Rosnące koszty pracy skłaniają wiele osób pracujących na etacie do rozpoczęcia działalności na własny rachunek, a więc założenia działalności gospodarczej. Zjawisko zmiany stosunku pracy na świadczenie usług w ramach samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej przyjęło się nazywać samozatrudnieniem. Jakie korzyści może ona przynieść obu stronom umowy? Jakie ryzyko wiąże się z założeniem własnej firmy? Na te i wiele innych pytań związanych z tą formą działalności odpowiadamy w niniejszym poradniku. Ponadto z sierpniowego numeru Poradnika Gazety Prawnej dowiesz się:- Jak sprawnie zarejestrować firmę,- Jak sformułować umowę o współpracę, żeby uniknąć ryzyka podatkowego,- Jak korzystnie wybrać formę opodatkowania,- Jak prawidłowo rozliczyć podatek i ZUS,- Jakie zmiany wprowadzono w ustalaniu zasiłków m.in. chorobowych i macierzyńskichCałość poparta praktycznym komentarzem oraz przykładami wypełnionych formularzy rejestracyjnych i rozliczeniowych.
Darmowy fragment publikacji:
SIERPIEŃ 2015
CENA 24,90 ZŁ (W TYM 5 VAT)
WWW.SKLEP.INFOR.PL
UKAZUJE SIĘ OD 1995 ROKU
WYDANIE SPECJALNE
Nowe
formularze
VAT
online
SAMOZATRUDNIENIE
– KROK PO KROKU
Jak sprawnie zarejestrować firmę
Jak sformułować umowę o współpracę
Jak korzystnie wybrać formę opodatkowania
Jak prawidłowo rozliczyć podatek i ZUS
Jakie zmiany wprowadzono w ustalaniu zasiłków,
m.in. chorobowych i macierzyńskich
INDEKS 331783
ISSN 1234-5695
Partner merytoryczny
Spis treści
1. ZANIM ZDECYDUJESZ SIĘ NA SAMOZATRUDNIENIE
1.1. Odpowiedzialność wobec osób trzecich
1.2. Brak nadzoru przy wykonywaniu działalności
1.3. Ryzyko gospodarcze prowadzenia działalności
2. ZALETY SAMOZATRUDNIENIA
3. JAK KORZYSTNIE SFORMUŁOWAĆ UMOWĘ O WSPÓŁPRACĘ
3.1. Przedmiot umowy
3.2. Czas trwania umowy
3.3. Klauzula wyłączności
3.4. Wynagrodzenie
3.5. Dodatkowe przywileje
4. JAK SPRAWNIE ZAREJESTROWAĆ FIRMĘ
4.1. Kiedy działalność wymaga koncesji lub pozwolenia
5. JAKĄ FORMĘ OPODATKOWANIA WYBRAĆ
5.1. Karta podatkowa
5.1.1. Minimum formalności przy karcie podatkowej
5.1.2. Wysokość karty podatkowej
5.2. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
5.2.1. Stawki ryczałtu
5.2.2. Konieczna ewidencja
5.3. Zasady ogólne
5.3.1. Wspólne rozliczenie małżonków
5.3.2. Rozliczenie osoby samotnie wychowującej dzieci
5.4. Podatek liniowy
5.5. Zasady ogólne czy podatek liniowy – porównanie
6. SAMOZATRUDNIENIE A VAT
7. SAMOZATRUDNIENIE A ZUS
7.1. Wysokość składek
7.2. Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe
7.2.1. Zmiany w zakresie zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłków
dla osób prowadzących działalność gospodarczą
7.3. Składka wypadkowa
7.4. Fundusz Pracy
7.5. Ubezpieczenie zdrowotne
8. KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU
8.1. Wydatki wyłączone z kosztów uzyskania przychodów
8.1.1. Środki trwałe, wartości niematerialne i prawne
8.1.1.1. Środki trwałe wyłączone z amortyzacji
8.1.1.2. Ważna wartość składnika
8.1.1.3. Przekroczenie rocznego okresu używania
8.1.1.4. Wyłączenie z kosztów odpisów amortyzacyjnych
8.1.1.5. Wartość początkowa
8.1.1.6. Amortyzacja środka trwałego nabytego na współwłasność
8.1.1.7. Metody amortyzacji
5
6
7
7
10
11
11
11
12
12
12
15
26
26
26
29
29
30
33
33
35
36
37
37
39
39
44
44
45
46
49
49
49
51
56
56
57
57
58
58
60
61
62
sierpień 2015
PORADNIK GAZETY PRAWNEJ – WYDANIE SPECJALNE
3
Spis treści
8.1.2. Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych
8.1.3. Zapisy w ewidencji
8.1.4. Remont środków trwałych
8.1.5. Inwestycje w obcych środkach trwałych
8.1.5.1. Likwidacja inwestycji w obcym środku trwałym
8.1.6. Koszty przy sprzedaży środka trwałego
8.2. Samochód osobowy
8.2.1. Ubezpieczenie AC
8.2.2. Samochód rozliczany według ewidencji przebiegu pojazdu
8.3. Prowadzenie działalności w mieszkaniu
8.3.1. Amortyzacja mieszkania
8.3.2. Wydatki na remont mieszkania
8.3.3. Wydatki na wyposażenie mieszkania
8.3.4. Odsetki od kredytu na mieszkanie
8.3.5. Wydatki eksploatacyjne związane z mieszkaniem
8.3.6. Telefon
8.3.7. Internet
8.4. Podróż służbowa właściciela firmy
9. PRZYCHODY Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
10. ZALICZKI NA PODATEK
10.1. Straty z lat ubiegłych – odliczenie od dochodu
10.2. Składki ZUS przedsiębiorców – odliczenie od dochodu
10.3. Składka na ubezpieczenie zdrowotne – odliczenie od podatku
11. ZEZNANIE ROCZNE
12. ZAWIESZENIE DZIAŁALNOŚCI
13. ODPOWIEDZI NA PYTANIA CZYTELNIKÓW
13.1. Czy można środek trwały przekwalifikować na towar handlowy
13.2. Czy wpłacona zaliczka jest kosztem
13.3. Jak rozliczyć zakup kasy fiskalnej sfinansowany z dotacji
13.4. Jak rozliczyć położenie kostki na użyczonym placu
13.5. Czy wymianę okien można zaliczyć bezpośrednio do kosztów
13.6. Czy jest kosztem remont ciągnika siodłowego bez AC
65
66
67
70
71
71
72
73
73
77
78
80
80
82
83
84
84
85
86
88
89
89
90
91
92
94
94
94
95
96
96
97
Nowe formularze i druki VAT online
https://druki.infor.pl/vat2015
4
PORADNIK GAZETY PRAWNEJ – WYDANIE SPECJALNE
www.sklep.infor.pl
Zanim zdecydujesz się na samozatrudnienie
Samozatrudnienie
– krok po kroku
Rosnące koszty pracy skłaniają wiele osób pracujących na etacie do rozpoczęcia działalności na
własny rachunek, a więc założenia działalności gospodarczej. Zjawisko zmiany stosunku pracy na
świadczenie usług w ramach samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej przyjęło się na-
zywać samozatrudnieniem. Jakie korzyści może ona przynieść obu stronom umowy? Jakie ryzyko
wiąże się z założeniem własnej firmy? Na te i wiele innych pytań związanych z tą formą działalnoś-
ci odpowiadamy w niniejszym Poradniku.
1. Zanim zdecydujesz się na samozatrudnienie
Wykonywanie działalności w ramach samozatrudnienia a praca na podstawie stosunku pracy to zupełnie dwa
odmienne stosunki prawne. Osoba samozatrudniona musi posiadać status przedsiębiorcy, czyli mieć zarejestro-
waną pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (dalej:
u.s.d.g.). Z kolei stosunek pracy oparty jest na reżimie wynikającym z Kodeksu pracy.
Zgodnie z u.s.d.g. działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa,
usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wy-
konywana w sposób zorganizowany i ciągły. Za przedsiębiorcę uznawana jest osoba fizyczna, osoba prawna i jed-
nostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca
we własnym imieniu działalność gospodarczą oraz wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich
działalności. Niestety, nasz ustawodawca nie ograniczył się do jednej definicji działalności gospodarczej. Zamieś-
cił ją w kilku ustawach. Jako że samozatrudnionym zależy w głównej mierze na optymalizacji podatkowej, dlate-
go najważniejszą definicją jest ta zawarta w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: u.p.d.o.f.).
Zgodnie z nią, pozarolniczą działalnością gospodarczą jest działalność zarobkowa:
■ wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
■ polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
■ polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych,
– prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyska-
ne przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 u.p.d.o.f.
W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wskazał jednak dodatkowo przesłanki ne-
gatywne, powodujące, że dana działalność nie będzie uważana za działalność gospodarczą na gruncie podatko-
wym. Zgodnie z nimi, za działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące
warunki:
■ odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpo-
wiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
■ są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego te czynności,
■ wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Łączne spełnienie tych trzech przesłanek powoduje, że dana aktywność nie może zostać kwalifikowana po-
datkowo jako działalność gospodarcza, nawet jeżeli formalnie osoba zarejestrowała taką działalność. Jest to
przepis szczególnie istotny dla samozatrudnionych. Został on bowiem wprowadzony przede wszystkim w celu
eliminacji optymalizacji podatkowej dokonywanej przy samozatrudnieniu. Na jego podstawie organ podatko-
wy może uznać, że działalność gospodarczą samozatrudnionego należy podatkowo rozliczyć jak umowę o pra-
cę albo umowę-zlecenie wykonywaną w ramach działalności wykonywanej osobiście. Aby uniknąć negatyw-
nych konsekwencji, warto zawczasu zabezpieczyć się przed tym ryzykiem poprzez właściwe skonstruowanie
umowy o współpracy. Ważne jest również, aby różnice pomiędzy wykonywaną przez nas działalnością a wcześ-
niej świadczoną umową o pracę miały odzwierciedlenie nie tylko w zapisach umowy, ale w późniejszej jej re-
alizacji.
sierpień 2015
PORADNIK GAZETY PRAWNEJ – WYDANIE SPECJALNE
5
Zanim zdecydujesz się na samozatrudnienie
1.1. Odpowiedzialność wobec osób trzecich
Dla wyłączenia danej umowy z zakresu działalności gospodarczej konieczne jest, aby odpowiedzialność wobec
osób trzecich za rezultat umowy ponosił zlecający wykonanie tych czynności, tak jak ma to miejsce w przypadku
stosunku pracy. Dlatego, tworząc umowę o współpracy, należy zawrzeć w niej postanowienie, że dający zlecenie
jest zwolniony z odpowiedzialności za rezultat działań zleceniobiorcy.
PRZYKŁAD 1
W umowie o współpracy podpisanej z grafikiem komputerowym (zleceniobiorca) zawarto zapis, że przed-
miot zlecenia może być wykonywany przez niego osobiście, ale również przez osoby trzecie wskazane przez
zleceniobiorcę. Wówczas zleceniobiorca odpowiada za działania podwykonawcy jak za własne, jednocześ-
nie eliminując ryzyko ponoszone przez podmiot, z którym współpracuje (zleceniodawcę).
Może się zdarzyć, że naszemu zleceniodawcy, ze względów wizerunkowych, zależy na tym, żeby wobec osób
trzecich za działania swoich podwykonawców odpowiadać samodzielnie. W takiej sytuacji, aby nie narazić się na
ryzyko wyłączenia samozatrudnionego z działalności gospodarczej, należy zawrzeć w umowie zapis, że za ryzy-
ko wobec kontrahentów odpowiada zleceniodawca, jednak gdy szkoda nastąpi w wyniku nierzetelnego działania
podwykonawcy, zleceniodawca będzie miał prawo regresu względem podwykonawcy o jej wyrównanie.
PRZYKŁAD 2
Firma transportowa w celu świadczenia usług dla swoich klientów zawiera umowy o świadczenie usług
z kierowcami. Zgodnie z regulaminem świadczenia usług, w razie opóźnienia w dostarczeniu przesyłki lub
jej uszkodzenia w transporcie odpowiada wobec klienta firma transportowa. Ma to ułatwić obsługę roszczeń
klientów i wpłynąć na pozytywny wizerunek firmy na rynku. Jednak w umowie o współpracy z poszczegól-
nymi kierowcami – przedsiębiorcami istnieje zapis, że jeżeli do opóźnienia bądź uszkodzenia przesyłki doj-
dzie z winy kierowcy, to on zwróci firmie równowartość świadczenia wypłaconego klientowi.
Problem ponoszenia odpowiedzialności wobec osób trzecich za działania samozatrudnionych odpada w przy-
padku, gdy działalność gospodarcza wykonywana jest przez osobę fizyczną wykonującą wolny zawód. Zgodnie
z przepisami regulującymi wykonywanie większości takich zawodów, jak np. radca prawny, lekarz, osoby takie
mają ustawowy obowiązek wykupowania polisy odpowiedzialności cywilnej związanej z wykonywanym przez
nich zawodem. Nic nie stoi również na przeszkodzie, aby przedsiębiorcy wykonujący działalność inną niż wolny
zawód ubezpieczyli się na wypadek szkody wyrządzonej swojemu zlecającemu lub jego kontrahentowi. Wydatki
poniesione na zakup takiego ubezpieczenia przedsiębiorca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu
prowadzonej przez siebie działalności.
Nie ma również przeszkód, aby odpowiedzialność za działanie samozatrudnionego i jego byłego pracodawcy
opierała się na zasadzie solidarności. Kodeks cywilny stanowi, że odpowiedzialność solidarna polega na tym, że
kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel (np. kontrahent naszego byłego pracodaw-
cy) może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego
z osobna. To do wierzyciela będzie należał wybór, od kogo będzie chciał dochodzić swoich roszczeń. Kodeks cy-
wilny stanowi, że taki rodzaj zobowiązania powstaje z ustawy lub z mocy czynności prawnej. A więc umowa może
takie postanowienie zawierać. Mamy wówczas gwarancję, że organy podatkowe nie zakwestionują okoliczności
przerzucenia odpowiedzialności tylko na stronę naszego zlecającego. Ustawodawca uważa ponoszenie odpowie-
dzialności cywilnoprawnej za jeden z warunków uznania, że podmiot prowadzi działalność gospodarczą. Nale-
ży również pamiętać, że zlecający wykonanie czynności nie ponosi odpowiedzialności związanej z dopuszcze-
niem się przez wykonujących zlecenie czynów niedozwolonych, ale to nie ma już wpływu na spełnianie przesłanki
z art. 5b u.p.d.o.f. Istotna jest w tym przypadku tylko odpowiedzialność wynikająca z łączącej strony umowy.
6
PORADNIK GAZETY PRAWNEJ – WYDANIE SPECJALNE
www.sklep.infor.pl
Zanim zdecydujesz się na samozatrudnienie
1.2. Brak nadzoru przy wykonywaniu działalności
Działalność gospodarcza nie może być również wykonywana stricte pod kierownictwem oraz w miejscu i cza-
sie wyznaczonym przez zleceniodawcę. Ta przesłanka eliminuje z zakresu pozarolniczej działalności gospodar-
czej aktywność zbliżoną do stosunku pracy. Jedną z jego najważniejszych cech jest istnienie pomiędzy stronami
podległości organizacyjnej, która polega w szczególności na obowiązku stosowania się do poleceń przełożonego
dotyczących sposobu wykonywania prac oraz dostosowania się do funkcjonujących w zakładzie pracy reguł orga-
nizacyjnych procesu wykonywania prac oraz wykonywania ich w czasie i miejscu przez niego wskazanym. Z umo-
wy o współpracy musi jasno wynikać, że mamy do czynienia z dwoma niezależnymi podmiotami gospodarczymi,
które układają swoje stosunki, opierając się na swobodzie kształtowania umów. Oczywiście, w praktyce rynkowej
ta równość ma czysto formalny charakter. Na ogół jedna ze stron jest podmiotem o znacznie silniejszej pozycji pod
względem finansowo-organizacyjnym, w szczególności w przypadku umowy zawieranej z byłym pracodawcą.
Niemniej w takiej sytuacji warto dla własnego bezpieczeństwa prawnego nalegać na umieszczenie w umowie jak
najwięcej zapisów, które sugerują dużą swobodę samozatrudnionego w wykonaniu zlecenia.
W przypadku przesłanki kierownictwa warto zwrócić uwagę na trzy aspekty wykonywania przez nas zlecenia
w ramach samozatrudnienia, tj.:
■ sposobu,
■ czasu,
■ miejsca.
Jeżeli w umowie nie wystąpi chociaż jedna z tych okoliczności, to organy podatkowe nie powinny w niej dopa-
trzeć się elementów kierownictwa. Oczywiście, wszystko zależy również od specyfiki konkretnych czynności wy-
konywanych w ramach działalności. Może się zdarzyć, że czynności objęte umową mogą być ze względu na ich
specyfikę wykonywane tylko w siedzibie zleceniodawcy oraz w czasie jego urzędowania. Nie przesądza to jeszcze
o tym, że mamy do czynienia ze świadczeniem pracy lub działalnością wykonywaną osobiście (umowa-zlecenie
lub o dzieło) w miejscu działalności gospodarczej.
Jako miejsce wykonywania usług najlepiej wskazać miejsce wybrane przez samozatrudnionego, np. jego siedziba,
a dopiero w dalszej kolejności dodać, że umowa może być również wykonywana w siedzibie kontrahenta. Powin-
niśmy również wprost określić, że przedmiot umowy nie będzie wykonywany pod kierownictwem zleceniodawcy.
Takie zapisy przynajmniej w sposób formalny (bo ważna jest jeszcze późniejsza praktyka) pokażą, że celem zawartej
umowy nie jest nawiązanie stosunku pracy, lecz wykonywanie działalności gospodarczej. Pamiętajmy również, że
nie same zapisy umowy mogą świadczyć o istnieniu stosunku podległości służbowej pomiędzy samozatrud-
nionym a zleceniodawcą. Decydujące mogą być okoliczności faktyczne wykonywania działalności.
PRZYKŁAD 3
Jan Nowak, indywidualny przedsiębiorca, współpracuje tylko z jednym kontrahentem, wykonując usługi pro-
wadzenia autobusu jako kierowca. Zgodnie z zawartą umową odpowiada on solidarnie z firmą przewozową za
wyrządzone osobom trzecim szkody. Czynności w ramach umowy są wykonywane poza siedzibą kontrahenta.
Pan Nowak wykonuje je według ściśle określonego grafiku. Dodatkowo musi pełnić dyżury, podczas których musi
być gotowy do świadczenia usług. Ponadto przed wykonaniem każdego przejazdu jest zobowiązany do podpisa-
nia listy obecności w siedzibie firmy. Dodatkowo zobowiązany jest do wcześniejszego uprzedzenia dyspozytora
o niemożności świadczenia usługi w danym dniu, pod groźbą obciążenia kosztami niewykonania zlecenia. Obo-
wiązkiem jego jest także przestrzeganie i stosowanie się do obowiązujących przepisów prawa oraz wewnętrznych
przepisów obowiązujących u przewoźnika. Takie okoliczności wskazują wyraźnie na kierownictwo kontrahenta
w wykonywaniu działalności, narażając na ryzyko uznania łączącego ich stosunku za stosunek pracy.
1.3. Ryzyko gospodarcze prowadzenia działalności
Ostatnią przesłanką negatywną definicji działalności gospodarczej jest nieponoszenie przez przedsiębiorcę ry-
zyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością. Pojęcie ryzyka gospodarczego nie zostało zdefi-
sierpień 2015
PORADNIK GAZETY PRAWNEJ – WYDANIE SPECJALNE
7
Zanim zdecydujesz się na samozatrudnienie
niowane ani w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani też w żadnych innych przepisach. Z isto-
ty prowadzenia działalności gospodarczej wynika, że osoba prowadząca taką działalność (w tym również osoba
samozatrudniona) prowadzi ją na własny rachunek i na własne ryzyko. Ryzyko gospodarcze związane z dzia-
łalnością gospodarczą to np. ryzyko inwestycyjne, czyli prawdopodobieństwo nieuzyskania przewidywanych
(oczekiwanych) wyników ekonomicznych związanych z tą działalnością. W ramach stosunku pracy natomiast
pracownik, jeśli wykonywał starannie swoje obowiązki, ma prawo do wynagrodzenia, chociażby rezultat pracy
nie dał spodziewanych efektów. A zatem pracownik nie ponosi ryzyka gospodarczego. Ryzyko gospodarcze pono-
si pracodawca.
PRZYKŁAD 4
Samozatrudniony jako kierowca w przewozach krajowych i międzynarodowych zgodnie z umową wykonu-
je konkretne przejazdy po każdorazowym przedstawieniu oferty przez firmę, z którą współpracuje. Liczba
wyjazdów w miesiącu nie jest znana z góry. Wynagrodzenie zależy od liczby i długości wykonanych prze-
jazdów. Samozatrudniony ponosi więc ryzyko, że w danym miesiącu nie osiągnie żadnych przychodów ze
względu na brak zleceń.
Inną okolicznością wskazującą na to, że samozatrudniony ponosi ryzyko gospodarcze, jest dokonywanie
przez niego inwestycji, np. w sprzęt lub narzędzia potrzebne do wykonywania jego działalności. Czynnikiem
takim jest również fakt zawierania przez przedsiębiorcę umów z więcej niż jednym kontrahentem, co pokazuje,
że stara się on zabezpieczyć źródło swoich przychodów. Również zapisy umowy o współpracy zakładające, że
wynagrodzenie samozatrudnionego jest ściśle uzależnione od wyników jego działań, wskazuje na ponoszenie
przez niego ryzyka.
Jak liczne problemy powoduje identyfikowanie samozatrudnienia dla celów podatkowych pokazują poniższe
interpretacje:
MF Działalność gospodarcza kierowców
Spółka Jawna planuje w zakresie transportu towarów nawiązać współpracę m.in. z jednoosobowymi pod-
miotami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności
gospodarczej, w zakresie transportu, wykonywanego zgodnie z umową łączącą podmioty. Zgodnie z najistotniejszymi
warunkami umowy:
§ 2
1.
2.
3.
1.
2.
1.
W ramach wykonywania zlecenia Zleceniodawca wskazuje Wykonawcy miejsca przeznaczenia towarów oraz za-
kres czasowy w którym dostawa ma być zrealizowana. Wykonawca sam dokonuje wyboru trasy, kolejności do-
staw i czasu dostawy w określonym przedziale.
Jeżeli zakres czasowy na wykonanie zlecenia wg Wykonawcy, kierującego się racjonalnymi przesłankami, jest
zbyt krótki może on odmówić wykonania zlecenia bez żadnych konsekwencji lub też może je przyjąć z zastrzeże-
niem, iż nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w dostawie. W przypadku przyjęcia zlecenia bez zastrzeżeń
i niewykonania go w określonym czasie wynagrodzenie Wykonawcy ulega obniżeniu o 25 . Obniżenie wynagro-
dzenia nie ogranicza odpowiedzialności z punktu 3 niniejszego paragrafu.
Wykonawca ponosi wobec kontrahentów solidarną odpowiedzialność ze zleceniodawcą za wszelkie szkody
wynikłe w sposób pośredni lub bezpośredni z nienależytego wykonywania czynności wynikających z umo-
wy. (…)
§ 5
Wysokość wypłaconego wynagrodzenia za wykonaną usługę jest uzależniona od liczby przejechanych kilometrów,
wagi załadowywanych lub rozładowywanych przez Wykonawcę towarów, liczby odbiorców, itp.
Wysokość wynagrodzenia jest ustalana indywidualnie pomiędzy stronami umowy z zachowaniem zapisów punk-
tu 1. W przypadku braku zleceń wynagrodzenia nie przysługuje. (…)
Wykonawca oświadcza, że określone w § 1 czynności dotyczące podjętego zlecenia są objęte zakresem prowadzo-
nej przez niego działalności gospodarczej oraz że posiada właściwą wiedzę, a także wszystkie uprawnienia – jeśli
charakter zlecenia tego wymaga – niezbędne do prawidłowego wykonania zlecenia. (…).
§ 7
8
PORADNIK GAZETY PRAWNEJ – WYDANIE SPECJALNE
www.sklep.infor.pl
Zanim zdecydujesz się na samozatrudnienie
Wykonawcy są podmiotami krajowymi, które dopełniły formalności rejestracyjnych, zgłoszeniowych, do których
są zobowiązane osoby prowadzące działalność gospodarczą. (…)
Zdaniem wnioskodawcy nawiązując współpracę z podmiotami figurującymi w ewidencji działalności gospodar-
czej może traktować je jako podmioty prowadzące działalność, bowiem:
1.
Jest to działanie zgodne z wolą stron. Ponadto w § 7 umowy wykonawca oświadcza, że wykonywane czynnoś-
ci wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej.
Nie znajduje w sprawie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 5b ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych ponieważ:
a.
2.
b.
c.
Wykonawca odpowiada solidarnie ze zleceniodawcą wobec osób trzecich za szkody wynikłe z niewykona-
nia lub nienależytego wykonania czynności umownych (m.in. § 2 umowy)
Zlecającego, zgodnie z umową, interesuje rezultat wykonanych czynności. Nie można na podstawie przed-
stawionego wzoru umowy mówić o pracy pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez
zlecającego (m.in. § 2 umowy)
Wykonawca poza ogólnym ryzykiem gospodarczym z tytułu umowy ponosi dodatkowe ryzyko związa-
ne z np. różną liczbą zleceń, a co za tym idzie brakiem gwarancji uzyskania określonego wynagrodzenia
(m.in. § 5 umowy).
W związku z powyższym wnioskodawca nie będzie posiadał wobec wykonawców, traktowanych jako podmioty
prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, obowiązków które ciążą na płatniku, tj. obowiązku związa-
nego z poborem podatku lub zaliczek na podatek dochodowy. W świetle obowiązującego stanu prawnego stano-
wisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 21 stycznia 2009 r.
(IBPBI/1/415-880/08/BK).
MF Działalność gospodarcza wykładowcy
Wnioskodawca prowadzi działalność dydaktyczną. Osoby fizyczne (wykładowcy) prowadzą zajęcia ze
studentami na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnej tj. umowy o dzieło. Od nowego roku aka-
demickiego wnioskodawca planuje podpisać umowę na prowadzenie zajęć z osobą, która ma zamiar zgłosić dzia-
łalność gospodarczą (firmę jednoosobową) do ewidencji działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia dzia-
łalności edukacyjnej (PKWiU 80.30). Zgodnie z postanowieniami umownymi:
■ Zamawiający zleca Wykonawcy wykonać na jego ryzyko dzieło, którego przedmiotem jest samodzielne przygo-
towanie i przedstawienie studentom wykładu autorskiego,
■ Wykonawca zobowiązuje się wykonać przedmiot umowy w okresie od (…) i zrealizować przedmiot umowy
w wymiarze 90 godzin lekcyjnych w dniach i godzinach przez siebie wskazanych,
■ Wykonawca zobowiązany jest samodzielnie i na własne ryzyko utrwalić przedmiot zlecenia w postaci stresz-
czenia bądź konspektu ze wskazaniem materiałów dydaktycznych i szkoleniowych odnoszących się do poszcze-
gólnych wykładów,
■ Wykonawca zobowiązany jest samodzielnie przygotować i przeprowadzić przy użyciu materiałów własnych
zaliczenia lub egzaminy końcowe dla każdego z przedmiotów,
■ Wykonawca ponosi odpowiedzialność wobec studentów za prawidłowość formy, rzetelność i terminowość prze-
prowadzenia zaliczeń i egzaminów,
■ Wykonawca oświadcza, iż przedmiot umowy będzie wykonywał samodzielnie na własne ryzyko, ponosząc od-
powiedzialność wobec osób trzecich. (…)
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż wykładowca ponosił będzie odpowiedzialność
wobec osób trzecich (studentów) za prawidłowość formy, rzetelność i terminowość przeprowadzenia zaliczeń
i egzaminów. Zatem, jeżeli przepisy prawa regulujące funkcjonowanie uczelni niepublicznych dopuszczają możli-
wość przeniesienia na wykładowcę w drodze umowy cywilnoprawnej odpowiedzialności wobec studentów w tym
zakresie, to należy uznać, iż nie zostanie spełniony negatywny warunek zawarty w art. 5b ust. 1 pkt 1 ww. usta-
wy. Z opisu zdarzenia przyszłego wynika także, że przedmiotem umowy o dzieło będzie samodzielne przygotowa-
nie i przedstawienie studentom wykładu autorskiego, który wykładowca zobowiązuje się wykonać w okresie od
dnia 01 października 2008 r. do dnia 15 lutego 2009 r. i zrealizować w wymiarze 90 godzin lekcyjnych w dniach
i godzinach przez siebie wskazanych. Uznać więc należy, iż powierzenie wykładowcy jedynie określonego zakresu
zadań, czyli przygotowania i przeprowadzenia wykładu oraz egzaminu, przy pozostawieniu w jego gestii sposo-
bu ich wykonania i realizacji, oznacza brak wykonywania tych czynności pod kierownictwem zlecającego ich wy-
konanie. W związku z tym nie zostanie również spełniony warunek zawarty w art. 5b ust. 1 pkt 2 ww. ustawy.
sierpień 2015
PORADNIK GAZETY PRAWNEJ – WYDANIE SPECJALNE
9
Zalety samozatrudnienia
Z analizy postanowień umowy przedstawionych przez wnioskodawcę w zdarzeniu przyszłym wynika również, że
wykładowca ponosił będzie ryzyko gospodarcze związane z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością
gospodarczą. Reasumując, w świetle przedstawionego przez wnioskodawcę zdarzenia przyszłego należy stwier-
dzić, iż nie zostały łącznie spełnione warunki wymienione w cyt. powyżej art. 5b ust. 1 ww. ustawy, co oznacza,
że czynności, które wykładowca zamierza wykonywać na podstawie zawartej umowy o dzieło, mogą być uznane
za świadczone w ramach prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 12 maja 2008 r. (IBPB1/415-135/
/08/MW).
MF Działalność gospodarcza lekarza
Wnioskodawczyni jako lekarz anestezjolog jest zatrudniona w ramach umowy o pracę w Centrum
Opieki Medycznej na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Od 8 lat pełni funkcję Ordynato-
ra Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Do głównych zadań wynikających z zakresu czynności Ordy-
natora należy przede wszystkim nadzór administracyjno-gospodarczy sprawowany na Oddziale Anestezjologii
i Intensywnej Terapii, zarządzanie zasobami ludzkimi w podległej jednostce organizacyjnej COM, sprawowa-
nie kontroli podległych pracowników, sprawowanie opieki lekarskiej nad powierzonymi pacjentami zgodnie
z najnowszą wiedzą medyczną, zasadami etyki i deontologii lekarskiej, ścisłe i prawidłowe stosowanie obo-
wiązujących przepisów prawa materialnego i formalnego. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej,
wnioskodawczyni planuje zawarcie umowy cywilnoprawnej z Centrum Opieki Medycznej na stanowisko leka-
rza koordynatora. W zakresie odpowiedzialności, uprawnień i obowiązków do jej podstawowych zadań będzie
należeć: odpowiedzialność za sprawne funkcjonowanie oddziału pod względem medycznym, administracyjnym
i gospodarczym, odpowiedzialność za właściwe leczenie chorych, nadzór pod względem fachowym i etycznym
nad pracą podległego personelu, ustalenie prawidłowości postępowania i kierunku leczenia dla przyjmowanych
pacjentów. W szczególności jednak, w ramach zawartej umowy cywilnoprawnej wnioskodawczyni ponosić bę-
dzie pełną odpowiedzialność za wykonywanie lub zaniechanie wykonywania przez nią świadczeń zdrowotnych,
w tym przede wszystkim ponosić będzie pełną odpowiedzialność za leczenie chorych w oddziale. W związku
z powyższym zawarła umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej wobec osób trzecich. Centrum Opie-
ki Medycznej nie będzie ponosić jakiejkolwiek odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez wnioskodawczy-
nię osobom trzecim w związku z udzielaniem lub zaniechaniem udzielania opieki lekarskiej określonej umową,
a wynikłej z jej winy.
Zdaniem wnioskodawczyni, nie spełnia łącznie warunków określonych w art. 5b ust. 1 ustawy o podatku do-
chodowym od osób fizycznych, w związku z czym będzie mogła świadczyć usługi w ramach pozarolniczej dzia-
łalności gospodarczej. (…) W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie
oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 22 kwietnia 2008 r.
(IBPB1/415-75/08/MW).
2. Zalety samozatrudnienia
Nikt nie jest nam w stanie jednoznacznie odpowiedzieć, czy rezygnacja z etatu na rzecz samozatrudnienia będzie
dla nas lepszym rozwiązaniem. Każdy ma inne powody, dla których założenie i prowadzenie indywidualnej dzia-
łalności gospodarczej uważa za lepsze rozwiązanie. Część osób kieruje się wyłącznie względami czysto finansowy-
mi, słusznie licząc, że dochody ,,na rękę” z działalności będą większe niż na etacie. Z kolei dla innych ważniejsza
jest większa swoboda w zarządzaniu własnym czasem, dobór kontrahentów i brak podporządkowania pracodaw-
cy. Wiele zależy też od tego, jakie kwalifikacje posiadamy. Jeżeli jesteśmy wykwalifikowanym specjalistą, to dzia-
łalność może nam pomóc w zwielokrotnieniu źródeł dochodów przez ,,sprzedaż” naszych usług kilku podmiotom,
np. w przypadku wolnych zawodów, tj. prawnik, lekarz. Oczywiście, całkowite przejście z umowy o pracę na dzia-
łalność na własny rachunek to też ryzyko związane z utrzymaniem stałych zamówień na nasze usługi (bądź towa-
ry). Tracimy wówczas wszelkie przywileje pracownicze, dlatego w wielu przypadkach warto spróbować łączyć etat
z prowadzeniem działalności, ale to z kolei ogranicza nam pewne przywileje dostępne dla przedsiębiorców, np. brak
możliwości ulgowego rozliczania ZUS przy wykonywaniu działalności na rzecz obecnego pracodawcy.
Nie ulega wątpliwości, że koszty pracy opartej na klasycznym stosunku pracy będą w większości przypadków
wyższe niż w przypadku samozatrudnienia. Otrzymując wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę, im wyższe osią-
10
PORADNIK GAZETY PRAWNEJ – WYDANIE SPECJALNE
www.sklep.infor.pl
Pobierz darmowy fragment (pdf)
