Darmowy fragment publikacji:
10 ZASAD
ODPOWIEDZIALNEGO PODRÓŻOWANIA
PODRÓŻUJ ODPOWIEDZIALNIE – DBAJ O ŚRODOWISKO
I DZIEDZICTWO KULTUROWE KRAJÓW I REGIONÓW, KTÓRE ZWIEDZASZ
1
4
Zaplanuj swoją podróż
i przygotuj się do niej.
3
Kupuj lokalne
produkty i pamiątki.
2
Naucz się choćby kilku słów i zwrotów
w języku kraju czy regionu, który odwiedzasz.
Korzystaj z usług miejscowych
ludzi, tak by jak najwięcej
Twoich wydatków wspierało
lokalną gospodarkę.
5
Kosztuj miejscowej kuchni,
kupuj sezonowe produkty
spożywcze na targach
i jarmarkach.
6
Szanuj mieszkańców, ich kulturę
i tradycje, staraj się nie zwracać
na siebie uwagi strojem
i zachowaniem zupełnie
odmiennym od miejscowych
zwyczajów, proś o zgodę, gdy
chcesz zrobić komuś zdjęcie.
8
Dbaj o dziedzictwo kulturowe, nie zostawiaj po
sobie śladu, zwiedzając obiekty zabytkowe
i stanowiska archeologiczne.
7
Nie zostawiaj po sobie śmieci,
szczególnie w miejscach cennych
przyrodniczo i parkach narodowych.
9
Korzystaj z ekologicznych
środków transportu
i komunikacji publicznej.
10
Podróżuj aktywnie i poznawczo !
Propagując zasady odpowiedzialnego podróżowania, Wydawnictwo Bezdroża popularyzuje przyjazne
środowisku formy turystyki, które przyczyniają się do aktywnej ochrony dziedzictwa przyrodniczego
i kulturowego, wspierają rdzennych mieszkańców regionów i krajów oraz uwrażliwiają turystów na
• Księgarnia internetowa
• Lubię to!
• Kup książkę
• Poleć książkę
• Oceń książkę
lokalne tradycje i ochronę środowiska naturalnego.
Nasza społeczność
Oprac. Dominika Zaręba, Wydawnictwo Bezdroża
Rysunki i oprac. graficzne: Joanna Nowak
Agnieszka Masternak
Agnieszka Fundowicz
Berenika Wilczyńska
Włochy południowe
Śródziemnomorskie
dolce vita
m
o
c
a
.
i
l
o
t
o
F
|
i
t
a
g
a
m
©
Każdy człowiek cywilizowany
ma dwie Ojczyzny: własną i Włochy
Henryk Sienkiewicz
Kup książkę
Poleć książkę
Niezbędnik turysty
zawsze pod ręką
Polskie placówki
dyplomatyczne
Ambasada Rzeczypospolitej
Polskiej we Włoszech,
Rzym, Via P.P. Rubens 20 (Monti
Parioli), ( +39 06 36204200
(centrala);
@ ambaroma@msz.gov.pl,
www.rzym.msz.gov.pl.
Ważne telefony
Policja: 113
Karabinierzy: 112
Straż pożarna: 115
Pogotowie: 118
Pomoc drogowa: 116
Numery kierunkowe
Do Polski: +48
Do Włoch: +39
Elektryczność
Strefa czasowa
W włoskiej sieci elektrycznej
Włochy leżą w tej samej
płynie prąd o napięciu
230 V i częstotliwości 50 Hz.
strefie czasowej co Polska –
obowiązuje czas letni: UTC+2
Najczęściej spotkamy gniazdka
oraz czas zimowy: UTC+1.
takie jak w Polsce (typ C i F),
zdarzają się też gniazdka typu
L (można kupić przejściówki).
Wjeżdżając na teren
Włoch, nie musimy
przestawiać zegarków.
Turystyczny savoir-vivre
Ô Włosi są bardziej swobodni
i bezpośredni w kontaktach
niż wiele innych nacji. Mają
też inną barierę dotykową.
Ô Do kościołów należy wcho-
dzić z zakrytymi ramiona-
mi, w spodniach lub spód-
nicach za kolana. Trzeba też
wyłączyć telefony komór-
kowe.
Ô Nie należy fotografować
ludzi bez ich zgody. Czę-
sto w muzeach i kościołach
zabronione jest robienie
zdjęć (lub zdjęć z fleszem –
jasne światło może uszka-
dzać malowidła).
Ô Nie ma zwyczaju zostawia-
nia napiwków. Do rachunku
w restauracji zawsze doli-
czane jest tzw. coperto.
Ô We włoskich restauracjach,
barach i kawiarniach, a tak-
że w pociągach jest suro-
wo przestrzegany całkowity
zakaz palenia.
Kup książkę
Poleć książkę
Przepisy drogowe
Zagrożenia
Ô W samochodzie musimy mieć trójkąt bez-
Ô W dużych miastach: drobna przestępczość,
pieczeństwa i kamizelkę odblaskową
(apteczka nie jest wymagana).
kradzieże torebek, smartfonów itp.
Ô Na plaży: przegrzanie, odwodnienie; do
Ô Poza miastem należy mieć zawsze włączo-
ne światła.
Ô Ograniczenia prędkości: teren zabudo-
wany 50 km/godz., droga krajowa 70 km/
godz., droga szybkiego ruchu 90 km/
godz., autostrada 130 km/godz.
Ô Dopuszczalny poziom alkoholu we krwi:
0,5 promila.
Więcej – zob. s. 53.
morza najlepiej wchodzić w butach plażo-
wych – w wielu miejscach przy brzegu żyją
jeżowce – nadepnięcie na nie kończy się
bolesną i trudno gojącą się raną.
Ô Samotnym kobietom odradza się podró-
żowanie autostopem – Południowcy czę-
sto traktują próbę zatrzymania samocho-
du przez dziewczynę jako jednoznaczną
propozycję.
0 zero
1 uno
2 due
3
tre
4 quattro
Przydatne zwroty
5 cinque
sei
6
7
sette
8 otto
9 nove
10 dieci
100 cento
200 duecento
1000 mille
Dzień dobry (do obiadu) .......................................................................................................................................... Buon giorno
Dzień dobry (po sjeście) ...............................................................................................................................................buona sera
Dobry wieczór ....................................................................................................................................................................Buona sera
Do widzenia ..........................................................................................................................................................................Arrivederci
Dobranoc ............................................................................................................................................................................Buona notte
Dziękuję..............................................................................................................................................................................................Grazie
Nie rozumiem ...................................................................................................................................................................Non capisco
Gdzie jest… ? ...........................................................................................................................................................Dove si trova…?
Ile to kosztuje?............................................................................................................................................................. Quanto costa?
Pomocy! ..............................................................................................................................................................................................Aiuto!
Czy może mi Pan / Pani pomóc? ......................................................................................................................Può aiutarmi?
Kup książkę
Poleć książkę
Zobacz koniecznie
1 Rzym
Stolica Włoch, Wieczne Miasto, do którego „prowadzą wszystkie drogi”, to jedno
z najciekawszych i najpiękniejszych miast Europy. We Włoszech, słynących z historycz-
nych ośrodków i niezliczonych zabytków, stanowi klasę samo dla siebie. Na jego choć-
by pobieżne poznanie trzeba zarezerwować kilka dni, na bardziej dogłębne – tygodnie
bądź miesiące... Przygodę z Rzymem wypada zacząć od zwiedzenia jego najważniej-
szych zabytków: Bazyliki św. Piotra (i innych bazylik patriarchalnych), Forum Roma-
num, Koloseum i Panteonu. Nie można też pominąć fontanny di Trevi, Term Diokle-
cjana, Kaplicy Sykstyńskiej, wspaniałych Muzeów Watykańskich i Muzeów Kapi-
tolińskich oraz atrakcji Villi Borghese. Na tych, którzy chcą wyjść poza turystyczny
kanon czekają setki innych znakomitych zabytków wszystkich epok, dziesiątki renomo-
wanych muzeów i galerii, wspaniałe parki i klimatyczne zaułki starych dzielnic. Rzym
może przytłaczać swoją wielkością, onieśmielać dostojeństwem starych murów i maje-
statem Watykanu; jednocześnie zachwyca i uzależnia każdego, kto choć raz tu przyje-
dzie. Więcej zob. s. 113–169.
Panorama Rzymu
Kup książkę
Poleć książkę
m
o
c
a
.
i
l
o
t
o
F
|
l
o
_
a
n
i
r
a
k
©
.
m
o
c
s
o
t
o
h
p
t
i
s
o
p
e
D
|
s
o
t
o
h
p
r
a
s
a
u
Q
©
Katedra św. Andrzeja
2 Amalfi – katedra św. Andrzeja
Najcenniejszym zabytkiem miasteczka jest wspaniała katedra św. Andrzeja. Jej historia
sięga 1200 lat wstecz, a architektura zdradza wyraźne wpływy normańskie i arabskie. Fasa-
da główna, najwyższa kondygnacja dzwonnicy i XIII-wieczne krużganki należą do arcydzieł
sztuki budowlanej i zdobniczej. Amalfi, razem z kilkoma innymi nadmorskimi miejscowo-
ściami pięknego i dzikiego Wybrzeża Amalfitańskiego, zostało docenione wpisem na Listę
UNESCO. Więcej zob. s. 198.
© zoomarket | Depositphotos.com
3 Caserta – Pałac Królewski
Spośród licznych zabytków Caser-
ty wyróżnia się monumentalny (1200
pokoi!) Pałac Królewski (La Reggia) oto-
czony ogromnym parkiem, słynącym
z licznych zabytkowych fontann. Jego
część urządzono w stylu romantycz-
nego ogrodu angielskiego. Park jest
tak rozległy, że najlepiej zwiedzać go...
na rowerze. Po wizycie w La Reggia
warto odwiedzić kompleks San Leu-
cio – XVIII-wieczną realizację utopijnego
robotniczego „miasta idealnego”. Oba
zabytki, wraz z imponującym akwe-
duktem Vanvitellego, zostały wpisa-
ne na Listę UNESCO. Więcej zob. s. 207.
Kup książkę
Poleć książkę
m
o
c
a
.
i
l
o
t
o
F
|
y
h
p
a
r
g
o
t
o
h
P
L
F
J
©
4 Neapol
Największa metropolia Włoch południowych, miasto kontrastów – dla jednych odpy-
chające, dla innych wręcz kultowe: przyciągające witalnością i kolorytem, nieco anarchi-
styczne i nieprzewidywalne. Słynie z... wszechobecnych śmieci, mafii i przestępczości
ulicznej, ale także z „jedynej prawdziwej” pizzy i ciekawych przedsięwzięć kulturalnych.
Nie brakuje tu także cennych zabytków i znakomitych muzeów. To miasto trudno sobie
wyobrazić – trzeba zobaczyć je na własne oczy! Więcej zob. s. 217–230.
5 Wezuwiusz i Campi Flegrei
Jedną z największych atrakcji przyrodniczych Kampanii jest imponujący masyw
Wezuwiusza oraz położone w pobliżu Pola Flegrejskie. W niewielu miejscach w Europie
można podziwiać w tej skali
i nagromadzeniu rozmaite for-
macje i zjawiska wulkanicz-
ne – przede wszystkim ładnie
wykształcone kratery (w nie-
których znajdują się jeziora),
czynne fumarole (w obrę-
bie Solfatary), gorące źródła
i wody mineralne. Region sły-
nie też z cennych stanowisk
archeologicznych, by wymie-
nić tylko starożytne Pompeje,
Herkulanum i Cumae. Więcej
zob. s. 209–214, 230–234.
m
o
c
a
o
t
o
F
|
i
l
i
l
.
i
l
o
a
v
a
r
a
e
g
n
A
©
Kup książkę
Poleć książkę
.
m
o
c
s
o
t
o
h
p
t
i
s
o
p
e
D
|
r
e
g
© milosk50 | Depositphotos.com
Mozaika z Herkulanum
© milla74 | Depositphotos.com
i
l
a
c
s
©
Pompeje
6 Pompeje i Herkulanum
Świetnie zachowane starożytne miasta, obec-
nie jedne z najsłynniejszych na świecie stanowisk
archeologicznych. To, że możemy dziś je oglądać,
zawdzięczamy... katastrofalnej erupcji Wezuwiu-
sza, która w 79 r. n.e. zakonserwowała je w bło-
tach i popiołach. Więcej zob. s. 212–213, 230–235.
7 Lecce
Jedno z najciekawszych miast Apulii, słynące
przede wszystkim z pięknych barokowych kościo-
łów, arcydzieł nurtu zwanego przez historyków
sztuki „barokiem z Lecce”. Spacer po mieście to
niezapomniana lekcja architektury. Zobaczymy
tu także m.in. świetnie zachowany rzymski amfi-
teatr, renesansowe pałace (jak Palazzo del Seg-
gi i kuria biskupia) oraz okazały zamek Karola V.
Więcej zob. s. 257–262.
m
o
c
a
.
i
l
o
t
o
F
|
i
e
d
o
n
a
k
r
a
©
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
k
e
r
o
w
T
.
A
.
c
a
r
p
o
San GiovanniTeatinoAlba AdriaticaAlatriAnagniArtenaAscoli PicenoAtessaAtriAvezzanoCampomarinoCapistrelloCarsoliCasalbordinoCasoliCastel di SangroCastellaltoCastelMadamaCaveCelanoCepagattiCittaducaleCitta Sant AngeloCivitelladel TrontoFara in SabinaFiuggiFrancavilla al MareGenazzanoGiulianovaGuglionesiLarianoLarinoLoreto AprutinoLucodei MarsiManoppelloMartinsicuroMontenerodi BisacciaMontesilvanoMontorioal VomanoNotarescoOrtonaPennePinetoPoggio MirtetoPopoliPratola PelignaRietiRoseto degliAbruzziSan SalvoSant OmeroSilvi PaeseTagliacozzoTivoliTrasaccoTreviTriventoValmontoneZagaroloSoraSpoletoTeramoTermoliVastoSanto Stefanodi SessanioAlba FucensStiffePESCARAK lasztor San Giovanniin VenereLancianoGuardiagreleKlasztor SanClementea CasauriaGroty StiffeSulmonaChietiScannoVillalagoCoculloFossaAkwilejas. 174–175Lago diCanternoLago diCampotostoLagodel SaltoLago diRipa-SottileLago LungoL’AquilaLagodi PenneLago diBombaLagodel TuranoAbruzja020 kmPLANY MIASTWarto zobaczyćs. 414s. 112s. 188s. 244s. 272s. 196s. 284s. 304MORZE ADRIATYCKIEAbruzja
Abruzzo
Abruzja to wyjątkowa kraina, jedna z nielicz-
nych w Europie zachowanych w tak niena-
ruszonym stanie. Jej obszar jest miejscem
występowania wielu bardzo zróżnicowa-
nych gatunków roślin i zwierząt, często
rzadkich okazów. Jedna trzecia powierzch-
ni Abruzji znajduje się pod ochroną praw-
ną – mieszczą się tu trzy parki narodowe,
jeden park regionalny i trzydzieści rezerwa-
tów. Z powodu charakterystycznego poło-
żenia geograficznego Abruzja zawsze znaj-
dowała się w pewnej izolacji, z drugiej stro-
ny to właśnie odosobnienie nie pozwoliło
jej utracić niepowtarzalnego charakteru.
Dominującymi przykładami architektury są
rozproszone na wzgórzach zamki i klaszto-
ry, gdzieniegdzie średniowieczne miastecz-
ka. Region ten, mimo północnego położe-
nia, zawsze należał do południa, zarówno
historycznie (od XII w. do Królestwa Sycylii,
a od wieku XVIII w. do Królestwa Neapolu),
jak i kulturalnie.
Wszechobecność natury sprawia, że Abru-
zja jest producentem wyjątkowej jakości
win, serów, wędlin, kasztanów i trufli, a tak-
że od wieków ważnym dostawcą szafranu.
Jest to również teren idealny dla miłośni-
ków sportów uprawianych na łonie natu-
ry: nart (zjazdowych i biegowych), trekkin-
gu, alpinizmu, rowerów górskich, kajaków.
Wzdłuż wybrzeża Adriatyku ciągnie się sieć
nadmorskich kurortów.
™ Akwileja (s. 172) – Piazza del
Duomo, jeden ze wspanialszych
średniowiecznych placów
włoskiego Południa; w okolicy
udostępnione do zwiedzania
malownicze groty Stiffe
™ Alba Fucens (s. 178) – Castello degli
Orsini, ruiny średniowiecznej części
miasta
™ Atri (s. 178) – przepiękna katedra
Santa Maria Assunta
™ Chieti (s. 180) – ruiny kompleksu
świątynnego Tempietti Romani
™ Civitella del Tronto
(s. 179) – wspaniała Fortezza, jedna
z największych we Włoszech
budowli obronnych
™ Pescara (s. 182) – nadmorska
metropolia z kilkoma ciekawymi
zabytkami i muzeami; rezerwat
sosen nadmorskich; bogate życie
nocne, liczne bary i dyskoteki
™ Sulmona (s. 184) – katedra San
Panfilo i kompleks świątynny
Santissima Annunziata
Kup książkę
Poleć książkę
172
a
j
z
u
r
b
A
j
a
e
l
i
w
k
A
Akwileja
L’Aquila . 71 tys.
Stolica Abruzji, siedziba uniwersytetu,
ważne centrum administracyjne i handlo-
we. Zabytkowa starówka miasta poważ-
nie ucierpiała w wyniku trzęsienia ziemi,
do jakiego doszło w 2009 r. (zob. ramka
s. 178). Do dziś trwa rekonstrukcja znisz-
czonych obiektów, obecnie już niemal nie
widać śladów tragedii, do jakiej doszło
kilka lat temu.
Akwileja powstała jako jeden z wielu
obronnych zamków na pobliskich wzgó-
rzach i dość wcześnie musiała wyróżniać
się spośród innych osad, skoro w 969 r.
gościła papieża Jana XIII i cesarza Ottona I.
Kiedy rozproszeni po okolicznych grodach
i zameczkach mieszkańcy postanowili się
zjednoczyć, została wybrana główną sie-
dzibą i w połowie XIII w. uzyskała z rąk
cesarza Fryderyka II Hohenstaufa prawa
miejskie. Legenda głosi, że zamków było
100, a każdy miał tworzyć odrębną dziel-
nicę z własnym kościołem, placem i fon-
tanną. Jeden się wycofał i w ten spo-
sób 99 castelli utworzyło miasto Akwile-
ja z 99 placami, fontannami i kościołami.
W rzeczywistości owych grodów było nie-
co mniej, a niektóre były po prostu zwy-
kłymi wioskami (choć faktycznie doliczo-
no się ok. 60 kościołów, a na XVII-wiecz-
nej mapie widnieje ich aż 80).
Osada była znaczącym ośrodkiem han-
dlu, zwłaszcza wełną i szafranem. Mimo
że znajdowała się pod władzą Królestwa
Sycylii, a potem Królestwa Neapolu, Akwi-
leja posiadała znaczną niezależność. Paro-
krotnie niszczona była przez trzęsienia ziemi,
z których najpoważniejsze były w 1703 i 1915
i 6 kwietnia 2009 r. Ostatni kataklizm o sile
6,3 stopnia w sali Richtera pochłonął życie
308 osób (w samej Akwilei 229 mieszkańców)
Kup książkę
i pozbawił dachu nad głową około 40 tys.
ludzi. Wiele budynków historycznego cen-
trum legło w gruzach, a niemal wszystkie
zostały poważnie uszkodzone. Na starów-
ce większość budynków jest wysiedlona,
a ich konstrukcja wzmocniona systemami
klamer i rusztowań. Niektóre ulice i kwarta-
ły są objęte zakazem wstępu. Obecnie dzię-
ki wysiłkom i pomocy całego narodu Akwi-
leja ponownie podnosi się z gruzów, a jego
panoramę zdominowały sylwetki dziesiątek
budowlanych żurawi.
Warto zobaczyć
Piazza del Duomo
Koniecznie trzeba odwiedzić Piazza del
Duomo – jeden z większych średniowiecz-
nych placów włoskiego Południa – piękny
i żywy punkt miasta, przy którego bokach
stoją bliźniacze fontanny.
Wznosi się tu katedra św.św. Maksy-
miliana i Jerzego (Cattedrale dei Santi
Akwileja
ezoteryczna i symboliczna
Według niektórych zakładana przez Fryde-
ryka II Akwileja miała być nowym Jeruzalem
i podobno zbudowano ją na takim samym
planie jak najświętsze z miast. Inni widzą
w liniach łączących najważniejsze budyn-
ki miasta gwiezdną konstelację Orła (Skor-
piona). Wszak astrologia nie była raczej ob-
ca Fryderykowi II, miłośnikowi nauki, z którą
ściśle się w tamtej epoce splatała.
Wiele tajemnic kryje także kościół San-
ta Maria di Collemaggio, rzekome „cen-
trum energetyczne”, z bogatą ponoć sym-
boliką alchemiczną i mistyczną, odwołania-
mi do świętej geometrii i numerologii. Nie-
którzy sądzą, że do jego budowy przyczy-
nili się Templariusze.
Poleć książkę
173
a
j
z
u
r
b
A
j
a
e
l
i
w
k
A
Massimo e Giorgio). Zbudowana pod koniec
XIII w. była parokrotnie niszczona (trzęsie-
nia ziemi) i odbudowywana. Obecny neo-
klasyczny kształt fasady zawdzięcza Gio-
vaniemu Battiście Benedettiemu, a maje-
statyczne wnętrze na planie krzyża rzym-
skiego inspirowane jest późnym barokiem
rzymskim.
Obok znajduje się kościół Santa Maria
del Suffragio, a za nim Via Ramieri, wzdłuż
której ciągną się tzw. cancelle, charaktery-
styczne XIV-wieczne domy i warsztaty. Od
Piazza del Duomo odchodzi Corso Vittorio
Emanuele, ulica pełna sklepów i lokali.
Inne ciekawe miejsca
W mieście, co związane jest z jego genezą
(99 zamków), znajduje się ogromna licz-
ba kościołów. Godne zobaczenia są szcze-
gólnie romańskie świątynie wyznaczają-
ce granice historycznych dzielnic. Pierw-
sza z nich, pochodząca z 2. poł. XIII w. San-
ta Maria di Paganica zachowała ciekawy
portal z ornamentami dzikich zwierząt na
najbardziej zewnętrznym łuku. Stoi przy pla-
cu o tej samej nazwie, od którego odcho-
dzi Via Garibaldi. Na jej końcu znajdziemy
kolejny ciekawy kościół – San Silvestro.
Ma on imponującą fasadę zdobioną bogatą
rozetą z kolumienkami oraz piękny portal.
Wewnątrz XIV- i XV-wieczne freski. Znajdo-
wało się tu Nawiedzenie Maryi Rafaela zre-
alizowane w 1520 r. na zlecenie Marno Bra-
coniego. Obraz obecnie można oglądać
w muzeum Prado w Madrycie.
W pobliżu znajduje się kościół San Pietro
a Coppito, wzniesiony w poł. XIII w. i podob-
nie jak większość budynków w mieście wie-
lokrotnie uszkadzany podczas trzęsień zie-
mi i odbudowywany. Ze średniowiecznej
świątyni zachowały się dwie ciekawe figurki
lwów przy schodach i architraw portalu.
Kolejny kościół, San Domenico, znaj-
dujący się przy placu o tej samej nazwie,
Kup książkę
Czerwone złoto Abruzji
Tereny prowincji Akwileja do dziś słyną
z upraw szafranu (Crocus sativus), drogo-
cennej rośliny używanej jako przyprawa,
lekarstwo, afrodyzjak i naturalny barwnik
(zarówno spożywczy, jak i do tkanin). Na
zbocza Gran Sasso szafran został prawdo-
podobnie sprowadzony w średniowieczu,
przez mnicha powracającego z Hiszpanii,
gdzie spopularyzowali go Arabowie. Wy-
korzystywaną częścią rośliny jest czerwo-
ny słupek, który po usunięciu fioletowych
płatków jest ręcznie oddzielany od resz-
ty rośliny i suszony nad ogniem. Kwiaty
zbiera się wczesną jesienią, a ich uprawa
wymaga wiele cierpliwości i ręcznej pra-
cy. Gram szafranu ma wartość drogocen-
nego metalu.
został zbudowany w 1309 r. na polecenie
Karola II. Odrestaurowany po trzęsieniu zie-
mi z 1703 r. zyskał wnętrza w stylu baroko-
wym. Oryginalna pozostała romańska fasa-
da z białego i czerwonego kamienia z pięk-
nym portalem.
Po jej lewej stronie w dawnym klasz-
torze dominikanów znajduje się miej-
skie więzienie, a obok pałac Andegawe-
nów. W okolicach kościoła ciągnie się jed-
na z najlepiej zachowanych średniowiecz-
nych dzielnic miasta. Położona nieco dalej
XIV-wieczna Santa Giusta ma duży romań-
ski portal i gotycką rozetę z 12 karykatural-
nymi figurkami.
Pochodząca z XV w. bazylika San Ber-
nardino, w której pochowany został świę-
ty zmarły w Akwilei w 1444 r., ma fasa-
dę z trzema rodzajami kolumn: doryckim,
jońskim i korynckim. W bogatym trzyna-
wowym, barokowym wnętrzu znajduje
się kaplica św. Bernardino z poświęconym
mu mauzoleum.
Poleć książkę
174
a
j
z
u
r
b
A
j
a
e
l
i
w
k
A
a
g
a
m
a
C
l
e
t
o
H
l
e
t
s
o
H
a
r
e
v
R
a
t
r
o
P
i
i
,
l
j
y
w
o
e
o
k
c
e
z
r
o
w
D
Via M onte Terminillo
VIA DELLA CROCE ROSSA
i
i
t
s
a
o
V
S
n
a
S
Via Colle Pretara
Via Ed m on do Vicentini
V i a A
r
c
o
Via Roma
Santa Croce
Via Castiglione
i
V
i
a
V
i
a
P
F
r
e
e
l
i
n
t
a
g
n
i
n
zoli
Via Arco Piz
Via Pretatti
Via Roma
V. Emidio Leopardi
Via Vestini
V
i
a
G
V
u
I
e
A
l
fi
X
X
S
E
T
T
E
i
n
i
c
u
r
r
a
M
i
e
d
a
i
V
Via Fonte Preturo
M
B
R
E
Via
P
a
p
a
G
i
o
v
a
n
ni X
aria
nta M
a
S
o
i
g
g
o
p
a
i
V
Via Santo Spirito
99 Cannelle
Via Borgo Rivera
La Fontana
delle 99 Cannelle
PIAZZA
SAN VITO
V
i
a
M
a
d
o
n
n
a
d
e
l
P
o
n
t
e
V
i
a
M
a
u
s
o
n
i
a
A
A
t
t
e
e
r
r
n
n
o
o
Akwileja
0
200 m
Kup książkę
PIAZZA REGINA
MARGHERITA
a
Via Burri
assieri
Via Sallustio
Via Cavo
ard
relli
Via Sc
Via M
glio
PIAZZA
SAN BAGIO
r
a
ffi
Viale Nizza
ur
ro
t
s
e
ze
n
e
PIAZZA
PALAZZO
ele
u
n
a
m
PIAZZA S. M.
PAGANICA
PIAZZA S.
MARGHERITA
Santa Maria
di Paganica
Via San Basilio
Viale Duca degli Abruzzi
Via Branconi
Via San Silv
Via del Guasto
Via Sant Amico
Via Collebrincioni
Via delle Tre Spighe
Via Cignano
Via Genca
Via Antinori
Via Garibaldi
Via Camarda
Via Filetto
Via Garibaldi
Via Pavesi
Via Cascina
V. Arco Veneziani
Via San Martino
Via San Benedetto
Via Paganica
Via Mazzini
Via Accursio
Via A. Bafile
Via Bominaco
Via P. Pic
Via Camponeschi
Via Navelli
Corso Umberto I
Via G. Verdi
orso Vittorio E
Via San Crisante
Via delle Grazie
V. Cannella
Via San Flaviano
Via Crispo
Via Indipendenza
Via Cimino Costa
V. Bragonetti
V. Casella
elfaglio
Via S. Giusta
orso Federico II
Via Sant Agostino
osso G
Via R
Via dei Giardini
ucci
Via L. Rendina
ele Jaco
Via Mich
atini
Via P
Via Sallustio
Via Tre Marie
civescov
Via A
Via Neri
i P a o la
Santa Giusta
o
orian
Via G
Vico di Picenze
Santa Maria
del Suffraggio
Teatro
San Filippo
Via Grifo
PIAZZA
DUOMO
onti
o
d
a
ia F
e
n
C
C
b
u
m
r
r
i
M
o
a
a
t
n
d
V
a
o
r
t
e
b
r
a
c
c
i
o
V. ed Arco Ricci
Costa Due Stel le
rtebraccio
o
F
Via
Silvestro
Via Guelfi
h
t
e
t i
n
e
a
X
III
V. A
San
N
a
i
V
PIAZZA
Via d
Via B
Via G
gioin
SAN PIETRO
. Persic
Via Agnifili
PIAZZA
FONTESECCO
Via Barete
PIAZZA SANTA
MARIA DI ROIO
Via S. Chiara
San
Domenico
Via Porcinari
Via Rustici
San Pietro
di Coppito
Via ed Arco del Capro
Via del Forcella
Via Saturnino
Via A ntonelli
Via Annunziata
el Falco
Via San A. Pinto
Via Sassa
Via Ortolani
Via Cesura
Via dei Roiani
Via Ortolani
Via di Roio
ario
min
V. S
Viale Duca degli Abruzzi
Via Coppito
Via Pretatti
Via San Giovanni Bosco
Via Rocca delle Vene
Via Papa Giovanni XXIII
Via Roma
Via Barete
Via San Domenico
Via Addolorata
uccio di Ranallo
Via Fontesecco
Via Colle Roio
Via Cardinale
V i a d ei D ra p
V ia R o cca di C o r n
VIA XX SETTEMBRE
Via Sant Andrea
Via Vincenzo De Bartolo
Via Rossi Coniugi
Via A. Diaz
Via F. Corrid
Via L. Cadorna
PI
olagran
RIS
O C
V. A. C
C
CES
N
A
VIALE FR
V i a A l e m a
n
a
r
a
Vi a S
Via San Marciano
pieri
o
Via Vetusti
l e
Via Gabriele D A
l e B u o n e N o v e l
g
u
L
n
o
D
a
Vi
o
n
lia
g
i
V
V.
Lo Studio
Katedra
n i
s
c
n
e
c
o
z
r
u
t
S
i
V i a d e l
a
l
o
n
g
ci
PASQUALE
PIAZZA
V. Pis
mae
ni
o
PAOLI
de
o d
n F
i
s
i
Cristo Re
nzio
Via Piave
u
n
n
VIALE COLLEMAGGIO
Via Gualtieri D Ocre
V i a l e G r
Parco del
Castello
r
e
T
Via dei Sali
Via Castello
ziarie
Via S. Elisabetta
elle
Via d
Via V. Veneto
Via Sinizzo
Via San Bernardino
San
Bernardino
Via della Maiella
a
n
orfo
Via Invalidi Di Guerra
Via Santa Maria A F
V. Forfona
Via Strin ella
A
N
R
O
D
A
A C
I
V
Viale Bellisari
PIAZZALE
COLLEMAGGIO
l
i
e
k
r
a
w
z
C
Parco di
Collemaggio
Via Pia
n
o Di Pezza
Vi a Asmara
V
a
i
M
o
n
t
e
C
Via M o
n te S. Rocco
a
m
icia
PIAZZA
GIULIO NATALI
V
i
R
a Gramsci
VIA DE L L A C
Viale O vid i o
V
i
l
a
e
O
v
i
d
o
i
.
K
.
c
a
r
p
o
Poleć książkę
Restauracja La Rupe
SA
S
O
E R
C
O
R
V
i
a Gramsci
VIA DE L L A C
Viale O vid i o
V
i
o
z
z
a
arin
Via M
Viale De Gasperi
l
a
e
O
v
i
d
o
i
o
s
s
a
a n S
V i a l e G r
Zamek
Via P
arro
zz
VI
a
A PA
ni
NELLA
n te S. Rocco
PIAZZA
GIULIO NATALI
Viale Nizza
Viale Duca degli Abruzzi
Via Sant Amico
Via delle Tre Spighe
Via Genca
Via Camarda
Via Filetto
V
i
a
S
t
r
i
n
e
l
l
a
e
n
n
e
ia P
V
Museo
Nazionale
d’Abruzzo
Via Benedetto Croce
Via Tagliacozzo
Via Tagliacozzo
V i ale Pesc
ara
Via Pio Iorio
ale
re
e
t
n
o
Via M
Via Atri
V
i
a
C
h
i
e
t
i
ella
Via Strin
o
m
a
r
e
T
a
i
V
o
n
a
z z
e
v
Via A
Parco del
Castello
r
e
T
Via dei Sali
Via Castello
ziarie
Via S. Elisabetta
elle
ara
Via d
Via Z
Via V. Veneto
Via Sinizzo
Via C
San
Via San Bernardino
Bernardino
si
r
o
Via della Maiella
a
n
a
i
z
i
r
a
i
orfo
Via Carlo Ch
Via Invalidi Di Guerra
Via Santa Maria A F
V. Forfona
PIAZZA REGINA
MARGHERITA
Santa Maria
di Paganica
ze
n
e
Via Mazzini
Via P. Pic
Via G. Verdi
ele
V
ia F
o
r
t
e
b
r
a
c
c
i
o
V. ed Arco Ricci
Costa Due Stel le
Via San Crisante
Via delle Grazie
Via San Flaviano
Via Crispo
Via Cimino Costa
V. Casella
onti
m
M
a
n
d
a
t
a
r
i
o
Santa Giusta
rtebraccio
o
F
Via
Via Strin ella
A
N
R
O
D
A
A C
I
V
Viale Bellisari
PIAZZALE
COLLEMAGGIO
Via San Josema r i a Escriva
Parco di
Collemaggio
Santa Maria
di Collemaggio
O
M
A
OLA
Z
CEN
VIALE GIR
A VIN
D
Santo Stefano di Sessanio
Fossa, Stiffe
Kup książkę
175
a
j
z
u
r
b
A
j
a
e
l
i
w
k
A
Niedaleko, otoczony dużym parkiem,
z którego roztacza się piękny widok na
Gran Sasso, wznosi się zamek, siedziba
Museo Nazionale d’Abruzzo z bogatymi
zbiorami – od archeologicznych po sztukę
współczesną (zbiory uratowane po trzęsie-
niu ziemi przechowywane są tymczasowo
w Castello Piccolomini w Celano).
Najpiękniejszym kościołem w mieście
jest romański Santa Maria di Collemag-
gio położony w pewnej izolacji, w okoli-
cach Porta Bazzano. Zbudowany został
pod koniec XIII w. na polecenie przyszłego
papieża Celestyna V, który jest tu pochowa-
ny. Fasada ze wzorami z białego i czerwo-
nego kamienia zdobiona jest wspaniałym
portalem i wielką romańską rozetą. Kościo-
łowi przypisuje się alchemiczną i ezote-
ryczną symbolikę oraz związek z Templa-
riuszami. W 2009 r. kościół został poważnie
uszkodzony przez trzęsienie ziemi – zapadł
się dach nad fragmentem nawy i absydą,
niszcząc m.in. ołtarz główny. Prace rekon-
strukcyjne trwają do dziś, część sklepienia
zastąpiono brzydkim metalowo-szklanym
dachem. Corocznie w ostatni tydzień sierp-
nia odbywa się tu Perdonanza Celestinia-
na, czyli odpust, któremu towarzyszy wie-
le inicjatyw kulturalnych.
Na drugim końcu odchodzącej od kościo-
ła Via di Collemaggio warto zwrócić uwagę
na zbudowany w latach 30. XX w. ciekawy
kościół Cristo Re ze specyficznym wzor-
nictwem i wielką figurą Chrystusa o dość
groźnym obliczu.
Symbolem miasta jest ciekawa La Fonta-
na delle 99 Cannelle z 99 głowami wyplu-
wającymi wodę. Pochodzi z 1272 r. Początko-
wo były tam tylko 63 krany. Kolejne doda-
wano z biegiem lat. Spacerując po mieście,
warto także odwiedzić place: San Biagio, na
którym spotykają się studenci, i San Filip-
po, przy którym znajduje się zdekonsekro-
wany kościół (obecnie siedziba teatru).
Poleć książkę
176
a
j
z
u
r
b
A
j
a
e
l
i
w
k
A
Trzęsienie ziemi
W kwietniu 2009 r. Włochy środkowe nawiedziło trzęsienie ziemi. W wyniku wstrząsu główne-
go i kilkuset wstrząsów wtórnych ucierpiało wiele miejscowości, w tym średniowieczne mia-
steczko Akwileja. Zniszczeń doznały m.in.:
Ô bazylika Santa Maria di Collemaggio – zachowała się mniej więcej nienaruszona fasa-
da, zawaliła się jednak część absydy; wnętrze zostało niemal całkowicie zniszczone, runął
ołtarz główny i boczne. Zachowało się mauzoleum św. Celestyna z jego relikwią (kolejny
raz, podobnie jak w silnym trzęsieniu ziemi w 1703 r., w czym niektórzy doszukują się cudu).
Ô bazylika San Bernardino – runęła dzwonnica i absyda;
Ô plac katedralny – kościół delle Anime Sante stracił kopułę, w wyniku wstrząsów wtórnych
zawaliła się katedra, której udało się przetrwać wstrząs główny;
Ô kościół San Silvestro – uległ niemal całkowitemu zniszczeniu;
Ô kościół Santa Maria Paganica – uległ niemal całkowitemu zniszczeniu;
Ô mury miejskie – uległy bardzo poważnym zniszczeniom, zawaliła się brama Porta Napoli;
Ô Museo Nazionale d’Abruzzo – uległo niemal całkowitemu zniszczeniu;
Ô kościół Santa Maria del Suffragio – uległ niemal całkowitemu zniszczeniu;
Ô kościół Sant’Agostino – runęła kopuła.
Niektóre ze wspomnianych obiektów zostały w ostatnich latach zrekonstruowane lub wyremon-
towane, jednak niestety trzeba pogodzić się z faktem, że część dziedzictwa kulturowego Włoch
została utracona bezpowrotnie. Nieporównywalne z materialnymi są straty ludzkie – w wyni-
ku trzęsienia zginęli ludzie, tysiące osób zostało rannych i pozbawionych dachu nad głową.
!Informacja turystyczna
Ô Działalność informacji turystycznej w mieście
została zawieszona do odwołania. Aktualną listę
dostępnych ścieżek turystycznych i obiektów
możliwych do odwiedzenia można znaleźć na
stronie: @ www.comune.laquila.gov.it.
Dojazd
Ô Pociągiem: ze wszystkich większych miast.
Ô Samochodem: autostradą A24, a także dro-
gą krajową SS17.
$Noclegi
Ô Camaga, Strada Statale 80, zaraz przy zjeź-
dzie z autostrady (Ovest), a niedaleko centrum,
( +39 346 8338763, @ www.camagaaq.com.
Czysty i schludny, w stylu „studenckim”; jedynka
30 EUR, dwójka 60 EUR.
Ô Hotel 99 Cannelle***, Via Borgo Rivera 21/23,
( +39 0862 401979, @ http://hotel99cannelle.it.
Kup książkę
Położony w centrum, ładnie urządzony, z nowo-
czesnymi meblami i parkietami. Restauracja, bar,
internet. Oferuje weekendowe promocje; dwój-
ka jako jedynka 60–70 EUR, dwójka 75–90 EUR.
Ô Lo Studio, Via Filippo corridoni 11, ( +39 324
0840382, @ www.bblostudio.it. Niewielki (3 poko-
je) i niedrogi B B. Zlokalizowany w obrębie daw-
nych murów miejskich; jedynka 35–40 EUR, dwój-
ka 60 EUR.
Ô Porta Riviera Hostel, Piazzale Caduti 8 Dicem-
bre 1943 27, ( +39 0862316120, @ http://por-
tariverahostel.it. Znajduje się niedaleko stacji
i 300 m od fontanny 99 Canelle. Bardzo ładne
pokoje w pastelowych kolorach, z łazienką i TV;
jedynka 35 EUR, dwójka 50 EUR.
Wyżywienie
Ô La Rupe, Via San Giacomo 7. Rustykalny wystrój
i tradycyjna kuchnia, miejsce słynie z dobrych dese-
rów i mięs, specjalność fregnacce all’amatriciana.
Poleć książkę
177
a
j
z
u
r
b
A
j
a
e
l
i
w
k
A
Park Narodowy
Gran Sasso e Monti della Laga
Okolice
Jadąc na południe od Akwilei drogą krajo-
wą SS17, warto odbić w drogę prowadzą-
cą w kierunku wioski FOSSA. Skręcając na
skrzyżowaniu w prawo, a na czwartym kilo-
metrze w lewo, mija się mały gotycki kośció-
łek Santa Maria delle Grotte z pięknymi
średniowiecznymi freskami (niedostępny
ze względu na poważne uszkodzenia po
trzęsieniu ziemi).
Rozciągający się na przestrzeni 148 935 ha
park powstał w 1995 r. Dominuje tu ma-
syw Gran Sasso z najwyższym szczytem
Corno Grande (2912 m n.p.m.), prze-
strzeń parku obejmuje też masyw Mon-
ti della Laga. Znajduje się tu ponadto wy-
sunięty najdalej na północ w Europie i je-
dyny w Apeninach Lodowiec Calderona
(Ghiacciaio del Calderone). Od strony po-
łudniowej przylega do niego Campo Im-
peratore – przepiękny rozległy płaskowyż
na wysokości 1600–2000 m n.p.m. (można
tu dojechać samochodem). Żyją tu: wilk,
kozica, dzik, dziki kot, niedźwiedź, orzeł
królewski, sokół wędrowny, puchacz i ku-
ropatwa skalna, a nad jeziorem Campo-
tosto czapla i perkoz. Imponująca natura
nie jest jedynym skarbem parku. Znajdu-
ją się tu rozproszone na stokach i w doli-
nach eremy, średniowieczne miasteczka
i zamki, jak Castelli ze sławnymi manufak-
turami ceramiki i oratorium San Donato,
zw. Kaplicą Sykstyńską majoliki (@ www.
gransassolagapark.it).
Jadąc dalej, mija się XII-wieczne klaszto-
ry San Angelo d’Ocre i San Spirito d’O-
cre (oba niedostępne). Dalej po przejecha-
niu 18,3 km w kierunku południowym war-
to odbić w prawo (na południowy zachód)
do wioski Stiffe (można tu także dotrzeć,
zjeżdżając przy miejscowości San Grego-
rio w stronę San Demetrio, trzeba zwra-
cać uwagę na brązowe drogowskazy).
Stamtąd odbija prowadząca w górę ścież-
ka (ok. 15–20 min.) wiodąca do grot Stiffe,
wykorzystywanych przez człowieka już
w czasach brązu. Ze względu na przepły-
wający wewnątrz strumień, groty stano-
wią niezwykłe widowisko – wewnątrz kra-
sowych jaskiń z hukiem opadają kaskady
wody. Temperatura jaskiń w środku nie-
zmiennie wynosi 10°C () poł. III–poł. X codz.
10.00–13.00, 15.00–18.00, zimą godzinę krócej; wizyta z przewodnikiem trwa 50 min; 10 EUR,
8,50 EUR ulgowy, w cenie wizyta w muzeum
speleologii; warto wcześniej zarezerwować
bilety, szczególnie w okresie XI–IV, kiedy to
warunki meteorologiczne mogą uniemoż-
liwić zwiedzanie).
Jaja muła
W Campotosto, leżącym na północy Gran
Sasso, produkowana jest jedna z lepszych
wędlin regionu – sławna mortadellina di
Campotosto. Wytwarza się ją z urabianej
ręcznie i drobno mielonej wieprzowiny,
a w środek wkłada charakterystyczny pa-
sek słoniny (lardetto). Ze względu na owal-
ną formę i fakt, że przeważnie sprzedaje się
ją po dwie sztuki, popularnie znana jest ja-
ko „jaja muła”.
Kup książkę
Jadąc natomiast na północny wschód,
dociera się do położonego u stóp Gran Sas-
so SANTO STEFANO DI SESSANIO. Warto
odwiedzić to małe, pięknie zachowane śre-
dniowieczne miasteczko z białego kamie-
nia, należące niegdyś do rodu Medyceuszy.
Sławne jest ono również z produkcji dosko-
nałej soczewicy (lenticchie), na bazie której
powstają lokalne potrawy.
Poleć książkę
178
a
j
z
u
r
b
A
s
n
e
c
u
F
a
b
A
l
Alba Fucens
W pobliżu niewielkiej osady ALBA, odbu-
dowanej po trzęsieniu ziemi w 1915 r., mie-
ści się ważne stanowisko archeologicz-
ne, w którym odkryto pozostałości znajdu-
jącej się tu kiedyś starożytnej Alby Fucens.
Położona u stóp Monte Velino na wysoko-
ści 1000 m n.p.m., została założona w 304 r.
p.n.e. jako kolonia rzymska i była jednym
z najwyżej usytuowanych rzymskich miast.
Odegrała rolę podczas konfliktu Cezara
i Pompejusza. W IX–X w. została zniszczo-
na przez Saracenów.
Zwiedzając wykopaliska, warto zwró-
cić uwagę na miejskie mury (podwój-
ne w części północno-zachodniej) i Bra-
mę San Massimo, przez którą wchodziła
do miasta od zachodu prowadząca z Rzy-
mu Via Valeria. Zakręcała ona koło forum
(Foro), po którego północnej stronie rozpo-
czynała się Via dei Pilastri i ciągnęła wzdłuż
bazyliki San Pietro. W pobliżu usytuowa-
ny jest również rynek (Macellum), a po jego
prawej stronie – częściowo odkryte termy
z III w. n.e. Na wzgórzu Pettorino był nie-
gdyś teatr, z którego zachowało się niewie-
le (m.in. fundamenty sceny). Na stoku San
Pietro można natomiast oglądać amfite-
atr (w dość dobrym stanie), który powstał
prawdopodobnie za czasów Tyberiusza.
Transumanza
Transumanza (transhumancja) to od wie-
ków praktykowana w tym regionie sezo-
nowa migracja owiec, które w okresie cie-
płym pasą się na wysoko położonych pa-
stwiskach w górach Abruzji, a gdy zbliżają
się chłody, wraz z pasterzami przemierza-
ją setki kilometrów na południe do Apulii.
Zwyczaj ten wyznaczał naturalny rytm ży-
cia miejscowej ludności.
Kup książkę
Nieopodal znajdują się pozostałości śre-
dniowiecznej części miasta, zwanej dziś Alba
Vecchia. Została ona niemal całkowicie znisz-
czona podczas trzęsienia ziemi w 1915 r., z któ-
rego ocalały tylko ruiny Castello degli Orsini.
Atri
. 11 tys.
Leżące na wzgórzach Atri to jedno z naj-
starszych miast Abruzji, a jego legendar-
ny początek związany jest prawdopodob-
nie z migracją ludności z rejonów Dalmacji
w X w. p.n.e. W 289 r. Hatria staje się kolo-
nią rzymską z prawem bicia monety. Było
to ojczyste miasto cesarza Adriana, a wedle
niektórych dało początek nazwie Adriatyk
(powszechniejsze są jednak opinie wywo-
dzące ją od Adrii weneckiej). Po upadku
cesarstwa przeszło pod panowanie Księstwa
Spoleto i innych dominiów regionu, a osta-
tecznie w ręce rodu Aquaviva. Następnie, aż
do czasów zjednoczenia Włoch, Atri stano-
wiło część Królestwa Neapolu.
Warto zobaczyć
Przy Via Roma znajduje się katedra San-
ta Maria Assunta zbudowana w 1223 r. na
ruinach wcześniejszej świątyni z IX w. Ma
ona oryginalną fasadę z piękną romańską
rozetą i portalem. Wewnątrz zobaczyć moż-
na renesansowe freski Andrei de Litio.
Do katedry przylega dzwonnica z majoli-
kami, z której roztacza się wspaniała panora-
ma okolicy. W wirydarzu ma siedzibę Museo
Capitolare () VI–IX 10.00–12.00, 15.30–19.00,
III–V, IX czw.–wt. 10.00–12.00, 15.00–17.00;
pt.–nd. XI–II 10.00–12.00, 15.00–17.00; 5 EUR,
2 EUR ulgowy), znajduje się tu też cyster-
na rzymska.
Naprzeciwko katedry stoi XIX-wieczny
teatr miejski, gdzie w jednej z sal otwarto
Poleć książkę
179
a
j
z
u
r
b
A
o
t
n
o
r
T
l
e
d
a
l
l
e
t
i
v
C
i
Rezerwat Calanchi di Atri
Rezerwat Calanchi powstał w 1995 r., a w 1999 r. uzyskał status oazy WWF. Obejmuje przestrzeń
380 ha, na której występują jedne z ciekawszych form geologicznych adriatyckiego krajobra-
zu – chalanchi, czyli bruzdy erozyjne. Ten niesamowity krajobraz ma charakter iście księżycowy.
Charakterystyczne formy tworzą się na pochyłym terenie gliniastym, obfitującym w piasek oraz
narażonym naprzemiennie na burze i okresy suszy. Podczas opadów woda odrywa małe kawał-
ki ziemi (wcześniej popękane i pyliste), które spływając szybko, tworzą coraz głębsze i szersze
strumyki, gęsto przecinające stoki. W tym miejscu kształtują się dolinki o urwistych, poszarpa-
nych zboczach, na których z powodu trudnych warunków (m.in. wysokie stężenie sodu) wystę-
pują tylko specyficzne, odporne na suszę gatunki roślin: kapary cierniste i tamaryszek. Mieszka
tu wiele rzadkich gatunków ptaków, np. zaganiacz szczebiotliwy, płomykówka, myszołów zwy-
czajny, pustułka, a ze ssaków, m.in. jeżozwierz – wybrany symbolem parku.
Ze względu na specyficzną wegetację Calanchi najlepiej zwiedzać wiosną lub jesienią. Infor-
macje można uzyskać w Ufficio Riserva znajdującym się w Palazzo Ducale w Atri (( +39 085
8780088, @ www.riservacalanchidiatri.it).
Muzeum Antonia Di Jorio poświęcone
temu związanemu z regionem kompozytoro-
wi () w przerwach między spektaklami).
Warto zwiedzić również pobliski kościół
San Agostino z XIV w. z bardzo ciekawym
portalem oraz położony nieco dalej kościół
San Domenico. Pomiędzy nimi, przy Piazza
Marconi, wznosi się pałac książąt Aquaviva
z późnorenesansową fasadą, w którym mie-
ści się Muzeum Instrumentów Muzycz-
nych Średniowiecza i Renesansu.
Inne interesujące muzea to Muzeum
Archeologiczne przy Via dei Musei oraz
Miejskie Muzeum Etnograficzne przy
Piazza San Pietro.
!Informacja turystyczna
Ô Corso Adriano Elio 1, ( +39 800 630955,
) wt.–sb. 10.00–12.30.
Dojazd
Ô Pociągiem: bezpośrednia linia kolejowa łączy
Atri z Pineto.
Ô Samochodem: autostradą A14 (wyjście zjazd
Atri–Pineto), A24 (zjazd Villa Vomano) oraz drogą
krajową SS16 Adriatica.
Kup książkę
$Noclegi
Ô B B La Casetta, Vico Prepositi 12/14,
( +39 388 9852585, @ www.lacasettadiatri.it.
Położone w sercu starówki przytulne mieszka-
nie z trzema pokojami i wspólną kuchnią. Atu-
tem jest możliwość porozumienia się w języku
polskim; jedynka 35 EUR, dwójka 70 EUR.
Ô Hotel Du Parc***, Viale Umberto I 6, ( +39
085 870260, @ www.hotelduparc.it. Pokoje wypo-
sażone w telefon i telewizor, w hotelu bar, restau-
racja i basen; od 38 EUR/os.
Civitella del Tronto
. 5 tys.
Strategicznie położona na zboczu przy
granicy z regionem Marche została zało-
żona w późnym średniowieczu jako mia-
sto o obronnym charakterze.
Godna uwagi jest tu właśnie Fortezza,
jedyna tego rodzaju budowla w Abruzji i jed-
na z większych we Włoszech. Roztacza się
z niej piękny widok na morze, górę Ascen-
sione i pasma Montagne dei Fiori i di Cam-
pili. Otoczone murami miasto wyróżnia się
Poleć książkę
Pobierz darmowy fragment (pdf)