Publikacja prezentuje badania nad procesami i zjawiskami zachodzącymi w środowisku międzynarodowym, mającymi wpływ na pokój, stabilność i bezpieczeństwo w wymiarze globalnym i lokalnym . Autorzy - specjaliści z różnych polskich ośrodków naukowych - poruszają m.in. takie kwestie, jak: handel, zbrojenia, migracje, wojna z terroryzmem, religia, mediacje oraz analizują sytuację wybranych przypadków: Republiki Kosowa, relacji między Koreą a Japonią oraz Meksykiem a Stanami Zjednoczonymi, a także państw afrykańskich.
Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii
Darmowy fragment publikacji:
*
Wstęp
Dywagacje nad wojną i pokojem wśród myślicieli różnych kręgów cywilizacyjnych
stanowią ważną część rozważań fi lozofi cznych i teologicznych od najdawniejszych
czasów. Współcześnie tematyka ta jest także przedmiotem zainteresowania róż-
nych dyscyplin z zakresu nauk społecznych, jak: socjologia, psychologia, ekono-
mia, demografi a czy politologia. Jest także jednym z najważniejszych aspektów
badań nauki o bezpieczeństwie i obronności (dawne nauki wojskowe), a przede
wszystkim – z punktu widzenia relacji międzypaństwowych – nauki o stosunkach
międzynarodowych. Innymi słowy pytania, dotyczące kwestii wojny i pokoju –
jak podkreśla Joachim Kondziela – należą do najstarszych, jakie stawiali sobie
ludzie; jednak „badania nad pokojem” (rzadziej „polemologia” lub „irenologia”)
jako wyspecjalizowany obszar nauki istnieją od pierwszych dziesięcioleci XX w.
Nie bez przyczyny badania te są więc rówieśnikami naukowych rozważań o sto-
sunkach międzynarodowych, których postulatem od chwili narodzin w świecie
anglosaskim po pierwszej wojnie światowej jest pokojowa współpraca międzyna-
rodowa, stawiana w miejsce wojny. Na Zachodzie obie dyscypliny łączą ze sobą
takie instytucje, jak Peace Research Institute Oslo (PRIO), założony w 1959 r.,
czy powołany w 1966 r. przez parlament szwedzki Sztokholmski Międzynarodowy
Instytut Badań nad Pokojem (SIPRI). Badania tych ośrodków stanowią ważny
wkład do rozważań nad sytuacją bezpieczeństwa współczesnego świata, ale także
są podstawą do podejmowania decyzji w polityce zagranicznej i międzynarodowej.
W Polsce badania nad pokojem podjęte zostały po drugiej wojnie światowej,
choć rzeczowej, pozbawionej ideologicznego zacietrzewienia naukowej refl eksji
nad tym zagadnieniem przeszkadzał propagandowy wymiar „walki o pokój”, sta-
nowiący instrument komunistycznego „obozu pokoju” przeciwko „imperialistycz-
nemu” Zachodowi. Niemniej refl eksję taką podejmowano niekiedy, co należy
podkreślić, starając się oderwać od wspomnianych uwarunkowań. W 1974 r.
ukazała się praca ks. Joachima Kondzieli – Badania nad pokojem, a na przełomie
lat 80. i 90. dwie publikacje pod redakcją naukową Józefa Kukułki – Leksykon
pokoju (Warszawa 1987) oraz Pokój w teorii i praktyce stosunków międzynarodowych
(Warszawa 1991). Zagadnieniom wojny i pokoju wiele lat swoich badań poświęcił
8
Wstęp
także Bolesław Balcerowicz (O pokoju, o wojnie. Między esejem a traktatem, Warszawa
2013, podsumowanie bogatego naukowego dorobku tego autora).
Wymienione publikacje (poza pracą ks. Joachima Kondzieli) są dziełami osób
związanych z Instytutem Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszaw-
skiego (ISM UW). Po latach Instytut wydaje kolejną pracę – nie tak usyste-
matyzowaną i podręcznikową jak poprzednie – wpisującą się jednak w szerszy
kontekst badań, ważnych przede wszystkim ze względu na konieczną aktualizację
treści badań nad pokojem o wymiar praktyczny.
Inicjatywa wydania niniejszej publikacji wyszła z grona pracowników ISM
UW, jednak do współpracy zaproszono także badaczy z kilku innych ośrodków
akademickich. Ich zainteresowania koncentrują się na szeroko rozumianych zagad-
nieniach, związanych z powstawaniem, ewolucją oraz rozwiązywaniem sprzeczno-
ści i konfl iktów w świecie współczesnym, kreowaniem warunków sprzyjających
budowie pokojowego środowiska międzynarodowego, powstawaniu i ewolucji
instytucji międzynarodowych, służących rozwiązywaniu sprzeczności w relacjach
pomiędzy uczestnikami oddziaływań o charakterze transgranicznym. Wielość
tematów poruszanych w książce jest funkcją tych zróżnicowanych zaintereso-
wań. Zaprezentowane artykuły łączy spojrzenie z różnych perspektyw na problem
budowania stabilnego środowiska międzynarodowego, opartego na wartościach
pokoju i bezpieczeństwa, w którym jednostki, grupy społeczne i systemy między-
narodowe mogą efektywnie zabezpieczać swoje potrzeby związane z koniecznością
przetrwania, stabilności, rozwoju czy też koegzystencji. Wszystkie teksty, zarówno
jeśli chodzi o treść, jak i metodologię, wpisują się w ramy nauki o stosunkach
międzynarodowych.
Autorzy książki wychodzą z założenia, iż przesłanki i uwarunkowania kształto-
wania pokojowego środowiska międzynarodowego należy defi niować bardzo sze-
roko. Tak jak kategoria „bezpieczeństwa” przeszła w ostatnich latach znamienną
ewolucję w kierunku uwzględniania czynników gospodarczych, społecznych, kul-
turowych czy też ekologicznych dla poprawnego zdefi niowania jej istoty i treści
(co było konieczne ze względu na praktyczny aspekt aktywności państw w ramach
poszerzającego się – zarówno w wymiarze geografi cznym, jak i na poszczegól-
nych płaszczyznach oddziaływań – systemu międzynarodowego), tak też i mające
ścisły związek z bezpieczeństwem pojęcie „pokoju” powinno być analizowane
poprzez pryzmat szerokiego spektrum czynników warunkujących jego istnienie,
kształtowanie się i ewolucję. Niniejsza publikacja jest odzwierciedleniem tych
trendów rozwojowych w badaniach nad zjawiskami i procesami, mającymi wpływ
na stan środowiska międzynarodowego, w ramach którego pokój, stabilność czy
bezpieczeństwo są zapewniane.
Redaktorzy serdecznie dziękują wszystkim Autorom, Recenzentom oraz Pra-
cownikom Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego za ich wkład w powstanie
i wydanie tego dzieła.
Warszawa–Błonie, 24 maja 2014 r.
Wiesław Lizak, Anna M. Solarz
Pobierz darmowy fragment (pdf)
Gdzie kupić całą publikację:
Opinie na temat publikacji:
Inne popularne pozycje z tej kategorii:
Czytaj również:
Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką :
