Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00191 008322 9525757 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Ustawa o doradztwie podatkowym. Komentarz - ebook/pdf
Ustawa o doradztwie podatkowym. Komentarz - ebook/pdf
Autor: , , , , , , , , , , Liczba stron: 296
Wydawca: Wolters Kluwer Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-264-8361-5 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> prawo i podatki
Porównaj ceny (książka, ebook, audiobook).
Czytaj online.
Komentuj
W komentarzu kompleksowo przedstawiono zasady wykonywania zawodu doradcy podatkowego, w tym zakres czynności, etykę, odpowiedzialność dyscyplinarną. Analizie poddano także funkcjonowanie organów samorządu zawodowego oraz przesłanki uzyskania wpisu na listę doradców podatkowych. Omówiono zasady egzaminowania i odbywania praktyki uprawniającej do uzyskania takiego wpisu. Autorami komentarza są uznani specjaliści z zakresu prawa podatkowego, zarówno doradcy podatkowi, adwokaci, jak i pracownicy naukowi. Każdy z doradców podatkowych zajmował bądź zajmuje się działalnością w samorządzie zawodowym. Dzięki temu możliwe było wskazanie na istotne bieżące problemy dotyczące wykonywania tego zawodu.

Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

Polecamy również: VAT. Komentarz A. Bartosiewicz CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość P. Małecki, M. Mazurkiewicz PIT. Komentarz A. Bartosiewicz Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z zakresu VAT. Komentarz redakcja naukowa R. Namysłowski Ordynacja podatkowa. Komentarz C. Kosikowski, L. Etel, J. Brolik, R. Dowgier, M. Popławski, S. Presnarowicz, W. Stachurski VAT. Wybór orzecznictwa redakcja naukowa M. Militz Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach podatkowych. Komentarz redakcja naukowa W. Nykiel, A. Zalasiński Prawo podatkowe przedsiębiorców redakcja naukowa H. Litwińczuk Wykładnia i stosowanie prawa podatkowego. Węzłowe problemy redakcja naukowa B. Brzeziński Podatek od nieruchomości. Komentarz L. Etel Ustawa o doradztwie podatkowym Komentarz redakcja naukowa Adam Mariański Beata Dutkiewicz, Stanisław Kubiak Marek Kwietko-Bębnowski Adam Mariański, Tomasz Miłek Włodzimierz Nykiel, Sławomir Sadocha Aleksander Stanek, Dariusz Strzelec Dominik Szczygieł, Zbigniew Maciej Szymik 2. wydanie Warszawa 2015 Stan prawny na 1 stycznia 2015 r. Wydawca Grzegorz Jarecki Redaktor prowadzący Małgorzata Jarecka Opracowanie redakcyjne Katarzyna Świerk-Bożek Łamanie Wolters Kluwer Projekt okładki i stron tytułowych Agnieszka Tchórznicka Poszczególne części komentarza opracowali: Beata Dutkiewicz: art. 14–16 Stanisław Kubiak: art. 81 Marek Kwietko-Bębnowski: art. 17–19, 31–34 Adam Mariański: art. 1–5 Tomasz Miłek: art. 47–63, 83–94 Włodzimierz Nykiel: art. 20–26 Sławomir Sadocha: art. 64–80 Aleksander Stanek: art. 43–46a Dariusz Strzelec: art. 36, 41–41b Dominik Szczygieł: art. 27, 30, 37–40, 42 Zbigniew Maciej Szymik: art. 6–13 © Copyright by Wolters Kluwer SA, 2015 ISBN: 978-83-264-7969-4 2. wydanie Wydane przez: Wolters Kluwer SA Dział Praw Autorskich 01-208 Warszawa, ul. Przyokopowa 33 tel. 22 535 82 00, fax 22 535 81 35 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl www.wolterskluwer.pl księgarnia internetowa www.profinfo.pl SPIS TREŚCI Wykaz skrótów .......................................................................... Przedmowa ................................................................................ Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym ....... Rozdział 1 Przepisy ogólne ............................................................................ Rozdział 2 Wpis na listę doradców podatkowych ......................................... Rozdział 3 Wpis do rejestru osób prawnych uprawnionych do wykonywania doradztwa podatkowego .............................................................. Rozdział 4 Egzamin na doradcę podatkowego .............................................. Rozdział 5 Wykonywanie zawodu doradcy podatkowego ............................. Rozdział 6 Obowiązki i prawa doradcy podatkowego ................................... 7 11 19 21 47 64 87 114 140 5 Spis treści Rozdział 7 Odpowiedzialność za szkodę ....................................................... Rozdział 8 Samorząd doradców podatkowych .............................................. Rozdział 9 Odpowiedzialność dyscyplinarna ................................................ Rozdział 10 Odpowiedzialność karna .............................................................. Rozdział 11 Przepisy przejściowe i końcowe .................................................. Literatura ................................................................................... O Autorach ................................................................................ 194 224 247 268 272 287 291 6 WYKAZ SKRÓTÓW Akty prawne dyrektywa usługowa k.c. k.k. Konstytucja RP k.p. k.p.a. k.p.c. – – – – – – – dyrektywa 2006/123/WE Parlamentu Europej- skiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczą- ca usług na rynku wewnętrznym (Dz. Urz. UE L 376 z 27.12.2006, s. 36) ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cy- wilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks po- stępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.) ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks po- stępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 101 z późn. zm.) 7 Wykaz skrótów k.p.k. k.s.h. – – nowelizacja z dnia 10 czerwca 2010 r. – – – – – – – – nowelizacja z dnia 9 maja 2014 r. o.p. p.p.s.a. pr. adw. p.s.w. r. PKE r.w.c.d.p. 8 ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postę- powania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.) ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.) ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym oraz niektó- rych innych ustaw (Dz. U. Nr 122, poz. 826) ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostę- pu do wykonywania niektórych zawodów regu- lowanych (Dz. U. poz. 768) ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o po- stępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.) ustawa z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwo- katurze (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 635 z późn. zm.) ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkol- nictwie wyższym (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 572 z późn. zm.) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 listo- pada 2010 r. w sprawie Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatko- wego i przeprowadzania egzaminu na doradcę podatkowego (Dz. U. Nr 212, poz. 1390) rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia 2011 r. w sprawie wynagrodzenia za czynności doradcy podatkowego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz szczegóło- wych zasad ponoszenia kosztów pomocy prawnej r.o.u.o.c. statut KIDP u.b.r. u.d.p. u.r. u.r.p. u.s.d.g. ustawa o VAT u.u.o. – – – – – – – – – Wykaz skrótów udzielonej przez doradcę podatkowego z urzędu (Dz. U. Nr 31, poz. 153) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pod- miotów wykonujących doradztwo podatkowe (Dz. U. Nr 211, poz. 2065) statut Krajowej Izby Doradców Podatkowych (Podat. z 2014 r. Nr 3, poz. 31) ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewiden- tach i ich samorządzie, podmiotach uprawnio- nych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. Nr 77, poz. 649 z późn. zm.) ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podat- kowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 41, poz. 213 z późn. zm.) ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowo- ści (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.) ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 637 z późn. zm.) ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia- łalności gospodarczej jedn.: Dz. U. (tekst z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od to- warów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 392 z późn. zm.) 9 – – – – – – – – – – – – – – ustawa z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 63, poz. 394 z późn. zm.) uchwała nr 32/2014 Krajowej Rady Doradców Podatkowych z dnia 11 lutego 2014 r. w sprawie przyjęcia tekstu jednolitego zasad etyki doradców podatkowych (Podat. z 2014 r. Nr 2, poz. 11) Czasopisma, zbiory orzeczeń Monitor Podatkowy Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyj- nego Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyj- nego i wojewódzkich sądów administracyjnych Orzecznictwo Sądów Polskich Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Przegląd Orzecznictwa Podatkowego Przegląd Podatkowy Inne Krajowa Izba Doradców Podatkowych Krajowa Rada Doradców Podatkowych Naczelny Sąd Administracyjny Trybunał Konstytucyjny wojewódzki sąd administracyjny Wykaz skrótów u.z.u.k. zasady etyki zawodowej M. Podat. ONSA ONSAiWSA OSP OTK POP Prz. Podat. KIDP KRDP NSA TK WSA 10 PRZEDMOWA Warunki i zasady wykonywania w Polsce zawodu doradcy podatkowe- go, a także organizację samorządu doradców podatkowych oraz zasady jego działania określa ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatko- wym (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 41, poz. 213 z późn. zm.). Po kilku- nastu latach jej obowiązywania, kiedy wydawało się, że doradca podat- kowy zagości na stałe u boku polskiego przedsiębiorcy, wspierając go swoją wiedzą przy podejmowaniu ważkich decyzji gospodarczych, poja- wiły się projekty reform liberalizujących „dostęp do rynku pracy” przez redukcję liczby zawodów regulowanych, w tym zawodu doradcy podat- kowego. Mimo aktywnego udziału naszych przedstawicieli w pracach parlamentarnych i zabiegów o to, by usługi w zakresie doradztwa podat- kowego były nadal zastrzeżone dla osób posiadających odpowiednie uprawnienia, w dniu 9 maja 2014 r. została uchwalona, forsowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości, ustawa o ułatwieniu dostępu do wykony- wania niektórych zawodów regulowanych (Dz. U. poz. 768), która weszła w życie z dniem 10 sierpnia 2014 r. Przyjęta strategia miała na celu – w założeniach projektodawców – wprowadzenie, w obrębie rynku „uwolnionych” czynności zastrzeżonych wcześniej dla doradców podatkowych, mechanizmów konkurencyjnych, a więc ułatwienie dostępu do wykonywania zawodu, a w konsekwencji spadek cen usług, których jakość zweryfikuje rynek, czyli sami klienci. Czas pokaże, czy założenia te były słuszne. Trzeba podkreślić, że zapotrzebowanie na usługi doradców podatko- wych pojawiło się w Polsce z końcem lat 80. ubiegłego stulecia, kiedy zawód ten jeszcze formalnie nie istniał, ale przemiany ustrojowe i gospo- 11 Przedmowa darcze, a także powstanie pierwszych dużych, prywatnych przedsiębiorstw (krajowych i międzynarodowych) wymusiło konieczność korzystania z wiedzy i umiejętności specjalistów od podatków. Należy zgodzić się z twierdzeniem, że przyczyną był nie tylko szczególnie skomplikowany polski system podatkowy, ale także przyzwyczajenie kadr zarządzających zagranicznymi firmami działającymi w warunkach wolnorynkowych do współpracy z doradcami podatkowymi. W dobie deregulacji, która od 10 sierpnia 2014 r. stała się faktem, priorytetem działania samorządu zawodowego doradców podatkowych powinna być więc dbałość o wzmocnienie wizerunku tego zawodu jako zawodu zaufania publicznego oraz jego promocja, umożliwiająca zwięk- szenie potencjału rynkowego doradców podatkowych, a także podejmo- wanie działań mających na celu ograniczenie jej negatywnych skutków. Negatywne zmiany w zakresie świadczenia usług doradztwa podatkowego wynikają jednak nie tylko ze wskazanej ustawy, ale także ze zmian wprowadzonych do ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.). Trudno jednak zrozu- mieć, co – oprócz populistycznych haseł – przyświecało projektodawcom żądającym wyłączenia z katalogu czynności doradztwa prowadzenia ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz sporządzania zeznań i deklaracji podatkowych w imieniu i na rzecz podatników, płatni- ków i inkasentów. Zlikwidowanie certyfikatu księgowego i ograniczenie czynności doradztwa podatkowego wpłynie z pewnością negatywnie na usługi prowadzenia ksiąg podatkowych, w tym rachunkowych. Zezwolenie na to, by prowadzenie ksiąg i ewidencji podatkowych oraz sporządzania zeznań i deklaracji podatkowych przestało być czynnością zastrzeżoną do wykonywania przez przedstawicieli zawodu zaufania publicznego spowoduje, że te fundamentalne dla bezpieczeństwa finansów publicznych czynności pozostaną poza jakimkolwiek nadzorem publicznym i będą wykonywane przez dowolne podmioty – bez względu na ich reputację, posiadane kwalifikacje zawodowe i etyczne. Z całą pewnością spadnie wiarygodność danych pochodzących z ksiąg rachunkowych, które będzie mógł prowadzić każdy, bez względu na wykształcenie (a nawet jego brak) i doświadczenie zawodowe. 12 Przedmowa Deregulacja jest zagrożeniem nie tylko dla osób wykonujących zawód doradcy podatkowego, ale i dla odbiorców usług księgowych i doradczych. Księgi rachunkowe i ewidencje podatkowe stanowią bowiem zbiór danych, z którego czerpią informacje wszyscy uczestnicy obrotu gospodarczego i to na ich podstawie podejmowane są najistotniejsze decyzje gospodarcze. Opierając się na danych pochodzących z tych ksiąg i ewidencji, prowadzi się m.in. statystki publiczne, a jeśli brakuje rzetelnych i kompletnych ksiąg, to żaden organ nie wyegzekwuje należnego podatku, bo jego obli- czenie dokonywane jest na tej właśnie podstawie. Zgoda ustawodawcy na prowadzenie ksiąg przez osoby spoza kręgu zawodów zaufania pub- licznego spowoduje prawdopodobnie spadek dochodów budżetowych i wzrost przestępstw gospodarczych. To z kolei przyczyni się do wzmo- żenia kontroli podatkowych, które – w założeniu – powinny mieć na celu ochronę interesów państwa, ale de facto uderzy w uczciwych przedsiębior- ców i podatników, zmuszanych do nieustannego udowadniania prawidło- wości deklarowanych podstaw opodatkowania i kwot podatków. Przed- siębiorcy korzystający z usług nieprofesjonalnych „księgowych”, prowa- dzących wadliwie lub nierzetelnie księgi, nie będą w stanie wyegzekwować od tych osób jakichkolwiek odszkodowań, a organy ścigania nie będą mogły postawić im żadnych zarzutów wobec argumentów, że dokumen- tację prowadziły na podstawie dokumentów przekazywanych przez zleca- jącego. W efekcie zamiast ułatwienia prowadzenia działalności gospodar- czej i obniżenia jej kosztów zwiększy się niepewność obrotu, obniży po- ziom zaufania obywateli do państwa, zwiększy zapotrzebowanie na czynności kontrolne, wzrośnie podejrzliwość urzędników, a uczciwi po- datnicy zostaną narażeni na dodatkowe niedogodności i koszty. Szkoda, że w Polsce parlamentarzyści nie wzięli pod uwagę tych argumentów i nie uznali, że doradztwo podatkowe w dotychczasowym kształcie było gwarantem nadzoru publicznego nad prawidłowym prowadzeniem ewi- dencji i deklarowanych kwot zobowiązań podatkowych. Należy podkreślić, że doradca podatkowy, aby wykonywać swój za- wód, musi posiadać szczególne, udokumentowane kompetencje zawodowe, ustawicznie poszerzać i aktualizować swoją wiedzę oraz doskonalić umiejętności, ponieważ ponosi odpowiedzialność za przygotowywane i prezentowane informacje z zakresu rachunkowości, gwarantuje wysoką 13 Przedmowa jakość pracy, właściwe postępowanie w relacjach z jednostkami i instytu- cjami powiązanymi z nim zawodowo, także w sytuacjach sporu i sprzeczności interesów oraz podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu i jest zobowiązany do zachowania tajemnicy zawodowej. To są atuty za- wodu doradcy podatkowego, o których być może nie wiedzą przedsiębior- cy, a już z pewnością nie wiedzieli projektodawcy ustawy i parlamenta- rzyści. Biorąc pod uwagę wysokie kwalifikacje zawodowe doradców podatkowych, można mieć nadzieję, że poradzą sobie z konkurencją ze strony osób nieposiadających żadnych umiejętności i uprawnień. Będzie to jednak wymagało czasu, a im ten czas będzie dłuższy, tym gorzej dla naszego państwa. Krótkowzroczność naszych władz może doprowadzić do niepowetowanych strat budżetowych i deprecjacji osób posiadających bardzo wysokie umiejętności i kwalifikacje zawodowe. Zawód doradcy podatkowego jest trudny i odpowiedzialny, wymaga ciągłego „śledzenia” zmian nie tylko w obowiązujących przepisach, ale i w interpretacjach prawa podatkowego dokonywanych przez organy podatkowe, sądy i try- bunały. Kompleksowa obsługa klienta i prowadzenie jego spraw wymaga czasami udziału doradcy podatkowego także w postępowaniach karnych skarbowych. Stąd też – mimo deregulacji, a może nawet wbrew niej – należałoby podjąć inicjatywę w zakresie rozszerzenia uprawnień doradców do występowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych. Prawo występowania przed sądami – na razie tylko administracyjnymi – powo- duje, że doradcy, mając na względzie także podniesienie prestiżu zawodu, postulują od kilku lat wprowadzenie stroju urzędowego (togi) dla doradcy podatkowego występującego przed sądem, co zwiększyłoby także jego rozpoznawalność i pozwoliło odróżnić doradcę od innych uczestników postępowania. Ewentualne dalsze zmiany w ustawie o doradztwie podat- kowym powinny jednak mieć charakter kompleksowy, szybkie bowiem i pozornie „drobne” zmiany wywołują czasami daleko idące konsekwencje, a nic tak nie szkodzi prawu, jak jego częste i przypadkowe „poprawianie”. Wydaje się, że kilkanaście lat obowiązywania ustawy pozwala samorzą- dowi na zgłoszenie propozycji zmian, które wynikają ze zdobytych do- świadczeń i mogą poprawić jej funkcjonowanie w praktyce. Szkoda tylko, że polski ustawodawca, który początkowo bardzo szybko dostrzegł potrze- 14 Przedmowa bę uregulowania zasad prowadzenia działalności przez doradców podat- kowych, stworzył reguły dopuszczenia do wykonywania zawodu i określił zasady funkcjonowania samorządu oraz przekazał jego organom funkcje z zakresu władztwa publicznego, równie szybko zaprzepaścił ten dorobek. I chociaż od początku zawód doradcy podatkowego kształtowany był jako zawód zaufania publicznego, a kolejne nowelizacje ustawy rolę tę wzmacniały, zwłaszcza przez nadanie doradcy podatkowemu immunitetu materialnego czy wzmocnienie poziomu ochrony tajemnicy zawodowej doradcy, także przez uczynienie jej nieograniczoną w czasie, to ustawa deregulacyjna może przyczynić się do obniżenia jego prestiżu. Zatem zadaniem samorządu doradców podatkowych, wykonujących zawód zaufania publicznego, powinna być obrona interesów jego członków – także przed nieuczciwą konkurencją – która wymaga zmiany sposobu prezentowania świadczonych usług. Doradca podatkowy nie może być kojarzony wyłącznie z „księgowym”, a jego kancelaria z „biurem rachun- kowym”. Musi on na każdym kroku podkreślać i eksponować świadczenie usług polegających na udzielaniu porad podatkowych i bronić swoich interesów za pomocą instrumentów prawnych, w jakie ustawodawca wyposażył jego samorząd zawodowy, by sprawował pieczę, o której mowa w art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, a zatem wykonywał zawód w gra- nicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Należy więc stale przypo- minać, że doradca podatkowy jest związany tajemnicą zawodową, co oznacza, że tylko na podstawie orzeczenia sądu może wyjawić organom podatkowym, komornikom czy prokuratorom informacje dotyczące klientów. Ogromne znaczenie ma także obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, ponieważ w istniejącym gąszczu przepisów, przy zmienności urzędowych interpretacji i braku jednolitej linii orzecz- niczej sądów w sprawach podatkowych, sprawą niebagatelną jest świado- mość klientów, że w razie zaniedbania czy błędu doradcy podatkowego (nawet nieumyślnego) mogą oni żądać odszkodowania, z gwarancją jego wypłacenia. Samorząd zawodowy doradców podatkowych powinien także wspierać działania zmierzające do integracji środowiska, inicjować i wspierać działania rozwijające współpracę z innymi samorządami zawo- dowymi, reprezentującymi osoby wykonujące zawody zaufania publicz- nego, organizacjami przedsiębiorców oraz innymi podmiotami i instytu- 15 Przedmowa cjami realizującymi cele zbieżne z jego celami, w tym również ze stowa- rzyszeniami i organizacjami zagranicznymi oraz międzynarodowymi. Realizując zaś swoje ustawowe funkcje, powinien czuwać nad należytym wykonywaniem obowiązków przez doradców, wykorzystując do tego przyznane mu uprawnienia. W aktualnej sytuacji rzeczą niezwykle istotną jest budowanie świadomości podatkowej całego społeczeństwa. Im będzie ona wyższa, tym doradca podatkowy będzie bardziej potrzebny, a jego zawód będzie stabilniejszy. Można żywić nadzieję, że po pierwszych porażkach wynikających z powierzania spraw nieodpowiednim, niewy- kwalifikowanym podmiotom, podatnicy sami dojrzeją do tego, że aby dobrze dbać o swoje sprawy, należy oddać je w ręce osób, które posiadają certyfikat doradcy podatkowego, są ubezpieczone i mają odpowiednie oparcie w samorządzie. Wbrew pozorom dzięki ustawie deregulacyjnej ten zawód może dużo zyskać, bo w sposób istotny doradca podatkowy będzie różnił się od innych osób, które nie są zrzeszone w samorządzie, a zajmują się jedynie wypełnianiem deklaracji czy prowadzeniem ewiden- cji księgowej. Wielokrotne zmiany w przepisach ustawy o doradztwie podatkowym wywołują mnóstwo wątpliwości, zatem z satysfakcją należy odnotować trud Autorów niniejszego Komentarza, którzy wykorzystując swój dorobek naukowy oraz doświadczenie zawodowe, podjęli się po raz kolejny omówienia obowiązującego stanu prawnego. Komentarz ten będzie przydatny zwłaszcza nowym doradcom wstępującym do zawodu. Widać wśród nich już zmianę pokoleniową. Wielu młodych ludzi dostrzega bo- wiem w tym zawodzie szansę dla siebie, choćby dlatego, że daje on możliwość występowania przed organami podatkowymi i sądami także osobom, które co prawda nie ukończyły studiów prawniczych, ale posia- dają rozległą wiedzę i złożyły egzamin na doradcę podatkowego. Zawód ten cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem, mimo że egzamin na do- radcę podatkowego nie należy do najłatwiejszych. Doradca podatkowy to zawód, który w tak skomplikowanym świecie prawnopodatkowym wychodzi naprzeciw oczekiwaniom specjalizacji. Dziś już nie sposób znać się na wszystkim. Wielu doradców podatkowych nawiązało współ- pracę i podpisało umowy z kancelariami prawnymi (radcowskimi i adwo- kackimi), których właściciele zdają sobie sprawę, że muszą mieć profe- 16 Przedmowa sjonalne wsparcie certyfikowanego doradcy podatkowego w sprawach nie tylko swoich klientów, ale także we własnych sprawach gospodarczych czy finansowych. Jadwiga Glumińska-Pawlic Przewodnicząca Krajowej Rady Doradców Podatkowych 17 USTAWA z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 41, poz. 213; zm. Dz. U. z 2014 r. poz. 768) Rozdział 1 PRZEPISY OGÓLNE Art. 1. Ustawa określa warunki i zasady wykonywania doradztwa podatkowego, organizację samorządu doradców podatkowych oraz zasady jego działania. Art. 2. 1. Czynności doradztwa podatkowego obejmują: 1) udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiąz- ków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administra- cyjnej związanej z tymi obowiązkami; 2) prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inka- sentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie; 3) sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inka- sentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie; 4) reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępo- waniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądo- wej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyj- nych w sprawach wymienionych w pkt 1. 1a. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do czynności wykonywa- nych na rzecz osób trzecich odpowiedzialnych za zaległości podatkowe oraz następców prawnych podatników, płatników lub inkasentów 21 Art. 2 Rozdział 1. Przepisy ogólne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.). 2. Zawodowe wykonywanie czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 4, zastrzeżone jest wyłącznie dla podmiotów uprawnionych w rozumieniu ustawy. 3. (uchylony). 1. Zakres przedmiotowy czynności doradztwa podatkowego Zgodnie z pierwotnym brzmieniem art. 2 ust. 1 pkt 1 u.d.p. czynności doradztwa podatkowego obejmowały udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich zobowiązań podatkowych. Tak określony zakres przedmio- towy czynności doradztwa podatkowego determinował ich ograniczenie wyłącznie do doradztwa w zakresie wykonania obowiązków podatko- wych. Obecnie obowiązujący art. 2 ust. 1 pkt 1 u.d.p. stanowi, że czynności doradztwa podatkowego obejmują udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami. Zmiana ta została wprowadzona nowelizacją z dnia 10 czerwca 2010 r., która weszła w życie z dniem 7 sierpnia 2010 r. W pierwszej kolejności należy zauważyć, że czynności doradztwa podatkowego dotyczą spraw odnoszących się do podatników, płatników oraz inkasentów z zakresu ich obowiązków podatkowych. Zgodnie z art. 7 § 1 o.p. podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. W myśl art. 8 o.p. płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi po- datkowemu. Natomiast zgodnie z art. 9 o.p. inkasentem jest osoba fizycz- na, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości 22 Rozdział 1. Przepisy ogólne Art. 2 prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Ponadto, w myśl art. 2 ust. 1a u.d.p., przepis ust. 1 stosuje się odpo- wiednio do czynności wykonywanych na rzecz osób trzecich odpowie- dzialnych za zaległości podatkowe oraz następców prawnych podatników, płatników lub inkasentów w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.). Prawa i obowiązki następców prawnych reguluje dział III rozdział 14 o.p. (szerzej A. Mariański, Prawa i obowiązki następ- ców prawnych w prawie podatkowym, Warszawa 2001), a osób trzecich – dział III rozdział 15 o.p. (szerzej A. Mariański, Odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania podatkowe – podstawy i wyłączenia, Gdańsk 2004). Przed nowelizacją ustawy o doradztwie podatkowym z 2001 r. (ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. Nr 42, poz. 474) ustawodawca wskazywał na czynności doradztwa dotyczące zobowiązań podatkowych tych podmiotów. Jednakże na podatniku, płatniku i inkasencie ciąży wiele obowiązków niedotyczących powstawania zobowiązań podatko- wych. Dlatego dokonano zmiany omawianej regulacji ustawy i czynności doradztwa dotyczą wszelkich obowiązków podatkowych. Przy czym nie chodzi tutaj o obowiązek podatkowy, który jest definiowany w art. 4 o.p. jako wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zda- rzenia określonego w tych ustawach. Określone w ustawie o doradztwie podatkowym obowiązki podatkowe obejmują wszelkie czynności, które podmioty wskazane w przepisach prawa podatkowego zobowiązane są wykonać. Przykładowo, zgodnie z art. 82 § 1 o.p., osoby prawne, jednostki orga- nizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą są obowiązane do sporządzania i przekazywania informacji: 1) na pisemne żądanie organu podatkowego – o zdarzeniach wynikających ze stosunków cywilnoprawnych albo z prawa pracy, mogących mieć 23 Art. 2 Rozdział 1. Przepisy ogólne wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub wysokość zobowią- zania podatkowego osób lub jednostek, z którymi zawarto umowę; 2) bez wezwania przez organ podatkowy – o umowach zawartych z nie- rezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego; 3) w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach. Natomiast banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe są obowiązane do sporządzania i przekazywania ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w formie dokumentu elektronicznego, w okresie sprawozdawczym – odpowiednio od 1 do 15 dnia miesiąca oraz od 16 do ostatniego dnia miesiąca – informacji o założonych i zlikwido- wanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, w terminie do 7 dnia następnego okresu sprawozdawczego. Obowiązek sporządzania i przekazywania informacji nie dotyczy rachun- ków bankowych założonych i zlikwidowanych w tym samym okresie sprawozdawczym (art. 82 § 2 o.p.). Obowiązki te nie mają nic wspólnego z samym zobowiązaniem podat- kowym tych podmiotów. Niewątpliwie jednak wynikają one z przepisów prawa podatkowego. Dlatego też obowiązujący zakres doradztwa podat- kowego jest znacznie szerszy. Porady czy opinie mogą także dotyczyć innych obowiązków niż odnoszące się do zobowiązania podatkowego podatnika, płatnika lub inkasenta. Obowiązki celne regulowane są w ustawie z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 727 z późn. zm.), rozporzą- dzeniu Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawia- jącym Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. UE L 302 z 19.10.1992, s. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 2, t. 4, s. 307) oraz w wielu krajowych rozporządzeniach wykonawczych, a także rozporzą- dzeniach Komisji. Obowiązki związane z egzekucją obowiązków podatkowych oraz celnych reguluje ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egze- kucyjnym w administracji (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1619 z późn. zm.). 24 Rozdział 1. Przepisy ogólne Art. 2 2. Udzielanie porad, opinii i wyjaśnień Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 u.d.p. do czynności doradztwa podatkowe- go należy udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków po- datkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związa- nej z tymi obowiązkami. Porada to, zgodnie ze znaczeniem w języku powszechnym, udzielenie komuś rady; też: to, co się komuś zaleca jako środek na coś. Opinia z kolei to przekonanie o czymś, pogląd na jakąś sprawę, a także orzeczenie specjalisty na jakiś temat. Wyjaśnienie zaś oznacza uwagi wyjaśniające rzecz niezrozumiałą, a wyjaśnić – uczynić coś zrozumiałym oraz podać powody, motywy (www.sjp.pwn.pl). Jak zatem z omawianej regulacji wynika, czynności doradztwa podat- kowego obejmują nie tylko pomoc w wyjaśnieniu przepisów prawa podat- kowego, ale także dokonywanie wykładni niejasnych uregulowań praw- nych oraz wskazywanie podatnikom, jak powinni postępować. Doradztwo podatkowe nie ogranicza się zatem tylko do pomocy w wykonaniu obo- wiązków nałożonych na podatników, płatników, inkasentów, osoby trzecie oraz następców prawnych. Doradca podatkowy powinien także wskazywać na ryzyka związane z określonym rodzajem działalności podatnika, jak należy prawidłowo postępować, jakie jest stanowisko organów podatko- wych oraz sądów administracyjnych, ale także w jaki sposób podatnik może zapłacić jak najniższe podatki, zgodnie z obowiązującym prawem. Czynności doradztwa podatkowego dotyczą udzielania porad, opinii oraz wyjaśnień dla konkretnego podatnika, płatnika lub inkasenta. Tym samym publikacja naukowa bądź wykład (szkolenie) dotyczący proble- matyki prawa podatkowego nie stanowi czynności doradztwa podatkowe- go. Należy dodać, iż art. 2 ust. 2 u.d.p. wyraźnie stanowi, że dokonywanie tych czynności zastrzeżone jest wyłącznie dla zawodowego wykonywania tych czynności. Tym samym sporadyczne, a także bezpłatne udzielanie porad, opinii bądź wyjaśnień dla konkretnego podatnika nie będzie trak- towane jako wykonywanie czynności doradztwa podatkowego. 25 Art. 2 Rozdział 1. Przepisy ogólne 3. Prowadzenie ksiąg podatkowych Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 u.d.p. do czynności doradztwa podatkowe- go należy prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewi- dencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie. Zgodnie z art. 3 pkt 4 o.p. przez księgi podatkowe rozumie się księgi rachunkowe, podatkową księgę przychodów i rozchodów, ewidencje oraz rejestry, do których prowadzenia, do celów podatkowych, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązani są podatnicy, płatnicy lub inkasenci. Prowadzenie ksiąg rachunkowych reguluje ustawa o rachunkowości. Zgodnie z art. 13 ust. 1 u.r. księgi rachunkowe obejmują zbiory zapisów księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald, które tworzą: 1) dziennik; 2) księgę główną; 3) księgi pomocnicze; 4) zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych; 5) wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz). Natomiast zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i roz- chodów reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozcho- dów (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1037). Ewidencjami dla celów podatkowych będą m.in.: ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych; ewidencja wyposaże- nia; indywidualne (imienne) karty przychodów pracowników; ewidencja przychodów dla potrzeb zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych oraz ewidencja dla potrzeb podatku od towarów i usług. Zasadnicze zmiany w tym zakresie przyniosła nowelizacja z dnia 9 maja 2014 r. Co prawda prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym za- kresie dalej należy do czynności doradztwa podatkowego, jednakże zmianie uległ art. 2 ust. 2 u.d.p., zgodnie z którym zawodowe wykonywa- 26 Rozdział 1. Przepisy ogólne Art. 2 nie tych czynności nie jest już zastrzeżone dla doradców podatkowych i innych podmiotów mających prawo do usługowego prowadzenia ksiąg. Ustawodawca zdecydował się na zniesienie jakichkolwiek ograniczeń dla podmiotów prowadzących usługowo księgi. Ta sama ustawa znoweli- zowała przepisy ustawy o rachunkowości, znosząc wymóg uzyskania stosownego certyfikatu księgowego. Tym samym nie tylko doradcy po- datkowi i biegli rewidenci, ale każdy podmiot może prowadzić księgi ra- chunkowe, podatkowe i inne ewidencje dla celów podatkowych. Jest to traktowane jak zwykła działalność gospodarcza, z pewnymi wymogami, jak np. obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z prowadzeniem tej działalno- ści (art. 76h ust. 1 u.r.). Zmiana ta jest powszechnie krytykowana przez doradców podatko- wych. Wskazuje się, że wpłynie to negatywnie na usługi prowadzenia takich ksiąg, skoro nawet osoba bez odpowiedniego wykształcenia i do- świadczenia może je prowadzić. Niesie to fundamentalne ryzyko dla bezpieczeństwa finansów publicznych (J. Glumińska, O deregulacji, Doradca Podatkowy 2014, nr 6, s. 2). W szczególności może dojść do konkurencji cenowej, która doprowadzi do zniknięcia wielu małych biur świadczących tylko usługi doradztwa podatkowego. Należy jednak podzielić pogląd, że dla samych doradców podatkowych może to być pozytywna zmiana. Tylko taka osoba prowadząca księgi może zagwarantować wysoki poziom świadczonych usług, ciągłe dokształ- canie (obligatoryjne) oraz obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzial- ności cywilnej, a także zapewnienie tajemnicy zawodowej (T. Michalik, Kilka uwag dotyczących deregulacji jako wyzwania stojącego przed do- radcami podatkowymi, Prz. Podat. 2014, nr 4, s. 8). 4. Sporządzanie deklaracji Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 u.d.p. do czynności doradztwa podatkowe- go należy sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie. Obowiązek składania zeznań oraz deklaracji podatkowych wynika z przepisów materialnego prawa podatkowego, np. z: ustawy 27 Art. 2 Rozdział 1. Przepisy ogólne z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.), ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 752 z późn. zm.), ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 849 z późn. zm.), ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.). Zgodnie z art. 3 pkt 5 o.p. przez deklaracje rozumie się również zezna- nia, wykazy oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci. Przykładowo, zgodnie z art. 6 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokal- nych, osoby fizyczne są obowiązane złożyć właściwemu organowi podat- kowemu informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, spo- rządzoną na formularzu według ustalonego wzoru. Z kolei zgodnie z art. 100 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15 ustawy o VAT, zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje o dokonanych: 1) wewnątrzwspólnotowych dostawach towarów w rozumieniu art. 13 ust. 1 i 3 ustawy o VAT, do których ma zastosowanie art. 42 ust. 1 ustawy o VAT, na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej; 2) wewnątrzwspólnotowych nabyciach towarów, o których mowa w art. 9 ust. 1 lub art. 11 ust. 1 ustawy o VAT, od podatników podatku od wartości dodanej, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej; 3) dostawach towarów zgodnie z art. 136 ust. 1 lub 2 ustawy o VAT, na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych 28 Rozdział 1. Przepisy ogólne Art. 2 niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby po- datku od wartości dodanej; 4) usługach, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT, na rzecz po- datników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od war- tości dodanej, świadczonych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, innych niż zwolnionych od podatku od wartości dodanej lub opodatkowanych stawką 0 , dla których zobo- wiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca. Tym samym doradca podatkowy jest uprawniony nie tylko do sporzą- dzania deklaracji typu VAT-7, ale również wykazów na podatek od nie- ruchomości czy też informacji podsumowującej w podatku od towarów i usług. Przy czym doradca podatkowy może sporządzić takie deklaracje bądź też może udzielić pomocy w ich sporządzeniu przez podatnika, płatnika oraz inkasenta. Ustawa o doradztwie podatkowym wskazuje, że czynnością doradztwa podatkowego jest sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatni- ków i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych. W tym zakresie po- wstał spór o to, czy sporządzanie obejmuje także podpisywanie w imieniu i na rzecz podatnika takich zeznań i deklaracji podatkowych. Taką możliwość wskazywała uchwała Krajowej Rady Doradców Po- datkowych z dnia 7 października 2003 r. Została ona zawieszona decyzją Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2003 r. Rozstrzygnięcie nadzorcze zostało poddane kontroli Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w orzeczeniu z dnia 18 kwietnia 2005 r., VI SA/Wa 1245/04 (POP 2005, nr 5, poz. 115), który przyznał rację Ministrowi Finansów: „Zdaniem Sądu, doradca, który deklaracje sporządził, nie ma możliwości podpisania ich w imieniu klienta, co zwolniłoby podatnika, płatnika czy inkasenta z obowiązku złożenia podpisu pod sporządzoną i podpisaną przez doradcę podatkowego deklaracją czy zeznaniem, ponieważ nie ma regulacji w szeroko rozumianym prawie materialnym podatkowym, która upoważniałaby doradcę do takiego działania. Zdaniem Sądu, gdyby Ustawodawca chciał wyposażyć doradcę podatkowego w uprawnienia polegające na składaniu i podpisywaniu zamiast podatnika deklaracji i zeznań podatkowych, zastosowałby rozwiązanie analogiczne jak 29 Art. 2 Rozdział 1. Przepisy ogólne w ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681), gdzie dopuścił możliwość dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego przez pełnomocnika (art. 5 ust. 4a powołanej ustawy). Złożenie deklaracji podatkowej to niewątpliwie czynność z zakresu prawa publicznego (podatkowego). Zdaniem Sądu, przeniesienie publicz- noprawnego prawa lub obowiązku do złożenia wspomnianego dokumentu, bez szczególnej normy zezwalającej w tym zakresie nie może być zastą- pione zobowiązaniem prywatnoprawnym. Czynności prywatnoprawne nie mogą bowiem prowadzić do modyfikacji powinności wynikłych z prawa publicznego [...]. Z analizy przedstawionych wyżej przepisów wynika charakter oświadczenia składanego przez podatnika w zeznaniu podatkowym. Jest to oświadczenie wiedzy, a nie woli, co wyklucza złożenie tego oświadcze- nia przez pełnomocnika”. W krytycznej glosie do tego orzeczenia B. Brzeziński słusznie wska- zuje, że działanie w imieniu i na rzecz podatnika to „nie tylko czynności o charakterze technicznym, rachunkowym, analitycznym czy pisarskim”, a „działanie w czyimś imieniu jest powszechnie rozumiane jako reprezen- towanie kogoś, składanie oświadczeń za kogoś itp. itd. W każdym razie jest to działanie »na zewnątrz« układu osób, z których jedna działa w imieniu drugiej” (POP 2005, nr 5, s. 421). Istotą doradztwa podatkowego jest właśnie reprezentowanie podatnika (płatnika, inkasenta) i podejmo- wanie w jego imieniu i na jego rzecz czynności, które zobowiązany jest wykonać. Tym samym działanie nie tylko w imieniu, ale i na rzecz podat- nika, to działanie jednej osoby, którego skutki obciążają inną osobę. Gdyby doradca podatkowy deklaracji nie podpisał, to trudno by było uznać, że działał w czyimś imieniu (ibidem). Poza tym czym innym jest sporządzenie w imieniu i na rzecz podatnika deklaracji podatkowej, czym innym zaś pomoc w jej sporządzeniu. Powyższy, pozorny wobec bezpodstawności twierdzeń sądu admini- stracyjnego, spór został rozwiązany dnia 1 stycznia 2007 r. przez dodanie w dziale III o.p. rozdziału 9a „Podpisywanie deklaracji”. Zgodnie z art. 80a § 1 o.p., jeżeli odrębne ustawy nie stanowią inaczej, deklaracja, w tym deklaracja składana za pomocą środków komunikacji elektronicznej, 30
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Ustawa o doradztwie podatkowym. Komentarz
Autor: , , , , , , , , , ,
Sklep
Format
Cena
Nexto.pl Nexto.pl
ebook/pdf
99,00 zł
Idź do sklepu »

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: