Cyfroteka.pl

Jednym z najistotniejszych antagonizmów w Polsce międzywojennej był konflikt polsko-żydowski. Po polskiej stronie obozem, który w największym stopniu przyczyniał się do jego podsycania, była Narodowa Demokracja – potężny i masowy ruch polityczno-społeczny, zasłużony w bojach o niepodległość i kształtowaniu narodowej świadomości. Po drugiej stronie znajdowali się Żydzi – prężna i aktywna, a jednocześnie niejednolita, posiadająca aż trzy tysiące lat tradycji mniejszość narodowa i religijna, która w II Rzeczypospolitej stanowiła około dziesięć procent obywateli. Pomiędzy tymi dwoma podmiotami toczył się permanentny spór, który do dziś nie został w pełni wyjaśniony.
Książka „Narodowa Demokracja a Żydzi 1918–1929” umiejętnie przedstawia obawy i lęki, które wiodły do nienawiści i wrogości, a czasem do zazdrości i podziwu. Autor udziela odpowiedzi na wiele pytań, próbuje ocenić, które spośród antyżydowskich zarzutów Narodowych Demokratów były zgodne z prawdą i uzasadnione, które były ewidentnymi kłamstwami, a które można zaliczyć jedynie do propagandowych wymysłów ideologów, publicystów i dziennikarzy.
Lata 1918–1929 zaostrzyły konflikt, który w latach trzydziestych zmienił się w jawną wrogość, szykany, getto ławkowe i pogromy ludności żydowskiej. Piękne tradycje wspólnego życia obydwu narodów w ramach rzeczypospolitej szlacheckiej zostały zaprzepaszczone.