Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00326 007853 15361589 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Nowe kierunki w organizacji i zarządzaniu - ebook/pdf
Nowe kierunki w organizacji i zarządzaniu - ebook/pdf
Autor: , Liczba stron: 649
Wydawca: Wolters Kluwer Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-264-5006-8 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> naukowe i akademickie >> zarządzanie
Porównaj ceny (książka, ebook, audiobook).
Czytaj online.
Komentuj

Podręcznik stanowi zaawansowany kurs na temat współczesnych teorii organizacji i zarządzania. Zawiera informacje dotyczące wybranych istotnych kierunków i tendencji, które są powszechnie znane w Europie i Stanach Zjednoczonych, a z którymi polski czytelnik do tej pory miał ograniczony kontakt.

Główne obszary tematyczne podręcznika stanowią:

Wszystkie zawarte w podręczniku rozdziały mają jednolity układ. Otwierają je opisy przypadków (w większości pochodzące z oryginalnych badań autorów), które stanowią ilustrację przedstawionych teorii. Każdy rozdział zawiera także listę definicji podstawowych pojęć i kończy się pytaniami, które mogą być wykorzystane w dyskusji na zajęciach.

Adresaci:
Podręcznik przeznaczony jest dla studentów studiów II stopnia (magisterskich) nauk ekonomicznych i zarządzania. Może być wykorzystany jako literatura podstawowa do kompletnego kursu składającego się z wykładu i konwersatorium lub ćwiczeń.

Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

Wydawca Monika Pawłowska Redaktor prowadzący Janina Burek Opracowanie redakcyjne Renata Włodek Korekta i łamanie www.wydawnictwojak.pl Projekt graficzny okładki Barbara Widłak Zdjęcie wykorzystane na okładce © sergeymansurovru – Fotolia.com © Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. 2012 All rights reserved. ISBN 978-83-264-0761-1 Wydane przez: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. Redakcja Książek 01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a tel. 22 535 82 00, fax 22 535 81 35 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl www.wolterskluwer.pl Księgarnia internetowa www.profinfo.pl Spis treści Wstęp .................................................................................................................................. Monika Kostera, Beata Glinka 13 Część I. Współczesny kontekst organizowania – organizacja w relacjach z otoczeniem ...................................................................................... 27  1.   Organizacja w środowisku międzynarodowym. Zarys teoretyczno-  -instytucjonalny ....................................................................................................... Martyna Śliwa Opis przypadku ......................................................................................................... Podstawowe pojęcia .................................................................................................. Zarys historyczno-teoretyczny ................................................................................. Teorie wymiany międzynarodowej .......................................................................... Teorie związane z międzynarodową działalnością firm ......................................... Inwestycje zagraniczne ............................................................................................. Otoczenie instytucjonalne organizacji .................................................................... Uwagi końcowe .........................................................................................................  2.   Ponadnarodowi normodawcy i biznes ................................................................ Przemysław Hensel Opis przypadku – IATA, EASA i standardy bezpieczeństwa w komunikacji lotniczej ...................................................................................... Podstawowe pojęcia ................................................................................................. Wstęp ......................................................................................................................... Geneza nazwy............................................................................................................ Przyczyny powstawania ponadnarodowych normodawców .................................. Mechanizmy oddziaływania na biznes .................................................................... Typy ponadnarodowych regulatorów ...................................................................... Problemy związane z istnieniem ponadnarodowych normodawców ...................  3.   Kultura i organizacje. Perspektywa antropologiczna  ..................................... Paweł Krzyworzeka Opis przypadku ......................................................................................................... Podstawowe pojęcia ................................................................................................. Kultura – definicje i pojęcia ..................................................................................... 29 29 31 32 32 35 37 39 43 46 46 47 48 50 50 53 56 59 63 63 64 65 6 Spis treści Etnografia ................................................................................................................. Kultura i organizacje – rys historyczny ................................................................... Krytyka postkolonialna ........................................................................................... Otwarcie kulturowej kapsuły ..................................................................................  4.   Koncepcja klasy kreatywnej Richarda Floridy – nowa rzeczywistość   współczesnych organizacji? .................................................................................. Magdalena Miedzianowska Opis przypadku: Księży Młyn – osiedle kreatywne ............................................... Podstawowe pojęcia ................................................................................................. Pojęcie klasy kreatywnej. Talent, Tolerancja, Technologia ................................... Znaczenie klasy kreatywnej dla firm ...................................................................... Co motywuje klasę kreatywną do pracy? ............................................................... Art_Inkubator jako miejsce przyciągające klasę kreatywną .................................  5.   Społeczna odpowiedzialność organizacji ........................................................... Ewa Filipp Opis przypadku ......................................................................................................... Podstawowe pojęcia ................................................................................................. Społeczna odpowiedzialność biznesu – rys historyczny ........................................ Analiza przypadku firmy, która postrzega odpowiedzialność przede wszystkim 66 69 71 71 79 79 81 82 86 91 92 95 95 97 98 jako sposób zarządzania ..................................................................................... 102  6.   Ekologiczny kontekst zarządzania ....................................................................... 114 Marcin Żemigała Opis przypadku – THE BODY SHOP ................................................................... 114 Podstawowe pojęcia .................................................................................................. 117 Geneza zarządzania środowiskowego .................................................................... 118 Fundament zarządzania środowiskowego ............................................................. 120 Systemy zarządzania środowiskowego ................................................................... 