Prawo prywatne międzynarodowe – ze względu na obszerność i stopień skompliowania poruszanych w nim zagadnień – jest przedmiotem analizy dwóch tomów Systemu Prawa Prywatnego – Tomu 20A i 20B. Są to ostatnie części tworzonego przez lata wielotomowego dzieła, które zyskało uznanie na rynku prawniczym. W przedstawianym pierwszym wydaniu Tomu 20A Sytemu Prawa Prywatnego , grono wybitnych autorów omówi ogólne kwestie związane prawem prywatnym międzynarodowym. Niniejsze dzieło wypełni lukę na rynku wydawniczym związaną z niniejszą tematyką.
W dobie integracji unijnej, powszechnej migracji, gospodarczego obrotu międzynarodowego każdy prawnik może stanąć przed pytaniem: które prawo jest właściwe w konkretnej sprawie. Odpowiedź można znaleźć w prezentowanym Tomie 20A Systemu Prawa Prywatnego. Kompleksowe omówienie zagadnień związanych z prawem prywatnym międzynarodowym przez wybitnych specjalistów jest pomocne w uzasadnieniu wyboru systemu prawnego (własnego lub obcego państwa) właściwego dla dokonania oceny prawnej konkretnej sytuacji z zakresu prawa cywilnego, prawa rodzinnego i prawa pracy. Głównym składnikiem prawa prywatnego międzynarodowego są normy kolizyjne wskazujące prawo właściwe. Normy te rozgraniczają sfery działania systemów prawnych różnych państw w przestrzeni przez określenie ich właściwości (kompetencji). Określają kompetencję sądu do orzekania według treści norm wchodzących w skład takiego albo innego systemu prawnego, czyli wskazują, jakie prawo (prawo jakiego państwa) powinno stanowić podstawę rozstrzygnięcia danej sprawy.
Powoływane przez Autorów liczne orzecznictwo i poglądy nie tylko polskiej, ale także zagranicznej doktryny pozwolą na prawidłowe zastosowanie instytucji prawa prywatnego międzynarodowego.
Autorzy przedstawili ważne zagadnienia, dotyczące w szczególności:
- norm kolizyjnych prawa prywatnego międzynarodowego (budowa, rodzaje, zakres, łączniki, subokreślnik temporalny normy kolizyjnej, wykładnia oraz kwalifikacja);
- ustalenia i stosowania prawa właściwego (odesłanie, niejednolite prawo, zmiana statutu, obejście prawa, przepisy wymuszające swoje zastosowanie, klauzula porządku publicznego oraz zagadnienia związane z pojmowaniem i stosowaniem prawa właściwego);
- podmiotów stosunków prywatnoprawnych (osoby fizyczne, osoby prawne, podmioty bez osobowości prawnej, dobra osobiste);
- czynności prawnych (dopuszczalność, forma oraz dokonanie czynności prawnej, wady i wykładnia oświadczenia woli, treść czynności prawnej jako przesłanka jej ważności);
- przedstawicielstwa (przedstawicielstwo ustawowe i pełnomocnictwo);
- przedawnienia i innych postaci dawności .
Prezentowana publikacja, w połączeniu z planowanym Tomem 20B, składa się na wyjątkowe, pełne , najwyższej jakości opracowanie z zakresu prawa prywatnego międzynarodowego.
Zespół autorski tworzą wybitni specjaliści z omawianej dziedziny, przedstawiciele różnych ośrodków naukowych, a także praktycy. Wymienione zagadnienia opracowano z najwyższą starannością.
System Prawa Prywatnego skierowany jest zarówno do praktyków prawa: adwokatów, radców prawnych, notariuszy oraz sędziów , jak również teoretyków, a także aplikantów zawodów prawniczych i studentów pragnących pogłębić swoją wiedze z zakresu prawa prywatnego międzynarodowego.
Darmowy fragment publikacji:
Tom 20 A
Prawo prywatne
międzynarodowe
Pod redakcją
Maksymiliana Pazdana
SYSTEM PRAWA PRYWATNEGO
Prawo prywatne międzynarodowe
Tom 20a
SYSTEM
PRAWA PRYWATNEGO
Prawo prywatne
międzynarodowe
Tom 20a
REDAKTOR NACZELNY SYSTEMU PRAWA PRYWATNEGO
ZBIGNIEW RADWAŃSKI†
ZASTĘPCA REDAKTORA NACZELNEGO SYSTEMU PRAWA PRYWATNEGO
BOGUDAR KORDASIEWICZ
Prawo prywatne
międzynarodowe
Tom 20a
Redaktor
Prof. dr hab. Maksymilian Pazdan
Akademia Leona Koźmińskiego, Uniwersytet Śląski w Katowicach
Autorzy
dr Justyna Balcarczyk – Uniwersytet Wrocławski; dr hab. Monika
Jagielska – profesor Uniwersytetu Opolskiego, Uniwersytet Śląski
w Katowicach; dr hab. Jadwiga Pazdan – profesor Uniwersytetu Kardynała
Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; prof. dr hab. Maksymilian Pazdan
– Akademia Leona Koźmińskiego, Uniwersytet Śląski w Katowicach;
prof. dr hab. Wojciech Popiołek – Uniwersytet Śląski w Katowicach;
dr hab. Ewa Rott-Pietrzyk – profesor Uniwersytetu Śląskiego
w Katowicach; prof. dr hab. Mieczysław Sośniak† – Uniwersytet
Śląski w Katowicach; dr Katarzyna Sznajder-Peroń – Uniwersytet
Śląski w Katowicach; dr hab. Maciej Szpunar – profesor Uniwersytetu
Śląskiego w Katowicach; dr Marek Świerczyński – Uniwersytet
Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; dr Paulina Twardoch
– Uniwersytet Śląski w Katowicach; dr Michał Wojewoda – Uniwersytet
Łódzki; dr Arkadiusz Wowerka – Uniwersytet Gdański; dr Maciej
Zachariasiewicz – Akademia Leona Koźmińskiego; dr hab. Maria Anna
Zachariasiewicz – Uniwersytet Śląski w Katowicach; dr Jacek Zrałek –
Uniwersytet Śląski w Katowicach; dr Łukasz Żarnowiec – Uniwersytet
Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
WYDAWNICTWO C.H.BECK
INSTYTUT NAUK PRAWNYCH PAN
WARSZAWA 2014
Wydano we współpracy:
z Instytutem Nauk Prawnych PAN
w Warszawie
Poszczególne części opracowali:
Justyna Balcarczyk – rozdz. IV § 20
Monika Jagielska – rozdz. III § 14
Jadwiga Pazdan – rozdz. V § 22; rozdz. VI § 27
Maksymilian Pazdan – rozdz. I § 2, pkt III, ppkt 4; rozdz. I § 1, 4; rozdz. II § 6, 9;
rozdz. III § 10; rozdz. IV § 18
Wojciech Popiołek – rozdz. III § 12–13
Ewa Rott-Pietrzyk – rozdz. II § 8
Mieczysław Sośniak – rozdz. I § 2, pkt I, II, ppkt 1–2, 3 lit. A–B, ppkt 4,
pkt III, ppkt 1–3
Katarzyna Sznajder-Peroń – rozdz. III § 17
Maciej Szpunar – rozdz. I § 5
Marek Świerczyński – rozdz. II § 7
Paulina Twardoch – rozdz. I § 3
Michał Wojewoda – rozdz. V § 21
Arkadiusz Wowerka – rozdz. IV § 19
Maciej Zachariasiewicz – rozdz. III § 16
Maria Anna Zachariasiewicz – rozdz. I § 2, pkt II, ppkt 3 lit. C; ppkt 5;
rozdz. III § 15
Jacek Zrałek – rozdz. VII
Łukasz Żarnowiec – rozdz. III § 13; rozdz. V § 23–25; rozdz. VI § 26
Wydawca: Joanna Ziemiecka
Redakcja: Ewa Sadowska
© Wydawnictwo C.H.Beck 2014
Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o.
ul. Bonifraterska 17, 00–203 Warszawa
Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck
Druk i oprawa: Białostockie Zakłady Graficzne
ISBN 978-83-255-6287-8
ISBN e-book 978-83-255-6288-5
Przedmowa
Tom 20 jest ostatnim tomem Systemu Prawa Prywatnego. Wieńczy więc dzieło
rozpoczęte przez Wydawnictwo pod patronatem Prof. Zbigniewa Radwańskiego na
początku naszego stulecia. Obejmuje rozważania o prawie prywatnym międzynaro-
dowym.
Doniosłość tej dziedziny prawa, wobec intensywnego rozwoju handlu międzynaro-
dowego, współpracy naukowej i kulturalnej, kontaktów sportowych, przemieszczania
się ludności i osiedlania się wielu osób poza krajem ojczystym stale wzrasta. Jej roz-
ległość zmusiła Wydawnictwo do podzielenia tomu na dwie części. Obecnie prezen-
tujemy Czytelnikom pierwszy tom poświęcony tej problematyce (20a). Obejmuje on
zagadnienia części ogólnej prawa prywatnego międzynarodowego oraz kolizyjnoprawne
spojrzenie na te instytucje prawa prywatnego, które tradycyjnie zaliczane są do części
ogólnej prawa cywilnego (podmioty stosunków cywilnoprawnych, czynności prawne,
przedstawicielstwo i przedawnienie).
Wkrótce ukaże się drugi tom poświęcony temu działowi (20b) zawierający opraco-
wanie zobowiązań umownych i pozaumownych, umów o arbitraż, prawa wekslowego
i czekowego, kolizyjnego prawa morskiego, prawa rzeczowego, własności intelektu-
alnej, prawa rodzinnego i opiekuńczego, aspektów kolizyjnych prawa o aktach stanu
cywilnego, trustów, prawa spadkowego i reguł intertemporalnych prawa prywatnego
międzynarodowego.
Prezentowany tom stanowi pierwsze, mające charakter systemu opracowanie prawa
prywatnego międzynarodowego w naszym kraju. Podjęte w latach 60. pod auspicjami
Instytutu Nauk Prawnych PAN wysiłki zmierzające w tym samym kierunku doprowa-
dziły do wydania w 1969 roku jedynie Międzynarodowego prawa rodzinnego autorstwa
Mieczysława Sośniaka, Bronisława Walaszka i Eustachego Wierzbowskiego pod redak-
cją Kazimierza Przybyłowskiego (Ossolineum 1969, ss. 346).
Do niedawna prawo prywatne międzynarodowe stanowiło składnik prawa we-
wnętrznego każdego państwa. Obecnie w prawie prywatnym międzynarodowym państw
członkowskich Unii Europejskiej wyróżnić trzeba dwie części składowe: europejskie
i krajowe prawo prywatne międzynarodowe. Wśród źródeł prawa ciągle ważną rolę
odgrywają konwencje.
Ta specyfika naszej dziedziny stała się przyczyną wielu odstępstw od zasad do-
tychczas przestrzeganych przy wydawaniu poprzednich tomów Systemu. Dopuszczo-
no mianowicie szerszą prezentację obcych uregulowań kolizyjnych i wyrażanych na
ich tle poglądów w literaturze światowej. Prowadzone analizy europejskiego prawa
prywatnego międzynarodowego uwzględniają dorobek doktryny i judykatury także in-
nych państw członkowskich Unii. Odmienności dotyczą też kwestii technicznych (np.
systemu przyjętych skrótów).
Tom 20a Systemu jest dziełem zbiorowym dużej grupy Autorów reprezentujących
wszystkie ośrodki naukowe w Polsce oraz środowiska prawnicze sędziów, adwokatów
i radców prawnych. Każdy z autorów odpowiada za sposób ujęcia opracowanych przez
siebie zagadnień i wyrażone poglądy.
V
Przedmowa
Wydawnictwo oraz Autorzy wyrażają przekonanie, że tom 20a Systemu będzie sta-
nowił cenną pomoc nie tylko dla sędziów, adwokatów i radców prawnych, ale także dla
doktorantów i studentów oraz wszystkich innych osób interesujących się międzynaro-
dowymi stosunkami prywatnymi.
Warszawa, dn. 21 sierpnia 2014 r.
Maksymilian Pazdan
VI
Spis treści
Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XI
Rozdział I. Zagadnienia ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
§ 1. Pojęcie prawa prywatnego międzynarodowego . . . . . . . . . . . . . . . .
9
I. Nazwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
II. Przedmiot prawa prywatnego międzynarodowego . . . . . . . . . . . . . . . 11
III. Krajowe i europejskie prawo prywatne międzynarodowe . . . . . . . . . . 14
IV. Rola tzw. elementu obcego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
V. Fundamenty współczesnego prawa prywatnego międzynarodowego . 18
VI. Oddziaływanie stron na właściwość prawa i stosowanie prawa
właściwego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
VII. Prawo prywatne międzynarodowe a inne dziedziny prawa . . . . . . . . . 29
§ 2. Rozwój nauki prawa prywatnego międzynarodowego . . . . . . . . . 34
I. Początki rozwoju zasad prawa prywatnego międzynarodowego.
Szkoła statutowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
II. Wieki XIX i XX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
III. Rozwój polskiej doktryny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
§ 3. Kodyfikacja i unifikacja prawa prywatnego międzynarodowego
w Europie i poza Europą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
I. Kodyfikacje krajowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
II. Unifikacja prawa prywatnego międzynarodowego . . . . . . . . . . . . . . . 115
§ 4. Kodyfikacja polskiego prawa prywatnego międzynarodowego . . . 126
I. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
II. Ustawa z 1926 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
III. Ustawa z 1965 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
IV. Ustawa z 2011 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
§ 5. Hierarchia źródeł prawa prywatnego międzynarodowego . . . . . . . 137
I. Uwagi wprowadzające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
II. Normy kolizyjne a Konstytucja RP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
III. Normy kolizyjne a prawo międzynarodowe publiczne . . . . . . . . . . . . 146
IV. Prawo Unii Europejskiej a normy kolizyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Rozdział II. Normy kolizyjne prawa prywatnego międzynarodowego . . . . 187
§ 6. Budowa i rodzaje norm kolizyjnych prawa prywatnego
międzynarodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
I. Budowa normy kolizyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
II. Rodzaje norm kolizyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
III. Prawo wskazane a prawo właściwe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
IV. Kolizyjnoprawne rozszczepienie sytuacji życiowej oraz
rozszczepienie (rozczłonkowanie) statutu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
V. Odmiany wskazania prawa właściwego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
§ 7. Łączniki w normach kolizyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
I. Definicja i rola łączników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
II. Struktura łączników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
III. Rodzaje łączników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
IV. Łączniki przedmiotowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
V. Łącznik subiektywny (łącznik wyboru prawa) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
VI. Łącznik a klauzula (reguła) korekcyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
II. Wykładnia i wypełnianie luk w normach kolizyjnych . . . . . . . . . . . . . 258
III. Wykładnia i wypełnianie luk w normach merytorycznych prawa
prywatnego międzynarodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
§ 9. Problem kwalifikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
II. Źródła i przykłady trudności kwalifikacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
III. Przedmiot kwalifikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
IV. Kwalifikacja pierwszego i drugiego stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
V. Poszukiwanie metody (sposobu) kwalifikacji w doktrynie . . . . . . . . . 311
VI. Próby unormowania kwalifikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
VII. Kwalifikacja rozgraniczająca. Wyjątkowa dopuszczalność zbiegu
Spis treści
VII. Zasada państwa pochodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
VIII. Łączniki a rozwiązania kolizyjnoprawne przyjmowane w USA . . . . . 248
§ 8. Wykładnia. Wypełnianie luk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
I. Wykładnia norm prawa prywatnego międzynarodowego– uwagi
norm kolizyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
VIII. Uwagi końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
Rozdział III. Ustalenie i stosowanie prawa właściwego . . . . . . . . . . . . . . . . 327
§ 10. Kwestia wstępna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
I. Rozważania wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
II. Pojęcie kwestii wstępnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
III. Poszukiwanie prawa właściwego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
§ 11. Odesłanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
I. Pojęcie odesłania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
II. Uzasadnienie odesłania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
III. Wady odesłania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
IV. Rodzaje odesłania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
V. Odesłanie w obcym prawie prywatnym międzynarodowym . . . . . . . . 363
VI. Odesłanie w polskim prawie prywatnym międzynarodowym . . . . . . . 370
VII. Odesłanie w aktach legislacji międzynarodowej . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
§ 12. Niejednolite prawo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
I. Pojęcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
II. Rozstrzyganie konfliktów niejednolitego prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
III. Prawo niejednolite w obcym prawie prywatnym międzynarodowym . 384
IV. Prawo niejednolite w polskim prawie prywatnym międzynarodowym 387
V. Prawo niejednolite w aktach legislacji międzynarodowej . . . . . . . . . . 390
§ 13. Zmiana statutu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
I. Pojęcie zmiany statutu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
II. Przyczyny zmiany statutu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396
III. Skutki zmiany statutu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403
§ 14. Obejście prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
I. Rozwój historyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
II. Regulacje prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
III. Pojęcie obejścia prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425
IV. Przesłanki stosowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
V. Skutki obejścia prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
VI. Rodzaje obejścia prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
VII. Konstrukcje podobne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
VIII. Uwagi końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 432
§ 15. Przepisy wymuszające swoje zastosowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
II. Pojęcie przepisów wymuszających . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
VIII
Spis treści
III. Rodowód koncepcji przepisów wymuszających . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
IV. Współczesne ujęcia koncepcji przepisów wymuszających . . . . . . . . . 445
V. Skutki ingerencji przepisu wymuszającego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461
VI. Krajowe przepisy wymuszające a prawo europejskie . . . . . . . . . . . . . 463
§ 16. Klauzula porządku publicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
I. Pojęcie klauzuli porządku publicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
II. Klauzula porządku publicznego jako podstawa odmowy uznania
lub wykonania orzeczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
III. Klauzula porządku publicznego a przepisy wymuszające swoje
zastosowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474
IV. Normatywne postaci klauzuli porządku publicznego . . . . . . . . . . . . . . 478
V. Szczegółowe klauzule porządku publicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
VI. Metodologia stosowania klauzuli porządku publicznego . . . . . . . . . . . 483
VII. Kryteria stosowania klauzuli porządku publicznego . . . . . . . . . . . . . . 484
VIII. Skutki zastosowania klauzuli porządku publicznego . . . . . . . . . . . . . . 499
IX. Stosowanie klauzuli porządku publicznego w judykaturze obcej
i polskiej – przykłady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
X. Rola klauzuli porządku publicznego we współczesnym świecie . . . . . 507
§ 17. Zagadnienia związane z pojmowaniem i stosowaniem prawa
właściwego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 508
I. Zasady ogólne stosowania prawa obcego. Stosowanie obcego prawa
publicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 508
II. Sposoby usuwania niektórych trudności pojawiających się w trakcie
stosowania prawa właściwego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
Rozdział IV. Podmioty stosunków prywatnoprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . 545
§ 18. Osoby fizyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557
I. Prawo właściwe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557
II. Zdolność prawna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
III. Uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
IV. Zdolność do czynności prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
V. Ubezwłasnowolnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
VI. Imię i nazwisko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
§ 19. Osoby prawne i inne jednostki organizacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
I. Uwagi wprowadzające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
II. Wskazanie statutu personalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631
III. Zakres statutu personalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673
IV. Ochrona obrotu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
V. Problematyka „uznania” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 696
VI. Przekształcenia transgraniczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698
§ 20. Dobra osobiste osób fizycznych, osób prawnych i podmiotów
bez osobowości prawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 708
I. Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 708
II. Wyłączenie spod zakresu przedmiotowego rozporządzenia Rzym II . 708
III. Prawo właściwe dla dóbr osobistych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 719
IV. Prawo właściwe dla ochrony dóbr osobistych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 726
Rozdział V. Czynności prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 733
§ 21. Dopuszczalność oraz dokonanie czynności prawnej . . . . . . . . . . . . 738
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 738
II. Dopuszczalność czynności prawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 740
III. Dokonanie czynności prawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 740
§ 22. Forma czynności prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 752
I. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 752
IX
Spis treści
II. Uregulowanie formy w europejskim prawie prywatnym
międzynarodowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 758
III. Unormowania konwencyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 761
IV. Uregulowanie formy w PrPrywM z 2011 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 763
V. Szczególne unormowania formy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 780
§ 23. Wady oświadczenia woli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 781
I. Uwagi wprowadzające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 781
II. Poglądy na temat prawa właściwego do oceny wad oświadczenia
woli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 782
III. Prawo właściwe do oceny wpływu na ważność czynności prawnej
choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego . . . . . . . . . . . . . . 785
IV. Regulacja właściwa do oceny wad oświadczenia woli w przypadku
umów podlegających konwencji wiedeńskiej z 1980 r. . . . . . . . . . . . . 788
§ 24. Wykładnia oświadczenia woli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 792
I. Prawo właściwe dla wykładni oświadczeń woli . . . . . . . . . . . . . . . . . 792
II. Zakres zastosowania prawa właściwego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 794
III. Wykładnia oświadczeń woli stron w przypadku umów podlegających
konwencji wiedeńskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 798
§ 25. Treść czynności prawnej jako przesłanka jej ważności . . . . . . . . . 799
I. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 799
II. Poszukiwanie prawa właściwego do oceny treści czynności prawnej . 799
III. Zakres zastosowania prawa właściwego do oceny treści czynności
prawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 801
IV. Wyjątki od ogólnej właściwości legis causae dla oceny treści
czynności prawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 804
V. Regulacja właściwa do oceny treści umów międzynarodowej
sprzedaży towarów podlegających konwencji wiedeńskiej . . . . . . . . . 811
VI. Prawo właściwe do oceny ogólnych warunków umów . . . . . . . . . . . . 812
Rozdział VI. Przedstawicielstwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 817
§ 26. Przedstawicielstwo ustawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 820
I. Sposób poszukiwania prawa właściwego dla przedstawicielstwa
ustawowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 820
II. Prawo właściwe dla przedstawicielstwa ustawowego w wybranych
kategoriach stosunków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 821
III. Zakres zastosowania prawa właściwego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 830
§ 27. Pełnomocnictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 832
I. Próby stworzenia jednolitej kolizyjnoprawnej regulacji
pełnomocnictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 832
II. Przegląd rozwiązań przyjmowanych w krajowych obcych systemach
prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 838
III. Poszukiwanie rozwiązań w Polsce w okresie obowiązywania
PrPrywM z 1926 r. i PrPrywM z 1965 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 853
IV. Unormowanie polskie w PrPrywM z 2011 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 857
Rozdział VII. Przedawnienie i inne postacie dawności . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
§ 28. Przedawnienie i inne postacie dawności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 878
I. Łącznik i zakres w normach kolizyjnych dotyczących dawności . . . . 878
II. Dawność w konwencjach międzynarodowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 893
III. Zmiana statutu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 913
X
Wykaz skrótów
rodowym2
1. Źródła prawa
ACQP . . . . . . . . . . . . . Acquis Principles
AktG . . . . . . . . . . . . . . niemiecka ustawa o spółce akcyjnej z 6.9.1965 r. (Aktiengesetz)
AlbU z 1964 r. . . . . . . ustawa albańska z 21.11.1964 r. o korzystaniu z praw cywilnych przez
cudzoziemców oraz o stosowaniu ustaw zagranicznych1
AlbU z 2011 r. . . . . . . ustawa albańska z 2.6.2011 r. Nr 10428 o prawie prywatnym międzyna-
AngU . . . . . . . . . . . . . ustawa Private International Law (Miscellaneous Provisions) Act 1995
Statutowy Instrument 1996 No. 995 (C.16), część III
ArbUAng . . . . . . . . . . angielska ustawa z 17.6.1996 r. o arbitrażu
ArbUBraz . . . . . . . . . . brazylijska ustawa z 23.9.1996 r. o arbitrażu
ArbUBułg . . . . . . . . . . bułgarska ustawa z 5.8.1988 r. o międzynarodowym sądownictwie po-
lubownym w wersji z 2007 r.
ArbUChorw . . . . . . . . chorwacka ustawa z 19.10.2001 r. o sądownictwie polubownym
ArbUHiszp . . . . . . . . . hiszpańska ustawa z 26.12.2003 r. o arbitrażu
ArbUMal . . . . . . . . . . malgaska ustaw z 11.11.1998 r. o arbitrażu
ArbUSzwedz . . . . . . . szwedzka ustawa z 4.3.1999 r. o arbitrażu
AustrU . . . . . . . . . . . . austriacka ustawa z 15.6.1978 r. o prawie prywatnym międzynarodo-
wym3
narodowym4
AzerU . . . . . . . . . . . . . ustawa Republiki Azerbejdżanu z 2000 r. o prawie prywatnym między-
BelgU . . . . . . . . . . . . . ustawa belgijska z 2004 r. o prawie prywatnym międzynarodowym5
BrazLICC . . . . . . . . . . brazylijskie przepisy wprowadzające do kodeksu cywilnego6
BułgU . . . . . . . . . . . . . ustawa bułgarska z 2005 r. o prawie prywatnym międzynarodowym7
CESL . . . . . . . . . . . . . Common European Sales Law, Projekt rozporządzenia Parlamentu Eu-
ropejskiego i Rady w sprawie wspólnych europejskich przepisów doty-
czących sprzedaży, KOM(2011)635 wersja ostateczna
CESLReg . . . . . . . . . . Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council
on a Common European Sales Law (11 October 2011), COM(2011) 635
final; art 1–16
ChińskaU . . . . . . . . . . ustawa chińska z 28.10.2010 r. o prawie prywatnym międzynarodowym8
CudzU . . . . . . . . . . . . ustawa z 12.12.2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2013 r. poz. 1650)
CzeskaU . . . . . . . . . . . ustawa czeska z 25.1.2012 r.9 o prawie prywatnym międzynarodowym
1 Opubl. w: Poczobut, Kodyfikacje, s. 11–12.
2 Fletorja Zyrtare 2011, Nr 82, s. 3319; tłum. na język niemiecki: JbOstR 2012, s. 361–381.
3 Bundesgesetzblatt für die Republik Österreich 1978, cz. 109, poz. 304; tłum. na język franuski: RCDIP
1979, Nr 1, s. 176–184 ze wstępem F. Schwinda.
4 Przekład na język niemiecki: IPRax 2003, Nr 4, s. 386–389.
5 Przekład na język polski: S. van Bogaart, P. Tereszkiewicz, KPP 2005, Nr 3, s. 863–898.
6 Tłum. na język niemiecki: Makarov, Quellen, 1978, s. 53–65.
7 Przekład na język polski: P. Ptak, KPP 2009, Nr 1, s. 251–279.
8 Tłum. na język polski: K. Sznajder-Peroń, PPPM 2011, t. 9, s. 149–159; A. Sapota, KPP 2012, Nr 1,
s. 268–273; na język niemiecki: C. Cammerer, RIW 2011, Nr 4, s. 231–241; X. Tong, Z. Guoyong, IPRax
2011, Nr 2, s. 199–202; na język angielski: L. Weidi, IPRax 2011, Nr 2, s. 2003–2005; na język francuski:
C. Weizue, N. Nord, L. Bartrand, RCDIP 2011, Nr 1, s. 189–196.
9 Sbirka zákonů 2012 Nr 91. Tłum. na język niemiecki: M. T. Ondrejko, P. Dobias, IPRax 2014, Nr 1,
s. 91–109.
XI
Wykaz skrótów
DCFR . . . . . . . . . . . . . Draft Common Frame of Reference
Dziesiąta Dyrektywa . dyrektywa 2005/56/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 26.10.2005 r.
w sprawie transgranicznego łączenia się spółek kapitałowych (Dz.Urz.
UE L Nr 310, s. 1)
EGBGB . . . . . . . . . . . przepisy wprowadzające kodeks cywilny niemiecki10
EKPCz . . . . . . . . . . . . Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych
Wolności sporządzona w Rzymie 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 284,
poz. 61)
EKGReg . . . . . . . . . . . regulamin arbitrażowy Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji
Narodów Zjednoczonych z 20.1.1966 r.
EstU . . . . . . . . . . . . . . ustawa estońska z 2002 r. o prawie prywatnym międzynarodowym11
GmbHG . . . . . . . . . . . niemiecka ustawa z 20.4.1892 r. o spółce z ograniczoną odpowiedzialno-
ścią (Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung)
HGB . . . . . . . . . . . . . . niemiecki kodeks handlowy z 1897 r. (Handelsgesezbuch)
JapU . . . . . . . . . . . . . . ustawa japońska Nr 78 z 21.6.2006 r. o ogólnych regułach stosowania
JugU . . . . . . . . . . . . . . jugosłowiańska ustawa z 15.7.1982 r. o rozstrzyganiu kolizji ustaw
prawa12
poz. 121)
z przepisami państw13
KC . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r.
KC alg. . . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny algierski z 1975 r.14
KC argent. . . . . . . . . . Kodeks cywilny argentyński z 25.9.1969 r.
KC arm. . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny armeński z 1998 r., obowiązujący od 1.1.1999 r.15
KC austr. . . . . . . . . . . Kodeks cywilny austriacki z 1811 r.
KC biał. . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny białoruski z 1998 r.16
KC braz. . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny brazylijski z 2002 r.
KC egip. . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny egipski z 1948 r.17
KC franc. . . . . . . . . . . Kodeks cywilny francuski (Napoleona) z 1804 r.
KC grec. . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny grecki z 15.3.1940 r.18
KC hiszp. . . . . . . . . . . Kodeks cywilny hiszpański z 1889 r. w wersji określonej dekretem
z 31.5.1974 r. oraz dekretem z 13.5.1981 r.19
KC niderl. . . . . . . . . . . Księga X kodeksu cywilnego niderlandzkiego wprowadzona ustawą
z 19.5.2011 r.20
KC Kataru . . . . . . . . . Kodeks cywilny Kataru z 2004 r.21
KC Kazach. . . . . . . . . Kodeks cywilny Kazachstanu z 1999 r. 22
10 Przekład na język polski i omówienia: J. Poczobut, Nowe prawo prywatne międzynarodowe RFN, PSM
1988, s. 95–114; Poczobut, Kodyfikacje, s. 75–87; J. Poczobut, Niemiecki prawo prywatne międzynarodowe,
KPP 2001, Nr 2, s. 427–445; KPP 2004, Nr 2, s. 597–613.
11 Przekład na język polski: N. Żytkiewicz, KPP 2010, Nr 1, s. 219–235.
12 Przekład na język francuski: Y. Okuda, N. Toubkin, RCDIP 2007, Nr 3, s. 921–931; na język niemiec-
ki: Y. Sakurada, IPRax 2007, Nr 6, s. 560–564.
13 Opubl. Poczobut, Kodyfikacje, s. 49–56.
14 Tłum. na język niemiecki: D. Nelle, IPRax 2007, Nr 6, s. 557–559.
15 Tłum. na język. niemiecki: Ch. Mindach, IPRax 2009, Nr 1, s. 96–100.
16 Przekład na język polski: M. Trzeciaka, KPP 2010, Nr 3, s. 861–878.
17 Opubl. w: Poczobut, Kodyfikacje, s. 35–38.
18 Opubl. w: Poczobut, Kodyfikacje, s. 39–42.
19 Tłum. na język niemiecki: W. Peuster, w: IPR-Gesetze in Europa, s. 264–297; tłum. na język polski:
20 Tłum. na język polski: A. Kozioł, PPPM 2012, t. 10; na język francuski: D. van Iterson, RCDIP 2012,
Poczobut, Kodyfikacje, s. 43–48.
Nr 3, s. 674–676.
21 Por. S. Klaiber, H. Krüger, Internationales Privatrecht in Katar, IPRax 2007, Nr 2, s. 149–155.
22 Tłum. na język niemiecki: IPRax 2002, Nr 1, s. 55–58.
XII
Wykaz skrótów
KC Kirg. . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny Kirgistanu23
KC lit. . . . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny litewski z 18.7.2000 r.24
KC Luizjany . . . . . . . . Kodeks cywilny Luizjany. Księga I: Konflikty praw z 1991 r.25
KC niem. . . . . . . . . . . Kodeks cywilny niemiecki z 1896 r.
KC port. . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny portugalski z 25.11.1966 r.26
KC québ. . . . . . . . . . . Kodeks cywilny Québec z 8.1.1991 r.27
KC ros. . . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny rosyjski28
KC rum. . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny rumuński z 2009 r.29
KC szwajc. . . . . . . . . . Kodeks cywilny Szwajcarii z 10.12.1907 r. (Code civil suisse, CCS)
KH . . . . . . . . . . . . . . . rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.6.1934 r. – Kodeks
KM . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 18.9.2001 r. – Kodeks morski (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r.
handlowy (Dz.U. Nr 57, poz. 502 ze zm.)
Konstytucja RP . . . . . Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78,
poz. 758 ze zm.)
poz. 483 ze zm.)
konwencja brukselska
z 1968 r. . . . . . . . . . . . Konwencja z 27.9.1968 r. o jurysdykcji i uznawaniu oraz wykonywaniu
orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.Urz. UE
L z 2007 r. Nr 339, s. 3)
konwencja genewska
z 1927 r. . . . . . . . . . . . Konwencja o wykonywaniu obcych orzeczeń arbitrażowych, podpisana
w Genewie 26.9.1927 r.
konwencja genewska
z 1951 r. . . . . . . . . . . . Konwencja dotycząca statusu uchodźców, sporządzona w Genewie
28.7.1951 r. (Dz.U. z 1991 r. Nr 119, poz. 515 i 517)
konwencja genewska
z 1961 r. . . . . . . . . . . . Konwencja Europejska o międzynarodowym arbitrażu handlowym, spo-
rządzona w Genewie 21.4.1961 r. (Dz.U. z 1964 r. Nr 40, poz. 270)
konwencja haska
z 1905 r. . . . . . . . . . . . Konwencja dotycząca ubezwłasnowolnienia i analogicznych zarządzeń
opiekuńczych podpisana w Hadze 17.7.1905 r. (Dz.U. z 1929 r. Nr 80
poz. 598)
konwencja haska
z 1961 r. . . . . . . . . . . . Konwencja haska dotycząca kolizji praw w przedmiocie rozrządzeń
testamentowych z 5.10.1961 r. (Dz.U. z 1969 r. Nr 34, poz. 284)
konwencja haska
z 1971 r. . . . . . . . . . . . Konwencja o prawie właściwym dla wypadków drogowych, sporządzo-
na w Hadze 4.5.1971 r. (Dz.U. z 2003 r. Nr 63, poz. 585)
konwencja haska
z 1996 r. . . . . . . . . . . . Konwencja o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu
i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków
ochrony dzieci, sporządzona w Hadze 19.10.1996 r. (Dz.U. z 2010 r.
Nr 172, poz. 1158)
23 Normy prawa prywatnego międzynarodowego zawiera rozdz. VII. Przekład na język niemiecki:
H. Krüger, J. Braun, IPRax 2004, Nr 3, s. 270–275.
24 Przekład na język polski: K. Bogdziewicz, KPP 2008, Nr 1, s. 278–302.
25 Tekst ustawy: IPRax 1993, Nr 1, s. 56.
26 Tłum. na język niemiecki: M. Hartard, w: IPR-Gesetze in Europa, s. 108–132; na język polski: Po-
czobut, Kodyfikacje, s. 63–73.
27 Tłum. na język polski: A. Wysocka, KPP 2011, Nr 1, s. 277–288.
28 Unormowanie prawa prywatnego międzynarodowego pochodzi z 2001 r. Przekład na język polski:
N. Żytkiewicz, KPP 2010, Nr 4, s. 1103–1137; na język francuski: N. Bogdanova, D. Litwiński, RCDIP 2002,
Nr 1, s. 182–192; na język niemiecki: S. Solotych, RabelsZ 2003, Nr 1, s. 340–352.
29 Przekład na język francuski: C. Avasilencei, L. E. Piciarca, RCDIP 2012, Nr 2, s. 459–480; na język
polski: P. Twardoch, PPPM 2014, t. 13.
XIII
Wykaz skrótów
konwencja
nowojorska . . . . . . . . . Konwencja o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbi-
trażowych, sporządzona w Nowym Jorku 10.6.1958 r. (Dz.U. z 1962 r.
Nr 9, poz. 41 ze zm.)
konwencja
o przedawnieniu . . . . . Konwencja o przedawnieniu w międzynarodowej sprzedaży towarów
sporządzona w Nowym Jorku 14.6.1974 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 45,
poz. 282, 284)
konwencja rzymska . . Konwencja rzymska z 1980 r. o prawie właściwym dla zobowiązań
umownych (Dz.U. z 2008 r. Nr 10, poz. 57)
konwencja wiedeńska
z 1980 r. . . . . . . . . . . . Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodo-
wej sprzedaży towarów, sporządzona w Wiedniu 11.4.1980 r. (Dz.U.
z 1997 r. Nr 45, poz. 286)
KorU . . . . . . . . . . . . . ustawa z 7.4.2001 r.30 o prawie prywatnym międzynarodowym Repu-
bliki Korei
poz. 94 ze zm.)
KP . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. Nr 21,
KPC . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.:
KPC alg. . . . . . . . . . . . algierski kodeks postępowania cywilnego i administracyjnego z 8.6.1966 r.,
Dz.U. z 2013 r. poz. 101 ze zm.)
w wersji z 1993 r.
KPC austr. . . . . . . . . . austriacki kodeks postępowania cywilnego z 1.8.1895 r., w wersji z 2006 r.
KPC franc. . . . . . . . . . francuski kodeks postępowania cywilnego z 14.4.1807 r., w wersji
KPC niem. . . . . . . . . . niemiecki kodeks postępowania cywilnego z 30.1.1877 r., w wersji
z 1981 r.
z 1997 r.
KRO . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz.U.
KSH . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz.U.
z 2012 r. poz. 788 ze zm.)
z 2013 r. poz. 1030 ze zm.)
KZ . . . . . . . . . . . . . . . rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.10.1933 r. – Kodeks
KZ szwajc. . . . . . . . . . Code des obligations, Loi fédérale du 30 mars 1911 complétant le Code
zobowiązań (Dz.U. Nr 82, poz. 598 ze zm.)
LiechtU . . . . . . . . . . . ustawa Liechtensteinu z 1996 r. o prawie prywatnym międzynarodo-
MacedU . . . . . . . . . . . ustawa macedońska z 2007 r. o prawie prywatnym międzynarodo-
ModelU . . . . . . . . . . . ustawa modelowa UNCITRAL z 21.6.1985 r. o międzynarodowym ar-
civil suisse
wym31
wym32
bitrażu handlowym
wym33 z uzupełnieniami
NiemU . . . . . . . . . . . . ustawa niemiecka z 25.7.1986 r. o prawie prywatnym międzynarodo-
nowe rozporządzenie
Bruksela I . . . . . . . . . . rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1215/2012
z 12.12.2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych
oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.Urz.
UE L Nr 351, s. 1)
PECL . . . . . . . . . . . . . Principles of European Contract Law
30 Tłum. na język niemiecki Kwang-Jung Tsche, IPRax 2007, s. 479–484
31 Tłum. na język niemiecki: IPRax 1967, Nr 5, s. 364–369; na język francuski: RCDIP 1997, Nr 4,
32 Przekład na język niemiecki: Ch. Jessel-Holst, IPRax 2008, Nr 2, s. 158–168.
33 Bundesgesetzblatt 1986, Nr 37, s. 1142–1155.
s. 858–873.
XIV
Wykaz skrótów
zm.)
zm.)
PrAut . . . . . . . . . . . . . ustawa z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst
jedn.: Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.)
PrCzek . . . . . . . . . . . . ustawa z 28.4.1936 r. – Prawo czekowe (Dz.U. Nr 37, poz. 283 ze
ProtGen . . . . . . . . . . . protokół o klauzulach arbitrażowych, podpisany w Genewie 24.9.1923 r.
ProtHaski . . . . . . . . . . protokół o prawie właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych
(Dz.U. z 1931 r. Nr 84, poz. 648)
PrPrywM z 2011 r. . . . ustawa z 4.2.2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 80,
PrPrywM z 1965 r. . . . ustawa z 12.11.1965 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 46,
z 23.11.2007 r. 34
poz. 432)
poz. 290 ze zm.)
PrPrywM z 1926 r. . . . ustawa z 2.8.1926 r. o prawie właściwem dla stosunków prywatnych
międzynarodowych – prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 101,
poz. 581 ze zm.)
PrWeksl . . . . . . . . . . . ustawa z 28.4.1936 r. – Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze
PWKC . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks cywilny (Dz.U.
RKorU . . . . . . . . . . . . ustawa Republiki Koreańskiej (Korei Południowej) z 2001 r. o prawie
Nr 16, poz. 94 ze zm.)
prywatnym międzynarodowym35
rozporządzenie
alimentacyjne . . . . . . . rozporządzenie Rady (WE) Nr 4/2009 z 18.12.2008 r. w sprawie ju-
rysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń
oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz.Urz. UE
L Nr 7, s. 1)
rozporządzenie
Bruksela I . . . . . . . . . . rozporządzenie Rady (WE) Nr 44/2001 z 22.12.2000 r. w sprawie jurys-
dykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w spra-
wach cywilnych i handlowych (Dz.Urz. WE L Nr 12, s. 1)
rozporządzenie
Rzym I . . . . . . . . . . . . rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 593/2008
z 17.6.2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych
(Rzym I) (Dz.Urz. UE L Nr 177, s. 6)
rozporządzenie
Rzym II . . . . . . . . . . . rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 864/2007
z 11.7.2007 r. dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumow-
nych (Rzym II) (Dz.Urz. UE L Nr 199, s. 40)
rozporządzenie
spadkowe . . . . . . . . . . rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 650/2012
z 4.7.2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania
i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów
urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia
europejskiego powiadomienia spadkowego (Dz.Urz. UE L Nr 201,
s. 107)
rozporządzenie
upadłościowe . . . . . . . rozporządzenie Rady (WE) Nr 1346/2000 z 29.5.2000 r. w sprawie po-
RumU z 1992 r. . . . . . ustawa rumuńska z 1992 r. o prawie prywatnym międzynarodowym36
SłowU . . . . . . . . . . . . ustawa słoweńska z 1999 r. o prawie prywatnym międzynarodowym37
stępowania upadłościowego (Dz.Urz. UE L Nr 160, s. 1)
34 Dz.Urz. UE L z 2009 r. Nr 331, s. 17.
35 Przekład na język niemiecki: S. Kwang-Hyun, IPRax 2007, Nr 5, s. 479–484 oraz K. B. Pissler, RabelsZ
2006, Nr 1, s. 342–397.
36 Przekład na język polski: A. Stan-Otasevici, KPP 2008, Nr 3, s. 867–897.
37 Przekład na język niemiecki: M. Geč-Korošec, RabelsZ 2002, Nr 2, s. 748–776.
XV
Wykaz skrótów
SzwajcU z 1987 r. . . . ustawa szwajcarska o prawie prywatnym międzynarodowym z 18.12.1987 r.
TEWG . . . . . . . . . . . . Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą podpisany
TFUE . . . . . . . . . . . . . Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C z 2010 r.
25.3.1957 r. (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2 ze zm.)
Nr 83, s. 1)
wym39
wym40
poz. 864/2)
TUE . . . . . . . . . . . . . . Traktat o Unii Europejskiej (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/30)
TunU z 1998 r. . . . . . . ustawa tunezyjska z 1998 r. o prawie prywatnym międzynarodowym38
TurU z 1982 r. . . . . . . ustawa turecka z 1982 r. Nr 2675 o prawie prywatnym międzynarodo-
TurU z 2007 r. . . . . . . ustawa turecka z 27.11.2007 r. o prawie prywatnym międzynarodo-
TWCT . . . . . . . . . . . . Traktat Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o prawie au-
torskim, sporządzony w Genewie 20.12.1996 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 3,
poz. 12)
TWE . . . . . . . . . . . . . . Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (Dz.U. z 2004 r. Nr 90,
TWPPT . . . . . . . . . . . . Traktat Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o artystycznych
wykonaniach i fonogramach sporządzony w Genewie 20.12.1996 r.
(Dz.U. z 2005 r. Nr 3, poz. 12)
UkrU . . . . . . . . . . . . . ustawa ukraińska z 2005 r. o prawie prywatnym międzynarodowym41
UNCITRALReg . . . . . regulamin arbitrażowy UNCITRAL z 28.4.1976 r., w wersji z 2010 r.
UPICC . . . . . . . . . . . . UNIDROIT Principles of International Commercial Contracts
WenezU . . . . . . . . . . . ustawa wenezuelska z 1998 r. o prawie prywatnym międzynarodo-
WęgU . . . . . . . . . . . . . ustawa węgierska z 31.5.1979 r. o prawie prywatnym międzynarodo-
WłoskaU . . . . . . . . . . ustawa włoska z 1995 r. o prawie prywatnym międzynarodowym44
wym42
wym43
2. Organy orzekające
AG . . . . . . . . . . . . . . . Amtsgericht
BGH . . . . . . . . . . . . . . Bundesgerichtshof (Niemcy)
CA . . . . . . . . . . . . . . . Cour d’Appel (Francja)
CCass. civ. . . . . . . . . . Cour de Cassation, chambre civile (Francja)
CCass. com. . . . . . . . . Cour de Cassation, chambre commerciale (Francja)
ETPCz . . . . . . . . . . . . Europejski Trybunał Praw Człowieka
ETS . . . . . . . . . . . . . . Europejski Trybunał Sprawiedliwości
LG . . . . . . . . . . . . . . . Landgericht
NSA . . . . . . . . . . . . . . Naczelny Sąd Administracyjny
NSA (7) . . . . . . . . . . . Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów
OBG . . . . . . . . . . . . . . Oberstes Gericht
OGH . . . . . . . . . . . . . . Oberste Gerichtshof
OLG . . . . . . . . . . . . . . Oberlandesgericht
38 Tekst francuski oraz tłum. na język niemiecki: T. Heiko, RabelsZ 2001, Nr 1, s. 102–125.
39 Tłum. na język niemiecki: H. Krüger, w: IPR-Gesetze in Europa, s. 338–363; na język francuski:
N. Uluocak, RCDIP 1983, Nr 1, s. 141–157.
40 Przekład na język niemiecki H. Krüger, F. Nomer-Ertan, IPRax 2008, Nr 3, s. 283–290, przedruk
w: RabelsZ 2010, Nr 2, s. 419–434 oraz na język angielski: N. Ayşe Odman Boztosun, IPIL 2007, vol. 9,
s. 583–604.
41 Przekład na język polski: J. Czubak, W. Macokina, I. Kotlyarska pod kierunkiem P. Mostowika, KPP
2008, Nr 2, s. 571–590.
42 Przekład na język niemiecki: J. Samtleben, IPRax 1999, Nr 3, s. 196–200.
43 Tłum. na język niemiecki: M. Benkö, W. Peuster, w: IPR-Gesetze in Europa, s. 364–409; na język pol-
ski: Poczobut, Kodyfikacje, s. 137–148.
44 Przekład na język polski: K. Mironowicz, KPP 1999, Nr 3, s. 649–665.
XVI
Wykaz skrótów
SA . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Apelacyjny
SAnt . . . . . . . . . . . . . . Sąd Antymonopolowy45
SN . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Najwyższy
SN (PS) . . . . . . . . . . . Sąd Najwyższy w pełnym składzie
SN (PSIC) . . . . . . . . . Sąd Najwyższy w pełnym składzie Izby Cywilnej (w latach 1982–1989:
Izby Cywilnej i Administracyjnej)
SN (PSIAPiUS) . . . . . Sąd Najwyższy w pełnym składzie Izby Administracyjnej, Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych (od roku 1990: Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych)
SN (7) . . . . . . . . . . . . . Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów
SO . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Okręgowy
SOKiK . . . . . . . . . . . . Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
SP . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Powiatowy
SR . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Rejonowy
SW . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Wojewódzki
TK . . . . . . . . . . . . . . . Trybunał Konstytucyjny
TSUE . . . . . . . . . . . . . Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
WSA . . . . . . . . . . . . . . Wojewódzki Sąd Administracyjny
privé
3. Czasopisma i publikatory
AcP . . . . . . . . . . . . . . . Archiv für die civilistische Praxis
Actes et documents . . Actes et documents de la Conférence de la Haye de droit internationa
ADR . . . . . . . . . . . . . . ADR. Arbitraż i Mediacja
AEDIPr . . . . . . . . . . . Anuario Espańol de Derecho Internancional Privado
AFDI . . . . . . . . . . . . . Annuaire français de droit international
AfrJICL . . . . . . . . . . . African Journal of International and Comparative Law
AG . . . . . . . . . . . . . . . Die Aktiengesellschaft. Zeitschrift für das gesamte Aktienwesen, für
deutsches, europäisches und internationales Unternehmens- und Kapi-
talmarktrecht
AICr . . . . . . . . . . . . . . Archivum Iuridicum Cracoviense
AIDI . . . . . . . . . . . . . . Annuaire de l’Institut de droit international
AJASH . . . . . . . . . . . . Acta Juridica Academiae Scientiarum Hungaricae
AJCL . . . . . . . . . . . . . American Journal of Comparative Law
AmJCL . . . . . . . . . . . . The American Journal of Comparative Law
AmJIL . . . . . . . . . . . . American Journal of International Law
AmULR . . . . . . . . . . . American University Law Review
APhD . . . . . . . . . . . . . Archives de philosophie du droit
ARIA . . . . . . . . . . . . . The American Review of International Arbitration
ATF . . . . . . . . . . . . . . Recueil officiel des arręts du Tribunal Fédéral Suisse
AUL . . . . . . . . . . . . . . Acta Univesitatis Lodziensis
AUNC . . . . . . . . . . . . Acta Universitatis Nicolai Copernici
AustralianLJ . . . . . . . . Australian Law Journal
AUWr . . . . . . . . . . . . . Acta Univesitatis Wratislaviensis
AWD . . . . . . . . . . . . . Außenwirtschaftsdienst des Betriebs-Beraters
BB . . . . . . . . . . . . . . . Der Betriebs-Berater
BGHZ . . . . . . . . . . . . . Entscheidungen des Bundesgerichtshofes in Zivilsachen
BlIntPR . . . . . . . . . . . Blätter für internationales Privatrecht (1926–1931)
BMS . . . . . . . . . . . . . . Biuletyn Ministerstwa Sprawiedliwości
BSN . . . . . . . . . . . . . . Biuletyn Sądu Najwyższego
CahDE . . . . . . . . . . . . Cahiers de droit européen
45 Nazwa sądu została zmieniona na Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustawą z 5.7.2002 r.
o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz usta-
wy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. Nr 129, poz. 1102), która weszła w życie 15.12.2002 r.
XVII
Wykaz skrótów
CalLR . . . . . . . . . . . . . California Law Review
CanBR . . . . . . . . . . . . The Canadian Bar Review (Kanada)
CDE . . . . . . . . . . . . . . Cahiers de droit européen
CILSA . . . . . . . . . . . . Comparative and International Law Law Journal of South Africa
Clunet . . . . . . . . . . . . . Journal de droit international
ColumLR . . . . . . . . . . Columbia Law Review
CPH . . . . . . . . . . . . . . Czasopismo Prawo-Historyczne
ČMP . . . . . . . . . . . . . . Časopis pro Mezinarodni Právo
D . . . . . . . . . . . . . . . . . Dalloz; Recueil Dalloz / Sirey (Francja)
DB . . . . . . . . . . . . . . . Der Betrieb
DIZPR . . . . . . . . . . . . Deutsches Internationales Zivilprozessrecht
DNotZ . . . . . . . . . . . . Deutsche Notar-Zeitschrift
DP . . . . . . . . . . . . . . . . Dalloz périodique
DPC . . . . . . . . . . . . . . Droit Polonais Contemporain
DPCI . . . . . . . . . . . . . Droit et pratique du commerce international
DPJZ . . . . . . . . . . . . . Deutsch-Polnische Juristen-Zeitschrift
Dz.Pr.P.P. . . . . . . . . . . Dziennik Prawa Państwa Polskiego
Dz.U. . . . . . . . . . . . . . Dziennik Ustaw
Dz.Urz. . . . . . . . . . . . . Dziennik Urzędowy
Dz.Urz. UE . . . . . . . . . Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
ELR . . . . . . . . . . . . . . European Law Review
EP . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja Prawnicza
EPS . . . . . . . . . . . . . . . Europejski Przegląd Sądowy
ERPL . . . . . . . . . . . . . European Review of Private Law
EuZ . . . . . . . . . . . . . . . Zeitschrift für Europarecht
EuZW . . . . . . . . . . . . . Europäische Zeitschrift für Wirtschaftsrecht
FamRZ . . . . . . . . . . . . Zeitschrift für das gesamte Familienrecht
FloJIL . . . . . . . . . . . . . Florida Journal of International Law
GazPal . . . . . . . . . . . . Gazette du Palais
GCDIP . . . . . . . . . . . . Giurisprudenza comparata di diritto internazionale privato
GeorgiaJICL . . . . . . . . Georgia Journal of International and Comparative Law
GmbHR . . . . . . . . . . . GmbH-Rundschau
GP . . . . . . . . . . . . . . . . Gazeta Prawna
GPR . . . . . . . . . . . . . . Zeitschrift für Gemeinschaftsprivatrecht
GRUR . . . . . . . . . . . . Zeitschrift für gewerblichen Rechtsschutz und Urheberrecht
GRUR Int. . . . . . . . . . GRUR, Internationaler Teil
GSP . . . . . . . . . . . . . . Gdańskie Studia Prawnicze
GSP PO . . . . . . . . . . . Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa
GSW . . . . . . . . . . . . . . Gazeta Sądowa Warszawska
HarvILJ . . . . . . . . . . . Harvard International Law Journal
HarvILR . . . . . . . . . . . Harvard International Law Review
HarvLR . . . . . . . . . . . Harvard Law Review
IALR . . . . . . . . . . . . . International Arbitration Law Review
IAmLR . . . . . . . . . . . . International American Law Review
ICLQ . . . . . . . . . . . . . The International and Comparative Law Quarterly
IECL . . . . . . . . . . . . . . International Encyclopedia of Comparative Law
IIC . . . . . . . . . . . . . . . International Review of Industral Property and Copyright Law
ILM . . . . . . . . . . . . . . International Legal Materials, Washington D.C.
ILQ . . . . . . . . . . . . . . . International Law Quarterly
ILaw . . . . . . . . . . . . . . The International Lawyer (USA)
IPG . . . . . . . . . . . . . . . Gutachten zum internationalen und ausländischen Privatrecht
IPRax . . . . . . . . . . . . . Praxis des Internationalen Privat- und Verfahrensrechts
IPRspr . . . . . . . . . . . . Die deutsche Rechtsprechung auf dem Gebiet des internationalen Pri-
vatrechts
JBl . . . . . . . . . . . . . . . Juristische Blätter (Austria)
JbOstR . . . . . . . . . . . . Jahrbuch für Ostrecht
XVIII
Wykaz skrótów
J-clDI . . . . . . . . . . . . . Juris-classeur de droit international
JCL . . . . . . . . . . . . . . . Journal of Contemporary Law (USA)
JCP . . . . . . . . . . . . . . . Juris-classeur périodique
JDAI . . . . . . . . . . . . . . Journal de droit des affaires internationales
JIArb . . . . . . . . . . . . . Journal of International Arbitration
JO . . . . . . . . . . . . . . . . Journal officiele de la République française
JPIL . . . . . . . . . . . . . . Journal of Private International Law
JR . . . . . . . . . . . . . . . . Juristische Rundschau
JT . . . . . . . . . . . . . . . . Journal des Tribunaux (Belgia)
Jur. . . . . . . . . . . . . . . . Jurysta
JuS . . . . . . . . . . . . . . . Juristische Schulung
JW . . . . . . . . . . . . . . . Juristische Wochenschrift
JZ . . . . . . . . . . . . . . . . Juristenzeitung
King’sCLJ . . . . . . . . . King’s College Law Journal
KPP . . . . . . . . . . . . . . Kwartalnik Prawa Prywatnego
KPPubl . . . . . . . . . . . . Kwartalnik Prawa Publicznego
KSP . . . . . . . . . . . . . . Krakowskie Studia Prawnicze
LQR . . . . . . . . . . . . . . Law Quarterly Review
McGLJ . . . . . . . . . . . . McGill Law Journal
MDR . . . . . . . . . . . . . Monatsschrift für Deutches Recht
MinnLR . . . . . . . . . . . Minnesota Law Review
MoP . . . . . . . . . . . . . . Monitor Prawniczy
MoPod . . . . . . . . . . . . Monitor Podatkowy
MP . . . . . . . . . . . . . . . Monitor Polski
MR-Int . . . . . . . . . . . . Medien Recht International
MSiG . . . . . . . . . . . . . Monitor Sądowy i Gospodarczy
NCJILCR . . . . . . . . . . North Carolina Journal of International Law and Commercial Regula-
tion
Ned.Jur. . . . . . . . . . . . Nederlandse Jurisprudentie
NILR . . . . . . . . . . . . . Nederlands International Law Review (1975 i n.)
NIPR . . . . . . . . . . . . . Nederlands Internationaal Privaatrecht
NJW . . . . . . . . . . . . . . Neue Juristische Wochenschrift
NP . . . . . . . . . . . . . . . . Nowe Prawo
NPN . . . . . . . . . . . . . . Nowy Przegląd Notarialny
NZG . . . . . . . . . . . . . . Neue Zeitschrift für Gesellschaftsrecht
ONSA . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego
ONSAiWSA . . . . . . . . Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich
Sądów Administracyjnych
OSA . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych
OSG . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądów Gospodarczych
OSNC . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna
OSNCP . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna i Pracy
OSNKW . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna
OSP . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądów Polskich
OSPiKA . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych
OTK-A . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego – Seria A
ÖJT . . . . . . . . . . . . . . . Österreichische Juristentag
ÖJZ . . . . . . . . . . . . . . . Österreichische Juristen-Zeitung
Pal. . . . . . . . . . . . . . . . Palestra
PB . . . . . . . . . . . . . . . . Prawo Bankowe
PES . . . . . . . . . . . . . . . Problemy Egzekucji Sądowej
PHZ . . . . . . . . . . . . . . Problemy Handlu Zagranicznego
PiM . . . . . . . . . . . . . . . Prawo i Medycyna
PiP . . . . . . . . . . . . . . . Państwo i Prawo
PiZS . . . . . . . . . . . . . . Praca i Zabezpieczenie Społeczne
PL . . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Legislacyjny
XIX
Pobierz darmowy fragment (pdf)