Komentarz składa się z dwóch części: pierwsza zawiera ogólną charakterystykę ustawy - Prawo o ruchu drogowym, jak też omówienie podstawowych pojęć wchodzących w skład szeroko pojętych zasad bezpieczeństwa. Część druga - to komentarz do ustawy, omawiający wyłącznie zagadnienia dotyczące kierujących , jako tych znajdujących się w bezpośrednim zainteresowaniu organów Policji, prokuratury i sądów.Komentarz jest adresowany przede wszystkim do praktyków, tj. policjantów, prokuratorów, sędziów, adwokatów, a także aplikantów i studentów prawa zainteresowanych problematyką bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Darmowy fragment publikacji:
KRÓTKIE KOMENTARZE BECKA
Prawo o ruchu drogowym
W sprzeda¿y:
Wojciech Kotowski
ZASADY BEZPIECZEÑSTWA W RUCHU DROGOWYM
Krótkie Komentarze Becka
KODEKS KARNY, wyd. 19
Twoje Prawo
PRAWO WYKROCZEÑ, wyd. 5
Twoje Prawo
KODEKS KARNY I KODEKS POSTÊPOWANIA
KARNEGO, wyd. 4
Edycja Prokuratorska
Wprowadzenie prof. Andrzeja Marka
KODEKS KARNY, wyd. 12
Teksty Ustaw Becka
Magdalena Czernicka
KODEKS KARNY. EDYCJA DRUGA
KodeksSystem
Andrzej Marek
PRAWO WYKROCZEÑ, wyd. 4
Podrêczniki Prawnicze
www.sklep.beck.pl
Prawo
o ruchu drogowym
Zasady bezpieczeñstwa
Kierowca/Wypadki
Komentarz
Dr Kazimierz J. Pawelec
Adwokat
Prawo drogowe
Stan prawny: maj 2005 r.
Redakcja: Anna Szewczyk
© Wydawnictwo C.H. Beck 2005
Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o.
ul. Gen. Zaj¹czka 9, 01–518 Warszawa
Sk³ad i ³amanie:
Krzysztof Biesaga
Druk i oprawa: WDG Drukarnia w Gdyni Sp. z o.o.
ISBN 83-7387-415-1
Spis treœci
Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Spis treœci
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
IX
XI
Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XV
A. Teksty Ÿród³owe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r.
(t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515 ze zm.) . . . . . . . . .
Rozporz¹dzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw
Wewnêtrznych i Administracji w sprawie znaków
i sygna³ów drogowych z dnia 31 lipca 2002 r.
(Dz.U. Nr 170, poz. 1393) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
3
139
B. Komentarz dla kieruj¹cych. Zagadnienia wybrane . . . . . .
179
Krótka charakterystyka Prawa o ruchu drogowym. . . . . . . .
1. Budowa aktu prawnego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Przepisy o ruchu drogowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. System znaków i sygna³ów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dzia³ I. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 1. Zakres regulacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 2. S³owniczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dzia³ II. Ruch drogowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 1. Zasady ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 3. Zasady zachowania na drodze. . . . . . . . . . . . . . .
Art. 4. Zaufanie do uczestników ruchu . . . . . . . . . . . . . .
Art. 5. Obowi¹zki uczestników ruchu. . . . . . . . . . . . . . .
Art. 6. Osoby upowa¿nione do kierowania ruchem . . . . . .
Art. 7. Obowi¹zuj¹ce znaki i sygna³y. . . . . . . . . . . . . . .
Art. 8. Szczególne uprawnienia niepe³nosprawnych. . . . . .
Art. 8a. (skreœlony). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 9. Pojazd uprzywilejowany na drodze . . . . . . . . . . .
Art. 10. Zarz¹dzanie ruchem na drogach . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 3. Ruch pojazdów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Oddzia³ 1. Zasady ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
181
181
182
184
186
186
189
198
198
198
202
207
208
210
212
215
215
216
219
219
V
Spis treœci
Art. 16. Obowi¹zki kieruj¹cego pojazdem. . . . . . . . . . . .
Oddzia³ 2. W³¹czanie siê do ruchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 17. Zasady ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 18. Zachowanie ostro¿noœci . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 18a. Autobus szkolny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Oddzia³ 3. Prêdkoœæ i hamowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 19. Bezpieczna prêdkoœæ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 20. Prêdkoœæ dopuszczalna . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 21. Uprawnienia organu zarz¹dzaj¹cego ruchem. . . . .
Oddzia³ 4. Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu . . . . . . . . .
Art. 22. Zasady ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Oddzia³ 5. Wymijanie, omijanie i cofanie . . . . . . . . . . . . . .
Art. 23. Wymijanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Oddzia³ 6. Wyprzedzanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 24. Wyprzedzanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Oddzia³ 7. Przecinanie siê kierunków ruchu . . . . . . . . . . . . .
Art. 25. Zasady ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 26. Obowi¹zki kieruj¹cego pojazdem. . . . . . . . . . . .
Art. 27. Obowi¹zki wobec rowerzystów . . . . . . . . . . . . .
Art. 28. Ruch na torach kolejowych . . . . . . . . . . . . . . .
Oddzia³ 8. Ostrzeganie oraz jazda w warunkach
zmniejszonej przejrzystoœci powietrza . . . . . . . . . . . . . .
Art. 29. U¿ywanie sygna³u dŸwiêkowego lub œwietlnego . . .
Art. 30. Zasady ruchu w trudnych warunkach . . . . . . . . .
Oddzia³ 9. Holowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 31. Zasady ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Oddzia³ 10. Ruch pojazdów w kolumnie . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 32. Zorganizowana kolumna . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 5. Porz¹dek i bezpieczeñstwo ruchu na drogach . . . . . .
Oddzia³ 1. Przepisy porz¹dkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 38. Niezbêdne dokumenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 39. U¿ywanie pasów bezpieczeñstwa . . . . . . . . . . . .
Art. 40. U¿ywanie he³mów ochronnych . . . . . . . . . . . . .
Art. 44. Postêpowanie w razie wypadku . . . . . . . . . . . . .
Art. 45. Zasady poruszania siê po drodze . . . . . . . . . . . .
Oddzia³ 2. Zatrzymanie i postój . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 46. Miejsca dozwolone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 47. Postój na chodniku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 48. (skreœlony). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 49. Zakaz zatrzymania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 50. Obowi¹zek sygnalizowania postoju . . . . . . . . . .
219
221
221
222
223
224
224
231
233
234
234
236
236
240
240
244
244
247
251
252
254
254
256
257
257
258
258
260
260
260
264
265
266
270
276
276
279
279
280
281
VI
Spis treœci
Art. 50a. Usuniêcie pojazdu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Oddzia³ 3. U¿ywanie œwiate³ zewnêtrznych . . . . . . . . . . . . .
Art. 51. Zasady u¿ywania œwiate³ . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 52. Rozwiniêcie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Oddzia³ 4. Warunki u¿ywania pojazdów w ruchu drogowym . .
Art. 53. Zasady ruchu pojazdów uprzywilejowanych. . . . .
Art. 54. U¿ywanie ¿ó³tych sygna³ów b³yskowych . . . . . . .
Art. 55. Pojazd do nauki jazdy . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 56. (skreœlony). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 57. Oznaczenie pojazdu przewo¿¹cego dzieci . . . . . .
Art. 57a. Autobus szkolny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 58. Przewo¿enie osób niepe³nosprawnych . . . . . . . . .
Art. 59. Oznaczenie pojazdu w ruchu miêdzynarodowym . . .
Art. 60. U¿ywanie pojazdu – zakazy . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 61. Sposób umieszczania ³adunku . . . . . . . . . . . . . .
Art. 62. Masa przyczepy; zespó³ pojazdów . . . . . . . . . . .
Art. 63. Zasady przewozu osób. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 64. Delegacja ustawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dzia³ III. Pojazdy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 1. Warunki techniczne pojazdów . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 66. Warunki dopuszczaj¹ce pojazd do ruchu . . . . . . .
Rozdzia³ 3. Badania techniczne pojazdów. . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 81. Okresowe badania pojazdów . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 82. Wpis do dowodu rejestracyjnego . . . . . . . . . . . .
Art. 83. Badania techniczne pojazdu . . . . . . . . . . . . . . .
Dzia³ IV. Kieruj¹cy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 4. Sprawdzenie stanu zdrowia i predyspozycji
psychicznych do kierowania pojazdami . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 122. Osoby podlegaj¹ce badaniu . . . . . . . . . . . . . . .
Dzia³ V. Kontrola ruchu drogowego . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 2. Zatrzymanie i zwracanie dowodów rejestracyjnych . . .
Art. 132. Przyczyny zatrzymania dowodu . . . . . . . . . . . .
Art. 133. Zwrot zatrzymanego dokumentu . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 3. Zatrzymanie praw jazdy i pozwoleñ oraz cofanie
i przywracanie uprawnieñ do kierowania pojazdów. . . . . . . .
Art. 135. Powody zatrzymania . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 136. Przekazanie w³aœciwemu organowi . . . . . . . . . .
283
284
284
287
287
287
289
290
290
290
291
291
291
293
295
298
299
301
303
303
303
308
308
311
311
313
313
313
317
317
317
318
319
319
320
VII
Spis treœci
Art. 137. Postanowienie o zatrzymaniu. . . . . . . . . . . . . .
Art. 138. Organ podejmuj¹cy decyzjê o zatrzymaniu. . . . .
Art. 139. Odpowiednie zastosowanie . . . . . . . . . . . . . . .
C. Wybrane orzecznictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
321
321
321
325
333
VIII
Przedmowa
Przedmowa
Przedmowa
Podstawowym aktem prawnym reguluj¹cym ruch drogowy jest ustawa
z 20.5.1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 58,
poz. 515 ze zm.). Prawo o ruchu drogowym zast¹pi³o ustawê – Prawo o ru-
chu drogowym z 1.2.1983 r. (Dz.U. z 1992 r. Nr 11, poz. 41 ze zm.), która
z kolei zast¹pi³a rozporz¹dzenie w sprawie ruchu na drogach publicznych
– zwane Kodeksem drogowym. Tak czêste zmiany stanu prawnego nie wy-
nika³y jedynie z koniecznoœci ich dostosowania do miêdzynarodowych
konwencji
(Konwencja o ruchu drogowym, podpisana w Wiedniu
8.11.1968 r., Dz.U. z 1988 r. Nr 5, poz. 40; Porozumienie europejskie uzu-
pe³niaj¹ce wymienion¹ konwencjê, podpisane w Genewie 1.5.1971 r.,
Dz.U. z 1988 r. Nr 5, poz. 44; Porozumienie Europejskie Komitetu Trans-
portu Wewnêtrznego, Europejskiej Komisji Ekonomicznej, Rady Ekono-
micznej i Spo³ecznej ONZ z 6.11.1990 r.), ale tak¿e wynika³y z potrzeb
bie¿¹cych. Tak wa¿na dziedzina spo³eczna, jak¹ jest ruch drogowy, musi
nad¹¿aæ za ¿yciem, dostosowywaæ zmasowany ruch drogowy, aktywnoœæ
pieszych itp. do nowoczesnych regu³ postêpowania. Regu³y owe powinny
tworzyæ powszechnie akceptowane modele postêpowania. Nie mog¹ byæ
one jednak zawieszone w pró¿ni, oderwane od istniej¹cych realiów, od pol-
skiej rzeczywistoœci, braku dobrych dróg, z³ej nawierzchni, wadliwej orga-
nizacji ruchu, niedoskona³ego szkolenia kierowców itd. Prawo o ruchu dro-
gowym ma przede wszystkim eliminowaæ wadliwoœci postêpowania
uczestników ruchu. Jednak nie jest uczciwe, jeœli pomija siê wiele okolicz-
noœci obiektywnych, które kierowcom i pieszym „u³atwiaj¹” wadliwe lub
utrudniaj¹ postêpowanie niewadliwe. Skoro kierowca ma siê liczyæ z takimi
czynnikami jak: stan i wyposa¿enie dróg, stan pojazdów, organizacja ruchu,
to na³o¿ony na niego obowi¹zek przystosowania siê do wszelkich warun-
ków, w jakich prowadzi pojazd, da siê wyt³umaczyæ. Jednak to „przystoso-
wanie siê do warunków ruchu” jest pojêciem ocennym, wymagaj¹cym in-
terpretacji. Skoro prawo zak³ada pewn¹ fikcjê, ¿e ka¿dy kierowca
wyposa¿ony jest w dostateczny zasób wiedzy, wprawy i doœwiadczenia
w trudnoœciach i niebezpieczeñstwach, to jednak ów modelowy kierowca
nie mo¿e przewidzieæ wszystkiego, jak te¿ dokonaæ prawid³owej interpreta-
cji, czêstokroæ skomplikowanych, a skierowanych bezpoœrednio do niego,
norm prawnych. Normy prawne zawarte w Prawie o ruchu drogowym nie
nale¿¹ do ³atwych w interpretacji. Autor niniejszego opracowania,
niew¹tpliwie dogmatyk prawa, zdaje sobie sprawê, ¿e ka¿dy prawnik,
stoj¹c w obliczu wyboru spoœród wy³¹czaj¹cych siê znaczeñ mo¿liwych,
IX
Przedmowa
jakie kryj¹ w sobie pojêcia tworz¹ce normy prawne, musi kierowaæ siê jak¹œ
norm¹ natury ogólnej. Przez wiele lat takich dyrektyw poszukiwano w sa-
mym prawie, jego idei, doktrynie. Tymczasem interpretacja musi nastêpo-
waæ w oparciu o konfrontacjê z realiami, do których norma prawna siê od-
nosi. Jest to swoisty sposób interpretacji, ale za to bardzo wspó³czesny,
zwi¹zany z powodowaniem spo³ecznie ujemnych nastêpstw, które norma
prawna ma likwidowaæ. Likwidacja zagro¿eñ ma nastêpowaæ poprzez
rozs¹dne przestrzeganie norm prawnych, których interpretacja powinna
byæ realistyczna, dostosowana do konkretnej sytuacji czy te¿ zmieniaj¹cych
siê warunków.
Konstrukcjê pracy tworz¹ dwie czêœci. Pierwsza zawiera ogóln¹ charak-
terystykê ustawy – Prawo o ruchu drogowym, jak te¿ omówienie podstawo-
wych pojêæ wchodz¹cych w sk³ad szeroko pojêtych zasad bezpieczeñstwa.
Czêœæ druga to komentarz do ustawy omawiaj¹cy wy³¹cznie zagadnienia
dotycz¹ce kieruj¹cych, jako tych znajduj¹cych siê w bezpoœrednim zainte-
resowaniu organów Policji, prokuratury i s¹dów.
Oddawana do r¹k Czytelników ksi¹¿ka przeznaczona jest przede wszyst-
kim dla praktyków, tj. policjantów, prokuratorów, sêdziów, adwokatów,
a tak¿e aplikantów i studentów prawa zainteresowanych problematyk¹ wy-
padkowoœci oraz bezpieczeñstwa ruchu drogowego.
Odejœciem od analizy zasad bezpieczeñstwa, czy szczegó³owych przepi-
sów, s¹ zagadnienia zwi¹zane z zatrzymaniem i zwracaniem dowodów reje-
stracyjnych oraz praw jazdy. Kwestie te wywo³uj¹ szerokie zainteresowanie
spo³eczne, tote¿ chocia¿ skrótowe ich omówienie w krótkim komentarzu do
Prawa o ruchu drogowym dla kierowców wydaje siê niezbêdne.
Warszawa, maj 2005 r.
adw. dr Kazimierz J. Pawelec
X
Przedmowa
normy prawne, musi kierowaæ siê jak¹œ norm¹ natury ogólnej. Przez wiele
lat takich dyrektyw poszukiwano w samym prawie, jego idei, doktrynie.
Tymczasem interpretacja musi nastêpowaæ w oparciu o konfrontacjê z re-
aliami, do których norma prawna siê odnosi. Jest to swoisty sposób interpre-
tacji, ale za to bardzo wspó³czesny, zwi¹zany z powodowaniem spo³ecznie
ujemnych nastêpstw, które norma prawna ma likwidowaæ. Likwidacja za-
gro¿eñ ma nastêpowaæ poprzez rozs¹dne przestrzeganie norm prawnych,
których interpretacja powinna byæ realistyczna, dostosowana do konkretnej
sytuacji czy te¿ zmieniaj¹cych siê warunków.
Konstrukcjê pracy tworz¹ dwie czêœci. Pierwsza zawiera ogóln¹ charak-
terystykê ustawy – Prawo o ruchu drogowym, jak te¿ omówienie podstawo-
wych pojêæ wchodz¹cych w sk³ad szeroko pojêtych zasad bezpieczeñstwa.
Czêœæ druga to komentarz do ustawy omawiaj¹cy wy³¹cznie zagadnienia
dotycz¹ce kieruj¹cych, jako tych znajduj¹cych siê w bezpoœrednim zainte-
resowaniu organów Policji, prokuratury i s¹dów.
Oddawana do r¹k Czytelników ksi¹¿ka przeznaczona jest przede wszyst-
kim dla praktyków, tj. policjantów, prokuratorów, sêdziów, adwokatów,
a tak¿e aplikantów i studentów prawa zainteresowanych problematyk¹ wy-
padkowoœci oraz bezpieczeñstwa ruchu drogowego.
Odejœciem od analizy zasad bezpieczeñstwa, czy szczegó³owych przepi-
sów, s¹ zagadnienia zwi¹zane z zatrzymaniem i zwracaniem dowodów reje-
stracyjnych oraz praw jazdy. Kwestie te wywo³uj¹ szerokie zainteresowanie
spo³eczne, tote¿ chocia¿ skrótowe ich omówienie w krótkim komentarzu do
Prawa o ruchu drogowym dla kierowców wydaje siê niezbêdne.
Warszawa, maj 2005 r.
adw. dr Kazimierz J. Pawelec
X
Wykaz skrótów
1. (cid:13)ród³a prawa
Wykaz skrótów
Wykaz skrótów
KC. . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1994 r. – Kodeks cywilny (Dz.U.
Nr 16, poz. 93 ze zm.)
KK. . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88,
poz. 553 ze zm.)
KK69. . . . . . . . . . . . . . ustawa z 19.4.1969 r. – Kodeks karny (Dz.U.
Nr 13, poz. 94 ze zm.)
KKW. . . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny wykonawczy
(Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.)
Konstytucja . . . . . . . . . ustawa z 2.4.1997 r. Konstytucja Rzeczypospoli-
tej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze sprost.)
KW . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 20.5.1971 r. – Kodeks wykroczeñ (Dz.U.
Nr 12, poz. 114 ze zm.)
PrDrog. . . . . . . . . . . . . ustawa z 20.6.1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
(t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515 ze zm.)
RehZawU . . . . . . . . . . ustawa z 27.8.1997 r. o rehabilitacji zawodowej
i spo³ecznej oraz zatrudnianiu osób niepe³no-
sprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 ze zm.)
ZnakiDrogR . . . . . . . . rozporz¹dzenie z 31.7.2002 r. Ministrów Infra-
struktury oraz Spraw Wewnêtrznych i Admini-
stracji w sprawie znaków i sygna³ów drogowych
(Dz.U. Nr 170, poz. 1393)
2. Organy orzekaj¹ce
ETPC. . . . . . . . . . . . . . Europejski Trybuna³ Praw Cz³owieka w Strasburgu
NSA . . . . . . . . . . . . . . Naczelny S¹d Administracyjny
SN . . . . . . . . . . . . . . . . S¹d Najwy¿szy
SN (7) . . . . . . . . . . . . . S¹d Najwy¿szy w sk³adzie siedmiu sêdziów
SW . . . . . . . . . . . . . . . S¹d Wojewódzki
SO . . . . . . . . . . . . . . . . S¹d Okrêgowy
3. Czasopisma
. . . . . . . . . . . . . Dziennik Ustaw
Dz.U.
Inf. Prawn. . . . . . . . . . Informator Prawniczy
XI
Wykaz skrótów
ONSA . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Naczelnego S¹du Administracyj-
nego
OSN . . . . . . . . . . . . . . Zbiór Orzeczeñ S¹du Najwy¿szego. Orzeczenia
Izby Cywilnej (w latach 1933–1952), Orzecznic-
two S¹du Najwy¿szego (w latach 1953–1961:
Izby Cywilnej i Izby Karnej, w roku 1962: Izby
Cywilnej, w latach 1963–1981: Izby Cywilnej
oraz Izby Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych, w la-
tach 1982–1989: Izby Cywilnej i Administracji
oraz Izby Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych, w la-
tach 1990–1994: Izby Cywilnej oraz Izby Admini-
stracyjnej, Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych, od
1995 roku: Izby Cywilnej, od 2003 roku: Izby Pra-
cy, Ubezpieczeñ Spo³ecznych i Spraw Publicz-
nych)
. . . . . . . . . . . . . . Monitor Polski
OG. . . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Gospodarcze
OTK . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Trybuna³u Konstytucyjnego
M.P.
MoP. . . . . . . . . . . . . . . Monitor Prawniczy
Pal. . . . . . . . . . . . . . . . Palestra
PiP. . . . . . . . . . . . . . . . Pañstwo i Prawo
Prob. Krym. . . . . . . . . Problemy Kryminalistyki
Prok. i Pr. . . . . . . . . . . Prokuratura i Prawo
PS . . . . . . . . . . . . . . . . Przegl¹d S¹dowy
R. Pr.
Rej. . . . . . . . . . . . . . . . Rejent
Wok. . . . . . . . . . . . . . . Wokanda
. . . . . . . . . . . . . Radca Prawny
4. Inne skróty
. . . . . . . . . . . . . . . artyku³
art.
cyt. . . . . . . . . . . . . . . . cytowany (a, e)
cz. . . . . . . . . . . . . . . . . czêœæ
dot. . . . . . . . . . . . . . . . dotycz¹cy (a, e)
ds. . . . . . . . . . . . . . . . . do spraw
EKPCz . . . . . . . . . . . . Europejska Konwencja Praw Cz³owieka
ew.
itp.
jw.
ks. . . . . . . . . . . . . . . . . ksiêga
. . . . . . . . . . . . . . . ewentualnie
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
i temu podobne
jak wy¿ej
XII
litera
. . . . . . . . . . . . orzeczenie
. . . . . . . . . . . . . . . na przyk³ad
. . . . . . . . . . . . . . postanowienie
lit. . . . . . . . . . . . . . . . .
m.in. . . . . . . . . . . . . . . miêdzy innymi
n.
. . . . . . . . . . . . . . . . nastêpny (a, e)
np.
Nr . . . . . . . . . . . . . . . . numer
orzecz.
pkt. . . . . . . . . . . . . . . . punkt
por. . . . . . . . . . . . . . . . porównaj
post.
poz. . . . . . . . . . . . . . . . pozycja
publ. . . . . . . . . . . . . . . publiczny (a, e)
red. . . . . . . . . . . . . . . . redakcja
RM . . . . . . . . . . . . . . . Rada Ministrów
rozdz. . . . . . . . . . . . . . rozdzia³
rozp. . . . . . . . . . . . . . . rozporz¹dzenie
RPO. . . . . . . . . . . . . . . Rzecznik Praw Obywatelskich
s. . . . . . . . . . . . . . . . . . strona (y)
t. . . . . . . . . . . . . . . . . .
t.j. . . . . . . . . . . . . . . . .
tj.
. . . . . . . . . . . . . . . .
tzn. . . . . . . . . . . . . . . .
uchw.
ust.
w zw.
ww. . . . . . . . . . . . . . . . wy¿ej wymieniony (a, e)
zd. . . . . . . . . . . . . . . . . zdanie
zm. . . . . . . . . . . . . . . . zmiana (y)
tom
tekst jednolity
to jest
to znaczy
. . . . . . . . . . . . . uchwa³a
. . . . . . . . . . . . . . . ustêp
. . . . . . . . . . . . . w zwi¹zku
Wykaz skrótów
XIII
Literatura
Bachrach A., Ryzyko i nieostro¿noœæ komunikacji a oceny prawnokarne,
Literatura
Literatura
Wroc³aw – Warszawa – Kraków 1965,
Bachrach A., Elementy ogólnej profilaktyki wypadków drogowych, War-
szawa 1978,
Bachrach A., Przestêpstwa i wykroczenia drogowe w prawie polskim,
Warszawa 1980,
Bojarski M., Radecki W., Kodeks wykroczeñ. Komentarz, Warszawa
2000,
Bucha³a K., Przestêpstwa w komunikacji drogowej, Warszawa 1961,
Bucha³a K., Bezprawnoœæ przestêpstw nieumyœlnych oraz wy³¹czaj¹ce je
dozwolone ryzyka, Warszawa 1971,
Bucha³a K., Przestêpstwa i wykroczenia przeciwko bezpieczeñstwu w ko-
munikacji drogowej. Komentarz, Bydgoszcz 1997,
Cyprian T., Wypadki drogowe w œwietle prawa karnego, Warszawa 1963,
Dobrzyñski A. A., Rozwa¿ania nad prawem o ruchu drogowym, Warszawa
1995,
Drexler Z., Kochanowski J., Rychter W., Tomczyk W., Kodeks drogowy.
Komentarz, Warszawa 1998,
Gaberle A., Wypadki drogowe, Aspekty kryminologiczne, Warszawa
1986,
Kochanowski J., Zagadnienia przestêpstw drogowych i przeciwko bezpie-
czeñstwu w komunikacji, Warszawa 1990,
Kochanowski J., Przestêpstwa i wykroczenia drogowe. Komentarz, War-
szawa 1991,
Pawelec K. J., Na drodze, Warszawa 1980,
Pawelec K. J., Kierowca i pojazd w ruchu drogowym, Warszawa 2001,
Pawelec K. J., Wypadek drogowy, Warszawa 2003,
Pijanowski B., Samochód – kierowca – droga, Warszawa 1989,
Polony J., Zarys techniki œcigania przestêpstw drogowych, Warszawa
1969,
Rychter W., Kierowca doskona³y. Rady dla wszystkich, Warszawa 1971,
Rychter W., Doœwiadczony kierowca radzi, Warszawa 1971,
Stefañski R. A., Zakaz prowadzenia pojazdów, Warszawa 1990,
Stefañski R. A., Orzecznictwo S¹du Najwy¿szego w sprawach o przestêp-
stwa i wykroczenia drogowe, Warszawa 1995,
Stefañski R. A., Przestêpstwa i wykroczenia drogowe w orzecznictwie
S¹du Najwy¿szego, Warszawa 1997,
XV
Literatura
Stefañski R. A., Przestêpstwa przeciwko bezpieczeñstwu powszechnemu
komunikacji. Rozdzia³ XX i XXI Kodeksu karnego. Komentarz, War-
szawa 2000,
Stefañski R. A., Ustawa – Prawo o ruchu drogowym. Komentarz, Kraków
2003,
Zasada S., Szybkoœæ bezpieczeñstwa, Warszawa 1992.
XVI
A. Teksty Ÿród³owe
Pobierz darmowy fragment (pdf)