123 Narzędzia wspomagające zarządzanie środowiskowe ........................................... 130 Uwagi końcowe ......................................................................................................... 135  7.   Wykorzystanie teorii corporate governance w korporacjach ........................... 138 Igor Postuła Opis przypadku ......................................................................................................... 138 Podstawowe pojęcia .................................................................................................. 141 Pojęcie corporate governance ................................................................................... 142 Główne teorie ........................................................................................................... 144 Rys historyczny .......................................................................................................... 146 Analiza przypadku .................................................................................................... 147 Część II. Różnorodność świata organizacji – metafory i archetypy ................... 153  8.   Archetypy, opowieści archetypiczne i metafory ................................................ 155 Monika Kostera Opis przypadku ......................................................................................................... 155 Podstawowe pojęcia .................................................................................................. 156 Spis treści 7 Archetypy a organizacje .......................................................................................... 157 Opowieść archetypiczna .......................................................................................... 162 Metafory ................................................................................................................... 165   9.  Sektor publiczny – specyfika i metody zarządzania ......................................... 171 Przemysław Hensel Opis przypadku – e-Government w Korei Południowej ........................................ 171 Podstawowe pojęcia .................................................................................................. 172 Specyfika zarządzania publicznego ......................................................................... 173 Hierarchie, rynki i sieci – podejścia do zarządzania publicznego ........................ 174 e-Government ............................................................................................................ 183 Podsumowanie .......................................................................................................... 185 10.  Gmina jako organizacja – zarządzanie gminą ................................................... 189 Jacek Pasieczny Opis przypadku ......................................................................................................... 189 Podstawowe pojęcia .................................................................................................. 192 Główne teorie ........................................................................................................... 193 Rys historyczny .......................................................................................................... 199 Analiza przypadku .................................................................................................... 201 11.  Kwestie praktyczne zarządzania w kontekście wielonarodowym.   Perspektywa firmy i jej interesariuszy ................................................................ 205 Martyna Śliwa Opis przypadku ......................................................................................................... 205 Podstawowe pojęcia .................................................................................................. 207 Badania i rozwój ....................................................................................................... 207 Marketing międzynarodowy .................................................................................... 208 Zarządzanie łańcuchem logistycznym..................................................................... 210 Operacje międzynarodowe w sektorze usług ......................................................... 211 Zarządzanie zasobami ludzkimi w kontekście firm wielonarodowych ................ 213 Znaczenie różnic kulturowych ................................................................................. 215 Aspekty zarządzania finansowego w firmach wielonarodowych .......................... 216 Standardy rachunkowości i sprawozdawczości finansowej ................................... 218 Uwagi końcowe ......................................................................................................... 219 12.  Małe przedsiębiorstwa – specyfika i problemy zarządzania ........................... 221 Beata Glinka, Urszula Gulan Opis przypadku ......................................................................................................... 221 Podstawowe pojęcia .................................................................................................. 222 Małe przedsiębiorstwa – wprowadzenie ................................................................. 223 Odmienna firma, odmienne wyzwania? ................................................................. 226 Podsumowanie .......................................................................................................... 234 13.  Fenomen przedsiębiorczości społecznej ............................................................. 238 Aneta Milczarczyk Opis przypadku – walka o godne życie ................................................................... 238 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 240 8 Spis treści Ambiwalentność przedsiębiorczości społecznej .................................................... 241 Istota przedsiębiorczości społecznej ....................................................................... 242 Narodziny przedsiębiorczości społecznej ............................................................... 244 Przedsiębiorczość społeczna w praktyce ................................................................. 246 Część III. Społeczne i techniczne elementy organizacji – powiązania i ewolucja ................................................................................................................ 251 14.  Nowe technologie w organizacjach ..................................................................... 253 Jerzy Kociatkiewicz Opis przypadku ......................................................................................................... 253 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 254 Wstęp ......................................................................................................................... 255 Rys historyczny .......................................................................................................... 255 Główne teorie ........................................................................................................... 259 Analiza przypadku .................................................................................................... 263 15.  Struktury i projektowanie organizacji ................................................................ 267 Beata Glinka, Przemysław Hensel Opis przypadku ......................................................................................................... 267 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 268 Wprowadzenie – potrzeba tworzenia struktur ....................................................... 269 Ewolucja podejścia do struktur i projektowania ................................................... 272 Podsumowanie .......................................................................................................... 283 16.  Różnorodność kulturowa współczesnych organizacji ...................................... 285 Beata Glinka, Monika Kostera, Agnieszka Brzozowska Opis przypadku ......................................................................................................... 285 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 288 Wstęp ......................................................................................................................... 289 Organizacje wielokulturowe – źródła i przejawy różnorodności kulturowej ...... 289 Źródła różnorodności kulturowej ........................................................................... 290 Zarządzanie organizacjami różnorodnymi kulturowo .......................................... 295 Współczesne podejścia do różnorodności .............................................................. 298 Podsumowanie .......................................................................................................... 301 17.  Gender w organizacjach ........................................................................................ 305 Yga Kostrzewa Opis przypadków ...................................................................................................... 305 Podstawowe pojęcia .................................................................................................. 307 Od sufrażystek do gender mainstreamingu ............................................................ 310 Wprowadzanie teorii w praktykę ............................................................................ 316 18.  Duchowość w organizacji  ..................................................................................... 323 Michał Izak Opis przypadków ...................................................................................................... 323 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 325 Spis treści 9 Wprowadzenie .......................................................................................................... 326 Przejawy duchowości w organizacji ........................................................................ 326 Zainteresowanie duchowością ................................................................................ 328 Zdefiniować duchowość ........................................................................................... 328 Źródła i przyczyny .................................................................................................... 330 Przedstawienie głównych teorii ............................................................................... 332 Analiza przypadków ................................................................................................. 337 19.  Kompetencje przedsiębiorcze w tworzeniu i rozwijaniu organizacji ............ 340 Svetlana Gudkova Opis przypadku ......................................................................................................... 340 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 341 Model kompetencji przedsiębiorczych ................................................................... 342 Analiza przypadku .................................................................................................... 352 Podsumowanie .......................................................................................................... 355 Część IV. Współczesne trendy w zarządzaniu: teoria i praktyka ......................... 359 20.  Zarządzanie na rynku doznań .............................................................................. 361 Monika Kostera Opis przypadku ......................................................................................................... 361 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 362 Ewolucja zarządzania ............................................................................................... 363 Konsument na rynku doznań ................................................................................... 368 Zarządzanie firmą na rynku doznań ....................................................................... 370 Rynek doznań w praktyce ........................................................................................ 372 21.  Współczesne koncepcje zarządzania strategicznego ........................................ 376 Aleksandra Wąsowska Opis przypadku ........................................................................................................ 376 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 378 Strategia organizacji w perspektywie historycznej ................................................. 379 Zarządzanie strategiczne – podstawowe wybory ................................................... 382 Strategiczne odpowiedzi na wyzwania współczesności.......................................... 386 Podsumowanie .......................................................................................................... 392 22.  Planowanie jako walka z niepewnością .............................................................. 395 Tomasz Szczerski Opis przypadku ......................................................................................................... 395 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 396 Planowanie ................................................................................................................ 397 Luźne zasoby ............................................................................................................. 399 Intersubiektywne modele mentalne (dominująca logika) .................................... 401 Oswajanie niepewności ............................................................................................ 403 Strategiczna odpowiedź na słabe sygnały (weak signals)....................................... 404 Omówienie przypadku w świetle zaprezentowanych teorii .................................. 406 10 Spis treści 23.  Nowe kierunki w zarządzaniu ludźmi – zaangażowanie organizacyjne  ...... 409 Aleksandra Spik, Krzysztof Klincewicz Opis przypadku ........................................................................................................ 409 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 411 Wprowadzenie .......................................................................................................... 412 Czym jest zaangażowanie organizacyjne i jak je mierzyć ..................................... 413 Model zaangażowania organizacyjnego ................................................................. 414 Zaangażowanie organizacyjne – ewolucja koncepcji ............................................ 416 Źródła zaangażowania organizacyjnego ................................................................. 418 Wpływ zaangażowania organizacyjnego na zachowania w organizacji ............... 424 24.  Nowe kierunki w badaniach nad przywództwem ............................................. 429 Sylwia Ciuk Opis przypadku ......................................................................................................... 429 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 430 Przywództwo a zmiana organizacyjna ..................................................................... 431 Rys historyczny .......................................................................................................... 431 Nowe kierunki w badaniach nad przywództwem ................................................... 433 Przywództwo a kultura organizacyjna ..................................................................... 437 25.  Marketing krytyczny .............................................................................................. 443 Jerzy Kociatkiewicz Opis przypadku ......................................................................................................... 443 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 444 Rys historyczny .......................................................................................................... 445 Główne tematy .......................................................................................................... 447 Analiza przypadku .................................................................................................... 451 26.  Doradztwo naukowe (Action Research) jako metoda sprzyjająca   uczeniu się organizacji i tworzeniu wiedzy ........................................................ 455 Aleksander Chrostowski Opis przypadku ......................................................................................................... 455 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 457 Co to jest organizacja ucząca się? Cechy, warunki i zasady charakteryzujące uczące się organizacje ........................................................................................ 457 Projekty doradztwa naukowego jako podstawa uczenia się organizacji .............. 464 Etapy tworzenia prac projektowych w doradztwie naukowym, związanych z uczeniem się ..................................................................................................... 465 27.  Budowa i diagnoza organizacji uczących się ..................................................... 471 Adrianna Jednoralska Opis przypadku – UBuild ........................................................................................ 471 Podstawowe pojęcia .................................................................................................. 472 Wprowadzenie .......................................................................................................... 473 Typy i poziomy uczenia się ....................................................................................... 474 Organizacja ucząca się a organizacyjne uczenie się .............................................. 476 Rezultaty procesu uczenia się .................................................................................. 477 Spis treści 11 Narzędzia diagnostyczne organizacji uczących się ................................................ 478 Imperatywy działania organizacji uczącej się ......................................................... 483 Wykorzystanie Kwestionariusza Wymiarów Organizacji Uczącej się we współczesnych organizacjach ....................................................................... 485 28.  Rachunkowość jako system informacyjny wspomagający zarządzanie  ....... 488 Jan Turyna Opis przypadku ......................................................................................................... 488 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 490 Pojęcie i struktura systemu informacyjnego ........................................................... 491 Pojęcie i zakres współczesnej rachunkowości ........................................................ 495 Potrzeby informacyjne menedżerów w zarządzaniu .............................................. 499 Rachunkowość jako system informacyjny w przedsiębiorstwie ............................ 502 Podstawowe podsystemy informacyjne rachunkowości ........................................ 506 29.  Negocjacje w organizacji ....................................................................................... 511 Nikolay Kirov Opis przypadku ......................................................................................................... 511 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 512 Negocjacje we współczesnych organizacjach ......................................................... 513 Dlaczego i jak uczestnicy organizacji powinni przygotowywać się do negocjacji wewnątrzorganizacyjnych .................................................................................. 515 Jak budować koalicję ................................................................................................ 517 Analiza przypadku z wykorzystaniem głównych pojęć i teorii, pokazująca, jak są one stosowane do opisu i wyjaśnienia zjawisk organizacyjnych w praktyce ............................................................................................................ 519 Część V. Badanie współczesnych organizacji – wybrane metody i ich implikacje ....................................................................................................... 525 30.  Zarządzanie zmianą i badanie wartości organizacji z użyciem techniki   siatki repertuaru ..................................................................................................... 527 Dorota Joanna Bourne Opis przypadku ......................................................................................................... 527 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 530 Wędrówki zarządzania zmianą po świecie .............................................................. 531 Badania wartości i pojęć osobistych w organizacjach ........................................... 534 Zarządzanie zmianą w General Motors ................................................................. 535 31.  Teoria aktora-sieci (Actor-Network Theory) ....................................................... 540 Agnieszka Postuła Opis przypadku ......................................................................................................... 540 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 543 Pojęcia i definicje ...................................................................................................... 544 Główne teorie ........................................................................................................... 546 Krótki rys historyczny ............................................................................................... 549 Jak zastosować ANT w badaniach organizacji ....................................................... 550 12 Spis treści 32.  Wykorzystanie teorii ugruntowanej do badań przedsiębiorczości ................ 556 Beata Glinka, Svetlana Gudkova Opis przypadku ......................................................................................................... 556 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 557 Przedsiębiorczość ..................................................................................................... 558 Różne metody badania przedsiębiorczości ............................................................ 560 Możliwości wykorzystania teorii ugruntowanej w badaniu przedsiębiorczości .............................................................................................. 564 Podsumowanie .......................................................................................................... 572 33.  Opowiadania o karierze – zawodowe paradygmaty i gra dystynkcji  ........... 576 Katarzyna Wolanik Boström Opis przypadku ......................................................................................................... 576 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 577 Wychowawcze opowiadania .................................................................................... 578 Opowieść paradygmatyczna .................................................................................... 578 Pole, kapitał i gra dystynkcji .................................................................................... 580 Pole naukowe – najlepiej profesor, nieco opozycyjny ........................................... 581 Potyczki polowe i negatywny kapitał polityczny..................................................... 584 Gra dystynkcji w polu medycznym .......................................................................... 586 Rozwojowy menedżer w polu ekonomicznym ....................................................... 589 Podsumowanie .......................................................................................................... 592 34.  Podwójne czytanie rzeczywistości: wspieranie badań ilościowych   badaniami jakościowymi ....................................................................................... 594 Bartosz Sławecki Opis przypadku ......................................................................................................... 594 Podstawowe pojęcia ................................................................................................. 595 Podłoże podziału na badania jakościowe i ilościowe ............................................ 596 Łączenie badań ilościowych i jakościowych ........................................................... 599 Korzyści związane z łączeniem badań ilościowych i jakościowych ...................... 602 Łączenie badań jakościowych i ilościowych – analiza przypadku ........................ 604 35.  Krytyczne badania nad doradztwem organizacyjnym ..................................... 611 Tomasz Ludwicki ....................................................................................................... 611 Opis przypadku ......................................................................................................... 611 Podstawowe pojęcia .................................................................................................. 613 Krytyczne badania nad doradztwem organizacyjnym ........................................... 613 Relacja klient–konsultant ........................................................................................ 614 Podsumowanie .......................................................................................................... 624 Informacje o autorach ...................................................................................................... 629 Indeks ................................................................................................................................. 639 Wstęp Monika Kostera, Beata Glinka Nauki o zarządzaniu są dyscypliną podlegającą ciągłym zmianom: z dekady na dekadę, a nawet z roku na rok pojawiają się nowe mody i koncepcje do- tyczące świata organizacji oraz sposobów zarządzania nimi. Publikacja, którą przekazujemy w ręce Czytelnika, jest z zamierzenia swoistym przewodnikiem po tym zmieniającym się krajobrazie. Jest to podręcznik akademicki przezna- czony dla studentów studiów II stopnia (magisterskich) nauk ekonomicznych i zarządzania. Książka obejmuje kurs zaawansowany ze współczesnych teorii organizacji i zarządzania oraz może być wykorzystana jako literatura podsta- wowa do kompletnego kursu składającego się z wykładu i konwersatorium lub ćwiczeń. Zawiera rozdziały poświęcone wybranym bieżącym i istotnym z punktu widzenia dyscypliny kierunkom i tendencjom, które są powszechnie znane w Europie i Stanach Zjednoczonych, a także wchodzą tam w zakres ka- nonów nauczania zarządzania na poziomie zaawansowanym i podstawowym. Z większością tych koncepcji polski Czytelnik nadal ma ograniczony kontakt, gdyż wiele podstawowych prac z dorobku światowego nauk o zarządzaniu nie doczekało się jeszcze polskich wydań, choć ostatnio sytuacja wydawnicza nieco się pod tym względem poprawiła. Materiał zawarty w podręczniku wykracza poza typowy zakres kursu pod- stawowego z zarządzania i teorii organizacji. Obejmuje wybór aktualnych za- gadnień przedmiotu – począwszy od współczesnych teorii (teoria aktora-sieci, teoria uczącej się organizacji itd.), poprzez problemy współczesnego kontekstu (np. globalizacja), a skończywszy na obecnych praktykach zarządzania (rola informacji) oraz praktykach badawczych (wykorzystanie metod jakościowych i ilościowych do badania organizacji i zarządzania). Podręcznik nie wyczerpuje tematu, lecz oferuje przegląd niektórych kluczowych ujęć i modeli, które mogą być przydatne absolwentowi studiów zarządzania we współczesnej Polsce. Oddajemy w ręce czytelnika drugie wydanie, w którym zostały dokonane znaczące zmiany w stosunku do wcześniejszej książki, czyli Nowych kierunków w zarządzaniu (pod red. Moniki Kostery). W niniejszej publikacji została zmieniona organizacja podręcznika, część tekstów została zastąpiona bardziej 14 Wstęp szczegółowymi rozważaniami, niektóre wątki zostały rozwinięte, pojawiły się także zupełnie nowe tematy. Mamy nadzieję, że zmiany te spotkają się z uzna- niem czytelników i uczynią podręcznik ciekawszym. Zarządzanie jako nowoczesna dyscyplina akademicka Nauki o zarządzaniu często przywodzą na myśl dominujące w Polsce ujęcie kojarzące się z przedsiębiorstwami zorientowanymi na zysk. Takie podejście ma swoje korzenie w tradycji – wywodzi się jeszcze z czasów Henriego Fayola (teoretyk i praktyk z początku XX w.) i pierwszych instytutów zajmujących się organizacją procesu pracy, jego efektywizacją itp. Frederick Taylor, konsultant współczesny Fayolowi, uważany często za ojca dyscypliny, był przekonany, że uda się ostatecznie rozstrzygnąć, jaka jest „jedyna najlepsza metoda” (one best way) organizacji1. Mimo że badacze szybko odeszli od tej uproszczonej i w istocie naiwnej koncepcji, to nadal pokutuje ona w popularnym odbiorze zarządzania, a także zapewne w oczekiwaniach wielu studentów rozpoczyna- jących studia z tej dziedziny. Tymczasem nauki o zarządzaniu, mimo że są młodą dyscypliną, mają już za sobą wiele lat dość interesującego rozwoju. Już w latach 80. XX w. przedstawiciele zachodnioeuropejskich i amerykańskich nauk o zarządzaniu zaczęli się stawać bardziej autorefleksyjni, rozważając założenia i cele tych nauk oraz analizując ich dorobek. W rezultacie ujawniło się bogactwo ujęć i perspektyw, spośród których wiele jest stale rozwijanych i kontynuowa- nych, a także stało się widoczne, jak interesującymi osiągnięciami może się poszczycić współczesne zarządzanie. Część z nich odnosi się do zarządzania przedsiębiorstwami zorientowanymi na zysk, ale istnieje też duża grupa bardzo ciekawych i wartościowych ujęć i teorii, które poza ten tradycyjny schemat wykraczają. Warto wymienić takie kierunki i ujęcia, jak: teoria aktora-sieci, podejście przedsiębiorstwa-obywatela, przedsiębiorczość społeczna, zarządza- nie różnorodnością, zarządzanie na rynku doznań. Te ujęcia i wiele innych zostaną przedstawione w niniejszym podręczniku. Większość z nich może się poszczycić nie tylko bogatą literaturą przedmiotu – licznymi publikacjami, z których w zachodnim środowisku naukowym wiele jest już uznawanych za klasyczne, ale także ważnym miejscem w programach edukacyjnych na stu- diach typu magisterskiego, doktoranckiego i MBA wielu uczelni zachodnio- europejskich2. Często poświęca się im oddzielne przedmioty, a wiedza o nich 1 Więcej na temat prekursorów nauk zarządzania zob. w: Piotrowski (2002). 2 W szczególności dotyczy to uniwersytetów, ale często także wyższych szkół zarządzania i biz- nesu, takich jak np. Stokcholm School of Economics czy Copenhagen Business School. Wstęp 15 jest także przekazywana w ramach kursów podstawowych i zaawansowanych z zarządzania i teorii organizacji. Nie będą tu natomiast prezentowane bardziej tradycyjne ujęcia i teorie (ta- kie jak zarządzanie projektami, zarządzanie procesami, zarządzanie jakością i TQM, reengineering), gdyż istnieje wiele publikacji polskojęzycznych, w tym także podręczników akademickich, które są im poświęcone. Czym zajmują się nauki o zarządzaniu? Najogólniej rzecz biorąc, współczesne europejskie i amerykańskie nauki o zarzą- dzaniu zajmują się badaniem zjawiska zwanego organizacją i jego szczególnymi sposobami funkcjonowania, jakimi są zarządzanie i przedsiębiorczość. Przed- miot jest złożony i nie da się jednoznacznie określić, czym jest organizacja, ale nauki o zarządzaniu wyróżnia się spośród innych nauk, w tym od pokrewnych nauk społecznych i ekonomicznych. O ile przedmiot badań (makro)ekonomii i socjologii znajduje się na poziomie makro, a przedmiot badań psychologii na poziomie mikro, o tyle organizacje zajmują poziom mezo, pomiędzy tymi po- ziomami (Czarniawska-Joerges 1992). Podobnie jak wiele innych zjawisk, w tym społecznych i ekonomicznych, organizacje można badać na dwa podstawowe sposoby: jako przedmiot lub jako proces. Są to perspektywy równoprawne pod względem filozoficznym i epistemologicznym, lecz poznawczo właściwie wklucza- ją się wzajemnie – jeśli patrzymy na organizację jako proces, to nie istnieją takie naukowe metody badawcze, które jednocześnie pozwoliłyby studiować ją jako przedmiot, i odwrotnie. Patrząc na organizację w jeden sposób, zawsze musimy pominąć sposób drugi. Przy przyjmowaniu określonej perspektywy badawczej nie chodzi więc o to, która z tych dwóch jest bardziej prawdziwa, lecz raczej o to, by do założeń dobrać stosowne metody badawcze i w sposób zdyscyplinowany podcho- dzić do badań. W ogromnym uproszczeniu do ujęć zorientowanych na przedmiot pasują badania ilościowe, umożliwiające wyciągnięcie wniosków co do wycinka rzeczywistości, a następnie uogólnienie ich na całą populację za pomocą odpo- wiednich procedur naukowych. Do podejść zorientowanych na proces natomiast przydatne są metody jakościowe, za pomocą których, często w ramach tej samej organizacji, badane są działania rozciągnięte w czasie, a wnioskowanie dotyczy przebiegu procesów. Student niemający aspiracji naukowych nie musi znać pod- staw epistemologicznych ani zgłębiać filozofii nauki, by zajmować się organizacją i zarządzaniem, ale powinien rozumieć, że takie dwie perspektywy istnieją i że sprawiają one, iż możemy rozważać organizację na dwa różne sposoby, lecz nie jednocześnie. W Polsce niemal całkowicie dominuje podejście zorientowane na przedmiot. Niniejszy podręcznik oferuje przede wszystkim punkt widzenia ujęć procesualnych, aczkolwiek uwzględnia też ujęcia przedmiotowe. 16 Wstęp Jedną z najbardziej znanych definicji organizacji  jako  przedmiotu jest definicja wywodząca się z podejścia systemowego, która zakłada, że organizacje to złożone systemy otwarte, czyli pozostające w ciągłej interakcji z otoczeniem, składające się z elementów połączonych z sobą bezpośrednio i pośrednio (Ackoff 1973, cyt. w: Piotrowski 2002). Organizacje są systemami społeczno-technicz- nymi, w których podsystemy społeczne – ludzie (kultura) i cele – są systemami probabilistycznymi, czyli można przewidzieć ich zachowanie jedynie z pewnym prawdopodobieństwem, a podsystemy techniczne – struktury i technologia – są deterministyczne, czyli ich zachowanie jest w pełni przewidywalne (ilustra- cja 0.1). Organizacja jako całość jest probabilistyczna (Emery i Trist 1960). Ilustracja 0.1. Model Trista–Emery’ego Ludzie (kultura) Technologia Cele Struktura Podsystemy społeczne Podsystemy techniczne Źródło: opracowanie własne na podstawie Emery i Trist 1960. Zgodnie z tym ujęciem organizacja powinna być widziana jako całość – sys- tem to coś więcej niż suma jego części. Często działania podejmowane w ramach jednego podsystemu przynoszą rezultaty w kilku innych podsystemach, w tym także tych, których reakcji inicjator działań się nie spodziewał. Ponadto całość wywiera większy wpływ na części niż części na całość. Co więcej, nawet z za- wodnych elementów można stworzyć stabilną całość, ponieważ najważniejsze są relacje między elementami, nie zaś części same w sobie (Piotrowski 2002). Autorem najczęściej cytowanego sposobu patrzenia na organizację jako  proces jest Weick (1969/1979). Według niego ciągle trwające procesy organi- zowania polegają na łączeniu „trwających niezależnie działań w mające sens sekwencje, to znaczy tworzenie mających sens wyników” (Weick 1969/1979, s. 3). Rezultatem organizowania są cykle połączone z sobą w postaci pętli (lecz Wstęp 17 nie łańcuchów przyczynowo-skutkowych). Weick wyróżnił cztery etapy procesu organizowania, składające się na jeden cykl. Pierwszym etapem jest insceni- zacja (enactment), polegająca na ujmowaniu w nawias3 fragmentu otoczenia i nadaniu mu realności poprzez podejmowanie działań. Drugim etapem jest selekcja (selection), w trakcie której ludzie starają się zmniejszyć niepewność, obejmując działania swymi schematami poznawczymi. Dzięki temu działania i wydarzenia zaczynają sprawiać wrażenie sensownej całości. Kolejnym etapem jest przechowywanie (retention) polegające na tym, że wyniki działań są zacho- wywane w schematach poznawczych. Na każdym z tych etapów najważniejsze jest tworzenie sensu i dążenie do rozumienia całości (Weick 1995). Organizacje – czy to widziane jako przedmiot, czy jako proces – mają zawsze wiele aspektów, np. aspekt przedsiębiorstwa działającego na rynku i jednocześnie aspekt społeczny – współpracy i rywalizacji ludzi itd. Trudno jest odseparować którykolwiek z tych aspektów w sposób obiektywny; nie- którzy naukowcy uważają nawet, że jest to niemożliwe. Zawsze zależą one od dynamiki wewnętrznej i zewnętrznej, np. od aktorów społecznych i trendów otoczenia, w jakim działają. Oprócz celów formalnych, racjonalnych orga- nizacje zmierzają do osiągnięcia wielu innych celów oraz zaspokajają różne potrzeby ludzkie – spośród nich te, których zaspokajanie oficjalnie głoszą, mogą, ale wcale nie muszą być najważniejsze. Już Weick (1969/1979) pisał, że jednym z ważnych aspektów organizowania są uczucia społeczne. Podobnie Gabriel, Fineman i Sims (1992/2000) w swoim bestsellerowym podręczniku podkreślają mnogość aspektów organizacji, takich jak uczucia uczestników, przepisy i zasady, wstępowanie do organizacji i odchodzenie z niej, moralność, odpowiedzialność itd. Hatch (1997/2002) w swoim nie mniej popularnym pod- ręczniku przeznaczonym dla studentów zaawansowanych traktuje organizację jako splot czterech równie ważnych wymiarów: kultury, struktury społecznej, struktury fizycznej i technologii, pozostających z sobą w skomplikowanych i stałych związkach (ilustracja 0.2). Są także ściśle powiązane z otoczeniem, w które cały ten wzorzec jest wbudowany. Organizacje mogą być i często są poddawane świadomym procesom wy- wierania wpływu, procesy te jednak, nawet ukierunkowane, nie są ani liniowe, ani deterministyczne. Burrell (1997) twierdzi, że liniowość zabija – przez wiele lat nauki o zarządzaniu niepotrzebnie zajmowały się wtłaczaniem chaotycz- nych i nielinearnych procesów w zubażający je porządek opisu. Nie pomaga to w ich zrozumieniu, lecz przeciwnie – oddala nas od zrozumienia. Postrzeganie organizacji jako tworów z dobrze wyodrębnionymi granicami jest złudze- niem szkodliwym poznawczo. W ujęciu zorientowanym na przedmiot często 3 Ujmowanie w nawias jest niedoskonałym tłumaczeniem na język polski pojęcia bracketing, które oznacza dosłownie wzięcie w nawias, ale nie sugeruje traktowania czegoś jako mniej ważnego od głównego wątku, tak jak w wypadku polskiego odpowiednika. 18 Wstęp podkreśla się otwartość systemów organizacyjnych oraz to, że pozostają one w ciągłej interakcji z otoczeniem (Selznick 1948; Katz i Kahn 1966). W uję- ciu nakierowanym na postrzeganie procesów organizowanie jest działaniem wielokierunkowym, płynnym i umownym; staje się ono rzeczywiste dopiero wtedy, gdy ludzie nadadzą mu znaczenie, jak podkreśla Wright (1994). W obu podejściach akcentuje się rolę otoczenia. Ujęcia zorientowane na przedmiot definiują otoczenie jako środowisko wchodzące w relacje z systemem, od któ- rego system organizacyjny jest uzależniony, gdyż tylko w nim może przetrwać. Otoczenia mogą być spokojne, wzburzone-reaktywne i burzliwe (Emery i Trist 1965), zawsze jednak są powiązane z organizacją – organizacje pobierają od nich zasoby na wejściu i dostarczają im produkty na wyjściu. Z otoczenia napływa niepewność, a relacje z otoczeniem powodują, że przyszłość organi- zacji nie może być w prosty sposób przewidziana. By przetrwać w warunkach ciągłej wymiany z otoczeniem, organizacje muszą zapobiec entropii, czyli tendencji do rozpadania się systemów w otoczeniu – a zatem muszą się starać uzyskać entropię negatywną, zwaną niekiedy negentropią (Katz i Kahn 1966). Ilustracja 0.2. Model organizacji Mary Jo Hatch OTOCZENIE Kultura Struktura społeczna ORG Struktura fizyczna Technologia Źródło: Hatch 1997/2002, s. 32. Wstęp 19 W ujęciach zorientowanych na proces ważne są dynamiczne relacje istniejące między organizacją a jej kontekstem. Na przykład według szkoły neoinstytucjo- nalnej organizacja jest postrzegana jako część większego systemu społecznego porządkowania – porządku instytucjonalnego (DiMaggio i Powell 1991). W da- nym czasie i miejscu występuje zbiór dominujących, obowiązujących instytucji (wzorców postępowania), spośród których część przenika procesy organizowa- nia zarówno w praktyce, jak i w teorii oraz w wyobrażeniach ludzi. Do celów analitycznych przydatne może być wyodrębnienie pól organizacyjnych, czyli sieci działań połączonych z sobą instytucjonalnie. Takim polem mogą być np. administracja publiczna, branża albo współpracujący z sobą lokalni dostawcy, producenci, klienci, władze i konkurenci. Pola organizacyjne są wyodrębniane ze skomplikowanej sieci faktycznych powiązań instytucjonalnych, a ich celem jest przyjrzenie się wybranym działaniom. Mówiąc o sposobach wywierania wpływu na organizacje, należy wspomnieć o dwóch najbardziej powszechnych metodach, jakimi są zarządzanie i przedsię- biorczość. Zarządzanie jest szczególnym przypadkiem organizowania, polega- jącym na tym, że jednostki i zasoby są z sobą łączone w skoordynowany sposób po to, by osiągnąć cel lub wiązkę celów (Sjöstrand 1998)4. Taka koordynacja może przybierać formy zarówno zindywidualizowane, jak i zbiorowe. Zarządzać może zespół albo jedna osoba. Punktem wyjścia do powstania zarządzania jest postrzegana niepewność – jak pisze Sjöstrand – ponieważ zarządzanie to ra- dzenie sobie z niepewnością5. Alvesson i Willmott (1996/1998) charakteryzują zarządzanie jako złożone z aspektów technicznych i społecznych, przypomina- jąc, że powszechna w literaturze fachowej tendencja, by traktować zarządza- nie wyłącznie jako działalność techniczną, nie prowadzi do zrozumienia tego zjawiska6. Zarówno działania, jak i środki, wiedza oraz świadomość potrzebne do zarządzania wywodzą się z obu tych wymiarów rzeczywistości organizacyj- nej. Zarządzanie ma też bardzo ważny wymiar polityczny, którego pomijanie może prowadzić do naiwnych wyobrażeń, a niekiedy też do niebezpiecznie uproszczonych propozycji rozwiązań praktycznych w poszukiwaniu „efektyw- nego zarządzania”. Autorzy proponują, by patrzeć na zarządzanie całościowo, biorąc pod uwagę to, że jest ono praktyką społeczną powstałą w określonych warunkach społecznych i kulturowych. Przedsiębiorczość – różnie rozumiana – jest innym powszechnym sposo- bem na wywieranie wpływu na organizację (a także sposobem jej tworzenia), 4 Zgodnie z terminologią podejścia systemowego mówimy o podsystemie zarządzającym (Pio- trowski 1990). Celem podsystemu zarządzającego jest realizacja zadań systemu i utrzymanie go w zrównoważonych relacjach z otoczeniem (Koźmiński 1974). 5 Również w podejściu systemowym zwraca się uwagę na rolę zarządzania, polegającą na utrzymaniu organizacji jako całości w relacji do sił otoczenia (Selznick 1948). 6 Oczywiście takie ujęcie nie jest nowe, lecz nawiązuje do klasycznego już podejścia systemo- wego; por. np. Piotrowski (2002). 20 Wstęp jej logika i dynamika są jednak całkiem odmienne niż w wypadku zarządzania (Hjorth 2003). Przedsiębiorczość czerpie z niepewności, traktuje ją jako zasób, dzięki któremu możliwe staje się zdobycie przez organizację innych potrzebnych jej zasobów. Dzieje się tak w wyniku podważania i zmiany starych instytucji, przełamywania utartych wzorców w celu testowania granic, sprawdzania, co jest możliwe, eksplorowania nowych terytoriów oraz tworzenia nowych instytucji. Przedsiębiorczość jest, według Hjortha (2003), silnie innowacyjna i zorientowa- na kolektywnie – to twórcza forma organizowania, a więc także, podobnie jak w wypadku zarządzania, szczególny sposób organizowania, opierający się jednak na całkiem odmiennych zasadach i mający inne cele. Kwiatkowski (2000), pisząc o szczególnym wariancie przedsiębiorczości – przedsiębiorczości intelektualnej, zwraca uwagę, że istnieją trzy możliwe podejścia przedsiębiorców do otoczenia: dostosowywanie, wykorzystywanie i tworzenie. To trzecie podejście jest cha- rakterystyczne dla przedsiębiorcy intelektualnego. Przedsiębiorca intelektualny ma umiejętność znalezienia się we właściwym miejscu i czasie (inni nazywają to szczęściem). Ta wyjątkowa odmiana przedsiębiorczości polega na szczególnie dynamicznym i twórczym uczeniu się. Jednakże przedsiębiorczość zawsze wiąże się z aktywną postawą wobec otoczenia (Kwiatkowski 2000). O ile zarządzanie ma uchronić organizację przed niepewnością, o tyle przedsiębiorczość traktuje tę niepewność jako tworzywo i jakby swoiste „paliwo” dające organizacji napęd do rozwoju (Johannisson 1987). Dlatego w niniejszej publikacji przedsiębior- czości poświęcamy stosunkowo dużo miejsca. Zarządzanie i organizacje we współczesnym świecie Organizowanie jest zjawiskiem charakterystycznym dla nowożytności. Świat współczesny jest światem organizacji (Perrow 1991), które przybierają różne formy i mają różne cele – jedynie część z nich to przedsiębiorstwa nastawio- ne na zysk. Aktualność tego tematu nie jest wszakże jedynym powodem, dla którego warto się zajmować organizacjami – należy również pamiętać o tym, że są one bliskie ludziom i towarzyszą ludzkiemu doświadczeniu od czasów prehistorycznych. Ludzie często się organizują, gdy chcą osiągnąć coś, co jest trudne do osiągnięcia, pragną uzyskać względnie trwałe wyniki swych wysiłków czy po prostu chcą razem spędzić czas. Nauka, wiedza, technologia i cywili- zacja są zorganizowanymi sposobami radzenia sobie ludzi z rzeczywistością, przekazywanymi w zorganizowany sposób z miejsca na miejsce i z pokolenia na pokolenie. Także organizacje ekonomiczne istniały już w czasach starożyt- nych, niekiedy nawet w postaci prawdziwych imperiów gospodarczych, ich rola i znaczenie wzrosły jednak w czasie rewolucji przemysłowej. Obecnie mamy do czynienia z licznymi, niezwykle złożonymi organizacjami kierującymi się Wstęp 21 skomplikowanymi i niejednoznacznymi motywami, funkcjonującymi w róż- nych obszarach życia społecznego – od ekonomii do polityki. Teorie, które tę złożoność pomijają, nie tylko wprowadzają w błąd, ale także są społecznie niebezpieczne, gdyż proponują proste rozwiązania złożonych kwestii, co często w długim okresie powoduje powstanie znacznie poważniejszych problemów niż początkowe (Perrow 1972/1986). Jest bardzo prawdopodobne, że przyszłość należy do organizacji jeszcze bardziej złożonych. Dużo się dzisiaj mówi o desta- bilizacji życia organizacyjnego, powodującej korozję charakteru ludzi i poważne dylematy egzystencjalne (Sennett 1999/2006). Obecne instytucje i wiedza często nie przystają już do realiów zarządzania w rozwiniętych gospodarkach. Może to powodować – i powoduje – wiele problemów, można jednak próbować uzbroić się w wiedzę lepiej dostosowaną do współczesności i w ten sposób być lepiej przygotowanym na stawienie jej czoła. Ciekawą wizję zarządzania  w  przyszłości przedstawiają Strannegård i Friberg (2001). Badane przez nich przedsiębiorstwo jest firmą przyszłości, w której płynność i niestabilność są czymś powszednim, a nawet przyjmowane są jako oczywistość. Pracownicy są wykształceni, często jest to wykształcenie niebezpośrednio związane z wykonywaną pracą. Czują się źle w tradycyjnych, ustrukturyzowanych zawodach, mają natomiast silną potrzebę wykonywania pracy twórczej i różnorodnej. Mają do czynienia z osobami zarządzającymi o wysokich kompetencjach, które sprawnie wykorzystują nowoczesne idee zarządzania. Zarząd nie ogranicza pracowników ani firmy oraz stara się mak- symalnie korzystać z różnorodności i oryginalności. Firma nie działa zgodnie z klasycznymi kategoriami podręcznikowymi, łamie zasady zarówno marketingu, jak i tradycyjnego zarządzania strategicznego, np. poprzez angażowanie swojej marki na różnych niezwiązanych z sobą rynkach. „Business is not as usual” – powiedział badaczom jeden z rozmówców (Strannegård i Friberg 2001, s. 40). Zarządzanie tą organizacją zakłada zrozumienie oraz akceptację zmienności, złożoności i wieloaspektowości. Firma przedstawiona przez autorów jako przy- szłościowa daje przedsmak tego, czym w przyszłości może być zarządzanie. Być może zmierzamy ku nowym sposobom prowadzenia przedsiębiorstwa i dzia- łania w jego ramach. Nie tylko ku przedsiębiorstwom, którym udaje się opty- malnie łączyć innowacje i zyskowność, ale także ku sposobowi [zarządzania], gdzie granice między innowacją i zyskiem, zabawą i powagą oraz pracą i czasem wolnym zostaną wymazane (Strannegård i Friberg 2001, s. 106). Aby bez obaw wkroczyć w przyszłość takiej – i nie tylko takiej – praktyki, należy mieć kontakt ze współczesnymi teoriami. Autorzy niniejszego pod- ręcznika mają ambicję przedstawienia czytelnikowi jeśli nie kompletnego ich przeglądu, to przynajmniej czegoś w rodzaju zestawu próbek do wstępnej 22 Wstęp orientacji i przyjrzenia się całej gamie możliwości, jaką oferują nowoczesne zachodnioeuropejskie i amerykańskie nauki o zarządzaniu. Układ podręcznika Podręcznik został podzielony na pięć głównych części: 1. Współczesny kontekst organizowania – organizacja w relacjach z otocze- niem. 2. Różnorodność świata organizacji – metafory i archetypy. 3. Społeczne i techniczne elementy organizacji – powiązania i ewolucja. 4. Współczesne trendy w zarządzaniu – teoria i praktyka. 5. Badania współczesnych organizacji – wybrane metody i ich implikacje. Pierwsza, wprowadzająca część definiuje tło dalszych rozważań. Autorzy składających się na nią rozdziałów prezentują międzynarodowe środowisko działania organizacji (Martyna Śliwa), rolę, jaką w funkcjonowaniu współ- czesnych organizacji odgrywają ponadnarodowi normodawcy (Przemysław Hensel) oraz mechanizmy nadzoru nad korporacjami (Igor Postuła). Paweł Krzyworzeka nakreśla związki pomiędzy pojęciami organizacji i kultury (które znajdą kontynuację w dalszej części podręcznika) oraz prezentuje antropolo- giczne spojrzenie na organizację. Magdalena Miedziankowska przedstawia klasę kreatywną, czyli profesje twórcze, wymagające wysokiego jednostkowego kapitału ludzkiego. Dwójka autorów podejmuje tematykę odpowiedzialności świata biznesu – Ewa Filipp pisze o społecznej odpowiedzialności organizacji, Marcin Żemigała zaś – o znaczeniu ekologicznego kontekstu zarządzania. W drugiej części podręcznika prezentujemy różnorodność współczesnych or- ganizacji i wynikającą z niej konieczność dostosowywania procesów zarządzania. Monika Kostera rozpoczyna tę część charakterystyką wybranych archetypów i metafor świata organizacji. Kolejni autorzy skupiają się na przedstawianiu róż- nych organizacji: organizacji sektora publicznego i koncepcji nowego zarządza- nia publicznego (Przemysław Hensel), gmin (Jacek Pasieczny), korporacji wielo- narodowych (Martyna Śliwa), małych przedsiębiorstw (Beata Glinka i Urszula Gulan), a także zjawiska przedsiębiorczości społecznej (Aneta Milczarczyk). Trzecia część – poświęcona społecznym i technicznym elementom organi- zacji – nawiązuje do klasycznego, systemowego modelu organizacji. Społeczne i techniczne komponenty organizacji zostały jednak przedstawione w sposób dynamiczny, rozszerzający klasyczny, opisany wyżej układ: cele–ludzie–tech- nologia–struktura. Różnym obliczom technicznej strony organizowania po- święcili swoje rozdziały Jerzy Kociatkiewicz (nowe technologie), Beata Glinka i Przemysław Hensel (struktura i projektowanie organizacji). Kolejni autorzy Wstęp 23 podjęli problematykę aspektów społecznych – począwszy od różnorodności kul- turowej (Beata Glinka, Monika Kostera, Agnieszka Brzozowska) i problemów genderowych (Yga Kostrzewa), poprzez kwestie duchowości (Michał Izak), na kompetencjach przedsiębiorczych skończywszy (Svetlana Gudkova). Czwarta, najbardziej obszerna część książki pokazuje wybrane współczesne trendy w naukach o zarządzaniu, z uwypukleniem ich teoretycznych i praktycz- nych aspektów. Tradycyjnie zarządzanie jest interpretowane jako działanie dotyczące rynku dóbr produktów i/lub usług – Monika Kostera prezentuje odmienne podejście, opisując procesy zarządzania na rynku doznań. Dwa ko- lejne rozdziały są poświęcone problematyce strategii (Aleksandra Wąsowska) i planowania (Tomasz Szczerski). Zachowania ludzi i oddziaływania na nie są opisywane przez kolejnych autorów – Aleksandrę Spik i Krzysztofa Klincewicza (poruszających problematykę zaangażowania organizacyjnego) oraz Sylwię Ciuk (prezentującą nowe kierunki w badaniach nad przywództwem). Jerzy Kociat- kiewicz podjął problem nowych nurtów w marketingu, prezentując koncepcję marketingu krytycznego. Dwójka autorów prezentuje różne wątki związane z funkcjonowaniem organizacji uczących się: Aleksander Chrostowski koncen- truje się na doradztwie naukowym (action research), które przedstawia jako metodę sprzyjającą uczeniu się organizacji, zaś Adrianna Jednoralska opisuje budowę i sposoby diagnozy organizacji uczących się. Część tę kończą rozdziały dotyczące rachunkowości (Jan Turyna) i negocjacji (Nikolay Kirov). Ostatnia, piąta część podręcznika jest poświęcona badaniom w naukach o za- rządzaniu. Nie jest to przewodnik metodologiczny pokazujący ze szczegółami, jak należy badać organizacje, lecz raczej prezentacja wybranych – głównie jako- ściowych – podejść do badania, skoncentrowana na pokazaniu ich użyteczności i konsekwencji przyjmowania takiej, a nie innej badawczej konwencji. Dorota Bourne omawia technikę siatki repertuaru, Agnieszka Postuła pokazuje zaś, jak wykorzystać teorię aktora-sieci (Actor-Network Theory – ATN) w badaniach organizacji. Beata Glinka i Svetlana Gudkova analizują – opierając się na wła- snych badaniach – możliwości zastosowania teorii ugruntowanej w badaniach przedsiębiorczości. Opowieść paradygmatyczna, pole, kapitały i gra dystynkcji to tematyka rozdziału Katarzyny Wolanik Boström, Bartosz Sławecki natomiast włącza się do toczącej się obecnie w naukach o zarządzaniu dyskusji na temat łączenia badań ilościowych i jakościowych. Tę część, a zarazem całą książkę kończy rozdział Tomasza Ludwickiego, który prezentuje krytyczne badania nad doradztwem organizacyjnym. Wszystkie zawarte w podręczniku rozdziały mają jednolity układ ułatwia- jący ich odbiór i wykorzystanie w procesie dydaktycznym. Otwierają je opisy przypadków (często pochodzące z oryginalnych bada
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Nowe kierunki w organizacji i zarządzaniu
Autor: ,
Sklep
Format
Cena

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: