Z początkiem 2016 r. w ustawach o podatkach dochodowych wprowadzono kilka istotnych zmian dotyczących kosztów uzyskania przychodów. Z publikacji Czytelnik dowie się m.in., jak od 2016 roku:
Darmowy fragment publikacji:
NR 1 (875)
STYCZEŃ 2016
CENA 29,90 ZŁ (W TYM 5 VAT)
WWW.PGP.INFOR.PL
UKAZUJE SIĘ OD 1995 ROKU
Koszty 2016
po zmianach
Jakie zmiany wprowadzono w przepisach o kosztach
uzyskania przychodów na 2016 r.
Jakie koszty należy ustalać w sposób ryczałtowy
Jak rozpoznawać KUP w działalności gospodarczej
Jakie wydatki stanowią KUP z najmu i dzierżawy
W jaki sposób ustalać koszty uzyskania niektórych
przychodów z kapitałów pieniężnych i z odpłatnego
zbycia nieruchomości i praw
INDEKS 331783
ISSN 1234-5695
Partner merytoryczny
pgp01_okladka2.indd 2
wideoakademia_kolka205x295.indd 1
2016-01-07 10:49:53
2015-12-30 12:48:21
Spis treści
zm!any 2016
1. Zmiany w prZepisach o kosZtach uZyskania prZychodów na 2016 r.
2. charakterystyka kosZtów uZyskania prZychodów
2.1. Rodzaje kosztów uzyskania przychodów
2.2. Definicja kosztów uzyskania przychodów
2.3. Źródło finansowania kosztów uzyskania przychodów
2.4. Udokumentowanie poniesienia kosztu
3. ZrycZałtowane kosZty uZyskania prZychodów
3.1. Pracownicze koszty uzyskania przychodów
3.1.1. Miesięczne a roczne limity pracowniczych kosztów uzyskania przychodów
3.1.2. Podwyższone koszty uzyskania przychodów
3.1.3. Pracownicze koszty uzyskania przychodów a brak przychodu pracownika w danym miesiącu
3.1.4. Pracownicze koszty uzyskania przychodów w wysokości kosztów faktycznie poniesionych
3.2. Zryczałtowane koszty uzyskania przychodów posiadaczy praw własności przemysłowej
3.3. Zryczałtowane koszty uzyskania przychodów twórców i artystów
3.4. Zryczałtowane koszty uzyskania przychodów z tytułu działalności wykonywanej osobiście
3.5. Koszty uzyskania przychodów uzyskanych na podstawie umów, do których stosuje się przepisy dotyczące
umów zlecenia lub umów o dzieło
3.6. Możliwość zastosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodów
4. kosZty uZyskania prZychodów Z dZiałalności gospodarcZej
4.1. Dokumentowanie kosztów uzyskania przychodów
4.1.1. Dokumentowanie kosztów uzyskania przychodów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów
4.1.2. Dokumentowanie kosztów uzyskania przychodów w księgach rachunkowych
4.1.3. Wadliwość dokumentów dotyczących wydatków
4.2. Potrącalność kosztów w czasie
4.2.1. Kasowa metoda rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów
4.2.2. Memoriałowa metoda rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów
4.2.3. Stosowanie metody memoriałowej do kosztów dotyczących dwóch i więcej lat podatkowych
4.2.4. Metoda memoriałowa a opłaty ponoszone w związku z zawieraniem umów leasingu
4.2.5. Koszty wynagrodzeń i składek „pracowniczych”
zm!any 2016
4.3. Korygowanie kosztów uzyskania przychodów
4.3.1. Stan prawny obowiązujący do końca 2015 r.
4.3.2. Stan prawny obowiązujący od 1 stycznia 2016 r.
4.3.3. Zakres stosowania nowych przepisów o korygowaniu przychodów oraz kosztów uzyskania
przychodów
4.3.4. Likwidacja obowiązku zmniejszania kosztów uzyskania przychodów o nieuregulowane kwoty
4.4. Amortyzacja
4.4.1. Składniki majątku zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
4.4.1.1. Środki trwałe podlegające amortyzacji
4.4.1.2. Wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji
4.4.1.3. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne niepodlegające amortyzacji
4.4.2. Składniki majątku o niskiej wartości początkowej
4.4.3. Wartość początkowa
4.4.4. Metody amortyzacji
4.4.4.1. Metoda liniowa
4.4.4.2. Metoda degresywna
4.4.4.3. Amortyzacja według stawek indywidualnych
7
7
8
8
9
9
9
9
10
10
11
11
12
12
14
15
15
15
16
16
18
18
18
19
19
20
21
21
22
22
22
24
24
25
25
25
26
27
28
28
31
31
33
34
pgp01_2016_k03-97.indd 3
2016-01-07 10:31:42
styczeń 2016
Poradnik Gazety Prawnej nr 1 (875)
3
Spis treści
4.4.5. Amortyzacja inwestycji w obcych środkach trwałych a amortyzacja budynków i budowli
wybudowanych na cudzym gruncie
4.4.6. Amortyzacja po nabyciu środka trwałego będącego przedmiotem inwestycji w obcym
środku trwałym
4.4.7. Amortyzacja jednorazowa
4.4.8. Ulepszenie środków trwałych
4.4.9. Odpisy amortyzacyjne niestanowiące kosztów uzyskania przychodów
4.4.9.1. Odpisy amortyzacyjne samochodów o wartości przekraczającej równowartość 20 000 euro
4.4.9.2. Odpisy amortyzacyjne dotyczące części wartości początkowej zwróconej w jakiejkolwiek formie
4.4.9.3. Pozostałe niestanowiące kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne
4.5. Koszty używania samochodów i innych pojazdów
4.5.1. Wydatki na rzecz pracowników z tytułu używania przez nich samochodów na potrzeby działalności
pracodawcy
4.5.2. Wydatki z tytułu używania samochodów osobowych niezaliczonych do środków trwałych lub
niestanowiących składników majątku podatników
4.5.3. Koszty ubezpieczeń samochodów osobowych jako koszty uzyskania przychodów
4.5.4. Straty oraz koszty remontów powypadkowych samochodów nieobjętych ubezpieczeniem
35
36
36
38
39
39
39
40
41
41
44
46
dobrowolnym
4.5.5. Koszty używania samochodów służbowych udostępnianych pracownikom na cele prywatne
4.5.6. Koszty samochodów parkowanych w miejscu zamieszkania pracowników
4.6. Koszty ponoszone w związku z zatrudnieniem pracowników
zm!any 2016
4.6.1. Koszty kształcenia pracowników
4.6.2. Koszty podróży służbowych pracowników przekraczające limity określone przepisami prawa pracy
4.6.3. Koszty zakupu napojów oraz produktów spożywczych
4.6.4. Koszty zakupu różnego rodzaju biletów wstępu oraz karnetów
4.6.5. Koszty imprez integracyjnych
4.6.6. Koszty ubrań służbowych
4.6.7. Koszty opłacanych za pracowników obowiązkowych składek członkowskich
4.6.8. Koszty związane z obejmowaniem dzieci pracowników opieką
4.6.9. Koszty zapomóg
4.6.10. Koszty badań lekarskich osób zatrudnianych na umowę zlecenie
46
47
48
48
48
49
49
50
50
51
51
51
52
53
53
53
54
55
55
56
56
56
57
58
4.8.1. Kary umowne i odszkodowania z tytułu zwłoki w dostarczeniu towarów lub wykonania robót i usług 58
4.8.2. Odsetki za zwłokę w regulowaniu płatności
59
4.8.3. Kary umowne i odszkodowania będące skutkiem zaniedbań lub braku staranności podatników
4.7.1. Pojęcia reklamy i reprezentacji
4.7.2. Koszty upominków
4.7.3. Koszty przekazywanych próbek
4.7.4. Koszty organizacji szkoleń, konferencji, kongresów, spotkań promocyjnych, targów
4.7.5. Koszty spotkań biznesowych
4.7.6. Koszty drobnych poczęstunków dla klientów
4.7.7. Koszty sprzedaży premiowej
4.7.8. Koszty sponsoringu
4.8. Odszkodowania i kary umowne jako koszty uzyskania przychodów
4.7. Koszty reklamy i reprezentacji
oraz ich pracowników
4.9. Wierzytelności nieściągalne w kosztach uzyskania przychodów
4.9.1. Wierzytelności odpisane jako nieściągalne
4.9.2. Przedawnione wierzytelności nieściągalne
4.9.3. Zwrot wierzytelności nieściągalnych zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów
4.9.4. Odpisy aktualizujące jako koszty uzyskania przychodów
4.10. Koszty kształcenia
4.10.1. Koszty kształcenia własnego osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą
4.10.2. Koszty kształcenia osób współpracujących
4.10.3. Koszty kształcenia wspólników spółek cywilnych i osobowych
59
60
60
62
62
63
64
64
65
65
4
Poradnik Gazety Prawnej nr 1 (875)
www.pgp.infor.pl
pgp01_2016_k03-97.indd 4
2016-01-07 10:31:42
Spis treści
4.11. Inne koszty uzyskania przychodów z działalności gospodarczej
4.11.1. Koszty przejazdów między miejscem zamieszkania a miejscem prowadzenia działalności
gospodarczej
4.11.2. Wynagrodzenia żon i małoletnich dzieci podatników oraz wspólników
4.11.3. Koszty pożyczek i kredytów
4.11.4. Zagraniczny VAT jako koszt uzyskania przychodów
4.11.5. Wysokość kosztu uzyskania przychodu w przypadku nabycia kasy rejestrującej
4.11.6. Zakupy odzieży przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
4.11.7. Koszty wynajmu mieszkań w podróży służbowej przedsiębiorców
4.11.8. Diety z tytułu podróży służbowych osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą
4.11.9. Koszty podróży służbowych członków zarządu spółek
4.11.10. Koszty upomnień związany ch z niewykonywaniem zobowiązań publicznoprawnych
4.11.11. Straty powstające na skutek kradzieży pieniędzy
4.11.12. Koszty związane z podwyższaniem kapitału zakładowego
4.11.13. Koszty przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową
spółkę kapitałową
4.11.14. Niepodlegający odliczeniu zryczałtowany zwrot podatku wypłacany rolnikom
4.11.15. Przedpłaty, zaliczki oraz zadatki
4.11.16. Zaliczki wpłacane przez wierzycieli komornikom
4.11.17. Koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów ze względu na źródło finansowania
4.11.18. Koszty pozyskiwania dotacji unijnych
5. kosZty uZyskania prZychodów Z najmu i dZierżawy
5.1. Amortyzacja przedmiotu wynajmu
5.2. Koszty zakupu wyposażenia
5.3. Koszty remontów
5.4. Odsetki od kredytów
5.5. Podatek od nieruchomości
5.6. Koszty ponoszone w trakcie przerwy w wynajmie
6. kosZty uZyskania niektórych prZychodów Z kapitałów pieniężnych
6.1. Koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych
6.2. Koszty uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji)
6.3. Koszty uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki kapitałowej powstałej w wyniku
przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową spółkę kapitałową
6.4. Koszty uzyskania przychodów praw wynikających z papierów wartościowych
6.5. Koszty uzyskania przychodów z tytułu objęcia udziałów lub akcji
7. kosZty niektórych prZychodów Z odpłatnego Zbycia nieruchomości i praw
7.1. Koszty nabycia oraz koszty wytworzenia
7.2. Nakłady stanowiące koszt uzyskania przychodów
7.3. Spłata kredytów zaciągniętych na nabycie lub wybudowanie zbywanego domu lub mieszkania
7.4. Waloryzacja kosztów nabycia oraz kosztów wytworzenia
8. odpowiedZi na pytania cZytelników
8.1. Czy kwota wypłacona w ramach regresu ubezpieczeniowego stanowi koszt podatkowy
8.2. Czy można amortyzować środki trwałe udostępnione kontrahentom
