Darmowy fragment publikacji:
Toskania
i Wenecja
Ubezpieczenie
w podróży
wodnika: Marii Magdalenie Lasce, Magdalenie Kubas, Agnieszce Liszce.
Autorka przewodnika: Agnieszka Masternak
Dziękujemy również autorkom, których teksty wykorzystano podczas opracowania prze-
Redaktor prowadzący: Maciej Żemojtel
wodnika: Marii Magdalenie Lasce, Magdalenie Kubas, Agnieszce Liszce.
Redakcja i korekta: Jacek Okarmus
Autorka przewodnika: Agnieszka Masternak
Skład: DAKA – Studio Graficzne
Redaktor prowadzący: Maciej Żemojtel
Dziękujemy również autorkom, których teksty wykorzystano podczas opracowania prze-
Projekt okładki: hotmedia
Redakcja i korekta: Jacek Okarmus
wodnika: Marii Magdalenie Lasce, Magdalenie Kubas, Agnieszce Liszce.
Skład: DAKA – Studio Graficzne
Projekt okładki: hotmedia
Redaktor prowadzący: Maciej Żemojtel
Redakcja i korekta: Jacek Okarmus
Skład: DAKA – Studio Graficzne
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej pu-
Projekt okładki: hotmedia
blikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną,
a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw
autorskich niniejszej publikacji.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej pu-
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.
blikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną,
Autorka oraz wydawnictwo Helion dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były
a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw
kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za zwią-
autorskich niniejszej publikacji.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej pu-
zane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autorka oraz wydawnictwo Helion
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.
blikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną,
nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informa-
Autorka oraz wydawnictwo Helion dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były
a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw
cji zawartych w książce.
kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za zwią-
autorskich niniejszej publikacji.
zane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autorka oraz wydawnictwo Helion
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.
nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informa-
Autorka oraz wydawnictwo Helion dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były
cji zawartych w książce.
kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za zwią-
zane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autorka oraz wydawnictwo Helion
Wydawnictwo Helion
nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informa-
cji zawartych w książce.
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
tel.: 32 2309863
Wydawnictwo Helion
e-mail: redakcja@bezdroza.pl
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
księgarnia internetowa: http://bezdroza.pl
tel.: 32 2309863
e-mail: redakcja@bezdroza.pl
Wydawnictwo Helion
księgarnia internetowa: http://bezdroza.pl
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
Drogi Czytelniku!
tel.: 32 2309863
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres:
e-mail: redakcja@bezdroza.pl
http://bezdroza.pl/user/opinie/?betow1
Drogi Czytelniku!
księgarnia internetowa: http://bezdroza.pl
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres:
http://bezdroza.pl/user/opinie/?betow1
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres:
http://bezdroza.pl/user/opinie/?betow1
Wydanie I
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
ISBN: 978-83-246-8720-6
Copyright © Helion, 2014
Wydanie I
ISBN: 978-83-246-8720-6
Copyright © Helion, 2014
Wydanie I
ISBN: 978-83-246-8720-6
Copyright © Helion, 2014
• Księgarnia internetowa
• Lubię to!
• Kup książkę
• Poleć książkę
• Oceń książkę
Nasza społeczność
Toskania
i Wenecja
Kup książkę
Poleć książkę
i
j
c
e
n
e
W
i
i
i
n
a
k
s
o
T
e
j
c
k
a
r
t
A
ZABYTKI ARCHITEKTURY I MALARSTWA
Freski Piera della Francesca
w Arezzo
Cykl pięknych fresków Piera della
Francesca w kościele Franciszka-
nów w Arezzo.
Piazza del Campo w Sienie
Centralny plac o charakterystycznym
kształcie, otoczony wspaniałymi zabyt-
kami architektury, na którym skupia się
życie tego niezwykłego miasta.
Katedra Santa Maria del Fiore
i Baptysterium we Florencji
Imponująca katedra z ogromną kopułą autor-
stwa Bruneleschiego. Leżące przy niej Bapty-
sterium jest najstarszym budynkiem sakral-
nym we Florencji.
Wieże w San Gimignano
San Gimignano jest miastem, któ-
rego wygląd ukształtowała swo-
ista rywalizacja jego bogatych
mieszkańców o to, kto wzniesie
najwspanialszą wieżę. Z ponad
70 wież mieszkalnych do dziś za-
chowało się 14.
Campo dei Miracoli w Pizie
Znane przede wszystkim z Krzywej Wieży pi-
zańskie „Pole Cudów” zachwyca także innymi
arcydziełami architektury, jak katedra, bapty-
sterium i Camposanto (cmentarz).
Starówka Lukki
W całości otoczona oryginalnymi śre-
dniowiecznymi murami, w których obrę-
bie znajduje się wiele romańskich kościo-
łów i przepiękny plac Amfiteatralny (Piazza
dell’Anfiteatro), który zachował owalny kształt
stojącego tu niegdyś rzymskiego teatru.
