Darmowy fragment publikacji:
KCKC
Kodeks
cywilny
Stan prawny: luty 2014 roku
Wydanie 1
strKC.indd 1
1/29/14 5:30 PM
Spis treści
Spis treści
SPIS TREŚCI
KODEKS CYWILNY
– ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 121)
KSIĘGA PIERWSZA. CZĘŚĆ OGÓLNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Tytuł I. Przepisy wstępne (art. 1–7) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Tytuł II. Osoby (art. 8–4310) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Dział I. Osoby fi zyczne (art. 8–32) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Rozdział I. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych (art. 8–24) . . 10
Rozdział II. Miejsce zamieszkania (art. 25–28) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Rozdział III. Uznanie za zmarłego (art. 29–32) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Dział II. Osoby prawne (art. 33–43) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Dział III. Przedsiębiorcy i ich oznaczenia (art. 431–4310) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Tytuł III. Mienie (art. 44–554) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Tytuł IV. Czynności prawne (art. 56–1099) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Dział I. Przepisy ogólne (art. 56–65) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Dział II. Zawarcie umowy (art. 66–721) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Dział III. Forma czynności prawnych (art. 73–81) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Dział IV. Wady oświadczenia woli (art. 82–88) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Dział V. Warunek (art. 89–94) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Dział VI. Przedstawicielstwo (art. 95–1099) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 95–97) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Rozdział II. Pełnomocnictwo (art. 98–109) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Rozdział III. Prokura (art. 1091–1099) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Tytuł V. Termin (art. 110–116) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Tytuł VI. Przedawnienie roszczeń (art. 117–125) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
KSIĘGA DRUGA. WŁASNOŚĆ I INNE PRAWA RZECZOWE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Tytuł I. Własność (art. 126–231) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Dział I. Przepisy ogólne (art. 126–139) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Dział II. Treść i wykonywanie własności (art. 140–154) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
3
Spis treści
Dział III. Nabycie i utrata własności (art. 155–194) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Rozdział I. Przeniesienie własności (art. 155–171) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Rozdział II. Zasiedzenie (art. 172–178) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Rozdział III. Inne wypadki nabycia i utraty własności (art. 179–194) . . . . . 51
Dział IV. Współwłasność (art. 195–221) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Dział V. Ochrona własności (art. 222–231) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Tytuł II. Użytkowanie wieczyste (art. 232–243) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
Tytuł III. Prawa rzeczowe ograniczone (art. 244–335) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Dział I. Przepisy ogólne (art. 244–251) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Dział II. Użytkowanie (art. 252–284) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 252–265) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Rozdział II. Użytkowanie przez osoby fi zyczne (art. 266–2701) . . . . . . . . . . 70
Rozdział III. Użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne
(art. 271–282) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Rozdział IV. Inne wypadki użytkowania (art. 283–284) . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Dział III. Służebności (art. 285–3054) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Rozdział I. Służebności gruntowe (art. 285–295) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Rozdział II. Służebności osobiste (art. 296–305) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
Rozdział III. Służebność przesyłu (art. 3051–3054) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Dział IV. Zastaw (art. 306–335) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Rozdział I. Zastaw na rzeczach ruchomych (art. 306–326) . . . . . . . . . . . . . 78
Rozdział II. Zastaw na prawach (art. 327–335) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Tytuł IV. Posiadanie (art. 336–352) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
KSIĘGA TRZECIA. ZOBOWIĄZANIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Tytuł I. Przepisy ogólne (art. 353–3651) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Tytuł II. Wielość dłużników albo wierzycieli (art. 366–383) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
Dział I. Zobowiązania solidarne (art. 366–378) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
Dział II. Zobowiązania podzielne i niepodzielne (art. 379–383) . . . . . . . . . . . . . 93
Tytuł III. Ogólne przepisy o zobowiązaniach umownych (art. 384–396) . . . . . . . . . . 94
Tytuł IV. Obowiązek zawierania umów między jednostkami gospodarki
uspołecznionej (art. 397–404) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
Tytuł V. Bezpodstawne wzbogacenie (art. 405–414) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
Tytuł VI. Czyny niedozwolone (art. 415–449) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
Tytuł VI1. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny
(art. 4491–44911) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Tytuł VII. Wykonanie zobowiązań i skutki ich niewykonania (art. 450–497) . . . . . . 115
Dział I. Wykonanie zobowiązań (art. 450–470) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Dział II. Skutki niewykonania zobowiązań (art. 471–486) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
4
K.C.
www.lexisnexis.pl
Spis treści
Dział III. Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych
(art. 487–497) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Tytuł VIII. Potrącenie, odnowienie, zwolnienie z długu (art. 498–508) . . . . . . . . . . . 126
Tytuł IX. Zmiana wierzyciela lub dłużnika (art. 509–526) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Dział I. Zmiana wierzyciela (art. 509–518) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Dział II. Zmiana dłużnika (art. 519–526) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
Tytuł X. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika (art. 527–534) . . 132
Tytuł XI. Sprzedaż (art. 535–602) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
Dział I. Przepisy ogólne (art. 535–5551) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
Dział II. Rękojmia za wady (art. 556–576) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Dział III. Gwarancja jakości (art. 577–582) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Dział IV. Szczególne rodzaje sprzedaży (art. 583–602) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Rozdział I. Sprzedaż na raty (art. 583–588) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Rozdział II. Zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej. Sprzedaż na próbę
(art. 589–592) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
Rozdział III. Prawo odkupu (art. 593–595) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
Rozdział IV. Prawo pierwokupu (art. 596–602) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
Tytuł XII. Zamiana (art. 603–604) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
Tytuł XIII. Dostawa (art. 605–612) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Tytuł XIV. Kontraktacja (art. 613–626) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
Tytuł XV. Umowa o dzieło (art. 627–646) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Tytuł XVI. Umowa o roboty budowlane (art. 647–658) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
Tytuł XVII. Najem i dzierżawa (art. 659–709) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Dział I. Najem (art. 659–692) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 659–679) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Rozdział II. Najem lokalu (art. 680–692) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Dział II. Dzierżawa (art. 693–709) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Tytuł XVII1. Umowa leasingu (art. 7091–70918) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
Tytuł XVIII. Użyczenie (art. 710–719) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
Tytuł XIX. Pożyczka (art. 720–724) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
Tytuł XX. Umowa rachunku bankowego (art. 725–733) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Tytuł XXI. Zlecenie (art. 734–751) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Tytuł XXII. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia (art. 752–757) . . . . . . . . . . . . 188
Tytuł XXIII. Umowa agencyjna (art. 758–7649) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
Tytuł XXIV. Umowa komisu (art. 765–773) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
Tytuł XXV. Umowa przewozu (art. 774–793) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
Dział I. Przepisy ogólne (art. 774–775) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
Dział II. Przewóz osób (art. 776–778) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Dział III. Przewóz rzeczy (art. 779–793) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Tytuł XXVI. Umowa spedycji (art. 794–804) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
K.C.
5
Spis treści
Tytuł XXVII. Umowa ubezpieczenia (art. 805–834) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Dział I. Przepisy ogólne (art. 805–820) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Dział II. Ubezpieczenia majątkowe (art. 821–828) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
Dział III. Ubezpieczenia osobowe (art. 829–834) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Tytuł XXVIII. Przechowanie (art. 835–845) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
Tytuł XXIX. Odpowiedzialność, prawo zastawu i przedawnienie roszczeń
utrzymujących hotele i podobne zakłady (art. 846–852) . . . . . . . . . . . . 219
Tytuł XXX. Umowa składu (art. 853–8599) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
Tytuł XXXI. Spółka (art. 860–875) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
Tytuł XXXII. Poręczenie (art. 876–887) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
Tytuł XXXIII. Darowizna (art. 888–902) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
Tytuł XXXIII1. Przekazanie nieruchomości (art. 9021–9022) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
Tytuł XXXIV. Renta i dożywocie (art. 903–916) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
Dział I. Renta (art. 903–907) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
Dział II. Dożywocie (art. 908–916) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
Tytuł XXXV. Ugoda (art. 917–918) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
Tytuł XXXVI. Przyrzeczenie publiczne (art. 919–921) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Tytuł XXXVII. Przekaz i papiery wartościowe (art. 9211–92116) . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
Dział I. Przekaz (art. 9211–9215) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
Dział II. Papiery wartościowe (art. 9216–92116) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
KSIĘGA CZWARTA. SPADKI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Tytuł I. Przepisy ogólne (art. 922–930) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Tytuł II. Dziedziczenie ustawowe (art. 931–940) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
Tytuł III. Rozrządzenia na wypadek śmierci (art. 941–9901) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
Dział I. Testament (art. 941–958) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 941–948) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
Rozdział II. Forma testamentu (art. 949–958) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
Oddział 1. Testamenty zwykłe (art. 949–951) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
Oddział 2. Testamenty szczególne (art. 952–955) . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
Oddział 3. Przepisy wspólne dla testamentów zwykłych
i szczególnych (art. 956–958) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
Dział II. Powołanie spadkobiercy (art. 959–967) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
Dział III. Zapis i polecenie (art. 968–985) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
Rozdział I. Zapis zwykły (art. 968–981) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
Rozdział II. Zapis windykacyjny (art. 9811–9816) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
Rozdział III. Polecenie (art. 982–985) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
Dział IV. Wykonawca testamentu (art. 986–9901) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
Tytuł IV. Zachowek (art. 991–1011) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
Tytuł V. Przyjęcie i odrzucenie spadku (art. 1012–1024) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
6
K.C.