8.3. Jak powiększyć wartość początkową środka trwałego o sporne kwoty nieuwzględnione pierwotnie
8.4. Kiedy skapitalizowane odsetki mogą być zaliczane do kosztów podatkowych
8.5. Czy ubezpieczenie kredytu stanowi koszt uzyskania przychodów
8.6. Czy odsetki od kredytu zaciągniętego na zwrot dopłat mogą zostać zaliczone do kosztów
65
65
66
66
67
67
68
68
68
69
69
69
70
70
71
71
71
71
72
73
73
73
73
74
75
75
75
75
76
77
77
77
78
79
79
80
80
81
81
82
82
83
84
85
styczeń 2016
Poradnik Gazety Prawnej nr 1 (875)
5
pgp01_2016_k03-97.indd 5
2016-01-07 10:31:42
Spis treści
8.7. Czy jest kosztem prowizja za możliwość korzystania z kredytu w ramach rachunku firmowego
8.8. Czy dłużnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów koszty windykacji, którymi obciążyła go
firma windykacyjna
8.9. Czy wierzytelność przedawnioną można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów
8.10. Czy zabezpieczenie hipoteczne na nieruchomości dłużnika wyklucza możliwość zaliczenia wierzytelności
nieściągalnej do kosztów
8.11. Czy można zaliczyć do kosztów odszkodowanie zapłacone z powodu zatarasowania wejścia do innej firmy
8.12. Czy można zaliczyć do kosztów odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości
8.13. Kiedy można zaliczyć do kosztów wierzytelność nieściągalną, udokumentowaną postanowieniem komornika
wydanym przed dwoma laty
8.14. Jak obliczyć i amortyzować wartość firmy
8.15. Czy przebywając w innym kraju UE przez większą część miesiąca, można zaliczać do kosztów diety
oraz wydatki na nocleg
8.16. Jakie skutki podatkowe rodzi przekazanie małżonkowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa
8.17. Czy można zaliczyć do kosztów wydatek na szkolenia BHP dla pracodawców
8.18. Czy podatnik, który nie ma prawa jazdy, może zaliczać do kosztów wydatki związane z samochodem
86
86
87
88
89
90
91
92
93
94
96
96
6
Poradnik Gazety Prawnej nr 1 (875)
www.pgp.infor.pl
pgp01_2016_k03-97.indd 6
2016-01-07 10:31:42
Charakterystyka kosztów uzyskania przychodów
Koszty 2016
– po zmianach
1. Zmiany w przepisach o kosztach
uzyskania przychodów na 2016 r.
Z początkiem 2016 r. w ustawach o podatkach dochodowych dokonano wiele zmian, lecz tylko
kilka z nich dotyczy przepisów o kosztach uzyskania przychodów. Część z tych zmian jest jed
nak dla podatników bardzo istotna.
Przede wszystkim należy wskazać, że z dniem 1 stycznia 2016 r. uchylony został art. 24d ustawy o PIT oraz art. 15b
ustawy o CIT. Były to przepisy nakazujące dłużnikom zmniejszać koszty uzyskania przychodów o zaliczone do nich,
lecz niezapłacone w określonych przepisami terminach kwoty. W konsekwencji podatnicy podatku dochodowego
nie są już obowiązani do korygowania kosztów z tytułu niezapłaconych faktur. Więcej na temat tej zmiany w punk-
cie 4.3.4. Likwidacja obowiązku zmniejszania kosztów uzyskania przychodów o nieuregulowane kwoty.
Bardzo ważną zmianą jest również określenie zasad, na jakich należy korygować koszty uzyskania przychodów w przy-
padkach, gdy korekta nie jest spowodowana błędem lub pomyłką. Do końca 2015 r. nie było takich przepisów, a w kon-
sekwencji przyjmowano, że koszty uzyskania przychodów powinny być korygowane wstecznie, tj. najczęściej w dacie ich
poniesienia. Więcej na temat tej zmiany w punkcie 4.3. Korygowanie kosztów uzyskania przychodów.
Z dniem 1 stycznia 2016 r. w ustawach o podatku dochodowym dodane także zostały przepisy przewidujące moż-
liwość zaliczania przez pracodawców do kosztów uzyskania przychodów wielu wydatków związanych z obejmowa-
niem opieką dzieci pracowników. Zmiany te omówione zostały w punkcie 4.6.8 Koszty związane z obejmowaniem
dzieci pracowników opieką.
Wskazane zmiany są najważniejsze, ale nie jedyne. Pozostałe, dokonane z początkiem 2016 r., zmiany w przepi-
sach o kosztach uzyskania przychodów polegały na:
1)
umożliwieniu amortyzacji według stawek indywidualnie ustalanych, wprowadzonych po raz pierwszy do ewi-
dencji odwiertów rozpoznawczych lub wydobywczych oraz platform wiertniczych lub produkcyjnych (zob. rów-
nież punkt 4.4.4.3. Amortyzacja według stawek indywidualnych),
dodaniu przepisów wyłączających możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów specjalnego podat-
ku węglowodorowego (zob. art. 23 ust. 1 pkt 63 ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 67a ustawy o CIT). Przepisy
te w praktyce znajdą zastosowanie dopiero od 1 stycznia 2020 r., gdyż dopiero od tego dnia podatnicy specjal-
nego podatku węglowodorowego będą obowiązani do jego płacenia,
dokonaniu wielu zmian w przepisach związanych z wprowadzeniem nowego rodzaju postępowania, tj. postę-
powania restrukturyzacyjnego (zob. przykładowo art. 23 ust. 1 pkt 40 i art. 23 ust. 3 pkt 2 ustawy o PIT oraz
art. 16 ust. 1 pkt 43 lit. b i art. 16 ust. 2a ustawy o CIT),
dostosowaniu treści art. 23 ust. 1 pkt 16b ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 19b ustawy o CIT do zmian doko-
nywanych z dniem 1 stycznia 2016 r. w ustawie z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych
z eksploatacji (j.t. Dz.U. z 2015 r., poz. 140 z późn. zm.),
dostosowaniu treści art. 23 ust. 1 pkt 16c ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 19c ustawy o CIT do treści obowią-
zującej od 1 stycznia 2016 r. ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicz-
nym (Dz.U. poz. 1688),
dostosowaniu treści art. 23 ust. 1 pkt 57 ustawy o PIT oraz art. 15 ust. 1b pkt 1 i art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o CIT do
zmian wprowadzanych ustawą z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U.
poz. 1844).
2)
3)
4)
5)
6)
2. Charakterystyka kosztów uzyskania przychodów
Koszty uzyskania przychodów pełnią fundamentalną rolę przy ustalaniu wysokości podatku
dochodowego. Opodatkowaniu tym podatkiem podlegają bowiem, co do zasady, nie przycho
styczeń 2016
Poradnik Gazety Prawnej nr 1 (875)
7
pgp01_2016_k03-97.indd 7
2016-01-07 10:31:42
Koszty 2016 – po zmianach
dy, lecz dochody osiągane przez podatników podatku dochodowego (zob. art. 9 ust. 1 ustawy
o PIT oraz art. 7 ust. 1 ustawy o CIT). Dochodami są zaś osiągane przez podatników nadwyżki
przychodów nad kosztami ich uzyskania (zob. art. 9 ust. 2 ustawy o PIT oraz art. 7 ust. 2 usta
wy o CIT).
2.1. Rodzaje kosztów uzyskania przychodów
Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym wyróżnić można dwa rodzaje kosztów uzyskania przycho-
dów. Są to:
1) koszty uzyskania przychodów rozpoznawane w rzeczywistej wysokości,
2) koszty uzyskania przychodów rozpoznawane w wysokości zryczałtowanej.
Koszty uzyskania przychodów w wysokości zryczałtowanej występują tylko na gruncie ustawy o PIT (więcej na
ten temat w części 3. Zryczałtowane koszty uzyskania przychodów), przy czym stosowane są one tylko do mniej-
szej części przychodów opodatkowanych tym podatkiem (od większości przychodów podlegających opodatkowaniu
podatkiem dochodowym od osób fizycznych potrącane są koszty uzyskania przychodów w rzeczywistej wysokości).
Natomiast podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych rozpoznają wyłącznie koszty uzyskania przychodów
w rzeczywistej ich wysokości.
2.2. Definicja kosztów uzyskania przychodów
Pojęcie kosztów uzyskania przychodów definiują przepisy art. 22 ust. 1 ustawy o PIT oraz art. 15 ust. 1 ustawy
o CIT. Z przepisów tych wynika, że kosztami uzyskania przychodów są koszty spełniające łącznie dwa warunki, tj.:
są kosztami poniesionymi w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przycho-
1)
dów (ciężar udowodnienia, że warunek ten jest spełniony, obciąża przede wszystkim podatnika – zob. przykła-
dowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 22 grudnia 2014 r. – I SA/Bd 1104/14),
nie należą do kosztów wymienionych jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.
2)
Ad 1. Określenia „koszty poniesione” nie należy rozumieć jako wydatków podatników. Ze słowników języka pol-
skiego wynika bowiem, że „ponieść” oznacza „być obarczonym, obciążonym”. Powoduje to, że kosztami poniesiony-
mi przez podatników są nie tyle ich wydatki (koszty zapłacone), co koszty, którymi zostali obciążeni.
Z punktu widzenia uznania kosztu za poniesiony konieczne jest natomiast, aby koszt, którym podatnik został ob-
ciążony, miał charakter definitywny (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 sierpnia 2014 r. – II FSK
2152/12). Dlatego też, między innymi, nie istnieje możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wpłaca-
nych przez podatników zaliczek (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Pozna-
niu z 4 maja 2011 r. – ILPB1/415-188/11-2/AGr).
Nie jest przy tym konieczne, aby cel poniesienia kosztów uzyskania przychodów w postaci osiągnięcia przycho-
dów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów został zrealizowany. Jak czytamy w wyroku Naczelne-
go Sądu Administracyjnego z 3 lipca 2015 r. (II FSK 3464/13):
NSA Jednym z warunków zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodu jest poniesienie go w celu
uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu. Innymi słowy kryterium uzna
nia danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest to, czy mógł się on potencjalnie przyczynić do osiągnię
cia przychodów, bez względu na to, czy skutek ten się ziści.
Ad 2. Katalogi kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, zawarte są, odpowiednio,
w art. 23 ustawy o PIT oraz art. 16 ustawy o CIT. Koszty wymienione w tych przepisach podzielić można na trzy
grupy:
1)
koszty bezwzględnie niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (np. koszty reprezentacji – zob. art. 23
ust. 1 pkt 23 ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT),
koszty, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów po przekroczeniu określonego przepisami limitu
(np. składki na ubezpieczenie samochodów osobowych – zob. art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o PIT oraz art. 16
ust. 1 pkt 49 ustawy o CIT),
koszty, których co do zasady nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, jednak w niektórych okolicznoś-
ciach do kosztów uzyskania przychodów mogą być zaliczane (np. podatek VAT – zob. art. 23 ust. 1 pkt 43 usta-
wy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o CIT).
2)
3)
Podkreślić należy, że fakt, iż dany koszt nie został wymieniony w katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzy-
skania przychodów nie oznacza automatycznie, że może on zostać do tych kosztów zaliczony. Zawsze bowiem ko-
nieczne jest, aby koszt był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła
8
Poradnik Gazety Prawnej nr 1 (875)
www.pgp.infor.pl
pgp01_2016_k03-97.indd 8
2016-01-07 10:31:43
Zryczałtowane koszty uzyskania przychodów
przychodów (zob. przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 21 stycznia 2015 r.
– I SA/Kr 1526/14).
2.3. Źródło finansowania kosztów uzyskania przychodów
Z punktu widzenia możliwości rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów, co do zasady, nie ma znaczenia
źródło finansowania odpowiadających tym kosztom wydatków. Jak czytamy w wyroku Wojewódzkiego Sądu Admi-
nistracyjnego w Szczecinie z 13 października 2004 r. (SA/Sz 2739/02):
WSA Przy ustalaniu co jest a co nie jest kosztem uzyskania przychodu, nie może mieć rozstrzygającego znaczenia źró
dło finansowania wydatku przez podatnika.
Należy jednak zauważyć, że wśród przepisów art. 23 ustawy o PIT oraz art. 16 ustawy o CIT znajdują się przepisy
wyłączające możliwość rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów finansowanych z niektórych źródeł (zob. przy-
kładowo art. 23 ust. 1 pkt 56 ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 58 ustawy o CIT). Niekiedy zatem sfinansowanie kosz-
tów z określonego źródła wyłącza możliwość zaliczenia tego kosztu do podatkowych kosztów uzyskania przychodów.
2.4. Udokumentowanie poniesienia kosztu
Aby dany koszt mógł być przez podatnika zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, jego poniesienie musi
być należycie przez podatnika udokumentowane. Jak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w wyroku
z 3 czerwca 2015 r. (I SA/Op 251/15):
WSA Skoro kosztem uzyskania przychodu może być wyłącznie „koszt poniesiony”, co oznacza, że sam fakt uiszczenia
określonego wydatku nie determinuje jeszcze powstania kosztu uzyskania przychodu, istotnym staje się nie tyl
ko samo wykazanie związku tego wydatku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, ale także
wymaga od podatnika zachowania szczególnej staranności w prawidłowym udokumentowaniu faktu jego poniesienia.
Podatnicy, generalnie, mają swobodę w dokumentowaniu ponoszonych kosztów. Od zasady tej istnieją jednak wy-
jątki, z których najważniejsze dotyczą podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów oraz
podatników prowadzących księgi rachunkowe. Tacy podatnicy są obowiązani dokumentować ponoszone koszty na
zasadach określonych, odpowiednio, przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie
prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1037) oraz przepisami ustawy
z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 330 z późn. zm.).
3. Zryczałtowane koszty uzyskania przychodów
W niektórych przypadkach koszty uzyskania przychodów ustala się w sposób ryczałtowy.
W ten sposób ustalane są koszty uzyskania przychodów:
1) z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy
nakładczej,
2) posiadaczy praw własności przemysłowej,
3) twórców oraz artystów,
4) z działalności wykonywanej osobiście,
5) uzyskanych na podstawie umów, do których stosuje się przepisy prawa cywilnego dotyczą
ce umowy zlecenia lub o dzieło.
W większości przypadków zryczałtowane koszty uzyskania przychodów, o których mowa, usta
lane są jako określony przepisami procent (20 lub 50 ) przychodów. Wyjątek dotyczy przy
chodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy, pracy
nakładczej oraz przychodów z działalności wykonywanej osobiście, w przypadku których obo
wiązują określone przepisami kwoty (w 2016 r. są one takie same, jak były w 2015 r.).
3.1. Pracownicze koszty uzyskania przychodów
Wysokość kosztów uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosun-
ku pracy oraz pracy nakładczej (dalej łącznie nazywanych stosunkami pracy) określają przepisy art. 22 ust. 2 usta-
wy o PIT (zob. tabela 1).
styczeń 2016
Poradnik Gazety Prawnej nr 1 (875)
9
pgp01_2016_k03-97.indd 9
2016-01-07 10:31:43
Koszty 2016 – po zmianach
Tabela 1. Wysokość pracowniczych kosztów uzyskania przychodów w 2016 r.
Lp.
Rodzaj podatnika
Wysokość
miesięcznych
kosztów uzyskania
przychodów
Maksymalna
roczna wysokość
kosztów uzyskania
przychodów
Podatnik uzyskujący przychody z ty-
tułu jednego stosunku pracy
111,25 zł
1335 zł
Podatnik uzyskujący przychody rów-
nocześnie z tytułu więcej niż jednego
stosunku pracy
111,25 zł
(kwota dotyczy każ-
dego stosunku pracy)
2002,05 zł
(kwota łączna dla
wszystkich stosun-
ków pracy)
Podstawa prawna
art. 22 ust. 2 pkt 1
ustawy o PIT
art. 22 ust. 2 pkt 2
ustawy o PIT
1.
2.
3.
4.
Podatnik posiadający miejsce stałe-
go lub czasowego zamieszkania poza
miejscowością, w której znajduje się
zakład pracy, który nie uzyskuje do-
datku za rozłąkę
Podatnik uzyskujący przychody rów-
nocześnie z tytułu więcej niż jednego
stosunku pracy, którego miejsce sta-
łego lub czasowego zamieszkania jest
położone poza miejscowością, w któ-
rej znajduje się zakład pracy, i który
nie uzyskuje dodatku za rozłąkę
139,06 zł
1668,72 zł
art. 22 ust. 2 pkt 3
ustawy o PIT
139,06 zł
(kwota dotyczy każ-
dego stosunku pracy)
2502,56 zł
(kwota łączna dla
wszystkich stosun-
ków pracy)
art. 22 ust. 2 pkt 4
ustawy o PIT
3.1.1. Miesięczne a roczne limity pracowniczych kosztów uzyskania przychodów
Miesięczne koszty uzyskania przychodów przysługują oddzielnie dla każdego stosunku pracy bez względu na
przekroczenie limitu rocznego. Dopiero na etapie składania zeznania rocznego podatnicy uzyskujący przychody ze
stosunku pracy obowiązani są uwzględniać limity roczne (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora
Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 3 lipca 2009 r. – ITPB1/415-333/09/MM).
Dotyczy to również sytuacji, gdy dwa lub więcej z wymienionych stosunków łączy osobę fizyczną z tym samym
pracodawcą (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 3 lipca 2009 r.
– ITPB1/415-333/09/MM). Także w tych przypadkach nie ma znaczenia, że podwójne (potrójne, itd.) naliczanie
miesięcznych kosztów uzyskania przychodów powoduje z reguły przekroczenie rocznego limitu (zob. przykłado-
wo pismo Ministerstwa Finansów z 29 kwietnia 2005 r. – PB5/MC-033-50-736/05). Będzie to przez pracownika
uwzględnione dopiero przy składaniu zeznania rocznego.
3.1.2. Podwyższone koszty uzyskania przychodów
Odnośnie do podwyższonych kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy
o PIT, przytoczyć warto fragment pisma Ministerstwa Finansów z 3 sierpnia 1995 r. (PO 5-5-6239(01386)/95).
W piśmie tym czytamy, że:
MF Zakład pracy może odliczyć podwyższone koszty tylko temu pracownikowi, który złoży oświadczenie, że jego
miejs ce stałego lub czasowego zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy.
Pracownikowi, który złożył oświadczenie zakład pracy jest zobowiązany uwzględnić podwyższone koszty
bez względu na:
■ środek lokomocji jakim pracownik dojeżdża do pracy,
■ odległość pomiędzy miejscowością, w której zamieszkuje pracownik a miejscowością, w której znajduje się zakład
pracy,
■ ilość dni dojazdów do pracy,
■ wymiar czasu pracy.
Podwyższonych kosztów nie uwzględnia się tylko temu pracownikowi, który otrzymuje dodatek za rozłąkę.
Ponadto należy podkreślić, że nie tylko stałe, ale również czasowe miejsce zamieszkania pracownika w miejsco-
wości, w której znajduje się zakład pracy, wyłącza możliwość potrącania podwyższonych kosztów uzyskania przy-
10
Poradnik Gazety Prawnej nr 1 (875)
www.pgp.infor.pl
pgp01_2016_k03-97.indd 10
2016-01-07 10:31:43
Pobierz darmowy fragment (pdf)
