Darmowy fragment publikacji:
ZMIANY:
od 25 grudnia 2014 r.
–
ustawa z 30 maja 2014 r. o prawach konsu‑
menta (Dz.U. z 2014 r., poz. 827)
SPIS TREŚCI
KODEKS CYWILNY
– ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.)
KSIĘGA PIERWSZA. CZĘŚĆ OGÓLNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł I. Przepisy wstępne (art. 1–7) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł II. Osoby (art. 8–4310) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Osoby fizyczne (art. 8–32) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział I. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych
(art. 8–24) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział II. Miejsce zamieszkania (art. 25–28) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział III. Uznanie za zmarłego (art. 29–32) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Osoby prawne (art. 33–43) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział III. Przedsiębiorcy i ich oznaczenia (art. 431–4310) . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł III. Mienie (art. 44–554) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł IV. Czynności prawne (art. 56–1099) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Przepisy ogólne (art. 56–65) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Zawarcie umowy (art. 66–721) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział III. Forma czynności prawnych (art. 73–81) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział IV. Wady oświadczenia woli (art. 82–88) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział V. Warunek (art. 89–94) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział VI. Przedstawicielstwo (art. 95–1099) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 95–97) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział II. Pełnomocnictwo (art. 98–109) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział III. Prokura (art. 1091–1099) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł V. Termin (art. 110–116) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł VI. Przedawnienie roszczeń (art. 117–125) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KSIĘGA DRUGA. WŁASNOŚĆ I INNE PRAWA RZECZOWE . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł I. Własność (art. 126–231) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Przepisy ogólne (art. 126–139) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Treść i wykonywanie własności (art. 140–154) . . . . . . . . . . . . . . .
9
9
10
10
10
13
14
15
17
19
23
23
25
29
32
34
35
35
35
38
39
40
43
43
43
43
3
K.C. Dział III. Nabycie i utrata własności (art. 155–194) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział I. Przeniesienie własności (art. 155–171) . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział II. Zasiedzenie (art. 172–178) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział III. Inne wypadki nabycia i utraty własności (art. 179–194) . . .
Dział IV. Współwłasność (art. 195–221) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział V. Ochrona własności (art. 222–231) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł II. Użytkowanie wieczyste (art. 232–243) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł III. Prawa rzeczowe ograniczone (art. 244–335) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Przepisy ogólne (art. 244–251) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Użytkowanie (art. 252–284) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 252–265) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział II. Użytkowanie przez osoby fizyczne (art. 266–2701) . . . . .
Rozdział III. Użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne
(art. 271–282) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział IV. Inne wypadki użytkowania (art. 283–284) . . . . . . . . . . .
Dział III. Służebności (art. 285–3054) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział I. Służebności gruntowe (art. 285–295) . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział II. Służebności osobiste (art. 296–305) . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział III. Służebność przesyłu (art. 3051–3054) . . . . . . . . . . . . . . .
Dział IV. Zastaw (art. 306–335) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział I. Zastaw na rzeczach ruchomych (art. 306–326) . . . . . . . . .
Rozdział II. Zastaw na prawach (art. 327–335) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł IV. Posiadanie (art. 336–352) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KSIĘGA TRZECIA. ZOBOWIĄZANIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł I. Przepisy ogólne (art. 353–3651) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł II. Wielość dłużników albo wierzycieli (art. 366–383) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Zobowiązania solidarne (art. 366–378) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Zobowiązania podzielne i niepodzielne (art. 379–383) . . . . . . . .
Tytuł III. Ogólne przepisy o zobowiązaniach umownych (art. 384–396) . . . . . . . .
Tytuł IV. Obowiązek zawierania umów między jednostkami gospodarki
uspołecznionej (art. 397–404) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł V. Bezpodstawne wzbogacenie (art. 405–414) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł VI. Czyny niedozwolone (art. 415–449) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł VI1. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt
niebezpieczny (art. 4491–44911) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł VII. Wykonanie zobowiązań i skutki ich niewykonania (art. 450–497) . . . .
Dział I. Wykonanie zobowiązań (art. 450–470) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Skutki niewykonania zobowiązań (art. 471–486) . . . . . . . . . . . . .
46
46
48
49
52
56
59
62
62
64
64
66
67
68
69
69
71
72
73
73
77
78
81
81
86
86
88
89
95
95
97
106
109
109
113
4
K.C.Spis treści Dział III. Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów
wzajemnych (art. 487–497) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł VIII. Potrącenie, odnowienie, zwolnienie z długu (art. 498–508) . . . . . . . . .
Tytuł IX. Zmiana wierzyciela lub dłużnika (art. 509–526) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Zmiana wierzyciela (art. 509–518) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Zmiana dłużnika (art. 519–526) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł X. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika (art. 527–534) . . .
Tytuł XI. Sprzedaż (art. 535–602) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Przepisy ogólne (art. 535–5551) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Rękojmia za wady (art. 556–576) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział III. Gwarancja jakości (art. 577–582) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział IV. Szczególne rodzaje sprzedaży (art. 583–602) . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział I. Sprzedaż na raty (art. 583–588) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział II. Zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej.
Sprzedaż na próbę (art. 589–592) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział III. Prawo odkupu (art. 593–595) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział IV. Prawo pierwokupu (art. 596–602) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XII. Zamiana (art. 603–604) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XIII. Dostawa (art. 605–612) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XIV. Kontraktacja (art. 613–626) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XV. Umowa o dzieło (art. 627–646) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XVI. Umowa o roboty budowlane (art. 647–658) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XVII. Najem i dzierżawa (art. 659–709) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Najem (art. 659–692) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 659–679) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział II. Najem lokalu (art. 680–692) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Dzierżawa (art. 693–709) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XVII1. Umowa leasingu (art. 7091–70918) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XVIII. Użyczenie (art. 710–719) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XIX. Pożyczka (art. 720–724) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XX. Umowa rachunku bankowego (art. 725–733) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXI. Zlecenie (art. 734–751) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXII. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia (art. 752–757) . . . . . . . . . . .
Tytuł XXIII. Umowa agencyjna (art. 758–7649) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXIV. Umowa komisu (art. 765–773) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXV. Umowa przewozu (art. 774–793) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Przepisy ogólne (art. 774–775) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Przewóz osób (art. 776–778) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział III. Przewóz rzeczy (art. 779–793) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXVI. Umowa spedycji (art. 794–804) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
117
120
122
122
124
125
127
127
134
148
151
151
153
154
154
156
156
158
161
166
170
170
170
174
177
180
184
186
187
188
192
193
200
202
202
202
203
206
5
K.C.Spis treści Tytuł XXVII. Umowa ubezpieczenia (art. 805–834) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Przepisy ogólne (art. 805–820) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Ubezpieczenia majątkowe (art. 821–828) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział III. Ubezpieczenia osobowe (art. 829–834) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXVIII. Przechowanie (art. 835–845) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXIX. Odpowiedzialność, prawo zastawu i przedawnienie roszczeń
utrzymujących hotele i podobne zakłady (art. 846–852) . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXX. Umowa składu (art. 853–8599) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXXI. Spółka (art. 860–875) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXXII. Poręczenie (art. 876–887) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXXIII. Darowizna (art. 888–902) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXXIII1. Przekazanie nieruchomości (art. 9021–9022) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXXIV. Renta i dożywocie (art. 903–916) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Renta (art. 903–907) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Dożywocie (art. 908–916) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXXV. Ugoda (art. 917–918) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXXVI. Przyrzeczenie publiczne (art. 919–921) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł XXXVII. Przekaz i papiery wartościowe (art. 9211–92116) . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Przekaz (art. 9211–9215) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Papiery wartościowe (art. 9216–92116) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
208
208
214
217
219
221
223
226
229
231
234
234
234
235
237
238
239
239
240
KSIĘGA CZWARTA. SPADKI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
242
Tytuł I. Przepisy ogólne (art. 922–930) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł II. Dziedziczenie ustawowe (art. 931–940) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł III. Rozrządzenia na wypadek śmierci (art. 941–9901) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział I. Testament (art. 941–958) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 941–948) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział II. Forma testamentu (art. 949–958) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Oddział 1. Testamenty zwykłe (art. 949–951) . . . . . . . . . . . . . . . .
Oddział 2. Testamenty szczególne (art. 952–955) . . . . . . . . . . . .
Oddział 3. Przepisy wspólne dla testamentów zwykłych
i szczególnych (art. 956–958) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Powołanie spadkobiercy (art. 959–967) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział III. Zapis i polecenie (art. 968–985) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział I. Zapis zwykły (art. 968–981) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział II. Zapis windykacyjny (art. 9811–9816) . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział III. Polecenie (art. 982–985) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział IV. Wykonawca testamentu (art. 986–9901) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł IV. Zachowek (art. 991–1011) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł V. Przyjęcie i odrzucenie spadku (art. 1012–1024) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
242
244
247
247
247
249
249
250
251
252
254
254
256
257
258
259
264
6
K.C.Spis treści Tytuł VI. Stwierdzenie nabycia spadku lub przedmiotu zapisu windykacyjnego,
poświadczenie dziedziczenia i ochrona spadkobiercy (art. 1025–10291) . . .
Tytuł VII. Odpowiedzialność za długi spadkowe (art. 1030–10343) . . . . . . . . . . . .
Tytuł VIII. Wspólność majątku spadkowego i dział spadku (art. 1035–1046) . . . . .
Tytuł IX. Umowy dotyczące spadku (art. 1047–1057) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł X. Przepisy szczególne o dziedziczeniu gospodarstw rolnych
266
268
270
272
(art. 1058–1088) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
274
* * *
Wykaz aktów zmieniających Kodeks cywilny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wykaz aktów wykonujących Kodeks cywilny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
279
284
* * *
Przepisy wprowadzające Kodeks cywilny – ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r.
(Dz.U. Nr 16, poz. 94 ze zm.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. I–XVI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział II. Zmiany w przepisach obowiązujących (art. XVII–XXV) . . .
Rozdział III. Przepisy przechodnie (art. XXVI–LXV) . . . . . . . . . . . . . .
285
285
292
295
* * *
USTAWA z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny
oraz o uchyleniu ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych
(Dz.U. Nr 11, poz. 81 ze zm.) (wyciąg) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
306
USTAWA z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny
(Dz.U. Nr 55, poz. 321 ze zm.) (wyciąg) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
311
USTAWA z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów
oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt
niebezpieczny (Dz.U. Nr 22, poz. 271 ze zm.) (wyciąg) . . . . . . . . . . . . . .
314
USTAWA z dnia 26 lipca 2000 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny
(Dz.U. Nr 74, poz. 857) (wyciąg) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
316
USTAWA z dnia 14 lutego 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny
oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 49, poz. 408) (wyciąg) . . . . . . .
318
USTAWA z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 162, poz. 1692 ze zm.) (wyciąg) . . . .
320
USTAWA z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz
o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 82, poz. 557) (wyciąg) . . .
321
USTAWA z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 181, poz. 1287) (wyciąg) . . . . . . . . .
322
Skorowidz przedmiotowy do Kodeksu cywilnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
323
* * *
7
K.C.Spis treści USTAWA
z dnia 23 kwietnia 1964 r.
KODEKS CYWILNY1)
(tekst pierwotny Dz.U. z 18 maja 1964 r. Nr 16, poz. 93; tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 121;
zm.: Dz.U. z 2014 r., poz. 827)
KSIĘGA PIERWSZA
CZĘŚĆ OGÓLNA
TYTUŁ I
PRZEPISY WSTĘPNE
Zakres regulacji
Art. 1. Kodeks niniejszy reguluje stosunki cywilnoprawne między osobami
fizycznymi i osobami prawnymi.
Art. 2 (uchylony).
Lex retro non agit
Art. 3. Ustawa nie ma mocy wstecznej, chyba że to wynika z jej brzmienia
lub celu.
Art. 4 (uchylony).
1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji transpozycji dyrektywy
2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektó‑
rych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elek‑
tronicznego w ramach rynku wewnętrznego (dyrektywa o handlu elektronicznym) (Dz.Urz.
WE L 178 z 17.07.2000, str. 1; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 25, str. 399).
9
K.C. Art. 5–10
Kodeks cywilny. Część ogólna
Nadużycie prawa podmiotowego
Art. 5. Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny
ze społeczno‑gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współ‑
życia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uwa‑
żane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
Onus probandi
Art. 6. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego
wywodzi skutki prawne.
Domniemanie dobrej wiary
Art. 7. Jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, do‑
mniemywa się istnienie dobrej wiary.
TYTUŁ II
OSOBY
DZIAŁ I
Osoby fizyczne
Rozdział I
Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych
Zdolność prawna
Art. 8. § 1. Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną.
§ 2 (uchylony).
Domniemanie urodzenia dziecka żywego
Art. 9. W razie urodzenia się dziecka domniemywa się, że przyszło ono na
świat żywe.
Pełnoletność
Art. 10. § 1. Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście.
10
K.C. Osoby
Art. 11–16
§ 2. Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność. Nie traci jej
w razie unieważnienia małżeństwa.
Pełna zdolność do czynności prawnych
Art. 11. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyska‑
nia pełnoletności.
Brak zdolności do czynności prawnych
Art. 12. Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończy‑
ły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.
Ubezwłasnowolniony całkowicie
Art. 13. § 1. Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowol‑
niona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowe‑
go albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub
narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.
§ 2. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że
pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską.
Zdolność do działań prawnych
Art. 14. § 1. Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności
do czynności prawnych, jest nieważna.
§ 2. Jednakże gdy osoba niezdolna do czynności prawnych zawarła umowę
należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach
życia codziennego, umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że
pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych.
Ograniczona zdolność do czynności prawnych
Art. 15. Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, któ‑
rzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo.
Ubezwłasnowolniony częściowo
Art. 16. § 1. Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo
z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju
zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan
tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest
pomoc do prowadzenia jej spraw.
§ 2. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.
11
K.C. Art. 17–22
Kodeks cywilny. Część ogólna
Zgoda przedstawiciela ustawowego
Art. 17. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do ważno‑
ści czynności prawnej, przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynności
prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzebna jest
zgoda jej przedstawiciela ustawowego.
Brak zgody przedstawiciela ustawowego
Art. 18. § 1. Ważność umowy, która została zawarta przez osobę ograniczoną
w zdolności do czynności prawnych bez wymaganej zgody przedstawiciela usta‑
wowego, zależy od potwierdzenia umowy przez tego przedstawiciela.
§ 2. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może sama po‑
twierdzić umowę po uzyskaniu pełnej zdolności do czynności prawnych.
§ 3. Strona, która zawarła umowę z osobą ograniczoną w zdolności do czynności
prawnych, nie może powoływać się na brak zgody jej przedstawiciela ustawowego.
Może jednak wyznaczyć temu przedstawicielowi odpowiedni termin do potwier‑
dzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.
Jednostronna czynność prawna bez wymaganej zgody
Art. 19. Jeżeli osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych doko‑
nała sama jednostronnej czynności prawnej, do której ustawa wymaga zgody
przedstawiciela ustawowego, czynność jest nieważna.
Umowy w drobnych bieżących sprawach
Art. 20. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez
zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów po‑
wszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego.
Rozporządzanie zarobkiem
Art. 21. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez
zgody przedstawiciela ustawowego rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że
sąd opiekuńczy z ważnych powodów inaczej postanowi.
Przedmioty oddane do swobodnego użytku
Art. 22. Jeżeli przedstawiciel ustawowy osoby ograniczonej w zdolności do
czynności prawnych oddał jej określone przedmioty majątkowe do swobodnego
użytku, osoba ta uzyskuje pełną zdolność w zakresie czynności prawnych, które
tych przedmiotów dotyczą. Wyjątek stanowią czynności prawne, do których do‑
konania nie wystarcza według ustawy zgoda przedstawiciela ustawowego.
12
K.C. Osoby
Konsument
Art. 221–25
Art. 22 1. Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności praw‑
nej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Art. 221.2) Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą
czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub
zawodową.
Dobra osobiste człowieka
Art. 23. Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność,
cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica kore‑
spondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wyna‑
lazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie
od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Ochrona dóbr osobistych
Art. 24. § 1. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem,
może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W ra‑
zie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuści‑
ła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków,
w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowied‑
niej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać
zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na
wskazany cel społeczny.
§ 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda
majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
§ 3. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych
przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.
Rozdział II
Miejsce zamieszkania
Domicilium
Art. 25. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której
osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
2) W brzmieniu ustalonym przez ustawę z 30 maja 2014 r. (Dz.U. z 2014 r., poz. 827);
zmiana wejdzie w życie 25 grudnia 2014 r.
13
K.C. Art. 26–30
Domicilium dziecka
Kodeks cywilny. Część ogólna
Art. 26. § 1. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą ro‑
dzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu
wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wy‑
konywanie władzy rodzicielskiej.
§ 2. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom ma‑
jącym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego
z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale
u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.
Domicilium osoby pozostającej pod opieką
Art. 27. Miejscem zamieszkania osoby pozostającej pod opieką jest miejsce
zamieszkania opiekuna.
Zasada jednego miejsca zamieszkania
Art. 28. Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania.
Rozdział III
Uznanie za zmarłego
Uznanie za zmarłego
Art. 29. § 1. Zaginiony może być uznany za zmarłego, jeżeli upłynęło lat dzie‑
sięć od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości
jeszcze żył; jednakże gdyby w chwili uznania za zmarłego zaginiony ukończył lat
siedemdziesiąt, wystarcza upływ lat pięciu.
§ 2. Uznanie za zmarłego nie może nastąpić przed końcem roku kalendarzo‑
wego, w którym zaginiony ukończyłby lat dwadzieścia trzy.
Uznanie za zmarłego w związku z katastrofą
Art. 30. § 1. Kto zaginął w czasie podróży powietrznej lub morskiej w związ‑
ku z katastrofą statku lub okrętu albo w związku z innym szczególnym zdarze‑
niem, ten może być uznany za zmarłego po upływie sześciu miesięcy od dnia,
w którym nastąpiła katastrofa albo inne szczególne zdarzenie.
§ 2. Jeżeli nie można stwierdzić katastrofy statku lub okrętu, bieg terminu
sześciomiesięcznego rozpoczyna się z upływem roku od dnia, w którym statek
lub okręt miał przybyć do portu przeznaczenia, a jeżeli nie miał portu przezna‑
czenia – z upływem lat dwóch od dnia, w którym była ostatnia o nim wiadomość.
14
K.C. Osoby
Art. 31–331
§ 3. Kto zaginął w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia
nieprzewidzianym w paragrafach poprzedzających, ten może być uznany za
zmarłego po upływie roku od dnia, w którym niebezpieczeństwo ustało albo
według okoliczności powinno było ustać.
Domniemanie chwili śmierci
Art. 31. § 1. Domniemywa się, że zaginiony zmarł w chwili oznaczonej
w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego.
§ 2. Jako chwilę domniemanej śmierci zaginionego oznacza się chwilę, która
według okoliczności jest najbardziej prawdopodobna, a w braku wszelkich da‑
nych – pierwszy dzień terminu, z którego upływem uznanie za zmarłego stało
się możliwe.
§ 3. Jeżeli w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego czas śmierci został oznaczony
tylko datą dnia, za chwilę domniemanej śmierci zaginionego uważa się koniec
tego dnia.
Domniemanie śmierci jednoczesnej
Art. 32. Jeżeli kilka osób utraciło życie podczas grożącego im wspólnie nie‑
bezpieczeństwa, domniemywa się, że zmarły jednocześnie.
DZIAŁ II
Osoby prawne
Osoby prawne
Art. 33. Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, któ‑
rym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.
Jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi
Art. 33 1. § 1. Do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi,
którym ustawa przyznaje zdolność prawną, stosuje się odpowiednio przepisy
o osobach prawnych.
§ 2. Jeżeli przepis odrębny nie stanowi inaczej, za zobowiązania jednostki,
o której mowa w § 1, odpowiedzialność subsydiarną ponoszą jej członkowie;
odpowiedzialność ta powstaje z chwilą, gdy jednostka organizacyjna stała się
niewypłacalna.
15
K.C. Art. 34–40
Kodeks cywilny. Część ogólna
Podmiotowość Skarbu Państwa
Art. 34. Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem
praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nienależącego do in‑
nych państwowych osób prawnych.
Przepisy ustrojowe
Art. 35. Powstanie, ustrój i ustanie osób prawnych określają właściwe prze‑
pisy; w wypadkach i w zakresie w przepisach tych przewidzianych organizację
i sposób działania osoby prawnej reguluje także jej statut.
Art. 36 (uchylony).
Chwila uzyskania osobowości prawnej
Art. 37. § 1. Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą
jej wpisu do właściwego rejestru, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
§ 2. Rodzaje rejestrów oraz ich organizację i sposób prowadzenia regulują
odrębne przepisy.
Reprezentacja
Art. 38. Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany
w ustawie i w opartym na niej statucie.
Brak umocowania
Art. 39. § 1. Kto jako organ osoby prawnej zawarł umowę w jej imieniu nie
będąc jej organem albo przekraczając zakres umocowania takiego organu, obo‑
wiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umo‑
wy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawar‑
ła umowę nie wiedząc o braku umocowania.
§ 2. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy umowa zo‑
stała zawarta w imieniu osoby prawnej, która nie istnieje.
Odpowiedzialność za zobowiązania
Art. 40. § 1. Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania
państwowych osób prawnych, chyba że przepis odrębny stanowi inaczej. Pań‑
stwowe osoby prawne nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania Skarbu
Państwa.
§ 2. W razie nieodpłatnego przejęcia, na podstawie obowiązujących ustaw,
określonego składnika mienia od państwowej osoby prawnej na rzecz Skarbu
16
K.C. Osoby
Art. 41–433
Państwa, ten ostatni odpowiada solidarnie z osobą prawną za zobowiązania
powstałe w okresie, gdy składnik stanowił własność danej osoby prawnej, do
wysokości wartości tego składnika ustalonej według stanu z chwili przejęcia,
a według cen z chwili zapłaty.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do odpowiedzialności jednostek
samorządu terytorialnego i samorządowych osób prawnych.
Siedziba
Art. 41. Jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej, siedzibą
osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający.
Kurator osoby prawnej
Art. 42. § 1. Jeżeli osoba prawna nie może prowadzić swoich spraw z braku
powołanych do tego organów, sąd ustanawia dla niej kuratora.
§ 2. Kurator powinien postarać się niezwłocznie o powołanie organów osoby
prawnej, a w razie potrzeby o jej likwidację.
Ochrona dóbr osobistych osób prawnych
Art. 43. Przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych stosuje się od‑
powiednio do osób prawnych.
DZIAŁ III
Przedsiębiorcy i ich oznaczenia
Przedsiębiorca
Art. 43 1. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka orga‑
nizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1, prowadząca we własnym imieniu dzia‑
łalność gospodarczą lub zawodową.
Firma
Art. 43 2. § 1. Przedsiębiorca działa pod firmą.
§ 2. Firmę ujawnia się we właściwym rejestrze, chyba że przepisy odrębne
stanowią inaczej.
Czytelność firmy
Art. 43 3. § 1. Firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od
firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku.
17
K.C. Art. 434–438
Kodeks cywilny. Część ogólna
§ 2. Firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przed‑
siębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł
zaopatrzenia.
Firma osoby fizycznej
Art. 43 4. Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włą‑
czenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działal‑
ności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie
obranych.
Firma osoby prawnej
Art. 43 5. § 1. Firmą osoby prawnej jest jej nazwa.
§ 2. Firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej, które może być
podane w skrócie, a ponadto może wskazywać na przedmiot działalności, siedzi‑
bę tej osoby oraz inne określenia dowolnie obrane.
§ 3. Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fi‑
zycznej, jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działal‑
nością przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo pseudonimu osoby
fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a w razie jej śmierci – zgody jej
małżonka i dzieci.
§ 4. Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy. Przepis art. 432 § 2
stosuje się odpowiednio.
Firma oddziału osoby prawnej
Art. 43 6. Firma oddziału osoby prawnej zawiera pełną nazwę tej osoby oraz
określenie „oddział” ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę.
Zmiana firmy
Art. 43 7. Zmiana firmy wymaga ujawnienia w rejestrze. W razie przekształ‑
cenia osoby prawnej można zachować jej dotychczasową firmę z wyjątkiem
określenia wskazującego formę prawną osoby prawnej, jeżeli uległa ona zmia‑
nie. To samo dotyczy przekształcenia spółki osobowej.
Kontynuacja firmy
Art. 43 8. § 1. W przypadku utraty członkostwa przez wspólnika, którego na‑
zwisko było umieszczone w firmie, spółka może zachować w swej firmie nazwi‑
sko byłego wspólnika tylko za wyrażoną na piśmie jego zgodą, a w razie jego
śmierci – za zgodą jego małżonka i dzieci.
18
K.C. Mienie
Art. 439–45
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio w wypadku kontynuowania działal‑
ności gospodarczej osoby fizycznej przez inną osobę fizyczną będącą jej następ‑
cą prawnym.
§ 3. Kto nabywa przedsiębiorstwo, może je nadal prowadzić pod dotychcza‑
sową nazwą. Powinien jednak umieścić dodatek wskazujący firmę lub nazwisko
nabywcy, chyba że strony postanowiły inaczej.
Zakaz zbywania
Art. 43 9. § 1. Firma nie może być zbyta.
§ 2. Przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania
ze swej firmy, jeżeli nie wprowadza to w błąd.
Ochrona prawa do firmy
Art. 43 1 0. Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym
działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bez‑
prawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać usunięcia jego
skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie,
naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści
uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia.
TYTUŁ III
MIENIE
Pojęcie mienia
Art. 44. Mieniem jest własność i inne prawa majątkowe.
Mienie państwowe
Art. 44 1. § 1. Własność i inne prawa majątkowe, stanowiące mienie pań‑
stwowe, przysługują Skarbowi Państwa albo innym państwowym osobom
prawnym.
§ 2. Uprawnienia majątkowe Skarbu Państwa względem państwowych osób
prawnych określają odrębne przepisy, w szczególności regulujące ich ustrój.
Rzeczy
Art. 45. Rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty
materialne.
19
K.C. Art. 46–49
Nieruchomości
Kodeks cywilny. Część ogólna
Art. 46. § 1. Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące
odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem
związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych
stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
§ 2. Prowadzenie ksiąg wieczystych regulują odrębne przepisy.
Nieruchomości rolne
Art. 46 1. Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości,
które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej
w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produk‑
cji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.
Część składowa
Art. 47. § 1. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem
własności i innych praw rzeczowych.
§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone
bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej
zmiany przedmiotu odłączonego.
§ 3. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie sta‑
nowią jej części składowych.
Części składowe gruntu
Art. 48. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części
składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale
z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub
zasiania.
Urządzenia przesyłowe
Art. 49. § 1. Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania pły‑
nów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą
do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.
§ 2. Osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1,
i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządze‑
nia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba
że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności
tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca.
20
K.C. Mienie
Art. 50–55
Prawa związane z własnością nieruchomości
Art. 50. Za części składowe nieruchomości uważa się także prawa związane
z jej własnością.
Przynależność
Art. 51. § 1. Przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania
z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają
z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi.
§ 2. Nie może być przynależnością rzecz nienależąca do właściciela rzeczy
głównej.
§ 3. Przynależność nie traci tego charakteru przez przemijające pozbawienie
jej faktycznego związku z rzeczą główną.
Związek przynależności z rzeczą główną
Art. 52. Czynność prawna mająca za przedmiot rzecz główną odnosi skutek
także względem przynależności, chyba że co innego wynika z treści czynności
albo z przepisów szczególnych.
Pożytki rzeczy
Art. 53. § 1. Pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od
niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią nor‑
malny dochód z rzeczy.
§ 2. Pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na podsta‑
wie stosunku prawnego.
Pożytki prawa
Art. 54. Pożytkami prawa są dochody, które prawo to przynosi zgodnie
ze swym społeczno‑gospodarczym przeznaczeniem.
Uprawnienia do pobierania pożytków
Art. 55. § 1. Uprawnionemu do pobierania pożytków przypadają pożytki na‑
turalne, które zostały odłączone od rzeczy w czasie trwania jego uprawnienia,
a pożytki cywilne – w stosunku do czasu trwania tego uprawnienia.
§ 2. Jeżeli uprawniony do pobierania pożytków poczynił nakłady w celu uzy‑
skania pożytków, które przypadły innej osobie, należy mu się od niej wynagro‑
dzenie za te nakłady. Wynagrodzenie nie może przenosić wartości pożytków.
21
K.C. Art. 551–554
Przedsiębiorstwo
Kodeks cywilny. Część ogólna
Art. 55 1. Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników nie‑
materialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gos‑
podarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione czę‑
ści (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towa‑
rów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości
oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z in‑
nych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Czynność prawna obejmująca przedsiębiorstwo
Art. 55 2. Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmu‑
je wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika
z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Gospodarstwo rolne
Art. 55 3. Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami
leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli sta‑
nowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami
związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
Odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa lub gospodarstwa
Art. 55 4. Nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest odpowie‑
dzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem
przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych
zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność na‑
bywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa
według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela.
Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć.
22
K.C. Czynności prawne
Art. 56–59
TYTUŁ IV
CZYNNOŚCI PRAWNE
DZIAŁ I
Przepisy ogólne
Czynność prawna
Art. 56. Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz
również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalo‑
nych zwyczajów.
Nieograniczona rozporządzalność prawem zbywalnym
Art. 57. § 1. Nie można przez czynność prawną wyłączyć ani ograniczyć
uprawnienia do przeniesienia, obciążenia, zmiany lub zniesienia prawa, jeżeli
według ustawy prawo to jest zbywalne.
§ 2. Przepis powyższy nie wyłącza dopuszczalności zobowiązania, że upraw‑
niony nie dokona oznaczonych rozporządzeń prawem.
Nieważność bezwzględna
Art. 58. § 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obej‑
ście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek,
w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej
wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia spo‑
łecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czyn‑
ność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika,
iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
Bezskuteczność względna
Art. 59. W razie zawarcia umowy, której wykonanie czyni całkowicie lub
częściowo niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu osoby trzeciej, osoba ta
może żądać uznania umowy za bezskuteczną w stosunku do niej, jeżeli strony
o jej roszczeniu wiedziały albo jeżeli umowa była nieodpłatna. Uznania umowy
za bezskuteczną nie można żądać po upływie roku od jej zawarcia.
23
K.C. Art. 60–65
Oświadczenie woli
Kodeks cywilny. Część ogólna
Art. 60. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby
dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się
tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez
ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).
Chwila złożenia i skuteczność odwołania
Art. 61. § 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożo‑
ne z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treś‑
cią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie
z tym oświadczeniem lub wcześniej.
§ 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone in‑
nej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej
w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
Utrzymanie w mocy oświadczenia woli
Art. 62. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, nie traci mocy
wskutek tego, że zanim do tej osoby doszło, składający je zmarł lub utracił zdol‑
ność do czynności prawnych, chyba że co innego wynika z treści oświadczenia,
z ustawy lub z okoliczności.
Zgoda osoby trzeciej
Art. 63. § 1. Jeżeli do dokonania czynności prawnej potrzebna jest zgoda oso‑
by trzeciej, osoba ta może wyrazić zgodę także przed złożeniem oświadczenia
przez osoby dokonywające czynności albo po jego złożeniu. Zgoda wyrażona po
złożeniu oświadczenia ma moc wsteczną od jego daty.
§ 2. Jeżeli do ważności czynności prawnej wymagana jest forma szczególna,
oświadczenie obejmujące zgodę osoby trzeciej powinno być złożone w tej samej
formie.
Konstytutywne orzeczenie sądu
Art. 64. Prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek danej osoby
do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, zastępuje to oświadczenie.
Wykładnia oświadczeń woli
Art. 65. § 1. Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają
ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia spo‑
łecznego oraz ustalone zwyczaje.
24
K.C.
Pobierz darmowy fragment (pdf)
