), Warsza- wa 2004; I. Lipowicz, Pojęcie sfery wewnętrznej działania administracji państwowej, Katowice 1991; F. Longchamps, W sprawie pojęcia administracji państwowej i pojęcia prawa administracyj- nego, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego, Seria A, Nr 10, Wrocław 1958; tenże, Współczesne problemy podstawowych pojęć prawa administracyjnego, PiP 1966, Nr 6; tenże, Za- łożenia nauki administracji, pod red. F. Longchampsa i J. Jeżewskiego, Wrocław 2001; W. Łącz- kowski, Ustrojowe podstawy prawa publicznego, w: Współczesne problemy prawa publicznego, pod red. S. Fundowicza, Lublin 1999; J. Łętowski, Administracja, prawo, orzecznictwo sądowe, Wrocław 1985; tenże, Prawo administracyjne: zagadnienia podstawowe, Warszawa 1990; tenże, Prawo administracyjne dla każdego, Warszawa 1995; J. Łukasiewicz, Nauka administracji. Wstęp do teorii administracji, Przemyśl 1996; H. Maurer, Allgemeines Verwaltungsrecht, München 2000 (w tłum. i pod red. K. Nowackiego, Wrocław 2003); Materialne prawo administracyjnego (pod red. M. Stahl), Warszawa 2005; Z. Niewiadomski, Samorząd terytorialny w warunkach współczesnego państwa kapitalistycznego, Warszawa 1988; E. J. Nowacka, Samorząd terytorialny w ustroju pań- stwowym, Warszawa 2003; J. Nowacki, Prawo publiczne, prawo prywatne, Katowice 1992; E. Ochendowski, Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń 1994; tenże, Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń 2009; A. Okolski, Wykład prawa administracyjnego oraz prawa administracyj- nego obowiązującego w Królestwie Polskim, t. I, Warszawa 1880; U. Peć-Kocowska, Pojęcie ad- ministracji publicznej we włoskiej nauce prawa administracyjnego, AUWr 1988; A. Peretiatkowicz, Podstawowe pojęcia prawa administracyjnego, Poznań 1947; B. Guy Peters, Administracja pub- liczna w systemie politycznym, Warszawa 1999; Prawo administracyjne. Funkcjonowanie układów podstawowych (pod red. T. Kuty), Warszawa 1985; Prawo administracyjne (pod red. J. Starościa- ka), Warszawa 1965; Prawo administracyjne: część ogólna (pod red. Z. Niewiadomskiego), Warsza- wa 2007; Prawo administracyjne w okresie transformacji ustrojowej (pod red. E. Knosali, A. Mata- 2 Niewiadomski § 1. Uwagi wstępne na, G. Łaszczycy), Kraków 1999; Prawo administracyjne: pojęcie, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie (pod red. M. Stahl), Warszawa 2001; Prawo administracyjne (pod red. M. Wierz- bowskiego), Warszawa 2006; Prawo do dobrej administracji. Materiały ze Zjazdu Katedr Prawa i Postępowania Administracyjnego Warszawa–Dębe, 23–25 września 2002 r. (pod red. Z. Niewia- domskiego i Z. Cieślaka), Warszawa 2003; Polska w Unii Europejskiej. Wybór dokumentów. Trak- tat akcesyjny. Traktaty stanowiące podstawę Unii. Prawo polskie – dokumenty, wstęp (wybór i opracowanie J. Barcz i A. Michoński), Warszawa 2006; T. Rabska, Pytania o stan współczesnej administracji, w: Kierunki rozwoju prawa administracyjnego, Poznań 1999; Z. Rybicki, Szkice o administracji, Warszawa 1988; J. Służewski, Zarys nauki administracji, Warszawa 1979; E. Smok- tunowicz, Analogia w prawie administracyjnym, Warszawa 1970; tenże, Związanie administracji publicznej prawem, wartościami i interesem publicznym (zarys problematyki), w: Prawo do dobrej administracji. Materiały ze Zjazdu Katedr Prawa i Postępowania Administracyjnego. Warszawa– Dębe, 23–25 września 2002 r. (pod red. Z. Niewiadomskiego i Z. Cieślaka), Warszawa 2003, s. 151; J. Starościak, Studia z teorii prawa administracyjnego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1980; tenże, Zarys nauki administracji, Warszawa 1966; J. Szreniawski, Wstęp do nauki administra- cji, Lublin 2003; H. Simon i inni, Public Administration, New York 1959; J. Świątkiewicz, Europej- ski kodeks dobrej administracji. Wprowadzenie, tekst i komentarz o zastosowaniu kodeksu w wa- runkach polskich procedur administracyjnych, Warszawa 2007; tenże, Konstytucyjne prawo do dobrej administracji. (Oczekiwania i rzeczywistość), PiP 2004, Nr 4; E. Ura, E. Ura, Prawo admi- nistracyjne, Warszawa 2006; A. Wasilewski, Zjawiska konsultacji we współczesnej administracji polskiej, Warszawa 1982; A. Wiktorowska, Prawne determinanty samodzielności gminy. Zagadnie- nia administracyjnoprawne, Warszawa 2002; S. Wrzosek, System: administracja publiczna. Syste- mowe determinanty nauki administracji, Lublin 2008; M. Zdyb, Prawny interes jednostki w sferze materialnego prawa administracyjnego – studium teoretyczno-prawne, Lublin 1991; Z. Ziembiński, Szkice z metodologii szczegółowych nauk prawnych, Warszawa–Poznań 1983; K. Ziemski, Zasady ogólne prawa administracyjnego, Poznań 1989; tenże, Prawo do dobrej administracji. Materiały ze zjazdu Katedr Prawa i Postępo wania Administracyjnego (pod red. Z. Niewiadomskiego i Z. Cieśla- ka), Warszawa–Dębe 2003; tenże, Prawo administracyjne, Warszawa 2008; J. Zimmermann, Prawo administracyjne, Kraków 2005. § 1. Uwagi wstępne Pojęcie administracji publicznej było co prawda przedmiotem zainteresowania lite- ratury, ale w zakresie niewspółmiernie małym w stosunku do znaczenia tej problematyki dla nauki prawa administracyjnego. Znaczenie to bierze się stąd, że nie sposób przecież zdefi niować prawa administracyjnego, nie wyjaśniwszy wcześniej istoty administracji publicznej. Nawet zdając sobie sprawę z tego, że pojęcie administracji publicznej nie jest jedynym pojęciem – narzędziem defi niowania prawa administracyjnego, o czym dalej, nie sposób zaprzeczyć tezie, że pojęcie administracji publicznej otwiera drogę do osiągnięcia celu – określenia istoty prawa administracyjnego, a bez tego nie sposób by- łoby konstruować system prawa administracyjnego. Na przestrzeni lat w literaturze przedmiotu trwały nieustannie próby zdefi niowa- nia administracji publicznej. Z reguły kończyły się niepowodzeniem, a kolejne defi ni- cje spotykały się z krytyką i były oceniane jako nie w pełni oddające istotę badanego obiektu. Niemały wpływ na ten stan rzeczy miał syndrom uciekającego zjawiska. Ad- ministracja publiczna nie jest bowiem zjawiskiem statycznym. Wręcz przeciwnie, ciągle się zmienia. 11 22 Niewiadomski 3 33 44 55 66 Rozdział I. Pojęcie administracji publicznej Próba traktowania jej jako statycznego obiektu badań, to jedna z głównych – jak się wydaje – przyczyn braku pełnego powodzenia w defi niowaniu administracji publicznej. Jeżeli tak, to konieczna staje się zmiana podejścia do badanego zjawiska. Ten punkt widzenia legł u podstaw niniejszych poszukiwań istoty administracji pub- licznej. Stąd akcent na to, co zmienne w badanym zjawisku, co kształtuje współczesną administrację publiczną. Oczywiście nie oznacza to, że w niniejszym opracowaniu z pola uwagi znika analiza całokształtu dotychczasowego dorobku. Bez dorobku, o którym mowa, nie byłoby możliwe dochodzenie do ustaleń niżej dokonywanych, nie mówiąc już o wymogu charakterystyki tego dorobku wynikającego z charakteru opracowania. To właśnie dlatego po scharakteryzowaniu dotychczasowych badań nad istotą ad- ministracji publicznej, przedmiotem zainteresowania czyni się kwestie, które w roz- strzygającym stopniu zdają się wpływać na treść pojęcia współczesnej administracji publicznej, a które w mniejszym stopniu były dotąd badane. W szczególności chodzi o funkcje administracji, zgłębione co do istoty, a w mniejszym stopniu badane w zakre- sie ich przekształceń w warunkach współczesnego państwa (demokratycznego państwa prawa), a przecież owe przekształcenia istotnie wpływają na treść pojęcia administracji publicznej. Na treść tego pojęcia ma też niewątpliwie wpływ pojawienie się instytucji nowoczesnego samorządu terytorialnego. Problematyka samorządu, aczkolwiek była i jest przedmiotem szerokiego zainteresowania literatury przedmiotu, to nie w aspekcie wpływu na przekształcenie istoty administracji publicznej. Samorząd terytorialny zmie- nia sposób wykonywania administracji, nadając jej pro-obywatelski kształt. Wreszcie treść pojęcia administracji publicznej kształtują współczesne wyzwania cywilizacyjne, takie jak globalizacja czy powszechna informatyzacja. Poszukując zatem defi nicji administracji publicznej nie sposób abstrahować od uwarunkowań współczesnej administracji publicznej. W rezultacie podejmując pró- by defi nicji administracji publicznej należy czynić to nie tylko na podstawie dotychcza- sowych ustaleń literatury przedmiotu, ale w szerszym stopniu niż dotąd uwzględniać uwarunkowania w jakich przyszło funkcjonować administracji publicznej w czasach nam współczesnych. § 2. Dotychczasowe poglądy na pojęcie administracji publicznej 77 Jak już podniesiono, pojęcie administracji publicznej jest centralnym pojęciem pra- wa administracyjnego, istotnie wpływającym na jego kształt i treść1, a mimo to samo 1 J. Starościak [Prawo administracyjne (pod red. J. Starościaka), Warszawa 1965, s. 11] uważał, że nie można określić prawa administracyjnego zanim nie zostanie wyjaśnione, co to jest administracja. Pogląd ten został też wyrażony przez ówczesnych autorów w Systemie Prawa Administracyjnego pod red. J. Starościaka (Wrocław–Warszawa–Gdańsk 1977), gdzie we wstępie do tomu I stwierdza się expressis verbis: „Punktem wyjścia jest więc administracja, a prawem administracyjnym przepisy regulujące jej organizację i funkcjo- nowanie”. F. Longchamps de Bérier był przeciwnego zdania twierdząc, że prawo oraz administracja dotyczą dwóch innych rodzajowo zjawisk (W sprawie pojęcia administracji państwowej i pojęcia prawa administracyj- nego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego”, Prawo III 1958, seria A, Nr 10, s. 20–21). Oceniając 4 Niewiadomski § 2. Dotychczasowe poglądy na pojęcie administracji publicznej nie było dotąd przedmiotem głębszych studiów. Badacze, zarówno w przeszłości, jak i aktualnie ograniczają się w zasadzie do przejmowania ogólnych ustaleń w tej mierze, konstatując, że administracja publiczna, a tym bardziej administracja w ogóle jest poję- ciem na tyle szerokim, że niemożliwym do zdefi niowania2. Czy tak jest w istocie? Nie- wątpliwie tak, w odniesieniu do pojęcia „administracja”, choć nieco inaczej problem ten kształtuje się w przypadku pojęcia „administracja publiczna”. Jeżeli chodzi o pojęcie „administracja”, to termin ten jest rzeczywiście niemożliwy do zdefi niowania. Wynika to z różnego rodzaju okoliczności. Przede wszystkim „admi- nistracja” to pojęcie wieloznaczne. W języku potocznym, to zarówno czynność bieżącego zarządzania, struktura temu celowi służąca, jak i zatrudniony tam zespół ludzi. Administracja w tym znaczeniu jest pojmowana przede wszystkim jako działanie na rzecz wykonania określonych zadań. Tak rozumiana administracja pochodzi od łacińskiego czasownika „ministrare”, ozna- czającego posługiwanie, wykonywanie, kierowanie, wzmocnionego w języku polskim przedrostkiem „ad”, podkreślającym celowość działania. Tak też defi niuje się admini- strację w słownikach i encyklopediach3. Jeżeli zaś chodzi o literaturę przedmiotu, to na próżno byłoby szukać tam zamkniętej defi nicji administracji, a to z tego względu, że dość zgodnie podnosi się, iż nie można zdefi niować czegoś, co obejmuje swym zakresem różne jakościowo zjawiska, rodząc konieczność ograniczenia pola, które chcemy defi niować4. Ograniczenie powinno iść przede wszystkim w kierunku wydzielenia administracji prywatnej, powodując w kon- sekwencji, że w obszarze naszego zainteresowania pozostałaby administracja publiczna. Ta zaś łatwiej, choć też nie bez trudności, poddawałaby się defi nicji5. Co prawda pojęcie to w odróżnieniu, jak już powiedziano, od pojęcia „administra- cja” ma bardziej sprecyzowaną treść, to jednak przed badaczami piętrzyły się trudno- ści związane z zakreśleniem pola badań. Oczywiste było jedynie to, że administracja publiczna związana jest z działalnością państwa. Sporne pozostawało zarówno jakiego rodzaju jest to działalność jak i przez kogo jest wykonywana. Na taki stan rzeczy podstawowy wpływ miał fakt, iż funkcje państwa aż do końca XVIII w. nie były podzielone. W okresie absolutyzmu uosobieniem państwa był mo- narcha. To on sprawował całą władzę państwową: tworzył prawo, ferował wyroki, spra- 88 99 1010 1111 1212 z dzisiejszej perspektywy te dwa skrajne poglądy trzeba przyjąć, że trudno jest zdefi niować prawo administra- cyjne bez odniesienia się do pojęcia administracji, ale też nie sposób nie zauważyć, że prawo administracyjne nie jest tworzone dla samej administracji, a jeżeli tak, to poprzestańmy na stwierdzeniu J. Borkowskiego, że pojęcia administracja i prawo administracyjne są koherentne, a ich defi nicje są od siebie zależne (Określenie administracji i prawa administracyjnego, w: System t. 1, s. 40). 2 E. Forsthoff, Lehrbuch des Verwaltungsrechts, s. 1. 3 Zob. np. Nowa encyklopedia powszechna PWN, tom I, Warszawa 1991, s. 33. 4 Zob. np. J. Zimmermann, Prawo administracyjne, Kraków 2005, s. 26, ale już E. Iserzon stwierdza, że zdefi niowanie „administracji” jest możliwe. Jego zdaniem, administrować znaczy: „tak kierować wykony- waniem zadania, by stosowane środki były odpowiednie do osiągnięcia wytyczonego celu”. „Administracja” to czynność administrowania (E. Iserzon, Prawo administracyjne, s. 19). 5 Już w 1881 r. F. Kasparek przywoływał kilka jej znaczeń (cała działalność państwa w ogólności; wła- dza wykonawcza; dbałość o dobro publiczne, kierownictwo polityczne; czynności państwa zmierzające do poparcia dobrobytu i oświaty ludności; zarząd sprawami w ogólności (F. Kasperek, Prawo polityczne ogólne z uwzględnieniem austryjackiego razem ze wstępną nauką ogólną o państwie, Kraków 1881, t. II, s. 679). Niewiadomski 5
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Instytucje prawa administracyjnego. Tom 1
Autor: , ,
Sklep
Format
Cena

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: