Darmowy fragment publikacji:
BIBLIOTHECA THOMASOVIENSIS VOL. IV
Redaktor naczelny serii: Krzysztof Tomasz Witczak
Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny
Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny
Pracownia Dydaktyki i Technologii Informacyjnej
Tadeusz Nowak
Katedra Historii Średniowiecznej
90-219 Łódź, ul. A. Kamińskiego 27a
Tomasz Pietras
90-219 Łódź, ul. A. Kamińskiego 27a
RECENZENT
REDAKTOR INICJUJĄCY
KOREKTA TECHNICZNA
EDYCJA TEKSTU, SKŁAD I ŁAMANIE
PROJEKT OKŁADKI
Alicja Szymczak
Iwona Gos
Leonora Wojciechowska
Tomasz Pietras
Katarzyna Turkowska
Na okładce wykorzystano zdjęcie pieczęci kanonika Ninogniewa z Dobrej z 1428 r.
(źródło: Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, Dyplomy Gnieźnieńskie, sygn. 393)
oraz zdjęcie XV-wiecznego kafla narożnego z herbem Sulima ze zbiorów Muzeum
w Biskupinie (źródło: http://commons.wikimedia.org; fot. FxJ)
Wydrukowano z gotowych materiałów dostarczonych do Wydawnictwa UŁ
© Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2016
Wydane przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
© Copyright by Authors, Łódź 2016
Wydanie I. W.07878.17.0.K
Ark. druk. 15,875
ISBN 978-83-8088-506-6
e-ISBN 978-83-8088-507-3
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
90-131 Łódź, ul. Lindleya 8
www.wydawnictwo.uni.lodz.pl
e-mail: ksiegarnia@uni.lodz.pl
tel. (42) 665 58 63
SPIS TREŚCI
Wstęp 7
Rozdział I Sulimowie z Oporówka i Woli Oporowskiej 9
1. Najbliżsi krewni Oporowskich 9
2. Rodzina z Oporówka, Woli Małej i Cząstkowa 15
3. Rodzina z Woli Oporowskiej, Kamiennej i Golędzkiego 44
Rozdział II Dziedzice Krzyżanowa i Krzyżanówka 63
1. Rodzina z Krzyżanowa 63
2. Rodzina z Krzyżanówka 80
Rozdział III Sulimowie ze Sławoszewa i Dalikowa 95
1. Rodziny ze Sławoszewa, Leszna i Jarochowa 98
2. Rodzina z Dalikowa i Konar 111
Rozdział IV Sulimowie z Dobrej i Maszkowic 125
Rozdział V Sulimowie z Różyc 147
1. Rodzina z Różyc Sulimowych 150
2. Rodzina z Różyc Trojanowych 163
Zakończenie 193
Wykaz skrótów 199
Bibliografia 201
Tablice genealogiczne 209
Summary 231
Indeks 233
WSTĘP
Niniejsza książka nawiązuje do monografii autorstwa Tomasza
Pietrasa dotyczącej Oporowskich i stanowi drugi etap realizacji
zamysłu zaprezentowania rodzin szlacheckich herbu Sulima na
obszarze ziemi łęczyckiej1. Prezentowane opracowanie poświę-
cone zostało współherbownikom Oporowskich, pozostających w XV w. natu-
ralnymi przywódcami dla uboższych rodzin, niekiedy będących ich dalszymi
krewnymi. W ziemi łęczyckiej w II połowie XIV w. można wyróżnić 5 kręgów
rodzinnych Sulimów, piszących się z: Oporówka (uchwytni źródłowo krew-
ni Oporowskich), Krzyżanowa, Sławoszewa, Dobrej i Różyc. Przedstawie-
nie kontaktów poszczególnych reprezentantów tych rodzin z Oporowskimi
i między sobą pozwoli nam na ukazanie zjawisk protekcji i współpracy, a także
być może da odpowiedź na pytanie dotyczące funkcjonowania w epoce póź-
nego średniowiecza zasady solidarności rodowej szlachty.
Prezentowana monografia nawiązuje do nurtu badań genealogiczno-
-prozopograficznych nad rodzinami szlacheckimi w Polsce późnośrednio-
wiecznej. Charakteryzuje osoby należące do 5 rodzin szlacheckich w formie
szczegółowych biogramów. Jedynie w przypadku osób słabo oświetlonych
przez źródła i potomstwa żeńskiego występują niekiedy biogramy zbiorcze.
Dotyczy to także tych postaci, których główna faza aktywności przypada już
na XVI w. Ten sposób ujęcia tematyki nawiązuje do badań A. Szymczakowej
nad szlachtą sieradzką i, mamy nadzieję, zapoczątkuje dalsze opracowania
poświęcone rodzinom szlacheckim ziemi łęczyckiej2.
Zakres terytorialny pracy obejmuje ziemię (województwo) łęczycką,
której granice od początku XV do II połowy XVI w. nie ulegały już poważ-
niejszym zmianom. Uwzględnia także te miejscowości położone w innych
ziemiach, które znajdowały się w posiadaniu przedstawicieli omawianych
rodzin. Zakres chronologiczny podjętego opracowania doprowadzony został
1 T. Pietras, Oporowscy herbu Sulima. Kariera rodziny możnowładczej w późnośredniowiecz-
nej Polsce, Łódź 2014, ss. 322.
2 A. Szymczakowa, Szlachta sieradzka w XV wieku. Magnifici et generosi, Łódź 1998, ss. 509;
eadem, Nobiles Siradienses. Rody Porajów, Pomianów, Gryfów, Kopaczów i Pobogów, Warszawa
2011, ss. 586.
8do początku XVI w., a więc do najszerzej ujmowanego w polskiej historiogra-
fii okresu średniowiecza (1505 r.). Cezura początkowa rozważań wiąże się
z II połową XIV stulecia, kiedy to w materiale źródłowym wychwycić można
najwcześniejsze informacje o tych Sulimach, których w sposób pewny można
zaliczyć do omawianych rodzin (1363 i 1374 r.).
Podstawę źródłową stanowią księgi sądowe województwa łęczyckiego
(łęczyckie, orłowskie i brzezińskie), których jedynie niewielka część została
opublikowana. Najstarsze zachowane zapiski ksiąg ziemskich łęczyckich
pochodzą z 1385 r., zaś ksiąg grodzkich – z 1390 r. Brak ksiąg grodzkich
z okresu 1400–1462 i nieliczne zapiski wprowadzane do ksiąg ziemskich
w okresie długotrwałych konfliktów wojennych (na przykład wojna trzyna-
stoletnia) powodują pewne luki w przedstawieniu pełnych biogramów oma-
wianych postaci. Głównie dotyczy to okresu od 1454 do 1462 r. Kwerendą
objęto także inne zespoły archiwalne, ale pozyskane materiały posiadają
jedynie charakter uzupełniający wspomniane wyżej podstawowe źródła.
Podobne znaczenie przypisać można również drukowanym źródłom i wydaw-
nictwom źródłowym, z których jednak na uwagę zasługują najwcześniejsze
wzmianki o przedstawicielach interesujących nas rodzin, a także występo-
wanie Sulimów w roli świadków w procesach o naganę szlachectwa (pełne
zapisy wykorzystanych źródeł i materiałów źródłowych zob. w bibliografii).
Z interesujących nas rodzin szlachty łęczyckej herbu Sulima, jednie dzie-
dzice z Różyc byli przedmiotem zainteresowania badacza – Edwarda Taylora.
Jednak przeprowadzona kwerenda w znacznym stopniu uzupełnia informa-
cje przytoczone przez wspomnianego autora, a ponadto w wielu przypad-
kach pozwala na korektę przyjętych przez niego ustaleń. Majątki ziemskie
szlachty łęczyckiej w okresie panowania Władysława Jagiełły, w tym także
omawianych w niniejszej pracy Sulimów, omówił Tadeusz Nowak. Pomocne
dla realizacji podjętego opracowania okazały się prace Janusza Bieniaka i Ali-
cji Szymczakowej, gdzie znajdujemy liczne odniesienia do interesujących nas
rodzin i ich poszczególnych przedstawicieli (pełne zapisy prac wzmiankowa-
nych autorów znajdą Państwo w bibliografii).
Pod względem konstrukcyjnym praca dzieli się na 5 rozdziałów. Każdy
z nich prezentuje jeden krąg rodzinny. Rozdział I dotyczy najbliższych krew-
nych Oporowskich, czyli Sulimów wywodzących się z Oporówka i Woli Opo-
rowskiej. W rozdziale II omówieni są dziedzice z Krzyżanowa i Krzyżanówka,
a w kolejnym – Sulimowie ze Sławoszewa i Dalikowa. Rozdział IV przedsta-
wia linię Sulimów piszących się z Dobrej i Maszkowic. Ostatni rozdział cha-
rakteryzuje drobnoszlacheckie łęczyckie rodziny herbu Sulima pochodzące
z Różyc Sulimowych oraz Różyc Trojanowych. W Zakończeniu podsumowu-
jemy wyniki naszych badań nad wspomnianymi rodzinami szlacheckimi.
Pomocne dla czytelników mogą okazać się tablice genealogiczne i rozbudo-
wany indeks na końcu książki.
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…Rozdział I
SULIMOWIE Z OPORÓWK A
I WOLI OPOROWSKIEJ
1. Najbliżsi krewni Oporowskich
Janusz Bieniak, założyciel toruńskiej szkoły genealogicznej, w swych ba-
daniach podjął także temat genealogii Sulimów przy okazji opracowa-
nia biogramu wojewody łęczyckiego Mikołaja z Oporowa do Polskiego
Słownika Biograficznego. Zwrócił wówczas uwagę na prawdopodobne
bliskie związki genealogiczne między rodziną Oporowskich a kilkoma drob-
niejszymi rodzinami szlacheckimi herbu Sulima osiadłymi w ziemi łęczyckiej,
m.in. z rodziną Sulimów z Oporówka1.
Tomasz Pietras sądzi, że pierwsi Sulimowie pojawili się w Polsce Środ-
kowej około 1241 r. za sprawą księcia Konrada Mazowieckiego, w związku
z podejmowanymi przez niego próbami opanowania Krakowa i Małopolski.
Antenatem wszystkich Sulimów łęczyckich był prawdopodobnie Budzisław
Strzeszkowic – sędzia łęczycki Konrada Mazowieckiego i jego synów, właś-
ciciel Ostrowska koło Uniejowa2, który mógł być synem (lub nieco dalszym
krewnym) Strzeszka – cześnika krakowskiego i sandomierskiego Leszka
Białego, żyjącego na początku XIII w. Od tegoż możnowładcy pochodzą praw-
dopodobnie wszystkie, dosyć blisko ze sobą spokrewnione, rodziny herbu
Sulima działające w XIV i XV w. w Małopolsce i na Rusi Czerwonej. Obecność
1 J. Bieniak, Oporowski Mikołaj (właściwie Mikołaj z Oporowa) h. Sulima (ok. 1365–1425),
wojewoda łęczycki, PSB, t. 24, Wrocław 1979, s. 138.
2 T. Pietras, W kwestii pochodzenia Sulimów łęczyckich, „Rocznik Łódzki” 2008, t. 55, s. 34–35;
idem, Oporowscy herbu Sulima. Kariera rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce,
Łódź 2014, s. 23–24.
10majątkowa Sulimów w ziemi krakowskiej może sięgać połowy XII w.3 Ród
ten był jednak już w pierwszej fazie rozbicia dzielnicowego podzielony
na kilka gałęzi rodzinnych, osiadłych w różnych częściach Polski, więc nie
sposób jednoznacznie rozstrzygnąć, gdzie znajdowało się jego pierwotne
gniazdo4.
Dla rodziny z Oporówka, w przeciwieństwie do zamożniejszych Oporow-
skich i Krzyżanowskich, a nawet współrodowców z Różyc, nie zachowało
się niestety z okresu średniowiecza żadne bezpośrednie potwierdzenie źró-
dłowe ich przynależności rodowej. Co prawda wiemy o wystąpieniu jednego
z członków tej rodziny przed sądem łęczyckim w procesie o naganę szlachec-
twa. Miało to miejsce 3 XI 1417 r. oraz 16 II 1418 r. Niestety Sulimczyk, Jan
z Golędzkiego, wystąpił tu nie w roli naganionego czy świadka, ale oskarży-
ciela w sprawie przeciw Jakuszowi z Grzybowa herbu Doliwa5.
Inny dziedzic Oporówka – Stanisław – został odnotowany w gronie licz-
nych Roliców, a nie Sulimów6. Uczestniczył on w wielkiej wróżdzie rodowej
(szereg procesów sądowych i zajazdów) Doliwów z Rolicami, która objęła
kilkudziesięciu członków obu rodów oraz ich sąsiadów z województw łę-
czyckiego, brzeskiego i rawskiego. Spory te zakończył arbitraż dostojników
łęczyckich i kujawskich, którego datę uściślił ostatnio J. Bieniak na przełom
1471 i 1472 r.7 Naszym zdaniem uczestnikiem tej wróżdy rodowej był Sulim-
czyk Stanisław z Oporówka, występujący w roli sąsiada, a nie współrodowca
Roliców.
Nie zachowała się żadna pieczęć, kielich, dzwon czy nagrobek albo tablica
fundacyjna z herbem Sulima, związane z którymś z członków rodziny z Opo-
rówka. To oczywiście skutek niezbyt wysokiej pozycji zajmowanej przez tę
rodzinę w hierarchii łęczyckiej szlachty. Brak wśród nich urzędników ziem-
skich czy królewskich, nawet średniego szczebla. W przeciwieństwie do są-
siadów i współrodowców z Oporowa, żaden z nich nie osiągnął nigdy infuły
biskupiej. Nie byli dziedzice z Oporówka także dość zamożni, by uczestniczyć
w pobożnych fundacjach. Nie da się więc w przypadku tej rodziny skorzystać
z tzw. kryterium heraldycznego. Mimo to przynależność właścicieli Oporówka
i Woli Oporowskiej do rodu Sulimów wydaje się faktem niepodważalnym.
3 Idem, Średniowieczny ród rycerski Sulimów i jego herb, [w:] Zawisza Czarny. Rycerz naj-
sławniejszy i najdzielniejszy, red. T. Giergiel, Warszawa 2012, s. 25–29.
4 Idem, W kwestii pochodzenia…, s. 38.
5 Średniowieczne zapiski heraldyczne łęczyckie, wyd. T. Piotrowski, Z. Wdowiszewski, War-
szawa 1935, nr 16, 19, s. 8–9; przynależność rodową tej rodziny określa T. Nowak, Własność
ziemska w ziemi łęczyckiej w czasach Władysława Jagiełły, Łódź 2003, s. 356–357.
6 AGAD, ŁG, ks. 1, k. 63v–64v; Średniowieczne zapiski…, nr 36 – z nieścisłą datacją na lata
1466–1473.
7 J. Bieniak, Sadłowo i jego dziedzice w średniowieczu, [w:] Zamek w Sadłowie na ziemi dob-
rzyńskiej, red. L. Kajzer, Rypin 2004, s. 99.
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…11
Do jej udowodnienia muszą posłużyć pomocnicze kryteria badawcze, skody-
fikowane przed laty przez J. Bieniaka i jego uczniów8.
W przypadku rodziny z Oporówka, podobnie jak dla innych drobnorycer-
skich rodzin Sulimów łęczyckich, nie znajdzie zastosowania tzw. kryterium
pozycji społecznej, dysproporcja w stosunku do Oporowskich w XV w. jest
przygniatająca. Sulimczycy z Oporówka już na przełomie XIV i XV w. należeli
do szlachty nieurzędniczej, w przeciwieństwie do swych współrodowców
piszących się z Oporowa, Sławoszewa i Krzyżanowa. Dysproporcja pozycji
społecznej dzieląca te rodziny stawia pod znakiem zapytania ich bliskie
pokrewieństwo, pochodzenie od wspólnego przodka żyjącego w XIV w.
Z pewnością do wzrostu majątku Oporowskich u progu ich niezwykłej ka-
riery możnowładczej, czyli w II połowie XIV i I połowie XV w., obok przy-
czyn politycznych i godnej podziwu gospodarności wojewody łęczyckiego
Mikołaja, przyczyniła się także sprzyjająca sytuacja genealogiczna rodziny.
W ciągu kilku pokoleń majątek rodzinny dziedziczył jeden, najwyżej dwóch
synów. Ci, którzy wybierali kariery kościelne, nie tylko nie uszczuplali, ale
nawet powiększali włości rodowe (jak arcybiskup Władysław – fundator
zamku w Oporowie). W przypadku interesującej nas rodziny z Oporówka
musiało być zupełnie odwrotnie. Widoczne wyraźnie w źródłach z końca XIV
i XV w. rozrodzenie rodziny doprowadziło do licznych podziałów i jej stop-
niowej pauperyzacji. Żaden z dziedziców Oporówka ani wtedy, ani później
nie osiągnął urzędu ziemskiego.
W tym miejscu wchodzi już w grę kolejne kryterium badawcze określone
przez J. Bieniaka kryterium bliskości terytorialnej. W ręku omawianej rodziny
pozostawały następujące wsie: Oporówek, Wola Owsiana (zwana Oporowską
lub Wielką), Golędzkie, Kamienna i Wólka Lizigódź (określana w źródłach
jako Wola Mała lub Wola Mała Oporowska). Wszystkie te wsie znajdowały się
na terenie parafii Oporów, na południe i zachód od późniejszego miasteczka
parafialnego, w jego bezpośrednim sąsiedztwie9.
8 Idem, Rozmaitość kryteriów badawczych w polskiej genealogii średniowiecznej, [w:] Gene-
alogia – problemy metodyczne w badaniach nad polskim społeczeństwem średniowiecznym na
tle porównawczym, red. J. Hertel, Toruń, s. 131–148; J. Wroniszewski, Poręki sądowe – próba
określenia nowego kryterium identyfikacji osób, [w:] Genealogia. Rola związków rodzinnych
i rodowych w życiu publicznym w Polsce średniowiecznej na tle porównawczym, red. A. Radzi-
miński i J. Wroniszewski, Toruń 1996, s. 215–226.
9 S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej Wiel-
kopolski, t. 1, Poznań 1926, s. 117, 284, 312, 324; t. 2, Poznań 1928, s. 241; S. Zajączkowski,
S.M. Zajączkowski, Materiały do słownika geograficzno-historycznego dawnych ziem łęczyckiej
i sieradzkiej do 1400 roku, cz. I: Abramowice–Mzurki, Łódź 1966, s. 120; cz. II: Nacki–Żywocin
oraz dodatek i uzupełnienia, Łódź 1970, s. 13–14, 185; S.M. Zajączkowski, Powiat orłowski do
lat siedemdziesiątych XVI wieku. Studia z dziejów osadnictwa, struktury własnościowej i stosun-
ków kościelnych, Łódź 1996, s. 79–80; T. Nowak, op. cit., s. 340.
Sulimowie z Oporówka i Woli Oporowskiej12W zapisach źródłowych pochodzących z II połowy XIV w. Oporów i Oporó-
wek określane były jako Oporow (Opporow) lub Oporowo (Opporowo). Świad-
czy to o tym, że początkowo istniała jedna osada, która była przedmiotem
podziału rodzinnego. O bliskim pokrewieństwie Sulimów z Oporówka z wła-
ścicielami Oporowa świadczy kolejna przesłanka odnosząca się do posiadania
przez nich majętności w tych samych miejscowościach, położonych już poza
kompleksem majątkowym z ośrodkiem w Oporowie. Kryterium majątkowe
słusznie uchodzi za jedno z najważniejszych kryteriów pomocniczych dla ge-
nealogii średniowiecznej. J. Bieniak wymienia je na drugim miejscu, tuż po
heraldycznym a przed imionowym10. Własność dziedziczna Sulimów z Opo-
rówka i ich krewnych z Oporowa współistniała w Cząstkowie, położonym
w parafii Bierzwienna, na północno-zachodnim pograniczu ziemi łęczyckiej
i województwa brzeskiego11. W tym wypadku nie da się więc wytłumaczyć
współwłasności wsi jedynie stosunkami sąsiedzkimi między obu rodzinami.
Wiemy, że w 1407 r. Mikołaj z Oporowa, drogą zamiany dóbr, przekazał cały
swój dział w Cząstkowie Miecławowi ze Steklinka herbu Doliwa12. Jakąś część
Cząstkowa dzierżyli także ubożsi współrodowcy Oporowskich z Oporówka.
Dowiadujemy się o tym z kilku przekazów źródłowych, między innymi z zapi-
ski w księdze ziemskiej łęczyckiej z 1427 r., kiedy to w wyniku przeprowadzo-
nego podziału majątkowego, rodzinny dział w Cząstkowie przypadł wdowie
po Dadźbogu z Oporówka, Małgorzacie oraz jej córkom13. Godny podkreślenia
jest także fakt posiadania przez Sulimów z Oporowa oraz Oporówka i Woli
Oporowskiej sąsiadujących ze sobą placów w Łęczycy.
Dla rodzin Sulimów z Oporówka i Oporowa możemy także dopatrzyć się
przykładów wspólnego występowania przed sądami w sprawach majątko-
wych14. Stanowi to dodatkowe kryterium potwierdzające bliskie związki
między obu wspomnianymi rodzinami. Co prawda w tym wypadku wspólne
występowanie mogło także wynikać ze stosunków sąsiedzkich, jednak czę-
ściej w tej epoce zdarzało się wzajemne wspieranie w sądach przez krew-
nych i współrodowców15. Na przykład 5 XI 1398 r. Małgorzata, żona Dobka
z Oporówka, tocząc spór Zawiszą z Woli, zobowiązała się przyprowadzić arbi-
trów, m.in. łowczego łęczyckiego Mikołaja z Oporowa16. W XV w. kilkakrotnie
10 J. Bieniak, Rozmaitość kryteriów…, s. 135.
11 S. Kozierowski, op. cit., t. I, s. 72–73; S. Zajączkowski, S.M. Zajączkowski, op. cit., t. I, s. 56;
T. Nowak, op. cit., s. 34.
12 AGAD, ŁZ, ks. 4, k. 587v; T. Nowak, Własność ziemska…, s. 34.
13 AGAD, ŁZ, ks. 8, k. 296–296v; T. Nowak, Własność ziemska…, s. 34.
14 T. Nowak, Własność ziemska…, s. 340.
15 J. Bieniak, Rody rycerskie jako czynnik struktury społecznej w Polsce XIII–XIV w., [w:] Pol-
ska w okresie rozdrobnienia feudalnego, red. H. Łowmiański, Wrocław 1973, s. 186–191; idem,
Rozmaitość kryteriów…, s. 137.
16 PKŁ, t. 1, nr 5579.
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…13
różni Oporowscy asystowali przy ugodach i podziałach rodzinnych zawie-
ranych przez dziedziców Oporówka, Woli Oporowskiej, Golędzkiego i Ka-
miennej.W przypadku przedstawicieli rodzin Oporowskich i ich uboższych krew-
nych z pobliskiego Oporówka da się także zaobserwować związki osobiste
wynikające z protekcji. Jest to jeszcze jedno kryterium pomocnicze stosowane
w ustaleniach genealogicznych. Autorka monografii prymasa Władysława
Oporowskiego, Zofia Wilk-Woś, odnalazła w otoczeniu tego wpływowego
dostojnika kościelnego przynajmniej jednego współrodowca z Oporówka.
Był nim Stanisław, określany jako pokojowiec – cubicularius arcybiskupa17.
Z funkcją tą pojawił się on w 1451 r., a 2 lata później wystąpił jako jeden
z dwóch świadków dokumentu fundacyjnego paulinów oporowskich. Został
tu nazwany synem Piotra z Oporówka18. Nadania tego dokonał arcybiskup
Oporowski na łożu śmierci. Dobór świadków mniejszych fundacji kościelnych
w XIV i XV w. ograniczał się głównie do współrodowców fundatora19. Funk-
cje pełnione przez uboższych krewnych na dworze arcybiskupa wskazują na
bliskie związki między przedstawicielami obu rodzin. Stanisław z Oporówka
to dla prymasa Władysława nie tylko współrodowiec, ale i krewny oraz bliski
sąsiad, stąd protekcja znanego z nepotyzmu dostojnika. Jego przykład uka-
zuje jednak wyraźnie przepaść oddzielającą obie rodziny już w połowie XV w.
Uposażenie dziesięcinne klasztoru z 1453 r. odpowiada w pełni uposa-
żeniu parafii oporowskiej, erygowanej prawdopodobnie w I połowie XIV w.
Prawo patronatu należało wyłącznie do Oporowskich, oni więc byli jedynymi
fundatorami kościoła parafialnego, albo z biegiem lat wykupili od niezamoż-
nych sąsiadów całość prawa patronatu. Zasięg parafii oraz jej uposażenie
w części obejmowały także działy majątkowe Sulimów z Oporówka, którzy
wyrazili zgodę na świadczenie dziesięciny z ról dworskich (folwarcznych)
w chwili fundacji.
Na zakończenie rozważań o przynależności rodziny z Oporówka do rodu
Sulimów posłużyć się można kryterium imionowym. Kryterium to, znane
i często nadużywane przez dawnych genealogów, zostało mocno skrytyko-
wane przez szkołę toruńską. Z konieczności pozostaje jednak nadal jednym
z najczęściej wykorzystywanych w polskiej genealogii średniowiecznej20.
17 Z. Wilk-Woś, Władysław z Oporowa (ok. 1395–1453) podkanclerzy królewski, biskup wło-
cławski i arcybiskup gnieźnieński, „Studia Claramontana” 2003, t. 21, s. 366.
18 Zbiór dokumentów zakonu OO. Paulinów w Polsce, oprac. J. Fijałek, z. 1: 1328–1464,
Kraków 1938, nr 140, s. 287. Drugi ze świadków to Jan z Nowej Wsi, kanonik w kolegiacie
św. Michała na Wawelu.
19 K. Mosingiewicz, Imię jako źródło w badaniach genealogicznych, [w:] Genealogia – proble-
my metodyczne…, s. 93.
20 O wykorzystaniu imiennictwa w badaniach genealogicznych zob. np. K. Mosingiewicz,
op. cit., s. 72–97; J. Bieniak, Rozmaitość…, s. 136.
Sulimowie z Oporówka i Woli Oporowskiej14Dotyczy to imion Bogusław, Mikołaj, Piotr i Jan, które występują zarówno
u szlachty z Oporówka, jak i u Oporowskich. Z pozostałymi rodzinami Sulimów
łęczyckich łączy tę rodzinę ponadto imię Dobiesław – Dobek (występujące
u przedstawicieli rodzin ze Sławoszewa i Różyc). W żadnej z pozostałych ro-
dzin Sulimów łęczyckich nie występują za to, jakże charakterystyczne dla Su-
limów z Oporówka, imiona Dadźbóg i Mroczek. Nie znajdujemy wśród nich ani
jednego Strzeżysława – Strzeszka czy Budzisława – Budka. Oba wymienione
imiona należą, obok Mikołaja i Wojciecha, do ulubionych w wielkopolskich
rodzinach Sulimów, a spośród rodzin łęczyckich pierwsze z nich pojawiło się
jedynie u szlachty z Dobrej, zaś drugie – w rodzinie z Krzyżanowa. Kryterium
imionowe wskazuje więc na bliższe związki genealogiczne łączące rodzinę
z Oporówka z pozostałymi Sulimami osiadłymi w północnej części ziemi łę-
czyckiej, niż z rodziną z Dobrej albo Sulimami wielkopolskimi. W omawianej
rodzinie, jako jedynej, pojawiło się imię Zawisza, jakże charakterystyczne
dla piętnastowiecznych współrodowców z Małopolski, znane w rodzinach
Gamratów i Garbowskich, ze słynnym rycerzem Zawiszą Czarnym na czele.
Zawisza z Woli Oporowskiej pojawił się w źródłach już w 1392 r., nadanie
dziecku tego imienia nie może więc mieć związku z powszechną w Polsce
rycerską sławą Sulimczyka Zawiszy z Garbowa. Imię to trafiło do rodziny
z Oporówka za pośrednictwem którejś z żon, zapewne z rodu Porajów. Nie
wykluczone, że z rodu tego pochodziła, nieznana bliżej, żona Bogusława
(Boguszka) z Oporówka i matka Zawiszy. Powtarzalność niektórych imion
w rodzinach z Oporowa i z Oporówka mogła być także efektem naśladownic-
twa – przyjmowania przez uboższych współrodowców, sąsiadów i klientów
imion lokalnych seniorów rodowych, jakimi byli niewątpliwie Oporowscy.
Ważne miejsce w prawidłowym ustaleniu powiązań rodzinnych Sulimów
posiada osoba Bogusława z Oporowa, świadka dokumentu króla Kazimierza
Wielkiego z 1363 r.21 Najczęściej uznaje się go za syna sędziego Stefana i iden-
tyfikuje z kanonikiem gnieźnieńskim i późniejszym scholastykiem łęczyckim
lub mężem Jachny Chodowskiej, ojcem Helszki, siostry stryjecznej Mikołaja
z Oporowa (wnuczki sędziego Stefana). Naszym zdaniem Bogusław z Oporowa
z 1363 r. to dziedzic Oporowa Małego (Oporówka). Uznać go należy za męża
Heleny i ojca Dobiesława (Dobka) i Bogusława (Boguszka). W tym ostatnim
przypadku zdrobniała forma imienia wskazuje na osobę młodszego pokole-
nia. Taka identyfikacja osoby Bogusława z 1363 r. jest w naszym przekonaniu
najwłaściwszym rozwiązaniem i wypełnia brakujące ogniwo genealogiczne22.
Do podziału majątkowego między Stefanem (późniejszym sędzią) a Bogu-
sławem doszło przed połową XIV w. W jego następstwie gniazdo rodzinne,
Oporów, został podzielony na dwie części. Zapewne dopiero po tym podziale
21 KDP, t. II, cz. 1, nr 308.
22 T. Pietras, Oporowscy herbu Sulima…, s. 27–28.
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…15
ufundowany został kościół parafialny w Oporowie, prawdopodobnie przez
sędziego Stefana. Wskazują na to stosunki dziesięcinne – dziesięciny z ról
kmiecych z Oporowa przypadały arcybiskupstwu gnieźnieńskiemu do 1399 r.,
zaś z Oporówka – do 1471 r. Część Bogusława i jego potomków, nosząca po-
czątkowo również miano Oporów, z czasem została nazwana Oporowem
Małym czyli Oporówkiem. Za genezą takiej nazwy (zawierającej łacińskie
słówko minor) najczęściej stoją właśnie podziały majątkowe dóbr.
Oporówek przed 1393 r. został lokowany na prawie niemieckim, w tym
roku bowiem spotykamy w źródłach sołtysa z Małego Oporowa23.
Jeszcze w 1480 r. istniała pamięć o wspólnym pochodzeniu dziedziców
z Oporowa i Oporówka. Władysław z Miłonic zyskał folwark w Niegłoszewie
na Andrzeju z Niegłoszewa z tytułu prawa bliższości po Annie, wdowie po
Janie Malińskim24. Można przyjąć, że Władysław reprezentował piąte poko-
lenie, a Anna była praprawnuczką (czwarte pokolenie) ich domniemanego
wspólnego przodka – ojca sędziego Stefana i Bogusława z Oporowa. Zapiska
z 1480 r. stanowi interesujący przyczynek o funkcjonowaniu tradycji genealo-
gicznej w rodzinach szlacheckich.
2. Rodzina z Oporówka, Woli Małej i Cząstkowa
Bogusław (1363)
Bogusław z Oporowa wystąpił na liście testacyjnej dokumentu króla Ka-
zimierza Wielkiego z 1363 r.25 Tegoż Bogusława uznajemy za dziedzica
Oporowa Małego (Oporówka) i przodka Sulimów z Oporówka i Woli Opo-
rowskiej. Bogusław nie pozostawił po sobie śladów w księgach ziemskich
łęczyckich i orłowskich, zapewne zmarł jeszcze przed rozpoczęciem prowa-
dzenia przez roczki ziemskie w Łęczycy i Orłowie, zachowanych do dziś, ksiąg
wpisów (1385–1389). Zresztą zapiski te początkowo były bardzo skrótowe
i przetrwały we fragmentach. W zapisce z 20 II 1388 r. wystąpiła [Helena]
wdowa i zarazem matka Dobka z Oporówka26. Data ta stanowi więc terminus
ante quem śmierci ojca rodzeństwa z Oporówka.
Tadeusz Nowak przypuszcza, że wdowa ta pochodziła z rodziny z Bedlna
herbu Rola, wzięła bowiem udział w sporze o działy pozostawione we wsiach
Bedlno i Kamieniec przez zmarłego scholastyka włocławskiego Mikołaja27.
23 PKŁ, t. 2, nr 99; S.M. Zajączkowski, Powiat orłowski…, s. 79.
24 AGAD, ŁZ, ks. 14, k. 171v.
25 KDP, t. II, cz. 1, nr 308.
26 PKŁ, t. 1, nr 641.
27 T. Nowak, Własność ziemska…, s. 304, 340.
Sulimowie z Oporówka i Woli OporowskiejZAKOŃCZENIE
Podsumowując nasze wywody, odwołajmy się najpierw do statysty-
ki. W pracy udało się zidentyfikować 237 osób należących do 5 linii
reprezentujących średniozamożną i drobną szlachtę herbu Sulima
w ziemi łęczyckiej. Znacznie więcej udało się uchwycić w źródłach
mężczyzn niż kobiet, choć proporcja 139 do 98, czyli 58,6 do 41,4 nie jest
aż tak bardzo przygniatająca. Tym niemniej, pewna liczba kobiet z pewno-
ścią nie została uwzględniona w niniejszym zestawieniu ze względu na
lakoniczność dotyczących wielu z nich informacji źródłowych, które nie
pozwalają na rozpoznanie kręgów rodzinnych, z którymi były związane.
Rodzina pochodząca z Oporówka i Woli Oporowskiej reprezentowana była
przez 79 osób, w tym 40 mężczyzn i 38 kobiet. W linii Sulimów z Krzyżanowa
i Krzyżanówka zidentyfikowano 42 osoby, w tym 30 mężczyzn i 12 kobiet.
W kręgu rodzinnym związanym ze Sławoszewem i Dalikowem doliczyć się
można 44 osób, wśród których było 25 mężczyzn i 19 kobiet. Najmniej liczną
okazuje się rodzina z Dobrej i Maszkowic, z którą związać można 20 osób,
po 10 mężczyzn i kobiet. Sulimowie z Różyc Sulimowych i Trojanowych to
społeczność licząca 53 osoby, w tym 34 mężczyzn i 19 kobiet.
W odniesieniu do Sulimów z Oporówka, w przypadku niektórych gałęzi
możemy odtworzyć 6 pokoleń, przy czym ostatnie z nich najczęściej rozpo-
czynało swoją samodzielną działalność już na początku epoki nowożytnej.
W pierwszych dziesięcioleciach XVI w. herbem Sulima legitymowały się
rodziny Oporowskich z Oporówka, Kamińskich (Kamieńskich) z Kamien-
nej i Golędzkiego oraz Wolskich z Woli Oporowskiej i Golędzkiego. Jednak
w porównaniu ze stanem posiadania u schyłku XIV w., gdy Sulimowie z Opo-
rówka byli właścicielami 5 wsi w całości (Oporówek, Wola Oporowska,
Kamienna, Golędzkie, Wola Mała) i działu w Cząstkowie, widzimy poważny
ubytek dóbr ziemskich znajdujących się w ręku ich potomków w linii męskiej.
Było to następstwem braku potomków męskich w kolejnych pokoleniach
kilku gałęzi z linii Sulimów wywodzących się z Oporówka (potomkowie
Dobiesława zm. po 1400 r.). Jedynymi sukcesorkami wsi Wola Mała oraz
194działów w Oporowie i Cząstkowie były jedynie córki lub siostry dotychcza-
sowych właścicieli herbu Sulima, które w następstwie zawartych małżeństw
wniosły wspomniane dobra do majątków swych mężów pochodzących
z innych rodów. Stan posiadania Sulimów umniejszała także sprzedaż posz-
czególnych działów w kilku wyżej wymienionych wsiach szlachcie innych
herbów. Jednocześnie nie jest nam znany fakt nabycia wieczystego dóbr
w innych wsiach przez Sulimów pochodzących z Oporówka i Woli.
Gałąź średniozamożnej rodziny z Krzyżanowa szybko wygasła, bowiem
jej ostatni męski przedstawiciel zmarł w 1423 r., zaś ostatnia sukcesorka
dóbr rodzinnych wniosła je do rodzin swych kolejnych dwóch mężów pocho-
dzących z rodów Jelitów i Ogonów, którzy rychło się ich pozbyli. Szybko
ubożała gałąź pisząca się z Krzyżanówka, której przedstawiciele sprzedali
znaczną część dziedzictwa. Na pauperyzację Krzyżanowskich wpłynęło także
ich nadmierne rozrodzenie, a w związku z tym u schyłku XV w. i w począt-
kach XVI w. przenosili się oni do dóbr swych małżonek lub nawet do miast.
Warto zauważyć, że część działów ziemskich posiadanych przez dziedziców
z Krzyżanowa przejęli z czasem Oporowscy z Oporowa, utrzymując je nadal
w posiadaniu rodu Sulimów.
Rodzina Sulimów ze Sławoszewa posiadała działy w tej wsi i Konarach.
W bliżej nieznanych nam okolicznościach najwybitniejszy przedstawiciel tej
rodziny, Jan ze Sławoszewa, pisarz ziemski łęczycki, pozyskał wieś parafialną
Dalików i na pewien czas obronił wywodzącą się od niego gałąź Sulimów
z Dalikowa przed zubożeniem. Dotknęła ona inne gałęzie tej rodziny, choć
przed całkowitym popadnięciem w szeregi szlachty zaściankowej zabezpie-
czyły Sulimów małżeństwa z dziedziczkami działów w Lesznie i Jarochowie,
które to wsie stały się następnie podstawą ich działalności gospodarczej.
Status rodziny zbliżonej do średniozamożnej udało się utrzymywać dzie-
dzicom z Dobrej. Z pewnością wpływ na to miał fakt dziedziczenia w dwóch
pokoleniach majątku tylko przez jednego przedstawiciela rodziny, w związku
z wyborem kariery kościelnej przez innych braci.
Kręgi drobnoszlacheckie reprezentowały spokrewnione ze sobą rodziny
z Różyc Sulimowych i Trojanowych. Pierwsza z tych wsi przez 4 pokolenia
utrzymywana była w ręku jednego przedstawiciela rodziny. Jednak koniecz-
ność wypłacenia przez Piotra Sulimę posagów kilku siostrom i pozostawie-
nie przez niego czworga dzieci spowodował podział tej osady na kilka części.
Przyczyniło się to do zubożenia tej gałęzi Sulimów, sprzedaży posiadanych
działów i wejścia do Różyc Sulimowych rodzin innych herbów, w tym także
małżonków sióstr, a następnie ich potomków. Znacznie bardziej rozrodzona
była linia Sulimów z Różyc Trojanowych, choć i tutaj gałąź wywodząca się
od Trojana posiadała w kolejnych 3 pokoleniach ostatecznie tylko po jednym
sukcesorze rodzinnych majętności. Bardziej rozrodzona była gałąź pocho-
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…195
dząca od Nacka, ale to ona szybciej wygasła, a ostatnim jej przedstawicielem
był duchowny – Jan, altarysta w Turze.
Miarą znaczenia i prestiżu poszczególnych rodzin było sprawowanie urzę-
dów. Zaszczyt uzyskania nominacji na urząd ziemski w omawianej zbioro-
wości dotyczy jedynie dziedziców z Krzyżanowa (Franek, podsędek łęczycki
i Jan, kasztelan brzeziński) oraz Sławoszewa (Jan, pisarz ziemski łęczycki).
Nieco więcej osób sprawowało rozmaite funkcje sędziowskie, burgra-
biowskie i komornicze (Jan Nogieć z Oporówka, Mroczek z Oporówka, Piotr
Jelitko z Oporówka, Piotr z Kamiennej, Jan z Krzyżanówka, Piotr z Krzyża-
nówka, Włodzimierz ze Sławoszewa, Mikołaj ze Sławoszewa, Stefan z Leszna,
Nacek z Różyc Trojanowych).
Niewielu, bowiem jedynie 6 (co stanowi 4,3 ) z omawianych łęczyckich
Sulimów, decydowało się na karierę kościelną. Piotr z Różyc Sulimowych
był kanonikiem włocławskim, a następnie archidiakonem łęczyckim. Pełnił
także funkcję oficjała łęczyckiego. Zmarł on jednak w pełni sił, w wieku około
45 lat. Dobrze zapowiadającą się karierę Ninogniewa z Dobrej, kantora wiślic-
kiego oraz kanonika łęczyckiego i krakowskiego, przerwała przedwczesna
śmierć w wieku około 35 lat. Jego bratanek Strzeszek z Dobrej został jedynie
plebanem w rodzinnej wsi, gdzie zresztą Dobrscy posiadali prawa patronac-
kie. Plebanem w Rzujewicach został także Hieronim z Różyc Trojanowych.
Jego brat stryjeczny, wspomniany już wyżej Jan z Różyc Trojanowych, pozy-
skał beneficjum altarysty w Turze. W przypadku Władysława z Leszna nie
posiadamy wiadomości o uzyskaniu przez niego beneficjum kościelnego.
Czterej z wymienionych duchownych (Ninogniew z Dobrej, Piotr z Różyc
Sulimowych, Hieronim z Różyc Trojanowych, Strzeszek z Dobrej), a także
Dobiesław z Oporówka, studiowali na Akademii Krakowskiej.
Dostrzegana w ówczesnym społeczeństwie zasada równości w doborze
współmałżonków pozwala nam ocenić pozycję społeczną interesujących
nas osób. Wysokość posagów i wian jest jedną z ważnych wskazówek umoż-
liwiających w miarę precyzyjne określenie statusu majątkowego rodziny1.
Posag liczący 100 grzywien można uważać w XV w. za podkreślenie przy-
należności danej osoby lub rodziny do grona zamożnej szlachty, która może
zostać zaliczona przez historyka do powiatowej elity, lub przynajmniej do
grupy zgłaszającej takie aspiracje i pragnącej tak być postrzeganą przez oto-
czenie. Z tego punktu widzenia korzystne małżeństwo zawarł Dobiesław
z Woli Oporowskiej, któremu żona Katarzyna z Borysławic wniosła w posagu
1 Dla porównania zob. T. Pietras, Koligacje małżeńskie Oporowskich w XV i w pierwszej
połowie XVI wieku, „Rocznik Łódzki” 2013, t. 60, s. 227–228; idem, Oporowscy herbu Sulima.
Kariera rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce, Łódź 2014, passim. Pozycja
Oporowskich na łęczyckim, a następnie ogólnopolskim „rynku matrymonialnym” oraz sumy
posagowo-wienne rosły z pokolenia na pokolenie, równolegle z ich karierą polityczną, czego
nie można niestety powiedzieć o ich uboższych łęczyckich współrodowcach.
Zakończenie196100 grzywien. Tej samej wielkości posag otrzymał jego syn Mikołaj z Woli
Oporowskiej za żonę Barbarę, której pochodzenia jednak nie znamy. Zapewne
sumą 100 grzywien wyposażona została Małgorzata, córka Racibora z Koźla,
żona Jana ze Sławoszewa, pisarza ziemskiego łęczyckiego. Wnosić to moż-
na na podstawie analogii w nawiązaniu do znanych posagów innych córek
Racibora.
Odrębnie potraktować należy zapisy znacznie wyższych sum posagowo-
-wiennych będących zabezpieczeniem dóbr wnoszonych przez żonę do
majątku męża, co widzimy w przypadku małżeństwa Franka z Krzyżanowa
z Anną z Karszewa.
Z córek pochodzących z kręgu omawianych rodzin herbu Sulima, posagiem
liczącym 100 grzywien wyposażona została Wichna, córka Sąda z Dobrej
i żona Stefana Puczka z Nędzerzewa, stolnika łęczyckiego. Godny odnoto-
wania jest zapis 100 kop wiana uczyniony przez Jana z Chełmicy, kasztelana
rypińskiego, na rzecz żony Wichny z Krzyżanowa. Również dwaj mężowie
jej bratanicy, Małgorzaty z Krzyżanowa, piastowali urzędy ziemskie (Piotr
z Krzewaty, chorąży większy łęczycki i Jan z Kutna, stolnik, podkomorzy
i kasztelan gostyniński). Znamy tylko dwa małżeństwa omawianych w pracy
Sulimów z córkami urzędników ziemskich. Janisław z Maszkowic poślubił
Katarzynę, córkę Jakusza z Orłowa, kasztelana brzezińskiego, zaś Mroczek
z Oporówka ożenił się z Gierką, córką Dziersława ze Strykowa, podsędka
łęczyckiego.
Wysokość otrzymywanych i wypłacanych posagów, związki małżeńskie
Sulimów oraz ich córek i sióstr z rodzinami urzędniczymi potwierdzają, że
status średniej szlachty utrzymała wygasła gałąź Sulimów z Krzyżanowa
oraz wybijające się jednostki z innych rodzin, do których przede wszystkim
zaliczyć należy Jana ze Sławoszewa. Na przełomie XIV–XV w. jeszcze nie-
wiele ustępowały im w zakresie zamożności rodziny z Dobrej i Oporówka.
Brak wybitniejszych jednostek, wysoka dynamika demograficzna, widoczna
zwłaszcza u Sulimów z Oporówka, doprowadziły do szybkiego ich zubożenia.
Analogiczny proces pauperyzacji uwarunkowanej genealogicznie widzimy
u Krzyżanowskich z Krzyżanówka, gdzie w ostatniej ćwierci XV w. występo-
wały już posagi w wysokości 20 grzywien i jeszcze niższe. Podobne tempo
procesu ubożenia dostrzec można u Sulimów z Różyc Sulimowych i Trojano-
wych oraz niektórych ze Sławoszewa, które już u schyłku XIV w. dysponowały
niedużym majątkiem (działy w jednej lub dwóch wsiach). Próbą utrzyma-
nia dotychczasowej pozycji majątkowej był niedział, nie tylko braterski, ale
także obejmujący braci stryjecznych. Jednak w momencie jego rozwiązania
poszczególni właściciele posiadali już tylko działy wsi, a niekiedy nawet
przedmiotem podziału były pojedyncze łany.
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…197
Należy zwrócić uwagę na elementy protekcji i wzajemnego wspierania się
Sulimów w ziemi łęczyckiej, szczególnie w nawiązaniu do najwybitniejszej
rodziny tego herbu – Oporowskich, którzy weszli w następstwie rozwoju
kariery Mikołaja z Oporowa, wojewody łęczyckiego, w szeregi możnowładz-
twa Królestwa Polskiego2. W okresie pełnienia przez Mikołaja, a także jego
syna Piotra, urzędu starosty łęczyckiego, funkcję burgrabiego łęczyckiego
sprawowali: Jan z Krzyżanówka, Piotr z Krzyżanówka i Piotr Jelitko z Opo-
rówka. W otoczeniu Władysława Oporowskiego, biskupa włocławskiego
i arcybiskupa gnieźnieńskiego, pojawiali się inni Sulimowie, w tym także
osoby z interesujących nas rodzin. Oporowscy występowali w roli dzielców
i sędziów polubownych w sprawach dotyczących ich uboższych pobratym-
ców herbowych. Ci zaś występowali w roli pełnomocników sądowych lub
świadków w procesach toczonych przez Oporowskich. Dochodziło także do
transakcji majątkowych między Oporowskimi a innymi Sulimami, zwłaszcza
tymi, którzy będąc w trudnej sytuacji materialnej decydowali się sprzedać lub
zastawić swoje dobra lub jakieś ich części. Analogiczne kontakty, jak wyżej
wymienione, dostrzec można między poszczególnymi liniami omawianych
w tej pracy Sulimów. Nie oznacza to, iż między interesującymi nas Sulimami
nie dochodziło do sporów i procesów. Przybierały one niekiedy bardzo ostry
charakter, czego najbardziej wymownym przykładem jej zabójstwo Andrzeja
z Woli Oporowskiej przez jego stryjecznego bratanka Jakuba z Golędzkiego.
Przeprowadzone badania genealogiczne nad kilkoma liniami Sulimów
łęczyckich z pewnością nie rozstrzygnęły wszystkich problemów dotyczą-
cych dziejów omawianych rodzin, ale mamy nadzieję, że dostarczają boga-
tego materiału porównawczego do dalszych badań nad społeczeństwem
szlacheckim okresu późnego średniowiecza w Królestwie Polskim.
2 Ibidem, s. 43–53 i in.
ZakończenieTABLICE GENEALOGICZNE
skróty zastosowane w tablicach genealogicznych:
krak. – krakowski
ks. – książę
łęcz. – łęczycki
NN – nieznanego imienia
notar. – notariusz
ok. – około
p. – przed rokiem
pis. – pisarz
prob. – proboszcz
psęd. – podsędek
publ. – publiczny
sand. – sandomierski
stud. – student
w. – wzmiankowany (-a) w latach
włocł. – włocławski
włod. – włodarz
ziem. – ziemski
* – urodzony
~ – małżeństwo
† – zmarł
1 v. – primo voto
2 v. – secundo voto
abp – arcybiskup
adm. – administrator
arch. – archidiakon
brzez. – brzeziński
burg. – burgrabia
c. – córka
chor. – chorąży
gostyn. – gostyniński
h. – herbu
kan. – kanonik
kaszt. – kasztelan
kom. – komornik
210
Tablica 1. Hipotetyczni antenaci Sulimów łęczyckich
stolnik krak. (1210–17)
cześnik krak. (1223–27)
cześnik sand. (1228–29)
z Ostrowska, w. 1241
sędzia łęcz. (1246–57)
Budzisław Strzeszkowic
Strzesz
Strzeszek Budzisławic
wojski łęcz. (1246)
cześnik łęcz. (1248, 1255)
kaszt. spicymierski
(1252, 1255)
Bogusław
sędzia łęcz. (1302)
Wolimir
kanclerz ks. łęcz. Kazi-
mierza Konradowica,
biskup kujawski
(1258–75)
z Dobrej, Maszkowic
(Tablica 7)
Sulimowie
NN
Sulimowie
z Różyc
(Tablice 8 i 9)
NN
Stefan z Oporowa
włodarz łęcz. (1339)
chor. łęcz. (1340–46)
sędzia łęcz. (1358–70)
Bogusław z Oporowa
w. 1363 † p. 20 II 1388
~ Helena z Bedlna
h. Rola
Włodzimierz
psęd. łęcz. (1349–70)
† p. 1374
NN
z Krzyżanowa
Sulimowie
z Oporowa
Sulimowie
z Oporówka i Woli
Oporowskiej
(Tablice 2 i 3)
Sulimowie
ze Sławoszewa
i Dalikowa
(Tablica 6)
Sulimowie
z Krzyżanowa
i Krzyżanówka
(Tablice 4 i 5)
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…Tablica 2a. Sulimowie z Oporówka (pierwsze pokolenia)
Bogusław (Bogusz)
Bogusław z Oporowa
w. 1363 † p. 20 II 1388
~ Helena z Bedlna
h. Rola
w. 1386–1391
† po 14 II 1391
(Tablica 3)
z Woli Oporowskiej
z Oporówka
Sulimowie
211
NN(syn)
† po 1391
Dadźbóg
z Oporówka,
Cząstkowa
w. 1400–20,
† p. 1423
~ Małgorzata,
† po 1463
z Oporówka
Dobiesław (Dobek)
w. 1386–1400
† po 1 VII 1400
~ Małgorzata – Machna
(1398), † po 1411
z Oporówka i Wólki
Jan Nogieć
w. 1389–1434
kom. psęd. łęcz.
(1418–19)
~ 1. NN (1393)
2. Małgorzata,
† po 1441
(Tablica 2b)
Dorota
w. 1411–32
† 1433–34
Mroczek
z Oporówka
w. 1393–1434
~ Gierka ze Strykowa
h. Jastrzębiec
(1416), † po 1445
Paweł (Paszek)
z Oporówka
w. 1407–08, † p. 1411
~ Helszka z Łęki
h. Topór (1407),
2 v. Mikołaj Malik
z Czernikowa,
† po 1428
(Tablica 2c)
(Tablica 2d)
(Tablica 2d)
Tablice genealogiczne212
Tablica 2b. Sulimowie z Oporówka (potomkowie Jana Nogiecia)
Jan Nogieć
z Oporówka i Wólki
w. 1389–1434
kom. psęd. łęcz.
(1418–19)
~ 1. NN (1393)
2. Małgorzata, † po 1441
Dobiesław
z Oporówka
w. 1425–37
† p. 1441
Małgorzata
w. 1427–41
~ Bartłomiej (Barta)
z Gledzianowa h. Rola
(1427), † po 1442
Stanieta
w. 1427–44
~ Bartosz z Szewców
(1427), † p. 1434
1.
2.
Katarzyna
w. 1441–42
~ NN wójt z Nieszawy
Śmichna
w. 1441
Elżbieta
w. 1441
Jakuba
w. 1441–44
Helena
w. 1441–44
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…Tablica 2c. Sulimowie z Oporówka (potomkowie Mroczka)
213
Mroczek
z Oporówka
w. 1393–1434
~ Gierka ze Strykowa
h. Jastrzębiec (1416),
† po 1445
Stanisław
z Oporówka
w. 1437–75
† p. 1476
Stachna
~ Mikołaj
z Byszew
(1425)
NN~ Paweł
z Krzesina
(1428)
Dzichna
w. 1442–65
~ Piotr
z Włoskowa
(1442)
Katarzyna
~ Piotr
z Ostoi
(1445)
Mikołaj
z Oporówka
w. 1425–37
† p. 1440
~ Wichna
z Łagiewnik (1430)
Zofia
w. 1440–89
~ Wincenty
z Gumina (1462)
† p. 1479
Anna
w. 1440–77
~ Benedykt
z Radzynka (1462)
† p. 1477
Jakub
z Oporówka
w. 1476
† p. 1515
~ Anna (1483)
Helena
~ Stefan
z Szewców
(1475)
Katarzyna
~ Jan
z Oporówka
Jan
z Oporówka
~ Anna za Szczytu
(1517)
Zofia
NN
(synowie)
Tablice genealogiczne214
Tablica 2d. Sulimowie z Oporówka (potomkowie Paszka i Dadźboga)
Paweł (Paszek)
z Oporówka
w. 1407–8, † p. 1411
~ Helszka z Łęki h. Topór
(1407), 2 v. Mikołaj Malik
z Czernikowa, † po 1428
Dadźbóg
z Oporówka,
Cząstkowa
w. 1400–20, † p. 1423
~ Małgorzata, † po 1463
Piotr Jelitko
z Oporówka
w. 1412–70, † p. 1471
burg. łęcz. 1451–52
~ Anna ze Zleszyna
(1429)
Anna
w. 1427–68
~ Jan z Maliny
h. Dołęga, burg. łęcz.
† p. 1468
Dadźboga
w. 1427
Katarzyna
† po 1507
~ Tomasz
z Garbowa (1454)
Stanisław
w. 1451–1501
pokojowiec abp. Władysła-
wa z Oporowa (1451–53)
~ 1. Dorota z Warszyc
h. Awdaniec (1473)
2. Dorota 1 v. NN
z Werowa (1484)
Janw. 1493
Dobiesław
w. 1457–1502
stud. w Krakowie
(1457–62)
† p. 1505
Władysław
w. 1478–83
† p. 1484
~ Barbara z Garbowa
(1481)
Anna
w. 1508
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…Tablica 3a. Sulimowie z Woli Oporowskiej (pierwsze pokolenia)
215
Bogusław (Bogusz)
z Oporówka
w. 1386–1391
† po 14 II 1391
z Woli Oporowskiej
Zawisza
w. 1392–1433
Elżbieta (Halszka)
w. 1427–65
~ Pełka z Nowego
(1427)
Małgorzata
~ Jan z Modlny
h. Jastrzębiec
(1427)
Przechna
~ Skarbek z Mniewa
(1427)
Piotr
z Woli Oporowskiej
w. 1427, † p. 1432
Paweł (Paszek)
z Woli Oporowskiej
i Kamiennej
w. 1423–63
~ Dorota (1437)
(Tablica 3b)
Helena
w. 1427
Jan
z Golędzkiego
w. 1417, † p. 1432
~ Agnieszka (1427)
Świętochna
w. 1427
~ Piotr, wójt
z Kłodawy
(1436)
(Tablica 3c)
z Woli Oporowskiej
Dobiesław
w. 1427–65
~ Katarzyna
z Borysławic
h. Ogon (1434)
(Tablica 3d)
Tablice genealogiczne216
Tablica 3b. Sulimowie z Woli Oporowskiej (potomkowie Pawła)
z Woli Oporowskiej
Paweł (Paszek)
i Kamiennej
† po 1463
~ Dorota (1437)
Beata
w. 1482
~ Santor z Kał,
† p. 1482
Katarzyna
~ Mikołaj z Kępadł
(1471)
Piotr
z Kamiennej
w. 1450–1508, † p. 1510
~ 1. Elżbieta z Borszyna
h. Jastrzębiec (1450)
2. Anna z Ziewanic
h. Rola (1482)
3. Barbara z Kręciszek
(1504), 2 v. Marcin z Wojszyc
Małgorzata
† p. 1512
~ Andrzej z Mazi-
dłowic (1481)
Zofia
~ Paweł
z Cedrowic
(1481)
z Kamiennej
Andrzej
w. 1510–12
† p. 1515
Katarzyna
w. 1486–93
Maciej
z Kamiennej
w. 1508–15
~ 1. Małgorzata
z Grzybowa (1511)
2. Helena z Rakowa
Jan
z Kamiennej
w. 1510–20
† p. 1524
Annaw. 1515
Jan
z Kamiennej
w. 1515
~ Anna ze Szczytnej
Woli
z Kamiennej
Maciej
w. 1524
z Kamiennej
Mikołaj
w. 1524
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…Tablica 3c. Sulimowie z Woli Oporowskiej (potomkowie Jana)
217
Jan
z Golędzkiego
w. 1417, † p. 1432
~ Agnieszka (1427)
Bogusław (Bogusz)
z Golędzkiego
w. 1432–80
† p. 1481
z Golędzkiego
Włodek
w. 1435–37
z Golędzkiego
Mikołaj
w. 1435–36
Jan
z Golędzkiego
w. 1476–81
~ Małgorzata
z Borucic (1479)
z Golędzkiego
Jakub
w. 1477–81
Masza
w. 1435
Katarzyna
w. 1435
Jadwiga
w. 1488
Tablice genealogiczne218
Tablica 3d. Sulimowie z Woli Oporowskiej (potomkowie Dobiesława)
Dobiesław
z Woli Oporowskiej
w. 1427–65
~ Katarzyna z Borysławic
h. Ogon (1434)
Mikołaj
z Woli Oporowskiej
w. 1465–83
~ Barbara (1480)
Stanisław
z Woli Oporowskiej
i Golędzkiego
w. 1499–1520
~ Dorota z Orenic
z Woli Oporowskiej
Andrzej
w. 1470–79
† 1479
Anna
† po 1471
~ Mikołaj Stryjec
z Kamieńca (1470)
Dorota
~ Stanisław
z Sadkowa (1520)
Małgorzata
~ Mikołaj Grzybowski
z Oporówka (1520)
Prosper
z Golędzkiego
w. 1470–92, † p. 1499
~ 1. Katarzyna z Grzybowa (1473)
2. Anna z Łęki, Jackowa (1484)
3. Małgorzata z Konar, † p. 1511
Andrzej
i Golędzkiego
z Woli Oporowskiej
w. 1499–1520
~ 1. Dorota (1509)
2. Dorota z Gołocina
(1520)
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…Tablica 4. Sulimowie z Krzyżanowa (potomkowie Franka)
219
NN
z Krzyżanowa
Franek z Krzyżanowa
psęd. łęcz. (1374–97)
† po 4 I 1397
~ 1. NN
2. Małgorzata (1397)
† po 1417
NN(syn)
w. 1387–93
† p. 1398
~ Rafał ze Stanisławic
h. Rawa
Dobiesława
Jan
z Krzyżanowa
w. 1388–96
kaszt. brzez. (1394–
96)
Wichna (Ichna)
w. 1401–26
† p. 1448
~ 1. Mikołaj z Więcła-
wic h. Szeliga
2. Jan z Chełmicy
h. Jastrzębiec (1404)
Franek
z Krzyżanowa
w. 1397–1423
† 1423
~ Anna (Hanka) z Kar-
szewa h. Ogon (1409),
1 v. Mikołaj z Koźla
h. Rola, † p. 1437
Maciej
z Krzyżanowa
i Szydłowa
w. 1397–1415
† p. 17 X 1417
Mikołaj
z Krzyżanowa
w. 1397–1417
dworzanin kró-
lewski (1403)
~ Helena (1403)
Małgorzata
w. 1423–50
(1424), † 1433
~ 1. Piotr z Korytnicy i Kotkowa
h. Jelita, chorąży większy łęcz.
2. Jan z Kutna h. Ogon, stolnik,
podkomorzy, kaszt. gostyn. (1434)
Tablice genealogiczne220
Tablica 5. Sulimowie z Krzyżanówka (potomkowie Wojciecha)
† p. 1385
Wojciech (Wojtek)
z Krzyżanowa
~ Elżbieta, w. 1385–92
Budek
z Krzyżanowa
w. 1398–1408, † 1408
~ Brochna, † po 1426
w. 1417–50
Wojciech
z Krzyżanowa
Jan
z Rudnik (?)
w. 1417–66 (?)
w. 1466–89
Barbara
Piotr
z Krzyżanowa
burg. łęcz. (1449)
w. 1417, † p. 1466
~ Małgorzata, † po 1467
Katarzyna
w. 1417–83
~ 1. Mikołaj ze Świątnik
2. Jan z Golic h. Nałęcz
(1447)
3. Jan Radlica z Pęcznie-
wa h. Korab
w. 1466–89
~ Mikołaj z Klonowa
Anna
Budek
z Krzyżanowa
w. 1417–80,
† p. 1482
~ Fenenna (1462),
† p. 1502
~ 1. Mikołaj z Szewców Nadolnych h. Rola
2. Maciej z Woli Bezdziadowej h. Jelita
w. 1475–1502
~ Katarzyna
(1475)
w. 1482–1502
z Krzyżanówka
z Krzyżanówka
Mikołaj
Jan
Andrzej
z Krzyżanówka
w. 1482–1502
~ Małgorzata z Tarno-
wa Groszków (1492)
z Krzyżanówka
Stanisław
w. 1482–1512
mieszczanin
w Kutnie
Władysław
Katarzyna
Małgorzata
z Krzyżanówka
w. 1481–1515
~ Elżbieta z Wojszyc
(1481)
w. 1515
~ Bartłomiej
Strzegocki z Łęczycy
(1499)
w. 1512–22
mieszczanin
w Kutnie
z Krzyżanówka
Franciszek
z Krzyżanówka
Jan
w. 1512
z Krzyżanówka
Mikołaj
† p. 1502
z Krzyżanówka
Władysław
w. 1504–06
z Krzyżanówka
Andrzej
w. 1506
z Krzyżanówka
Wojciech
w. 1512
z Krzyżanówka
Budek
w. 1506
Władysław
z Krzyżanówka
w. 1512
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…221
Jan z Krzyżanowa
w. 1403–44
burg. łęcz. (1419–20)
~ Świętochna z Kaszew
h. Prawdzic (1426)
Anna
w. 1440–49
NNw. 1385
~ Pełka z Witoni (1385)
w. 1440–67
~ Mikołaj
Katarzyna
z Krzyżanowa
Wojciech
w. 1440
z Krzyżanówka
Bernard
w. 1482–89
z Krzyżanówka
Franek
w. 1482–84
Wojciech
z Krzyżanówka
w. 1482–1520
Piotr
z Krzyżanówka
w. 1482–1502
Elżbieta (?)
~ Jan z Drzewoszek
(1469)
Tablice genealogiczne222
Tablica 6a. Sulimowie ze Sławoszewa (pierwsze pokolenia)
Włodzimierz
psęd. łęcz. (1349–70)
† p. 1374
~ NN z Konar h. Awdaniec
Włodzimierz
ze Sławoszewa
w. 1386–1407
sędzia woj. łęcz., psęd. komi-
saryczny łęcz. (1406–7)
Dobiesław
ze Sławoszewa
w. 1388–98
† p. 18 II 1399
~ Lutka, † po 1403
Nastka
~ Mikołaj Skąpski
(1401)
† po 1449
~ Jakub Wieprzek
ze Sławoszewa (1405)
Świętochna
Michna
† po 1453
~ Wnor z Kłosek, potem
Mieczsług na Podlasiu
(1403), † p. 1453
ze Sławoszewa
Kiełcz
Mścichna
w. 1386
~ NN z Goszczynna
(1401)
† po 1453
~ Jan z Jackowa
† p. 1453
NN(córka)
w. 1387–92
Małgorzata
Jan
ze Sławoszewa, Dalikowa
w. 1391–1425
pis. ziem. łęcz. (1397–1425)
~ Małgorzata z Koźla h. Rola,
2 v. Dawid z Wałów
h. Awdaniec, † po 1444
(Tablica 6d)
ze Sławoszewa
Mikołaj
w. 1395–96
† po 11 I 1396
(Tablica 6b)
Stefan
ze Sławoszewa
w. 1398–1420, † p. 1423
~ Anna z Leszna (1411),
† po 1433
(Tablica 6c)
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…Tablica 6b. Sulimowie ze Sławoszewa i Jarochowa
223
Mikołaj
Rafał
i Jarochowa
Mikołaj
ze Sławoszewa
ze Sławoszewa
w. 1395–96
† po 11 I 1396
w. 1408–30
burg. łęcz. 1430
w. 1467–91
† p. 21 VI 1496
~ 1. Petronela (1470)
2. Dorota z Charbic (1489)
ze Sławoszewa
Marta
~ Jan z Miroszewic
(1486)
Katarzyna
~ Marcin Budek
z Wargawy (1488)
Dorota
~ Mikołaj
z Bedlna (1501)
Jadwiga
w. 1501–11
Tablice genealogiczne224
Stefan
Tablica 6c. Sulimowie ze Sławoszewa i Leszna
w. 1398–1423, † p. 1423
~ Anna z Leszna
(1411), † po 1433
w. 1436–50
duchowny
Władysław z Leszna
ze Sławoszewa
Marcin z Leszna
w. 1424–50
~ Katarzyna z Rogaszyna
(1448), † p. 1482
w. 1471–1520, † p. 1521
sędzia grodzki łęcz. (1516–20)
~ Małgorzata (1502)
Stefan z Leszna
Wojciech z Leszna
w. 1482–ok. 1505
Katarzyna
w. 1447–75
~ Bartłomiej z Lubowca
i Wilkowa (1448)
~ Mikołaj, mieszczanin
z Krośniewic (1493)
Małgorzata
Szymon z Leszna
† p. 1522
Stanisław z Leszna
w. 1521–22
Jakub z Leszna
w. 1521
Benedykt z Leszna
w. 1521–22
Jan z Leszna
w. 1522
Piotr z Leszna
w. 1522
Annaw. 1522
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…Tablica 6d. Sulimowie z Dalikowa i Konar
w. 1391–1425
pis. ziem. łęcz. (1397–1425)
† 17 IV/8 V 1425
~ Małgorzata z Koźla h. Rola,
2 v. Dawid z Wałów
h. Awdaniec, † po 1444
ze Sławoszewa, Dalikowa
Jan
Jan z Dalikowa
w. 1426–85
~ Dorota z Różyc
Fryjowych (?)
Andrzej z Konar
† po 1495
225
NN(córki)
w. 1427
Mikołaj z Dalikowa
† p. 1487
~ Anna ze Zdun (1474)
Adam z Dalikowa
† po 1483
~ 1. Dorota z Siemienic
2. Barbara z Warszyc
(1470)
Jan z Dalikowa
w. 1487–1509
~ Katarzyna
z Byszewa,
Goraja h. Ogon
(1495)
~ Mikołaj z Gajewa
Raciborka (Rachna)
Małgorzata
† p 1499
~ Mikołaj z Goła-
szyny, Chrząsto-
wa (1474)
~ Jan z Marus
Barbara
Jan z Dalikowa
w. 1491–1511
Jadwiga
~ Piotr z Topoli
(1499)
Małgorzata
~ Prosper z Golędzkiego
Elżbieta
~ Świętosław z Oszkowic
Tablice genealogiczne226
Tablica 7. Sulimowie z Dobrej, Maszkowic i Kiełminy
i Maszkowic
w. 1386, † p. 8 XII 1388
~ Anna (1386)
Sąd z Dobrej
Strzeszek
z Dobrej i Kiełminy
w. 1391–1440
~ Stachna z Bądkowa
h. Awdaniec (1399),
† po 1435
i Dąbrówki
Janisław z Maszkowic
w. 1391–1438
~ Katarzyna, c. Jakusza
z Orłowa h. Junosza
(1415), † po 1436
Wichna
† po 1434
~ Stefan Puczek
z Nędzerzewa h. Rola,
stol. łęcz. (1393)
NN(córka)
Ninogniew z Dobrej
stud. w Krakowie (1414/15),
notar. publ. (1420), prob.
w Piotrawinie (1427), altarysta
w Gnieźnie (1428), kan. łęcz.
(1428), kantor wiślicki (1432),
kan. krak (1433)
† 17 XII 1433
stud. w Krakowie 1468,
pleban w Dobrej
† po 1507
Strzeszek z Dobrej
Skarbimira
~ Wojciech
z Astachowic
(1432)
Jan z Dobrej
i Kiełminy
† p. 1469
~ Urszula
† po 1477
Małgorzata
~ Wojciech
z Grochowa
(1433)
Elżbieta
† po 1489
~ 1. Piotr z War-
szewic (1444)
2. Tomasz z Be-
donia (1449)
Jan z Dobrej
w. 1482–1518, † p. 1519
~ 1. Katarzyna (1482)
2. Katarzyna, 1 v. Walenty
z Dobieszkowa h. Jastrzębiec
Katarzyna
† po 1500
~ Jan z Maszkowic
h. Jastrzębiec (1482)
NN(córka)
Jadwiga
~ Bylina
z Zelgoszczy
(1512)
Stanisław
z Dobrej
w. 1519–21
~ Anna ze
Skotnik
Strzeszek
z Dobrej
w. 1519–21,
† 1521
~ Katarzyna z Za-
Mikołaj
z Dobrej
w. 1522
Urszula
w. 1519–22
Anna
w. 1519–22
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…Tablica 8. Sulimowie z Różyc Sulimowych i Bielawek
NN z Różyc
227
Sulima
Mikołaj Sulima
w. 1386–1400
w. 1400–27
w. 1426–52, † p. 1453
~ Anna z Podłęża (1426)
† po 1475
Jan Sulima z Różyc
Elżbieta
† p. 1484
~ 1. Jan Jasik z Jackowa
(1452), † p. 1467
~ 2. Stanisław z Rąkczy-
na (1471), † p. 1475
~ 1. Tomasz z Gusina
(1494)
2. Mikołaj z Kozanek
(1501)
Katarzyna
Piotr Sulima
z Bielawek
w. 1522–27
~ Barbara ze Smolic
(1522)
NN
† p. 1407
~ Klemens
z Przezwisk
Katarzyna
w. 1423–47
~ Jan Słupski z Wałów
h. Awdaniec (1423)
† p. 1467
~ Marcin z Bowętowa
(1466), † p. 1467
Katarzyna
z Różyc
Jakub Sulima
w. 1493–1528
~ Zofia (1509)
Elżbieta
Piotr z Różyc
w. 1416–27
~ Jasiek z Rusto-
wa, † p. 1416
stud. w Krakowie (1422), notar. publ.
(1426/27), prob. w Rossoszycy (1439),
kan. włocł. (1441), arch. łęcz. (1444),
oficjał łęcz. (1448), † 2 II 1449/1450
w. 1453–83, † p. 1484
~ Agnieszka z Choszczowy
(1462), † p. 1501
Piotr Sulima
z Różyc
Anna
~ Piotr z Mysłakowa
(1466)
Jan Sulima
z Bielawek
w. 1481–1522
~ Elżbieta Zakrzewska
z Tura (1487)
Anna
† po 1505
~ Wojciech
z Glinnika (1487)
Stanisław
z Bielawek
w. 1527
NN(córki)
w. 1527
Tablice genealogiczne228
Tablica 9a. Sulimowie z Różyc Trojanowych (potomkowie Dobiesława)
Dobiesław (Dobek)
z Różyc Trojanowych
w. 1386–1412
z Różyc
Jan Bożywołek
w. 1412–72, † po 1472
~ Magdalena z Iwicznej (1418)
Anna
† po 1481
~ Stanisław z Kubłowa (1481)
z Różyc
Włodzimierz (Włodek)
w. 1415–53, † po 1455
~ Anna z Kuroszy (1418)
† p. 1472
† po 1526
~ 1. Marcin ze Szczepanek (1481)
2. Wojciech Rzyszewski, † p. 1524
Barbara
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…Tablica 9b. Sulimowie z Różyc Trojanowych (potomkowie Trojana)
229
Andrzej z Różyc
† p. 10 V 1386
w. 1397–1413
Klemens
z Różyc i Simoni
Piotr Kuczaba
z Różyc
w. 1418–19
† p. 1443
~ Adam z Wysokiej
† p. 1444
NN
Anna
w. 1476–90
~ Bernard ze Słunaw
(1476)
NN z Różyc
Trojanowych
Trojan z Różyc
w. 1385–1423
Mikołaj Kuczaba z Różyc
w. 1415–41, † p. 1443
~ Anna z Chylina (1424)
NN
Naciesław
(Nacek) z Różyc
w. 1386–1406
burg. łęcz. (1398–1402)
(Tablica 11c)
~ Maciej z Gnojna
(1423)
w. 1465–71
~ Stanisław Krzy-
wonos z Kozanek
Małych, † p. 1471
† p. 1512
~ Andrzej z Gąsiorowa
Małgorzata
Katarzyna
NN
~ Gawron
z Ocic (1443)
Maciej z Różyc
w. 1443–82, † 1482
~ 1. Małgorzata z Koryt (1445)
2. NN z Leźnicy Wielkiej (1464)
3. Anna (1466), † po 1484
w. 1478 – ok. 1512
~ Helena z Osędowic (1490),
† po 1533
w. 1529–33
Jan Magołek z Różyc
Mikołaj z Różyc
Tablice genealogiczne230
Tablica 9c. Sulimowie z Różyc Trojanowych (potomkowie Naciesława)
Sąd z Różyc
Naciesław (Nacek)
z Różyc Trojanowych
w. 1386–1415
burg. łęcz. (1398–1402)
w. 1420–39
† p. 1444
~ Dorota
w. 1444–45
stud. w Krakowie
(1448), † po 1480
pleban w Rzujewi-
cach (1474)
Hieronim z Różyc
Małgorzata
Bogusław
z Różyc
w. 1420–38
Jasiek z Różyc
w. 1420–33
† p. 1441
~ Jadwiga z Wargawy
(1426)
Jan Dusza z Różyc
w. 1466–72
† p. 1473
~ Elżbieta
z Krobanowa
Piotr Czarny z Różyc
w. 1423–50
† p. 1466
~ Elżbieta ze Skłót
† p. 1485
Andrzej z Różyc
w. 1465–66
† p. 1487
Więcesław
z Różyc
w. 1424
Wawrzyniec
z Różyc
w. 1464–77
Stanisław z Różyc
w. 1444–74, † p. 1478
~ Łucja z Łężek
(1465)
w. 1476–81
Tomasz z Różyc
Jan z Różyc
w. 1480–ok. 1520
† p. 1524
altarysta w Turze
(1505)
NN(córka)
Jadwiga
† po 1487
~ Jakub z Idzikowic
(1471), † p. 1485
~ Andrzej Kustrzycki
Katarzyna
Jerzy z Różyc
w. 1499–1502
~ Małgorzata
z Psar (1500)
Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima…The relatives of Oporowscy
Sulima coat of arms
till the beginning of the 16th century
SUMMARY
This book relates to the monograph “Oporowscy, Sulima coat of arms.
Career of a magnates’ family in the late-Medieval Poland” written by
Tomasz Pietras, published in 2014 and aims to continue an attempt to
present the noble families, Sulima coat of arms of Middle Poland in the late
Medieval times. In the previous monograph the author presented history
of Oporowski family that became magnates in the Kingdom of Poland due
to Łęczyca voivode Mikołaj’s from Oporów developing career. Oporowski
family held the natural leadership over all less prosperous families, Sulima
coat of arms that inhabited Łęczyca region and whose representatives were
their neighbours or even distant relatives. The research made on those few
families’ history enables the role of protection, clientelism, cooperation and
solidarity in the noble society of Jagiellonian times. The chronogical scope
of this publication is set from the second half of the 14th century till the begin-
ning of the 16th century, whereas the geographical scope covers the former
Łęczyca Voivodship.
Apart from the Oporowski house, the authors portrayed five family circles,
Sulima coat of arms descended from Oporówek (Mały Oporów), Krzyżanów,
Sławoszewo, Dobra and Różyce. The history of above mentioned families
are the content of chapters dedicated to them. The research within the given
period of time resulted in identifying 237 people, 139 men and 98 women.
The majority of them were presented in separate short biograms. The gathe-
red data allowed to retrace even up to six generations back in some families’
history i.e. the noble family from Oporówek.
Considering the families’ property they belonged to the middle-income
gentry (heirs of Oporówek, Krzyżanów, Sławoszewo and Dobra) and some
of them to the less prosperous, so called “zaściankowa” gentry (families from
Krzyżanówek, Różyc Sulimowych and Trojanowych). There were no mag-
nates and senators, helding high positions, among their members. Merely few
232of them made a successful career as local officials: Franek from Krzyżanów,
sub-judge in Łęczyca region; Jan from Krzyżanów, castellan of Brzeziny and
Jan from Sławoszewo, manorial scribe. The other members often held vari-
ous judicial or burgrave positions, gainded due to protection of Oporowski
rich and influencial relatives, district heads and voivods from Łęczyca region.
The Oporowski family representatives were frequently asked for help in for-
mal sharing of property or being negotiators in the judicial cases concern-
ing their less prosperous relatives. They prov
Pobierz darmowy fragment (pdf)