www.lexisnexis.pl
Spis treści
Tytuł VI. Stwierdzenie nabycia spadku lub przedmiotu zapisu windykacyjnego,
poświadczenie dziedziczenia i ochrona spadkobiercy (art. 1025–10291) . 268
Tytuł VII. Odpowiedzialność za długi spadkowe (art. 1030–10343) . . . . . . . . . . . . . . 270
Tytuł VIII. Wspólność majątku spadkowego i dział spadku (art. 1035–1046) . . . . . . 271
Tytuł IX. Umowy dotyczące spadku (art. 1047–1057) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
Tytuł X. Przepisy szczególne o dziedziczeniu gospodarstw rolnych
(art. 1058–1088) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
* * *
Wykaz aktów zmieniających Kodeks cywilny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
Wykaz aktów wykonujących Kodeks cywilny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
* * *
PRZEPISY WPROWADZAJĄCE KODEKS CYWILNY – ustawa z dnia 23 kwietnia
1964 r. (Dz.U. Nr 16, poz. 94 ze zm.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. I–XVI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
Rozdział II. Zmiany w przepisach obowiązujących (art. XVII–XXV) . . . . . . . 294
Rozdział III. Przepisy przechodnie (art. XXVI–LXV) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298
* * *
USTAWA z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz
o uchyleniu ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych
(Dz.U. Nr 11, poz. 81 ze zm.) (wyciąg) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
USTAWA z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 55,
poz. 321 ze zm.) (wyciąg) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
USTAWA z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz
o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny
(Dz.U. Nr 22, poz. 271 ze zm.) (wyciąg) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
USTAWA z dnia 26 lipca 2000 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 74,
poz. 857) (wyciąg) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
USTAWA z dnia 14 lutego 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 49, poz. 408) (wyciąg) . . . . . . . . . . . . 320
USTAWA z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 162, poz. 1692 ze zm.) (wyciąg) . . . . 322
USTAWA z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz
o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 82, poz. 557) (wyciąg) . . . 323
USTAWA z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 181, poz. 1287) (wyciąg) . . . . . . . . . . 324
SKOROWIDZ PRZEDMIOTOWY DO KODEKSU CYWILNEGO . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
* * *
K.C.
7
USTAWA
z dnia 23 kwietnia 1964 r.
KODEKS CYWILNY1)
(tekst pierwotny Dz.U. z 18 maja 1964 r. Nr 16, poz. 93; tekst jedn. Dz.U. z 2014 r.,
poz. 121)
KSIĘGA PIERWSZA
CZĘŚĆ OGÓLNA
TYTUŁ I
PRZEPISY WSTĘPNE
Kodeks cywilny. Część ogólna
Przepisy wstępne
Zakres regulacji
Art. 1. Kodeks niniejszy reguluje stosunki cywilnoprawne między osobami
fi zycznymi i osobami prawnymi.
Art. 2 (uchylony).
1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji transpozycji dyrektywy
2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie
niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności
handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego (dyrektywa o handlu elektro-
nicznym) (Dz.Urz. WE L 178 z 17.07.2000, str. 1; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz. 13, t. 25, str. 399).
9
Art. 3–8
Lex retro non agit
Kodeks cywilny. Część ogólna
Art. 3. Ustawa nie ma mocy wstecznej, chyba że to wynika z jej brzmienia
lub celu.
Art. 4 (uchylony).
Nadużycie prawa podmiotowego
Art. 5. Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze
społeczno -gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współ-
życia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest
uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
Onus probandi
Art. 6. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego
wywodzi skutki prawne.
Domniemanie dobrej wiary
Art. 7. Jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, do-
mniemywa się istnienie dobrej wiary.
Osoby
TYTUŁ II
OSOBY
DZIAŁ I
Osoby fi zyczne
Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych
Rozdział I
Zdolność prawna
Art. 8. § 1. Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną.
§ 2 (uchylony).
10
K.C.
www.lexisnexis.pl
Osoby
Art. 9–15
Domniemanie urodzenia dziecka żywego
Art. 9. W razie urodzenia się dziecka domniemywa się, że przyszło ono na
świat żywe.
Pełnoletność
Art. 10. § 1. Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście.
§ 2. Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność. Nie traci
jej w razie unieważnienia małżeństwa.
Pełna zdolność do czynności prawnych
Art. 11. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzy-
skania pełnoletności.
Brak zdolności do czynności prawnych
Art. 12. Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukoń-
czyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.
Ubezwłasnowolniony całkowicie
Art. 13. § 1. Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasno-
wolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umy-
słowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijań-
stwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.
§ 2. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że
pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską.
Zdolność do działań prawnych
Art. 14. § 1. Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdol-
ności do czynności prawnych, jest nieważna.
§ 2. Jednakże gdy osoba niezdolna do czynności prawnych zawarła umowę
należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach
życia codziennego, umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że
pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych.
Ograniczona zdolność do czynności prawnych
Art. 15. Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni,
którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo.
K.C.
11
Art. 16–20
Ubezwłasnowolniony częściowo
Kodeks cywilny. Część ogólna
Art. 16. § 1. Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo
z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodza-
ju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli
stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzeb-
na jest pomoc do prowadzenia jej spraw.
§ 2. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.
Zgoda przedstawiciela ustawowego
Art. 17. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do ważno-
ści czynności prawnej, przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynno-
ści prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzeb-
na jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego.
Brak zgody przedstawiciela ustawowego
Art. 18. § 1. Ważność umowy, która została zawarta przez osobę ograni-
czoną w zdolności do czynności prawnych bez wymaganej zgody przedstawi-
ciela ustawowego, zależy od potwierdzenia umowy przez tego przedstawicie-
la.
§ 2. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może sama
potwierdzić umowę po uzyskaniu pełnej zdolności do czynności prawnych.
§ 3. Strona, która zawarła umowę z osobą ograniczoną w zdolności do
czynności prawnych, nie może powoływać się na brak zgody jej przedstawicie-
la ustawowego. Może jednak wyznaczyć temu przedstawicielowi odpowiedni
termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie
wyznaczonego terminu.
Jednostronna czynność prawna bez wymaganej zgody
Art. 19. Jeżeli osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych do-
konała sama jednostronnej czynności prawnej, do której ustawa wymaga zgo-
dy przedstawiciela ustawowego, czynność jest nieważna.
Umowy w drobnych bieżących sprawach
Art. 20. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez
zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów po-
wszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego.
12
K.C.
www.lexisnexis.pl
Osoby
Rozporządzanie zarobkiem
Art. 21–24
Art. 21. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez
zgody przedstawiciela ustawowego rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że
sąd opiekuńczy z ważnych powodów inaczej postanowi.
Przedmioty oddane do swobodnego użytku
Art. 22. Jeżeli przedstawiciel ustawowy osoby ograniczonej w zdolności do
czynności prawnych oddał jej określone przedmioty majątkowe do swobodnego
użytku, osoba ta uzyskuje pełną zdolność w zakresie czynności prawnych, które
tych przedmiotów dotyczą. Wyjątek stanowią czynności prawne, do których do-
konania nie wystarcza według ustawy zgoda przedstawiciela ustawowego.
Konsument
Art. 221. Za konsumenta uważa się osobę fi zyczną dokonującą czynności praw-
nej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Dobra osobiste człowieka
Art. 23. Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność,
cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica
korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna,
wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego nie-
zależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Ochrona dóbr osobistych
Art. 24. § 1. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działa-
niem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezpraw-
ne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która
dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego
skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści
i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on
również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy
pieniężnej na wskazany cel społeczny.
§ 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda
majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
§ 3. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych
przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.
K.C.
13
Art. 25–29
Kodeks cywilny. Część ogólna
Rozdział II
Miejsce zamieszkania
Domicilium
Art. 25. Miejscem zamieszkania osoby fi zycznej jest miejscowość, w której
osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Domicilium dziecka
Art. 26. § 1. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą ro-
dzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu
wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone
wykonywanie władzy rodzicielskiej.
§ 2. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom
mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest
u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie
przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa
sąd opiekuńczy.
Domicilium osoby pozostającej pod opieką
Art. 27. Miejscem zamieszkania osoby pozostającej pod opieką jest miej-
sce zamieszkania opiekuna.
Zasada jednego miejsca zamieszkania
Art. 28. Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania.
Rozdział III
Uznanie za zmarłego
Uznanie za zmarłego
Art. 29. § 1. Zaginiony może być uznany za zmarłego, jeżeli upłynęło lat
dziesięć od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wia-
domości jeszcze żył; jednakże gdyby w chwili uznania za zmarłego zaginiony
ukończył lat siedemdziesiąt, wystarcza upływ lat pięciu.
§ 2. Uznanie za zmarłego nie może nastąpić przed końcem roku kalenda-
rzowego, w którym zaginiony ukończyłby lat dwadzieścia trzy.
14
K.C.
www.lexisnexis.pl
Osoby
Art. 30–32
Uznanie za zmarłego w związku z katastrofą
Art. 30. § 1. Kto zaginął w czasie podróży powietrznej lub morskiej
w związku z katastrofą statku lub okrętu albo w związku z innym szcze-
gólnym zdarzeniem, ten może być uznany za zmarłego po upływie sze-
ściu miesięcy od dnia, w którym nastąpiła katastrofa albo inne szczególne
zdarzenie.
§ 2. Jeżeli nie można stwierdzić katastrofy statku lub okrętu, bieg termi-
nu sześciomiesięcznego rozpoczyna się z upływem roku od dnia, w którym
statek lub okręt miał przybyć do portu przeznaczenia, a jeżeli nie miał portu
przeznaczenia – z upływem lat dwóch od dnia, w którym była ostatnia o nim
wiadomość.
§ 3. Kto zaginął w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia
nieprzewidzianym w paragrafach poprzedzających, ten może być uznany za
zmarłego po upływie roku od dnia, w którym niebezpieczeństwo ustało albo
według okoliczności powinno było ustać.
Domniemanie chwili śmierci
Art. 31. § 1. Domniemywa się, że zaginiony zmarł w chwili oznaczonej
w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego.
§ 2. Jako chwilę domniemanej śmierci zaginionego oznacza się chwilę,
która według okoliczności jest najbardziej prawdopodobna, a w braku wszel-
kich danych – pierwszy dzień terminu, z którego upływem uznanie za zmar-
łego stało się możliwe.
§ 3. Jeżeli w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego czas śmierci został ozna-
czony tylko datą dnia, za chwilę domniemanej śmierci zaginionego uważa się
koniec tego dnia.
Domniemanie śmierci jednoczesnej
Art. 32. Jeżeli kilka osób utraciło życie podczas grożącego im wspólnie
niebezpieczeństwa, domniemywa się, że zmarły jednocześnie.
K.C.
15
Art. 33–37
Kodeks cywilny. Część ogólna
DZIAŁ II
Osoby prawne
Osoby prawne
Art. 33. Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne,
którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.
Jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi
Art. 331. § 1. Do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawny-
mi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, stosuje się odpowiednio prze-
pisy o osobach prawnych.
§ 2. Jeżeli przepis odrębny nie stanowi inaczej, za zobowiązania jednostki,
o której mowa w § 1, odpowiedzialność subsydiarną ponoszą jej członkowie;
odpowiedzialność ta powstaje z chwilą, gdy jednostka organizacyjna stała się
niewypłacalna.
Podmiotowość Skarbu Państwa
Art. 34. Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem
praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nienależącego do in-
nych państwowych osób prawnych.
Przepisy ustrojowe
Art. 35. Powstanie, ustrój i ustanie osób prawnych określają właściwe
przepisy; w wypadkach i w zakresie w przepisach tych przewidzianych orga-
nizację i sposób działania osoby prawnej reguluje także jej statut.
Art. 36 (uchylony).
Chwila uzyskania osobowości prawnej
Art. 37. § 1. Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwi-
lą jej wpisu do właściwego rejestru, chyba że przepisy szczególne stanowią
inaczej.
§ 2. Rodzaje rejestrów oraz ich organizację i sposób prowadzenia regulują
odrębne przepisy.
16
K.C.
www.lexisnexis.pl
Osoby
Reprezentacja
Art. 38–42
Art. 38. Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany
w ustawie i w opartym na niej statucie.
Brak umocowania
Art. 39. § 1. Kto jako organ osoby prawnej zawarł umowę w jej imieniu
nie będąc jej organem albo przekraczając zakres umocowania takiego organu,
obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu
umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że
zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania.
§ 2. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy umowa zo-
stała zawarta w imieniu osoby prawnej, która nie istnieje.
Odpowiedzialność za zobowiązania
Art. 40. § 1. Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności za zobowiąza-
nia państwowych osób prawnych, chyba że przepis odrębny stanowi inaczej.
Państwowe osoby prawne nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania
Skarbu Państwa.
§ 2. W razie nieodpłatnego przejęcia, na podstawie obowiązujących ustaw,
określonego składnika mienia od państwowej osoby prawnej na rzecz Skarbu
Państwa, ten ostatni odpowiada solidarnie z osobą prawną za zobowiązania
powstałe w okresie, gdy składnik stanowił własność danej osoby prawnej, do
wysokości wartości tego składnika ustalonej według stanu z chwili przejęcia,
a według cen z chwili zapłaty.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do odpowiedzialności jedno-
stek samorządu terytorialnego i samorządowych osób prawnych.
Siedziba
Art. 41. Jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej, sie-
dzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarzą-
dzający.
Kurator osoby prawnej
Art. 42. § 1. Jeżeli osoba prawna nie może prowadzić swoich spraw z bra-
ku powołanych do tego organów, sąd ustanawia dla niej kuratora.
K.C.
17
Art. 43–435
Kodeks cywilny. Część ogólna
§ 2. Kurator powinien postarać się niezwłocznie o powołanie organów
osoby prawnej, a w razie potrzeby o jej likwidację.
Ochrona dóbr osobistych osób prawnych
Art. 43. Przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fi zycznych stosuje się
odpowiednio do osób prawnych.
DZIAŁ III
Przedsiębiorcy i ich oznaczenia
Przedsiębiorca
Art. 431. Przedsiębiorcą jest osoba fi zyczna, osoba prawna i jednostka or-
ganizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1, prowadząca we własnym imieniu
działalność gospodarczą lub zawodową.
Firma
Art. 432. § 1. Przedsiębiorca działa pod fi rmą.
§ 2. Firmę ujawnia się we właściwym rejestrze, chyba że przepisy odrębne
stanowią inaczej.
Czytelność fi rmy
Art. 433. § 1. Firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od
fi rm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku.
§ 2. Firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby
przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności,
źródeł zaopatrzenia.
Firma osoby fi zycznej
Art. 434. Firmą osoby fi zycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to
włączenia do fi rmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot
działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń do-
wolnie obranych.
Firma osoby prawnej
Art. 435. § 1. Firmą osoby prawnej jest jej nazwa.
18
K.C.
www.lexisnexis.pl
Osoby
Art. 436–439
§ 2. Firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej, które może
być podane w skrócie, a ponadto może wskazywać na przedmiot działalności,
siedzibę tej osoby oraz inne określenia dowolnie obrane.
§ 3. Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby
fi zycznej, jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub dzia-
łalnością przedsiębiorcy. Umieszczenie w fi rmie nazwiska albo pseudonimu
osoby fi zycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a w razie jej śmierci – zgo-
dy jej małżonka i dzieci.
§ 4. Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem fi rmy. Przepis art. 432 § 2
stosuje się odpowiednio.
Firma oddziału osoby prawnej
Art. 436. Firma oddziału osoby prawnej zawiera pełną nazwę tej osoby
oraz określenie „oddział” ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma
siedzibę.
Zmiana fi rmy
Art. 437. Zmiana fi rmy wymaga ujawnienia w rejestrze. W razie prze-
kształcenia osoby prawnej można zachować jej dotychczasową fi rmę z wyjąt-
kiem określenia wskazującego formę prawną osoby prawnej, jeżeli uległa ona
zmianie. To samo dotyczy przekształcenia spółki osobowej.
Kontynuacja fi rmy
Art. 438. § 1. W przypadku utraty członkostwa przez wspólnika, którego
nazwisko było umieszczone w fi rmie, spółka może zachować w swej fi rmie
nazwisko byłego wspólnika tylko za wyrażoną na piśmie jego zgodą, a w razie
jego śmierci – za zgodą jego małżonka i dzieci.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio w wypadku kontynuowania dzia-
łalności gospodarczej osoby fi zycznej przez inną osobę fi zyczną będącą jej na-
stępcą prawnym.
§ 3. Kto nabywa przedsiębiorstwo, może je nadal prowadzić pod dotych-
czasową nazwą. Powinien jednak umieścić dodatek wskazujący fi rmę lub na-
zwisko nabywcy, chyba że strony postanowiły inaczej.
Zakaz zbywania
Art. 439. § 1. Firma nie może być zbyta.
K.C.
19
Pobierz darmowy fragment (pdf)