Darmowy fragment publikacji:
PIT-Y I ulgI PodaTkowe 2017
PODATKI NR 1 INDEKS 36990X ISBN 978-83-65887-90-0 STYCZEŃ 2018 CENA 19,90 ZŁ (W TYM 23 VAT)
UKAZUJE SIĘ OD 1995 ROKU
PIT-Y I ulgI
PodaTkowe
2017
rozliczenie podatkowe
Jak prawidłowo wypełnić zeznanie podatkowe
Komu przysługują ulgi i jak z nich korzystać
Jak rozliczyć dochody z pracy, działalności
gospodarczej i najmu
ISBN : 978-83-65887-90-0
Partner merytoryczny
Pobierz zawartość płyty:
http://infor.pit-format.pl/?=rodz/link
Bezpłatny program do rozliczeń rocznych PIT 2017Polecany przez tysiące księgowych i kadrowych!Pobierz zawartość płyty:www.infor.pit-format.pl c y j n e
r e w o
u
l
z m i a n y
Z publikacji Czytelnik dowie się o rewolucyjnych
zmianach od 1 stycznia 2018 r., m.in. w zakresie:
zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób
fizycznych, w ustawie o podatku dochodowym od osób
prawnych oraz w ustawie o zryczałtowanym podatku
dochodowym – w formie przewodnika po zmianach
podwyższenia limitu dla środków trwałych
umożliwiającego ich jednorazowe rozliczenie w kosztach
podniesienia limitów dla niektórych zwolnień
podatkowych
www.sklep.infor.pl
801 626 666, 22 761 30 30
bok@infor.pl
155x115_pit_cit_ryczalt.indd 1
2017-12-14 12:53:26
PIT-Y I ulgI
PodaTkowe
2017
Dyrektor Centrum Wydawniczego
Marzena Nikiel
Redaktor merytoryczny
Katarzyna Wojciechowska
Sekretarz redakcji
Anna Seroczyńska
Redaktor graficzno-techniczny
Monika Rodziewicz
Korekta
Jolanta Bugaj
Adres redakcji
01-042 Warszawa
ul. Okopowa 58/72
Grupa INFOR PL
Prezes Zarządu
Ryszard Pieńkowski
INFOR PL Spółka Akcyjna
01-042 Warszawa
ul. Okopowa 58/72
www.infor.pl
Biuro Reklamy
Kamilla Alchimowicz
e-mail: kamilla.alchimowicz@infor.pl
tel. 22 530 40 75, 519 061 400
Biuro Opiekunów Klienta
01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72
tel. 22 761 30 30, 801 626 666
e-mail: bok@infor.pl
Copyright by INFOR PL Spółka Akcyjna. Publika-
cja jest chroniona przepisami prawa autorskiego.
Wykonywanie kserokopii lub powielanie inną
metodą oraz rozpowszechnianie bez zgody wy-
dawcy w całości lub części jest zabronione i pod-
lega odpowiedzialności karnej.
Druk: KFPartner
Materiałów niezamówionych nie zwracamy, za-
chowując sobie prawo do skrótów i zmian tytułu.
Nie ponosimy odpowiedzialności za treść reklam
zamieszczonych na łamach.
SPIS TreścI
Rozliczenie pracownika .................................................................................................................................................. 5
Wycena świadczeń w naturze i świadczeń nieodpłatnych ................................................................................... 8
Przychody pracowników zwolnione z podatku ..................................................................................................... 9
Moment powstania przychodu pracownika ........................................................................................................... 12
Koszty uzyskania przychodu .................................................................................................................................... 12
Wybór formularza zeznania rocznego .................................................................................................................... 16
Rozliczenie się pracownika przez PIT-WZ ............................................................................................................. 18
Samodzielne rozliczenie się pracownika ................................................................................................................ 19
Emerytury i renty ....................................................................................................................................................... 22
Działalność wykonywana osobiście ....................................................................................................................... 24
Przedsiębiorcy ................................................................................................................................................................ 27
Zasady ogólne ........................................................................................................................................................... 27
Podatek liniowy .......................................................................................................................................................... 30
Działy specjalne produkcji rolnej .................................................................................................................................. 31
Dochód ustalany na podstawie ksiąg .................................................................................................................... 31
Normy szacunkowe ................................................................................................................................................... 32
Najem, dzierżawa ............................................................................................................................................................ 33
Prawa majątkowe, prawa autorskie .............................................................................................................................. 36
Kapitały pieniężne ........................................................................................................................................................... 39
Sprzedaż rzeczy .............................................................................................................................................................. 42
Sprzedaż rzeczy ruchomych ................................................................................................................................... 42
Sprzedaż nieruchomości ......................................................................................................................................... 43
Przychody z innych źródeł ............................................................................................................................................ 49
Zeznanie roczne dla przychodów z innych źródeł ............................................................................................... 52
Podatek zryczałtowany wykazywany w zeznaniu rocznym ...................................................................................... 52
Dochody małoletnich dzieci .......................................................................................................................................... 55
Dochody zagraniczne polskich rezydentów ............................................................................................................... 56
Dochody cudzoziemców w Polsce .............................................................................................................................. 59
Wspólne rozliczenie przez małżonków ....................................................................................................................... 60
Rozliczenie osoby samotnie wychowującej dzieci .................................................................................................... 62
Straty z lat ubiegłych – odliczenie od dochodu ......................................................................................................... 64
Składki na ubezpieczenia społeczne – odliczenie od dochodu .............................................................................. 65
Odliczenie składek przez przedsiębiorców ............................................................................................................... 66
Odliczanie składek ZUS sfinansowanych przez płatnika ......................................................................................... 66
Zwrot nienależnych kwot – odliczenie od dochodu .................................................................................................. 68
Wydatki na cele rehabilitacyjne – odliczenie od dochodu ....................................................................................... 68
Wydatki niepodlegające limitom ............................................................................................................................. 69
Wydatki podlegające limitowi .................................................................................................................................. 72
Leki .............................................................................................................................................................................. 73
Darowizny – odliczenie od dochodu ........................................................................................................................... 73
Darowizny na rzecz krwiodawstwa ........................................................................................................................ 75
Darowizny na działalność charytatywną Kościoła ............................................................................................... 75
Internet – odliczenie od dochodu ................................................................................................................................ 76
Oszczędzanie na emeryturę – odliczenie od dochodu ............................................................................................ 77
Ulga odsetkowa – odliczenie od dochodu ................................................................................................................. 77
Ulga B+R – odliczenie od dochodu ............................................................................................................................. 78
Kontynuacja ulgi na nowe technologie – odliczenie od dochodu ........................................................................... 82
Kontynuacja ulg mieszkaniowych – odliczenie od dochodu ................................................................................... 83
Kwota zmniejszająca podatek ...................................................................................................................................... 83
Składka na ubezpieczenie zdrowotne – odliczenie od podatku ............................................................................. 83
Oszczędzanie w kasie mieszkaniowej – odliczenie od podatku ............................................................................. 84
www.infor.pl
3
PIT-y i ulgi podatkowe 2017
Ulga uczniowska – odliczenie od podatku ................................................................................................................. 84
Pomoc domowa – odliczenie od podatku .................................................................................................................. 84
Ulga prorodzinna – odliczenie od podatku ................................................................................................................ 85
Jedno dziecko ............................................................................................................................................................ 85
Dwoje dzieci ............................................................................................................................................................... 86
Troje dzieci ................................................................................................................................................................. 86
Czworo dzieci ............................................................................................................................................................ 86
Ulga na powrót – odliczenie od podatku .................................................................................................................... 87
Przekazanie podatku na organizację pożytku publicznego .................................................................................... 88
Wyliczenie podatku ........................................................................................................................................................ 88
Śmierć podatnika ........................................................................................................................................................... 89
Ulgi 2017 – rozwiązania praktycznych problemów .................................................................................................... 89
Ulga rehabilitacyjna ................................................................................................................................................... 89
Czy można odliczyć wydatki na zakup urządzenia rehabilitacyjnego poniesione przed uzyskaniem
orzeczenia o niepełnosprawności .................................................................................................................... 89
Od kiedy można skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, jeżeli nie da się ustalić daty powstania
niepełnosprawności ............................................................................................................................................ 90
Czy można odliczyć wydatek na kupno pompy ciepła służącej do ogrzewania mieszkania .................. 91
Czy można odliczyć wydatki na badania laboratoryjne ................................................................................ 91
Czy można odliczyć wydatek za pobyt córki na zielonej szkole ................................................................. 92
Czy można odliczyć wydatek na zakup za granicą leku nowej generacji .................................................. 92
Czy można odliczyć wydatki na przejazdy taksówką na zabiegi rehabilitacyjne ...................................... 93
Czy można odliczyć wydatek na hotel przyszpitalny .................................................................................... 94
Czy można odliczyć wydatki na pobyt w domu pomocy społecznej .......................................................... 94
Czy można odliczyć wydatek na implanty zębów .......................................................................................... 95
Czy można odliczyć zakup urządzeń monitorujących poziom glukozy u osoby chorującej
na cukrzycę .......................................................................................................................................................... 96
Czy można odliczyć wydatki poniesione na hotel w trakcie turnusu rehabilitacyjnego .......................... 97
Czy można odliczyć wydatki na opiekunkę osoby niepełnosprawnej ........................................................ 98
Darowizny ................................................................................................................................................................... 99
Czy można odliczyć darowiznę na kościół zapłaconą z rachunku męża ................................................... 99
Czy można odliczyć wpłatę na fundusz założycielski fundacji .................................................................... 99
Ulga odsetkowa ....................................................................................................................................................... 100
Kiedy korzystanie z ulgi odsetkowej powoduje opodatkowanie sprzedaży nieruchomości ................ 100
Ulga prorodzinna ..................................................................................................................................................... 102
Czy strata z działalności pomniejsza dochód, od którego zależy prawo do ulgi prorodzinnej ............ 102
W jakiej proporcji można odliczyć ulgę prorodzinną po rozwodzie ......................................................... 102
Kiedy ulga prorodzinna po rozwodzie przysługuje tylko jednemu z rodziców ....................................... 103
Czy można odliczyć ulgę prorodzinną, uzyskując dochody tylko z gospodarstwa rolnego ................ 104
Czy dochód uzyskany przez dziecko za granicą wpływa na prawo do ulgi prorodzinnej ..................... 104
Czy dochody zagraniczne powiększają dochód, od którego zależy ulga prorodzinna ......................... 105
Czy opiekun prawny ma prawo do ulgi prorodzinnej .................................................................................. 106
Czy przysługuje ulga prorodzinna z tytułu wychowywania dzieci małżonka .......................................... 107
Ulga uczniowska ..................................................................................................................................................... 108
Czy można odliczyć ulgę uczniowską nabytą po zmarłym ojcu ................................................................ 108
Ulga na kasę mieszkaniową ................................................................................................................................... 109
Czy nastąpi utrata odliczenia w kasie mieszkaniowej przy wycofaniu środków
na remont domu ................................................................................................................................................ 109
Przykłady i wzory formularzy ...................................................................................................................................... 111
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych .......................................................................................................... 156
Działalność gospodarcza ...................................................................................................................................... 156
Najem prywatny ....................................................................................................................................................... 157
Ulgi i zwolnienia ryczałtowca ................................................................................................................................. 158
Przykład i wzór formularza ......................................................................................................................................... 160
Wskaźniki do rozliczenia rocznego za 2017 r. ......................................................................................................... 166
4
www.infor.pl
Grzegorz Ziółkowski
doradca podatkowy
PIT-Y I ulgI PodaTkowe 2017
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia kilka źródeł przychodu. Każde z nich
wiąże się z odrębnymi zasadami podatkowego rozliczenia. Uzyskiwanie dochodów z określonego źró-
dła decyduje również o rodzaju składanego zeznania podatkowego. Prawidłowe ustalenie źródła przy-
chodu ma więc ogromne znaczenie dla prawidłowości rocznego rozliczenia podatku.
rozliczenie pracownika
Za przychody ze stosunku pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej oraz spółdzielczego sto-
sunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w na-
turze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych świadczeń, a w szczególności:
■■ wynagrodzenie zasadnicze,
■■ wynagrodzenie za godziny nadliczbowe,
■■ różnego rodzaju dodatki,
■■ nagrody,
■■ ekwiwalenty za niewykorzystany urlop,
■■ wszelkie inne kwoty, niezależnie, czy ich wysokość została określona z góry,
■■ świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych
świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Regulacja ta jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania. W razie dokonywania wypłaty
świadczeń pieniężnych, wydawania świadczeń rzeczowych bądź ponoszenia świadczeń za pracow-
nika należy liczyć się z koniecznością wykazania tego świadczenia jako przychodu dla celów podat-
kowych. Przychodem ze stosunku pracy są również świadczenia, które zostały wypłacone po roz-
wiązaniu umowy o pracę, ale są związane ze stosunkiem pracy, np. premia za okres zatrudnienia czy
ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypłacony po ustaniu stosunku pracy. Przy wypłacie świad-
czeń po rozwiązaniu umowy o pracę były pracodawca pobiera zaliczkę, uwzględniając zryczałtowa-
ne koszty ze stosunku pracy. Nie uwzględnia natomiast kwoty zmniejszającej podatek.
Aby mówić o przychodzie pracownika, należy jednak jasno wykazać, że świadczenie było skiero-
wane indywidualnie do pracownika i spowodowało przysporzenie w jego majątku. Zasadniczo takie-
go problemu nie ma w przypadku wynikających z umowy wynagrodzeń pieniężnych, czy to zasadni-
czych, czy to uznaniowych. Są one przychodem pracownika. Problemy podatkowe pojawiają się
w przypadku świadczeń nieodpłatnych bądź zwrotu kosztów wydatków, które faktycznie służą dzia-
łalności pracodawcy. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13, podkreślił:
(…) Mimo bardzo szerokiego ujęcia przychodów ze stosunku pracy, nie każde świadczenie
TK
spełnione przez pracodawcę na rzecz pracownika bez ustalonej za nie zapłaty jest świad-
czeniem podlegającym podatkowi dochodowemu.
Jak zauważył Trybunał, we współczesnych relacjach pracowniczych pracodawcy oferują pracow-
nikom całą gamę świadczeń, które leżą niejako w pół drogi między gratyfikacją przyznaną pracowni-
kowi jako element wynagrodzenia za pracę objętą podatkiem dochodowym a wymaganymi przez
odpowiednie przepisy świadczeniami ze strony pracodawcy, które służą stworzeniu odpowiednich
warunków pracy i które są zwolnione z tego podatku. W tej sytuacji pojawia się pytanie o kryterium
wyodrębnienia świadczeń objętych podatkiem dochodowym.
www.infor.pl
5
PIT-y i ulgi podatkowe 2017
Zdaniem Trybunału, tym kryterium musi być obiektywna ocena, czy świadczenie leżało w interesie
pracownika, a jest tak wtedy, gdy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego
efekt jest uchwytny w jego majątku. Świadczenia uzyskiwane od pracodawcy, aby podlegały opodat-
kowaniu, muszą prowadzić do pojawienia się po stronie pracownika dochodu, czyli korzyści mająt-
kowej, która może wystąpić w dwóch postaciach:
■■ prowadzi do powiększenia aktywów albo
■■ powoduje zaoszczędzenie wydatków, co może być następstwem np. świadczenia rzeczowego.
W wyniku takiego świadczenia w majątku pracownika nie pojawia się wprawdzie realny dochód
(w znaczeniu ekonomicznym), ale ponieważ znaczenie dochodu na gruncie ustawy o PIT jest szer-
sze, zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku.
Aby mówić o przychodzie, świadczenie powinno zostać spełnione w interesie pracownika, a nie
w interesie pracodawcy. Musi przynieść pracownikowi korzyść w postaci powiększenia aktywów lub
uniknięcia przez niego wydatku. Wyłączone z opodatkowania są świadczenia, które nie stanowią
przysporzenia w majątku prywatnym pracownika, ponieważ służą realizacji obowiązków pracownika
wynikających ze stosunku pracy. Przy czym świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia
stanowią przychód wyłącznie wtedy, gdy zostały faktycznie otrzymane przez pracownika.
Z praktyki organów podatkowych:
Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, iż przydzielenie samochodu służbo-
MF
wego i wyznaczenie miejsca garażowania (parkowania) w miejscu zamieszkania,
wynika jące z charakteru pracy na danym stanowisku, nie będzie stanowiło przychodu
pra cownika ze stosunku pracy, o ile samochód ten będzie wykorzystywany w celach służbo-
wych. W konsekwencji przejazdy z miejsca zamieszkania do miejsca świadczenia pracy nie
będą generowały również przychodu ze stosunku pracy. Przychód ze stosunku pracy nie po-
wstaje bowiem w sytuacji, gdy przejazdy z oraz do miejsca zamieszkania, a także garażowanie
(parkowanie) stanowią realizację celu służbowego, jakim jest dbałość o powierzone mienie
Wnioskodawcy i umożliwiają sprawne i efektywne wypełnianie powierzonych zadań. Zatem pa-
liwo zużyte w związku z przejazdami pracowników, z miejsca garażowania (parkowania) samo-
chodu służbowego do miejsca wykonywania pracy – o ile przejazdy nie będą służyły osobistym
celom pracownika, lecz stanowiły realizację zadań służbowych – nie będzie nieodpłatnym
świadczeniem, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych, a zatem jego wartości nie można będzie uznawać za przychód pracownika ze stosunku
pracy. W konsekwencji, po stronie Wnioskodawcy nie powstaną obowiązki płatnika podatku
dochodowego od osób fizycznych. (Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej
w Bydgoszczy z 19 lipca 2016 r., sygn. ITPB2/4512-403/16/RS)
Nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika, gdy korzyść jest wymierna
MF
i przypisana indywidualnemu pracownikowi, tj. nie jest dostępna w sposób ogólny dla
wszystkich podmiotów. Wartość takiego świadczenia – np. w przypadku jego zakupu
– ustala się według cen zakupu. Cena zakupu stanowi w regulacji art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycznych punkt odniesienia do ustalenia wartości nieodpłat-
nego świadczenia. W świetle powyższego – mimo bardzo szerokiego ujęcia w art. 12 ust. 1
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodów ze stosunku pracy – nie każde
świadczenie spełnione przez pracodawcę na rzecz pracownika, bez ustalonej za nie zapłaty,
jest świadczeniem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Odnosząc powyższe wyjaśnienia do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, uznać
należy, że udział pracownika w imprezie integracyjnej nie prowadzi do powstania u pracownika
przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 w związku
z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie są bowiem spełnione
6
www.infor.pl
PIT-y i ulgi podatkowe 2017
kryteria, o których mowa w wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Należy więc zgodzić się
z Wnioskodawcą, że świadczenia związane z udziałem pracowników w imprezie integracyjnej
nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Na Wnioskodawcy z tego tytułu nie cią-
żą zatem obowiązki płatnika. (Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowi-
cach z 5 lipca 2016 r., sygn. IBPB-2-1/4511-246/16/HK)
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zgodnie
MF
z Regulaminem Wynagradzania zapewnia pracownikom pakiet medyczny. Wniosko-
dawca zawarł umowy o świadczenie usług medycznych z podmiotami, które świadczą
tego typu usługi. Przedmiotem umowy są świadczenia z zakresu medycyny pracy, świadczenia
z zakresu profilaktyki opieki zdrowotnej, usługi medyczne na rzecz Osoby Uprawnionej Głównej
wykraczające poza ww. określone usługi, usługi medyczne na rzecz pozostałych Osób Upraw-
nionych zgłoszonych do opieki medycznej przez Osobę Uprawnioną Główną. Opłata za ww. usłu-
gi ustalona jest w formie abonamentu, który ma charakter ryczałtowej opłaty bez względu na
ilość wykorzystywanych przez pracowników usług medycznych. Koszt abonamentu na podsta-
wie Regulaminu Wynagradzania rozdzielony jest pomiędzy pracodawcę (Wnioskodawcę) i pra-
cownika w ten sposób, że koszty ww. usług medycznych pokrywa pracownik w wysokości 1 zł
w formie potrącenia z wynagrodzenia netto, a pracodawca pokrywa pozostałe koszty. Natomiast
część ubezpieczenia – pakiety dotyczące usług medycznych na rzecz Osoby Uprawnionej Głów-
nej wykraczające poza określone świadczenia z tytułu medycyny pracy i profilaktyki opieki zdro-
wotnej oraz usługi medyczne na rzecz pozostałych Osób Uprawnionych zgłoszonych do opieki
medycznej przez Osobę Uprawnioną Główną są doliczane pracownikowi do przychodu i są opo-
datkowane.
Należy wyjaśnić, że opłacanie przez pracodawcę kosztów obowiązkowej opieki z zakresu medy-
cyny pracy nie powoduje u pracowników powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych, zgodnie bowiem z art. 229 § 6 ustawy z dnia 26 czerwca
1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.) – wstępne, okresowe i kontrolne ba-
dania lekarskie są przeprowadzane na koszt pracodawcy. Ponadto gdy pracodawca ponosi inne
koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej pracowników, niezbędnej z uwagi na warunki pracy,
wartość tego rodzaju świadczeń, otrzymanych przez pracownika od pracodawcy, również nie
stanowi jego przychodu w rozumieniu przepisów ustawy.
Biorąc pod uwagę powyższe unormowania prawne, należy stwierdzić, że w sytuacji gdy Wnio-
skodawca jako pracodawca ponosi koszty abonamentu za świadczenia medyczne z zakresu
medycyny pracy i profilaktyki opieki zdrowotnej ze względu na warunki pracy, ponoszone przez
pracodawcę koszty nie stanowią podstawy do naliczania podatku dochodowego pracowników.
Natomiast wartość wszelkich innych świadczeń medycznych niż te, które wynikają z Kodeksu
pracy, uprawniających poszczególnych pracowników do skorzystania z dobrowolnych świad-
czeń medycznych (niezwiązanych z medycyną pracy i profilaktyczną opieką zdrowotną niezwią-
zaną z warunkami pracy) przekazanych pracownikom nieodpłatnie lub częściowo nieodpłatnie,
stanowi w części finansowanej przez pracodawcę przychód ze stosunku pracy podlegający
opodatkowaniu. (Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28 lutego
2017 r., sygn. 2461-IBPB-2-2.4511.1113.2016.1.MK)
Trybunał podkreślił ponadto wagę dobrowolnego skorzystania ze świadczenia przez pracownika.
Zgoda na skorzystanie ze świadczenia wyraża bowiem ocenę pracownika, że świadczenie – z punk-
tu widzenia jego sytuacji zawodowej, życiowej, rodzinnej – jest celowe i przydatne, leży w jego inte-
resie. Oznacza to, że w przypadku braku świadczenia ze strony pracodawcy pracownik musiałby
ponieść wydatek. Jednak gdy nieodpłatne świadczenie zostało przyjęte jako warunek niezbędny do
zgodnego z prawem wykonania pracy – po stronie pracownika nie pojawia się korzyść, która mogła-
by być objęta podatkiem dochodowym.
www.infor.pl
7
PIT-y i ulgi podatkowe 2017
Przykład
Do przychodów pracownika nie dolicza się świadczenia rzeczowego w postaci ubrania służbowe-
go związanego z promocją firmy. Ten charakter ubrania musi być jednak wyraźny. Ubranie musi
być wyraźnie oznaczone logo czy też innym znakiem firmowym. W orzecznictwie sądowym zwra-
cano uwagę, że ubranie pracownika powinno być odpowiednio oznaczone, tak aby jasno wynika-
ło, z przedstawicielem jakiej firmy mamy do czynienia. Jeśli ubranie będzie miało wyraźnie charak-
ter firmowy, naturalne jest, że nie będzie ono wykorzystywane do celów osobistych. Nie ma więc
potrzeby doliczać jego wartości do przychodów pracownika. W przypadku garnituru czy garsonki,
które nie posiadają logo firmy, ze strony organów podatkowych może paść zarzut, że takie ubrania
mogą być używane do celów osobistych pracowników, dlatego też ich wartość należy zaliczyć do
przychodów pracowników.
Powstania przychodu nie powoduje używanie samochodu służbowego do celów służbowych.
Przychód powstanie w przypadku używania samochodu służbowego dla celów prywatnych. Od
1 stycznia 2015 r. wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z ty-
tułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się w wysokości:
■■ 250 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika do 1600 cm3,
■■ 400 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1600 cm3
(art. 12 ust. 2a ustawy o PIT).
W przypadku wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych przez część miesią-
ca wartość świadczenia ustala się za każdy dzień wykorzystywania samochodu do celów prywat-
nych w wysokości 1/30 kwot określonych powyżej (art. 12 ust. 2b ustawy o PIT). Jeżeli świadczenie
przysługujące pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywat-
nych jest częściowo odpłatne, to przychodem pracownika jest różnica pomiędzy wartością kwot
określonych powyżej i odpłatnością ponoszoną przez pracownika (art. 12 ust. 2c ustawy o PIT).
Przykład
Pracownik użytkuje samochód służbowy do celów prywatnych. Płaci za to 150 zł miesięcznie. Sa-
mochód ma pojemność 1400 cm3. Przychód pracownika z tytułu użytkowania samochodu służbo-
wego do celów prywatnych wynosi 100 zł miesięcznie.
Wyrok Trybunału, choć niewątpliwie ważny i pomocny w interpretacji przepisów, nie rozwiał jed-
nak wszystkich wątpliwości interpretacyjnych przy rozpoznawaniu przychodu z tytułu nieodpłatnych
świadczeń. Należy jednak pamiętać o jego podstawowym skutku. Jak podkreślił Trybunał:
(…) art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 2–2b
TK
ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (…) rozumia-
ne w ten sposób, że „inne nieodpłatne świadczenie” oznacza wyłącznie przysporzenie
majątkowe o indywidualnie określonej wartości, otrzymane przez pracownika, są zgodne z art. 2
w związku z art. 217 Konstytucji.
Zgodność z Konstytucją oznacza, że przekazując pracownikowi nieodpłatne świadczenie, musi-
my rozstrzygnąć o jego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
wycena świadczeń w naturze i świadczeń nieodpłatnych
Wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikowi na podstawie odrębnych
przepisów ustala się według cen stosowanych wobec innych odbiorców, jeżeli przedmiotem świad-
czenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy (art. 12 ust. 2 ustawy
o PIT).
8
www.infor.pl
PIT-y i ulgi podatkowe 2017
Przykład
Pracodawca prowadzący hurtownię spożywczą wręczył nieodpłatnie swojemu pracownikowi
z okazji jego ślubu 5 skrzynek napojów gazowanych. Pracodawca napoje te kupił w sumie za
150 zł. Natomiast sprzedawał je po 180 zł. Dla pracownika oznacza to, że osiągnął wynagrodzenie
w kwocie 180 zł.
Jeżeli przedmiotem świadczenia w naturze nie są towary i usługi wchodzące w zakres działalności
pracodawcy, ich wartość określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami
lub prawami tego samego rodzaju i gatunku z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia
zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia. Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń
ustala się następująco:
■■ jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu,
■■ jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości
czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
■■ w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług
albo udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku z uwzględnieniem w szczegól-
ności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Cena zakupu oznacza cenę faktycznie zapłaconą, a więc obejmującą VAT, jeżeli usługa była opo-
datkowana VAT.
Przychody pracowników zwolnione z podatku
Podatkowi nie będą podlegać świadczenia zwolnione z podatku. Ze zwolnienia korzystają różnego
rodzaju świadczenia wynikające z przepisów bhp oraz ekwiwalenty pieniężne za te świadczenia czy
należności związane z odbywaniem podróży służbowych. Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 13 ustawy o PIT
zwolniony z podatku jest ekwiwalent pieniężny za używanie przez pracowników przy wykonywaniu pra-
cy narzędzi, materiałów lub sprzętów stanowiących ich własność. Ponieważ przepis ten nie precyzuje
wykazu narzędzi, zwolnienie obejmuje teoretycznie wszystkie narzędzia, materiały lub sprzęt używane
przy wykonywaniu pracy. Pracodawca może pracownikowi wypłacić ekwiwalent pieniężny, np. za uży-
wany przez niego do celów służbowych telefon, komputer, kamerę. Natomiast z tego zwolnienia nie
skorzysta ekwiwalent przyznany w zamian za używany do celów pracodawcy samochód. Zwolnienie
w stosunku do ekwiwalentu ma zastosowanie po spełnieniu łącznie następujących warunków:
■■ ekwiwalent musi być wypłacony w pieniądzu,
■■ kwota ekwiwalentu powinna odpowiadać poniesionym przez pracownika wydatkom,
■■ narzędzia, materiały lub sprzęt muszą stanowić własność pracownika,
■■ narzędzia, materiały lub sprzęt należące do pracownika muszą być wykorzystywane przy wykony-
waniu pracy na rzecz pracodawcy.
Przyznanie ekwiwalentu powinno być udokumentowane umową pracodawcy z pracownikiem o uży-
waniu narzędzia pracownika na potrzeby pracodawcy. Przepisy podatkowe nie ograniczają wprost
wysokości takiego ekwiwalentu. W przypadku zawyżenia przez pracodawcę wypłacanego pracowni-
kowi ekwiwalentu z tytułu używania narzędzia prywatnego do celów służbowych organy podatkowe
mogą opodatkować część tego ekwiwalentu jako ukrytą formę wynagrodzenia.
Wolne od podatku są otrzymane przez pracowników należności z tytułu podróży służbowych
(w granicach limitów przewidzianych przez odrębne przepisy w sprawie podróży służbowych). Wol-
na od podatku dochodowego jest również wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi
przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego
pracownika. Zwolnienie to nie obejmuje wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego
oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę
www.infor.pl
9
PIT-y i ulgi podatkowe 2017
w szkołach lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych. Warto również pa-
miętać o zwolnieniu z podatku odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń ze stosunku
pracy.
Wolna od podatku jest wartość świadczenia otrzymanego przez pracownika z tytułu organizowa-
nego przez pracodawcę dowozu autobusem do pracy (art. 21 ust. 1 pkt 14a ustawy o PIT). W zwol-
nieniu tym ustawodawca odwołał się do definicji autobusu zawartej w art. 2 pkt 41 ustawy z 20 czerw-
ca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. Wynika z niej, że autobus to pojazd samochodowy
przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą. Wcześniej
wartość takiego świadczenia była opodatkowana.
Przykład
Pracodawca zorganizował pracownikom dojazd do pracy samochodem osobowym należącym do
jego firmy. Świadczenie to nie podlega zwolnieniu od podatku, ponieważ dojazd nie odbywa się
autobusem. Jednak przychód pracownika z tytułu dowozu powstaje wyłącznie za te dni, w których
pracownik korzysta z tego dowozu.
Z obowiązującego zwolnienia nie skorzystają inne osoby niż pracownicy, np. zleceniobiorcy. Jed-
nak tak jak w przypadku pracowników przychód zleceniobiorcy powstanie, jeżeli faktycznie skorzy-
sta on z bezpłatnego dowozu. Oczywiście nie są to wszystkie zwolnienia, jakie ustawa o podatku
dochodowym od osób fizycznych przewiduje dla pracowników.
Z praktyki organów podatkowych:
W myśl art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od
MF
podatku dochodowego jest wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu
zakwaterowania pracowników, z zastrzeżeniem ust. 14 – do wysokości nieprzekraczają-
cej miesięcznie kwoty 500 zł. Stosownie do art. 21 ust. 14 cytowanej ustawy, zwolnienie, o którym
mowa w ust. 1 pkt 19, ma zastosowanie do pracowników, których miejsce zamieszkania jest poło-
żone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie korzysta z kosztów
uzyskania przychodów określonych w art. 22 ust. 2 pkt 3 i 4 ww. ustawy. Przy czym z uwagi na brak
definicji miejsca zamieszkania w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, pojęcie to
należy rozumieć zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U.
z 2016 r. poz. 380 ze zm.), co oznacza, że miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejsco-
wość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Z kolei przez zakład pracy, o którym
mowa w art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – należy rozumieć
miejsce wykonywania pracy zgodnie z umową o pracę, czyli w przypadku pracowników oddelego-
wanych – miejsce ich oddelegowania. (…) Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wyni-
ka, że obowiązki pracowników związane z realizacją usług wykonywane są poza miejscem ich
stałego zamieszkania. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że pracownik nie korzysta z podwyższo-
nych kosztów uzyskania przychodów. To zaś oznacza, że w rozpatrywanej sprawie zostały spełnio-
ne obie przesłanki warunkujące możliwość zwolnienia z opodatkowania do wysokości 500 zł wy-
płacanego przez Wnioskodawcę jego pracownikom dodatku mieszkaniowego w związku
z oddelegowaniem ich do pracy poza granicami kraju. (Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby
Skarbowej w Katowicach z 29 września 2016 r., sygn. IBPB-2-2/4511-731/16-1/NG)
W myśl art. 2377 § 2 Kodeksu pracy, pracodawca może ustalić stanowiska, na których
MF
dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia
roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie
z art. 2377 § 4 Kodeksu pracy, pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego,
zgodnie z § 2, pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich ak-
tualne ceny. Stosownie do treści art. 2378 § 1 Kodeksu pracy, pracodawca ustala rodzaje środ-
10
www.infor.pl
PIT-y i ulgi podatkowe 2017
ków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określo-
nych stanowiskach jest niezbędne (…). Ponadto, na podstawie art. 2379 § 2 Kodeksu pracy,
pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz
odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowied-
nio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. W myśl § 115 rozporządzenia Mini-
stra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpie-
czeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, z późn. zm.), pracodawca jest
obowiązany zapewnić dostarczanie pracownikom środków higieny osobistej, których ilość i ro-
dzaje powinny być dostosowane do rodzaju i stopnia zanieczyszczenia ciała przy określonych
pracach. Z powołanych powyżej przepisów wynika więc, że ekwiwalent za używanie przez pra-
cowników własnej odzieży i obuwia przysługuje na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i hi-
gienie pracy. Skoro zatem z przepisów Kodeksu pracy, jak i wydanych na ich podstawie aktów
wykonawczych wynika, że to pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia odzieży roboczej,
a w przypadku braku możliwości zapewnienia tej odzieży – wypłaty ekwiwalentu w wysokości
kosztów poniesionych przez pracowników, to wysokość ekwiwalentu pieniężnego wypłacanego
pracownikom, w wysokości kosztów przez nich poniesionych, zwolniona jest z podatku docho-
dowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (Inter-
pretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 18 maja 2016 r., sygn.
1061-IPTPB2.4511.134.2016)
Żaden przepis powszechnie obowiązującego prawa pracy nie nakłada na pracodawcę
MF
obowiązku zapewnienia pracownikom zakwaterowania w miejscu wykonywania pracy,
niezależnie od faktu, że na pracodawcy spoczywa ustawowy obowiązek zapewnienia
prawidłowej organizacji pracy. Niemniej jednak zapewnienie zakwaterowania pracownikowi
Wnioskodawcy w standardowych warunkach pracy nie stanowi warunku niezbędnego do zgod-
nego z prawem wykonania pracy. Należy bowiem odróżnić pokrywanie przez pracodawcę kosz-
tów zakwaterowania niezbędnego do należytego wykonania zadań służbowych (tak jak ma to
miejsce w przypadku noclegów w podróży służbowej lub noclegów pracowników mobilnych,
którzy w trakcie wykonywania czynności służbowych muszą zanocować w innym miejscu niż
zwykle), od pokrywania kosztów zwykłego zakwaterowania pracownika. Nie budzi bowiem wąt-
pliwości, że w tym drugim przypadku zakwaterowanie nie stanowi warunku niezbędnego do
zgodnego z prawem wykonania pracy, lecz służy celom osobistym pracownika. Przyjęcie od-
miennego stanowiska prowadziłoby do absurdalnych wniosków, że również zapewnienie pra-
cownikowi jedzenia i picia, ubioru czy możliwości wypoczynku oraz ponadstandardowej opieki
zdrowotnej leży wyłącznie w interesie pracodawcy.
Z tych też względów uznać należy, że przyjęcie przez pracownika świadczenia wymienionego we
wniosku następuje za jego zgodą oraz przynosi mu wymierną korzyść majątkową (w omawianym
przypadku korzyść polega na uniknięciu wydatku). Tym samym spełniony jest warunek dobrowol-
ności świadczenia oraz jego udzielenia w interesie pracownika. Jednocześnie ww. korzyść jest
przypisana indywidualnie do pracownika. Wskazać należy równocześnie, że przepis art. 12 ust. 1
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód ze stosunku pracy uznaje wszel-
kiego rodzaju świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika. Na podstawie art. 31 ustawy o po-
datku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyj-
ne nieposiadające osobowości prawnej są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu
roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze
stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasił-
ki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pra-
cy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej. Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan
faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego, należy stwierdzić, że przyznane przez
Wnioskodawcę pracownikom świadczenie związane z wykonywaniem przez nich pracy, tj. pokry-
www.infor.pl
11
PIT-y i ulgi podatkowe 2017
cie kosztów ich zakwaterowania w miejscu wykonywania pracy, będzie stanowić dla tych pracow-
ników przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 3 ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodo-
wym. Zatem od ww. dochodów pracowników ze stosunku pracy Wnioskodawca będzie obowiąza-
ny obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczki na podatek dochodowy, zgodnie z treścią art. 31 ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycznych. (Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Infor-
macji Skarbowej z 5 września 2017 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.139.2017.1.SJ)
Moment powstania przychodu pracownika
Przychód pracownika powstaje z chwilą otrzymania świadczenia lub postawienia go do jego dyspo-
zycji. Nie jest to więc przychód należny, który powstaje niezależnie od faktu otrzymania świadczenia.
Przykład
Wynagrodzenie pracowników było płacone do 10. dnia następnego miesiąca. Wynagrodzenie za
grudzień 2017 r. pracownik otrzymał 9 stycznia 2018 r. Oznacza to, że jako przychód pracownika
wynagrodzenie to zostanie wykazane w rozliczeniu zaliczki za styczeń 2018 r., a następnie w rozli-
czeniu rocznym za 2018 r.
Przy umowie o pracę podatek płaci się od przychodów wypłaconych lub postawionych do dyspo-
zycji pracownika w danym miesiącu. Oznacza to, że zaległe wynagrodzenie podlega opodatkowaniu
z chwilą jego wypłaty lub postawienia do dyspozycji pracownika.
Przykład
Zakład pracy wypłacił pracownikowi wynagrodzenie za 2014 r. dopiero po zakończeniu procesu
sądowego w lutym 2017 r. Dokonał tego wraz z odsetkami za zwłokę. Odsetki za zwłokę korzysta-
ją ze zwolnienia od podatku. Zaległe wynagrodzenie podlega opodatkowaniu w momencie wypła-
ty. Oznacza to, że pracownik wykaże je w zeznaniu składanym za 2017 r.
W związku z wypłatą wynagrodzeń pracowników w formie bezgotówkowej kluczowe jest ustalenie
momentu powstania przychodu. Przyjmuje się, że dzień wypłaty wynagrodzenia w formie bezgotów-
kowej to dzień uznania przelewu na koncie pracownika.
koszty uzyskania przychodu
W przypadku wynagrodzeń pracowniczych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega
dochód, tj. przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu. Koszty mają charakter zryczał-
towany.
Wysokość kosztów uzyskania przychodów w 2017 r.
Pracownicze koszty uzyskania przychodu
Dla zatrudnionych u jednego pracodawcy w tej samej miejscowości
Dla zatrudnionych u wielu pracodawców jednocześnie w tej samej
miejscowości
Dla dojeżdżających z innej miejscowości zatrudnionych u jednego
pracodawcy, pod warunkiem że nie otrzymują dodatku za rozłąkę
Dla dojeżdżających z innej miejscowości zatrudnionych u wielu pra-
codawców, pod warunkiem że nie otrzymują dodatku za rozłąkę
Miesięcznie
111,25 zł
111,25 zł
Rocznie
1335,00 zł
2002,05 zł
139,06 zł
1668,72 zł
139,06 zł
2502,56 zł
12
www.infor.pl
PIT-y i ulgi podatkowe 2017
O wysokości kosztów rocznych decyduje liczba przepracowanych miesięcy. Na wysokość kosz-
tów nie ma natomiast wpływu wymiar czasu, w jakim został zatrudniony pracownik.
Przykład
Podatnik zatrudniony na 1/2 etatu w miejscowości swojego zamieszkania przepracował w 2017 r.
7 miesięcy. Miesięczne koszty uzyskania, które potrącał mu płatnik (pracodawca), wynosiły
111,25 zł. W zeznaniu rocznym koszty te będą wynosić 778,75 zł (7 miesięcy × 111,25 zł).
Dla osób pracujących na kilku etatach roczne kwoty kosztów to kwoty limitów, których nie można
przekroczyć w zeznaniu rocznym. Także osoba, która przez cały rok przepracowała na dwóch eta-
tach w miejscowości zamieszkania, mimo że płatnicy potrącą jej w sumie wyższe koszty (2670,00 zł =
= 111,25 zł × 12 × 2), w zeznaniu rocznym odliczy jedynie kwotę limitu, tj. 2002,05 zł.
Przykład
Podatnik pracował w 2017 r. na dwóch etatach. W jednym zakładzie pracował 12 miesięcy, a w dru-
gim 8 miesięcy. Zakład, w którym pracował 12 miesięcy, potrącił mu w sumie 1668,72 zł kosztów
dla dojeżdżającego (12 miesięcy × 139,06 zł), ponieważ zakład znajdował się poza miejscem jego
zamieszkania. Zakład, w którym przepracował 8 miesięcy, potrącił 890,00 zł (111,25 zł × 8 miesię-
cy). Razem koszty potrącone przez płatników wynoszą 2558,72 zł. Jednak w zeznaniu rocznym za
2017 r. pracownik odliczy jedynie kwotę limitu, tj. 2502,56 zł.
Zastosowanie kosztów dla dojeżdżającego nie jest uzależnione ani od faktycznej odległości, ani
od kosztów dojazdu. Wystarczy, że pracownik mieszka poza miejscowością, w której jest położony
zakład pracy, i nie otrzymuje z tego tytułu dodatku za rozłąkę. Zwiększonych kosztów dla dojeżdża-
jącego nie stosuje się, jeżeli pracownik otrzymuje zwrot kosztów dojazdu, chyba że zwrot ten zalicza
się do przychodów.
Przykład
Pracownik mieszka i pracuje w Warszawie. Jego droga do pracy wynosi 10 km, jednak stosuje on
podstawowe koszty uzyskania przychodu – 111,25 zł miesięcznie. Inny pracownik mieszka w Ło-
miankach, a pracuje w Warszawie. Do pracy ma jeden kilometr, ale stosuje podwyższone koszty
uzyskania przychodu wynoszące 139,06 zł miesięcznie.
Jeżeli roczne zryczałtowane koszty uzyskania są niższe od wydatków na dojazd środkami trans-
portu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, pracownik może w rozli-
czeniu rocznym zastosować koszty w wysokości faktycznych wydatków, jeśli są one udokumento-
wane imiennymi biletami okresowymi. Tego rozwiązania nie stosuje się, gdy pracownik otrzymuje
zwrot kosztów dojazdu, chyba że zwrot ten zalicza się do przychodów.
Przykład
Pracownik dojeżdżał do pracy samochodem z innej miejscowości, co miesięcznie kosztowało go
800 zł. Jednak do rozliczenia podatkowego zastosuje zryczałtowane koszty dla dojeżdżającego,
ponieważ nie posiada imiennego biletu okresowego.
Przykład
Pracownik dojeżdża do pracy autobusem, co miesięcznie kosztuje go 300 zł (tyle bowiem kosztu-
je bilet miesięczny). Tym samym w skali roku koszty te wynoszą 3600 zł. Podatnik w zeznaniu rocz-
nym ma prawo przy przychodzie ze stosunku pracy wykazać koszty w kwocie 3600 zł. Pracownik
nie otrzymuje zwrotu kosztów dojazdu.
www.infor.pl
13
PIT-y i ulgi podatkowe 2017
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidują również zastosowanie
zwiększonych kosztów uzyskania z tytułu korzystania w ramach stosunku pracy z praw autorskich
i praw pokrewnych. Przedmiotem prawa autorskiego jest przejaw działalności twórczej o indywidu-
alnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposo-
bu wyrażenia (utwór). Przejawem działalności twórczej jest np. wykład. Należy pamiętać, że koszty
te zastosujemy tylko do tej części wynagrodzenia, którą pracownik otrzymuje z tytułu korzystania
z praw autorskich. Dlatego pracodawca ma obowiązek udokumentować i jasno rozdzielić wynagro-
dzenie objęte zwiększonymi kosztami z tytułu praw autorskich.
waŻNe
koszty z tytułu praw autorskich wynoszą 50 przychodu pomniejszonego o składki
ZuS finansowane z wynagrodzenia pracownika. w 2017 r. nie mogły one przekroczyć
kwoty 42 764 zł.
Od 1 stycznia 2018 r. wprowadzono istotne zmiany w zakresie ustalania kosztów z praw autor-
skich. W wyniku nowelizacji część praw autorskich nie jest objęta podwyższonymi kosztami, np. pra-
wa autorskie do projektów inżynierskich różnego rodzaju instalacji.
Od 1 stycznia 2018 r. podwyższono również limit roczny kosztów z praw autorskich do kwoty
85 528 zł. Limit ten jest w praktyce ustalany w zeznaniu rocznym, ponieważ przepisy ustawy o PIT
nie nakładają na płatników obowiązku kontrolowania tych kosztów przy potrącaniu zaliczek. W ze-
znaniu za 2017 r. stosujemy jednak koszty na dotychczasowych zasadach, tj. w limicie 42 764 zł.
Z praktyki organów podatkowych:
We wniosku Wnioskodawca wskazał, że ma zamiar zatrudniać na podstawie umów
MF
o pracę programistów, którzy będą tworzyć oprogramowanie komputerowe w ra-
mach swoich obowiązków pracowniczych. Większa część efektów prac, jakie wyko-
nywane będą przez programistów, będzie przedmiotem praw autorskich. W umowach o pracę,
jakie Wnioskodawca będzie zawierać z pracownikami, wyodrębniona zostanie część wynagro-
dzenia, jaką programiści będą otrzymywać za tworzenie oprogramowania objętego prawami
autorskimi, od pozostałych elementów wynagrodzenia, niezwiązanych z pracami będącymi
przedmiotem praw autorskich. Wnioskodawca zamierza przyjąć stały procentowy współczyn-
nik udziału pracy twórczej w łącznym czasie pracy programistów w wysokości 80 . Do umów
o pracę zostanie również wprowadzony stosowny zapis o procentowym podziale wynagrodze-
nia za prace obejmujące tworzenie oprogramowania objętego prawami autorskimi od pozosta-
łych elementów wynagrodzenia, niezwiązanych z pracami będącymi przedmiotem praw autor-
skich. Wprowadzenie przez Wnioskodawcę Ewidencji Efektów Pracy twórczej pozwoli na
ewidencjonowanie efektów prac autorskich każdego programisty z osobna w każdym miesią-
cu. W umowach o pracę zawartych w przyszłości z programistami ujęty zostanie również zapis
o tym, że prawa majątkowe do programu komputerowego wytworzonego przez programistę
będą przysługiwać pracodawcy (postanowienia umów o pracę, jakie Wnioskodawca będzie
zawierać z programistami, nie będą przewidywać odmiennych regulacji innych niż ta przewi-
dziana w art. 74 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Wynagrodzenie za
okresy urlopów i absencji chorobowych traktowane będzie przez Wnioskodawcę analogicznie
do wynagrodzenia za wykonywanie obowiązków niezwiązanych z tworzeniem utworów chro-
nionych prawami autorskimi. Zatem stwierdzić należy, że 50 koszty uzyskania przychodów,
o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
będą mogły mieć zastosowanie do tej części wynagrodzenia, która będzie przysługiwać pra-
cownikom Wnioskodawcy za pracę twórczą wykonywaną przez nich w ramach obowiązków
pracowniczych. Koszty te będą przysługiwać tylko wówczas, gdy istotnie praca wykonywana
przez programistów zatrudnionych do wykonywania określonych prac oraz realizacja przez
14
www.infor.pl
PIT-y i ulgi podatkowe 2017
nich obowiązków służbowych będzie przynosić rezultaty, które zdaniem Wnioskodawcy moż-
na sklasyfikować jako utwory będące przedmiotem prawa autorskiego w rozumieniu ustawy
o prawach autorskich i prawach pokrewnych, a na podstawie zawartych umów o pracę będzie
możliwy podział wynagrodzenia wypłacanego za wykonanie utworów oraz wynagrodzenia za
wykonywanie pracy niemającej charakteru pracy twórczej. (…) Stanowisko Wnioskodawcy
uznaje się za prawidłowe. (Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
z 21 października 2016 r., sygn. 2461-IBPB-2-2.4511.791.2016.1.AR)
Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest zatrudniony na podstawie umowy
MF
o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. W ramach powierzonych obowiązków służ-
bowych wynikających z umowy o pracę Wnioskodawca projektuje instalacje sanitar-
ne, przemysłowe oraz instalacje klimatyzacji, wentylacji i ogrzewania, wykonując dokumenta-
cje projektowe dla obiektów inżynierskich i kubaturowych obejmujących części rysunkowe
oraz mo delowe. Wnioskodawca wskazał, że każdy z wykonanych przez niego projektów jest
inny, rozpatrywany i opracowywany indywidualnie, każdy z nich wykonywany jest w oparciu
o jego wiedzę i doświadczenie nabyte podczas odbytych studiów i wykonywanej dotychczas
pracy, dlatego też każdy z nich wykazuje cechy niepowtarzalności wykonywanego dzieła nie-
zbędne do uznania go za przedmiot prawa autorskiego. Zgodnie z zakresem obowiązków,
Wnioskodawca uczestniczy w procesach projektowania instalacji i infrastruktury technicznej,
stając się współtwórcą całego dzieła, co w rozumieniu art. 9 ustawy o prawie autorskim i pra-
wach pokrewnych pozwala przypisać mu status współtwórcy. Wykonywane przez Wniosko-
dawcę projekty stanowią utwór w rozumieniu definicji ustawowej – art. 1 ust. 1 ww. ustawy.
Dokumentacje projektowe Wnioskodawca sygnuje swoim imieniem i nazwiskiem. Wniosko-
dawca jako autor wspomnianych projektów instalacji i infrastruktury technicznej posiada au-
torskie prawa majątkowe, których przeniesienie następuje na rzecz pracodawcy, tj. z chwilą
ustalenia utworu przez pracownika w jakiejkolwiek postaci. Wnioskodawca za wykonaną pra-
cę, czyli stworzenie dzieła i przekazanie go wraz z prawami autorskimi na rzecz pracodawcy,
otrzymuje wynagrodzenie wynikające z umowy o pracę ustalane w stałej kwocie brutto. Praco-
dawca prowadzi systemową ewidencję rejestracji i rozliczania czasu pracy, która określa oraz
rozgranicza czas pracy na czas poświęcony na twórcze prace związane z tworzeniem projek-
tów oraz na czas przeznaczony na wykonywanie innych czynności pracowniczych i administra-
cyjnych niezwiązanych z procesami twórczymi. Rejestrowanie czasu pracy jest obowiązkiem
nałożonym na Wnioskodawcę przez pracodawcę. Ewidencja ta pozwala na określenie, jaka
część przychodu stanowi wynagrodzenie za zbycie praw autorskich do wykonywanego dzieła.
Wobec powyższych okoliczności należy stwierdzić, że 50 koszty uzyskania przychodów, o któ-
rych mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy, mogą być zastosowane do tej części wynagro-
dzenia, która przysługuje Wnioskodawcy za pracę twórczą wykonywaną przez niego w ramach
obowiązków pracowniczych, skoro istotnie – jak twierdzi Wnioskodawca – praca wykonywana
przez niego jest twórcza, tzn. niepowtarzalna, oraz jej efekt będzie spełniał przesłanki utworu,
określone w ww. ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych i Wnioskodawca istotnie
otrzymuje wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich na pracodawcę. Skoro zatem
Wnioskodawca w trybie art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przekazuje
prawa autorskie na rzecz pracodawcy, a na podstawie prowadzonych u pracodawcy syste-
mów ewidencyjnych można ustalić, jaka część wynagrodzenia dotyczy działalności twórczej
Wnioskodawcy, to Wnioskodawca może – bez względu na to, czy pracodawca wykazywał w in-
formacji PIT-11 koszty zgodnie z przepisami – zastosować w 2014 r. i 2015 r. 50 koszty uzy-
skania przychodu w stosunku do tej części wynagrodzenia, która faktycznie jest przychodem
z tytułu wykonywania działalności o charakterze twórczym, tj. z tytułu przeniesienia praw au-
torskich do utworów. Przy czym koszty te przysługują z uwzględnieniem limitu określonego
w treści art. 22 ust. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast do po-
www.infor.pl
15
Pobierz darmowy fragment (pdf)