Redakcja „Warsztatów z Geografii Turyzmu” wyjaśnia, że odpowiadając na ogłoszony w ubiegłym roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego konkurs na dofinansowanie czasopism naukowych, podjęła starania uruchomienia czasopisma w miejsce wcześniej wydawanej monografii. Udało się spełnić formalne wymagania i opublikować pierwszy zeszyt, dodając w nawiasie nr 8, wskazujący na kontynuację wydawanej od 2011 r. serii monografii o tym tytule. Na skutek nieotrzymania środków na wydawanie czasopisma, powracamy w tym roku do cyklicznego (raz w roku) publikowania monografii, nadając niniejszemu tomowi kolejny numer, czyli 9. Przepraszając Czytelników za zmiany, pragniemy jednak poinformować o pozytywnych praktycznych względach takiego rozwiązania, bowiem wydając niniejszą monografię już w tym roku, dajemy Autorom możliwość uzyskania punktów za publikację artykułów w naszym wydawnictwie.
Książka składa się z prac napisanych przez bardzo młodych adeptów nauki. Autorami są studenci, najmłodsi absolwenci, doktoranci oraz młodzi pracownicy wyższych uczelni. Problematyka niniejszego numeru jest zróżnicowana, czego potwierdzeniem jest fakt, że w części zawierającej artykuły będą poruszone następujące zagadnienia:
– aktywność rekreacyjno-turystyczna piłkarek nożnych w ich czasie wolnym,
– oferty turystyki filmowej w wyjazdach do Irlandii,
– znaczenie milongi w przestrzeni rekreacyjnej Łodzi,
– budżet obywatelski narzędziem kreowania przestrzeni rekreacyjnej miasta,
– drzewa jako pomniki przyrody na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego,
– wody lecznicze jako podstawa rozwoju turystyki zdrowotnej w uzdrowisku Sopot.
Darmowy fragment publikacji:
Jolanta Wojciechowska, Marzena Makowska-Iskierka – Uniwersytet Łódzki
Wydział Nauk Geograficznych, Instytut Geografii Miast i Turyzmu
Zakład Geografii Turyzmu, 90-142 Łódź, ul. Kopcińskiego 31
RECENZENCI
Anna Jęczmyk, Katarzyna Mięsiak-Wójcik, Łukasz Quirini-Popławski
Małgorzata Stanicka, Joanna Szczęsna, Jan Zawadka
REDAKTOR INICJUJĄCY
Beata Koźniewska
REDAKCJA JĘZYKOWA I KOREKTA
Beata Bednarek, Elżbieta Paradowska
SKŁAD I ŁAMANIE
Beata Bednarek
MAPY I RYSUNKI
Anna Wosiak
KOREKTA TECHNICZNA
Leonora Gralka
PROJEKT OKŁADKI
Katarzyna Turkowska
Wydrukowano z gotowych materiałów dostarczonych do Wydawnictwa UŁ
© Copyright by Authors, Łódź 2019
© Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2019
Wydane przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Wydanie I. W.09395.19.0.K
Ark. druk. 11,25
ISBN 978-83-8142-698-5
e-ISBN 978-83-8142-699-2
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
90-131 Łódź, ul. Lindleya 8
www.wydawnictwo.uni.lodz.pl
e-mail: ksiegarnia@uni.lodz.pl
tel. (42) 665 58 63
SPIS TREŚCI
Od Redakcji ..................................................................................................................
7
Artykuły
Aktywność rekreacyjno-turystyczna w czasie wolnym piłkarek nożnych
z województwa łódzkiego – GABRIELA DALESZCZYK ........................................
(Leisure time tourist-recreation activity of female football players from Lodz
region)
Projekt oferty turystyki filmowej jako próba urozmaicenia polskiej oferty
wyjazdowej do Irlandii w 2018 roku – AGNIESZKA JAROSZ .............................
(The project of film tourism offer as an attempt to spice the polish travel offer to
Ireland in 2018)
Milonga w przestrzeni rekreacyjnej Łodzi – MARTA KORCZAK, ALEKSAN-
DRA NAWROT, AGNIESZKA PRYLIŃSKA, MONIKA STUSIO ....................................
(Milonga in recreational space of Łódź)
Budżet obywatelski jako narzędzie kreowania przestrzeni rekreacyjnej
Łodzi – KATARZYNA OKRĘGLICKA, JOANNA RAJCZAK, MONIKA TRAFALSKA ...
(The participatory budget as a tool for the creation of a recreation sphere in Lodz)
Drzewa – pomniki przyrody na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego
– JOANNA PIETRZAK-ZAWADKA, SEBASTIAN JUSZKO, TOMASZ KUĆ, RADO-
SŁAW LEWOŃ, MICHAŁ OSTROWSKI, JUSTYNA ROGALSKA, PAWEŁ ZALEWSKI ....
(Trees – natural monuments in the Suwałki landscape park)
Wody lecznicze jako podstawa rozwoju turystyki zdrowotnej (na przy-
kładzie uzdrowiska Sopot) – MICHAELA SYWULA ............................................
(Water treatments as a basis for the development of spa tourism «on the example
of a spa Sopot»)
11
33
49
67
85
99
Notatki naukowe
Turystyka na obszarach chronionych w Polsce – PIOTR MIAZEK ...................
Tatrzański Park Narodowy – konflikt ochrony przyrody i turystyki
– MARTYNA FELCZAK ..............................................................................................
Tatrzański Park Narodowy – udostępnianie dla turystów – PATRYCJA LIS ....
Pieniński Park Narodowy – cenny krajobrazowo i przyrodniczo – JULIA
WAPRZKO .................................................................................................................
Wigierski Park Narodowy – ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kultu-
rowego a turystyka – WERONIKA ŁUCZAK ......................................................
Recenzje
Filip Dutkowski, Karol Szupryczyński, Monika Wisła, Islandia. Kraina
wody i ognia. Inspirator podróżniczy, Wydawnictwo Pascal 2018, ss. 208
– KLAUDIA POTAKOWSKA .......................................................................................
Jakub Rybicki, Po Bajale. Rowerem przez Syberię, Wydawnictwo Świat
Książki, Warszawa 2015, ss. 384 – ANGELIKA KORCZAK ..................................
Sprawozdanie
Sprawozdanie z Pierwszego Światowego Kongresu Agroturystyki, Bol-
zano, Włochy, 7–9 listopada 2018 roku – KATARZYNA ORZECHOWSKA .........
Informacje o Autorach ..............................................................................................
113
121
129
137
143
151
155
159
177
Od Redakcji
Redakcja „Warsztatów z Geografii Turyzmu” wyjaśnia, że odpowiadając
na ogłoszony w ubiegłym roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego konkurs na dofinansowanie czasopism naukowych, podjęła
starania uruchomienia czasopisma w miejsce wcześniej wydawanej mo-
nografii. Udało się spełnić formalne wymagania i opublikować pierwszy
zeszyt, dodając w nawiasie nr 8, wskazujący na kontynuację wydawanej
od 2011 r. serii monografii o tym tytule. Na skutek nieotrzymania środ-
ków na wydawanie czasopisma, powracamy w tym roku do cyklicznego
(raz w roku) publikowania monografii, nadając niniejszemu tomowi ko-
lejny numer, czyli 9. Przepraszając Czytelników za zmiany, pragniemy
jednak poinformować o pozytywnych praktycznych względach takiego
rozwiązania, bowiem wydając niniejszą monografię już w tym roku, da-
jemy Autorom możliwość uzyskania punktów za publikację artykułów
w naszym wydawnictwie.
Książka składa się z prac napisanych przez bardzo młodych adeptów
nauki. Autorami są studenci, najmłodsi absolwenci, doktoranci oraz mło-
dzi pracownicy wyższych uczelni. Problematyka niniejszego numeru jest
zróżnicowana, czego potwierdzeniem jest fakt, że w części zawierającej
artykuły będą poruszone następujące zagadnienia:
– aktywność rekreacyjno-turystyczna piłkarek nożnych w ich czasie
wolnym,
– oferty turystyki filmowej w wyjazdach do Irlandii,
– znaczenie milongi w przestrzeni rekreacyjnej Łodzi,
– budżet obywatelski narzędziem kreowania przestrzeni rekreacyjnej
miasta,
– drzewa jako pomniki przyrody na terenie Suwalskiego Parku Kra-
jobrazowego,
– wody lecznicze jako podstawa rozwoju turystyki zdrowotnej w uzdro-
wisku Sopot.
8 Od Redakcji
Artykuły napisane przez pojedynczych autorów stanowią prezentację
rezultatów własnych badań, wykonanych na potrzeby prac dyplomowych
(magisterskiej i licencjackiej). Opracowania wieloautorskie przedstawiają
z kolei wyniki badań przeprowadzonych w ramach ich działalności w stu-
denckim kole naukowym bądź realizacji projektu badawczego (określo-
nego na zajęciach akademickich).
Z uwagi na specyficznych, bo początkujących, autorów prac nauko-
wych zdecydowano się na swoisty eksperyment, czyli opublikowanie na-
pisanych przez studentów specjalizacji z turystyki i rekreacji na Wydziale
Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego krótkich opracowań – za-
kwalifikowanych tutaj jako notatki naukowe – na podstawie ich prac przy-
gotowanych na semestralne zaliczenie przedmiotu. Spośród zgłoszonych
do wydania drukiem przyjęto cztery prace studentek z pierwszego roku (!)
licencjatu. Odnoszą się one do turystyki na obszarach chronionych anali-
zowanej w świetle własnych doświadczeń oraz samodzielnie zdobytej
wiedzy popularnej i naukowej (dotyczą parków narodowych: Tatrzańskie-
go, Pienińskiego i Wigierskiego). Grupę tych opracowań otwiera notat-
ka wprowadzająca w problematykę turystyki na obszarach chronionych
oraz sytuująca jej miejsce w programie kierunku turystyka i rekreacja na
Uniwersytecie Łódzkim. Tym samym cała część zawierająca notatki nau-
kowe składa się z pięciu prac ściśle powiązanych tematycznie i stano-
wiących pewną całość. To eksperymentalne podejście, wyrażone decyzją
opublikowania notatek naukowych powstałych na podstawie studenckich
prac zaliczeniowych, w założeniu służy jednocześnie zainteresowaniu Czy-
telników także taką możliwością wydawniczą.
W tym tomie monografii znajdują się również dwie recenzje, zawie-
rające krótkie opisy przewodników turystycznych, napisane przez stu-
dentki studiów magisterskich. Jeden z tych tekstów dotyczy „inspiratora
podróżniczego” po Islandii, a drugi – po Syberii. Obydwie recenzje, uka-
zujące najważniejsze walory omówionych wcześniej regionów, zachęcają
do odbycia podróży do tych miejsc. Na końcu została zamieszczona
– w postaci sprawozdania – bardzo szczegółowa relacja z pierwszego
Światowego Kongresu Agroturystyki, który odbył się w listopadzie 2018 r.
w Bolzano we Włoszech. W tekście tym zaprezentowano jedynie hasłowo
– z uwagi na ograniczenia objętościowe – najnowsze trendy w niezmien-
nie popularnej formie turystyki, jaką jest agroturystyka.
Od Redakcji 9
Zapraszając Czytelników do dzielenia się wynikami własnych badań
na łamach wznowionej serii monografii Warsztaty z Geografii Turyzmu, ży-
czymy Państwu inspirujących refleksji po lekturze niniejszego, 9 jej tomu.
Komitet Redakcyjny pragnie serdecznie podziękować za wykonanie
recenzji wydawniczych artykułów do 9 tomu Warsztatów z Geografii
Turyzmu następującym Recenzentom:
Dr Annie Jęczmyk – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu,
Dr Katarzynie Mięsiak-Wójcik – Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
w Lublinie,
Dr. Łukaszowi Quirini-Popławskiemu – Uniwersytet Łódzki,
Dr Małgorzacie Stanickiej – Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
w Lublinie,
Dr Joannie Szczęsnej – Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie,
Dr. Janowi Zawadce – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
w Warszawie.
Warsztaty z Geografii Turyzmu, T. 9, 2019
Gabriela DALESZCZYK
Uniwersytet Łódzki
AKTYWNOŚĆ REKREACYJNO-TURYSTYCZNA
W CZASIE WOLNYM PIŁKAREK NOŻNYCH
Z WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO1
1. Wstęp
W końcu XX i w pierwszych dekadach XXI w. ludzie są coraz bardziej
aktywni zarówno w sferze zawodowej, jak i w innych dziedzinach życia.
Postęp cywilizacyjny stwarza człowiekowi wiele możliwości wyboru form
aktywności w czasie wolnym. Francuski socjolog J. Viard policzył, że w cią-
gu ostatnich 100 lat czas trwania ludzkiego życia wydłużył się średnio z 500
do 700 tys. godzin, natomiast czas pracy zmniejszył się z 200 tys. do 67 tys.
godzin (Viard, 2002). To dowodzi, że praca nie pochłania już prawie po-
łowy życia człowieka. Pod koniec XVIII w. przeciętny robotnik miał w ciągu
życia 100 tys. godzin czasu wolnego, obecnie jego ilość wzrosła i wspóczes-
ny człowiek ma go cztery razy więcej. Dzięki temu może sobie pozwolić na
jego aktywne wykorzystanie, uczestnicząc w rekreacji i turystyce.
Piłka nożna jest jedną z najpopularniejszych form rekreacji w Polsce.
To dyscyplina, którą uprawiają nie tylko mężczyźni, ale również kobiety
– mają swoje rozgrywki, wyjeżdżają na zgrupowania i mecze, odnoszą
sukcesy i ponoszą porażki. Sport ten w wykonaniu pań ma coraz szersze
grono zainteresowanych. Kobieca piłka nożna jest niewiele młodsza od mę-
skiej. Jak podaje Pol (2016), początki kobiecego futbolu datuje się na koniec
XIX w. Jego kolebką, podobnie jak w przypadku mężczyzn, była Anglia. Ze
1 Artykuł powstał na podstawie pracy magisterskiej pt. Aktywność rekreacyjno-turystyczna
w czasie wolnym piłkarek nożnych z województwa łódzkiego (2018) napisanej w Uniwersytecie
Łódzkim pod kierunkiem prof. UŁ dr hab. Jolanty Wojciechowskiej.
12
Gabriela DALESZCZYK
względu na czasy niesprzyjające przełamywaniu stereotypów kobiety, aby
spełnić swoje sportowe marzenia, miały do pokonania trudniejszą drogę
niż mężczyźni. Jednak dzięki zaangażowaniu oraz wytrwałości miłośni-
czek piłki nożnej ta dyscyplina rozwijała się i przetrwała do dziś. Powstały
też liczne organizacje, kluby oraz odbyło się wiele wydarzeń sportowych
w piłce nożnej kobiet. Na dowód tego można przytoczyć w pełni profesjo-
nalne ligi piłkarskie kobiet, takie jak np. Bundesliga (Niemcy), Toppserien
(Norwegia) czy WPS (Stany Zjednoczone) (WP. Kobieta…). Obecnie grono
kobiet uprawiających piłkę nożną stale rośnie. Z tego powodu piłkarki
nożne stały się w niniejszym opracowaniu podmiotem badań autorki.
2. Cele i metody badań
Decydując się na temat badań, autorka kierowała się własnymi zaintereso-
waniami – od kilkunastu lat trenuje bowiem piłkę nożną w klubie w To-
maszowie Mazowieckim. Jak wspomniano wcześniej, piłkarki nożne z woje-
wództwa łódzkiego stały się podmiotem badań, a przedmiotem badań – ich
aktywność rekreacyjno-turystyczna w czasie wolnym.
Niniejsza praca ma na celu zbadanie ilości czasu wolnego piłkarek noż-
nych z województwa łódzkiego oraz sprawdzenie, w jaki sposób jest on wy-
korzystywany. Problemem badawczym było natomiast ustalenie, czym się
charakteryzuje oraz wyróżnia aktywność rekreacyjno-turystyczna kobiet
grających w piłkę nożną. Postawiono więc następującą hipotezę: w im
wyższej lidze rozgrywkowej znajduje się drużyna zawodniczki, tym ak-
tywniej spędza ona czas wolny.
Główną metodą badawczą zastosowaną w pracy był wywiad kwestio-
nariuszowy. Badania ankietowe zostały przeprowadzone we wrześniu
i październiku 2017 r. z zawodniczkami pięciu łódzkich drużyn piłkar-
skich. W przypadku ankiet skierowanych do piłkarek nożnych zastosowa-
no metodę badań losowych, tj. dobór losowy prosty drużyn, w których
grają zawodniczki. Spośród 17 łódzkich klubów wylosowano pięć. Jedną
drużyną były zawodniczki z ekstraligi, po jednej drużynie wybrano z I ligi
i II ligi oraz dwa zespoły z III ligi. Początkowo w badaniu miały wziąć udział
cztery drużyny, co odpowiada liczbie lig utworzonych w PZPN i ŁZPN
(ekstraliga, I liga, II liga, III liga), jednak napotkano pewne trudności.
Ze względu na małe zainteresowanie zawodniczek badaniem, negatywne
Aktywność rekreacyjno-turystyczna w czasie wolnym piłkarek nożnych… 13
nastawienie do niego oraz niewielki odzew ze strony jednego z klubów, po-
stanowiono wyłonić do badania dodatkową drużynę z III ligi. Z tego
powodu pierwsze losowanie zostało anulowane, następnie powtórzono
losowanie, a jedyną zmianą było wylosowanie dwóch drużyn z urny z klu-
bami znajdującymi się w III lidze. Wyniki próby przedstawia tab. 1.
Tab. 1. Wyniki wyboru losowego do badań ankietowych w sezonie 2016/2017 r.
Numer
losowania
przypisany
drużynie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
drużyn piłkarskich kobiet z woj. łódzkiego
Nazwa drużyny
UKS SMS Łódź
UKS SMS II Łódź
MUKS Dargfil Tomaszów Maz.
UMKS Włókniarz Zgierz
Pogoń Zduńska Wola
Kolejarz Łódź
Róża Kutno
Błękitni Dmosin
ULKS MOSIR Sieradz
MGUKS Pogoń Zduńska Wola
MKS Expom Krośniewianka
PTC Pabianiace
Wojownik Skierniewice
MKS Zduńska Wola
Zawisza Fiero Rzgów
UKS Piotrcovia Piotrków Tryb.
Kotan Ozorków
Liga, w której
znajduje się
drużyna
ekstraliga
I
I
II
II
III
III
III
III
III
III
III
III
III
III
III
III
Liczba za-
wodniczek
Losowy
wybór
drużyny
29
30
31
27
20
26
19
19
20
20
22
20
25
26
23
30
18
+
–
+
+
–
–
–
–
+
–
–
–
–
–
–
+
–
Objaśnienia: „+” oznacza wylosowaną drużynę; „–” oznacza niewylosowaną drużynę.
Źródło: opracowanie własne.
Odpowiedni dobór drużyn piłkarskich spowodował, że przeprowa-
dzone badania są reprezentatywne, gdyż zbiorowość próbna, czyli piłkarki
z wybranych zespołów, stanowi statystyczną reprezentację całej zbioro-
wości z województwa łódzkiego. W sezonie 2016/2017 w województwie
łódzkim było zarejestrowanych 405 piłkarek nożnych, a badania prze-
prowadzono ze 132 zawodniczkami. Dokonano ponadto inwentaryzacji
bezpośredniej badanych klubów, czyli spisu faktycznego stanu zagospo-
darowania sportowego w każdej drużynie.
14 Gabriela DALESZCZYK
3. Charakterystyka badanych klubów
W badaniach wzięły udział następujące drużyny piłkarskie:
Uczniowski Klub Sportowy (UKS) SMS Łódź (ekstraliga);
Międzyszkolny Uczniowski Kub Sportowy (MUKS) Dargfil Toma-
szów Mazowiecki (I liga, grupa północna);
Uczniowski Międzyszkolny Kub Sportowy (UMKS) Zgierz (II liga,
grupa mazowiecka),
UKS Piotrcovia Piotrków Trybunalski (III liga, grupa łódzka);
Uczniowski Ludowy Klub Sportowy (ULKS) MOSIR Sieradz (III liga,
grupa łódzka).
Rys. 1. Rozmieszczenie analizowanych klubów piłki nożnej kobiet
w sezonie 2016/2017 w woj. łódzkim
Źródło: rys. 1–18: opracowanie własne na podstawie
wyników badań ankietowych w 2017 r.
Aktywność rekreacyjno-turystyczna w czasie wolnym piłkarek nożnych… 15
Wybrane do badań kluby znajdowały się w następujących miastach:
Łódź, Piotrków Trybunalski, Tomaszów Mazowiecki, Sieradz i Zgierz
(rys. 1). Prawie wszystkie drużyny miały swoje siedziby w centrum mia-
sta, jedynie ULKS MOSiR Sieradz był zlokalizowany na peryferiach miasta.
Zespoły żeńskie działały przy męskich drużynach piłkarskich bądź przy
innych klubach sportowych, co pozwalało na szersze promowanie kobie-
cej piłki nożnej wśród różnych dziedzin sportu.
Prawie wszystkie badane drużyny powstały w XXI w., jedynie klub
MUKS Dargfil Tomaszów Mazowiecki może pochwalić się dłuższą historią
(rok założenia 1997) i osiągnięciami. Żeńskie sekcje piłki nożnej zazwyczaj
są tworzone przez pasjonatów, którzy widząc zaangażowanie i wolę wal-
ki dziewcząt, aktywnie włączają się w promowanie piłki nożnej kobiet
w swoich rejonach.
Najbardziej ubogim zagospodarowaniem sportowym w 2016 r. charak-
teryzował się stadion w Tomaszowie Mazowieckim. Znajdowało się w nim
jedno boisko do gry, które miało sztuczną nawierzchnię, dzięki czemu
treningi mogły być prowadzone zarówno latem, jak i wtedy, kiedy na pły-
cie boiska leżał śnieg. Zdecydowanie najlepszą infrastrukturę piłkarską
posiadał SMS Łódź. Tutaj piłkarki w jednym miejscu miały zarówno bazę
treningową, jak i szkołę oraz odnowę biologiczną, lekarza i salę do rehabi-
litacji. Najbogatszą infrastrukturą sportową wyróżniał się natomiast MOSiR,
mieszczący się w Sieradzu (fot. 1), z którego boisk piłkarki korzystały dwa
razy w tygodniu, jako że nie posiadały własnego stadionu. W obiekcie jed-
nocześnie mogło odbywać się wiele imprez sportowych i wydarzeń dla
rodzin z dziećmi.
Fot. 1. Stadion ULKS MOSiR Sieradz
Źródło: Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Sieradzu…
Pobierz darmowy fragment (pdf)