Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00865 020754 17748320 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Zagadnienia ogólne. Tom 1 - ebook/pdf
Zagadnienia ogólne. Tom 1 - ebook/pdf
Autor: , , Liczba stron: 474
Wydawca: C. H. Beck Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-255-1308-5 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> prawo i podatki >> karne
Porównaj ceny (książka, ebook, audiobook).
Czytaj online.
Komentuj

System Prawa Karnego – dzieło naukowe przedstawiające w jedenastu tomach całość systemu polskiego prawa karnego. Przygotowany z wielką starannością podział tej bogatej materii pozwala Autorom – najwybitniejszym znawcom prawa karnego w Polsce – przeprowadzić dogłębną analizę wszystkich zagadnień tej gałęzi prawa nurtujących zarówno teoretyków jak i praktyków. W tworzenie Systemu Prawa Karnego zaangażowali się specjaliści ze wszystkich ośrodków naukowych, dzięki czemu ten obszerny zbiór opracowań stworzy doskonałą bazę wiedzy prezentującą zarówno wszystkie (często przeciwstawne) szkoły i nurty polskiej myśli prawnokarnej, jak i uniwersalne poglądy oraz zobiektyzowane oceny polskiej legislacji karnej i postulaty de lege ferenda.

Redakcję Naukową dzieła objęły najwybitniejsze postacie polskiej karnistyki. Nad całością czuwa prof. zw. dr hab. Andrzej Marek, zaś redaktorami naukowymi poszczególnych tomów są profesorowie specjalizujący się w omawianych dziedzinach prawa karnego.

W Tomie 1. w sposób szczegółowy omówione zostały ogólne zagadnienia prawa karnego. Autorzy podjęli takie tematy jak: pojęcie prawa karnego i prawa wykroczeń, kierunki i szkoły w nauce prawa karnego, kryminologiczne podstawy prawa karnego, polityka karna i statystyka przestępczości, sprawca i pokrzywdzony przestępstwem, odpowiedzialność podmiotów zbiorowych. Dzieło zawierające tak gruntowne i kompleksowe ujęcie fundamentalnych dla prawa karnego kwestii stanowi niezbędnik każdego karnisty.

Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

A. Marek Tom 1 Zagadnienia ogólne Tom 1 Zagadnienia ogólne Pod redakcją Andrzeja Marka www.sklep.beck.pl e-mail: dz.handlowy@beck.pl http://www.beck.pl tel.: 22 31 12 222, fax: 22 33 77 601 ISBN 978-83-255-1308-5 Cena 249,00 zł SYSTEM PRAWA KARNEGO Zagadnienia ogólne Tom 1 SYSTEM PRAWA KARNEGO Zagadnienia ogólne Tom 1 REDAKTOR NACZELNY SYSTEMU PRAWA KARNEGO ANDRZEJ MAREK Zagadnienia ogólne Tom 1 Redaktor Prof. dr hab. Andrzej Marek Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Autorzy dr hab. Ewa Bieńkowska – prof. Wyższej Szkoły Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach; prof. dr hab. Janina Błachut – Uniwersytet Jagielloński; prof. dr hab. Marian Filar – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; prof. dr hab. Krzysztof Krajewski – Uniwersytet Jagielloński; prof. dr hab. Andrzej Marek – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; prof. dr hab. Teodor Szymanowski – Uniwersytet Warszawski; prof. dr hab. Jarosław Warylewski – Uniwersytet Gdański; prof. dr hab. Dobrochna Wójcik – Instytut Nauk Prawnych PAN WYDAWNICTWO C. H. BECK INSTYTUT NAUK PRAWNYCH PAN WARSZAWA 2010 Wydano we współpracy z Instytutem Nauk Prawnych PAN w Warszawie Poszczególne części opracowali: Ewa Bieńkowska – rozdz. V § 24 Janina Błachut – rozdz. IV § 21 Marian Filar – rozdz. VI Krzysztof Krajewski – rozdz. III Andrzej Marek – rozdz. I Teodor Szymanowski – rozdz. IV § 22 i 23 Jarosław Warylewski – rozdz. II Dobrochna Wójcik – rozdz. V § 25 Redakcja serii: Urszula Danilczuk © Wydawnictwo C. H. Beck 2010 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00–203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C. H. Beck Druk i oprawa: Poznańskie Zakłady Graficzne ISBN 978-83-255-1308-5 Przedmowa Niniejszym przekazujemy do rąk Czytelników Tom 1 Systemu Prawa Karnego, który początkuje nową serię wydawniczą. Powstały przed kilkoma laty zamysł stworze- nia wielotomowego Sytemu Prawa Karnego uzyskuje w ten sposób realny kształt. System Prawa Karnego liczyć będzie 11 tomów, których redaktorami są wybit- ni przedstawiciele nauki prawa karnego i praktyki wymiaru sprawiedliwości. Są to profesorowie: Tadeusz Bojarski (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), Ryszard Dębski (Uniwersytet Łódzki), Tomasz Kaczmarek (Uniwersytet Wrocławski), Mirosława Melezini (Uniwersytet w Białymstoku), Lech K. Paprzycki (Prezes Izby Karnej Sądu Najwyższego), Lech Gardocki (Uniwersytet Warszawski, Pierwszy Pre- zes Sądu Najwyższego), Jarosław Warylewski (Uniwersytet Gdański), Robert Zawłocki (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Marek Bojarski (Uniwersytet Wrocławski). Skompletowany został skład autorski całego, wielotomowego przedsięwzięcia (ponad 60 autorów) oraz precyzyjnie zakreślony podział treści pomiędzy tomami i w ob- rębie poszczególnych tomów. Pierwszy tom, który obecnie prezentujemy, zawiera Zagadnienia ogólne. Składają się na to rozważania: o miejscu prawa karnego w systemie prawa, jego funkcjach i podziale (prawo materialne, procesowe, wykonawcze i szczególne dziedziny prawa karnego), o rozwoju nauki prawa karnego, jej szkół i kierunków, o podstawach kryminologicz- nych prawa karnego, o badaniach stanu przestępczości, polityce karnej i penitencjarnej, o wiktymologicznych aspektach ochrony ofiar przestępstw, sprawiedliwości naprawczej i roli mediacji między pokrzywdzonym a sprawcą przestępstwa, wreszcie rozważania na ważny praktycznie, lecz sporny temat odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Au- torami tych opracowań są powszechnie znani profesorowie, specjalizujący się w nauce prawa karnego, kryminologii, polityki karnej i wiktymologii. Jako redaktor naukowy tego tomu mam przekonanie, że jego zawartość spełni oczekiwania szerokiego grona Czytelników, zarówno teoretyków interesujących się wymienionymi dziedzinami nauki, jak i praktyków (sędziów, prokuratorów, adwokatów, funkcjonariuszy policji i innych organów ścigania oraz przeciwdziałania przestępczości, kuratorów sądowych, psycho- logów, pedagogów i pracowników różnych służb społecznych). Warszawa, marzec 2010 r. Prof. dr hab Andrzej Marek Spis treści str. Rozdział I. Pojęcie prawa karnego, jego funkcje i podział (Wstęp do Systemu Prawa Karnego) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Pojęcie prawa karnego i jego cechy szczególne . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Ogólne pojęcie i miejsce prawa karnego w systemie prawa . . . . . . . . . II. Szczególne cechy prawa karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Funkcje prawa karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Charakterystyka poszczególnych funkcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Rodzaje prawa karnego i jego podział . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Prawo karne materialne, procesowe i wykonawcze . . . . . . . . . . . . . . . . II. Zakres kodyfi kacji. Szczególne dziedziny prawa karnego . . . . . . . . . . . § 4. Prawo wykroczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Ewolucja prawa wykroczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Miejsce prawa wykroczeń w systemie prawa karnego . . . . . . . . . . . . . . Rozdział II. Kierunki i szkoływ nauce prawa karnego . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Zagadnienia wprowadzające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Kierunek legalistyczno-racjonalistyczny okresu Oświecenia . . . . . . § 7. Szkoła klasyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Szkoła pozytywna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. Szkoła socjologiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 10. Normatywizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 11. Ruch obrony społecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Kierunek radykalny (subiektywny) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Kierunek umiarkowany (nowa obrona społeczna) . . . . . . . . . . . . . . . . . § 12. Neoklasycyzm, nieinterwencja, kryminologia radykalna, 1 2 2 7 10 10 12 21 21 27 34 34 42 49 51 54 61 71 76 81 82 83 84 abolicjonizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 § 13. Sprawiedliwość naprawcza (restaurująca) – restorative justice . . . . 90 § 14. Ekonomiczna analiza prawa karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 § 15. Perspektywy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Rozdział III. Kryminologiczne podstawy prawa karnego . . . . . . . . . . . . . 99 § 16. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 § 17. Paradygmat klasyczny w kryminologii a prawo karne . . . . . . . . . . . 104 § 18. Paradygmat pozytywistyczny w kryminologii i jego konsekwencje dla prawa karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 § 19. Paradygmat antynaturalistyczny w kryminologii i jego znaczenie dla prawa karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 § 20. Kryminologia neoklasyczna i konsekwencje renesansu paradygmatu klasycznego dla prawa karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Rozdział IV. Polityka karna i stan przestępczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 § 21. Stan przestępczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 I. Teoretyczne i metodologiczne problemy związane z pomiarem przestępczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 VII Spis treści II. Sposoby interpretacji danych uzyskiwanych ze statystyk kryminalnych 154 III. Rozmiary i struktura przestępczości w latach 1990–2008 na podstawie danych statystyk kryminalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170 § 22. Polityka karna w Polsce współczesnej w świetle przepisów prawa i danych empirycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 I. Zagadnienia wprowadzające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 II. Prawne podstawy polityki karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 III. Orzecznictwo sądów karnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237 IV. Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264 § 23. Polityka penitencjarna w Polsce współczesnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266 I. Zagadnienia wprowadzające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266 II. Podstawy prawne polityki penitencjarnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 III. Czynniki wpływające na politykę penitencjarną . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285 IV. Oddziaływanie na skazanych i efektywność wykonywanej kary pozbawienia wolności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305 Rozdział V. Pokrzywdzony i sprawca przestępstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315 § 24. Ochrona interesów pokrzywdzonego – podstawy wiktymologiczne . . 321 I. Początki wiktymologii i kierunki jej rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321 II. „From crime policy to victim policy” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327 III. Sytuacja ofi ar przestępstw w systemie wymiaru sprawiedliwości karnej w świetle dokumentów międzynarodowych . . . . . . . . . . . . . . . . 329 IV. Szczególna ochrona niektórych kategorii ofi ar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332 V. Wiktymologia w Polsce: zarys rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341 VI. Wpływ wiktymologii na zmiany w polskim prawie karnym materialnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345 VII. Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349 § 25. Rola mediacji między pokrzywdzonym a sprawcą przestępstwa . . . 350 I. Mediacja jako jedna z form sprawiedliwości naprawczej . . . . . . . . . . . 350 II. Rozwój instytucji mediacji w Polsce i praktyczne jej stosowanie . . . . . 363 Rozdział VI. Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415 § 26. Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416 § 27. Węzłowe problemy teoretyczne koncepcji prawnokarnej odpowiedzialności podmiotów zbiorowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418 § 28. Uwagi prawnoporównawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421 § 29. Międzynarodowe inicjatywy i instrumenty prawne związane z odpowiedzialnością karną podmiotów zbiorowych na gruncie międzynarodowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422 § 30. Ewolucja koncepcji odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary w prawie polskim . . . . . . . . . 424 § 31. Zasady odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary w prawie polskim de lege lata . . . . . . . 427 I. Ogólny charakter odpowiedzialności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427 II. Pojęcie podmiotu zbiorowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428 III. Materialnoprawne przesłanki odpowiedzialności podmiotów zbiorowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431 IV. System kar i środków karnych wobec podmiotu zbiorowego oraz zasady ich wymiaru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435 Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447 VIII Wykaz skrótów 1. Źródła prawa ABWU . . . . . . . . . . . . ustawa z 24.5.2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz.U. Nr 74, poz. 676 ze zm.) AlkU . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 ze zm.) BrońU . . . . . . . . . . . . . ustawa z 21.5.1999 r. o broni i amunicji (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. CudzU . . . . . . . . . . . . . ustawa z 13.6.2003 r. o cudzoziemcach (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 52, poz. 525 ze zm.) Nr 234, poz. 1694 ze zm.) EKPCz. . . . . . . . . . . . . Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) EKZT . . . . . . . . . . . . . