Publikacja zawiera najbardziej aktualną wersję ustawy o finansach publicznych, będącą podstawowym aktem prawnym regulującym zasady gospodarowania środkami publicznymi. Skomentowano wszystkie zmiany ustawy, które weszły w życie w IV kwartale 2015 i w 2016 r. Dodatkowo omówiono projektowane w Parlamencie RP nowelizacje, co umożliwia kompleksowe rozeznanie się w aktualnym i planowanym stanie prawnym.
Darmowy fragment publikacji:
Zmiany
2016
Magda Grotkiewicz
Agnieszka Oleksiak
Ustawa
o finansach
publicznych
z komentarzem do zmian
• Aktualna treść ustawy z oznaczonymi zmianami
• Komentarz do każdego znowelizowanego przepisu
• Opis projektowanych zmian
R e ko m e n d u j e
RACHUNKOWOŚĆ
BUDŻETOWA
Autorzy:
Magda Grotkiewicz
Agnieszka Oleksiak
Grupa INFOR PL
Prezes Zarządu
Ryszard Pieńkowski
Dyrektor Centrum Rynku Finansów Publicznych
Agata Eichler
Zespół redakcyjny:
Magda Grotkiewicz – redaktor merytoryczny
Agnieszka Oleksiak – redaktor merytoryczny
Elżbieta Marszalik – sekretarz redakcji
Irena Biśta-Kanciała – korekta
Anna Stefańska – redaktor graficzny
Druk: Mazowieckie Centrum Poligrafii
© Copyright by INFOR PL S.A.
Warszawa 2016
INFOR PL S.A.
01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72
www.infor.pl
Biuro Obsługi Klienta
01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72
tel. 22 761 30 30
infolinia: 0 801 626 666
e-mail: bok@infor.pl
strona: www.sklep.infor.pl
Publikacja jest chroniona przepisami prawa autorskiego. Wykonywanie kserokopii
bądź powielanie inną metodą oraz rozpowszechnianie bez zgody Wydawcy w całości
lub części jest zabronione i podlega odpowiedzialności karnej.
ISBN 978-83-7440-779-3
Spis treści
WSTĘP
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
USTAWA z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych . . . . . . . . . 7
DZIAŁ I . Zasady finansów publicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Rozdział 1 . Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Rozdział 2 . Środki publiczne, nadwyżka i deficyt sektora finansów
publicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Rozdział 3 . Jednostki sektora finansów publicznych . . . . . . . . . . . . . . 12
Rozdział 4 . Jawność i przejrzystość finansów publicznych . . . . . . . . . . 25
Rozdział 5 . Zasady gospodarowania środkami publicznymi . . . . . . . . 32
Rozdział 6 . Kontrola zarządcza oraz koordynacja kontroli zarządczej
w jednostkach sektora finansów publicznych . . . . . . . . . . 50
DZIAŁ II . Państwowy dług publiczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Rozdział 1 . Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Rozdział 2 . Finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu
państwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Rozdział 3 . Procedury ostrożnościowe i sanacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Rozdział 4 . Ogólne zasady zaciągania zobowiązań przez inne
niż Skarb Państwa jednostki sektora finansów
publicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Rozdział 5 . Zasady i tryb emisji skarbowych papierów
wartościowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
DZIAŁ III . Wieloletni Plan Finansowy Państwa i ustawa budżetowa . . . . . . 66
Rozdział 1 . Wieloletni Plan Finansowy Państwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Rozdział 2 . Ustawa budżetowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
3
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 3
5/10/2016 1:55:22 PM
Spis treści
Rozdział 3 . Przeznaczenie wydatków budżetu państwa . . . . . . . . . . . . 80
Rozdział 4 . Tryb opracowywania i uchwalania budżetu państwa . . . . 86
Rozdział 5 . Wykonywanie ustawy budżetowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Rozdział 6 . Wykonywanie budżetu środków europejskich . . . . . . . . . . 107
Rozdział 7 . Bankowa obsługa budżetu państwa oraz niektórych
jednostek sektora finansów publicznych . . . . . . . . . . . . . . 116
DZIAŁ IV . Środki europejskie i inne środki pochodzące ze źródeł
zagranicznych, niepodlegające zwrotowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
DZIAŁ V . Budżet, wieloletnia prognoza finansowa i uchwała budżetowa
jednostki samorządu terytorialnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Rozdział 1 . Zakres budżetu jednostki samorządu terytorialnego . . . . . 126
Rozdział 2 . Wieloletnia prognoza finansowa jednostki
samorządu terytorialnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
Rozdział 3 . Uchwała budżetowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Rozdział 4 . Wykonywanie budżetu jednostki samorządu
terytorialnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
Rozdział 5 . Tryb zatwierdzenia wykonania budżetu jednostki
samorządu terytorialnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
DZIAŁ VI . Audyt wewnętrzny oraz koordynacja audytu wewnętrznego
w jednostkach sektora finansów publicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
DZIAŁ VII . Przepis końcowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
Opis projektowanych zmian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
4
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 4
5/10/2016 1:55:22 PM
WSTĘP
Często zmieniające się przepisy utrudniają ustalenie aktualnego stanu prawnego .
Aby mieć pewność, czy treść aktu prawnego jest aktualna, należy porównać tekst
jednolity z każdą następną nowelizacją . To czasochłonne i trudne z racji wprowa
dzanych dodatkowo przepisów przejściowych . Dlatego oddajemy w Państwa ręce
najbardziej aktualną wersję ustawy o finansach publicznych, będącą podstawowym
aktem prawnym regulującym zasady gospodarowania środkami publicznymi .
W niniejszej publikacji skomentowano wszystkie zmiany ustawy o finansach
publicznych, które weszły w życie w IV kwartale 2015 i w 2016 r . Dodatkowo omó
wiono projektowane w Parlamencie RP nowelizacje, co umożliwia kompleksowe
rozeznanie się w aktualnym i planowanym stanie prawnym .
Najważniejsze obszary zmian to:
■■ wprowadzenie wspólnej obsługi i jej wpływ na odpowiedzialność kierowników
■■ zmiana reguły wydatkowej,
■■ regulacje sprzyjające funkcjonowaniu instytucji gospodarki budżetowej – moż
liwość wykorzystania środków pieniężnych z poprzednich okresów, tworzenie
funduszu zapasowego z zysku z przeznaczeniem na finansowanie inwestycji lub
pokrycie straty,
■■ możliwość odstąpienia od czynności zmierzających do wykonania zobowią
jednostek,
zania,
■■ konsekwencje związane z przeniesieniem kompetencji do poboru należności
wynikających z grzywien nakładanych w drodze mandatu karnego z wojewo
dów na naczelników urzędów skarbowych,
■■ traktowanie zysku banków państwowych jako źródła dochodów publicznych,
■■ dostosowanie przepisów po wprowadzeniu ustawy o związkach metropolital
nych, ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz ustawy o wspie
raniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego
Funduszu Morskiego i Rybackiego .
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 5
5/10/2016 1:55:23 PM
5
Wstęp
Zaletą niniejszej publikacji jest unikatowa formuła, zawierająca:
■■ aktualną treść ustawy z oznaczonymi zmianami oraz przypisami wynikającymi
z regulacji przejściowych,
■■ komentarze do każdego znowelizowanego przepisu,
■■ opisy projektowanych zmian .
6
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 6
5/10/2016 1:55:23 PM
art. 1
Ustawa o finansach publicznych z komentarzem do zmian
USTAWA
z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych
(ostatnia zmiana: Dz .U . z 2016 r . poz . 195 [1])
DZIAŁ I
Zasady finansów publicznych
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. [Zakres przedmiotowy]
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Ustawa określa:
zakres i zasady działania oraz organizację jednostek budżetowych i samo
rządowych zakładów budżetowych;
zakres i zasady działania agencji wykonawczych, instytucji gospodarki bud
żetowej i państwowych funduszy celowych;
zasady funkcjonowania jednostek sektora finansów publicznych w zakresie
gospodarki finansowej;
zasady i tryb kontroli procesów związanych z gromadzeniem i rozdyspono
wywaniem środków publicznych oraz gospodarowaniem mieniem;
zasady zarządzania państwowym długiem publicznym oraz procedury
ostrożnościowe i sanacyjne;
zasady i tryb opracowywania oraz uchwalania Wieloletniego Planu Finan
sowego Państwa;
[1] W ujednoliconym przez redakcję tekście uwzględniono wszystkie obowiązujące zmiany na dzień
1 maja 2016 r . W treści ustawy pogrubioną czcionką wyróżniono zmiany wprowadzone przez nastę
pujące ustawy:
– ustawę z 12 czerwca 2015 r . o zmianie ustawy o finansach publicznych (Dz .U . z 2015 r . poz . 1189),
– ustawę z 25 czerwca 2015 r . o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych
– ustawę z 10 lipca 2015 r . o administracji podatkowej (Dz .U . z 2015 r . poz . 1269; ost .zm . Dz .U .
ustaw (Dz .U . z 2015 r . poz . 1045),
z 2015 r . poz . 1513),
– ustawę z 10 lipca 2015 r . o wspieraniu zrównoważonego sektora rybackiego z udziałem Europejskie
go Funduszu Morskiego i Rybackiego (Dz .U . z 2015 r . poz . 1358),
– ustawę z 5 sierpnia 2015 r . o nadzorze makrooszczędnościowym nad systemem finansowym i za
rządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (Dz .U . z 2015 r . poz . 1513),
– ustawę z 25 września 2015 r . o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw
(Dz .U . z 2015 r . poz . 1854),
– ustawę z 9 października 2015 r . o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych,
ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz .U . z 2015 r . poz . 1830),
– ustawę z 9 października 2015 r . o związkach metropolitarnych (Dz .U . z 2015 r . poz . 1890),
– ustawę z 10 grudnia 2015 r . o zmianie ustawy o finansach publicznych (Dz .U . z 2015 r . poz . 2150),
– ustawę z 11 lutego 2016 r . o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz .U . z 2016 r . poz . 195) .
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 7
5/10/2016 1:55:23 PM
7
Ustawa o finansach publicznych z komentarzem do zmian
art. 2
7) zasady i tryb opracowywania oraz uchwalania wieloletniej prognozy finan
sowej jednostki samorządu terytorialnego;
8) zasady i tryb sporządzania budżetu państwa w układzie zadaniowym;
9) zakres i szczegółowość oraz zasady i tryb planowania, uchwalania i wyko
nywania budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorial
nego;
10) szczególne zasady rachunkowości, planowania i sprawozdawczości obowią
zujące w sektorze finansów publicznych;
11) zasady gospodarowania środkami publicznymi pochodzącymi z budżetu
Unii Europejskiej oraz z innych źródeł zagranicznych;
12) zasady kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego oraz koordynacji kon
troli zarządczej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów
publicznych .
Art. 2. [Definicje]
1)
zadań budżetowych grupujących wydatki według celów,
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
Ministrze Finansów – rozumie się przez to odpowiednio ministra właściwe
go do spraw budżetu, ministra właściwego do spraw finansów publicznych
oraz ministra właściwego do spraw instytucji finansowych;
zarządzie jednostki samorządu terytorialnego – rozumie się przez to rów
nież wójta, burmistrza lub prezydenta miasta;
układzie zadaniowym – rozumie się przez to zestawienie odpowiednio wy
datków budżetu państwa lub kosztów jednostki sektora finansów publicz
nych sporządzone według funkcji państwa, oznaczających poszczególne
obszary działań państwa, oraz:
a)
b) podzadań budżetowych grupujących działania umożliwiające realizację
celów zadania, w ramach którego podzadania te zostały wyodrębnione
– wraz z opisem celów tych zadań i podzadań, a także z bazowymi i docelo
wymi miernikami stopnia realizacji celów działalności państwa, oznaczają
cymi wartościowe, ilościowe lub opisowe określenie bazowego i docelowe
go poziomu efektów z poniesionych nakładów;
odrębnych ustawach – rozumie się przez to ustawy inne niż niniejsza usta
wa oraz ustawa budżetowa;
środkach europejskich – rozumie się przez to środki, o których mowa
w art . 5 ust . 3 pkt 1, 2, 4 i 5a–5c;
organizacjach pozarządowych – rozumie się przez to organizacje pozarzą
dowe oraz podmioty wymienione w art . 3 ust . 3 ustawy z dnia 24 kwiet
nia 2003 r . o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz .U .
z 2010 r . Nr 234, poz . 1536, z późn .zm .);
jednostce w dziale – rozumie się przez to jednostkę sektora finansów
publicznych podległą ministrowi kierującemu określonym działem ad
ministracji rządowej lub przez niego nadzorowaną lub jednostkę sektora
finansów publicznych obsługującą organ podległy ministrowi kierującemu
określonym działem administracji rządowej lub przez niego nadzorowany;
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 8
5/10/2016 1:55:23 PM
art. 3–5
Ustawa o finansach publicznych z komentarzem do zmian
8)
dysponencie części budżetowej – rozumie się przez to kierowników jed
nostek oraz organy wymienione w art . 139 ust . 2, właściwych ministrów,
kierowników urzędów centralnych, wojewodów oraz kierowników pań
stwowych jednostek organizacyjnych, o których mowa w art . 114 ust . 3
pkt 2, dysponujących częściami budżetu państwa .
Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków
Art. 3. [Gromadzenie oraz rozdysponowywanie środków publicznych]
publicznych oraz ich rozdysponowywaniem, w szczególności:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
wydatkowanie środków publicznych;
finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;
zarządzanie środkami publicznymi;
zarządzanie długiem publicznym;
rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej .
Art. 4. [Zakres zastosowania przepisów ustawy]
1)
2)
1. Przepisy ustawy stosuje się do:
jednostek sektora finansów publicznych;
innych podmiotów w zakresie, w jakim wykorzystują środki publiczne lub
dysponują tymi środkami .
2. Przepisy dotyczące jednostek samorządu terytorialnego stosuje się
odpowiednio do związków metropolitalnych oraz związków gmin i po
wiatów.
Art.4
Komentarz
Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r . Została wprowadzona ustawą
z 9 października 2015 r . o związkach metropolitalnych (Dz .U . poz . 1890) .
Przepisy ustawy o finansach publicznych, które dotyczą jednostek samo
rządu terytorialnego, stosuje się odpowiednio do związków metropolitalnych .
Środki publiczne, nadwyżka i deficyt sektora finansów
Rozdział 2
publicznych
Art. 5. [Środki publiczne]
1)
2)
3)
1. Środkami publicznymi są:
dochody publiczne;
środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwroto
wi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);
środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, inne
niż wymienione w pkt 2;
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 9
5/10/2016 1:55:24 PM
9
Ustawa o finansach publicznych z komentarzem do zmian
art. 5
4)
przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialne
go oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:
a)
b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samo
ze sprzedaży papierów wartościowych,
rządu terytorialnego,
ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków publicznych,
c)
d) z otrzymanych pożyczek i kredytów,
e)
5)
z innych operacji finansowych;
przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z pro
wadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł .
1a. Do przychodów budżetu państwa, o których mowa w ust . 1 pkt 4 lit . e,
zalicza się także środki przekazane z rachunków depozytowych Ministra Finan
sów, o których mowa w art . 83a, na inne rachunki Ministra Finansów .
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
1)
2. Dochodami publicznymi są:
daniny publiczne, do których zalicza się: podatki, składki, opłaty, wpłaty
z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu
Państwa oraz banków państwowych, a także inne świadczenia pieniężne,
których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu
terytorialnego, państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek
sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw;
inne dochody budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz
innych jednostek sektora finansów publicznych należne na podstawie od
rębnych ustaw lub umów międzynarodowych;
wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług świadczonych przez jednostki sekto
ra finansów publicznych;
dochody z mienia jednostek sektora finansów publicznych, do których
zalicza się w szczególności:
a)
wpływy z umów najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym cha
rakterze,
b) odsetki od środków na rachunkach bankowych,
c)
odsetki od udzielonych pożyczek i od posiadanych papierów wartościo
wych,
d) dywidendy z tytułu posiadanych praw majątkowych;
spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz jednostek sektora
finansów publicznych;
odszkodowania należne jednostkom sektora finansów publicznych;
kwoty uzyskane przez jednostki sektora finansów publicznych z tytułu
udzielonych poręczeń i gwarancji;
dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw, niestanowiące przychodów
w rozumieniu ust . 1 pkt 4 lit . a i b .
3. Do środków, o których mowa w ust . 1 pkt 2, zalicza się:
środki pochodzące z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, Euro
pejskiego Funduszu Rybackiego oraz Europejskiego Funduszu Morskiego
i Rybackiego, z wyłączeniem środków, o których mowa w pkt 5 lit. a i b;
10
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 10
5/10/2016 1:55:24 PM
art. 5
Ustawa o finansach publicznych z komentarzem do zmian
2)
3)
4)
5)
Norweskiego Mechanizmu Finansowego,
SzwajcarskoPolskiego Programu Współpracy;
niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa człon
kowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), z wyłącze
niem środków, o których mowa w pkt 5 lit . c i d:
a)
b) Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
c)
środki przeznaczone na realizację programów przedakcesyjnych oraz Pro
gramu Środki Przejściowe;
środki na realizację wspólnej polityki rolnej;
środki przeznaczone na realizację:
a)
b) programów, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Euro
pejskiego i Rady (WE) nr 1638/2006 z dnia 24 października 2006 r .
określającym przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego
Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (Dz .Urz . UE L 310 z 09 .11 .2006,
str . 1) oraz programów Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa,
Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2004–2009,
c)
d) Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego
programów w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna,
2004–2009;
młodych;
5a) środki przeznaczone na realizację Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi
5b) środki Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym;
5c) środki pochodzące z instrumentu „Łącząc Europę”, o którym mowa w roz
porządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia
11 grudnia 2013 r . ustanawiającym instrument „Łącząc Europę”, zmienia
jącym rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylającym rozporządzenia
(WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010 (Dz .Urz . UE L 348 z 20 .12 .2013,
str . 129, z późn .zm .);
inne środki .
4. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, środki pub
liczne niezaliczane do środków, o których mowa w ust . 3 pkt 6, oraz termin,
w którym środki te powinny być wydatkowane, uwzględniając źródło ich po
chodzenia, przeznaczenie oraz beneficjentów tych środków .
6)
5. (uchylony) .
Art. 5
Komentarz
Nowe brzmienie art . 5 ust . 2 pkt 1 obowiązuje od 1 listopada 2015 r . Zostało
wprowadzone ustawą z 5 sierpnia 2015 r . o nadzorze makroostrożnościowym nad
systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (Dz .U .
poz . 1513) . Ustawodawca doprecyzował, że wpłaty z zysku banków państwowych
stanowią daniny publiczne, będące źródłem dochodów publicznych .
Zmiana art . 5 ust . 3 pkt 1 weszła w życie 11 października 2015 r . Ustawą z 10
lipca 2015 r . o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udzia
łem Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (Dz .U . z 2015 r . poz . 1358)
11
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 11
5/10/2016 1:55:24 PM
Ustawa o finansach publicznych z komentarzem do zmian
art. 6–9
odpowiednio zmieniono obowiązujące przepisy ustawy o finansach publicz
nych, w celu rozszerzenia zakresu ich stosowania w odniesieniu do Europejskie
go Funduszu Morskiego i Rybackiego . Rozszerzono katalog środków pochodzą
cych z budżetu Unii Europejskiej o środki EFMR .
Art. 6. [Przeznaczenie środków publicznych]
1)
2)
1)
2)
3)
4)
5)
6)
1. Środki publiczne przeznacza się na:
wydatki publiczne;
rozchody publiczne, w tym na rozchody budżetu państwa i budżetów jed
nostek samorządu terytorialnego .
2. Rozchodami publicznymi są:
spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów;
wykup papierów wartościowych;
udzielone pożyczki i kredyty;
płatności wynikające z odrębnych ustaw, których źródłem finansowania są
przychody z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;
inne operacje finansowe związane z zarządzaniem długiem publicznym
i płynnością;
płatności związane z udziałami Skarbu Państwa w międzynarodowych in
stytucjach finansowych .
Art. 7. [Nadwyżka oraz deficyt sektora finansów publicznych]
1. Dodatnia różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicz
nymi, ustalona dla okresu rozliczeniowego, stanowi nadwyżkę sektora finansów
publicznych, zaś ujemna różnica jest deficytem sektora finansów publicznych .
2. Dochody publiczne i wydatki publiczne oraz nadwyżkę lub deficyt
sektora finansów publicznych ustala się po wyeliminowaniu przepływów finan
sowych między jednostkami tego sektora .
Jednostki sektora finansów publicznych
Rozdział 3
Art. 8. [Forma prawna jednostek sektora finansów publicznych oraz podsta
wa prawna ich tworzenia]
1. Jednostki sektora finansów publicznych są tworzone w formach okre
ślonych w niniejszym rozdziale .
2. Jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone na podsta
wie niniejszej ustawy albo na podstawie odrębnych ustaw .
Art. 9. [Podmioty uprawnione do współtworzenia sektora finansów publicz
nych]
Sektor finansów publicznych tworzą:
organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy
kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;
1)
12
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 12
5/10/2016 1:55:25 PM
art. 10–11
Ustawa o finansach publicznych z komentarzem do zmian
jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
2)
2a) związki metropolitalne;
3)
4)
5)
6)
7)
8)
jednostki budżetowe;
samorządowe zakłady budżetowe;
agencje wykonawcze;
instytucje gospodarki budżetowej;
państwowe fundusze celowe;
Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez
Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
Narodowy Fundusz Zdrowia;
9)
10) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
11) uczelnie publiczne;
12) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;
13) państwowe i samorządowe instytucje kultury;
14) inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie
odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem
przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlo
wego .
Art. 9
Komentarz
Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r . Została wprowadzona ustawą
z 9 października 2015 r . o związkach metropolitalnych (Dz .U . poz . 1890) . Stano
wi, że sektor finansów publicznych tworzą także związki metropolitalne .
Art. 10. [Zasady gospodarki finansowej]
1. Jednostki budżetowe, samorządowe zakłady budżetowe, agencje wyko
nawcze, instytucje gospodarki budżetowej i państwowe fundusze celowe stosują
zasady gospodarki finansowej określone w niniejszej ustawie .
2. Do jednostek sektora finansów publicznych, o których mowa w art . 9
pkt 8–14, działających na podstawie odrębnych ustaw stanowiących podstawę
ich utworzenia przepisy niniejszej ustawy stosuje się odpowiednio .
Art. 11. [Jednostki budżetowe]
1. Jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finan
sów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje
wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachu
nek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorzą
du terytorialnego .
2. Jednostka budżetowa działa na podstawie statutu określającego w szcze
gólności jej nazwę, siedzibę i przedmiot działalności .
3. Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan docho
dów i wydatków, zwany dalej „planem finansowym jednostki budżetowej” .
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 13
5/10/2016 1:55:25 PM
13
Ustawa o finansach publicznych z komentarzem do zmian
art. 11a–12
Art. 11a. [Dochody gromadzone przez określone państwowe jednostki bud
żetowe na wydzielonym rachunku bankowym]
2)
3)
1. Państwowe jednostki budżetowe, dla których organem prowadzącym są
organy administracji państwowej, prowadzące działalność określoną w ustawie
z dnia 7 września 1991 r . o systemie oświaty (Dz .U . z 2004 r . Nr 256, poz . 2572,
z późn .zm .) gromadzą na wydzielonym rachunku dochody uzyskiwane:
1)
ze spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki
budżetowej;
z odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarzą
dzie bądź użytkowaniu jednostki budżetowej;
z działalności wykraczającej poza zakres działalności podstawowej, okre
ślonej w statucie, polegającej między innymi na świadczeniu usług, w tym
szkoleniowych i informacyjnych;
z opłat egzaminacyjnych, za wydawanie świadectw i certyfikatów, jak rów
nież za sprawdzanie kwalifikacji;
z tytułu odpłatności za wyżywienie i zakwaterowanie uczniów i młodzie
ży w bursach i internatach, ponoszonych przez rodziców lub opiekunów;
z dopłat bezpośrednich i innych płatności stosowanych w ramach Wspól
nej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, otrzymanych na podstawie odręb
nych przepisów .
2. Decyzje o utworzeniu rachunku, o którym mowa w ust . 1, podejmują
kierownicy państwowych jednostek budżetowych, po uzyskaniu zgody organu
prowadzącego szkołę .
4)
5)
6)
3. Dochody jednostek budżetowych, o których mowa w ust . 1, są przezna
czone na:
1)
2)
3)
sfinansowanie wydatków bieżących i majątkowych;
cele wskazane przez darczyńcę;
remont lub odtworzenie mienia w przypadku uzyskania dochodów z tytu
łu wymienionego w ust . 1 pkt 2 .
4. Dochody, o których mowa w ust . 1, wraz z odsetkami nie mogą być
przeznaczone na finansowanie wynagrodzeń osobowych .
Art. 12. [Tworzenie, łączenie oraz likwidowanie jednostek budżetowych]
1. Jednostki budżetowe, z zastrzeżeniem odrębnych ustaw, tworzą, łączą
i likwidują:
1)
2)
ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne
organy działające na podstawie odrębnych ustaw – państwowe jednostki
budżetowe;
organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego – gminne, powiato
we lub wojewódzkie jednostki budżetowe .
2. Tworząc jednostkę budżetową, organ, o którym mowa w ust . 1, nadaje
jej statut, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej, oraz określa mienie prze
kazywane tej jednostce w zarząd .
3. Likwidując jednostkę budżetową, organ, o którym mowa w ust . 1, okre
śla przeznaczenie mienia znajdującego się w zarządzie tej jednostki, z zastrzeże
14
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 14
5/10/2016 1:55:26 PM
art. 13–14
Ustawa o finansach publicznych z komentarzem do zmian
niem ust . 7 . W przypadku państwowej jednostki budżetowej decyzja o przezna
czeniu tego mienia jest podejmowana w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw Skarbu Państwa .
1)
2)
4. Z zastrzeżeniem ust . 7, należności i zobowiązania likwidowanej:
państwowej jednostki budżetowej – przejmuje organ, który podjął decyzję
o likwidacji;
gminnej, powiatowej lub wojewódzkiej jednostki budżetowej – przejmuje
urząd odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego .
5. Przepis ust . 3 stosuje się odpowiednio do łączenia jednostek budżetowych .
6. Likwidując jednostkę budżetową, organ, o którym mowa w ust . 1, może
postanowić o utworzeniu jednostki o innej formie organizacyjnoprawnej .
7. W przypadku, o którym mowa w ust . 6, organ może również zdecydo
wać o przejęciu należności i zobowiązań likwidowanej jednostki budżetowej
przez nowo utworzoną jednostkę .
Art. 13. [Utworzenie jednostki budżetowej przez Prezesa Rady Ministrów]
1. Prezes Rady Ministrów może utworzyć jednostkę budżetową realizującą
zadania na rzecz administracji rządowej .
2. Prezes Rady Ministrów, tworząc jednostkę budżetową, o której mowa
w ust . 1, określi zakres realizowanych przez nią zadań .
3. Jednostka budżetowa, o której mowa w ust . 1, podlega Prezesowi Rady
Ministrów albo wskazanemu przez niego ministrowi lub kierownikowi urzędu
centralnego .
4. Przepisy art . 12 ust . 2–7 stosuje się odpowiednio .
Art. 14. [Zadania wykonywane przez samorządowe zakłady budżetowe]
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
Zadania własne jednostki samorządu terytorialnego w zakresie:
gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami użytkowymi,
dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania
ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń
sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopa
trzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,
lokalnego transportu zbiorowego,
targowisk i hal targowych,
zieleni gminnej i zadrzewień,
kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów rekreacyjnych
i urządzeń sportowych,
7a) pomocy społecznej, reintegracji zawodowej i społecznej oraz rehabilitacji
8)
zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych,
utrzymywania różnych gatunków egzotycznych i krajowych zwierząt,
w tym w szczególności prowadzenia hodowli zwierząt zagrożonych wygi
nięciem, w celu ich ochrony poza miejscem naturalnego występowania,
cmentarzy
9)
– mogą być wykonywane przez samorządowe zakłady budżetowe .
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 15
5/10/2016 1:55:26 PM
15
Ustawa o finansach publicznych z komentarzem do zmian
art. 15–16
Art. 15. [Samorządowy zakład budżetowy]
1. Samorządowy zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywa
jąc koszty swojej działalności z przychodów własnych, z zastrzeżeniem ust . 3 i 4 .
2. Podstawą gospodarki finansowej samorządowego zakładu budżetowego
jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu
jednostki samorządu terytorialnego, koszty i inne obciążenia, stan środków
obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz
rozliczenia z budżetem jednostki samorządu terytorialnego .
3. Samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu jednostki
samorządu terytorialnego:
1)
dotacje przedmiotowe;
dotacje celowe na zadania bieżące finansowane z udziałem środków, o któ
2)
rych mowa w art . 5 ust . 1 pkt 2 i 3;
dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji
inwestycji .
4. W zakresie określonym w odrębnych ustawach samorządowy zakład
3)
budżetowy może otrzymywać dotację podmiotową .
5. Nowo tworzonemu samorządowemu zakładowi budżetowemu może
być przyznana jednorazowa dotacja z budżetu jednostki samorządu terytorial
nego na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe .
6. Dotacje dla samorządowego zakładu budżetowego, z wyłączeniem do
tacji, o których mowa w ust . 3 pkt 2 i 3, nie mogą przekroczyć 50 kosztów jego
działalności .
7. Samorządowy zakład budżetowy wpłaca do budżetu jednostki samorzą
du terytorialnego nadwyżkę środków obrotowych, ustaloną na koniec okresu
sprawozdawczego, chyba że organ stanowiący jednostki samorządu terytorial
nego postanowi inaczej .
8. W planie finansowym samorządowego zakładu budżetowego mogą być
dokonywane zmiany w ciągu roku w przypadku realizowania wyższych od pla
nowanych przychodów i kosztów, pod warunkiem że nie spowoduje to zmniej
szenia wpłat do budżetu jednostki samorządu terytorialnego ani zwiększenia
dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego .
Art. 16. [Utworzenie, łączenie i likwidacja samorządowych jednostek budże
towych]
1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego tworzy, łączy,
przekształca w inną formę organizacyjnoprawną i likwiduje samorządowy za
kład budżetowy .
2. Tworząc samorządowy zakład budżetowy, organ stanowiący jednostki
samorządu terytorialnego określa:
1)
2)
3)
4)
nazwę i siedzibę zakładu;
przedmiot jego działalności;
źródła przychodów własnych zakładu;
stan wyposażenia zakładu w środki obrotowe oraz składniki majątkowe
przekazane zakładowi w użytkowanie;
16
USTAWA-o-finansach-publicznych-z-komentarzem.indd 16
5/10/2016 1:55:27 PM
Pobierz darmowy fragment (pdf)