Pałac Dożów w Wenecji
Pałac dawnych władców Wenecji. W jego
wnętrzu można podziwiać bogatą kolekcję
malarstwa weneckiego z obrazami takich ar-
tystów, jak Tiepolo, Veronese, Tintoretto, Tycjan
i wielu innych.
Katedra w Prato
Kryje piękny cykl fresków Fi-
lippa Lippiego i innych arty-
stów wczesnego renesansu.
Bazylika św. Marka w Wenecji
Wspaniała świątynia dominująca nad central-
nym placem Wenecji. Łączy w sobie wschodnie
i zachodnie style architektoniczne.
i
j
c
e
n
e
W
i
i
i
n
a
k
s
o
T
e
j
c
k
a
r
t
A
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
94
i
d
o
l
l
o
C
|
i
a
n
a
k
s
o
T
Atrakcja, która przyciąga rokrocznie
miliony małych i dużych zwiedzających
z całych Włoch i nie tylko, to park Pinokia
wstęp: III–X 11 EUR, ulgowy 8 EUR; XI–II
10 EUR, ulgowy 7 EUR. Powstał on w latach
1956–87 i nie jest typowym, kolorowym
parkiem zabaw pełnym rozrywek, co nie
znaczy jednak, że dzieci będą się tu nudzić.
Można tu oglądać, świetnie wkomponowane
w zieloną przestrzeń parku, figury z brązu
autorstwa włoskich artystów, które przedsta‑
wiają postaci z bajki o drewnianym chłopcu.
Są tu też mozaiki opowiadające historię Pi‑
nokia. Możemy również odwiedzić wioskę
Pinokia (Villaggio di Pinocchio). Znajduje się
tu też najwyższa na świecie drewniana statua
Pinokia, która mierzy 16 metrów. W domku
organizowane są zabawy dla dzieci. Atrakcją
może być też lalkowy teatrzyk i odnowione
zabytkowe karuzele z lat 1900–50.
▼▼ Cortona
95
a
n
o
T
r
o
C
|
i
a
n
a
k
s
o
T
Cortona
To niewielkie (22 tys. mieszkańców), ale urocze
miasteczko położone jest na wysokim wzgó‑
rzu, z którego rozciąga się cudowny widok na
całą dolinę Val di Chiana oraz na leżące w od‑
dali jezioro Trasimeno. Pochodzą stąd tacy ma‑
larze, jak Luca Signorelli i Pietro da Cortona.
Cortonę (zwaną ówcześnie Curtun) zało‑
żyli Etruskowie, po których zachował się jesz‑
cze północny fragment antycznych murów.
Potem miasto należało do Rzymu, a w V w.
zostało podbite przez Gotów. W XIII w. Cor‑
tonie udało się uzyskać samodzielność jako
miasto, a w 1325 r. stała się signorią pod pa‑
nowaniem rodu Ranieri Casali. Z początkiem
XV w. podporządkowała ją sobie, jak wiele
innych miast w okolicy, Florencja.
warto zobaczyć
Centralnym placem miasta jest Piazza
della Repubblica, przy której wznosi
się Palazzo del Comune – siedziba władz
miasta. Tuż obok leży kolejny ważny plac
Cortony – Piazza Signorelli z XIII‑wiecznym
Palazzo Pretorio (zwanym także Palazzo
Casali), w którym obecnie mieści się
Museo dell’Accademia Etrusca
www.
cortonamaec.org; czynne: IV–X codz. 10.00–
19.00, XI–III wt.–nd. 10.00–17.00; wstęp:
10 EUR, ulgowy 7 EUR. Zgromadzono tu
dużą kolekcję sztuki etruskiej i rzymskiej.
Szczególnie cennymi eksponatami są:
brązowy etruski świecznik z V w. p.n.e. oraz
alabastrowa urna z II w. p.n.e., na której
wyrzeźbiona została scena walki Etrusków
z Celtami.
Nieopodal, na północnym krańcu mia‑
sta, przy Piazza del Duomo, wznosi się
poświęcona Maryi katedra, wybudowana
przez Giuliana da Sangallo na pozostało‑
ściach dawnego kościoła romańskiego. Na‑
przeciwko, w dawnym kościele Il Gesù, ma
siedzibę niezwykle ciekawe Museo Dio-
cesano
otwarte: IV–X codz. 10.00–19.00,
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
97
a
n
o
T
r
o
C
|
i
a
n
a
k
s
o
T
wnętrzu można podziwiać przede wszyst‑
kim dzieło kolejnego malarza urodzonego
w miasteczku, Pietra da Cortona, Zwiasto-
wanie. Dalej, przy Via San Nicolà, w niewiel‑
kim XV‑wiecznym kościółku św. Mikołaja
oglądać można kolejny obraz Signorellego:
Madonnę w otoczeniu świętych. Wspinając się
w górę stromymi uliczkami, docieramy do
pięknego sanktuarium Santa Margherita,
poświęconego patronce miasta, Małgorzacie
z Cortony, której szczątki przechowywane są
w szklanej trumnie. Nad kościołem góruje im‑
ponująca XVI‑wieczna forteca Medyceuszy.
Kolejnym ciekawym kościołem Cortony
jest Chiesa di San Domenico przy Largo
Beato Angelico, gdzie podziwiać można
kolejne dzieła Signorellego, Fra Angelica,
a także Bartolomea della Gatta.
Już poza murami miasta, przy drodze
prowadzącej do Camucii, wznosi się niezwy‑
kle piękna renesansowa świątynia – Chiesa
di Santa Maria delle Grazie al Calcinaio
z przełomu XV i XVI w., wybudowana wg
projektu Francesca di Giorgio Martiniego. We‑
wnątrz znajduje się cudowny obraz Madonna
del Calcinaio Tommasa Papacella (XVI w.).
XI–III wt.–nd.
10.00–17.00;
wstęp: 5 EUR,
ulgowy 3 EUR. Naj‑
większą jego atrakcją
jest niewątpliwie prze‑
piękne Zwiastowanie Fra An‑
gelica, a także inne jego obrazy.
Na uwagę zasługują też dzieła uro‑
dzonego w Cortonie Luki Signorellego
(Złożenie do grobu), Duccia di Buoninsegna
(Madonna z Dzieciątkiem), Sassetty (Madonna
w otoczeniu świętych) czy Lorenzettiego.
Przy Via Maffei stoi gotycki
ko-
ściół San Francesco (XIII w.), w którego
▼▼ Ratusz w Cortonie
oprac. M. Czopik,
A. Truszkowska
96
a
n
o
T
r
o
C
|
i
a
n
a
k
s
o
T
Informacja turystyczna
Via Nazionale 42, tel.: +39 0575 630352, oraz
w Palazzo Casali przy Piazza Signorelli 9,
tel.: +39 0575 637223; http://turismo.pro‑
vincia.arezzo.it.
Noclegi
▼◆ Hostel San Marco, Via Maffei 57; tel.: +39
0575 601392; www.cortonahostel.com.
Hostel AIG w zabytkowych wnętrzach
(kamienne łuki, drewniane stropy). Ceny
za nocleg ze śniadaniem: w dormitorium
(dla 6–8 osób) 18 EUR, w rodzinnym po‑
koju (2–4 osób) 25 EUR, ciepły posiłek
11 EUR. Rowery, internet, pralka, ogród.
▼◆ Rugapiana Vacanze, Via Nazio‑
nale 63; tel.: +39 0575 630712, tel.
kom.: 3408086879; www.rugapiana‑
vacanze.com. Ceny: dwójka 85–95 EUR,
apartament 100–155 EUR. Wspaniale
urządzone pokoje w wysokim standar‑
dzie. W samym centrum.
▼◆ Hotel Italia***, Via Ghibellina 5/7,
tel.: +39 0575 630254; www.hotelita‑
liacortona.it. Wyższy standard, 26 przy‑
tulnych pokoi. Ceny: jedynka 140 EUR,
dwójka 180 EUR, trójka 270 EUR. Stylowy
i elegancki hotel w ścisłym centrum.
Wyżywienie
▼◆ La Bucaccia, Via Ghibellina 17. Renomo‑
wana restauracja w typowych dla starych
toskańskich domów kamiennych wnę‑
trzach wykończonych drewnem. Świetna
kuchnia regionu, duży wybór win. Nie
jest tanio, ale ceny odpowiadają jakości.
▼◆ Osteria del Teatro, Via Maffei 2. Znako‑
mity lokal w zabytkowych wnętrzach.
Wyśmienita dziczyzna.
▼◆ Taverna Pane e Vino, Piazza Signo‑
relli 27. Przyjemna restauracyjka ze sto‑
likami wewnątrz, jak i na zewnątrz.
Świetne dania regionalne, jak np. ribol-
lita, duży wybór win.
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
Tradycyjna toskańska kuchnia – prosta i nie‑
wyszukana, jednak mająca swój niepowta‑
rzalny urok – to typowa kuchnia biednych
obszarów rolniczych. Produktem o bardzo
dużym znaczeniu jest chleb, naprawdę do‑
bry i smakujący tu jak nigdzie indziej we
Włoszech. Jego charakterystyczny smak wy‑
nika m.in. z tego, że brakuje w nim soli, co
ma swoje historyczne uzasadnienie: w XII w.
rywalizująca z Florencją Piza wprowadziła
embargo na sól. Toskański chleb ma wiele
odmian, a o jego znaczeniu dla miejsco‑
wej kuchni świadczy fakt, że jest on bazą
wielu potraw. Wszak tutaj nic nie może się
zmarnować.
Lekko czerstwawy chleb można było namo‑
czyć w wodzie, a potem pokruszyć na ka‑
wałki, dodać do tego pomidorów, ogórków,
czerwonej cebuli i bazylii oraz doprawić ca‑
łość oliwą. Tak powstawała typowa panza-
nella. Dziś dodaje się do woli także innych
składników: oliwek, jajek, tuńczyka, mozza‑
relli, marchewki, selera, fasoli. Niektórzy jedzą
też panzanellę z większych (nie pokruszo‑
nych) kawałków chleba. Chleb można było
jednak jeszcze bardziej rozmiękczyć, gotując
go w wywarze z ziół i warzyw, aż do otrzy‑
mania konsystencji papki, jaką ma świetna
pappa al pomodoro, z sosem z przetartych
pomidorów.
Można było wreszcie zrobić zupę, taką jak
słynna ribollita, do której przyrządzenia uży‑
wało się rosnącej w Toskanii czarnej kapusty
i fasoli. Gotowało się ją w dużych ilościach
– najlepiej w glinianym naczyniu w piecu
drzewnym – jednego dnia (najczęściej w pią‑
tek), a w kolejne dni gotowało ponownie.
Stąd też pochodzi nazwa zupy (wł. ribollire
– gotować od nowa).
Drugą słynną zupą jest acquacotta – danie
typowe zwłaszcza dla obszarów Maremmy
i wywodzące się z kuchni tutejszych paste‑
rzy (nazywanych w miejscowym dialekcie
butteri). Jej nazwa znaczy dosłownie: „go‑
towana woda” (wł. acqua cotta). Można
było wrzucić do niej wszystko, co tylko
było dostępne, toteż lokalne warianty tej
potrawy różnią się między sobą. Przede
wszystkim były to sezonowe warzywa oraz
oliwa, sól i chleb.
Popularnym składnikiem potraw zwłasz‑
cza w Garfagnanie jest farro – jedna z naj‑
starszych odmian pszenicy, pochodząca
z Bliskiego Wschodu i uprawiana już przez
antycznych Rzymian. Wykorzystuje się ją naj‑
częściej do zup; warta skosztowania jest np.
świetna zuppa di farro, do której dodaje się
oliwy, fasoli, warzyw i ziół aromatycznych.
W toskańskiej kuchni nie brakuje też ma‑
karonu. Regionalnymi jego odmianami są
płaskie podłużne wstążki pappardelle oraz
pici w południowej Toskanii. Przypominają
one grube spaghetti. Jako pierwsze danie
popularne są pappardelle al cinghiale z mię‑
sem dzika i pomidorami.
Jako drugie danie (secondo) w tradycyjnej
miejscowej kuchni dominuje mięso, przede
wszystkim drób i dziczyzna. Rozpowszech‑
nione są potrawy na bazie zająca, dzika,
sarny i bażanta. Trzeba bowiem wiedzieć,
Kuchnia Toskanii
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
jest to ciasto bożonarodzeniowe. Słynne
są także toskańskie cantucci, wywodzące
się z Prato. Są to kruche i twarde niewielkie
podłużne ciastka z migdałami. Najlepiej
smakują moczone w vin santo. Warto także
spróbować catagnaccio – ciasta z mąki
kasztanowej, popularnego zwłaszcza na
obszarach Apeninów.
Wiele można by mówić o świetnych toskań‑
skich winach. Region ten jest przecież słyn‑
nym obszarem winnym, z wiekową tradycją
jego produkcji, który naprawdę ma się czym
poszczycić. Słynne i rzeczywiście świetne są
wina ze wzgórz Chianti: sangiovese, canaiolo
nero, trebbiano toscano, malvasia di Chianti.
Nie mniejszą sławą cieszą się nobile di Mon‑
tepulciano i brunello di Montalcino (mini‑
malny czas jego leżakowania to cztery lata).
Wszystkie wymienione dotychczas wina to
wina czerwone, w których wyrobie Toskania
się specjalizuje. Można tu jednak znaleźć
również świetne wina białe, jak vernaccia di
San Gimignano oraz słodkie deserowe vin
santo, które spożywa się wraz z maczanymi
w nim migdałowymi ciasteczkami cantucci
(o których była mowa wyżej).
Kup książkę
Poleć książkę
że Toskania od wieków była rajem dla my‑
śliwych, a polowania stały się tu tradycją.
Jeżdżąc po tym regionie, do dzisiaj mo‑
żemy się dość często natknąć na tabliczki:
„divieto di caccia”, co po włosku znaczy „za‑
kaz polowania”.
Popularne w kuchni toskańskiej są też bef-
sztyki, z czego słynna chyba na cały świat
bistecca alla fiorentina – krwisty, gruby bef‑
sztyk po florencku. Nie znaczy to jednak, że
nie spożywa się tu wieprzowiny. W rejonach
tych produkuje się z niej zwłaszcza świetne
wędliny, jak salame toscano – rodzaj tutej‑
szego salami oraz prosciutto – surowa, wy‑
suszona szynka i finocchiona – rodzaj kieł‑
basy doprawionej nasionami kopru. Je się
także podroby, jak np. typowe dla biednej
kuchni okolic Florencji lampredotto – danie
Kup książkę
z krowich żołądków gotowanych z dodat‑
kiem pomidorów, cebuli, pietruszki i selera.
Popularne są tam sprzedające lampredotto
uliczne kioski, tzw. lampredottari.
Oprócz dziczyzny liczne toskańskie lasy
dostarczają też innego przysmaku – grzybów,
a wśród nich takiego rarytasu jak trufla (wł.
tartuffo), szczególnie rozpowszechniona
w Toskanii zarówno w odmianie czarnej
(tartuffo nero), jak i białej (tartuffo bianco).
Wytwarza się tu także świetne sery, jak
owczy pecorino toscano czy caccio z Pienzy.
Wśród miękkich białych serów mamy: ricottę
i raveggiolo.
Spośród słodyczy nie sposób nie wymienić
słynnego panforte ze Sieny – rodzaju mięk‑
kiego tortu z bakalii, orzechów i przypraw,
ze spodem z opłatka. Zgodnie z tradycją
Poleć książkę
126
a
k
k
u
L
|
i
a
n
a
k
s
o
T
Lukka
Kolejne malownicze miasto Toskanii i sto-
lica prowincji, Lukka (Lucca; 86 tys. miesz-
kańców), w przeciwieństwie do sąsiedniej
Pizy, jest miastem, gdzie na ulicach centrum
można ciągle spotkać więcej miejscowych
niż turystów. Nie znaczy to jednak, że nikt tu
nie zagląda – wszak Lukka posiada bardzo
atrakcyjne zabytki, jak chociażby romańskie
kościoły czy wspaniały plac Anfiteatro Ro-
mano. Liczba zwiedzających nie przekroczyła
jednak granic przyzwoitości, co jeszcze do-
daje miastu atrakcyjności i pozwala oddy-
chać jego prawdziwą atmosferą.
historia
Lukka również była siedzibą Etrusków, na-
stępnie przeszła pod panowanie Cesarstwa
Rzymskiego. Na początku XII w. stała się wol-
nym miastem, co zapoczątkowało okres jej
największego rozkwitu. Miasto dostało się
wprawdzie na krótko pod władzę Pizy, jed-
nak już w XIV w. odzyskało niezależność.
W początkach XIX w. Napoleon przekazał
je swojej siostrze jako Księstwo Lukki. Póź-
niej, po krótkim panowaniu Burbonów, zo-
stała w 1860 r. włączona do Królestwa Włoch.
warto zobaczyć
Lukka jest jednym z tych wyjątkowych miast
Włoch, w których do dziś zachowały się w ca-
łości mury obronne. Nadaje jej to osobliwy
charakter i sprawia, że życie skupia się wła-
śnie w historycznym centrum. Tuż przy mu-
rach właśnie, w południowej części miasta,
127
a
k
k
u
L
|
i
a
n
a
k
s
o
T
niedaleko od dworca kolejowego, wznosi się
jeden z najcenniejszych zabytków Toskanii:
katedra San Martino. Kościół został
ufundowany w VI w., jednak w XI w. rozpo-
częła się jego zupełna przebudowa, która
trwała aż do XIV w. Guidetto da Como, autor
fasady, musiał dostosować ją do istniejącej
już dzwonnicy, tym właśnie należy tłumaczyć
rzucającą się w oczy asymetrię kościoła. Fa-
sada dzieli się wyraźnie na dwie części: dolną
z trzema arkadami i górną z trzema rzędami
arkad, w których każda kolumna jest ozdo-
biona w oryginalny sposób. Na fasadzie znaj-
duje się także kopia rzeźby nieznanego arty-
sty (ok. 1240 r.) przedstawiająca św. Marcina
z żebrakiem (oryginał – wewnątrz katedry).
Warto również zwrócić uwagę na płasko-
rzeźby zdobiące portale. W lunecie lewego
portalu znajduje się Złożenie do grobu, poniżej
zaś, na architrawie – Zwiastowanie, Narodze-
nie i Hołd Trzech Króli. Płaskorzeźby pomiędzy
portalami przedstawiają żywot św. Marcina,
▼▼ Lukka
a także prace wykonywane podczas poszcze-
gólnych miesięcy roku.
W trzynawowym gotyckim wnętrzu na
uwagę z pewnością zasługuje umieszczony
w ośmiobocznej kaplicy zwanej Tempietto
del Volto Santo (stanowiącej osobną, za-
mkniętą kopułą budowlę) wizerunek Chry-
stusa na krzyżu (Volto Santo) z przełomu XII
i XIII w., który wg legendy został wykonany
przez biblijnego Nikodema (który z Józefem
z Arymatei pochował ciało Jezusa), a po
wielu wiekach odnaleziony na północnym
wybrzeżu Toskanii. W zakrystii
wstęp:
2 EUR; bilet łączony z Museo della Cattedrale
i San Giovanni: 5,50 EUR, znajdują się dwa
cenne dzieła sztuki: przepiękna Madonna
z Dzieciątkiem (przedstawiona w otoczeniu
świętych Piotra, Klemensa, Pawła i Seba-
stiana) Domenica Ghirlandaia z ok. 1479 r.
oraz uznawany za arcydzieło rzeźby grobo-
wiec Ilarii del Caretto wykonany ok. 1410 r.
przez Jacopa della Quercia.
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
128
a
k
k
u
L
|
i
a
n
a
k
s
o
T
Romański kościół San Michele in Foro
(nazwany tak, gdyż wybudowany został na
miejscu dawnego rzymskiego forum) wy-
różnia się przede wszystkim niezwykle wy-
soką, znacznie przewyższającą sam korpus
świątyni, fasadą z czterema rzędami arkad
i sporych rozmiarów figurą Archanioła Mi-
chała na szczycie. Wewnątrz na uwagę za-
sługuje terakotowa rzeźba Luki della Robbia
Madonna z Dzieciątkiem oraz obraz Filippina
Lippiego przedstawiający świętych Seba-
stiana, Hieronima, Rocha i Helenę. Nieopo-
dal, przy Via del Poggio, znajduje się rodzinny
dom Giacoma Pucciniego.
Nieco bardziej na zachód, w XVII-wiecz-
nym Palazzo Mansi, mieści się Pinacoteca
Nazionale
www.luccamuseinazionali.it;
czynna: wt.–sb. 8.30–19.30; wstęp: 6,50 EUR,
ulgowy 3,25 EUR – bilet łączony z Museo Na-
zionale di Villa Guinigi, gromadząca m.in.
malarstwo renesansowe, w tym znakomity
portret Alessandra de’ Medici namalowany
przez Pontorma.
Przy Via degli Asili znajduje się Palazzo
Pfanner
zwiedzanie: III–X 10.00–18.00;
wstęp do pałacu i ogrodu: 4 EUR, ulgowy
3 EUR; tylko ogród lub tylko pałac: 2,50 EUR,
ulgowy 2 EUR, z przepięknym ogrodem
w stylu włoskim.
Tuż obok wznosi się natomiast
ko-
ściół San Frediano z połowy XII w. z im-
ponującą mozaiką w górnej części fasady
przedstawiającą Wniebowstąpienie. W trzy-
nawowym wnętrzu na uwagę zasługuje
przede wszystkim romańska (połowa XII w.)
marmurowa misa chrzcielna – Fontana Lu-
strale. Obok natomiast znajduje się Zwia-
stowanie Luki della Robbia. Interesująca
jest też kaplica św. Zyty, w której spoczy-
wają szczątki tej świętej. W jednej z kaplic
oprac. M. Czopik
129
a
k
k
u
L
|
i
a
n
a
k
s
o
T
podziwiać można przepiękne freski Amica
Aspertiniego przedstawiające sceny z życia
św. Augustyna, przybycie Volto Santo do
Lukki oraz św. Frediana (biskupa Lukki) ra-
tującego miasto przed powodzią.
Nieopodal świątyni znajduje się jedna
z ważniejszych atrakcji turystycznych Lukki –
okrągły plac otoczony średniowiecznymi bu-
Piazza dell’Anfiteatro.
dynkami zwany
Regularny krąg kamienic wzniesiony został
na fundamentach znajdującego się tu wcze-
śniej rzymskiego amfiteatru.
Na południe od Amfiteatru zobaczymy
kompleks XIV-wiecznych domów i wież
zwany Case Guinigi. Najciekawiej prezentuje
się położony przy Via Sant’Andrea budynek
z jednym z symboli Lukki – wysoką wieżą, na
której szczycie wyrosło dość okazałe drzewo.
We wschodniej części miasta, za kana-
łem ciągnącym się wzdłuż Via del Fosso,
znajduje się kościół i klasztor San Fran-
cesco, a niedaleko od niego, w pięknej XV-
-wiecznej Villi Guinigi – Museo Nazionale
czynne: wt.–sb. 8.30–19.30; wstęp: zob. pi-
nakoteka. Zostały tu zgromadzone prehisto-
ryczne, etruskie i rzymskie znaleziska arche-
ologiczne, a ponadto rzeźby średniowieczne
i renesansowe (m.in. Ecce Homo Civitaliego)
oraz malarstwo, w tym nastawy ołtarzowe
Fra Bartolomea i Amica Aspertiniego.
Informacja turystyczna
Piazza Guidiccioni 2; tel.: +39 0583 91991;
www.turismo.provincia.lucca.it.
Noclegi
▼◆ Hostel San Frediano, Via della Caval-
lerizza 12; tel.: +39 0583 469957; www.
ostellolucca.it. Przyzwoity, surowy hostel
AIG w byłym pałacu. Ceny: dormitorium
20–22 EUR, dwójka 65 EUR, trójka 80 EUR,
czwórka 105 EUR, śniadanie 3 EUR, ciepły
obiad i kolacja 11 EUR.
▼◆ Hotel Bernardino***, Via di Tiglio 109;
tel.: +39 0583 953356; www.hotelber-
nardino.it. 27 prostych pokoi z łazienką,
telewizorem i klimatyzacją. Jedynka 40–
65 EUR, dwójka 70–85 EUR.
▼◆ Albergo San Martino***, Via della Do-
gana 9; tel.: +39 0583 469181; www.alber-
gosanmartino.it. Hotel w samym cen-
trum niedaleko katedry, 10 przyzwoitych
pokoi. Ceny: jedynka 50–80 EUR, dwójka
80–110 EUR, apartament 120–170 EUR.
▼◆ B B Liberty, Via Borgo Giannotti 19; tel.:
+39 348 5594368; www.bbliberty.com.
Pensjonat zaraz obok ścisłego centrum.
Dwójka 50–100 EUR.
Wyżywienie
▼◆ Buatino, Borgo Gianotti 508. Charak-
terystyczna trattoria z domową kuchnią.
▼◆ Buca di Sant’Antonio, Via della Cervia 1-3.
Słynna w mieście restauracja, wyśmie-
nite dania regionalne, duży wybór po-
traw, zarówno mięsnych, rybnych, jak
i wegetariańskich, świetne wina i grappa.
Dość drogo.
▼◆ Trattoria da Giulio, Via delle Conce 47.
Świetne dania regionalne, sympatyczna
obsługa, niewygórowane ceny.
▼◆ Uffa Baruffa, Corte Campana 5, www.
uffabaruffa.eu. Dobre dania zarówno re-
gionalne, jak i klasycznej kuchni włoskiej.
Wydarzenia
Corocznie 14 września w związku z obcho-
dami święta Podwyższenia Krzyża Świętego
odbywa się w Lukce widowiskowa proce-
sja. W lipcu na Piazza Napoleone organizo-
wany jest duży festiwal muzyczny Summer
Festival (www.summer-festival.com). Pod
koniec października i na początku listopada
odbywa się tu jeden z najważniejszych we
Włoszech i Europie festiwali komiksu
(www.luccacomicsandgames.com).
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
164
165
i
a
c
r
o
d
l
a
V
’
|
i
a
n
a
k
s
o
T
Val d’Orcia
Na południe od Sieny rozciąga się
niezwykle malownicza kraina – Val
d Orcia. Jest to jedno z piękniejszych
miejsc w całej Toskanii. Tutejszy krajobraz,
zdominowany przez rozległe pola
poprzecinane winnicami, uprawami oliwek
i słoneczników oraz rzędami cyprysów,
wraz z niesamowitą barwą spalonej
ziemi (tak unikatowej, że doczekała się
osobnego określenia w malarskiej palecie
– siena palona), mało chyba kogo mogą
pozostawić obojętnym. Pejzażu dopełniają
kamienne miasta na wzgórzach i samotne
posiadłości (wille), zadziwiająco naturalnie
wkomponowujące się w krajobraz.
Cała dolina w 2004 r. została wpisana
na Listę UNESCO. Tak uzasadniono tę
decyzję: „Pejzaż regionu Val d’Orcia był
hołubiony przez malarzy szkoły sieneńskiej,
rozkwitającej w okresie renesansu. Obrazy
przedstawiające Dolinę Orcii, a szczególnie
te pejzaże, które pokazują ludzi żyjących
w harmonii z naturą, stały się ikonami
renesansu i w istotny sposób wpłynęły na
sposób myślenia o pejzażu w późniejszych
latach”. Rzeczywiście, wygląd doliny
niewiele zmienił się od tamtych czasów.
abbadia san salvatore
Obecnie to popularny ośrodek narciarski,
niegdyś – osada górnicza, specjalizująca
się w wydobyciu cynobru, z którego potem
pozyskiwano rtęć. Dziś ślady tej dawnej ak-
tywności można odnaleźć w miejscowym
Museo Minerario
www.museomine-
rario.it; otwarte: 15 VI–XI codz. 9.30–12.30
i 15.30–18.30; wstęp: 6 EUR, ulgowy 5 EUR,
w którym wizyta obejmuje przejście także
300 m dawnej kopalni (rozciągającej się
niegdyś na długości 35 km). Abbadia San
Salvatore bierze swą nazwę od opactwa
(wł. abbadia) św. Salwatora, wokół którego
powstała w średniowieczu.
Miasto zachowało nienaruszoną za-
budowę z ciemnego kamienia trachito-
wego, pamiętającą czasy średniowiecza
i renesansu.
abbazia di sant’antimo
Godną polecenia jest wycieczka do zagu-
bionego wśród przepięknych pól i winnic
Val d’Orcia bardzo starego opactwa Sant’An-
timo. Ufundowane zostało prawdopodobnie
przez Karola Wielkiego ok. 800 r. i w średnio-
wieczu było ważnym i bogatym klasztorem,
usytuowanym nieopodal prowadzącej do
Rzymu Via Francigena. Trzynawowy kościół
powstał ok. 1118 r., a elementem zachowa-
nym z poprzedniej konstrukcji jest mała ka-
plica karolińsko-ottońska z absydą na połu-
dnie od chóru. W XV w. klasztor podupadł
i dopiero w XIX w. znów zamieszkali w nim
mnisi (benedyktyni).
bagno vignoni
Bagno Vignoni to malutka miejscowość,
której centrum stanowi ogromny kamienny
Monte Amiata – góra,
woda i rtęć
Nad Doliną Orcii góruje Monte Amiata
(1738 m n.p.m.) wchodząca w skład
przedgórza Apeninu Toskańskiego. Góra
jest wulkanem, dziś już nieaktywnym.
Wypływające stąd strumienie zaopa-
trują w wodę całą południową Toska-
nię i część północnego Lacjum. Zresztą
sama nazwa Amiata pochodzi od łaciń-
skiego ad meata, czyli „u źródeł”, a wodę
czerpali stąd już antyczni Rzymianie.
Monte Amiata dostarczała też cynobru –
stosunkowo rzadkiego minerału zawie-
rającego siarczek rtęci, z którego przez
wieki pozyskiwano tu rtęć. Dziś działa
tu główna stacja narciarska w Toskanii.
basen zachowany jeszcze z czasów rzym-
skich. Otaczają go budynki miejskie, w tym je-
den z portykiem nazwanym imieniem św. Ka-
tarzyny, która miała tu ponoć na starość zaży-
wać kąpieli. Oryginalna sceneria miasteczka
zachwyciła Andrieja Tarkowskiego, który to
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
i
a
c
r
o
d
l
a
V
’
|
i
a
n
a
k
s
o
T
Toskania
i Wenecja
• Kościoły i pałace – arcydzieła renesansu
• Muzea i galerie sztuki
• Opactwa i weneckie kanały
• Winnice, gaje oliwne i pola słoneczników
• Plaże i klify wybrzeża
m
o
c
.
k
c
o
t
s
r
e
t
t
u
h
S
:
e
c
d
a
ł
k
o
a
n
.
t
o
f
Toskania i Wenecja cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem turystów.
Toskania oszałamia niezliczonymi zabytkami, niezwykłą atmosferą arty-
stycznych stolic – Florencji, Sieny i Pizy, kusi spokojem prowincji – winnic,
gajów oliwnych i obsadzonych cyprysami dróg. To raj dla miłośników miej-
skich wycieczek, historii i prawdziwej włoskiej kuchni. Wenecja uwiedzie
gondolami leniwie snującymi się po kanałach, misternymi zdobieniami
średniowiecznych kamienic, przepychem pałaców – przeniesie w inny wy-
miar piękna. Uwaga – Toskania i Wenecja uzależniają!
to Twój niezastąpiony towarzysz podróży. Wskaże najważ-
niejsze atrakcje, podpowie, czego szukać poza głównymi szlakami, i wprowa-
dzi w świat miejscowych obyczajów. Znajdziesz w nim opisy najciekawszych
regionów i miast, a sprawdzone informacje praktyczne ułatwią zaplanowanie
podróży. Przewodnik uzupełniają czytelne mapy, starannie dobrane zdjęcia
i liczne ramki z ciekawostkami. Wszystko to w połączeniu z poręcznym forma-
tem i atrakcyjną szatą graficzną sprawia, że Travelbook to najlepszy wybór dla
ciekawych świata.
16213
http://bezdroza.pl
Sprawdź najnowsze promocje:
http://bezdroza.pl/promocje
Przewodniki najchętniej czytane:
http://bezdroza.pl/bestsellery
Zamów informator podróżniczy:
http://bezdroza.pl/newsletter
Helion SA
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
tel.: 32 230 98 63
e-mail: bezdroza@bezdroza.pl
http://bezdroza.pl
ISBN 978-83-246-8720-6
Cena 24,90 zł
T
o
s
k
a
n
i
a
i
W
e
n
e
c
j
a
Toskania
i Wenecja
Ubezpieczenie
w podróży
Pobierz darmowy fragment (pdf)