Darmowy fragment publikacji:
Prawo podatkowe przedsiębiorców
redakcja naukowa Hanna Litwińczuk
Hanna Litwińczuk, Piotr Karwat
Wojciech Pietrasiewicz, Karolina Tetłak
Andrzej Kaznowski
7. wydanie
Warszawa 2013
Stan prawny na 1 stycznia 2013 r.;
w zakresie VAT uwzględniono zmiany wchodzące w życie 1 kwietnia 2013 r. i 1 stycznia 2014 r. wynikające
z ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. z 2013 r. poz. 35)
Wydawca
Grzegorz Jarecki
Redaktor prowadzący
Małgorzata Jarecka
Ewa Fonkowicz
Opracowanie redakcyjne
Justyna Łęczyńska
Łamanie
JustLuk Łukasz Drzewiecki, Justyna Szumieł, Krystyna Szych
Autorzy:
Hanna Litwińczuk – część I, rozdz. 1–4, 5,6; cz. II, podrozdziały 7.1, 7.2.2, 7.3.9, 8.1.4
Piotr Karwat – część II z wyjątkiem podrozdziałów 7.1, 7.2.2, 7.3.9, 8.1.4; część III, rozdz. 15;
część IV, rozdz. 21
Wojciech Pietrasiewicz – część III, rozdz. 11–14; część IV, rozdz. 16–20
Karolina Tetłak – część I, rozdz. 5
Andrzej Kaznowski – część V, rozdz. 22, 23
© Copyright by
Wolters Kluwer Polska SA, 2013
ISBN: 978-83-264-3958-2
7. wydanie
Wydane przez:
Wolters Kluwer Polska SA
Redakcja Książek
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. 22 535 82 00, fax 22 535 81 35
e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl
www.wolterskluwer.pl
księgarnia internetowa www.profinfo.pl
Spis treści
19
25
29
29
29
29
31
31
33
34
34
35
36
39
39
40
45
48
50
50
51
55
59
66
66
67
5
Rozdział 1. ogólna charakterystyka podatków dochodowych
1.1. Podatek dochodowy od osób fizycznych
1.1.1. Charakterystyka ogólna
1.1.1.1. Typy i podstawowe cechy podatku
1.1.1.2. Zakres podmiotowy
1.1.1.3. Teorie dochodu i zakres przedmiotu opodatkowania
1.1.1.4. Okres podatkowy
1.1.1.5. Taryfa podatkowa
1.1.1.6. Pobór podatku
1.1.1.7. Podatek dochodowy a inflacja
1.1.1.8. Harmonizacja podatku dochodowego od osób fizycznych
w ramach prawa unijnego
1.1.2. Konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce
1.1.2.1. Pojęcie nieograniczonego i ograniczonego obowiązku
1.1.2.2. Pojęcie dochodu ze źródła przychodu i katalog źródeł
podatkowego
przychodu
1.1.2.3. Pojęcie przedmiotu i podstawy opodatkowania
1.1.2.4. Ustalanie wysokości podatku i zasady jego poboru
1.1.3. Dochód z działalności gospodarczej osób fizycznych
1.1.3.1. Formy opodatkowania
1.1.3.2. Pozarolnicza działalność gospodarcza a działalność
wykonywana osobiście
1.1.3.3. Pojęcie dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej
1.1.3.4. Opodatkowanie dochodu z pozarolniczej działalności
SpiS treści
Wykaz skrótów
Wstęp
Część I. PodatkI doChodoWe
gospodarczej
1.2. Podatek dochodowy od osób prawnych
1.2.1. Charakterystyka ogólna
1.2.2. Dochód podatkowy a zysk brutto osoby prawnej
Spis treści
1.2.3. Problem podwójnego opodatkowania dochodu spółki kapitałowej
1.2.4. Harmonizacja podatku dochodowego od osób prawnych w ramach
i sposoby jego rozwiązania
prawa unijnego
1.2.4.1. Dyrektywy
1.2.4.2. Orzecznictwo TSUE
1.2.5. Konstrukcja podatku dochodowego od osób prawnych w Polsce
1.2.5.1. Podmiot opodatkowania
1.2.5.2. Przedmiot opodatkowania
1.2.5.3. Podstawa opodatkowania, stawki, pobór podatku
1.2.6. Opodatkowanie zysku podzielonego osoby prawnej
1.2.6.1. Pojęcie dochodu (przychodu) z udziału w zyskach osób
prawnych
1.2.6.2. Opodatkowanie dochodu (przychodu) z udziału w zyskach
osób prawnych
1.2.6.3. Problem ukrytej dywidendy
Rozdział 2. Ustalanie dochodu przedsiębiorców. zasady ogólne
2.1. Ogólna charakterystyka przychodów i kosztów uzyskania przychodów
2.1.1. Przychód
2.1.1.1. Problemy definicyjne
2.1.1.2. Ustawowe pojęcie przychodu z działalności gospodarczej
2.1.1.3. Moment osiągnięcia przychodu z działalności gospodarczej
2.1.1.4. Rodzaje przychodów
2.1.1.5. Przychody nieuznawane za przychody podatkowe
2.1.1.6. Przychód z działalności gospodarczej a przychód
z odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych
74
75
75
78
79
79
81
85
87
87
94
96
99
99
99
99
100
100
103
106
106
107
107
113
117
118
135
143
143
150
150
156
157
165
2.1.2. Koszty uzyskania przychodów
2.1.2.1. Pojęcie kosztów uzyskania przychodów
2.1.2.2. Moment poniesienia kosztu
2.1.2.3. Udokumentowanie poniesienia kosztu
2.1.2.4. Koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów
2.1.2.5. Koszty specyficzne dla osób prawnych
2.2. Przychody i koszty uzyskania przychodów. Wybrane zagadnienia
2.2.1. Różnice kursowe
2.2.2. Wierzytelności nieściągalne (złe długi). Nieterminowe opłacanie
zobowiązań przez dłużnika
2.2.2.1. Wierzytelności nieściągalne (złe długi)
2.2.2.2. Nieterminowe opłacanie zobowiązań przez dłużnika
2.2.3. Rezerwy księgowe – problem nieuznawania za koszty uzyskania
przychodów
2.2.4. Przychody i koszty związane z obrotem instrumentami finansowymi,
w tym pochodnymi
159
2.2.5. Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych 165
2.2.5.1. Pojęcie środków trwałych oraz wartości niematerialnych
i prawnych
6
Spis treści
2.2.5.2. Zasady wyceny środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych dla celów amortyzacji
2.2.5.3. Zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych od środków
2.2.5.4. Problem niezamortyzowanej części inwestycji w obcym
trwałych
środku trwałym
2.2.5.5. Zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych
od wartości niematerialnych i prawnych
2.2.6. Wkłady niepieniężne (aporty) do spółek w innej postaci
niż przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa
2.2.6.1. Wkłady do spółek kapitałowych
2.2.6.2. Konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy
2.2.6.3. Wkłady do spółek osobowych
2.2.7. Opodatkowanie stron umowy leasingu
2.2.7.1. Uwagi wstępne
2.2.7.2. Podstawowe pojęcia
2.2.7.3. Warianty umów i odpowiadające im skutki podatkowe
2.2.7.4. Problemy związane z wypowiedzeniem umowy leasingu
2.2.7.5. Rozwiązania szczegółowe
2.2.7.6. Leasing konsumencki
2.2.7.7. Ocena uregulowań podatkowych dotyczących leasingu
Rozdział 3. Ustalanie dochodu wybranych kategorii podatników
3.1. Wspólnicy spółek niebędących osobami prawnymi
3.1.1. Zasady traktowania na gruncie podatków dochodowych spółek
niebędących osobami prawnymi
3.1.2. Wypłata przez spółkę wspólnikowi świadczeń z innego tytułu
niż udział w zysku
3.1.3. Wkłady niepieniężne do spółki niebędącej osobą prawną
3.1.3.1. Wkłady wniesione przed 2011 r. – kontrowersje
3.1.3.2. Wkłady wniesione po 2011 r.
3.1.4. Likwidacja spółki niebędącej osobą prawną i wystąpienie wspólnika
3.1.4.1. Zasady ogólne
3.1.4.2. Wspólnik otrzymuje środki pieniężne
3.1.4.3. Wspólnik otrzymuje składniki majątkowe w naturze
3.1.5. Spółka komandytowo-akcyjna jako szczególny typ spółki niebędącej
osobą prawną. Problemy kwalifikacji przychodów akcjonariusza
3.2. Grupa kapitałowa jako podatnik podatku dochodowego od osób prawnych
3.2.1. Teorie opodatkowania
Teoria rozdziału
Teoria jedności gospodarczej
Europejskiej
państwach członkowskich
3.2.2. Opodatkowanie grup kapitałowych w wybranych państwach Unii
3.2.3. Wyrównywanie strat pomiędzy spółkami grupy z siedzibą w różnych
167
177
182
184
185
185
192
193
194
194
194
196
201
202
206
207
209
209
209
211
215
215
217
219
219
219
221
222
227
227
227
229
231
232
7
Spis treści
3.2.4. Grupa CCCTB – projekt dyrektywy
3.2.5. Opodatkowanie grupy kapitałowej w Polsce
3.2.5.1. Zawiązanie podatkowej grupy kapitałowej
3.2.5.2. Rok podatkowy spółek tworzących podatkową grupę
3.2.5.3. Ustalanie dochodu (straty) podatkowej grupy kapitałowej
3.2.5.4. Udziałowcy mniejszościowi w podatkowych grupach
kapitałową
kapitałowych
3.2.5.5. Utrata statusu podatkowej grupy kapitałowej
3.2.5.6. Grupa kapitałowa w rozumieniu przepisów prawa
bilansowego a podatkowa grupa kapitałowa
3.2.5.7. Znaczenie uregulowań podatkowych dotyczących grup
kapitałowych
3.2.6. Zawarcie umowy typu cash pooling pomiędzy spółkami tworzącymi
grupę kapitałową
3.3. Instytucje finansowe
3.3.1. Banki
3.3.1.1. Rezerwy celowe
3.3.1.2. Rezerwy w bankach sporządzających sprawozdania
finansowe według MSR
3.3.1.3. Rezerwa na ryzyko ogólne a rezerwa na poniesione
nieudokumentowane ryzyko kredytowe (IBNR)
3.3.1.4. Sekurytyzacja wierzytelności bankowych
3.3.1.5. „Przekształcenie” oddziału banku zagranicznego w bank
krajowy
3.3.2. Ubezpieczyciele
3.3.2.1. Rozliczenia z tytułu składek
3.3.2.2. Rozliczenia z tytułu reasekuracji
3.3.2.3. Rozliczenia z tytułu akwizycji
3.3.2.4. Przychody z tytułu regresów i odzysków
3.3.3. Fundusze kapitałowe
3.4. Organizacje non profit
Rozdział 4. opodatkowanie dochodu przy przekształceniach, połączeniach
i podziałach przedsiębiorców, zbyciu zorganizowanej masy majątkowej
oraz likwidacji przedsiębiorcy
4.1. Ogólna charakterystyka przekształceń, połączeń i podziałów przedsiębiorców
4.1.1. Pojęcie przekształceń, połączeń i podziałów
4.1.2. Podstawy prawne przekształceń, połączeń i podziałów
4.1.3. Sukcesja podatkowa przy przekształceniach, połączeniach i podziałach
4.1.4. Problemy opodatkowania dochodu przy przekształceniach,
połączeniach i podziałach
4.2. Opodatkowanie przy wybranych rodzajach przekształceń przedsiębiorców
4.2.1. Przekształcenie spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową
4.2.2. Przekształcenie spółki osób fizycznych niebędącej osobą prawną
w spółkę kapitałową
8
234
236
237
238
238
239
240
241
241
243
245
245
246
249
251
252
253
254
255
256
258
258
259
262
267
267
267
268
269
272
274
274
275
4.2.3. Przekształcenie spółki osób fizycznych niebędącej osobą prawną
w inną spółkę niebędącą osobą prawną
4.2.4. Przekształcenie spółki kapitałowej w osobową spółkę handlową
4.2.5. Przekształcenie przedsiębiorstwa osoby fizycznej w spółkę kapitałową
4.3. Opodatkowanie dochodu przy połączeniach przedsiębiorców
4.3.1. Połączenie spółek kapitałowych
Spis treści
4.3.1.1. Rok podatkowy
4.3.1.2. Strata spółki
4.3.1.3. Sposób podatkowego traktowania nadwyżek wartości
ujawnionych przy przeszacowaniu majątku spółki
przejmowanej
4.3.1.4. Sposób podatkowego traktowania nadwyżek wartości
przejętego majątku nad wartością udziałów u spółki
przejmującej
4.3.1.5. Sposób traktowania nadwyżek wartości udziałów
u wspólników
4.3.1.6. Obejście prawa
281
282
286
290
290
290
290
291
292
296
299
299
299
301
301
301
303
306
308
310
310
315
318
318
321
321
321
9
4.3.2. Połączenia z udziałem osobowych spółek handlowych
4.3.2.1. Połączenia osobowych spółek handlowych osób fizycznych
przez zawiązanie spółki kapitałowej
4.3.2.2. Połączenie przez przejęcie osobowej spółki handlowej
4.4. Opodatkowanie dochodu przy podziałach spółek
przez spółkę kapitałową
4.4.1. Rodzaje podziałów spółek
4.4.2. Podziały spółek polegające na przeniesieniu zorganizowanych części
przedsiębiorstwa
4.4.3. Podziały spółek polegające na przeniesieniu składników majątkowych
niestanowiących zorganizowanych części przedsiębiorstwa
4.4.4. Porównanie obciążeń podatkowych przy podziałach spółek
4.5. Zbycie zorganizowanej masy majątkowej
4.5.1. Pojęcie przedsiębiorstwa i zorganizowanej części przedsiębiorstwa
na gruncie ustaw o podatkach dochodowych
4.5.2. Kupno/sprzedaż przedsiębiorstwa i zorganizowanej części
przedsiębiorstwa
4.5.3. Nabycie/zbycie przedsiębiorstwa (zorganizowanej części
przedsiębiorstwa) w formie wkładu niepieniężnego do spółki
4.5.3.1. Wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa
(zorganizowanej części przedsiębiorstwa) do spółki
kapitałowej
4.5.3.2. Wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa
(zorganizowanej części przedsiębiorstwa) do spółki
niebędącej osobą prawną
4.5.4. Kupno i wymiana udziałów (akcji) w spółce jako alternatywa
dla transakcji mającej za przedmiot przedsiębiorstwo
4.5.4.1. Kupno udziałów
Spis treści
4.5.4.2. Wymiana udziałów
4.6. Likwidacja przedsiębiorcy
4.6.1. Pojęcie likwidacji i jej ujęcie w księgach podatnika
4.6.2. Likwidacja przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną i spółki
niebędącej osobą prawną
4.6.3. Likwidacja spółki kapitałowej
Rozdział 5. Międzynarodowe aspekty opodatkowania dochodu
5.1. Ogólna charakterystyka umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
5.1.1. Zjawisko międzynarodowego podwójnego opodatkowania
5.1.2. Znaczenie MK OECD oraz komentarza OECD w procesie wykładni
umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
5.1.3. Charakterystyka podstawowych pojęć i struktury MK OECD
5.1.4. Proces stosowania umów wzorowanych na MK OECD
5.2. Postanowienia polskiego prawa podatkowego służące eliminowaniu
podwójnego opodatkowania
5.2.1. Regulacje dotyczące rezydentów uzyskujących dochody za granicą
5.2.2. Regulacje dotyczące nierezydentów uzyskujących dochody
na terytorium Polski
5.3. Opodatkowanie podmiotów powiązanych w świetle MK OECD,
wytycznych OECD i prawa polskiego
5.3.1. Geneza szczególnych regulacji podatkowych dotyczących
podmiotów powiązanych
5.3.2. Pojęcie przedsiębiorstw powiązanych
5.3.3. Zasada arm’s length i jej odzwierciedlenie w prawie polskim
5.3.4. Analiza porównywalności transakcji
5.3.5. Metody ustalania cen transferowych
5.3.6. Ogólne zasady ustalania cen transferowych w przypadku
świadczenia usług między podmiotami powiązanymi
5.3.7. Szczegółowe zasady ustalania cen transferowych dotyczące
wybranych rodzajów usług
5.3.7.1. Usługi reklamowe
5.3.7.2. Usługi finansowe
5.3.7.3. Prace badawczo-rozwojowe
5.3.8. Obowiązki w zakresie dokumentacji ciążące na podatnikach
dokonujących transakcji z podmiotami powiązanymi
5.3.9. Ciężar dowodu w postępowaniu w sprawie cen transferowych
5.3.10. Zasady dokonywania korekty dochodów podmiotów powiązanych
5.3.11. Uprzednie porozumienia cenowe
5.4. Opodatkowanie dochodu stałego zakładu w świetle MK OECD i prawa
polskiego
5.4.1. Pojęcie stałego zakładu
5.4.2. Definicja zagranicznego zakładu w prawie polskim
5.4.3. Przypisanie zysków do stałego zakładu w świetle MK OECD
10
322
327
327
328
328
331
331
331
333
335
342
345
345
348
350
350
351
353
355
357
360
367
367
367
368
369
372
373
377
383
383
386
387
Spis treści
5.4.4. Przypisanie zysków do stałego zakładu w świetle umów o unikaniu
podwójnego opodatkowania zawartych przed 2010 r. oraz w prawie
polskim
5.4.5. Dywidendy, odsetki i należności licencyjne uzyskane przez stały
zakład
5.4.6. Rozliczanie strat stałego zakładu
5.5. Międzynarodowe planowanie podatkowe
5.5.1. Uwagi ogólne
5.5.2. Międzynarodowe podwójne nieopodatkowanie
5.5.3. Treaty shopping
5.5.4. Klauzula beneficial owner jako narzędzie zapobiegania nadużyciu
korzyści wynikających z umów o unikaniu podwójnego
opodatkowania
5.5.5. Tax sparing credit
5.5.6. Tax arbitrage. Odmienna kwalifikacja podmiotów oraz płatności
do celów podatkowych
5.5.6.1. Hybrydyzacja podmiotowości podatkowej na przykładzie
spółek osobowych
5.5.6.2. Odmienna kwalifikacja płatności dla celów podatkowych
5.6. Raje podatkowe
5.6.1. Pojęcie i klasyfikacja rajów podatkowych
5.6.2. Sposoby wykorzystania rajów podatkowych w planowaniu
podatkowym
5.6.3. Przeciwdziałanie zjawisku rajów podatkowych
Rozdział 6. Wybrane zagadnienia z zakresu opodatkowania transgranicznych
przepływów dochodów
6.1. Opodatkowanie transgranicznego przepływu dywidend
6.1.1. Opodatkowanie dywidend na podstawie przepisów
implementujących dyrektywę o spółkach dominujących
i spółkach zależnych
6.1.1.1. Problem podwójnego opodatkowania
6.1.1.2. Zasady opodatkowania dywidend
6.1.1.3. Zwolnienie z opodatkowania dywidend dla zakładu
6.1.1.4. Opodatkowanie dywidend w konkretnych sytuacjach
6.1.2. Opodatkowanie dywidend z uwzględnieniem postanowień umów
o unikaniu podwójnego opodatkowania
6.2. Opodatkowanie transgranicznego przepływu odsetek i należności
licencyjnych
6.2.1. Opodatkowanie odsetek i należności licencyjnych
na podstawie przepisów implementujących dyrektywę
o odsetkach i należnościach licencyjnych
6.2.2. Opodatkowanie odsetek na podstawie przepisów implementujących
dyrektywę o dochodach z oszczędności
392
398
399
400
400
400
401
403
404
405
405
407
409
409
409
411
413
413
413
413
414
416
417
421
427
427
430
11
Spis treści
6.2.3. Opodatkowanie odsetek i należności licencyjnych z uwzględnieniem
umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
6.3. Opodatkowanie przy transgranicznych zdarzeniach restrukturyzacyjnych
6.3.1. Ogólna charakterystyka dyrektywy MR
6.3.2. Podstawowe pojęcia stosowane w dyrektywie MR
6.3.3. Charakterystyka uregulowań prawnych dyrektywy MR
6.3.3.1. Skutki podatkowe dla spółek
6.3.3.2. Skutki podatkowe dla wspólników – zasady ogólne
6.3.3.3. Skutki podatkowe dla wspólników – wymiana udziałów
6.3.3.4. Szczególny przypadek wniesienia zakładu
6.3.3.5. Przeniesienie zarejestrowanej siedziby spółki europejskiej
i spółdzielni europejskiej
6.3.3.6. Spółki transparentne podatkowo
6.3.4. Przeciwdziałanie obejściu przepisów dyrektywy MR
6.3.5.
Implementacja dyrektywy MR w ustawie o podatku dochodowym
od osób prawnych
6.3.6. Opodatkowanie transgranicznych zdarzeń restrukturyzacyjnych
– przykłady
6.3.6.1. Wniesienie przez spółkę z siedzibą w państwie
członkowskim jej zakładu położonego w Polsce do spółki
z siedzibą w Polsce
6.3.6.2. Wniesienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa
przez spółkę z siedzibą w Polsce do spółki z siedzibą
w innym państwie członkowskim
Część II. PoWszeChny Podatek obRotoWy – Vat
Rozdział 7. ogólna charakterystyka powszechnego podatku obrotowego
7.1. Istota podatków obrotowych
7.1.1. Klasyfikacja podatków obrotowych
7.1.2. Podatek od obrotu brutto
7.1.3. Podatek od wartości dodanej
7.2. Źródła prawa UE i krajowego oraz relacje między nimi
7.2.1. Regulacje krajowe
7.2.2. Regulacje UE
7.2.3. Przepisy krajowe a prawo UE
7.3. Zasady podatku od wartości dodanej
7.3.1. Źródło zasad
7.3.2. Powszechność
7.3.3. Opodatkowanie konsumpcji
7.3.4. Proporcjonalność
7.3.5. Neutralność
7.3.6. Unikanie podwójnego opodatkowania i braku opodatkowania
7.3.7. Unikanie zakłócenia warunków konkurencji
7.3.8. Wielofazowość
432
435
435
436
447
447
449
450
452
453
454
455
456
459
459
460
465
465
465
466
468
469
469
470
472
478
478
479
479
481
482
483
484
484
12
7.3.9. Zastosowanie metody fakturowej
7.4. Podmiot podatku
7.4.1. Definicja podatnika podatku od towarów i usług
7.4.2. Organy władzy publicznej
7.4.3. Podmioty zagraniczne. Przedstawiciel podatkowy
7.4.4. Szczególne kategorie podatników VAT
7.4.5. Zwolnienia podmiotowe
7.4.6. Szczególne uprawnienia małych podatników
7.5. Przedmiot opodatkowania. Zagadnienia ogólne
7.5.1. Definicja przedmiotu opodatkowania
7.5.2. Klasyfikacja czynności opodatkowanych
7.5.3. Ważność i legalność czynności opodatkowanych.
Czynności extra commercium
7.6. Dostawa towarów. Zakres przedmiotowy
7.6.1. Definicja towaru
7.6.2. Dostawa towarów – definicja
7.6.3. Nieodpłatne przekazanie towarów
7.6.4. Dostawa seryjna (łańcuchowa)
7.6.5. Przymusowe przeniesienie własności w zamian za odszkodowanie
7.6.6. Komis
7.6.7. Nabycie towarów od podmiotu zagranicznego
7.6.8. Towary pozostałe po zakończeniu działalności
Spis treści
484
493
493
499
501
502
503
505
506
506
508
510
513
513
516
518
521
522
523
524
525
525
525
526
526
527
527
527
528
529
531
532
535
535
541
544
545
546
546
549
550
551
551
552
13
7.7. Dostawa towarów. Miejsce wykonania czynności
7.7.1. Uwagi ogólne
7.7.2. Towary wysyłane lub transportowane
7.7.3. Towary montowane lub instalowane
7.7.4. Dostawa bez wysyłki i transportu
7.7.5. Dostawa dla pasażerów statków i samolotów
7.7.6. Dostawa seryjna (łańcuchowa)
7.7.7. Dostawa różnych postaci energii
7.7.8. Sprzedaż wysyłkowa
7.8. Dostawa towarów. Zwolnienia przedmiotowe
7.9. Dostawa towarów. Wyłączenie przedmiotowe
7.10. Świadczenie usług. Zakres przedmiotowy
7.10.1. Definicja świadczenia usług
7.10.2. Komis usług
7.10.3. Nieodpłatne świadczenie usług
7.10.4. Import usług
7.11. Świadczenie usług. Miejsce wykonania czynności
7.11.1. Podstawowe kryterium: status usługobiorcy
7.11.2. Usługi świadczone na rzecz podatników
7.11.3. Usługi świadczone na rzecz konsumentów
7.11.4. Usługi związane z nieruchomościami
7.11.5. Usługi transportu
7.11.6. Usługi wykonane w miejscu ich faktycznego świadczenia
Spis treści
7.11.7. Usługi elektroniczne, telekomunikacyjne oraz nadawcze radiowe
i telewizyjne
7.11.8. Usługi niematerialne na rzecz konsumentów spoza UE
7.12. Świadczenie usług. Zwolnienia przedmiotowe
7.13. Moment powstania obowiązku podatkowego
7.14. Podstawa opodatkowania
7.14.1. Uwagi ogólne
7.14.2. Dotacje
7.14.3. Zaliczki
7.14.4. Rabaty, zwroty zapłaty i towarów
7.14.5. Dostawa budynków lub budowli trwale związanych z gruntem
7.14.6. Czynności bez określenia ceny, z ceną określoną w naturze
oraz czynności nieodpłatne
7.15. Stawki podatku
7.16. Obowiązki formalne podatników VAT
7.16.1. Rejestracja
7.16.2. Faktury
7.16.3. Ewidencje, deklaracje, informacje podsumowujące
Rozdział 8. obrót towarami w ramach rynku wewnętrznego i z państwami
trzecimi jako przedmiot opodatkowania Vat
8.1. Transakcje wewnątrzwspólnotowe
8.1.1. Uwagi wstępne
8.1.2. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
8.1.2.1. Pojęcie
8.1.2.2. Nabycie od podatnika VAT
8.1.2.3. Sprowadzenie własnych towarów do kraju. Magazyn
konsygnacyjny
8.1.2.4. Nabycie nowych środków transportu
8.1.2.5. Miejsce świadczenia
8.1.2.6. Zwolnienia
8.1.2.7. Podstawa opodatkowania
8.1.3. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
8.1.3.1. Pojęcie
8.1.3.2. Dostawa towarów przez podatnika polskiego VAT
8.1.3.3. Przemieszczenie własnych towarów z Polski do innego
kraju członkowskiego przez podatnika polskiego VAT
8.1.3.4. Dostawa nowych środków transportu
8.1.3.5. Miejsce świadczenia przy wewnątrzwspólnotowej dostawie
towarów
8.1.3.6. Stawka 0
8.1.4. Transakcje trójstronne
8.1.4.1. Wewnątrzwspólnotowa transakcja seryjna
8.1.4.2. Wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna. Warunki
procedury uproszczonej
553
556
557
557
565
565
568
571
571
574
574
577
578
578
579
582
584
584
584
585
585
586
588
590
590
592
592
593
593
595
597
597
598
598
599
599
603
14
Spis treści
8.1.4.3. Skutki wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej
dla jej uczestników
8.2. Eksport towarów
8.2.1. Uwagi ogólne
8.2.2. Stawka w eksporcie
8.2.3. Zwrot podatku podróżnym
8.3. Import towarów
8.3.1. Uwagi ogólne
8.3.2. Zwolnienia
8.3.3. Podstawa opodatkowania
8.3.4. Pobór podatku
Rozdział 9. Podatek naliczony Vat
9.1. Ogólne zasady obniżenia podatku należnego o podatek naliczony
9.1.1. Prawo do odliczenia jako podstawowy element konstrukcji VAT
9.1.2. Obowiązek udowodnienia prawa do odliczenia podatku
9.2. Prawo do odliczenia związane z czynnościami nieopodatkowanymi
9.3. Warunki nabycia prawa do odliczenia podatku naliczonego
9.4. Zwrot podatku
9.5. Częściowe odliczenie. Korekta podatku naliczonego
9.6. Zakaz i ograniczenie możliwości odliczenia podatku naliczonego
9.6.1. Zakazy odliczenia podatku naliczonego niedotyczące samochodów
osobowych
9.6.2. Zakazy i ograniczenia związane z zakupem i eksploatacją
samochodów osobowych
9.7. Inne przypadki odliczeń i zwrotów
9.7.1. Zwrot podatku byłym wspólnikom spółki osobowej
9.7.2. Pomniejszanie podatku w związku z nieściągalnością wierzytelności
Rozdział 10. Wybrane typy transakcji jako przedmiot opodatkowania Vat
10.1. Obrót nieruchomościami
10.1.1. Obrót gruntami
10.1.2. Nieruchomości zwolnione od VAT
10.1.2.1. Grunty nieprzeznaczone pod zabudowę
10.1.2.2. Budynki i budowle
10.2. Leasing
10.3. Rolnicy ryczałtowi
10.4. Usługi turystyczne
10.5. Towary używane, dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki
10.6. Złoto inwestycyjne
Część III. selektyWne PodatkI obRotoWe
Rozdział 11. ogólna charakterystyka podatku akcyzowego
11.1. Istota i typologia selektywnych podatków obrotowych
11.2. Harmonizacja podatku akcyzowego
605
609
609
610
611
612
612
613
614
614
616
616
616
618
621
623
625
629
637
637
640
643
643
644
645
645
645
648
648
649
651
654
655
657
659
663
663
665
15
Spis treści
Rozdział 12. Przedmiot opodatkowania podatkiem akcyzowym.
Podstawowe elementy konstrukcji podatku
12.1. Regulacja podatku akcyzowego
12.2. Wyroby akcyzowe
12.3. Przedmiot opodatkowania
12.4. Podatnicy
12.5. Moment powstania obowiązku podatkowego
12.6. Podstawa opodatkowania, stawki
12.7. Zasady rozliczania i terminy płatności
Rozdział 13. organizacja obrotu wyrobami akcyzowymi
13.1. Uwagi ogólne
13.2. Procedura zawieszenia poboru akcyzy
13.3. Zawieszenie poboru akcyzy w składzie podatkowym
13.4. Zarejestrowany odbiorca
13.5. Zarejestrowany wysyłający
13.6. Podmiot pośredniczący
13.7. Przemieszczenie wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą
13.7.1. Przemieszczenie wyrobów pomiędzy podmiotami profesjonalnymi
13.7.2. Przemieszczenie wyrobów pomiędzy podmiotem profesjonalnym
a konsumentem
13.8. Oznaczenie wyrobów akcyzowych znakami akcyzy
Rozdział 14. Wybrane aspekty opodatkowania niektórych kategorii wyrobów
akcyzowych i samochodów osobowych
14.1. Energia elektryczna
14.2. Wyroby alkoholowe
14.3. Wyroby tytoniowe i susz tytoniowy
14.4. Samochody osobowe
Rozdział 15. Podatek od gier
Część IV. PodatkI MajątkoWe
Rozdział 16. Podatek od nieruchomości
Rozdział 17. Podatek rolny
Rozdział 18. Podatek leśny
Rozdział 19. Podatek od środków transportowych
Rozdział 20. Podatek od czynności cywilnoprawnych
Rozdział 21. Podatek od wydobycia niektórych kopalin
16
669
669
670
674
684
686
689
690
693
693
693
703
712
715
717
719
719
722
725
729
729
735
739
742
748
753
766
775
780
789
807
Część V. PoMoC PUblICzna. asPekty PodatkoWe
Spis treści
Rozdział 22. ogólna charakterystyka pomocy publicznej
22.1. Polski i unijny system prawa pomocy publicznej
22.2. Występowanie pomocy publicznej
22.2.1. Zasoby państwowe
22.2.2. Selektywna ekonomiczna korzyść
22.2.2.1. Pojęcie przedsiębiorstwa
22.2.2.2. Korzyść
22.2.2.3. Selektywność
22.2.2.4. Forma pomocy
22.2.3. Zakłócenie konkurencji
22.2.4. Wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi
22.2.5. Pomoc de minimis
22.3. Wyjątki od traktatowego zakazu udzielania pomocy publicznej
22.3.1. Pomoc zgodna z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107
ust. 2 TFUE
22.3.2. Pomoc, która może zostać uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym
na podstawie art. 107 ust. 3 TFUE
22.4. Aspekty proceduralne
22.4.1. Uwagi wstępne
22.4.2. Pomoc wymagająca zgłoszenia Komisji Europejskiej zgodnie z art. 108
ust. 3 TFUE
22.4.2.1. Obowiązek notyfikacji
22.4.2.2. Pomoc istniejąca a nowa pomoc
22.4.2.3. Postępowanie przed Prezesem UOKiK w sprawie nowej
pomocy
22.4.2.4. Postępowanie przed Komisją Europejską w sprawie nowej
pomocy
22.4.3. Pomoc de minimis
22.4.4. Pomoc w ramach wyłączeń grupowych
22.4.5. Postępowanie w sprawie pomocy przyznanej bezprawnie
22.4.5.1. Naruszenie klauzuli zawieszającej
22.4.5.2. Postępowanie w sprawie pomocy bezprawnej
prowadzone przez Komisję Europejską
22.4.5.3. Postępowanie w sprawie pomocy bezprawnej prowadzone
przed sądami krajowymi
Rozdział 23. Pomoc publiczna w formie instrumentów podatkowych
23.1. Pomoc publiczna udzielana w specjalnych strefach ekonomicznych
23.1.1. Uwagi wstępne
23.1.2. Historia SSE
23.1.3. Zasady udzielania pomocy publicznej w SSE
23.1.3.1. Zróżnicowane reżimy udzielania pomocy publicznej w SSE
23.1.3.2. Wyłączenia stosowania rozporządzenia pomocowego
811
811
814
814
815
815
816
819
824
825
826
827
829
829
830
833
833
834
834
836
838
840
843
844
845
845
845
847
849
849
849
851
854
854
855
17
23.1.3.3. Koszty kwalifikowane
23.1.3.4. Efekt zachęty
23.1.3.5. Dopuszczalna wielkość pomocy publicznej
23.1.3.6. Wydzielenie dochodów uzyskiwanych w SSE
23.1.3.7. Obliczanie wielkości pomocy publicznej
858
862
865
867
869
871
878
878
878
880
885
887
897
915
23.2. Pomoc publiczna na podstawie przepisów ordynacji podatkowej
23.3. Ulgi i zwolnienia stosowane w podatkach i opłatach lokalnych
23.3.1. Dostępne formy pomocy publicznej
23.3.2. Zróżnicowane stawki podatków i opłat lokalnych
23.3.3. Zwolnienia przedmiotowe w podatkach i opłatach lokalnych
23.4. Uwagi końcowe
Spis treści
bibliografia
skorowidz
o autorach
18
I dyrektywa
VI dyrektywa
XIII dyrektywa
dyrektywa
2008/118/WE
dyrektywa
energetyczna
dyrektywa IR
dyrektywa MR
Wykaz skrótów
Wykaz skrótóW
akty prawne
– pierwsza dyrektywa Rady 67/227/EWG z dnia 11 kwietnia 1967 r.
w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich do-
tyczących podatków obrotowych (Dz. Urz. WE L 71 z 14.04.1967;
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 9, t. 1, s. 3)
– szósta dyrektywa Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie
harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu
do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości
dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. WE
L 145 z 13.06.1977, s. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz. 9, t. 1, s. 23)
– trzynasta dyrektywa Rady 86/560/EWG z dnia 17 listopada 1986 r.
w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich od-
noszących się do podatków obrotowych – warunki zwrotu podatku
od wartości dodanej podatnikom niemającym siedziby na teryto-
rium Wspólnoty (Dz. Urz. WE L 326 z 21.11.1986, s. 40; Dz. Urz. UE
Polskie wydanie specjalne, rozdz. 9, t. 1, s. 129)
– dyrektywa Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie
ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylająca dy-
rektywę 92/12/EWG (Dz. Urz. UE L 9 z 14.01.2009, s. 12)
– dyrektywa Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w spra-
wie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych doty-
czących opodatkowania produktów energetycznych i energii elek-
trycznej (Dz. Urz. UE L 283 z 31.10.2003, s. 51; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 9, t. 1, s. 405)
– dyrektywa Rady 2003/49/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie
wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz
należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych
Państw Członkowskich (Dz. Urz. UE L 157 z 26.06.2003, s. 49;
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 9, t. 1, s. 380)
– dyrektywa Rady 2009/133/WE z dnia 19 października 2009 r.
w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastoso-
wanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzie-
19
Wykaz skrótów
dyrektywa PS
dyrektywa SI
dyrektywa VAT
Konstytucja RP
konwencja
arbitrażowa
k.s.h.
o.p.
pr. bank.
r.m.p.r.
rozporządzenie
VAT
20
lenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spó-
łek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej
siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego
państwa członkowskiego (Dz. Urz. UE L 310 z 25.11.2009, s. 34)
– dyrektywa Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w spra-
wie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie
w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych
Państw Członkowskich (Dz. Urz. UE L 345/8 z 29.12.2011)
– dyrektywa Rady 2003/48/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie
opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych
odsetek (Dz. Urz. UE L 157 z 26.06.2003, s. 38; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 9, t. 1, s. 369)
– dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w spra-
wie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE
L 347 z 11.12.2006, s. 1)
– Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
– ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst
jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (tekst jedn.:
Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.)
– rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 października 2006 r.
w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej (Dz. U. Nr 190,
poz. 1402)
– rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 282/2011 z dnia
15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy
(Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
– Konwencja sporządzona w Brukseli dnia 8 grudnia 2004 r. w spra-
wie przystąpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Repub-
liki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Re-
publiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej,
Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej do Konwencji w sprawie
eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korek-
ty zysków przedsiębiorstw powiązanych, sporządzonej w Brukse-
li dnia 23 lipca 1990 r., zmienionej Konwencją w sprawie przystą-
pienia Republiki Austrii, Republiki Finlandii, Królestwa Szwecji
do Konwencji w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowa-
nia w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych,
sporządzoną w Brukseli dnia 21 grudnia 1995 r., oraz Protokołem
zmieniającym Konwencję w sprawie eliminowania podwójnego
opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw po-
wiązanych, sporządzonym w Brukseli dnia 25 maja 1999 r. (Dz. U.
z 2007 r. Nr 152, poz. 1080)
– ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych
(Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.)
Wykaz skrótów
2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości
dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2011, s. 1)
– rozporządzenie Komisji (WE) nr 1628/2006 z dnia 24 października
2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do
regionalnej pomocy inwestycyjnej (Dz. Urz. UE L 302 z 01.11.2006,
s. 29)
– rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2008 r. w spra-
wie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym
na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodar-
czej na terenach specjalnych stref ekonomicznych (Dz. U. Nr 232,
poz. 1548 z późn. zm.)
– rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w spra-
wie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towa-
rów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.)
– rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 września 2009 r.
w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób fizycznych
w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania po-
dwójnego opodatkowania osób fizycznych w przypadku korek-
ty zysków podmiotów powiązanych (Dz. U. Nr 160, poz. 1267)
oraz rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 września 2009 r.
w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób prawnych
w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwój-
nego opodatkowania osób prawnych w przypadku korekty zysków
podmiotów powiązanych (Dz. U. Nr 160, poz. 1268)
– rozporządzenie z dnia 5 sierpnia 2008 r. w sprawie warunków
udzielania zwolnień od podatku od nieruchomości oraz podatku
od środków transportowych, stanowiących regionalną pomoc in-
westycyjną (Dz. U. Nr 146, poz. 927)
– Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowa-
na Dz. Urz. UE C 83 z 30.03.2010, s. 47)
– Traktat o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana Dz. Urz. UE C
83 z 30.03.2010, s. 13)
– Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (wersja skonsolido-
wana Dz. Urz. UE C 321E z 29.12.2006, s. 37)
– ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U.
– ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U.
Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.)
Nr 201, poz. 1540 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji
(tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tekst jedn.:
Dz. U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilno-
prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.)
rozporządzenie
nr 1628/2006
rozporządzenie
pomocowe
r.p.t.u.
r.s.o.d.
r.z.p.
TFUE
TUE
TWE
u.f.i.
u.g.h.
u.k.p.
u.p.a.
u.p.c.c.
21
– ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi-
zycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych (tekst jedn.: Dz. U. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych
(tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach do-
tyczących pomocy publicznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 59,
poz. 404 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn.:
Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst
jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 2 marca 2012 r. o podatku od wydobycia niektórych
kopalin (Dz. U. poz. 362)
– ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.:
Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekono-
micznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku do-
chodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fi-
zyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.)
– rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października
1992 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L
302 z 19.10.1992, s. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie spe-
cjalne, rozdz. 2, t. 4, s. 307)
Wykaz skrótów
u.p.d.o.f.
u.p.d.o.p.
u.p.o.l.
u.p.p.p
u.p.r.
u.p.t.u.
u.p.w.k.
u.r.
ustawa o SSE
u.z.p.d.f.
WKC
wytyczne OECD – OECD Transfer Pricing Guidelines for Multinational Enterprises and Tax
Administration, Wytyczne OECD w sprawie cen transferowych dla
przedsiębiorstw wielonarodowych oraz administracji podatko-
wych, http://www.oecd.org
czasopisma, publikatory
– Kwartalnik Prawa Podatkowego
– Monitor Podatkowy
– Przegląd Orzecznictwa Podatkowego
– Prawo i Podatki
– Przegląd Podatkowy
Inne
– Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
– wspólna skonsolidowana korporacyjna podstawa opodatkowania
(Common Consolidated Corporate Tax Base)
KPP
M. Pod.
POP
Pr. i Pod.
Prz. Pod.
CBOSA
CCCTB
22
Wykaz skrótów
ETS
IBNR
– Europejski Trybunał Sprawiedliwości
– poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe (Incurred But
Not Reported)
KDPW
komentarz OECD – Komentarz do Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatków
– Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.
od dochodu i od majątku, http://www.oecd.org
MK OECD
– Modelowa Konwencja OECD w sprawie podatków od dochodu i od
majątku, http://www.oecd.org
MSR
NSA
SN
SPI
spółka RP
spółka UE/EOG – spółka będąca rezydentem podatkowym państwa członkowskie-
– międzynarodowe standardy rachunkowości
– Naczelny Sąd Administracyjny
– Sąd Najwyższy
– Sąd Pierwszej Instancji
– spółka będąca rezydentem podatkowym w Polsce
UDT
WDT
WNT
WSA
go UE bądź EOG
– uproszczony dokument towarzyszący
– wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
– wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
– wojewódzki sąd administracyjny
23
Wstęp
Wstęp
Prawo podatkowe przedsiębiorców – wydanie siódme – obejmuje całość problematy-
ki podatkowej z punktu widzenia podatnika prowadzącego działalność gospodarczą.
W książce nie tylko wyjaśniono konstrukcje podatków, ale przedstawiono również
ocenę funkcjonowania regulacji podatkowych w praktyce poprzez odwołanie się do
orzecznictwa sądów polskich i TSUE (ETS) oraz interpretacji organów podatkowych.
W kwestiach kontrowersyjnych omówiono różne linie orzecznicze i wskazano na ryzy-
ko podatkowe związane ze stosowaniem określonych przepisów. Konstrukcja książki
odbiega od tradycyjnego ujęcia problematyki w postaci podziału na jednostki dotyczą-
ce poszczególnych podatków, w pracy zawarto bowiem kompleksowe omówienie pew-
nych zagadnień, takich jak ustalanie dochodu przedsiębiorców przez pokazanie zasad
wspólnych dla osób fizycznych i prawnych oraz różnic wynikających ze specyfiki tych
podatników, ustalanie dochodu dla określonych kategorii podatników (np. wspólników
spółek osobowych, podatkowych grup kapitałowych, banków), opodatkowanie docho-
du przy restrukturyzacjach przedsiębiorców oraz opodatkowanie dochodu w aspekcie
międzynarodowym. Wydanie siódme książki zostało również poszerzone o zagadnie-
nia podatkowych aspektów pomocy publicznej. Uwzględniono w nim także najnowsze
zmiany w podatku VAT.
Książka jest przeznaczona zarówno dla praktyków zajmujących się prawem podat-
kowym lub mających styczność z nim (przedsiębiorców, doradców podatkowych, bie-
głych rewidentów, księgowych, pracowników administracji), jak i dla studentów szkół
wyższych, którzy chcieliby rozszerzyć swoją wiedzę z zakresu podatków. Zaletą pub-
likacji jest przede wszystkim jej kompleksowość, co daje czytelnikowi pogląd na więk-
szość problemów podatkowych, jakie mogą pojawić się przy prowadzeniu działalności
gospodarczej.
Mam nadzieję, że niniejsza edycja Prawa podatkowego przedsiębiorców, podobnie jak
wydania poprzednie, spełni oczekiwania czytelników.
Pragnę także złożyć podziękowania za pomoc w aktualizacji wydania uczestni-
kom mojego seminarium doktorskiego: Pani Alicji Majdańskiej, Pani Joannie Małkow-
skiej, Panu Marcinowi Lachowiczowi, Panu Łukaszowi Kołomańskiemu i Panu Toma-
szowi Lenartowi.
Będę wdzięczna czytelnikom za wszelkie uwagi i opinie; proszę je kierować pod
adresem Wolters Kluwer Polska.
Hanna Litwińczuk
25
Część I
podatki dochodowe
Rozdział 1. Rozdział 1
Rozdział 1
ogólna charakteryStyka podatków dochodowych
1.1. podatek dochodowy od osób fizycznych
1.1.1. charakterystyka ogólna
1.1.1.1. typy i podstawowe cechy podatku
W systemach podatkowych wykształciły się dwa typy podatków dochodowych:
podatek analityczny, określany również jako cedularny, oraz podatek syntetyczny, zwa-
ny również globalnym.
Podatek pierwszego typu polega na tym, że poszczególne rodzaje przychodów są
ujęte w ceduły (np. odrębnymi cedułami są objęte przychody z przedsiębiorstw, z kapita-
łu, z pracy najemnej, z nieruchomości) i opodatkowane podatkiem proporcjonalnym. Do-
chód globalny może podlegać ponownemu opodatkowaniu według skali progresywnej1.
Podatek syntetyczny, pod względem historycznym późniejszy, nie przewiduje żadnego
wstępnego opodatkowania przychodów z poszczególnych źródeł. Opodatkowaniu pod-
lega bezpośrednio dochód globalny, chociaż sposoby ustalania dochodów z poszczegól-
nych źródeł przychodu mogą być zróżnicowane (np. inaczej określa się koszty uzyskania
przychodu w przypadku przychodów z pracy najemnej i z działalności gospodarczej na
własny rachunek). Obecnie przeważają podatki syntetyczne, chociaż we współczesnych
systemach podatkowych wymienione typy podatków nie występują w czystej postaci.
W ostatnich latach niektóre państwa zerwały w ogóle z tradycyjnymi konstrukcjami po-
datku dochodowego, zastępując je podatkiem liniowym. Pozostają one jednak w zdecydo-
wanej mniejszości. Współcześnie można zatem dokonać klasyfikacji systemów podatku
dochodowego, wskazując jedynie, czy przeważają w nich cechy podatku cedularnego,
globalnego czy liniowego. Są to2:
– systemy, w których dochody kapitałowe wyłączone są z opodatkowania globalnego
i opodatkowane są stawką niższą niż dochody z pracy (te opodatkowane są według
skali progresywnej),
1 Taki model podatku analitycznego nie zawsze występował w praktyce, np. angielski podatek aż do 1908 r.
nie miał nadbudowy (surtax) w postaci progresywnego obciążenia dochodu globalnego, natomiast w polskim podat-
ku cedularnym od 1948 r. dochody cząstkowe (ceduły) obciążone były według skali progresywnej.
2 OECD’s current tax agenda, 61st Congress of IFA, Kyoto, Japan 2007, s. 25.
29
Część I. Podatki dochodowe
– systemy, w których dominują cechy podatku globalnego, w którym jednak pewne
dochody opodatkowane są niższą stawką niż pozostałe,
– systemy, w których stosowana jest zasadniczo jedna stawka podatkowa, ale pewne
dochody opodatkowane są inną stawką niż pozostałe.
We współczesnej nauce o podatkach za podatek dochodowy uznaje się nie tylko
podatek, którego przedmiotem i źródłem jest dochód, lecz także podatek, który spełnia
pewne podstawowe wymogi, określane mianem zasad. Należą do nich: zasada powszech-
ności podmiotowej, zasada powszechności przedmiotowej, zasada opodatkowania czy-
stego dochodu w znaczeniu przedmiotowym i podmiotowym.
zasada powszechności podmiotowej oznacza, że podatek powinien objąć wszystkie
osoby uzyskujące dochód na obszarze jego obowiązywania. Podatek, który swoim zasięgiem
obejmuje jedynie osoby należące do określonych grup zawodowych, nie jest podatkiem do-
chodowym we współczesnym rozumieniu. Nowoczesny podatek dochodowy zasadniczo nie
powinien zawierać żadnych zwolnień podmiotowych. Pewne uzasadnione wyjątki mogą
wynikać jedynie z umów międzynarodowych i międzynarodowego prawa zwyczajowe-
go (np. w odniesieniu do członków przedstawicielstw dyplomatycznych i konsularnych).
zasada powszechności przedmiotowej oznacza, że opodatkowaniu powinien pod-
legać łączny dochód osoby fizycznej, a nie dochody z określonych źródeł przychodu. Do-
chód podlegający opodatkowaniu powstaje przez zsumowanie wszystkich dochodów
osoby je uzyskującej. Konsekwencją powszechności przedmiotowej podatku dochodo-
wego jest możliwość wyrównywania strat z jednego źródła przychodów dochodami z in-
nych źródeł. Zasada ta legła u podstaw podatku typu globalnego.
zasada opodatkowania czystego dochodu w ujęciu przedmiotowym polega na
tym, że opodatkowaniu może podlegać jedynie dochód, który pozostaje do dyspozy-
cji osoby uzyskującej go i może być przeznaczony na zaspokojenie jej potrzeb. Dochód
czysty powstaje po odliczeniu od przychodu wydatków poniesionych w celu osiągnię-
cia tego przychodu.
zasada opodatkowania czystego dochodu w ujęciu podmiotowym wiąże się z fak-
tem, że podatek uszczupla dochód podatnika przeznaczony na zaspokojenie jego potrzeb.
Podatek może być zatem pobrany dopiero wtedy, gdy pozostający do dyspozycji podat-
nika dochód pokrywa przynajmniej pewne minimum życiowe niezbędne do zaspoko-
jenia elementarnych potrzeb. W przeciwnym razie środki przejęte od podatnika musia-
łyby do niego ponownie wrócić pod postacią świadczeń socjalnych. Zasada ta wymaga
również uwzględnienia pewnych szczególnych okoliczności związanych z osobą podat-
nika, które nieuchronnie prowadzą do uszczuplenia pozostającego do jego dyspozycji
dochodu (np. stan jego zdrowia lub osób pozostających na jego utrzymaniu, obowiązki
alimentacyjne oparte na tytule prawnym).
We współczesnych systemach podatkowych stopień realizacji wymienionych za-
sad w konstrukcji podatku dochodowego przedstawia się różnie. Niewątpliwie najpeł-
niej jest realizowana zasada powszechności podmiotowej.
W Polsce podatek dochodowy od osób fizycznych jest podatkiem powszechnym
pod względem podmiotowym, gdyż nie zawiera zwolnień podmiotowych. Nie jest w nim
natomiast w pełni respektowana zasada powszechności przedmiotowej. Dochodów z nie-
których źródeł przychodów nie łączy się z dochodami z innych źródeł i opodatkowuje się
je podatkiem zryczałtowanym. Wyraźna jest przy tym tendencja do wyłączania coraz to
30
Rozdział 1. Ogólna charakterystyka podatków dochodowych
nowych rodzajów dochodów z opodatkowania globalnego. Obecnie z dochodu global-
nego opodatkowanego według skali progresywnej zostały wyłączone m.in. wszystkie
dochody kapitałowe uzyskiwane przez osobę fizyczną.
System podatku dochodowego w Polsce należy uznać zatem za system mieszany,
w którym dochody kapitałowe opodatkowane są niższą stawką niż dochody z pracy.
Dochód łączny podatnika przestaje być, zgodnie z wymogiem zasady sprawiedliwości
podatkowej, miernikiem zdolności podatkowej. Należy przy tym podkreślić, że nawet
w odniesieniu do źródeł przychodów, które podlegają kumulacji, nie ma możliwości
potrącania strat z jednych źródeł z dochodów z innych źródeł. Nie są również w pełni
respektowane zasady opodatkowania czystego dochodu w znaczeniu podmiotowym
i przedmiotowym z uwagi na przypadki, gdy opodatkowaniu podlega przychód zamiast
dochodu, a także z uwagi na brak realnego minimum wolnego od opodatkowania oraz
rezygnację z wielu ulg podatkowych uwzględniających sytuację osobistą podatnika.
1.1.1.2. Zakres podmiotowy
Określenie zakresu podmiotowego podatku dochodowego, obowiązującego w da-
nym państwie, następuje w pierwszej kolejności według podmiotowego kryterium pod-
porządkowania jurysdykcji podatkowej. Kryterium tym jest miejsce zamieszkania lub
stałego pobytu osoby fizycznej i wiąże się z tzw. nieograniczonym obowiązkiem po-
datkowym. Obowiązek ten polega na tym, że osoba mająca miejsce zamieszkania lub
stałego pobytu na obszarze danego państwa podlega w tym państwie opodatkowaniu
od całego swojego dochodu, niezależnie od umiejscowienia (kraj lub zagranica) źródeł
przychodu, z których dochód płynie. W razie gdy nie występują przesłanki podporząd-
kowania podmiotowego, stosowane jest podporządkowanie przedmiotowe. Następuje
ono według miejsca osiągania dochodu i wiąże się z tzw. ograniczonym obowiązkiem
podatkowym. Obowiązek ten oznacza, że osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamiesz-
kania lub miejsca stałego pobytu na obszarze danego państwa, podlega w tym państwie
opodatkowaniu podatkiem dochodowym tylko od dochodów uzyskanych na jego obsza-
rze. Zasady opodatkowania tych dochodów odbiegają od zasad powszechności przed-
miotowej oraz opodatkowania czystego dochodu w znaczeniu przedmiotowym i pod-
miotowym. Opodatkowaniu podlega bowiem często przychód, a nie dochód, oraz nie
są brane pod uwagę okoliczności związane z osobą podatnika.
1.1.1.3. teorie dochodu i zakres przedmiotu opodatkowania
Przedmiotem opodatkowania w podatku dochodowym jest dochód. W nauce o po-
datkach wykształciły się różne teorie dochodu, wśród których do najstarszych (druga
połowa XIX w.) i najbardziej znanych należą teoria źródeł i teoria czystego przyrostu
majątkowego3.
3 Na temat tych teorii zob. w literaturze polskiej: S. Głąbiński, Wykład nauki skarbowej, Lwów 1894; J. Zdzito-
wiecki, Pojęcie dochodu w polskim podatku dochodowym, Poznań 1939, s. 13–16; R. Rybarski, Wartość, kapitał, dochód, War-
szawa 1922, s. 183.
31
Część I. Podatki dochodowe
Zgodnie z teorią źródeł, której przedstawicielem był m.in. Adolf Wagner, dochodem
jednostki jest nowa wartość uzyskiwana regularnie ze stałego źródła przychodu należą-
cego do tej jednostki. Na istotę dochodu składają się, według tej teorii, osobisty charak-
ter, periodyczność wpływów i stałość źródła uzyskania. Przyrosty wartości składników
majątku4, przyrosty rzeczowe majątku (np. spadki, darowizny) ani straty dotyczące ma-
jątku nie są przy ustalaniu dochodu brane pod uwagę.
Według teorii czystego przyrostu majątkowego, rozwiniętej przez Georga von
Schanza, dochód stanowią wszelkie przyrosty wartości majątku, uzyskane w określo-
nym czasie, niezależnie od źródła i warunków, w jakich są użytkowane5. Teoria ta, w po-
równaniu z teorią źródeł, rozszerza pojęcie dochodu m.in. o darowizny, spadki, legaty,
wygrane loteryjne, sumy ubezpieczeniowe oraz wszelkiego rodzaju przyrosty wartości
majątku. Przy ustalaniu dochodu podlegają odliczeniu straty majątkowe. Wśród now-
szych teorii dochodu należy zwrócić uwagę na teorię Haiga i Simonsa, Neumarka, Hal-
lera i teorię dochodu rynkowego. Według koncepcji Haiga dochodem jest wszelki dający
się ująć wartościowo przyrost zdolności jednostki w sferze zaspokajania jej potrzeb, uzy-
skany w określonym czasie, jeżeli zdolność ta wyrażona jest w pieniądzach lub wartoś-
ciach pieniężnych6. Simons definiuje dochód jako sumę wydatków na konsumpcję dóbr
i usług, pomniejszoną lub powiększoną o jakąkolwiek zmianę indywidualnego majątku
netto w określonym czasie7. Obie definicje za punkt wyjścia przyjmują teorię czystego
przyrostu majątkowego.
Teoria Neumarka odbiega natomiast od tradycyjnych teorii dochodu. Neumark
uznaje za dochód przyrost wartości będący wynikiem udziału osoby, która go uzyska-
ła, w tworzeniu produktu społecznego oraz powodujący wzrost jej zdolności gospodar-
czej8. Wszelkie dochody powstające w wyniku wtórnego podziału produktu społecznego
(np. świadczenia społeczne) nie są, w rozumieniu tej teorii, dochodem.
Teoria Hallera odwołuje się natomiast do pojęcia zdolności podatkowej jednostki,
której miarą jest stopień zaspokojenia potrzeb osobistych9. Na dochód jednostki powin-
ny zatem się składać wszelkie wartości, które mogą służyć zaspokojeniu jej osobistych
potrzeb. Teoria ta wprowadza bardzo szerokie pojęcie dochodu, w którego zakres wcho-
dzą m.in.: wartość produktów wytwarzanych na własne potrzeby (np. wartość płodów
rolnych z własnej działki), wartość użytkowa dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku
(np. wartość budynku przeznaczonego na potrzeby osobiste właściciela), a nawet war-
tość prac domowych (np. sprzątania, sporządzania posiłków).
Teoria dochodu rynkowego zrodziła się w doktrynie niemieckiej i stanowi zmody-
fikowany wariant teorii czystego przyrostu majątkowego. Zgodnie z tą teorią dochodem
jednostki jest wygospodarowany przez nią i zrealizowany czysty przyrost majątkowy.
Inaczej można wyrazić sens tej koncepcji w ten sposób, że dochód powstaje wyłącznie
4 Przez pojęcie przyrostu wartości majątku rozumie się dodatnią różnicę między wartościami danego skład-
nika majątkowego w dwóch różnych datach szacunku. Przyrost wartości majątku może być zrealizowany w wyni-
ku sprzedaży składników majątku lub niezrealizowany (potencjalny), czyli taki, który zwiększa wprawdzie ogólną
wartość majątku, ale właściciel nie dysponuje z tego tytułu żadnymi wpływami pieniężnymi.
5 Zob. J. Zdzitowiecki, Pojęcie dochodu…, s. 13.
6 Zob. M. Haig, The Concept of Income in The Federal Income Tax, New York 1921, s. 7.
7 Zob. H. Simons, Personal Income Taxation, Chicago 1938, s. 15.
8 Zob. F. Neumark, Theorie und Praxis der modernen Einkommensteuer, Bern 1947, s. 41.
9 Zob. H. Haller, Die Steuern, Tübingen 1981, s. 42.
32
Rozdział 1. Ogólna charakterystyka podatków dochodowych
w obrocie gospodarczym jako rezultat własnej pracy lub lokaty kapitału10. Teoria ta po-
zwala wyłączyć z dochodu m.in.: spadki, darowizny, dochody ze sprzedaży składników
majątku osobistego, niezrealizowany przyrost wartości majątku czy stypendia, niezależ-
nie od ich wysokości i fundatora.
Przedstawione teorie wywarły wpływ na uregulowanie zakresu przedmiotu opo-
datkowania w podatku dochodowym. Należy jednak podkreślić, że współczesne ustawy
podatkowe nie definiują przedmiotu opodatkowania za pomocą abstrakcyjnego pojęcia
dochodu, ale z reguły zawierają pełny lub przykładowy katalog dochodów z poszcze-
gólnych źródeł przychodów.
W ustawowym katalogu źródeł przychodów wyodrębniane są z reguły wynagro-
dzenia i inne dochody z tytułu pracy osobistej, zyski przedsiębiorstw, emerytury i renty,
odsetki, dywidendy i inne dochody kapitałowe. Przyrosty rzeczowe majątku, np. spadki
i darowizny, są opodatkowane z reguły odrębnymi podatkami dochodowymi, natomiast
wygrane loteryjne mogą być w ogóle zwolnione od opodatkowania.
Dochody ze sprzedaży składników majątku są z reguły opodatkowane, chociaż
możliwe jest odmienne potraktowanie dochodów ze sprzedaży majątku osobistego i ma-
jątku przedsiębiorstwa oraz zastosowanie do nich innych reguł opodatkowania niż do
dochodów uzyskiwanych ze stałego źródła.
Różne są natomiast rozwiązania dotyczące niektórych składników dochodu,
np. świadczeń w naturze, wartości użytkowej dóbr konsumpcyjnych (najczęściej w po-
staci wartości czynszowej mieszkań i budynków wykorzystywanych na potrzeby osobi-
ste ich właściciela), wartości dóbr i usług wytworzonych na własne potrzeby, świadczeń
społecznych oraz niektórych wydatków11.
W konkluzji można stwierdzić, że zakres pojęcia dochodu w regulacjach prawno-
podatkowych nie odpowiada dokładnie ani teorii źródeł, ani teorii czystego przyrostu
majątkowego. W stosunku do teorii źródeł pojęcie dochodu rozszerzone jest np. o do-
chody ze sprzedaży składników majątku, a w stosunku do teorii czystego przyrostu ma-
jątkowego jest zawężone przez wyłączenie takich składników, jak np. niezrealizowane
przyrosty wartości majątku, przyrosty rzeczowe majątku, wartość użytkowa dóbr kon-
sumpcyjnych, niektóre świadczenia socjalne. Należy natomiast zauważyć, że najbardziej
zbliża się do teorii czystego przyrostu majątkowego określenie dochodu przedsiębior-
ców jako zysku bilansowego (tj. przyrostu czystego majątku przedsiębiorstwa, zrealizo-
wanego w określonym czasie), skorygowanego stosownie do przepisów podatkowych.
1.1.1.4. okres podatkowy
Dochód, w przeciwieństwie do majątku, jest wielkością dynamiczną, a nie statycz-
ną, dlatego też opodatkowaniu może podlegać tylko dochód uzyskany w określonym
przedziale czasu. Przedziałem tym lub – inaczej – okresem podatkowym jest rok, cho-
ciaż niekoniecznie musi on się pokrywać z rokiem kalendarzowym.
10 Zob. K. Tipke, J. Lang, Steuerrecht, Köln 2010, s. 246.
11 Na temat zakresu pojęcia dochodu zob. też: Personal Income Tax Systems under Changing Economic Conditions,
Paris 1986.
33
Część I. Podatki dochodowe
Przepisy podatkowe dotyczące ustalania dochodu roku podatkowego uwzględnia-
ją jednak fakt, że uzyskiwanie dochodu stanowi pewien proces, który może trwać wiele
lat. Znajduje to wyraz zwłaszcza w uregulowaniach dotyczących pokrywania strat oraz
traktowania dochodów nadzwyczajnych. W odniesieniu do strat należy przede wszystkim
rozróżnić pojęcia potrącenia straty i pokrycia straty. Potrącenie straty polega na odliczeniu
strat z jednych źródeł przychodów od dochodów z innych źródeł przychodów, zrealizo-
wanych w jednym roku podatkowym. Możliwość taka, o czym była mowa, wynika z po-
wszechności przedmiotowej podatku dochodowego. Pokrycie straty następuje natomiast
wtedy, gdy strata poniesiona ze źródła przychodów w roku podatkowym jest wyższa od
dochodów z pozostałych źródeł. Powstała w ten sposób różnica ujemna pokrywana jest
z dochodu poprzedniego roku lub poprzednich lat podatkowych (tzw. przerzucenie straty
w tył) lub (i) z dochodu następnych lat podatkowych (tzw. przerzucenie straty w przód).
W praktyce częściej występuje rozwiązanie przewidujące wyłącznie pokrycie stra-
ty z dochodu następnych lat podatkowych.
Specyfika dochodów nadzwyczajnych, np. zrealizowanych nadwyżek wartości ma-
jątku, wyraża się w tym, że dochody te pod względem gospodarczym mogły powstać
w ciągu kilku lat, natomiast ich opodatkowanie następuje w roku podatkowym ich re-
alizacji. Ten fakt bywa uwzględniany przez zastosowanie specjalnych zasad, mających
na celu łagodniejsze opodatkowanie tych dochodów bądź też niektórych ich rodzajów.
1.1.1.5. taryfa podatkowa
Podatek dochodowy od osób fizycznych jest podatkiem progresywnym. W prze-
szłości, aby uzasadnić progresję podatkową, odwoływano się do sformułowanej przez
Johna Stuarta Milla idei równości ofiary12. Zgodnie z jej założeniami przy wzrastającym
dochodzie potrzeby pokrywane z dodatkowego dochodu mają już dla osoby uzysku-
jącej je drugorzędne znaczenie. Dlatego też, aby można było realizować ideę równości
ofiary, podatek powinien wzrastać więcej niż proporcjonalnie wraz ze wzrostem docho-
du. Współcześnie za utrzymaniem progresji podatkowej wysuwane są częściej inne ar-
gumenty. Podkreśla się, że progresja podatkowa ma uzasadnienie społeczne i stanowi
instrument redystrybucji dochodów odpowiadający założeniom państwa socjalnego13.
Wskazuje się również, że jej istnienie jest usprawiedliwione przez fakt, że jest ona prze-
ciwwagą dla regresji w podatkach pośrednich. We współczesnych podatkach dochodo-
wych od osób fizycznych progresja podatkowa przyjmuje postać wieloszczeblowej skali
podatkowej o zróżnicowanej liczbie szczebli podatkowych.
1.1.1.6. pobór podatku
Zgodnie z zasadą powszechności przedmiotowej celem podatku dochodowego jest
opodatkowanie dochodu globalnego osoby fizycznej. Aby zrealizować ten cel, nie wy-
12 Zob. R. Rybarski, Nauka skarbowości, Warszawa 1935, s. 211.
13 Zob. K. Tipke, J. Lang, Steuerrecht…, s. 402.
34
Rozdział 1. Ogólna charakterystyka podatków dochodowych
starczy jednak odpowiednio sformułować pojęcia dochodu, niezbędne są również środ-
ki zapewniające ujęcie wszystkich składników dochodu. We współczesnych podatkach
dochodowych takim środkiem są deklaracje podatkowe podlegające kontroli ze strony
administracji podatkowej.
Dokładne ustalenie dochodu podlegającego opo
Pobierz darmowy fragment (pdf)