Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00614 010975 20693308 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Odliczenia i zwroty w Vat - ebook/pdf
Odliczenia i zwroty w Vat - ebook/pdf
Autor: Liczba stron: 296
Wydawca: Rebis Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-7483-498-8 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> poradniki >> zdrowie
Porównaj ceny (książka, ebook, audiobook).
Czytaj online.
Komentuj
Publikacja poświęcona jest tematyce zwrotów i odliczeń od podatków od towarów i usług, zagadnieniu niezwykle istotnemu ze względu na coraz częstsze sytuacje sporne pomiędzy pomiotami gospodarczymi a organami podatkowymi.
Tematyka poruszana w opracowaniu została zobrazowana licznymi przykładami zaczerpniętymi w znacznej części z dorobku judykatury, których zadaniem jest wskazanie przebiegu konkretnych procesów gospodarczych. W rozważaniach autor publikacji wskazuje również na rozwiązania wspólnotowe, szczególnie na uregulowania VI Dyrektywy, widząc konieczność interpretacji ewentualnych niezgodności w tym zakresie na korzyść podatników.
Publikacja może stanowić nieocenioną pomoc dla podmiotów gospodarczych w efektywnej obronie należnych im praw.
Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

Podatkowe Komentarze Tematyczne Krzysztof Wiœniewski Odliczenia i zwroty w VAT C.H. Beck Podatkowe Komentarze Tematyczne Odliczenia i zwroty w VAT Polecamy nasze publikacje z zakresu prawa podatkowego: El¿bieta Pu³awska PERSONAL TAX ACT, CORPORATE TAX ACT, GOODS AND SERVICES TAX ACT Literatura obcojêzyczna Jan Zdanowicz PODATEK OD CZYNNOŒCI CYWILNOPRAWNYCH, OP£ATA SKARBOWA Podatkowe Komentarze Praktyczne PODATKI 2007 Teksty Ustaw Becka Roman Kozierkiewicz DICTIONARY OF ACCOUNTING, AUDIT AND TAX TERMS Literatura obcojêzyczna Wojciech Dmoch PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH Podatkowe Komentarze Praktyczne FINANSE 2007 Teksty Ustaw Becka KSIÊGOWOŒÆ 2007 Teksty Ustaw Becka www.sklep.beck.pl Krzysztof Wiœniewski Odliczenia i zwroty w VAT WYDAWNICTWO C.H. BECK WARSZAWA 2007 Odliczenia i zwroty w VAT Stan prawny: styczeñ 2007 Redakcja: Renata Fleszar © Wydawnictwo C.H. Beck 2007 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Gen. Zaj¹czka 9, 01-518 Warszawa Sk³ad i ³amanie: Wydawnictwo C.H. Beck Druk i oprawa: P.W.P. INTER-DRUK, Warszawa ISBN 978-83-7483-498-8 Spis treści Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX Rozdział 1. Zagadnienia podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1. Podatek od towarów i usług jako obrotowy podatek wielofazowy netto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2. Elementy konstrukcyjne podatku od towarów i usług . . . . . . . 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.1. Podmiot 2.2. Przedmiot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 2.3. Obowiązek podatkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 2.4. Podstawa opodatkowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 3. Pojęcie zwrotu w podatku od towarów i usług . . . . . . . . . . 23 3.1. Przyczyny występowania zwrotu . . . . . . . . . . . . . . 23 3.1.1. Nadpłata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 3.1.2. Korekta deklaracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 3.1.3. Wielofazowość netto . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 3.2. Proceduralne ramy zwrotu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 3.2.1. Forma zwrotu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 3.2.2. Terminy, odsetki, przedawnienie . . . . . . . . . . . 28 Rozdział 2. Odliczenia – prawo, terminy, wyłączenia . . . . . . . . 33 1. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 2. Podatek naliczony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 2.1. Źródło podatku naliczonego . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 2.2. Podatek naliczony przy nabyciu i użytkowaniu 2.3. Podatek naliczony przy tzw. eksporcie towarów i usług . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 2.4. Podatek naliczony u małych podatników . . . . . . . . . . 68 2.5. Podatek naliczony u podatników dokonujących sporadycznych dostaw nowych środków transportu . . . . 69 3. Regulacje wspólnotowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 samochodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 3.1. Przyczyny regulacji wspólnotowych w podatku od wartości dodanej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 3.2. Neutralność VAT a odliczenia . . . . . . . . . . . . . . . . 74 3.3. Związek odliczeń z transakcjami opodatkowanymi . . . . . 75 3.4. Źródła podatku naliczonego . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 3.5. Szczególne przypadki dopuszczalności odliczenia podatku naliczonego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 4. Terminy odliczenia podatku naliczonego . . . . . . . . . . . . . 81 4.1. Zasady ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 V Spis treści Ulga na „złe długi” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 4.2. Korekta podatku naliczonego w deklaracji VAT-7. 4.3. Szczególne terminy obniżenia podatku należnego 4.4. Przeniesienie podatku naliczonego na następne o naliczony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 okresy rozliczeniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 5. Regulacje wspólnotowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 5.1. Moment powstania prawa do odliczenia . . . . . . . . . 103 5.2. Wymogi formalne dla odliczeń . . . . . . . . . . . . . . 105 5.3. Mechanizm potrąceń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 5.4. Uchybienie terminom lub wymogom formalnym . . . . . 109 5.5. Zasady rozliczania nadwyżki podatku naliczonego nad należnym . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 6. Odliczenie proporcjonalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 7. Regulacje wspólnotowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 7.1. Zakres odliczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 7.2. Wyłączenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 7.3. Ustalanie proporcji wstępnej i jej korekta . . . . . . . . . 119 8. Korekta podatku naliczonego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 9. Regulacje wspólnotowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 9.1. Przesłanki korekty rozliczenia pierwotnego . . . . . . . . 131 9.2. Korekta związana ze środkami trwałymi . . . . . . . . . 132 10. Wyłączenia odliczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 podatkowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139 10.1. Import usług z państw o szkodliwej praktyce 10.2. Niemożność zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 10.3. Usługi gastronomiczne i noclegowe . . . . . . . . . . . 149 10.4. Wydatki związane z używaniem samochodów . . . . . . 150 10.5. Inne przypadki wyłączenia prawa do odliczenia . . . . . 150 11. Wyłączenie odliczenia w regulacjach wspólnotowych . . . . 157 Rozdział 3. Zwroty – terminy oraz tryb . . . . . . . . . . . . . . 161 1. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 2. Terminy zwrotu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 3. Przyspieszenie terminów zwrotu . . . . . . . . . . . . . . . . 171 4. Podwyższenie różnicy podatku do zwrotu . . . . . . . . . . . 174 5. Zadysponowanie zwrotem przez urząd skarbowy . . . . . . . 175 6. Szczególne wypadki zwrotu różnicy podatku . . . . . . . . . 176 7. Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 Załączniki Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 VI Wprowadzenie Zgodnie z defi nicją zawartą w art. 6 OrdPU, podatkiem jest publiczno- prawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. Ordynacja podatkowa wprowadza również do syste- mu prawa fi nansowego pojęcie zwrotu podatku w sytuacjach określonych jej przepisami oraz przepisami ustaw szczegółowych, który staje się pra- wem podmiotowym podatnika podlegającego zgodnie z treścią ustaw po- datkowych obowiązkowi podatkowemu. Z punktu widzenia organów podatkowych sytuacją najbardziej pożąda- ną byłby brak konieczności dokonywania jakichkolwiek zwrotów podat- ków już pobranych. Natomiast podatnicy, jako zobowiązani do wykonania zobowiązania podatkowego, przez instytucję zwrotu podatku dochodzą od Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy należnych im zgodnie z prawem roszczeń. Mając na uwadze powyższe, problematyka zwrotu podatku, prawdopo- dobnie najbardziej skomplikowanego i najpowszechniejszego, jakim jest podatek od towarów i usług, zasługuje na szczególną uwagę, jako że dla podmiotów podlegających obowiązkowi podatkowemu z tytułu podatku od towarów i usług możliwość uzyskania, w tej czy innej postaci, zwro- tu choćby części podatku stanowi istotę konstrukcji podatku od towarów i usług. Poruszany problem ma zatem nie tylko walor naukowy, ale także bardzo znaczący walor praktyczny. Z uwagi na fakt, że można wskazać, iż podobnie jak na gruncie podatku dochodowego umiejętność dokonywania właściwej kwalifi kacji wydatków do kosztów stanowiących koszty uzyska- nia przychodu stanowi niezbędny element aktywnej polityki podatkowej w przedsiębiorstwie, tak w podatku od towarów i usług taką umiejętnością jest właściwe określenie zdarzeń prawnych, z których wystąpieniem wią- zać się będzie prawo do obniżenia wartości podatku należnego bądź prawo do uzyskania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. W trakcie rozważań nie możemy zapomnieć, że początkiem i przyczy- ną sprawczą obecnego kształtu podatku od towarów i usług jest dokonana w dniu 1.5.2004 r. akcesja Rzeczypospolitej Polskiej do struktur Unii Euro- pejskiej i związana z tym konieczność dostosowania naszego ustawodawstwa do dyrektyw UE. Stąd też nie sposób jest abstrahować od analizy wybranych zagadnień VI Dyrektywy poświęconych instytucji zwrotu podatku od war- tości dodanej jako podstawy prawnej funkcjonowania podatku od towarów VII Wprowadzenie i usług w stosunkach obrotu wewnątrzwspólnotowego. Należy mieć jednak na uwadze fakt, że zgodnie z Konstytucją RP1 prawo organizacji międzyna- rodowej, której RP jest członkiem, stosuje się (jeśli jest to możliwe) bezpo- średnio bez uprzedniej implementacji do stosunków prawnych wewnątrzpań- stwowych. Polska ponadto, wstępując do Wspólnot Europejskich, zobowią- zała się uznać za obowiązujący dorobek acquis communautaire, elementem którego jest bogate orzecznictwo ETS wielokrotnie uznające pierwszeństwo stosowania dyrektyw w stosunkach podatnik – krajowy aparat skarbowy, mimo że ze swojej konstrukcji dyrektywy stanowią jedynie wytyczne dla ustawodawców państw członkowskich. Praca niniejsza składa się z dwóch części. Pierwsza z nich została po- święcona ogólnym zagadnieniom konstrukcji podatku od towarów i usług jako powszechnego podatku obrotowego o charakterze wielofazowym. Po- datek od towarów i usług stanowi część składową systemu podatkowego, zatem naturalnym jego elementem są cechy charakterystyczne dla podatku jako kategorii generalnej. W części tej podjęto również próbę umiejscowie- nia zwrotu podatku od towarów i usług jako jednego ze źródeł powstawania zwrotu w ujęciu ogólnym, z uwzględnieniem zarówno aspektów material- nych, jak i formalnych instytucji zwrotu. Druga część opracowania poświęcona została analizie obecnie obowią- zujących uregulowań podatkowoprawnych, przy czym analiza przepisów została, w miarę możliwości, zobrazowana przykładami zaczerpniętymi z praktyki organów administracji skarbowej oraz orzecznictwa sądowoadmi- nistracyjnego. Na zakończenie każdego z zagadnień szczegółowych przed- stawiono także zarys regulacji wspólnotowych, ze szczególnym wskazaniem tych regulacji krajowych, które mogą stanowić potencjalne źródło sporów organów administracji podatkowej z podatnikami przed Europejskim Trybu- nałem Sprawiedliwości. Na szczęście dla podatników obszarów niezgodno- ści z roku na rok jest coraz mniej, gdyż ustawodawca w ramach kolejnych nowelizacji ustawy o VAT dokonuje coraz większego ujednolicenia przepi- sów krajowych z regulacjami obowiązującymi we Wspólnocie oraz prakty- ki prezentowanej w orzecznictwie ETS. Wciąż jednak Komisja Europejska wielokrotnie zwraca uwagę rządowi RP na ignorowanie w treści przepisów prawa reguł obowiązujących na gruncie podatku VAT w UE. styczeń 2007 r. Krzysztof Wiśniewski 1Art. 91 ust. 3 w zw. z art. 90 Konstytucji RP. VIII Wykaz skrótów 1. Źródła prawa I Dyrektywa . . . . . . . . . Pierwsza Dyrektywa Rady z 11.4.1967 r. w spra- wie harmonizacji przepisów Państw Członkow- skich w zakresie podatków obrotowych (67/227/ /EEC) VI Dyrektywa . . . . . . . II Dyrektywa . . . . . . . . Druga Dyrektywa Rady z 11.4.1967 r. w spra- wie harmonizacji przepisów Państw Człon- kowskich w zakresie podatków obrotowych (67/228/EEC) (także jako: dyrektywa) – Szósta Dyrektywa Rady z 17.5.1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych – wspólny system po- datku od wartości dodanej: ujednolicona pod- stawa wymiaru podatku (77/388/EEC) VIII Dyrektywa. . . . . . Ósma Dyrektywa Rady z 6.12.1979 r. w spra- wie harmonizacji przepisów Państw Człon- kowskich dotyczących podatków obrotowych – zasady zwrotu podatku od wartości dodanej podatnikom nieposiadającym siedziby na tery- torium kraju (79/1072/EEC) XIII Dyrektywa. . . . . . Trzynasta Dyrektywa Rady z 17.11.1986 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obroto- wych – zasady zwrotu podatku od wartości do- danej podatnikom nieposiadającym siedziby na terytorium Wspólnoty (86/560/EEC) rozporządzenie Ministra Finansów z 14.7.2005 r. w sprawie wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej, a także przechowywa- nia oraz udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej tych faktur (Dz.U. Nr 133, poz. 1119 ze zm.) FaktElektR . . . . . . . . . . IX FaktVatR . . . . . . . . . . . . KasyRejR . . . . . . . . . . . Wykaz skrótów rozporządzenie Ministra Finansów z 25.5.2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatni- kom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawia- nia faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają za- stosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2005 r. Nr 95, poz. 798 ze zm.) rozporządzenie Ministra Finansów z 28.3.2006 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz.U. z 2004 r. Nr 51, poz. 375 ze zm.) KC. . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. KKS . . . . . . . . . . . . . . Konstytucja . . . . . . . . . KP . . . . . . . . . . . . . . . . nowelizacja . . . . . . . . . nowelizacja z 2005 r. . . OrdPU . . . . . . . . . . . . . PDOFizU . . . . . . . . . . PDOPrU . . . . . . . . . . . ustawa VAT z 1993 r. . . VATU . . . . . . . . . . . . . VATWykR . . . . . . . . . . . . X z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) ustawa z 9.9.1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz.U. Nr 83, poz. 930 ze zm.) ustawa z 2.4.1997 r. Konstytucja Rzeczypospo- litej Polskiej (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483), ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych in- nych ustaw wraz z projektami aktów wykonaw- czych (druk sejmowy nr 734) ustawa z 21.4.2005 r. o zmianie ustawy o po- datku od towarów i usług oraz o zmianie nie- których innych ustaw (Dz.U. Nr 90, poz. 756) ustawa z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fi zycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) ustawa z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) ustawa z 8.1.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym ustawa z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.). rozporządzenie Ministra Finansów z 27.4.2004 r. w sprawie wykonania przepisów ustawy o po- datku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r. Nr 97, poz. 970 ze zm.) Wykaz skrótów VATZwrotR . . . . . . . . . . . rozporządzenie Ministra Finansów z 23.4.2004 r. w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom (Dz.U. z 2004 r. Nr 89, poz. 851 ze zm.) 2. Publikacje BISP . . . . . . . . . . . . . . Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych. Dz.U. . . . . . . . . . . . . . Dziennik Ustaw M.P. . . . . . . . . . . . . . . Monitor Polski MoPod . . . . . . . . . . . . Monitor Podatkowy ONSA . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyj- POP . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Orzecznictwa Podatkowego. PP . . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Podatkowy nego 3. Instytucje ETS . . . . . . . . . . . . . . (także jako Trybunał) Europejski Trybunał Sprawiedliwości EWG . . . . . . . . . . . . . . Europejska Wspólnota Gospodarcza EWWiS . . . . . . . . . . . . Europejska Wspólnota Węgla i Stali GATT . . . . . . . . . . . . . Układ Ogólny w Sprawie Ceł i Handlu MF. . . . . . . . . . . . . . . . Ministerstwo Finansów NSA. . . . . . . . . . . . . . . Naczelny Sąd Administracyjny TK . . . . . . . . . . . . . . . . Trybunał Konstytucyjny TWE . . . . . . . . . . . . . . . Traktat o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej WSA . . . . . . . . . . . . . . Wojewódzki Sąd Administracyjny 4. Inne skróty art. . . . . . . . . . . . . . . . lit. . . . . . . . . . . . . . . . . niepubl. . . . . . . . . . . . pkt . . . . . . . . . . . . . . . . publ. . . . . . . . . . . . . . . s. . . . . . . . . . . . . . . . . tekst jedn. . . . . . . . . . . ust. . . . . . . . . . . . . . . . artykuł litera niepublikowany punkt publikowany strona tekst jednolity ustęp XI Rozdział 1. Zagadnienia podstawowe Rozdział 1. Zagadnienia podstawowe 1. Podatek od towarów i usług jako obrotowy podatek wielofazowy netto Podatek od towarów i usług jest odpowiednikiem podatku od war- tości dodanej (VAT) rozpowszechnionego m.in. w krajach Wspólnot Europejskich. Jest to powszechny, wielofazowy podatek obrotowy obliczany od wartości netto dodanej w każdej fazie obrotu. Na ele- menty konstrukcyjne tego podatku, odróżniające go od pozostałych typów podatków obrotowych, składają się następujące cechy: – powszechność i wielofazowość, – potrącalność i jednokrotność opodatkowania, – przerzucalność i neutralność. Współczesne opodatkowanie podatkami pośrednimi ma charakter powszechny, ponieważ obejmuje swoim zakresem działania jak naj- szerszy obszar działalności każdego człowieka w ramach określonej jurysdykcji podatkowej. Drogą do osiągnięcia takiego efektu jest ob- ciążenie każdej fazy obrotu rozumianego jako kwota należna z tytułu wykonywania przez podatnika czynności podlegających opodatko- waniu1, czyli przemieszczania towarów wraz z władztwem do rozpo- rządzania (dostawa towarów) oraz świadczenia usług dokonywanych przez określony podmiot. Przeciwieństwem takiego założenia byłoby obciążenie jednej lub kilku faz tak określonego obrotu. producent handlowiec detalista konsument I faza obrotu II faza obrotu III faza obrotu Źródło: opracowanie własne Rysunek przedstawia uproszczony (przykładowy) schemat faz obrotu dla ce- lów oznaczenia momentu opodatkowania podatkiem obrotowym. W rzeczywi- stych warunkach ekonomicznych ilość faz obrotu (etapów jakie pokonuje np. towar w drodze od producenta do konsumenta) może być znacznie większa. 1 W. Modzelewski, J. Bielawny, K. Baran, M. Arnold, G. Mularczyk, J. Sekita, Materialne Prawo Podatkowe (Część szczegółowa). Zarys wykładu, pod red. W. Modzelewski, wyd. 4, ISP, Warszawa 2001, s. 14. 1 Odliczenia i zwroty w VAT Powszechności przedmiotowej musi korelatywnie odpowiadać powszechność podmiotowa ujmowana jako obciążenie obowiąz- kiem podatkowym wszystkich podmiotów niezależnie od ich formy prawnej i typu własności (prywatna, państwowa, samorządowa). Nałożenie podatku na każdą z faz obrotu kryje w sobie niebez- pieczeństwo podwójnego (wielokrotnego) opodatkowania. Ponieważ zawarcie w cenie sprzedaży kwoty podatku daje efekt kumulowania się podatku w cenie produktu, rozwiązaniem problemu jest poddanie opodatkowaniu podatkami obrotowymi kwoty netto wynikłej z doko- nanego obrotu. W ten sposób opodatkowana jest sama czysta wartość produktu bądź usługi, wysokość podatku zależy w takim układzie od wysokości kwoty netto, a nie od liczby faz obrotu. Podatek obrotowy brutto: Podatek obrotowy netto: producent producent 122 zł z VAT 122 zł+100 zł+22 VAT handlowiec chce zarobić 30 zł handlowiec chce zarobić 30 zł 122 zł+30 zł=152 zł 152 zł+22 VAT=185,44 zł 130 zł+22 VAT zł=158,60 zł detalista chce zarobić 10 detalista chce zarobić 10 185,44 zł+10 zł=195,44 zł 195,44 zł+22 VAT=238,44 zł 140 zł+22 VAT=170,80 zł konsument płaci 238,44 zł Źródło: opracowanie własne konsument płaci 170,80 zł Rysunki przedstawiają porównanie wpływu opodatkowania obrotu po- datkiem obrotowym brutto i netto na fi nalną wartość ceny produktów sprzedawanych fi nalnie konsumentom. W przypadku podatku obrotowego typu brutto im większa liczba faz obrotu, tym większa cena fi nalna, gdyż w każdej fazie podstawa naliczenia podatku zawierała w sobie już podatek naliczony przez zbywcę (wielokrotne opodatkowanie). 2 Rozdział 1. Zagadnienia podstawowe W przypadku podatku typu netto wartość ceny końcowej zależy od war- tości narzutu jaki realizują poszczególni uczestnicy procesu handlowego. Z uwagi na to, że podatek naliczony przez sprzedawcę nie powiększa pod- stawy opodatkowania u kolejnego zbywcy, opodatkowanie pozostaje neu- tralne dla wartości ceny aż do momentu sprzedaży na rzecz konsumenta. Jednokrotność opodatkowania w podatku obrotowym o cha- rakterze wielofazowym netto zapewnia opodatkowanie wartości dodanej netto, wynikłej z potrącenia z ceny zbytu ceny nabycia. Wartość tę uzyskuje się w drodze określenia różnicy pomiędzy podlegającą opodatkowaniu wartością przychodu ze sprzedaży towarów i świadczenia usług a wartością zakupionych na ten cel towarów i usług podlegających opodatkowaniu we wcześniejszej fazie obrotu (VAT – typu „produkt brutto” i „produkt netto”1). Można także posłużyć się metodą odliczenia od podatku należ- nego kwot podatków naliczonych przy nabyciu towarów i usług wykorzystanych przy działalności opodatkowanej (VAT – typu „kon- sumpcja”2), co jest obecnie powszechną metodą w krajach Unii Euro- pejskiej. Tryb ten znany jest także pod nazwą kredytu podatkowego. Podatek należny – podatek wynikający z zastosowania stawki podatkowej do kwot obrotu zrealizowanego w danej fazie. Podatek naliczony – podatek wynikający z faktur dokumentują- cych nabycie towarów i usług, zapłacony w poprzedniej fazie. Podatek do zapłaty – podatek należny – podatek naliczony. Wadą tej metody jest konieczność szczegółowego dokumento- wania dokonywanych transakcji, ponieważ tylko prawidłowo udo- kumentowana transakcja daje prawo do potrącenia. Podatek od tak określonej wartości lub tak określony podatek podatnik zobowiązany jest do odprowadzenia do urzędu skarbowego. Cechą szczególną oraz jej największym walorem, zwłaszcza dla administracji podatkowej państwa, jest niemniej jednak praktyczna samoregulacja wynikająca z konieczności właściwego udokumento- wania przeprowadzanych transakcji. Powiązanie realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego z fakturami zakupu i sprzedaży skut- kuje zrównoważeniem interesów sprzedawcy (niska cena – niewielki 1 Za F. Grądalski, Wstęp do teorii opodatkowania, SGH w Warszawie, Warszawa 2004, s. 109–110. 2 Za F. Grądalski, Wstęp..., s. 110. 3 Odliczenia i zwroty w VAT podatek należny) i kupującego (odpowiedni dokument i cena maksy- malnie wysoka – wysoki podatek do odliczenia). Jeżeli bowiem jeden z kontrahentów nie będzie dysponował odpowiednimi dokumentami poświadczającymi fakt dokonania sprzedaży oraz określającymi wartość podatku VAT (należnego u sprzedawcy i naliczonego u na- bywcy), nastąpi przerwa w ciągłości opodatkowania faz obrotu i tym samym zanegowana zostanie zasada jednokrotności opodatkowania. Potrącalność podatku powiązana jest z jego przerzucalnością. Wprawdzie podatek do urzędu skarbowego odprowadza podatnik – sprzedawca, ale środki na jego sfi nansowanie uzyskuje od nabyw- cy w formie narzutu na cenę netto. Nabywca bowiem w każdej fazie obrotu uiszcza sprzedawcy kwotę brutto, czyli kwotę netto + poda- tek VAT. Znając wartość brutto i stawkę podatku, można, stosując tzw. rachunek w stu, łatwo obliczyć kwotę podatku i wartość netto produktu bądź usługi, np. dla stawki 22 . Przykład Towary zostały nabyte za kwotę brutto 1200 zł. Stawka podatkowa dla tego typu dostawy wynosi 22 . A zatem w celu obliczenia wartości podatku naliczonego/należnego w kwo- cie transakcji należy: 1) oznaczyć wartość współczynnika udziału wartości podatku w cenie brut- to dla określonej stawki: 22 : (100 + 22) = 0,1803 2) przemnożyć wartość ceny nabycia przez obliczony współczynnik: 0,1803 x 1200,00 zł (wartość brutto) = 216,36 zł (wartość podatku VAT) Przerzucanie realnego ciężaru opodatkowania następuje aż do ostatniej fazy obrotu. Detalista, czyli podatnik dokonujący zbycia towarów i świadczenia usług na rzecz fi nalnego konsumenta, zbywa towar lub świadczy usługę fi nalnemu konsumentowi, który nie ma możliwości potrącenia kwot podatku i wartości netto nabycia. Tym samym staje się on realnie obciążony podatkiem VAT, choć nomi- nalnie nie jest podatnikiem. Kwota VAT zapłaconego przez fi nal- nego konsumenta równa jest sumie kwot podatków obciążających poszczególnych uczestników obrotu. 4 Rozdział 1. Zagadnienia podstawowe Przykład I Faza obrotu: Producent sprzedaje wytworzony przez siebie towar za 400 zł + 88 zł VAT. II Faza obrotu: Handlowiec (punkt sprzedaży hurtowej) odsprzedaje nabyty towar za cenę 500 zł + 110 zł VAT, czyli 400 zł + 88 zł VAT producenta powiększone o wartość narzutu ponad cenę nabycia, tj. 100 zł, i należny od tego podatek, tj. 22 zł VAT. III Faza obrotu: Detalista (punkt sprzedaży detalicznej) chcc zarobić na sprzedaży towaru (marża) 100 zł netto, czyli już po zapłaceniu podatku VAT do ceny zapłaconej handlowcowi tj. 10 zł (500 + 110 VAT) dolicza kwotę 100 powiększoną o 22 zł VAT od sprzedaży. Konsument w efekcie jest zobowiązany do zapłaty łącznie kwoty 732 zł, czyli 600 netto + 132 VAT. Ekonomiczny ciężar podatku poniesie zawsze konsument lub podmiot nie dokonujący dalszej odsprzedaży. Wyżej przedstawione cechy składają się na neutralność eko- nomiczną podatku od towarów i usług. Zamiarem twórców tego podatku było wyeliminowanie wpływu cenotwórczego podatków obrotowych. Dzięki tak skonstruowanej formule podatku VAT dla podejmowania przez podatników decyzji gospodarczych nie ma znaczenia aspekt ich opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ te same produkty bez względu na liczbę faz obrotu (mniej lub bardziej przetworzone) przy takiej samej cenie netto będą opodat- kowane w takiej samej wysokości. Konkurencyjność cen produktów bądź usług podlegających podobnemu obrotowi jest porównywalna, a jedyna możliwość zachwiania tego stanu to zwolnienie podmiotowe lub przedmiotowe jednej z faz obrotu. Wpływ zwolnień na gruncie podatku od towarów i usług na zachwianie rządzących nim zasad jednokrotności, przerzucalno- ści, a w efekcie neutralności spowodowana jest tym, że w podatku VAT zwolnienie z konieczności naliczania tego podatku wiąże się automatycznie z brakiem możliwości odliczania podatku naliczo- nego zawartego w nabywanych towarach i usługach. Tym samym podatnik korzystający ze zwolnienia podmiotowego lub dokonu- jący czynności zwolnionych, aby zrównoważyć stratę wynikłą 5 Odliczenia i zwroty w VAT z konieczności zapłacenia nie podlegającego odliczeniu podatku naliczonego, musi zawrzeć tę kwotę w cenie oferowanych towarów i usług – jego pozycja na gruncie podatku VAT jest porównywalna z fi nalnym konsumentem. Jednocześnie podmiot nabywający to- wary i usługi od podatnika zwolnionego, tudzież towary i usługi podlegające zwolnieniu, z uwagi na brak podatku naliczonego, nie może zmniejszyć własnego zobowiązania podatkowego. Tym samym, w przypadku dalszej odsprzedaży wcześniej zwolnionych towarów, dochodzi do zwielokrotnienia opodatkowania obrotu z powodu konieczności naliczenia przez nabywcę podatku należnego od podstawy zawierającej już podatek, który nie podlega odliczeniu w kolejnych fazach obrotu. Właśnie w celu uzyskania neutralności cenotwórczej VAT, w przypadku wymiany handlowej na poziomie międzynarodowym, państwa będące sygnatariuszami porozumień GATT1 przyjęły zało- żenie generalnego zwolnienia z opodatkowania eksportu przy jedno- czesnym opodatkowaniu importu. Niemniej jednak w celu rzeczy- wistego zniesienia opodatkowania podatkiem od wartości dodanej wymiany międzynarodowej wiele państw (w tym również Polska) w odniesieniu do eksporterów stosuje zwolnienie z zastrzeżeniem pra- wa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych następnie do działalności eksportowej2. 1 GATT, General Agreement on Tariffs and Trade, Układ Ogólny w Sprawie Ceł i Handlu, międzynarodowe porozumienie handlowe podpisane 30.10.1947 r. w Genewie przez 23 państwa członkowskie ONZ zaczęło obowiązywać od 1.1.1948 r. Do 1994 r. GATT był organizacją między- narodową skupiającą 128 państw, w tym 100 stałych członków. Celami organizacji były: likwidacja ograniczeń hamujących rozwój wymiany handlowej, obniżenie maksymalnych stawek celnych, ocena sytuacji w handlu międzynarodowym, rozstrzyganie sporów pomiędzy członkami. Oznacza to, że głównym celem jest liberalizacja handlu międzynarodowego i w efekcie stworzenie warun- ków zbliżonych do wolnej konkurencji. W 1960 r. utworzono stały organ wykonawczy – Radę Przedstawicieli. Od 1951 r. działa Sekretariat z Dyrektorem Generalnym, mający siedzibę w Gene- wie. W 1964 r. doszło do rewizji traktatu i zawarcia porozumienia pomiędzy krajami ubogimi i bo- gatymi. Porozumienie to przewiduje odejście od zasady wzajemności w rokowaniach handlowych. W latach 80. pojawiły się głosy o potrzebie rewizji porozumienia. W 1994 r. rozpoczęła działalność Światowa Organizacja Handlu (WTO), w 1995 r. GATT został do niej włączony jako tzw. GATT 94. Dotychczasowy układ (GATT 47) funkcjonował do 1996 r. Polska należy do GATT od 1967 r. 2 Dla ułatwienia podatnikom i administracji podatkowej rozróżnienia pomiędzy zwolnieniem rzeczywistym z opodatkowania podatkiem od wartości dodanej, które to zwolnienie związane jest z automatycznym brakiem prawa do odliczenia podatku naliczonego u zbywcy, ze zwolnie- niem pozornym, związanym m.in. z eksportem, a którego założeniem jest posiadanie prawa do 6 Rozdział 1. Zagadnienia podstawowe 2. Elementy konstrukcyjne podatku od towarów i usług 2.1. Podmiot Podatnikiem podatku od towarów i usług jest osoba prawna, jed- nostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej oraz oso- ba fi zyczna wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Ustawa określa przy tym własną defi nicję działalności gospodarczej. Jest nią wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo, ale z zamiarem jej częstotliwości. Jest nią też wykonywanie czynności polegających na wykorzystaniu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych. Przykład Osoba fi zyczna nabyła dwie nieruchomości lokalowe w atrakcyjnym miejscu w centrum miasta. Następnie umieściła ogłoszenie z ofertą ich wynajmu w lokalnej gazecie. W efekcie podpisała na obydwie nierucho- mości umowy najmu na czas nieokreślony na potrzeby prowadzonej przez najemców działalności gospodarczej. Zarówno z celu zakupu (lokal przeznaczony na wynajem – niemieszkalny), jak i charakteru najmu wynika gospodarczy charakter czynności. W kon- sekwencji wynajmujący, w świetle art. 15 ust. 1 VATU, jest podatnikiem podlegającym rygorom tej ustawy. Z zakresu podmiotowego ustawy wyłączono organy władzy pu- blicznej i obsługujące je urzędy w zakresie wykonywania czynności zleconych odrębnymi przepisami, z wyłączeniem czynności wyko- nywanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Tym samym urząd gminy, wykonując zadanie z zakresu administracji, np. wy- dając dokument tożsamości, nie świadczy ani usługi, ani dostawy towarów. Natomiast w sytuacji, kiedy ten sam urząd gminy zawiera odliczenia, niektóre państwa wprowadziły do krajowego systemu podatku od wartości dodanej stawkę 0 . W konsekwencji obrót zrealizowany z tytułu eksportu jest opodatkowany, ale eko- nomicznie nie ma podatku. 7
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Odliczenia i zwroty w Vat
Autor:
Sklep
Format
Cena

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: