Darmowy fragment publikacji:
10 ZASAD
ODPOWIEDZIALNEGO PODRÓŻOWANIA
PODRÓŻUJ ODPOWIEDZIALNIE – DBAJ O ŚRODOWISKO
I DZIEDZICTWO KULTUROWE KRAJÓW I REGIONÓW, KTÓRE ZWIEDZASZ
1
4
Zaplanuj swoją podróż
i przygotuj się do niej.
3
Kupuj lokalne
produkty i pamiątki.
2
Naucz się choćby kilku słów i zwrotów
w języku kraju czy regionu, który odwiedzasz.
Korzystaj z usług miejscowych
ludzi, tak by jak najwięcej
Twoich wydatków wspierało
lokalną gospodarkę.
5
Kosztuj miejscowej kuchni,
kupuj sezonowe produkty
spożywcze na targach
i jarmarkach.
6
Szanuj mieszkańców, ich kulturę
i tradycje, staraj się nie zwracać
na siebie uwagi strojem
i zachowaniem zupełnie
odmiennym od miejscowych
zwyczajów, proś o zgodę, gdy
chcesz zrobić komuś zdjęcie.
8
Dbaj o dziedzictwo kulturowe, nie zostawiaj po
sobie śladu, zwiedzając obiekty zabytkowe
i stanowiska archeologiczne.
7
Nie zostawiaj po sobie śmieci,
szczególnie w miejscach cennych
przyrodniczo i parkach narodowych.
9
Korzystaj z ekologicznych
środków transportu
i komunikacji publicznej.
10
Podróżuj aktywnie i poznawczo !
Propagując zasady odpowiedzialnego podróżowania, Wydawnictwo Bezdroża popularyzuje przyjazne
środowisku formy turystyki, które przyczyniają się do aktywnej ochrony dziedzictwa przyrodniczego
i kulturowego, wspierają rdzennych mieszkańców regionów i krajów oraz uwrażliwiają turystów na
• Księgarnia internetowa
• Lubię to!
• Kup książkę
• Poleć książkę
• Oceń książkę
lokalne tradycje i ochronę środowiska naturalnego.
Nasza społeczność
Oprac. Dominika Zaręba, Wydawnictwo Bezdroża
Rysunki i oprac. graficzne: Joanna Nowak
Krzysztof Dopierała
Tajlandia, Kambodża,
Laos, Wietnam
Słodko-pikantne
Indochiny
m
o
c
.
k
c
o
t
s
r
e
t
t
u
h
S
|
n
a
r
T
l
a
t
s
i
r
C
©
Jeśli nie odwiedziłeś zatoki Hạ Long,
to nie byłeś jeszcze w Wietnamie
Xiao San
Turyści nie wiedzą, gdzie byli,
podróżnicy nie wiedzą, gdzie będą
Paul Theroux
Kup książkę
Poleć książkę
Niezbędnik turysty
zawsze pod ręką
Polskie placówki
dyplomatyczne
Tajlandia: Ambasada RP
w Bangkoku, 100/81-82 Rama
IX Rd., Huaykwang, stacja MRT
Phra Ram 9, ( +662 6450367,
@ www.bangkok.msz.gov.pl
Wietnam: Ambasada RP
w Hanoi, 3 Chua Mot Cot,
( +84 4 38452027,
@ www.hanoi.msz.gov.pl
Kambodża i Laos:
brak polskich placówek
dyplomatycznych
Elektryczność
W większości przypadków
nie będzie potrzeby używania
przejściówki. W całym
regionie występują zamiennie
gniazdka typu A (dwa
płaskie bolce) i C (dwa owalne
bolce – jak w Polsce).
Kambodża i Laos:
230 V, 50 Hz
Tajlandia i Wietnam:
220 V, 50 Hz
Kup książkę
Przelicznik walut
11.05.2015
Tajlandia (bat)
10 THB = 1,10 PLN
1 EUR = 37 THB
1 USD = 33 THB
Kambodża (riel)
1000 KHR = 0,90 PLN
1 EUR = 4500 KHR
1 USD = 4000 KHR
Laos (kip)
1000 LAK = 0,45 PLN
1 EUR = 9000 LAK
1 USD = 8100 LAK
Wietnam (dong)
10 000 VND = 1,70 PLN
1 EUR = 24 000 VND
1 USD = 21 000 VND
Strefa czasowa
Wszystkie kraje regionu:
UTC +7 (przez cały rok); do
polskiego czasu letniego
należy dodać 5 godz., a do
zimowego 6 godz.
Ważne telefony
Tajlandia
Numer kierunkowy: +66
Policja: 191
Straż pożarna: 199
Pogotowie: 1554
Policja turystyczna: 1155
Informacja turystyczna: 1133
Kambodża
Numer kierunkowy: +855
Policja: 117
Straż pożarna: 118
Pogotowie: 119
Policja turystyczna: +855 23
726158 (Phnom Penh) / +855 12
402424 (Siěm Réab)
Laos
Numer kierunkowy: +856
Policja: 191
Straż pożarna: 190
Pogotowie: 195
Policja turystyczna: 192
Wietnam
Numer kierunkowy: +84
Policja: 113
Straż pożarna: 114
Pogotowie: 115
Numery kierunkowe stolic
Kambodża, Phnom Penh: 023
Laos, Wientian: 021
Tajlandia, Bangkok: 02
Wietnam, Hanoi: 04
Poleć książkę
Warto wiedzieć
Ô Najlepszy okres wyjazdu: XI–II,
najgorszy: V–VIII.
Ô We wszystkich krajach regionu obowiązuje
system metryczny.
Ô W Laosie, Kambodży i Wietnamie obowiązu-
je ruch prawostronny, w Tajlandii zaś – lewo-
stronny. Przepisy drogowe w praktyce
nie istnieją – tu rację ma silniejszy, szybszy
lub sprytniejszy.
Oznaczenia toalet
W Kambodży, Laosie i Tajlandii ze względu
na alfabet sylabiczny toalety są zwykle
wyróżnione standardowymi piktogramami.
W Wietnamie używa się oznaczeń Nam
(mężczyźni) oraz Nu (kobiety)
Placówki medyczne
Tajlandia: Klinika Bumrungrad, 33 Sukhumvit
Soi 3, Bangkok, ( +66 26671000,
@ www.bumrungrad.com
Kambodża: International SOS Cambodia,
161 Str. 51, Phnom Penh, ( +855 12 816911,
@ www.internationalsos.com
Laos: Międzynarodowe Centrum Medyczne
Alliance, Th Luang Prabang (niedaleko
lotniska), Wientian, ( +856 21 513095,
@ www.aimclao.com
Wietnam: International SOS Vietnam, 51 Xuan
Dieu, Hanoi, ( +84 4 39340666,
@ www.internationalsos.com
Kup książkę
Zagrożenia
Ô Nieprzewidywalny ruch drogowy oraz zły
stan wielu dróg. Przepisy drogowe są
w regionie traktowane bardzo „elastycz-
nie” (czyt. właściwie ich nie ma).
Ô Ryzyko zatrucia pokarmowego podczas
stołowania się w ulicznych garkuchniach.
Warto wybierać stoiska, które cieszą się
popularnością wśród miejscowych; a także
takie, w których potrawy przygotowywane
są na naszych oczach.
Ô Próby drobnych oszustw i wyłudzeń
(np. zawyżanie cen) bazujących na naiw-
ności turystów oraz nieznajomości języka
i realiów kulturowych.
Ô Choroby przenoszone przez komary,
zwłaszcza podczas pory deszczowej. Uwa-
ga! Środków przeciwmalarycznych nie
powinno się przyjmować zapobiegawczo
(rzadko skutkują, a prawie zawsze same
wywołują przykre dolegliwości; zob. s. 81).
Ô Cholera, ptasia grypa itp. – by ograniczyć
ryzyko zainfekowania groźnymi choroba-
mi, należy możliwie często myć ręce, uni-
kać spożywania surowych jaj i picia podej-
rzanej wody (także w postaci lodu, np. do
drinków).
Ô Jadowite gady i pajęczaki – czujność trzeba
zachować zwłaszcza podczas wędrówek
po terenach wiejskich i dżungli.
W razie ukąszenia przez węża lub pająka
należy natychmiast udać się do lekarza
(jeśli pająk został zabity, warto zabrać go ze
sobą – identyfikacja gatunku może znacznie
ułatwić wybór antidotum).
Ô Niewybuchy i miny – są problemem w nie-
których regionach Kambodży, Laosu i Wiet-
namu. Radzimy nie opuszczać uczęszcza-
nych szlaków i na własną rękę nie zapuszczać
się w dzikie tereny na prowincji – w miej-
scach tych, na polach i w dżungli, istnieje
realne zagrożenie wejściem na stary niewy-
buch! (więcej zob. s. 71, 105, 298, 419).
Poleć książkę
Zobacz koniecznie
1 Nocne życie Bangkoku
Romantyczny rejs po rzece Chao Phraya (Menam),
szalona impreza na Khao San Road albo udział w kurio-
zalnym „ping pong show” – w stwierdzeniu, że w Bang-
koku każdy znajdzie coś dla siebie, nie ma odrobiny
przesady. Tajska stolica wciąga mnogością atrakcji na
wieczór i nie tylko. Więcej zob. s. 156.
2 Tajski masaż
Podczas gdy salony spa na świecie każą sobie sło-
no płacić za egzotyczny tajski masaż, w Kraju Uśmie-
chu skorzystamy z niego niemal za bezcen. Do wyboru
mamy zarówno tanie uliczne gabinety, jak i profesjo-
nalne centra odnowy biologicznej. Tutejsze ugniata-
nie ciała może wyjść tylko na zdrowie! Więcej zob. s. 117.
3 Ko Chang
Porośnięta tropikalną dżunglą i dogodnie zlokalizowana na szlaku w kierunku Kam-
bodży – wizyta na tej tajskiej wyspie jest w pełni uzasadniona. Jej południowa plaża przy
zatoce Bang Bao zadowoli nawet największych maruderów; w wolnym czasie można
przejść ją wszerz, odwiedzając liczne wodospady. Więcej zob. s. 260.
m
o
c
.
k
c
o
t
s
r
e
t
t
u
h
S
|
y
t
n
u
o
B
s
o
c
o
C
.
,
Kup książkę
Poleć książkę
e
t
a
D
l
i
h
P
,
t
k
r
e
p
r
a
h
©
4 Chiang Mai
Drugie pod względem wielkości miasto Tajlandii w przeciwieństwie do Bangkoku
jest oazą spokoju. Spodoba się przede wszystkim miłośnikom świątyń oraz zakupoholi-
kom – tutejsze nocne targowiska mają imponujące rozmiary. To również baza wypado-
wa w pobliskie góry i do sanktuariów słoni. Więcej zob. s. 199.
5 Park Narodowy Khao Yai
Ten najstarszy tajski rezerwat przyrody to biosfe-
ra Azji Południowo-Wschodniej w pigułce. Znajdzie-
my tu różne odmiany lasu tropikalnego, a także wol-
no żyjące słonie, tygrysy, gibony i inne gatunki zwie-
rząt. Więcej zob. s. 265.
m
o
c
.
k
c
o
t
s
r
e
t
t
u
h
S
|
t
o
y
n
r
o
a
k
,
l
j
u
k
u
n
A
e
e
n
i
s
a
t
u
S
©
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
t
u
h
c
r
a
M
.
G
.
c
a
r
p
o
DonMuang Int lChiang Mai Int lRayongKoh SiChangPingYomSalweenMae KlongMae KlongSa KaeoNAKHONRATCHASIMA(Khorat)CHIANG MAINakhon SawanKyaiktoDaweiMawlamyineHuay Xai (Lao)/Chiang Khong (Ch)Mae Sot (Th)/Myawaddy (Ch)Ban Puh Nam Roh (Th)/Htee Kee (My)Kaen Thao (Lao)/Tha Li (Th)Muyang Ngeun (Lao)/Huay Kon (Th)SayabouryLoeiDan SaiChaiyaphumRayongChanthaburiCHON BURISAMUTPRAKANRatchaburiPhetchaburiNONTHABURISaraburiPathum ThaniAyutthayaPrachinBuriLop BuriUthai ThaniTakKanchanaburiNam TokUttaraditMae SariangSukhothaiPhitsanulokPhraeDen ChaiPhayaoChiang SaenMae SaiSob RuakNanSaLampangChiang RaiTaunggyiPa-anThatonLoikawSoppongPaiMuang Xai(UdomXai)LouangNamthaBan Houayxay(Huay Xai)Pak BengChachoengsaoSamutSakhonNakhon PathomSing BuriNakhon NayokChainatAng ThongSupham BuriPhetchabunPhichitKamphaengPhetLamphunMaeHong SonYeSangklaburiMudonSi RachaPattayaHua HinMae SotBANGKOKRezerwatThung YaiNaresnanPark NarodowySi NakharimPark NarodowySai YokPark NarodowyKhaoi YaiPark NarodowyErawanParkarchelogicznyMueng SingPływający targDamnoen SaduakPrzełęczOgnia PiekielnegoPark NarodowySalawinPhu HinRong KlaPhu Lan KaPhuPha ManDoi LuangKhao LaemKhlong TronPhu ToeiMae WaPhu ZangMae PhangDoi PhukhaMae MoeiLam Nam NanHuaiNam DangKhun ChaeNamtokMae SurinMae YomMae WongMae PingKhlong Wang ChaoOb LuangPark NarodowyDoi Suthep-PuiJaskiniaChiang DaoTublanRamkamhaengParkhistorycznyParkhistorycznyPhu RuaLansaangKhao Chamao--Khao WongPark NarodowyDoi InthanonDoi Inthanon2565Tham Pla - - Pha SeuMae PuemPa Hin NgamThungSalaengLuangTAJLANDIAMYANMAR(BIRMA)LAOSZŁOTY TRÓJKĄT(REGION TRANSGRANICZNY)Siri KitDamBhumpholK. K. NamChaoNen Dam43332304311811815s. 158–159, 160,164, 166–167,170–171s. 200s. 217s. 187s. 183s. 190Tajlandiapółnocno-zachodnia Zobacz koniecznieWarto zobaczyć0100 kmTajlandia
północno
-zachodnia
Część Tajlandii rozciągająca się na północ
od Bangkoku to region szczególnie atrak-
cyjny dla miłośników aktywnej turystyki.
Tutejsze pasma górskie wchodzą w skład
licznych obszarów chronionych, a ukryte
między nimi wsie są domem wyrazistych
kulturowo mniejszości etnicznych. Wiele
spośród tutejszych atrakcji leży poza utar-
tymi szlakami, a podróżni, którzy wcześniej
odwiedzili wyspy południowego wybrzeża,
będą zdziwieni, odkrywając znacznie spo-
kojniejsze oblicze Tajlandii.
Szczególnie silne piętno odcisnęła w tym
regionie historia. W dolinie rzeki Chao Phraya
przed wiekami istniały królestwa będące
zaczątkiem współczesnej państwowości
Tajlandii – Ayutthaya, Sukhothai, a między
wzniesieniami dalekiej Północy także Lan-
na. Pozostałości ich stolic do dziś wprawiają
w podziw odwiedzających, stanowiąc świa-
dectwa rozmachu dawnych potęg.
Nie mniejszy zachwyt budzi współczesny
ośrodek stołeczny: Bangkok jest metropolią
na miarę Azji Południowo-Wschodniej. Nie-
miłosiernie zatłoczony, zaskakuje mnogością
kontrastów. Sylwetki pereł tajskiej architektu-
ry z Pałacem Królewskim na czele mienią się
tutaj w odbiciach ścian wieżowców ze szkła
i stali. Będąc dla wielu pierwszym przystan-
kiem w podróży po Półwyspie Indochińskim,
Bangkok jest również dobrą lekcją azjatyckie-
go przetrwania. Pobyt tutaj pozwala odpo-
wiedzieć na pytanie: która dżungla jest gor-
sza, prawdziwa czy ta miejska?
Kup książkę
™ Bangkok (s. 156) – stolica
Tajlandii i największa metropolia
Azji Południowo-Wschodniej
słynie z nocnego życia, tysięcy
barów z ulicznym jedzeniem
i gabinetów masażu, ale warto
odwiedzić ją także dla innych
atrakcji – każdy znajdzie tu coś
dla siebie
™ Chiang Mai (s. 199) – największe
miasto północnej Tajlandii to
świetny punkt wypadowy w góry
i do sanktuariów słoni; warto
też zwiedzić tutejsze świątynie
i odwiedzić znane w całym kraju
kolorowe targowiska
™ Kanchanaburi (s. 188) – mnogość
atrakcji w niewielkiej odległości
od Bangkoku: przyroda parków
narodowych z bogatym tłem
historii II wojny światowej
(to tu obejrzymy m.in. słynny
most na rzece Kwai)
™ Sukhothai (s. 206) – stolica
historycznego królestwa z dala
od turystycznych tłumów;
zachwyt budzą tu liczące setki lat
świątynie z kamiennymi
posągami Buddy
Poleć książkę
156
i
a
n
d
o
h
c
a
z
-
o
n
c
o
n
ł
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
k
o
k
g
n
a
B
Bangkok
. 5,1 mln
Największe miasto Tajlandii oraz opisywa-
nego regionu Azji Południowo-Wschodniej
to reprezentatywna chaotyczna azjatyc-
ka metropolia. Nie ma cienia przesady
w stwierdzeniu, że można je pokochać
lub znienawidzić od pierwszego wejrze-
nia. Miłośnicy urbanistycznych molochów
będą zachwyceni. Niczym miasto przy-
szłości centrum tajskiej stolicy jest futury-
stycznym zestawieniem wielopiętrowych
wieżowców oraz samochodów mknących
po autostradach wzniesionych na betono-
wych słupach wiele metrów nad ziemią.
Tymczasem w dole toczy się zwyczajne
życie milionowej rzeszy Tajów. Wszech-
obecne uliczne stoiska sprzedają ciepłe
przekąski pracownikom biurowym, kie-
rowcy taksówek i tuk-tuków bezustannie
zabiegają o klientów, a z nieco spokojniej-
szych alei zabytkowych dzielnic docho-
dzą odgłosy bazarów i zapachy palonych
Bangkok w jeden dzień
w świątyniach kadzideł. Odległości w Bang-
koku są niemal zawsze trudne do odmie-
rzenia. Patrząc na plan miasta, odnosi
się wrażenie, że dane miejsce jest tuż za
rogiem, a w rzeczywistości spacer tam zaj-
muje co najmniej pół godziny. Ruch ulicz-
ny jest jednym z najbardziej intensywnych
na świecie, w czasie godzin szczytu cen-
trum miasta praktycznie stoi w miejscu –
warto mieć to na uwadze, planując inten-
sywne zwiedzanie lub przejazd na lotni-
sko. Jeden dzień spędzony tutaj to zdecy-
dowanie za mało. Każda z licznych dzielnic
centrum ma unikatowy charakter i dopiero
po odwiedzeniu kilku z nich można zacząć
składać w całość obraz tej współczesnej
metropolii. Bangkok nigdy nie zasypia –
nawet na godzinę.
Historia
Historia Bangkoku sięga XIV w., w tym okre-
sie jednak na terenach, gdzie dziś znajduje
się metropolia, istniały jedynie niewielkie
Zdarza się, że turyści przybywają do tajskiej stolicy tylko na chwilę i przytłoczeni liczbą potencjalnych
atrakcji nie potrafią racjonalnie ułożyć planu zwiedzania. Nie jest to takie trudne, jak się wydaje na
pierwszy rzut oka, i doba powinna wystarczyć na to, aby zapoznać się z największymi atrakcjami Mia-
sta Aniołów. Jeśli jesteśmy zakwaterowani w okolicy ulicy Khao San, to warto z samego rana wziąć
tuk-tuka do Pałacu Królewskiego i zanim dzień zrobi się upalny, odwiedzić go, a także znajdującą
się obok świątynię Wat Pho. Z pobliskiej przystani promowej nr 8 Tha Tien można następnie przedo-
stać się do Chinatown, gdzie popołudnie umilą ruchliwe bazary wokół Sampeng Lane. Tutaj też war-
to spożyć nietypowy obiad w jednej z tanich restauracji, konsumując np. zupę z płetwy rekina. Kolej-
nym przystankiem będzie plac Siam (ponownie trzeba skorzystać z tuk-tuka lub taksówki), gdzie swoją
twarz pokaże bardziej współczesna strona Bangkoku. Jeśli to ostatni dzień przed wylotem, czas moż-
na tu spędzić na niekończących się zakupach. By rzucić okiem na tajską stolicę od nieco innej strony,
warto skorzystać z kolejki BTS i następnie metra aż do przystanku przy parku Lumphini. Po szybkiej
wizycie w tej oazie zieleni chwila wytchnienia czeka na ostatnim piętrze hotelu Banyan Tree, gdzie
mieści się podniebny bar Vertigo – warto tu trafić na zachód słońca. Po całodziennym zwiedzaniu
i powrocie w okolice Khao San nie pozostaje nam nic innego jak udać się na masaż stóp oraz zim-
ne piwo Chang do jednego z barów przy tej słynnej podróżniczej ulicy. Najważniejsze atrakcje Bang-
koku można uznać za odhaczone.
Kup książkę
Poleć książkę
157
i
a
n
d
o
h
c
a
z
-
o
n
c
o
n
ł
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
k
o
k
g
n
a
B
wioski rybackie w delcie rzeki Menam (Chao
Phraya). Znaczenie miasta zaczęło wzra-
stać wraz z rozwojem działalności han-
dlowej kupców z ówczesnej stolicy Ayut-
thayi. Wymiana dóbr odbywała się wów-
czas przede wszystkim drogą morską i pod
tym względem usytuowanie Bangkoku było
strategiczne. Miasto gościło coraz więcej
przybyszów z zagranicy, m.in. Duńczyków,
Portugalczyków czy Francuzów. Ci ostat-
ni ustanowili tutaj nawet spory garnizon,
który został jednak przepędzony w 1688 r.
podczas tzw. oblężenia Bangkoku. Sprzy-
jający Europejczykom ówczesny król Narai
również został obalony.
W 1767 r. Ayutthayę splądrowały woj-
ska birmańskie, a funkcja stołeczna została
przeniesiona do Thonburi – części Bangko-
ku leżącej dziś na zachodnim brzegu rzeki
Menam. Niedługo potem król Rama I zade-
cydował o zmianie lokalizacji i przeniósł ją
na wschodni brzeg (potencjalne zagroże-
nie ze strony Birmy mogło bowiem nadejść
z zachodu), a konkretnie na oddzieloną
niewielkimi kanałami wyspę zwaną Ratta-
nakosin. To właśnie tutaj powstały najbar-
dziej reprezentacyjne budynki nowej stoli-
cy, które można oglądać do dziś, m.in. Pałac
Królewski czy świątynia Wat Pho. Królew-
ska nazwa miasta brzmiała Krung Thep, co
w dowolnym tłumaczeniu oznacza Mia-
sto Aniołów.
Wszyscy kolejni monarchowie rządzący
na przełomie XIX i XX w. mieli swój wkład
w rozwój nowej stolicy. Władcy Rama II
oraz Rama III stawiali przede wszystkim
na budowę świątyń, które prócz pełnie-
nia funkcji sakralnych służyły również jako
szkoły, biblioteki czy szpitale. Kolejni kró-
lowie Rama IV oraz Rama V dbali też o pra-
widłowy rozwój urbanistyczny, wytyczając
nowe drogi i mosty. Pierwszą utwardzo-
ną ulicą była ciągnąca się równolegle do
rzeki Menam i przecinająca Chinatown
Kup książkę
Charoen Krung. Ponowna obecność Euro-
pejczyków w Bangkoku w tym okresie mia-
ła wpływ na wprowadzanie technicznych
innowacji, takich jak rozwój elektryczno-
ści, usług pocztowych i telegraficznych
czy sieci kolejowej.
W czasie II wojny światowej miasto było
celem bombardowań najpierw ze strony
Japończyków, a następnie wojsk alianc-
kich, które usiłowały zniszczyć założone
tam przez nich wojskowe kwatery. Roz-
wój Bangkoku w okresie powojennym był
jeszcze gwałtowniejszy niż na przełomie
poprzednich stuleci. Usprawnienia infra-
strukturalne nie szły jednak w równym tem-
pie z drastycznym wzrostem populacji, co
stało się źródłem problemów komunika-
cyjnych i mieszkaniowych. Podczas II woj-
ny indochińskiej Bangkok był popularnym
celem odwiedzin żołnierzy amerykańskich,
w tym czasie zaczął się też tutaj mocno roz-
wijać przemysł turystyczny.
Dziś miasto jest niepisaną stolicą całe-
go regionu Azji Południowo-Wschodniej,
centrum operacyjnym globalnych kor-
poracji i węzłem transportowym – moż-
na się stąd dostać w dowolne miejsce na
świecie. Posiada też rekordowo długą ofi-
cjalną nazwę: Krung Thep Mahanakhon
Amon Rattanakosin Mahinthara Ayuthaya
Mahadilok Phop Noppharat Ratchathani
Burirom Udomratchaniwet Mahasathan
Amon Piman Awatan Sathit Sakkathattiya
Witsanukam Prasit. Po polsku oznacza to:
„Miasto aniołów, wielkie miasto i rezyden-
cja świętego klejnotu Indry (Szmaragdo-
wego Buddy), niezdobyte miasto Boga,
wielka stolica świata, ozdobiona dziewię-
cioma bezcennymi kamieniami szlachet-
nymi, pełna ogromnych pałaców kró-
lewskich, równa niebiańskiemu domowi
odrodzonego Boga, miasto podaro-
wane przez Indrę i zbudowane przez
Wiszwakarmana”.
Poleć książkę
158
i
a
n
d
o
h
c
a
z
-
o
n
c
o
n
ł
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
k
o
k
g
n
a
B
Warto zobaczyć
Ze względu na potężne rozmiary Bang-
koku opisane atrakcje zostały przedsta-
wione według podziału na najważniejsze
dzielnice.
Wyspa Rattanakosin
i okolice ulicy Khao San
Rattanakosin na pierwszy rzut oka wca-
le nie przypomina wyspy, oddzielona jest
bowiem od reszty miasta jedynie wąskimi
kanałami rzecznymi. To właśnie tutaj znaj-
duje się historyczne i turystyczne centrum
Bangkoku, a większość podróżnych przy-
bywających na chwilę do tajskiej stolicy
spędza tu swoje popołudnie. Głównymi
atrakcjami są Pałac Królewski oraz liczne
świątynie. Ciągnąca się na północ od kró-
lewskich zabudowań ulica Khao San jest
z kolei specyficznym centrum podróżnych
z całego świata, gdyż w jej okolicy znajdu-
je się ogromne zaplecze hotelowo-gastro-
nomiczne. Minusem zakwaterowania w tej
części miasta jest względnie słaba komuni-
kacja – nie dociera tu ani metro, ani kolej-
ka miejska BTS.
Pałac Królewski
i świątynia Wat Phra Kaew
Wielki Pałac Królewski i świątynia Wat
Phra Kaew (Th Na Phra Lan; @ www.pala-
ces.thai.net; ) codz. 8.30–16.30; wstęp
Pływający targ Thaling Chan, Dworzec autobusowy Sai Tai Mai
Bangkok
0
1 km
S
O
M
Stacja kolejowa
Thonburi
Bangkok Noi
Menam
D
E
T P
H
R
A
P
I
N
K
L
Rama VIII
Chakrabongse
Phra Sumen
A
O
Pomnik
Demokracji
Wang Lang
I
t
s
a
r
a
p
h
a
p
A
r
u
n
A
m
a
r
i
n
s. 160
Pałac
Królewski
s. 164
K
O
OEN N
N
M
A
D
A
H
RATC
N ak h o n
Si Ayutthaya
P
hitsan
ulok
Stadion
Ratchadamnoen
Lan Luang
s. 170–171
B a m r u n g M uang
h
c
t
e
p
i
r
T
Worachak
Luang
Bamrung Muang
C
haroen Kru
Yaow
ng
Stacja kolejowa
Hua Lamphong
AT
IR
S
A
D
A
R
T
S
O
T
U
A
g
n
o
h
t T
a
h
t
n
a
B
a
r
at
Menam
Arun A
m
ari
Pomnik
Zwycięstwa
Linia
BTS Sukhumvit
Phetchaburi
Phaya Thai
Ratchathewi
Siam
Linia BTS Sukhumvit
PHLOEN CHIT
National
Stadium
Hua Lamphong
Linia metra
RAMA IV
Sam Yan
t
n
a
n
u
ri D
n
e
H
C
h
a
r
o
e
n
K
r
u
n
g
m
a
r
a
h
t
t
u
r
u
h
p
a
h
a
M
Itsarap
hap
n
K
O
HIP
D
JA
A
R
P
Somdet Chao Phraya
Y a
t
a
L
C h r o e n R a
t
INTHARA PHITHAK
R i m T
Pho Nimit
a i
t f
o
g R
n
a
h
Wongwian Yai
Krung
Thonburi
K R U N G T H O N B U RI
Kup książkę
C
h
a
r
o
e
n
N
a
k
h
o
n
Linia BTS Silom
s. 166–167
C
h
a
r
o
e
n
K
r
u
n
g
M
a
h
a
S
e
t
P h r a y a
S i
g
n
a w o
r
u
S
S il o m
Chong
Nonsi
Saphan
Taksin
Surasak
S A T H O N T H A I
Poleć książkę
Sala
Daeng
S A T H O N N U E A
k
a
z
c
o
r
K
.
M
.
c
a
r
p
o
BANGLAMPHURATTANAKOSINMAŁE INDIECHINATOWNSILOMSIAM159
i
a
n
d
o
h
c
a
z
-
o
n
c
o
n
ł
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
k
o
k
g
n
a
B
500 THB) należą do kompleksu pałacowe-
go. Powstał on w 1782 r., tuż po nadaniu mia-
stu funkcji stołecznej, i przez 150 lat służył
jako siedziba rządzącej krajem monarchii.
Główne wejście znajduje się od północ-
nej strony otaczających go murów. Droga
zwiedzania prowadzi stąd przez zewnętrz-
ny dziedziniec. Tutejsze zabudowania słu-
żyły przede wszystkim jako siedziba królew-
skiej administracji i swą historią sięgają cza-
sów panowania królów Ramy V i Ramy VI.
Prócz ministerstw finansów czy obrony dzia-
łała tu również jednostka zarządzająca kró-
lewskimi słoniami.
Cały wschodni narożnik zewnętrzne-
go dziedzińca zajmuje Wat Phra Kaew,
czyli Świątynia Szmaragdowego Buddy,
wybudowana specjalnie po to, by przetrzy-
mywać w niej święty wizerunek bóstwa.
Posąg Szmaragdowego Buddy został przy-
wieziony do Bangkoku przez króla Ramę I po
zrabowaniu go w Wientianie, co do dziś tkwi
w pamięci Laotańczyków. Wykonana z zielo-
nego jadeitu rzeźba ma ok. 66 cm wysoko-
ści i w ciągu roku trzykrotnie zmienia swój
złoty kostium – w tej ceremonii zawsze bie-
rze udział król lub jedno z jego dzieci.
Obok głównej hali kompleksu świątyn-
nego (bot) znajdują się równie reprezenta-
cyjne budowle królewskiego panteonu
oraz Phra Mondop – biblioteki, w któ-
rej przechowywane są święte buddyjskie
manuskrypty. Ich wnętrza nie są udostęp-
nione zwiedzającym, z wyjątkiem święta
Lotnisko Don Mueang, Dworzec autobusowy Mo Chit, Weekendowe targowisko Chatuchak
Pomnik
Zwycięstwa
Linia
BTS Sukhumvit
Phetchaburi
Phaya Thai
Victory
Monument
Ratchaprarop
a m M it
u
h i a m R
T
Thailand Cultural
Centre
TCHADAPHISEK
A
R
W
a
l
t
h
a
n
a
T
h
a
m
Ambasada RP
RAMA IX
DIN DAENG
Phra Ram 9
AUTOSTRADA SIRAT
Ratchathewi
Siam
mri
a
d
a
h
c
t
a
R
Linia BTS Sukhumvit
PHLOEN CHIT
Makkasan
Phetchaburi
a
e
u
a N
n
a
N
Hua Lamphong
Linia metra
RAMA IV
Sam Yan
National
Stadium
g
n
o
h
t T
P h r a y a
S i
g
n
a w o
r
u
S
S il o m
Chong
Nonsi
S A T H O N T H A I
Nana
Asok
Park
Benjakiti
A
U
T
O
S
T
R
A
D
A
C
H
A
L
E
R
M
M
A
H
A
N
A
K
H
O
N
t
n
a
n
u
ri D
n
e
H
Chit Lom
Ratchadamri
Phloen Chit
m
o
l
i
S
S
Linia BT
u
y
a
h
t
Wit
Sarasin
Park
Lumphini
Si Lom
Sala
Daeng
RAMA IV
Lumphini
S A T H O N N U E A
Kup książkę
Linia SRT Airport link
Phetchaburi
I
R
T
N
O
M
K
O
S
A
a
r
t
e
m
a
i
n
i
L
Sukhumvit
Linia BTS Sukh
u
m
vit
Phrom Phong
SU
K
VIT
H
U
M
L
o
t
n
i
s
k
o
S
u
v
a
r
n
a
b
h
u
m
i
Phetchaburi
g
n
o
h
oi T
S
Thong Lo
QSNCC
Khlong
Toei
Ari
Ekkamai
Dworzec autobusowy
Ekkamai
Poleć książkę
BANGLAMPHURATTANAKOSINMAŁE INDIECHINATOWNSILOMSIAM160
i
a
n
d
o
h
c
a
z
-
o
n
c
o
n
ł
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
k
o
k
g
n
a
B
Chakri (6 kwietnia), kiedy otwiera się drzwi
panteonu. Swoimi rozmiarami wyróżnia się
również złota stupa Phra Si Ratana Che-
di, która ma przypominać podobne monu-
mentalne konstrukcje, zdobiące dawną sto-
licę Ayutthayę. W jej wnętrzu przechowy-
wane są relikwie – kości mostka Buddy.
Opuszczając Wat Phra Kaew, trafiamy na
teren środkowego dziedzińca. Po lewej
stronie widoczny jest pałac Phra Thinang
Boromphiman, zbudowany na zamówienie
króla Ramy V. W jego architekturze widać
wpływy europejskie; wnętrze nie jest nie-
stety udostępnione dla turystów.
Kolejna grupa budynków pałacowych,
nazywana Phra Maha Monthien, stanowią-
ca niegdyś główne pomieszczenia miesz-
kalne dla tajskich królów, mieści w swoich
wnętrzach sale audiencyjne. W zewnętrznej
hali Amarin Winichai Mahaisun odbywa
się większość oficjalnych spotkań z udzia-
łem króla oraz celebrowane są ważne
państwowe uroczystości. Podziwiać tutaj
można dwa masywne, pozłacane trony.
Znajdująca się za nią hala Paisal Taksin
jest miejscem mniej formalnym, które służy-
ło monarchom do odpoczynku oraz podej-
mowania mniej zacnych gości. Tutaj odbyła
Na Phra Lan
Na Phra Lan
Lak Muang
M
a
h
a
R
a
t
Muzeum
Szmaragdowego
Buddy
Hala koronacyjna
Dusit Maha Prasat
Brama
wejściowa
DZIEDZINIEC
ZEWNĘTRZNY
Stupa Phra Si
Ratana Chedi
Wejście na teren Świątyni
Szmaragdowego Buddy
Kasy biletowe
Wyjście z terenu Świątyni
Szmaragdowego Buddy
DZIEDZINIEC
ŚRODKOWY
Hala Amarin
Winichai Mahaisun
Phra
Mondop
Królewski
panteon
S
a
n
a
m
C
h
a
i
Hala święceń ze
Szmaragdowym Buddą
Pałac Phra Thinang
Boromphiman
Hala Chakri
Maha Prasat
Hala Paisal Taksin
Hala Chakrapat
Phiman
M
a
h
a
R
a
t
DZIEDZINIEC WEWNĘTRZNY
(zamknięty dla zwiedzających)
S
a
n
a
m
C
h
a
i
Bangkok
Pałac Królewski
0
100 m
M
a
h
a
R
a
t
g
n
a i W a
h
T
k
a
z
c
o
r
K
.
M
.
c
a
r
p
o
Kup książkę
Poleć książkę
161
i
a
n
d
o
h
c
a
z
-
o
n
c
o
n
ł
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
k
o
k
g
n
a
B
się koronacja króla Ramy III i od tej pory tra-
dycją stało się wręczanie w tym miejscu kró-
lewskim następcom oficjalnych zaproszeń
na ceremonię koronacyjną. Na tyłach kom-
pleksu Phra Maha Monthien zlokalizowana
jest hala Chakrapat Phiman. Pełniła ona
funkcje mieszkalne dla trzech pierwszych
królów z dynastii Chakri i zwyczajem jest
spędzanie tutaj pierwszej królewskiej nocy
tuż po koronacji.
Kolejną ważną budowlą na terenie środ-
kowego dziedzińca jest hala Chakri Maha
Prasat. Jej ciekawa architektura, która sta-
nowi połączenie stylów europejskich oraz
tajskich, jest wynikiem sporu, jaki wynik-
nął między królem Ramą V a innymi człon-
kami jego dworu. Nie potrafili oni pogo-
dzić swoich wizji na temat stylu nowej hali,
w wyniku czego powstał europejski budy-
nek z typowo tajskim dachem, nazywany
potocznie „cudzoziemcem w tajskiej czap-
ce”. Odwiedzający mogą tu obejrzeć histo-
ryczną kolekcję broni.
Ostatnim ważnym budynkiem w tej czę-
ści kompleksu jest hala koronacyjna Dusit
Maha Prasat. To jedna z bardziej dystyn-
gowanych konstrukcji Wielkiego Pałacu,
powstała pod koniec XVIII w. z polecenia
władcy Ramy I. Znajdujące się tutaj tron
oraz łoże zdobione są masą perłową. Wnę-
trze hali koronacyjnej służyło też do wysta-
wiania zwłok zmarłych władców oraz człon-
ków królewskiego rodu.
Budynki znajdujące się w południowej
części kompleksu pałacowego są całkowicie
wyłączone z publicznych odwiedzin. W dro-
dze powrotnej z hali koronacyjnej w kie-
runku wyjścia warto wstąpić do Muzeum
Szmaragdowego Buddy, gdzie ekspo-
natami są choćby dawne kostiumy świętej
rzeźby. Jest to zwykle ostatni budynek na
tutejszej trasie zwiedzania.
Odwiedziny na terenie kompleksu war-
to zaplanować na powszedni dni tygodnia,
Kup książkę
gdyż w weekendy dostęp do wybranych
budynków może być ograniczony. Wyma-
gany będzie odpowiedni strój, warto też
zabrać ze sobą dużą butelkę wody i poja-
wić się na miejscu jak najwcześniej rano,
przed masowym najazdem grup zorga-
nizowanych.
Sanam Luang
Choć Sanam Luang (owalny plac na pół-
noc od Wielkiego Pałacu Królewskiego), spo-
rych rozmiarów plac ceremonialny, nie peł-
ni roli typowej atrakcji turystycznej, na co
dzień funkcjonuje jako park i miejsce rekre-
acji. W zatłoczonej tajskiej stolicy tak duża
ilość przestrzeni w ścisłym centrum miasta
może zrobić na odwiedzających wrażenie.
Funkcje ceremonialne Sanam Luang pełni
już od czasów króla Ramy I. Ostatnim zna-
czącym wydarzeniem były tutaj w 2012 r.
uroczystości kremacyjne księżniczki Bejara-
tany Rajasudy, jedynej córki króla Ramy VI.
Wieczorem warto się tu wybrać na pik-
nik z pięknym widokiem na pobliski kom-
pleks pałacowy.
Świątynia Wat Pho
Położona na południe od murów Wielkiego
Pałacu Królewskiego świątynia Wat Pho
(Th Sanam Chai, wejście od Th Thai Wang;
@ www.watpho.com; ) codz. 8.00–18.30;
wstęp 200 THB) nazywana jest potocz-
nie świątynią leżącego Buddy ze wzglę-
du na znajdującą się w niej ogromną rzeź-
bę bóstwa w pozycji spoczynku. Rozbu-
dowywany przez kolejnych tajskich wład-
ców kompleks sakralny uważany jest za naj-
starszy w Bangkoku, a jego początki sięga-
ją XVII w. Postać leżącego Buddy nie znaj-
dowała się tu jednak od początków istnie-
nia świątyni, ale została dodana w XIX w.
przez króla Ramę III.
Po wejściu na teren kompleksu jako
pierwszy napotyka się właśnie budynek
Poleć książkę
198
i
a
n
d
o
h
c
a
z
-
o
n
c
o
n
ł
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
ł
a
n
c
o
n
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
Tajlandia północna
Nie warto podejmować prób porównania
południowej części Tajlandii z północną –
różnice mogłyby wskazywać, że odwiedza
się w zasadzie odrębny kraj. Plaże i palmy
zastąpione są tutaj falującymi po horyzont
wzgórzami i zielonymi dolinami wypły-
wających z nich rzek. To nadal egzotyka,
choć w zupełnie innym wydaniu – miłośni-
cy ciepła i piasku będą musieli uzbroić się
tutaj w dodatkową koszulę lub polar, gdyż
Jak to się robi w stylu Lanna?
Podróżując po północnej Tajlandii, niejedno-
krotnie spotkamy się z pojęciem „stylu Lan-
na”, odnoszącym się głównie do architektury.
Regionalne świątynie różnią się od tych, któ-
re spotkać można w Bangkoku czy na połu-
dniu kraju. Ich cechą charakterystyczną są
znacznie bardziej pochyłe i wielopoziomowe
dachy, niekiedy prawie dotykające podłoża.
Tradycyjnie łączy się w nich mocno kontrastu-
jący biały tynk z żywymi kolorami brązowego
drewna, z którego zrobione są np. kolumny.
W drewnie wykonuje się też wiele misternych
zdobień i detali. Ze względu na panujący tu
umiarkowany klimat nieco mniejsze są rów-
nież okna i drzwi, tak aby utrzymać w środku
wyższą temperaturę. W regionie spotkać moż-
na także inne budynki w stylu Lanna, w któ-
rych można dostrzec elementy wywodzące
się z Birmy czy Laosu, np. oktagonalna stu-
pa w miasteczku Chiang Saen (region Złote-
go Trójkąta). Dla miłośników architektury cie-
kawą lekturą będzie anglojęzyczne opraco-
wanie Lanna Colonial – A Return to Elegance
autorstwa Chairata Usavangkula, przybliża-
jące budownictwo omawianego stylu w cza-
sach bardziej współczesnych – począwszy od
XIX w. Można go ściągnąć ze strony butikowe-
go hotelu Ping Nakara w Chiang Mai (@ www.
pingnakara.com).
Kup książkę
temperatury należą do najbardziej umiar-
kowanych w Tajlandii.
Dla wielu turystów jedynym kontak-
tem z regionem północnym będzie wizy-
ta w Chiang Mai, jest to jednak zaledwie
skromna wizytówka tego, co ta część kra-
ju ma do zaoferowania. Historyczne kró-
lestwo Lanna pełne jest atrakcji kultural-
nych, a bogata przyroda sprawia, że moż-
liwości aktywnego spędzania czasu są
bardzo rozbudowane, począwszy od wędró-
wek, a skończywszy na raftingu. Ze wzglę-
du na górski teren, najlepszą metodą prze-
mieszczania się jest posiadanie własnego
środka transportu, np. wynajętego skutera.
Znana pętla motocyklowa Mae Hong Son
prowadzi przez prawdziwie odizolowane
części rejonu, niemal dotykające birmań-
skiej granicy.
Terenem szczególnie ciekawym jest
położony na północ od Chiang Rai Złoty
Trójkąt, gdzie na przełomie wieków kwitł
handel opium oraz przenikały się histo-
rie trzech krajów: Birmy, Laosu i Tajlandii.
Ta bliskość granic jest też jednym z czynni-
ków wpływających na bogactwo etniczne
regionu – na tutejszych targowiskach wciąż
można spotkać ubrane w tradycyjne stro-
je kobiety handlujące plonami z własnego
pola. Stwierdzenie, że ten północna Tajlan-
dia jest kulturalnym sercem kraju, nie ma
w sobie wiele przesady.
Historia
Tereny północnej Tajlandii są miejscem pra-
dawnych migracji ludów tajskich z obsza-
rów południowych Chin. Pierwsze króle-
stwa istniały tu już ok. VIII w. Najważniej-
szą historycznie rolę w tym regionie pełni-
ły jednak stolice dwóch nieco późniejszych
Poleć książkę
199
i
a
n
d
o
h
c
a
z
-
o
n
c
o
n
ł
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
i
a
M
g
n
a
h
C
i
tajskich królestw: Sukhothai i Lanny. Zdecy-
dowana większość obszarów północy znaj-
dowała się przez wieki na terytorium tego
drugiego. Państwo Lanna, zwane „Króle-
stwem miliona pól ryżowych”, funkcjono-
wało tu między XIII a XVIII w., przez więk-
szość tego czasu znajdując się pod pano-
waniem sąsiedniej Birmy. Choć najwięcej
pomników w regionie poświęconych jest
założycielowi królestwa, władcy o imie-
niu Mangrai, okres największego rozkwi-
tu Lanny przypadł na czasy panowania
króla Tilokoraja (XV w.). Władca ten, będą-
cy żarliwym wyznawcą buddyzmu, skwa-
pliwie popierał rozwój tej religii. Po jego
śmierci wewnętrzne walki o władzę szyb-
ka doprowadziły do opanowania Lanny
przez Birmańczyków. Mimo licznych prób
rewolt państwo pozostało w ich rękach aż
do 1775 r. Późniejsi królowie tajscy z dyna-
stii Chakri wnieśli dużo wysiłku w scalanie
regionu jako integralnej części współcze-
snej Tajlandii.
Chiang Mai
. 201 tys.
Niepisana stolica dalekiej tajskiej Północy
nie jest wcale, jak może się wydawać nie-
którym podróżnym, niewielkim położo-
nym między górami miasteczkiem. Według
oficjalnych danych Chiang Mai jest czwar-
tym pod względem populacji ośrodkiem
miejskim w kraju. Tutejsze góry nie leżą tak
blisko, by rzucać cień na centrum miasta,
ale majaczą w oddali na horyzoncie i aby
do nich dotrzeć, trzeba odbyć wycieczkę
za miasto. Stolica regionu ma niebywale
dobrą prasę, być może ze względu na spo-
rą liczbę zamieszkujących tu cudzoziem-
ców. Niższe niż na centralnych równinach
temperatury i znacznie przystępniejsze
ceny niż w Bangkoku przy jednoczesnym
Kup książkę
dostępie do wszystkich potrzebnych usług
czynią z Chiang Mai wymarzone miejsce
dla osób osiedlających się w Tajlandii. Pod
względem turystycznym miasto jest rajem
dla miłośników architektury świątynnej
(obiektów sakralnych jest tu ponad 300!)
oraz… zakupoholików. Odbywające się
tu duże weekendowe targowiska zadowo-
lą każdego łowcę pamiątek i będą świetną
okazją do degustacji przysmaków tajskiej
północy. Dziesiątki agencji turystycznych
ułatwiają wydostanie się z miasta na krót-
ki trekking czy przejażdżkę na słoniu, aby
jednak posmakować prawdziwej górskiej
atmosfery, trzeba wydostać się z Chiang
Mai nieco dalej.
Historia
Przemieszczając się z Bangkoku na północ,
podąża się śladem stolic kolejnych histo-
rycznych królestw. Po Ayutthayi i Sukhothai
pojawia się Chiang Mai jako główny ośrodek
dawnego królestwa Lanna. W 1996 r. mia-
sto obchodziło 700-lecie swojego istnienia.
Zostało ono założone w 1296 r. decyzją kró-
la Mangrai w miejscu wcześniej istniejące-
go tu ośrodka. Chiang Mai przejęło funk-
cję stołeczną od położonego dalej na pół-
noc Chiang Rai i od samego początku było
mocno ufortyfikowane ze względu na bli-
ską granicę z Birmą. Stanowiło ważny przy-
stanek na szlakach handlowych wiodących
z Chin do portów Morza Andamańskiego.
Królestwo Lanna osiągnęło szczyt swojej
potęgi w XV w. wraz z ekspansją niemal we
wszystkich kierunkach – od współczesnej
Birmy przez Chiny aż po Laos. Ten dyna-
miczny rozwój miał jednak swoje konse-
kwencje. Królewska armia była zaangażo-
wana w odpieranie coraz częstszych ata-
ków nieprzyjaciół, aż w końcu w 1558 r.
Lanna poddała się wojskom birmańskim
i znalazła się pod ich panowaniem na
Poleć książkę
200
i
a
n
d
o
h
c
a
z
-
o
n
c
o
n
ł
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
i
a
M
g
n
a
h
C
i
ponad dwa kolejne stulecia. To m.in. tu
kreślono plany kolejnych najazdów na kró-
lestwo Ayutthaya, które ostatecznie rów-
nież padło ofiarą birmańskiej siły. Chiang
Mai, dalej zarządzane przez osobną dyna-
stię, powróciło w tajskie ręce w 1775 r., a stu-
lecie później tutejsze obszary uznano ofi-
cjalnie za część Syjamu. Po krótkim okresie
niemal całkowitego opuszczenia (1776–91)
miasto znów zaczęło się rozwijać, nabie-
rając współczesnej formy. Dziś swym zna-
czeniem ustępuje jedynie tajskiej stolicy.
Prócz turystyki w ramach akcji „Chiang Mai
Creative City” promuje się je jako centrum
inwestycji i biznesu.
Warto zobaczyć
Główną zabytkową część Chiang Mai ota-
czają stare mury miejskie o niemal ideal-
nym kształcie kwadratu – dwa boki mają
długość 2 km, a pozostałe 1,8 km. Najwięcej
atrakcji poza fortyfikacją znajduje się po jej
wschodniej stronie. Podążając stąd w kie-
runku rzeki wzdłuż Th Chang Moi, natrafimy
na targowisko Warorot, które jest sercem
tutejszego niewielkiego Chinatown.
Świątynie starego miasta
Najważniejsza budowla sakralna w mieście
to usytuowana wśród zieleni świątynia Wat
Sermsuk
HUAYKAEW
Hussadhisawee
Maneenopparat
Chang Phuak 2
Dworzec autobusowy
Chang Phuak
C
h
a
n
g
P
h
u
a
kCh a n
g P huak 1
a
l
e
m K
a
n
a
S
Północna brama miejska
Chang Phuak
e l a
S a n a m K
Un Ari 1
n
o
h
t
a
d
a
s
t
A
U
n
A
r
i
Wang Sing Kham 1
g samut
uan
M
Wichayanon
R
a
t
c
h
a
w
o
n
g
Tai W a n g
S
it
h
i
w
o
n
Chiński łuk –
wjazd do Chinatown
gse
n
a
h
C
g M o i
,
p
e
h
t
u
S
a
r
ó
G
m
u
i
r
a
w
k
a
z
a
r
o
o
o
z
e
k
s
j
e
M
i
i
Sai 6
Sai 2
Suthep
Szpital Chiang
Mai Ram
t
i
R
g
n
a
e
u
r
n
u
B
k
a
r
A
Sin g h a r a t
3
Singharat 2
Arak 5
Intrawarorot
k
a
r
A
t
i
R
g
n
a
e
u
r
n
u
B
Świątynia Wat
n
a
Phra Singh
m L
a
S
Ratchamanka
Manee Nopparat
Sri Poom
Hug Hostel
S i n g harat 4
Wiang Kaew
S
i
n
g
h
a
r
a
t
Cozytel
Chiang Mai
Ratvithi
Centrum Sztuki i Kultury /
Centrum Historyczne
Intrawarorot
Manee Nopparat
Sri Poom
Sindy
Guesthouse
Świątynia Wat
Chiang Man
n
a
b
a
h
J
P
r
a
p
o
k
k
l
o
a
Pomnik
Trzech Króli
R
a
t
c
h
a
p
a
k
h
i
n
a
i
Muzeum
Folkloru
Lanny
Kanjana
Moon Muang 6
hi 1
t
i
v
t
a
R
Baan Nam Sai
Chang Moi Kao
m
o
o
p
a
y
i
a
h
C
g
n
a
e
u
M
n
u
M
Niedzielne
targowisko
Rachadamnoen
Świątynia Wat
Chedi Luang
Główna brama
miejska Tha Phae
Rachadamnoen
Tha Phae
n
a
b
a
h
J
Ratchamanka
P
r
a
p
o
k
Taj Mahal
k
l
o
a
Biuro Flight
of the Gibbon
Taste from
Heaven
R
a
t
c
h
a
m
a
o kklao 7
p
P r a
n
k
a
6
Rock Climbing
Adventures
Loi Kroh
n
a
s
a
h
c
t
o
K
g
n
a
e
u
M
n
u
M
Something
Different Tours
pakhinai
a
h
c
t
a
R
Ratchamanka 7
Sa m Lan 7
n
a
L
m
a
S
Deejai
Backpackers
Sam La n 6
k
a
r
A
Park Nong
Buak Hard
Bumrung Buri
L
O
D
I
H
A
M
Lotnisko
Chang Lor
Wua Lai 2
t
e
n
a
p
i
h
T
Kup książkę
Bumrung Buri
ai
a L
u
W
Sobotnie
targowisko
m
a
r
a
t
n
Na
Rat Chiang Saen
Sridonchai
R
a
g
a
n
g
Sridonchai
n
Kampa
k
a
z
c
o
r
K
.
M
.
c
a
r
p
o
Poleć książkę
Phra Singh (Th Singharat; wstęp wolny),
która każdego roku stanowi centrum obcho-
dów wielu religijnych festiwali. Datowana
na połowę XIV w. nie jest najstarszą świąty-
nią w Chiang Mai, jednak jej prestiż wynika
z przechowywanego tu przez wieki wize-
runku Buddy podarowanego przez samego
króla Sri Lanki (dzisiejsza figura nie jest nie-
stety oryginalna). Niemal wszystkie budowle
kompleksu świątynnego mają skompliko-
wane, często wielobarwne zdobienia; war-
to zwrócić szczególną uwagę na kamienne
podwyższenie, na którym znajduje się nie-
wielka biblioteka (budynek po prawej stro-
nie od głównej hali modlitewnej).
n
o
h
t
a
d
a
s
t
A
U
n
A
r
i
Un Ari 1
m
o
o
p
a
y
i
a
h
C
g
n
a
e
u
M
n
u
M
Baan Nam Sai
Chang Moi Kao
Główna brama
miejska Tha Phae
Tha Phae
Biuro Flight
of the Gibbon
Loi Kroh
g
n
a
s
a
h
c
t
o
K
Something
Different Tours
Sridonchai
R
a
g
a
n
g
D
w
o
r
z
e
c
a
u
t
o
b
u
s
o
w
y
A
r
c
a
d
e
D
w
o
r
z
e
c
k
o
e
o
w
y
j
l
Wang Sing Kham 1
Chiang Mai
0
250 m
g samut
uan
M
m
a
h
g K
in
S
g
n
a
W
en R at
o
r
a
h
C
a r a t
w
a
n
w
e
a
K
Wichayanon
R
a
t
c
h
a
w
o
n
g
W
i
c
h
a
y
a
n
o
n
Tai W a n g
S
it
h
i
w
o
n
Chiński łuk –
wjazd do Chinatown
gse
n
a
h
C
g M o i
C
h
a
r
o
e
n
R
aj
d
Targowisko
Warorot
Tha Phae
n
i
d
g
n
a
p
m
a
K
n
la
g K
n
a
h
C
1
e
a
h
P
a
h
T
Nocne
targowisko
P
i
n
g
P
r
a
i
s
a
n
e
e
Charoen Mueang
C
h
a
r
o
e
n
P
r
a
t
h
e
t
C
h
i
a
n
g
M
a
i
-
L
a
m
p
Loi K roh
h
u
n
Loi Kroh
4
h
o
r
K
oi
L
n
la
K
g
n
a
h
C
Sridonchai
n
di
g
n
Kampa
Kup książkę
Anusan Sunthon
Srido n c h a i
C
h
a
r
o
e
n
P
r
a
t
h
e
t
201
i
a
n
d
o
h
c
a
z
-
o
n
c
o
n
ł
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
i
a
M
g
n
a
h
C
i
Świątynia Wat Chedi Luang (Th Phra
Pokklao; wstęp wolny) to drugi równie istot-
ny w Chiang Mai obiekt sakralny. Przez krót-
ki czas przechowywano tutaj wizerunek
Szmaragdowego Buddy, który jest naj-
świętszą rzeźbą bóstwa w kraju (dziś mie-
ści się w świątyni Wat Phra Kaew w Bang-
koku). Najważniejszą budowlą kompleksu
jest częściowo zrujnowana stupa, która za
czasów świetności była najwyższą konstruk-
cją w królestwie Lanna – przekraczała 80 m.
Nie wiadomo dokładnie, w jaki sposób chedi
straciła swój wierzchołek, różne wersje zda-
rzeń mówią o trzęsieniu ziemi lub niecelo-
wym działaniu króla Taksina, który przepę-
dzał z miasta Birmańczyków.
Usytuowana w północno-wschodnim
narożniku starego miasta świątynia Wat
Chiang Man (Th Ratchaphakinai; wstęp wol-
ny) uważana jest za jego najstarszą budow-
lę sakralną. Datuje się ją na 1296 r., czyli czas
powstania Chiang Mai. Uważa się, że począt-
kowo zamieszkiwał tutaj sam założyciel mia-
sta, król Mangrai. Najstarszym budynkiem
kompleksu jest tzw. stupa słoni, nazywa-
na tak ze względu na ogromne rzeźbienia
tych zwierząt na jej postumencie. Skarba-
mi są dwa wizerunki Buddy: kamienny oraz
kryształowy. Ten pierwszy pochodzi z Indii
lub Sri Lanki i może liczyć nawet 2500 lat.
Muzea
Centrum Sztuki i Kultury (Th Prappo-
klao, za pomnikiem trzech króli; @ www.
cmocity.com; ) wt.–nd. 8.30–17.00; wstęp
90 THB, bilet zbiorowy umożliwiający wej-
ście do kilku muzeów 180 THB) zlokalizo-
wane jest w części starego miasta zwanej
muzealną (okolice Th Prappoklao). Obiekt
ma swoją siedzibę w zabytkowym budyn-
ku władz miejskich Chiang Mai, który jest
atrakcją samą w sobie. Rozmieszczone na
kilku piętrach wystawy są rozplanowane nie-
co chaotycznie; obejmują swym zakresem
Poleć książkę
202
i
a
n
d
o
h
c
a
z
-
o
n
c
o
n
ł
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
i
a
M
g
n
a
h
C
i
tematykę kultury północnej Tajlandii oraz
jej tła historycznego.
Ze względu na swą formę muzeum powin-
no zaciekawić dzieci.
Otwarte dopiero w 2013 r. Centrum Histo-
rycznym (Th Ratvithi, za budynkiem Cen-
trum Sztuki i Kultury; @ www.cmocity.com;
) wt.–nd. 8.30–17.00; wstęp 90 THB, bilet
zbiorowy umożliwiający wejście do kil-
ku muzeów 180 THB) przedstawia historię
regionu od czasów prehistorycznych i sku-
pia się w dużej mierze na okresie świetno-
ści królestwa Lanna. Wystawy są częściowo
interaktywne. Podczas budowy muzeum
odnaleziono pozostałości starożytnej świą-
tyni, które można teraz oglądać w jego piw-
nicach jako jedną z wystaw.
Ostatni z trzech wartych uwagi obiek-
tów muzealnych położonych blisko siebie
to Muzeum Folkloru Lanny (Th Prappo-
klao, naprzeciwko Centrum Sztuki i Kultury;
@ www.cmocity.com; ) wt.–nd. 8.30–17.00;
wstęp 90 THB, bilet zbiorowy umożliwiający
wejście do kilku muzeów 180 THB), miesz-
czące się w dawnym budynku sądu. Zamiast
typowych wystaw można tu znaleźć spo-
ro scen rodzajowych z życia mieszkańców
Lanny przedstawionych za pomocą figur
woskowych ubranych w tradycyjne stroje.
Inne ciekawe miejsca
Uliczne targowiska (sobota – wzdłuż
Th Wualai, niedziela – wzdłuż Th Ratchadam-
noen). Głównym dniem targowym w Chiang
Mai jest niedziela. To właśnie wtedy póź-
nym popołudniem zamykana jest dla ruchu
samochodowego jedna z głównych arte-
rii starego miasta, by zrobić miejsce setkom
stoisk sprzedających rękodzieło, koszulki
i wiele produktów regionalnych, które świet-
nie nadają się jako prezenty i pamiątki. Bazar
odbywający się w soboty w innym miej-
scu (na południe, poza murami miejskimi)
jest równie interesujący, choć nieco mniej-
szy. Jeśli nie udało się przybyć do miasta
w weekend, codzienne nocne targowisko
działa również w godzinach wieczornych
przy Th Chang Khlan (ok. 1 km od głównej
wschodniej bramy murów miejskich).
- Miejskie zoo oraz akwarium (przy
samym końcu biegnącej z północno-za-
chodniego krańca murów miejskich Th Huay
Kaew; @ www.chiangmaizoo.peam.biz;
) codz. 8.00–17.00; wstęp 150 THB) cieszy
m
o
c
.
k
c
o
t
s
r
e
t
t
u
h
S
Świątynia Wat Phra Singh
Kup książkę
Poleć książkę
|
t
r
a
m
S
o
h
n
i
t
r
a
m
©
203
i
a
n
d
o
h
c
a
z
-
o
n
c
o
n
ł
ó
p
a
d
n
a
i
l
j
a
T
i
a
M
g
n
a
h
C
i
się bardzo dobrą reputacją w kraju, a wizy-
ta tutaj jest dobrym pomysłem dla rodzin
z dziećmi oraz osób, które nie planują
wypatrywać azjatyckiej fauny w plene-
rze. Codziennie odbywają się tu ciekawe
pokazy z udziałem egzotycznych zwie-
rząt, np. karmienie emu przez tubę. W zoo
podziwiać można m.in. lwy, tygrysy, niedź-
wiedzie, gibony, a nawet niepochodzące
stąd żyrafy czy pingwiny. Tuż obok znaj-
duje się oferująca wiele atrakcji góra Doi
Suthep (zob. s. 205).
Dojazd
Ô Autobus. Głównym długodystansowym węzłem
autobusowym jest dworzec Arcade, położony ok.
3 km na północny wschód od centrum miasta.
Aby się tu dostać, najlepiej zatrzymać songthaew
(cena ok. 50 THB) wzdłuż Th Tai Wang, która roz-
poczyna się niedaleko wschodniej ściany murów
miejskich. Z tutejszych dwóch terminali (nume-
rowanych 2 i 3) autobusy odjeżdżają do wielu
miejsc w Tajlandii, takich jak Chiang Rai (cena od
150 THB, czas przejazdu 3–4 godz.), Mae Sai (od
170 THB, ok. 5 godz.) na północnej granicy z Birmą,
Pai (od 100 THB, 3–4 godz.), Mae Sot (od 240 THB,
ok. 7 godz.) na zachodniej granicy z Birmą, Sukho-
thai (od 200 THB, ok. 5 godz.), Ayutthaya czy Bang-
kok (oba od 350 THB, 10–11 godz.). Trasa międzyna-
rodowa wiedzie z Chiang Mai do Louangphrabang
(od 1200 THB; @ www.ayaservice.com), jednak jest
to ponad 20-godzinna podróż. Pojazd zatrzymuje
się też po drodze w laotańskich Louang Namtha
i Muang Xay (Udomxai). Autobusy kursujące na
krótkich trasach wewnątrz prowincji Chiang Mai
odjeżdżają z mniejszego dworca Chang Phuak
(zwanego też terminalem nr 1), kilkaset metrów
na północ od północnej bramy murów miejskich
(Th Chang Phuak). Prócz autobusów na niedługich
trasach kursują także często songthaew.
Ô Pociąg. Chiang Mai jest ostatnim miastem na tra-
sie północnej linii kolejowej, pociągiem dostanie-
my się stąd zatem jedynie na południe. Dojechać
stąd można m.in. do Phitsanulok (cena od 400 THB,
kuszetki w 2. klasie, czas przejazdu 7–8 godz.), Lop
Buri, Ayutthayi (oba od 500 THB, 10–11 godz.) czy
Kup książkę
samego Bangkoku (od 600 THB, ok. 12 godz.). Dwo-
rzec kolejowy jest zlokalizowany ok. 3 km w linii
prostej od głównej wschodniej bramy murów miej-
skich – należy podążać wzdłuż Th Tha Phae, któ-
ra za mostem zmienia się w Th Charoen Muang.
Ô Samolot. Popularny wśród turystów Międzyna-
rodowy Port Lotniczy Chiang Mai (@ www.
chiangmaiairportthai.com) mieści się bardzo bli-
sko centrum – ok. 4 km w kierunku południowo-
zachodnim. Dojazd tuk-tukiem lub songthaew nie
powinien kosztować więcej niż 60–70 THB. Naj-
bardziej atrakcyjne cenowo loty wewnątrz Tajlan-
dii oferują linie Air Asia, m.in. do Krabi, Surat Tha-
ni (ceny od 60 USD) czy Bangkoku (od 40 USD),
gdzie można się przesiąść na połączenia do wie-
lu zakątków regionu. Przydatne loty międzynaro-
dowe obejmują np. Louangphrabang (Lao Airli-
nes; cena od 140 USD).
Ô Transport miejski. Z powodu braku autobu-
sów miejskich jedyną formą komunikacji publicz-
nej w Chiang Mai są tuk-tuki oraz zbiorowe tak-
sówki songthaew. Część tych drugich kursuje na
sztywno ustalonych trasach, zwykle jest jednak są
one opisane w języku tajskim. Krótkie przejażdż-
ki po mieście kosztują zwykle 20–30 THB, wię-
cej w wypadku kursów na lotnisko czy dworce.
Tuk-tuki są nieco droższe, gdyż zabierają mniej
pasażerów. Najdroższym wyborem pozostają
taksówki samochodowe, których kierowcy kon-
sekwentnie odmawiają włączania taksometru –
dystanse w mieście są na tyle krótkie, że byłoby
to dla nich nieopłacalne. Wypożyczalnie rowe-
rów (ceny od 50 THB za dzień) i skuterów (od
150 THB za dzień) są wszechobecne na terenie
starego miasta.
$ Noclegi
Oferta zakwaterowania w każdym przedziale ceno-
wym jest ogromna. Większość obiektów jest dogod-
nie zlokalizowana wewnątrz murów starego miasta
lub bezpośrednio tuż za nimi, najwięcej od stro-
ny wschodniej.
Ô Baa Nam Sai Hotel, 12 Soi 5, Th Moon Muang;
( +66 53 326653; @ www.bannamsai.blogspot.
com; dwójki od 600 THB. Położony w sercu dziel-
nicy hotelowej starego miasta, bardzo blisko nie-
dzielnego targowiska. Pokoje z prywatnymi łazien-
kami w świetnej cenie w stosunku do standardu.
Poleć książkę
Pobierz darmowy fragment (pdf)