Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00457 017064 20917531 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Przewodniki. Londyn - ebook/pdf
Przewodniki. Londyn - ebook/pdf
Autor: Liczba stron: 161
Wydawca: SBM Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-7845-507-3 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> przewodniki >> podróże
Porównaj ceny (książka, ebook (-8%), audiobook).
Czytaj online.
Komentuj

Londyn to licząca blisko osiem milionów mieszkańców metropolia, jedno z największych miast globu, które stale przyciąga narodowości z każdego zakątka ziemi. Prezentowany przewodnik zawiera mnóstwo praktycznych porad i adresów, przybliża również historię kraju. To pozycja dla turystów, którzy chcieliby poznać kulturę tej części świata. Książka zawiera rozmaite trasy zwiedzania, których głównymi punktami są najciekawsze miejsca w danym regionie. Obiekty na każdej trasie zostały opatrzone niezbędnymi informacjami takimi jak godziny otwarcia dla zwiedzających, ceny biletów wstępu itp. By ułatwić komunikowanie na ostatnich kartach książki znalazły się podstawowe i niezbędne zwroty w języku greckim z polską wymową.

Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

Intuicyjne mapy atrakcje turystyczne Informacje praktyczne LONDYN Adam Dylewski Intuicyjne mapy Atrakcje turystyczne Informacje praktyczne LONDYN Tekst: Adam Dylewski Redakcja i korekta: zespół wydawnictwa SBM Mapy: www.geoservices.pl Projekt okładki i makiety: Paweł Panczakiewicz/PANCZAKIEWICZ ART.DESIGN Skład i fotoedycja: Jacek Bronowski Zdjęcia: © Marzena, Michał i Jacek Bronowscy / www.foto-baza.pl: s. 1d; 4; 5; 8g; 14; 15; 17; 21d; 24g; 26; 28; 29d; 30; 31; 32; 34 (nr 1, 7, 8, 10); 35; 38; 39; 40; 42g; 44; 46d; 48; 50; 51; 52; 53d; 54 (nr 7, 10); 59; 64; 66; 70 (nr 5, 8, 9, 10); 71g; 76; 77; 79d; 80; 81; 83; 84 (nr 1, 5, 6, 7, 8); 85g; 89; 90; 91; 92; 93; 94; 96; 98 (nr 1, 6, 7, 10); 99g; 102; 103g; 107; 109; 110; 111; 112d; 114; 115g; 116 (nr 5, 7); 117g; 120; 123d; 128 (nr 1, 4, 5, 7, 8, 9); 129; 132; 133d; 134; 135; 137; 138; 139g; 140; 141; 142 (nr 2, 3, 4, 6, 7); 143; 147d; 148; 149; 150d; 151; 152; 154; 155; 158 Shutterstock.com: © A. Weisgerber (20); © Albert Pego (34 nr 3); © Andrei Nekrassov (7, 142 nr 8, 156g, 157); © BasPhoto (54 nr 9, 65g, 116 nr 9, 125); © Bikeworldtravel (6, 82, 84 nr 10, 95g, 116 nr 4, 122, 126, 127g); © Bokic Bojan (98 nr 8); © Bucchi Francesco (47); © Cedric Weber (88, 116 nr 8); © chrisdorney (116 nr 2, 121d); © Christopher Dodge (133g); © Claudio Divizia (54 nr 3, 104, 106d); © cristapper (62); © Dan Breckwoldt (25); © Dmitry Naumov (70 nr 4, 75, 152–153); © Elena Elisseeva (61); © great_photos (54 nr 1, 58); © Greir (142 nr 9); © Ints Vikmanis (34 nr 4, 43); © Joe Gough (24d); © JuliusKielaitis (9); © Kamira (113); © Karen McGaul (54 nr 4); © Kiev.Victor (70 nr 1, 74, 146); © Laszlo Szirtesi (65d); © Lawrence Goh (156d); © Liubov Terletska (98 nr 9, 112g); © Lukasz Pajor (54 nr 2, 60); © mary416 (54 nr 6, 84 nr 4); © Maryna Khabarova (55g); © Maynard Case (78); © Merlindo (150g); © mikecinlondon (99d); © MJSquared Photography (19, 71d, 85d); © Neil Mitchell (49, 84 nr 3); © Olga Nayashkova (22); © Paul J Martin (42d); © Pawel Kowalczyk (55d); © pcruciatti (34 nr 5, 45, 106g); © pio3 (84 nr 9, 95d); © Pres Panayotov (13); © QQ7 (10); © r.nagy (139d); © S.Borisov (1g); © St. Nick (142 nr 1, 147g); © stocksolutions (23); © Terence Walsh (54 nr 5); © Tupungato (124); © Vinicius Tupinamba (46g) Flickr.com: © David Fisher (CC BY-NC-ND 2.0) | flickr.com/photos/dfisher81/4812802181 (108d); © Dimi (CC BY 2.0) | flickr. com/photos/intimid/2853230645 (53g); © Ewan Munro (CC BY-SA 2.0) | flickr.com/photos/55935853@N00/7400555424 (127d); © FaceMePLS (CC BY 2.0) | flickr.com/photos/faceme/3047479983 (18); © Kake (CC BY-NC-SA 2.0) | flickr.com/ photos/kake_pugh/2084191367 (54 nr 8); © Kake (CC BY-NC-SA 2.0) | flickr.com/photos/kake_pugh/2860445941 (97); © newformula (CC BY-NC-ND 2.0) | flickr.com/photos/newformula/5872763344 (68); © Soham Banerjee (CC BY 2.0) | flickr.com/photos/soham_pablo/325882560 (70 nr 3); © Vadim Pavlovich (CC BY-NC-ND 2.0) | flickr.com/photos/djco- ma/5765056068 (115d) Wikimedia.org: © Albert Lee (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:Centre Court roof.jpg (21g); © Aurelien Guichard (CC BY-SA 2.0) | wikimedia.org/…/File:Design Museum.jpg (67g); © Bill Bertram (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:RNCpano.jpg (134–135); © Chris Whippet (CC BY-SA 2.0) | wikimedia.org/…/File:The Three Greyhounds, Soho - geograph.org.uk - 1121367.jpg (98 nr 4); © Clithering (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/ File:Interior of the London Transport Museum.JPG (98 nr 3); © Dickbauch (CC BY-SA 3.0) | wikimedia. org/…/File:Tiffanys 1 db.jpg (116 nr 3); © Diliff (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:Piccadilly Circus Panorama - April 2007.jpg (117d); © Diliff (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:St James’s Square; London - April 2009.jpg (116 nr 1, 121g); © Evian Pepper (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:London from above MLD 051002 003.jpg (128 nr 3); © Ewan Munro (CC BY-SA 2.0) | wikimedia.org/…/ File:Comptons, Soho, W1.jpg (108g); © Ewan Munro CC BY-SA 2.0) | wikimedia.org/…/ File:Foyles, Soho, WC2 (3229195889).jpg (98 nr 5); © Fenliokao (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:The Royal Pavilion Brighton UK.jpg (142 nr 5); © Frankemann (CC BY-SA 3.0) | wikime- dia.org/…/File:Churchill War Rooms - meeting room.JPG (34 nr 6); © Jacklee (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:Interior of the Twinings Strand Heritage Shop, London, UK - 20120129-02.jpg (70 nr 2); © Jorge Royan (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:Oxford - Eagle and Child Pub - 0168.jpg (159); © Kerim44 (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:Instytut sikorskiego sztandar11.jpg (84 nr 2); © mattbuck (CC BY-SA 2.0) | wikimedia.org/…/File:London MMB «J4 Docklands Light Railway (Marsh Wall) 60.jpg (128 nr 2); © MesserWoland (CC BY-SA 2.5) | wikimedia.org/…/File:UK Londen Millennium Dome 20040921 30701.jpg (128 nr 10); © Michel wal (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:Fortnum and Mason 901.jpg (116 nr 6, 123g); © Mike Knell (CC BY-SA 2.0) | wikimedia.org/…/File:Doorway (94218257).jpg (116 nr 10); © Ollios (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:London museum-entrance.jpg (70 nr 6); © Oosoom (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:Butlers Wharf from Tower Bridge.jpg (67d); © Peter Trimming (CC BY-SA 2.0) | wikimedia.org/…/File:Croydon Riots - four days later.jpg (29g); © Russ London (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:Royal Opera House and ballerina.jpg (98 nr 2, 103d); © Voyager (CC BY-SA 3.0) | wikimedia.org/…/File:LondonStone.jpg (70 nr 7, 79g) Zdjęcia na okładce: Front: © Marzena, Michał i Jacek Bronowscy / www.foto-baza.pl; Shutterstock.com: © S.Borisov. Tył: © Marzena, Michał i Jacek Bronowscy / www.foto-baza.pl. Skrzydełko: © Marzena, Michał i Jacek Bronowscy / www.foto-baza.pl; Shutterstock.com: © Lukasz Pajor; © MJSquared Photography; © Neil Mitchell; © Terence Walsh; © Vinicius Tupinamba Wydanie I  © Copyright for the text, cover and layout by Wydawnictwo SBM Sp. z o.o. Warszawa 2014 Wydawnictwo SBM Sp. z o.o. ul. Sułkowskiego 2/2, 01-602 Warszawa MAREK KAMINSKI Sens wypraw i różnych przedsięwzięć polega dziś dla mnie na tym, że można się nimi podzielić z drugim człowiekiem. Z tego doświadczenia mogą czerpać inni. Alfabet Wypracowana przeze mnie metoda osiągania celów „Biegun” jest wykorzystywana w projektach społecznych Fundacji i co dzień udowadnia, że to, co wydaje się niemożliwe, staje się możliwe. Pomagamy niepełnosprawnym i przewlekle chorym dzieciom uwierzyć w siebie. JAK MOŻESZ POMÓC? Wystarczy w zeznaniu podatkowym wpisać nasz nr KRS 0000 133 671 WESPRZYJ NAS! Obozy Zdobywców Biegunów – prowadzone autorską metodą Marka Kamińskiego, motywacyjne wyjazdy letnie i zimowe dla dzieci potrzebujących wsparcia, pokrzywdzonych przez los. Odbyły się już II edycje Obozów Zdobywców Biegunów. Nr konta 37 1140 1137 0000 4878 8800 1001 Szczyt -nycel 1 ! Dlaczego warto przekazać nam 1 podatku? ZGŁOŚ SIĘ! Zostań członkiem Klubu Odkrywcy Dobra. Twoja stała pomoc jest drogą do lepszej przyszłości chorych dzieci. Mamy już 150 stałych klubowiczów. Nr konta 63 1140 1137 0000 4878 8800 1018 POMÓŻ NAM POMAGAĆ INNYM! 1 możesz podarować na rzecz Fundacji lub konkretnemu podopiecznemu. Pod naszą stałą opieką znajduje się 10 osób. Nr konta 04 1140 1137 0000 4878 8800 1013 ] Więcej informacji o nas na www.kaminski.pl SPIS TREŚCI Wstęp ....................................................6 Historia .................................................7 Święta, imprezy i festiwale ..............11 Kultura i sztuka .................................14 Religia .................................................16 Słynni londyńczycy............................17 Geografia i podział administracyjny .............................19 Sport ...................................................21 Kuchnia ..............................................22 Zakupy ................................................25 Informator .........................................27 Słowniczek .........................................32 Londyn królewski ......35 Trafalgar Square ............................38 Galeria Narodowa ..........................40 Narodowa Galeria Portretu ..........41 Whitehall.........................................42 Admiralicja .....................................42 Horse Guards ..................................43 Gwydyr House ................................43 Dover House ...................................44 Cabinet Office.................................44 Downing Street ..............................44 Foreign and Commonwealth Office ............................................45 Cabinet War Rooms .......................45 Government Offices Great George Street....................45 Parlament .......................................46 Opactwo westminsterskie ............47 Middlesex Guildhall .......................48 Victoria Street ................................48 Katedra westminsterska ..............48 Pałac Buckingham .........................49 Victoria Memorial ..........................50 The Mall i Saint James’s Park ........50 St James’s ........................................50 Pałac św. Jakuba ............................51 Clarence House ..............................51 Łuk Admiralicji ...............................51 i Informacje turystyczne ............52 Prawym brzegiem Tamizy .........................55 Westminster Bridge .......................58 County Hall .....................................58 London Dungeon ............................59 London Eye .....................................59 Jubilee Gardens ..............................60 Hungerford Bridge .........................60 Royal Festival Hall .........................61 Waterloo Bridge .............................61 SPIS TREŚCI Soho ...............................................105 Charing Cross Road ......................105 Leicester Square ..........................106 Chinatown ....................................107 Shaftesbury Avenue ....................107 Compton Street ............................107 Soho Square ..................................108 Muzeum Brytyjskie ......................109 Oxford Street ................................111 Hereford House: Wallace Collection ...................................111 Baker Street .................................111 Galeria Madame Tussaud ...........112 Regent’s Park ................................112 i Informacje turystyczne ..........114 Przez Westminster i Regent Street .........117 St James’s Square .........................120 St James’s Street ..........................121 Spencer House..............................121 Bond Street ...................................122 Burlington Arcade ........................122 Piccadilly .......................................122 Piccadilly Circus ...........................123 Regent Street................................124 Portland Place ..............................125 i Informacje turystyczne ..........126 Na drugą półkulę .....129 Docklands: Canary Wharf ...........132 Wyspa Psów i Greenwich Foot Tunnel................................133 SV „Cutty Sark” .............................134 Greenwich Hospital .....................135 Narodowe Muzeum Morskie ......................................136 Królewskie Obserwatorium Greenwich..................................138 The O2 Arena ................................139 i Informacje turystyczne ..........140 Okolice Londynu ......143 Hampton Court ............................146 Canterbury ...................................147 Dover .............................................150 Eastbourne i Siedem Sióstr .........151 Brighton ........................................152 Windsor i Eton ..............................154 Oksford .........................................155 i Informacje turystyczne ..........158 Indeks .................................. 160 Królewski Teatr Narodowy ...........61 OXO..................................................62 Blackfriars Bridge ..........................62 Tate Modern ...................................62 Millennium Bridge .........................63 Teatr Globe .....................................63 Southwark Bridge ..........................64 Cannon Street Railway Bridge i Vinopolis ....................................64 Clink Street .....................................64 Katedra Southwark .......................65 Muzea przy London Bridge ...........65 City Hall ...........................................66 Butler’s Wharf ................................67 Muzeum Wzornictwa .....................67 i Informacje turystyczne ............68 City of London ............71 Strand ..............................................74 Inns of Court, Temple ....................75 Katedra św. Pawła .........................76 Muzeum Londynu ..........................77 Ratusz City ......................................78 Cannon Street ................................78 Eastcheap ........................................79 Monument ......................................79 Tower ...............................................80 Tower Bridge ..................................81 i Informacje turystyczne ............82 Muzea Kensington i okolice .......................85 Constitution Hill .............................88 Hyde Park .......................................88 Royal Albert Hall ............................90 Pałac Kensington ...........................91 Kensington High Street .................91 Leighton House ..............................92 Holland Park ...................................92 Notting Hill .....................................92 Uliczkami Kensington ....................93 Muzeum Nauki ...............................93 Muzeum Historii Naturalnej.........94 Muzeum Wiktorii i Alberta ...........94 Knightsbridge i Harrods ................95 i Informacje turystyczne ............96 Covent Garden i Soho ...........................99 Covent Garden Piazza..................102 Royal Opera House ......................102 Kościół św. Pawła .........................103 London Transport Museum ........104 Londyn LONDyN TO LICZąCA BLISKO OSIEM MILIONóW MIESZKAńCóW METRO- POLIA. STOLICA CIąGLE żyJąCEJ ASPIRACJAMI GODNyMI ŚWIATOWEGO IMPERIUM WIELKIEJ BRyTANII JEST JEDNyM Z NAJWIęKSZyCH MIAST GLO- BU I PEŁNI FUNKCJę JEGO FINANSOWEGO CENTRUM ORAZ CZOŁOWEGO OŚRODKA POLITyCZNEGO, KULTURALNEGO I NAUKOWEGO. TU PODEJ- MOWANE Są KLUCZOWE DECyZJE, DyKTOWANE Są TRENDy, POWSTA- Ją ŚWIATOWE PRZEBOJE I MAJą SWE STADIONy LEGENDARNE DRUżyNy PIŁKARSKIE. W WIELOKULTUROWyM SPOŁECZEńSTWIE LONDyńCZyKóW MOżNA ODNALEźć REPREZENTANTóW NIEMAL WSZySTKICH NARO- DOWOŚCI. OSTATNIMI LATy JEDNą Z NAJLICZNIEJSZyCH NACJI STALI SIę POLACy, KTóRZy W STOLICy ANGLII ODNAJDUJą SWOJą ZIEMIę OBIECANą. Historia Etymologia historycznej nazwy Londynu – Lon- dinium – nie została wyjaśniona. Raczej nie po- chodzi z łaciny, a większość hipotez wskazuje na konotacje celtyckie. Rdzeń „lond” w językach celtyckich może oznaczać „miejsce zarośnięte”. Średniowieczny kronikarz Geoffrey z Mon- mouth zapisał legendę, zgodnie z któ- rą założycielem miasta był Brutus z Troi. Ów poskromiciel biblijnych gigantów Goga i Magoga miał udać się do dalekiej Bryta- nii, aby wznieść tam Nową Troję. Jego na- stępca, celtycki król Lud, przemianował miasto na CaerLudein, od którego z kolei powstała nazwa używana przez Rzymian. Badania archeologiczne każą z  kolei przypuszczać, że założycielami miasta byli Rzymianie. Najeźdźcy pod wodzą Juliu- sza Cezara przybili do brzegów Brytanii w 43 r. n.e. W ciągu kilku lat podbili połu- dniowo-zachodnią część wyspy. Pierwsza osada, która dała początek Londynowi, po- wstała prawdopodobnie jeszcze przed 50 r. Inwazja Rzymian na północ została po- wstrzymana dopiero ok. 120 r., a jej sym- boliczny koniec wyznaczyło dopiero wznie- sienie Muru Hadriana, który rozgraniczył rzymską Brytanię od stawiającej opór na- jeźdźcom późniejszej Szkocji. W 120 r. Londyn ustanowiono stolicą prowincji Brytania, odbierając w ten spo- sób prymat Camulodunum (dziś Colche- ster). W mieście mieszkało wówczas już ok. 60 tys. osób. Londyn rozwijał się szybciej niż konkurencyjne ośrodki przede wszyst- kim dzięki korzystnemu usytuowaniu nad Tamizą. Do zlokalizowanego w estuarium rzeki portu przypływały statki handlowe i okręty z kontynentu. Nie bez znaczenia był również fakt, że Rzymianie przerzucili pierwszy stały most. Kamienna budowla znajdowała się w miejscu dzisiejszego Lon- don Bridge. Na przełomie II i III w. od stro- ny lądu miasto otoczono murem obron- nym, ciągnącym się na długości ponad 3 km. Do czasów współczesnych zachowa- ło się sześć z siedmiu starożytnych bram. Od III w. postępowała chrystianizacja wyspy, choć nie przebiegała ona gładko (pierwszy męczennik brytyjski św. Albin zgi- nął z rąk pogan ok. 304 r.). Już w tym stu- leciu ustanowiono w Londynie biskupstwo. Jeszcze za czasów Rzymian miasto stało się ważnym ośrodkiem brytyjskiego chrześci- jaństwa, a londyńska bazylika była najwięk- szą świątynią na północ od Alp. Posąg cesarza Trajana pod London Wall (fragmenty murów z czasów rzymskich) H I S T O R I A 8 Budowę Białej Wieży, serca Tower of London, rozpoczął Wilhelm Zdobywca w 1070 r. Rozwój Londynu ustał gwałtownie wraz z odejściem Rzymian w 410 r. Podobnie jak cała prowincja, miasto stało się łatwym łu- pem dla germańskich piratów. Na skutek licznych najazdów ludów anglosaskich już w połowie V w. w miejscu doskonale pro- sperującego ośrodka handlowego pozo- stały niemal wyłącznie spustoszone ruiny. Dopiero z końcem wieku powstało pierwsze anglosaskie osiedle. Londyn zbudowano na nowo, a wkrótce – tym razem pod nazwą Lundenwic – został stolicą anglosaskiego królestwa Essex. Król Anglii Ethelred II Bezradny ponownie ustanowił Londyn stolicą pod koniec X w. 9 Kolejny rozdział w dziejach miasta przy- niosła druga faza chrystianizacji. Jej po- czątek wyznaczyło przybycie misjonarza św. Augustyna z Canterbury w 597 r. Sie- dem lat później w Londynie znów rezydo- wał biskup. Pierwszy zwierzchnik Kościoła w Anglii, biskup Mellitus, ufundował zacho- waną do dziś katedrę św. Pawła. Od 886 r. Londyn pełnił funkcję stoli- cy Wessexu. O rangę pierwszego miasta w Brytanii konkurował ze starą stolicą tego królestwa – Winchesterem. Aż do końca tego tysiąclecia był nękany niszczycielski- mi najazdami wikingów. Mimo niepoko- jów zdołał jednak utrzymać rolę głównego ośrodka handlowego na wyspie. Okres prawdziwej prosperity rozpoczął się od panowania Wilhelma Zdobywcy. Ok. 1070 r. władca unormował ustrój miej- ski. Potwierdził m.in. prawo obierania sze- ryfa, autonomię sądową i ulgi celne. Z cza- sem wpływ władz miejskich nieustannie wzmacniającego swą pozycję Londynu stał się tak duży, że ingerowały nawet w obsa- dę tronu. Przez miasto przechodził cały handel zagraniczny Anglii. Siedzibę miała tu faktoria hanzeatycka, powstawały także inne kompanie handlowe. LondynHISTORIA Kolejny impuls rozwojowy nadszedł w czasach panowania władców z dynastii Tudorów, a wiązał się przede wszystkim z obrotem produktami sprowadzanymi z Nowego Świata. W 1566 r. dla uspraw- nienia obrotu zamorskimi towarami powo- łano giełdę. Priorytetem królowej Elżbiety I  stało się pokonanie hiszpańskiej Wielkiej Armady. Angielska flota dokonała tego wreszcie w 1588 r. Odtąd przez kolejne stulecia trwała nieustanna ekspansja ko- lonialna królestwa, której towarzyszył stały wzrost znaczenia Londynu. Wiek XVII przyniósł miastu dwa tragicz- ne w skutkach wydarzenia. W 1665 r. na- deszła epidemia dżumy, która pochłonęła ponad 100 tys. ofiar. W roku następnym wybuchł Wielki Pożar, w wyniku którego centrum zostało niemal doszczętnie znisz- czone – ogień pochłonął ponad 13 tys. do- mów, w tym 90 kościołów. Stolicę odbudowano według koncep- cji sir Christophera Wrena. Nowoczesne założenie urbanistyczne nie uwzględnia- ło już zabudowy drewnianej. Rozszerza- niu w nowym duchu sprzyjało dokonane w drugiej połowie XVIII w. wyburzenie ob- warowań City. Londyn w tym okresie stał się najludniejszym ośrodkiem Europy, li- czącym pod koniec stulecia ponad milion mieszkańców. Dzięki zyskom z kolonii rozsianych po całym świecie i potędze gospodarczej dzie- więtnastowieczna Wielka Brytania cieszy- ła się statusem największego światowego mocarstwa. Londyn stanowił serce Impe- rium Brytyjskiego i pełnił funkcję centrum politycznego, finansowego i handlowego. Na rozwój samego miasta wpłynęło urucho- mienie nowoczesnego, szynowego trans- portu publicznego w postaci kolei i metra. Dzięki nim produkcję przemysłową prze- niesiono do nowych dzielnic, znacznie od- dalonych od centrum, pozostawiając City of London we władaniu instytucji finansowych. Tak eksponowaną pozycję Londyn za- chował w zasadzie do dziś, choć prymat na świecie Wielka Brytania już dawno oddała Stanom Zjednoczonym. Pomimo zniszczeń w okresie II wojny światowej (w niemieckich nalotach zginęło ok. 20 tys. mieszkańców, nie mówiąc o stratach materialnych) me- tropolia zachowała do dziś rolę jednego z najważniejszych ośrodków świata. Ma- sowa migracja ludności z dawnych kolo- nii, zwłaszcza subkontynentu indyjskiego i basenu Morza Karaibskiego, sprawiła, że miasto zyskało charakter wielokulturo- wy i wieloetniczny. W dobie współczesnej najważniejszym wydarzeniem były chyba letnie igrzyska olimpijskie w 2012 r., zorga- nizowane w mieście po raz trzeci. Tower Bridge podczas igrzysk olimpijskich w 2012 r. 10 HISTORIA H I S T O R I A Ważne wydarzenia w historii Londynu 43 r. – inwazja rzymska, założenie prowincji Brytania 50 r. – założenie Londinium, pierwszego osiedla rzymskiego 120 r. – Londyn stolicą rzymskiej prowincji Brytania 410 r. – wycofanie się Rzymian na kontynent 604 r. – ustanowienie biskupstwa w Londynie, fundacja katedry św. Pawła IX–X w. – najazdy wikingów 960–970 r. – budowa opactwa westminsterskiego, od 1066 r. stanowiącego miejsce koronacji angielskich królów 1070 r. – unormowanie ustroju miasta 1078 r. – wzniesienie Tower of London 1097 r. – wzniesienie Westminster Hall, stanowiącego najstarszą część obecnego pałacu westminsterskiego 1566 r. – otwarcie giełdy londyńskiej 1665 r. – epidemia dżumy 1666 r. – Wielki Pożar Londynu 1753 r. – otwarcie Muzeum Brytyjskiego 1831 r. – Londyn największym miastem świata (2,4 mln mieszkańców) 1836 r. – uruchomienie pierwszej linii kolejowej 1 V–15 X 1851 r. – Wielka Wystawa Światowa w Kryształowym Pałacu. Pierwsza na świecie ekspozycja eksponująca osiągnięcia przemysłowe i kulturalne w skali świata. 1863 r. – uruchomienie pierwszej na świecie linii metra 1890 r. – elektryfikacja metra 1894 r. – otwarcie mostu Tower Bridge 1908 r. – pierwsze Letnie Igrzyska Olimpijskie w Londynie 1939 r. – miasto osiągnęło rekordową liczbę mieszkańców – 8,6 mln 7 IX 1940–10 V 1941 – bitwa o Anglię 29/30 XII 1940 – seria nalotów Luftwaffe. Dotkliwe zniszczenia, jakich dokonali Niemcy, przeszły do historii pod nazwą Drugiego Wielkiego Pożaru Londynu 1948 r. – drugie Letnie Igrzyska Olimpijskie w Londynie 7 lipca 2005 r. – seria ataków terrorystycznych 6 VIII–10 VIII 2011 r. – zamieszki w dzielnicy Tottenham 2012 r. – trzecie Letnie Igrzyska Olimpijskie w Londynie 11 Londyn Święta, imprezy i festiwale Wielki, wielokulturowy Londyn to miejsce tętniące imprezami – zarówno w skali ogólnomiejskiej, jak i lokalnej, łączącej tylko określone dzielnice, wspól- noty i grupy społeczne. Styczeń New Year’s Day Parade (1 stycznia) – pa- rada noworoczna na ulicach Londynu, ponad 3-kilometrowa trasa zaczyna się na placu przy pałacu westminsterskim, a kończy na Trafalgar Square. London International Mime Festival – dwutygodniowy przegląd teatralny, pod- czas którego można obejrzeć przedsta- wienia najlepszych zespołów pantomi- my, teatru animacji i lalek na świecie. Luty London Fashion Week – jeden z czte- rech najważniejszych Tygodni Mody na świecie (po Nowym Jorku, Paryżu i Mediolanie), organizowany dwa razy do roku, w lutym i we wrześniu. Chinese New Year – impreza uliczna z okazji obchodów chińskiego Nowe- go Roku (w dzielnicy Chinatown). Pancake Day – angielski tłusty czwar- tek, podczas którego londyńczycy objadają się naleśnikami. Marzec Dzień Świętego Patryka (17 marca) – liczna społeczność irlandzka w Lon- dynie obchodzi narodowe święto, organizując paradę łodzi (w liczbie odpowiadającej irlandzkim hrab- stwom – 32) oraz imprezę publiczną na Trafalgar Square, połączoną z wy- stępami artystów. Chelsea Antiques Fair – na coroczne londyńskie targi antyków przyjeżdża- ją kolekcjonerzy z całego świata. Kwiecień Maraton Londyński – jeden z najwięk- szych maratonów na świecie, finisz 42-kilometrowego biegu jest usytuo- wany w okolicy pałacu Buckingham. Tha Boat Race – słynny wyścig repre- zentacji wioślarskich prestiżowych an- gielskich uczelni: Cambridge i Oxford, organizowany od 1829 r. (od 1856 r. corocznie); trasa na Tamizie wiedzie z Putney do Mortlake. Dzień Świętego Jerzego (23 kwietnia) – obchody święta patrona Anglii orga- nizowane na Trafalgar Square. Atrak- cję stanowi m.in. turniej rycerski. Maj May Day (pierwszy poniedziałek miesią- ca) – dzień wolny od pracy. Pierwszo- majowy pochód wyrusza z Clerken- well Green, a kończy się na Trafalgar Square. Spring Bank Holiday (ostatni ponie- działek miesiąca) – dzień wolny od pracy. The Football Association Challenge Cup (FA Cup) – finał Pucharu Anglii w piłce nożnej; angielskie zawody są najstarszymi rozgrywkami piłki noż- nej na świecie. Ś W I ę T a , I M P R E z y I   f E S T I W a L E 12 Bank holidays W Wielkiej Brytanii nie obchodzi się świąt państwowych, ale tzw. bank holi- days, dosłownie święta bankowe, które są dniami wolnymi od pracy. Chelsea Flower Show (zwane też Gre- at Spring Show) – bardzo popularna wśród londyńczyków kilkudniowa impreza ogrodnicza (część wydarzeń jest zamknięta – tylko dla członków Royal Horticultural Society), organi- zowana na terenie Royal Hospital Chelsea. Prezentowane są rzadkie i najnowsze gatunki roślin, a wystaw- cy biorą udział w konkursach w kilku kategoriach. Mind Body Spirit Festival – najstar- szy na świecie festiwal poświęcony duchowości. Biorą w nim udział za- równo członkowie Hare Kryszna, jak i chrześcijanie, buddyści, astrologo- wie, praktycy jogi, reiki i tai-chi. Boishakhi Mela (drugi weekend maja) – obchody bengalskiego Nowego Roku, który przypada w kwietniu. Wydarzenia obejmują dzielnicę bengalską Banglatown. Kolorowa parada przechodzi ulicami od Allen Gardens przez Brick Lane do Wea- vers Fields. Czerwiec City of London Festival (przełom czerw- ca i lipca) – kilkunastodniowy festiwal kulturalny. W programie przeważają koncerty muzyki klasycznej, są rów- nież projekcje filmowe, koncerty mu- zyki współczesnej i przedstawienia operowe. The Wimbledon Championships – najsłynniejszy wielkoszlemowy turniej tenisowy na świecie, rozgrywany na kilkunastu kortach znajdujących się w dzielnicy Wimbledon. Trouping the Color (druga sobota czerwca) – parada Gwardii Królew- skiej z okazji urodzin królowej, przypa- dających 21 kwietnia, organizowana w czerwcu ze względu na korzystniej- szą pogodę. London International Festival of The- atre (LIFT) – międzynarodowy festi- wal teatralny. Lipiec The Proms (lipiec–wrzesień) – prestiżo- wy festiwal muzyki klasycznej, odby- wający się w sali koncertowej Royal Albert Hall. Pride London – największa para- da społeczności homoseksualnych w Wielkiej Brytanii. Trasa przemar- szu prowadzi z Hyde Parku do Par- liament Square. Sierpień Nothing Hill Carnival (ostatnia niedzie- la i poniedziałek sierpnia) – impreza uliczna, druga po karnawale w Rio de Janeiro, zapoczątkowana przez imi- grantów karaibskich mieszkających w dzielnicy Nothing Hill, organizowa- na od 1966 r. Summer Bank Holiday – dzień wolny od pracy, ostatni poniedziałek mie- siąca. Great British Beer Festival – impreza masowa, podczas której można po- smakować kilkaset gatunków piwa warzonych w Wielkiej Brytanii oraz najsłynniejsze wyroby piwowarskie ze świata. Wrzesień Open House London Week (drugi lub trzeci weekend miesiąca) – niepo- wtarzalna okazja, aby zajrzeć do wnętrz niedostępnych na co dzień wybitnych obiektów architektury lon- dyńskiej. Oferta obejmuje obecnie 800 budynków. Ś W I ę T a , I M P R E z y I   f E S T I W a L E 13 Londyn Mayor’s Thames Festival – 10-dniowe święto Tamizy, pełne atrakcji kultural- nych i sportowych. Imprezy odbywają się wzdłuż brzegów oraz na mostach. Wielką atrakcję stanowią plenerowe widowiska sceniczne w reżyserii świa- towej sławy inscenizatorów. Great River Race London – największy wyścig wioślarski na Tamizie, jedna z głównych atrakcji Mayor’s Thames Festival. Biorą w nim udział łodzie z różnych zakątków świata. London Design Festival – obecnie naj- ważniejsze wydarzenie poświęcone wzornictwu na świecie. Na kilka dni przyjeżdżają do Londynu najsłynniej- si światowi projektanci, a liczba wyda- rzeń idzie w dziesiątki. Październik London Film Festival – jeden z naj- ważniejszych festiwalów filmowych na świecie, największy w Wielkiej Bry- tanii. Raindance Film Festival – festiwal fil- mów niezależnych organizowany przez szkołę filmową Raindance. National Poetry Day – narodowe świę- to poezji, obchodzone w całym kraju, w Londynie odbywa się w Southbank Centre. Halloween (31 października) – z okazji święta w mieście są organizowane liczne atrakcje dla dorosłych i dzieci: specjalne przedstawienia, maskarady, pokazy filmowe i wycieczki po mieście z duchami – przebierańców na uli- cach Londynu tego dnia nie brakuje. Listopad London Jazz Festival – najważniejszy festiwal muzyki jazzowej na Wyspach. The Lord Mayor’s Show (29 listopada) – jedna z najstarszych imprez ulicznych miasta, organizowana od 1535 r. Pośród tłumu londyńczyków w bo- gato zdobionej karocy podróżuje The Lord Mayor’s Show burmistrz City Of London, najstarszej dzielnicy miasta. Bonfire Night (5 listopada) – corocz- ne święto ognia obchodzone w dniu Guya Fowkesa. Nocą odbywają się po- kazy sztucznych ogni, palone są rów- nież kukły wyobrażające jednego z au- torów spisku prochowego z 1605 r., mającego na celu zgładzenie króla Jakuba I. Grudzień Boxing Day (26 grudnia) – dzień wolny od pracy. W tym świątecznym dniu tradycyjnie służba i kupcy otrzymywali prezenty od swoich zwierzchników. Great Christmas Pudding Race – im- preza charytatywna na rzecz Cancer Research. Głównym wydarzeniem jest wyścig z puddingiem na talerzu. Uczestnicy zakładają na tę okazję śmieszne stroje. The Chocolate Festival – festiwal ga- stronomiczny dla miłośników cze- kolady, organizowany na Southbank Centre Square. Spitalfields Music Winter Festival – fe- stiwal muzyczny organizowany dwu- krotnie – latem (zwykle w czerwcu – Spitalfields Music Summer Festival) i zimą (w połowie grudnia). W bogatym programie imprezy muzyka dawna, klasyczna oraz współczesna, wydarze- nia są organizowane w nietypowych miejscach na londyńskim East Endzie. Ś W I ę T a , I M P R E z y I   f E S T I W a L E 1414 Kultura i sztuka Angielska kultura ludowa ze względu na wyso- ką urbanizację kraju już w XVIII w. została cał- kowicie wyparta przez kulturę miejską. Podob- nie jak w całej Anglii, w mieście nie zachowały się obyczaje i stroje ludowe. Za relikty dawnego folkloru można uznać co najwyżej tradycyjne potrawy świątecz- ne. We współczesnej kulturze miejskiej znacznie bardziej widoczne są zwyczaje wywodzące się z kultury robotniczej, której przykład stanowią choćby charakterystycz- ne puby znajdujące się niemal na każdej ulicy. Pierwsze public houses – jak brzmi ich pełna nazwa – były elitarnymi klubami dla dżentelmenów z salą wydzieloną dla stałych bywalców. K u L T u R a I S z T u K a Muzeum Brytyjskie 15 Londyn Londyn bez wątpienia stanowi ośrodek kulturalny o randze światowej. Zarówno angielska kultura wyższa, jak i kultura ma- sowa mają przemożny wpływ na rozwój światowych trendów. Reprezentacyjne bu- dowle stolicy – Big Ben, opactwo westmin- sterskie, Tower Bridge – to nie tylko ikony miasta, ale też całego kraju. Londyn szczyci się rekordową liczbą muzeów, galerii, te- atrów, bibliotek i księgarń. Tutaj znajdują się najsłynniejsze ze świątyń sztuki: Tate Gallery, Muzeum Brytyjskie, Galeria Naro- dowa. Marzeniem każdego melomana jest wysłuchanie koncertu jednej z pięciu lon- dyńskich orkiestr symfonicznych w słynnym Royal Albert Hall, z kolei odwiedzający Lon- dyn teatromani specjalnie przyjeżdżają na spektakle grane w teatrach na West Endzie (jest ich tam ponad 40), a miłośnicy opery – w Royal Opera House. Miasto w XX w. sta- ło się elementem kultury masowej, co wi- dać w modnej w ostatnich latach turystyce filmowej. Największą popularnością wśród turystów cieszą się Galeria Figur Wosko- wych Madame Tussaud’s i Muzeum Sher- locka Holmesa. Londyn to raj dla historyków sztuki. Podziwiać tu można nie tylko dzieła sztu- ki znajdujące się w przebogatych zbiorach wspaniałych muzeów i galerii, ale także wy- bitne dzieła architektoniczne. Dominują- cym stylem, w jakim wzniesiono największe zabytki stolicy, jest gotyk, trwający w Anglii dłużej niż gdzie indziej. Doskonały przykład rozwoju angielskiej sztuki architektonicznej może stanowić opactwo westminsterskie. Jego budowę w kształcie, w jakim dotrwało do naszych czasów, rozpoczęto w 1220 r. zgodnie z założeniami gotyku wczesnoan- gielskiego. Budowla zawiera jednak rów- nież elementy zapowiadające kolejny styl angielskiej architektury – gotyk ozdobny. Na tle całej budowli wyróżnia się kaplica Henryka VII dobudowana w XVI w., sta- nowiąca przykład gotyku stylu perpen- dykularnego, który panował na Wyspach jeszcze w XVII w., kiedy w Europie dawno o gotyku zapomniano, hołdując wartoś- ciom renesansowym. Tymczasem wczesny renesans, zwany tutaj stylem klasycznym, posłużył w Anglii głównie do budowy pa- łaców i rezydencji – wspaniałym przykła- dem jest Hampton Court pod Londynem. Dojrzały renesans w wersji wyspiarskiej można poznać, zwiedzając Covent Garden wraz z kościołem św. Pawła – dzieło na- dwornego architekta Stuartów Iniga Jone- sa (1573–1652). Aż 54 londyńskie kościoły miały tego samego twórcę – ucznia Jone- sa, Christophera Wrena (1632–1723), któ- ry wskutek Wielkiego Pożaru Londynu zy- skał niespotykane możliwości realizacyjne. Obyczaje Londyn to nowoczesne miasto z wiel- komiejskim charakterem o cechach glo- balnej metropolii. Tradycyjne angielskie obyczaje, takie jak kultura picia herbaty, odeszły w niepamięć. Próżno dziś szukać typowych angielskich herbaciarni (tea- -rooms), w których niegdyś spotykano się na słynną popołudniową herbatę – five o’clock. Spada też liczba pubów, oddając pole banalnym sieciówkom i nowomod- nym lokalom o krótkotrwałych najczęściej życiorysach. Przetrwał natomiast zwyczaj organizowania weekendowych pikników, które zmieniły tylko swoje miejsce – dziś londyńczycy zamiast za miasto, częściej udają się z wiklinowymi koszyczkami do miejskich parków i skwerów. Kościół St-Martin-in-the-Fields Zaprojektowane przez niego budowle reprezentują angielski barok. Poznając Londyn, nie można pominąć słynnego kościoła St-Martin-in-the-Fields, wzniesio- nego w duchu palladianizmu przez Jame- sa Gibbsa (1682–1754). Po stylu regencji, przypadającym na początek XIX w., nastąpił powrót do gotyku – bez wątpienia najbar- dziej angielskiego stylu architektonicznego. Wzniesiono wówczas liczne nowe świąty- nie (głównie anglikańskie) oraz odbudowa- no Parlament (1834, proj. sir Charles Barry, 1795–1860). W tym okresie sir George Gil- bert Scott (1811–1872), uważany za najwy- bitniejszego architekta swojej doby, zbudo- wał dworzec kolejowy St. Pancras w duchu gotyku flamandzkiego. W XX w. w architek- tonicznej historii Londynu zapisali się mo- derniści: Basil Spence (1907–1976) – twór- ca Royal Festival Hall – oraz James Stirling (1926–1992), znany z projektu Tate Gallery. Współcześnie wybitną pozycję zdobył lord Norman Foster (ur. 1935), autor m.in. prze- budowy gmachu Muzeum Brytyjskiego, City Hall, nowego mostu na Tamizie – Millennium Bridge w Londynie, biurowca 30 St Mary Axe (tzw. ogórka) oraz nowego stadionu Wembley. K u L T u R a I S z T u K a 16
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Przewodniki. Londyn
Autor:
Sklep
Format
Cena

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: