Darmowy fragment publikacji:
KOMENTARZE BECKA
Własność lokali
Polecamy najnowsze publikacje z tej dziedziny:
Zygmunt Niewiadomski (red.)
PLANOWANIE I ZAGOSPODAROWANIE
PRZESTRZENNE. KOMENTARZ, wyd. 7
Komentarze Becka
Zygmunt Niewiadomski (red.)
PRAWO BUDOWLANE. KOMENTARZ, wyd. 5
Komentarze Becka
Jacek Jaworski, Arkadiusz Prusaczyk, Adam Tułodziecki,
Marian Wolanin
USTAWA O GOSPODARCE NIERUCHOMOŚCIAMI.
KOMENTARZ, wyd. 3
Komentarze Becka
Adam Doliwa
PRAWO MIESZKANIOWE. KOMENTARZ, wyd. 4
Komentarze Becka
Izabela Heropolitańska, Agnieszka Drewicz-Tułodziecka,
Katarzyna Hryćków-Mycka, Paweł Kuglarz
USTAWA O KSIĘGACH WIECZYSTYCH I HIPOTECE
ORAZ PRZEPISY ZWIĄZANE. KOMENTARZ, wyd. 4
Komentarze Becka
Jacek Chaciński
OCHRONA PRAW LOKATORÓW. KOMENTARZ, wyd. 3
Krótkie Komentarze Becka
Krzysztof Pietrzykowski
SPÓŁDZIELNIE MIESZKANIOWE. KOMENTARZ, wyd. 7
Krótkie Komentarze Becka
www.ksiegarnia.beck.pl
Własność lokali
Komentarz
Autorzy
dr Ryszard Strzelczyk
Aleksander Turlej
3. wydanie
WYDAWNICTWO C.H. BECK
WARSZAWA 2013
Strzelczyk, Turlej, Własność lokali. Komentarz, 3. wydanie,
Propozycja cytowania:
Warszawa 2013
Wydawca: Dagna Kordyasz
Poszczególne części komentarza opracowali:
dr Ryszard Strzelczyk:
Aleksander Turlej:
wprowadzenie, objaśnienia do art. 1–5, 7–11, 32a
objaśnienia do art. 6, 12–32, 33
© Wydawnictwo C.H. Beck 2013
Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o.
ul. Bonifraterska 17, 00–203 Warszawa
Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H. Beck
Druk: Totem, Inowrocław
ISBN 978-83-255-5407-1
ISBN e-book 978-83-255-5408-8
Spis treści
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ustawa o własności lokali
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 1. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 1–6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 2. Ustanowienie własności lokalu . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 7–11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 3. Prawa i obowiązki właścicieli lokali . . . . . . . . . . . .
Art. 12–17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 4. Zarząd nieruchomością wspólną . . . . . . . . . . . . . .
Art. 18–33 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 5. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy
przejściowe i końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 34–41 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VII
XI
3
33
33
193
193
316
316
411
411
636
636
639
V
Wykaz skrótów
1. Źródła prawa
GospGruntU . . . . . . . ustawa z 29.4.1985 r. o gospodarce gruntami
i wywłaszczaniu nieruchomości (t.j. Dz.U. z 1991 r.
Nr 30, poz. 127 ze zm.)
GospNierRSPU . . . . ustawa z 19.10.1991 r. o gospodarowaniu nieru-
chomościami rolnymi Skarbu Państwa (t.j. Dz.U.
z 2012 r. poz. 1187 ze zm.)
GospNierU . . . . . . . . ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomo-
ściami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.)
KC . . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U.
KH . . . . . . . . . . . . . rozporządzenie
Nr 16, poz. 93 ze zm.)
Prezydenta Rzeczypospolitej
z 27.6.1934 r. – Kodeks handlowy (Dz.U. Nr 57,
poz. 502 ze zm.)
KomPKPU . . . . . . . . ustawa z 8.9.2000 r. o komercjalizacji, restruktu-
ryzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwo-
wego „Polskie Koleje Państwowe” (Dz.U. Nr 84,
poz. 948 ze zm.)
KPA . . . . . . . . . . . . ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania
administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267
ze zm.)
KPC . . . . . . . . . . . . ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania
cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)
KRO . . . . . . . . . . . . ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opie-
kuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.)
KSCU . . . . . . . . . . . ustawa z 28.7.2005 r. o kosztach sądowych w spra-
wach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 90,
poz. 594 ze zm.)
KSH . . . . . . . . . . . . ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych
(Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.)
KWU . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.7.1982 r. o księgach wieczystych
i hipotece (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 707 ze zm.)
VII
Wykaz skrótów
NierCudzU . . . . . . . . ustawa z 24.3.1920 r. o nabywaniu nieruchomości
przez cudzoziemców (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 167,
poz. 1758 ze zm.)
OchrDanychU . . . . . . ustawa z 29.8.1997 r. o ochronie danych osobowych
(t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.)
OchrLokU . . . . . . . . ustawa z 21.6.2001 r. o ochronie praw lokato-
rów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie
Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 31,
poz. 266 ze zm.)
PBudMU . . . . . . . . . ustawa z 26.10.1995 r. o niektórych formach po-
pierania budownictwa mieszkaniowego (t.j. Dz.U.
z 2013 r. poz. 255 ze zm.)
PDOPrU . . . . . . . . . ustawa z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od
osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397
ze zm.)
PrBud . . . . . . . . . . . ustawa z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U.
z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.)
PrNot
. . . . . . . . . . . . ustawa z 14.2.1991 r. – Prawo o notariacie
(t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158 ze zm.)
PrPrywM . . . . . . . . . ustawa z 12.11.1965 r. – Prawo prywatne między-
narodowe (Dz.U. Nr 46, poz. 290 ze zm.)
PrSpółdz
. . . . . . . . . ustawa z 16.9.1982 r. – Prawo spółdzielcze
(t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zm.)
PWKC . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Przepisy wprowadzające
Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 94 ze zm.)
SpMieszkU . . . . . . . ustawa z 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszka-
niowych (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116
ze zm.)
WłLokR . . . . . . . . . . rozporządzenie
Prezydenta Rzeczypospolitej
z 24.10.1934 r. o własności lokali (Dz.U. Nr 94,
poz. 848 ze zm.)
WłLokU . . . . . . . . . . ustawa z 24.6.1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U.
z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.)
ZakwSiłZbU . . . . . . . ustawa z 22.6.1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbroj-
nych Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2010 r.
Nr 206, poz. 1367 ze zm.)
VIII
Wykaz skrótów
ZbywMiPrzPaU . . . . ustawa z 15.12.2000 r. o zasadach zbywania miesz-
kań będących własnością przedsiębiorstw państwo-
wych, niektórych spółek handlowych z udziałem
Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz
niektórych mieszkań będących własnością Skarbu
Państwa (Dz.U. z 2001 r. Nr 4, poz. 24 ze zm.)
2. Organy, organizacje, instytucje
MS . . . . . . . . . . . . . Minister Sprawiedliwości
MSWiA . . . . . . . . . . Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
NSA . . . . . . . . . . . . Naczelny Sąd Administracyjny
SA . . . . . . . . . . . . . . Sąd Apelacyjny
SKO . . . . . . . . . . . . Samorządowe Kolegium Odwoławcze
SN . . . . . . . . . . . . . . Sąd Najwyższy
TK . . . . . . . . . . . . . . Trybunał Konstytucyjny
. . . . . . . . . . . Acta Universitatis Wratislaviensis
3. Czasopisma, publikatory
AUWr
Biul. SN . . . . . . . . . Biuletyn Sądu Najwyższego
KPP . . . . . . . . . . . . . Kwartalnik Prawa Prywatnego
MoP . . . . . . . . . . . . Monitor Prawniczy
NP . . . . . . . . . . . . . . Nowe Prawo
ONSAiWSA . . . . . . . Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego
i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych
OSA . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych
OSAB . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Białymstoku
OSNC . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna (od
1995 r.)
wych
OSNCP . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna,
Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
(od 1963 r. do 1994 r.)
OSP . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądów Polskich
OSPiKA . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażo-
OTK . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
OTK-A . . . . . . . . . . Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego seria A
OwSG . . . . . . . . . . . Orzecznictwo w Sprawach Gospodarczych
OwSS . . . . . . . . . . . Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych
PiP . . . . . . . . . . . . . Państwo i Prawo
PS . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Sądowy
IX
Wykaz skrótów
. . . . . . . . . . . . Radca Prawny
. . . . . . . . . . . . . Rejent
PUG . . . . . . . . . . . . Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
R.Pr.
Rej.
SC . . . . . . . . . . . . . . Studia Cywilistyczne
Wok.
. . . . . . . . . . . . Wokanda
. . . . . . . . . . . . Dziennik Ustaw
. . . . . . . . . . . . . . . następny (-a, -e)
. . . . . . . . . . . . . numer
. . . . . . . . . . . . postanowienie
. . . . . . . . . . . . pozycja
4. Inne skróty
Dz.U.
n.
Nr
post.
poz.
RM . . . . . . . . . . . . . Rada Ministrów
rozp.
. . . . . . . . . . . . rozporządzenie
t.
t.j.
uchw.
uchw. SN(7) . . . . . . . uchwała Sądu Najwyższego w składzie siedmiu
. . . . . . . . . . . . . tekst jednolity
. . . . . . . . . . . . uchwała
. . . . . . . . . . . . . . . tom
sędziów
wyr.
z.
zob.
. . . . . . . . . . . . . wyrok
. . . . . . . . . . . . . . . zeszyt
. . . . . . . . . . . . . zobacz
X
Literatura
Literatura: Abramowicz Ł., Sytuacja prawna odrębnej własności lokalu
przed wpisem do księgi wieczystej, PS 1999, Nr 7–8; Augustowicz J.,
Odrębna własność lokali, NP 1982, Nr 1–2; Barej J., Protokół notarialny
w świetle kodeksu spółek handlowych, Nowy Przegląd Notarialny 2001,
Nr 3–4; Bidziński Z., Status prawny lokali i ich dysponentów, Warszawa
1998; Bieniek G., Aktualne problemy stosowania ustawy o własności
lokali, cz. I, Rej. 2006, Nr 10; Bieniek G., Ustanowienie odrębnej
własności lokali, [w:] S. Rudnicki (red.), Prawo obrotu nieruchomościami,
Warszawa 2001; Bieniek G. (red.), Ustawa o gospodarce nieruchomo-
ściami. Komentarz, Warszawa 2005; Bieniek G., Ustawa o własności
lokali w praktyce, Bydgoszcz 2010; Bieniek G., Marmaj Z., Ustawa
o własności lokali. Komentarz, Warszawa 2005; Bieniek G., Marmaj Z.,
Własność lokali. Komentarz, Warszawa 2006; Bieniek G., Marmaj Z.,
Własność lokali. Komentarz, Warszawa 2008; Bończak-Kucharczyk E.,
Własność lokali. Wspólnoty mieszkaniowe, Warszawa 2001; Breyer S.,
Przeniesienie własności nieruchomości, Warszawa 1966; Brzozowski A.,
[w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Warszawa
2005; Czerwiakowski J., O ustawie o własności lokali, Pal. 1994, Nr 7–8;
Doliwa A., Glosa do post. SN z 26.6.2001 r., I CA 1/01, MoP 2002,
Nr 10; Doliwa A., Prawo mieszkaniowe. Komentarz, Warszawa 2003;
Doliwa A., Prawo mieszkaniowe. Komentarz, Warszawa 2005; Drozd E.,
[w:] E. Drozd, Z. Truszkiewicz, Gospodarka gruntami i wywłaszczanie
nieruchomości. Komentarz, Kraków 1995; Drozd E., Lokal jako przedmiot
regulacji ustawy o własności lokali, Rej. 1994, Nr 11; Drozd E., Prawa
i obowiązki właścicieli lokali, Rej. 1995, Nr 3; Drozd E., Ustanowienie
odrębnej własności lokali, Rej. 1994, Nr 12; Drozd E., Zarząd nieru-
chomością wspólną według ustawy o własności lokali, Rej. 1995, Nr 4;
Dubis W., [w:] E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa
2008; Dunaj B. (red.), Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa
1996; Dziczek R., Spółdzielnie mieszkaniowe. Komentarz. Wzory pozwów
i wyroków sądowych, Warszawa 2002; Dziczek R., Własność lokali.
Komentarz. Wzory pozwów i wniosków sądowych, Warszawa 2012;
XI
Literatura
Dziwiński R., Ziemski P., Prawo budowlane. Komentarz, Warszawa 2005;
Garlicki S., Odpowiedzialność hipoteczna na obszarze m.st. Warszawy,
t. II; Gersdorf M., Ignatowicz J., Prawo
Przegląd Notarialny 1947,
spółdzielcze. Komentarz, Warszawa 1985; Glass J., [w:] J. Glass, A. Kraus,
F. Zoll, Instytucja ksiąg gruntowych na ziemiach polskich – zarys prawa
hipotecznego w byłym Królestwie Polskim, Warszawa–Kraków 1922;
Gliniecki B., Umowa deweloperska. Konstrukcja prawna i zabezpieczenie
wzajemnych roszczeń stron, Warszawa 2012; Gniewek E., Księgi wieczy-
ste, [w:] System Prawa Prywatnego, t. IV, Prawo rzeczowe, Warszawa
2007; Gniewek E., Nieruchomość wspólna według ustawy o własności
lokali, KPP 1995, Nr 2; Gniewek E., O nabywaniu przez właścicieli
lokali pomieszczeń przynależnych – po ustanowieniu odrębnej własności
lokalu, Rej. 2008, Nr 5; Gniewek E., Prawo rzeczowe, Warszawa 2000;
Gniewek E., Przestroga dla sądów wieczystoksięgowych – na tle błędnej
wykładni Sądu Najwyższego, Rej. 2009, Nr 3; Gniewek E., Własność
osobista lokali mieszkalnych w prawie polskim, AUWr 1986, Nr 145;
Gniewek E., „Wspólnota mieszkaniowa” według ustawy o własności lokali,
Rej. 1995, Nr 1; Gola A., Suchecki J., Najem i własność lokali. Przepisy
i komentarz, Warszawa 1999; Golat R., Odpowiedzialność cywilnoprawna
za zawalenie się budowli, Nieruchomości 2005, Nr 10; Grzybowski S.,
Kilka uwag o rzekomych podmiotach stosunków cywilnoprawnych, SC
t. XXVII; Horoszko M., Pęchorzewski D. (red.), Gospodarka
1976,
nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2009; Hryćków K., Licytacyjna
sprzedaż lokalu w trybie przepisu art. 16 ustawy z 24.6.1994 r. o własności
lokali – uwagi krytyczne, Rej. 2000, Nr 1; Ignatowicz J., [w:] Kodeks
cywilny. Komentarz, Warszawa 1972; Ignatowicz J., Komentarz do ustawy
o własności lokali, Warszawa 1995; Ignatowicz J., Prawo rzeczowe;
Ignatowicz J., [w:] System Prawa Cywilnego, t. 2, Prawo własności i inne
prawa rzeczowe, Wrocław 1977; Janiszewska B., Zarząd nieruchomością
wspólną w tzw. małej wspólnocie mieszkaniowej a stosowanie art. 25
ustawy o własności lokali, R.Pr. 2010, Nr 1; Kidyba A., Prawo handlowe,
Warszawa 2004; Klein A., Ewolucja instytucji osobowości prawnej, [w:]
E. Łętowska (red.), Tendencje rozwoju prawa cywilnego, Wrocław 1983;
Kołacz J., Sytuacja prawna członka wspólnoty mieszkaniowej spłacającego
jej zobowiązanie, MoP 2010, Nr 9; Korzan K., Niewypał legislacyjny,
czyli o odrębnej reglamentacji stosunku własności lokali, Rej. 1995,
Nr 7–8; Kozińska J., Status prawny zarządu wspólnoty mieszkaniowej
– zagadnienia wybrane, Rej. 2003, Nr 12; Krzekotowska K., Eksmisja
z lokali mieszkalnych, Bielsko-Biała 1999; Lisowski Z., Kodeks cywilny
obowiązujący na ziemiach zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej, Poznań
1933; Litewski W., Słownik encyklopedyczny prawa rzymskiego, Kraków
1998; Marciniuk J. (red.), Podatek dochodowy od osób prawnych.
XII
Literatura
Komentarz, Warszawa 2001; Mróz T., Doliwa A., Wspólnoty mieszkaniowe
łączenie, MoP 2002, Nr 9; Myczkowski L., Własność
– podziały i
budynków i lokali oraz inne prawa rzeczowe w praktyce, Warszawa
2000; Nazar M., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 28.8.1997 r.,
III CZP 36/97, OSNC 1998, Nr 5; Nazar M., Obrót nieruchomościami
lokalowymi (wybrane zagadnienia), [w:] II Kongres Notariuszy Rze-
czypospolitej Polskiej. Referaty i opracowania, Poznań–Kluczbork 1999;
Nazar M., Odrębna własność lokali. Wybrane zagadnienia, PiP 1995,
Nr 10–11; Nazar M., Sposoby ustanawiania odrębnej własności lokali na
podstawie ustawy z 24.6.1994 r., [w:] Obrót nieruchomościami w praktyce
notarialnej, Kraków 1997; Nazar M., Status cywilnoprawny wspólnoty
mieszkaniowej, Rej. 2000, Nr 4; Nazar M., Ustanowienie własności
lokali, [w:] Problematyka prawna nieruchomości w praktyce notarialnej,
Lublin 1995; Nazar M., Własność lokali. Podstawowe zagadnienia
cywilnoprawne, Lublin 1995; Nowakowski Z. K., Prawo rzeczowe. Zarys
wykładu, Warszawa 1969; Nowakowski Z. K., [w:] J. Ignatowicz (red.),
System Prawa Cywilnego, t. 2, Prawo własności i inne prawa rzeczowe,
Wrocław 1977; Oleszko A., Obrót cywilnoprawny w praktyce notarialnej
i wieczystoksięgowej, Kraków 2003; Oleszko A., Pewność obrotu prawnego
nieruchomościami a zasada wpisu w księdze wieczystej, cz. 1, Rej. 1998,
Nr 6; Pazdan M., [w:] J. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz,
t. I, Warszawa 1999; Pełczyński P., Zaskarżenie uchwał wspólnoty
mieszkaniowej na gruncie ustawy o własności lokali, Rej. 2000, Nr 6;
Piątowski J. S., [w:] J. Ignatowicz (red.), System Prawa Cywilnego, t. II,
Prawo własności i inne prawa rzeczowe, Wrocław 1977; Pietrzkowski H.,
Zarys metodyki pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2007;
Pietrzykowski K., Bezwzględnie nieważne uchwały walnego zgromadzenia
spółdzielni (de lege lata i de lege ferenda), [w:] Prace z prawa prywatnego.
Księga pamiątkowa ku czci Sędziego Janusza Pietrzykowskiego, Warszawa
2000; Pietrzykowski K., Spółdzielnie mieszkaniowe. Komentarz, Warszawa
2006; Pisuliński J., [w:] E. Gniewek (red.), System Prawa Prywatnego,
t. 4, Prawo rzeczowe, Warszawa 2005; Przyszłość odrębnej własności
lokali, [w:] J. Błeszyński, J. Rajski (red.), Rozprawy z prawa cywilnego.
Księga pamiątkowa ku czci Witolda Czachórskiego, Warszawa 1985;
Radwański Z., Funkcja społeczna, treść i charakter prawny odrębnej
własności lokali, SC 1968, t. XI; Radwański Z., Powstanie odrębnej
własności lokali, Warszawa 1968; Radwański Z., Prawo cywilne – część
ogólna, Warszawa 1997; Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna,
Warszawa 2002; Rudnicki S., Glosa do post. SN z 26.6.2001 r., I CA 1/01,
OSP 2002, Nr 1; Rudnicki S., Własność nieruchomości, Warszawa 2012;
Rudnicki S., Rudnicki G., Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga druga.
Własność i inne prawa rzeczowe, Warszawa 2011; Rzonca S. K., Instytucja
XIII
Literatura
zarządu w prawie cywilnym a zarząd majątkiem wspólnym małżonków, SC
1981, t. XXXI; Safjan M., [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny.
Komentarz, Warszawa 2008; Skąpski J., Własność lokali w świetle ustawy
z 24 czerwca 1994 r., KPP 1996, Nr 2; Skibiński P., Reprezentacja
wspólnoty mieszkaniowej na gruncie ustawy o własności lokali, PS 2007,
Nr 5; Skowrońska-Bocian E., Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga
czwarta. Spadki, Warszawa 2003; Skowrońska-Bocian E., Prawo spadkowe,
Warszawa 2003; Starkiewicz S., Wspólnota mieszkaniowa; Stefaniak A.,
Prawo spółdzielcze; Strzelczyk R., Prawo nieruchomości, Warszawa 2012;
Strzelczyk R., Umowa deweloperska w systemie prawa prywatnego, War-
szawa 2013; Szachułowicz J., Gospodarka nieruchomościami, Warszawa
2001; Szachułowicz J., Krassowska M., Łukaszewska A., Gospodarka
nieruchomościami. Przepisy i komentarz, Warszawa 2002; Szer S., Prawo
cywilne. Część ogólna, Warszawa 1967; Sztyk R., Sukcesja lokalu nie
wpisanego do księgi wieczystej, Rej. 1998, Nr 2; Tertelis M., Wspólnota
mieszkaniowa. Charakter prawny, prawa i obowiązki właścicieli, zarząd
nieruchomością wspólną, Warszawa 2005; Turlej A., Wspólnota miesz-
kaniowa; Uliasz M., Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu,
cz. 1, MoP 2002, Nr 18; Watrakiewicz M., Charakter prawny umowy
o ustanowieniu odrębnej własności lokalu, PS 1999, Nr 3; Winiarz J.
(red.), Kodeks cywilny z komentarzem, t. I, Warszawa 1989; Wojewoda M.,
Glosa do post. SN z 9.3.2005 r., II CK 478/04, PS 2007, Nr 2; Wolter A.,
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa
1998; Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części
ogólnej, Warszawa 2001.
XIV
Ustawa o własności lokali
z dnia 24 czerwca 1994 r. (Dz.U. Nr 85, poz. 388)
Tekst jednolity z dnia 8 sierpnia 2000 r. (Dz.U. Nr 80, poz. 903)
(zm.: Dz.U. 2004, Nr 141, poz. 1492)
Wprowadzenie
Spis treści
I. Modele odrębnej własności lokali
II. Geneza instytucji odrębnej własności
. . . . . . . . . .
lokalu
w doktrynach państw europejskich . . . . . . . . . .
III. Funkcjonowanie odrębnej własności lokali na
ziemiach polskich przed 1934 r. . . . . . . . . . . . .
IV. Instytucjonalizacja odrębnej własności lokalu
w 1934 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
lokali w latach
1945–1964 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VI. Własność lokali pod rządami Kodeksu cywil-
nego w latach 1965–1989 . . . . . . . . . . . . . . . .
VII. Odrębna własność lokali w początkach gospo-
darki rynkowej w latach 1990–1994 . . . . . . . . .
VIII. Odrębna własność lokali po 1994 r. . . . . . . . . .
IX. Konwergencja praw do lokali . . . . . . . . . . . . . .
V. Losy odrębnej własności
I. Modele odrębnej własności lokali
Nb
1
7
10
13
31
37
60
63
76
1. Instytucja odrębnej własności lokalu święci dziś w Polsce 1
swoje triumfy. Doczekała się ona samodzielnej regulacji zawartej
w ustawie o własności lokali z 1994 r., a nawet konstytucyjnego
poparcia wyrażonego w art. 75 Konstytucji RP z 1997 r.,
nakazującego władzom publicznym popieranie działań obywateli
zmierzających do uzyskania własnego mieszkania. Odrębna włas-
ność lokalu stała się przeto najatrakcyjniejszą formą zaspokajania
potrzeb mieszkaniowych ludności. Trzeba jednak pamiętać, że
w burzliwych dziejach prawa polskiego istniały okresy, w których
instytucji tej nie znano bądź znano jedynie na niektórych obszarach
3
Strzelczyk
Wprowadzenie
2
3
4
kraju. Bywały też lata jej uśpienia, zarzucenia, a nawet otwartej
wobec niej wrogości. Następowały po nich okresy rozwoju,
a niekiedy swoistego triumfu, zwieńczone współczesną ustawową
regulacją.
2. Odrębna własność lokalu jest w istocie rzeczy własnością
wydzielonej fizycznie części budynku. Ustawodawstwa państw
europejskich od niepamiętnych czasów próbują pogodzić istnienie
tej instytucji z fundamentalną zasadą prawa rzeczowego superficies
solo cedit, przypisującą właścicielowi gruntu wszystko, co jest
z nim trwale związane. Podział budynku na lokale stanowiące
przedmiot odrębnej własności koliduje z powyższą zasadą. Nic
zatem dziwnego, że czym większe przywiązanie danego ustawo-
dawstwa do zasady superficies solo cedit, tym mniejsze pole dla
instytucji odrębnej własności lokalu.
3. W teorii prawa wyróżnia się trzy podstawowe modele
odrębnej własności lokalu, a mianowicie: 1) model własności
lokalu połączonej z serwitutami, 2) model współwłasności
szczególnego rodzaju, zwany niekiedy – niezbyt trafnie – nie-
właściwą własnością lokalu oraz 3) model dualistyczny, zwany
także klasycznym (zob. Z. Radwański, Funkcja społeczna, treść
i charakter prawny odrębnej własności lokali, SC 1968, t. XI,
s. 60–65; Z. K. Nowakowski, [w:] J. Ignatowicz (red.), System
Prawa Cywilnego, t. 2, Prawo własności i inne prawa rzeczowe,
Wrocław 1977, s. 450 i n.; E. Gniewek, Własność osobista lokali
mieszkalnych w prawie polskim, AUWr 1986, Nr 145, s. 53–54).
4. Model własności lokalu połączonej z serwitutami dzieli
budynek bez reszty na odrębne piętra, których własność zostaje
przeniesiona na poszczególne osoby. W modelu tym właściciel
parteru jest jednocześnie wyłącznym właścicielem gruntu pod
budynkiem, zaś właściciel najwyższego piętra staje się wyłącznym
właścicielem dachu pokrywającego budynek. Z własnością każdego
piętra związany jest kompleks służebności umożliwiających korzy-
stanie z innych pięter, gruntu oraz dachu, w zakresie niezbędnym
do prawidłowego korzystania z piętra własnego. Konstrukcja
ta dotyczy wprawdzie odrębnej własności całych pięter, lecz
4
Strzelczyk
Wprowadzenie
przyjmuje się, że w jej ramach mieści się także podział budynku
na części pięter. Istotę podziału stanowi tu brak części wspólnych
budynku (nieruchomości wspólnej), tzn. jego parcelacja dokonana
„bez reszty”.
5. Model współwłasności szczególnego rodzaju określany bywa 5
niekiedy mianem niewłaściwej własności lokalu, choć określenie to
budzi zastrzeżenia wobec faktu, że konstrukcja ta nie tworzy od-
rębnej własności lokalu. W modelu tym budynek i grunt pozostają
przedmiotem współwłasności, a udział każdego współwłaściciela
ukształtowany zostaje w taki sposób, że łączy się z nim uprawnienie
do wyłącznego używania i dysponowania konkretnym lokalem.
Uprawnienie to ma charakter rzeczowy, a zatem nie jest ono
jedynie obligacyjną umową o sposobie korzystania (quoad usum).
6. Model dualistyczny, zwany także klasycznym, ma charakter 6
własnościowo-współwłasnościowy. Cieszy się on w doktrynach
państw europejskich największym uznaniem. W konstrukcji tej
właściciele odrębnych lokali stają się jednocześnie współwłaści-
cielami gruntu oraz wszystkich części budynku przeznaczonych do
wspólnego użytku. Istotą tego modelu jest podział nieruchomości
pierwotnej na odrębne lokale oraz części stanowiące współwłasność
właścicieli lokali, zwane nieruchomością wspólną. Właścicielowi
każdego lokalu przysługują łącznie dwa prawa, tj. własność lokalu
oraz udział we własności nieruchomości wspólnej – stąd nazwa
„model dualistyczny”. Nierozerwalne połączenie prawa do lokalu
z prawem do nieruchomości wspólnej czyni z każdego z tych praw
res extra commercium, zapewniając każdoczesnemu właścicielowi
lokalu trwały dostęp do niego.
W ramach koncepcji dualistycznej konkurują ze sobą trzy
odmienne stanowiska określające wzajemne relacje powiązanych
praw. Według pierwszego z nich prawo odrębnej własności lokalu
ma charakter nadrzędny, a udział we własności nieruchomości
wspólnej stanowi
jego
los, zgodnie z zasadą accessio cedit principali. Przyjęcie tego
stanowiska oznacza, że odrębna własność lokalu, jako prawo nad-
rzędne, determinuje byt prawny udziału w nieruchomości wspólnej.
Orędownicy tego poglądu argumentują, że wartość użytkową
5
jego przynależność (accessio) i dzieli
Strzelczyk
Pobierz darmowy fragment (pdf)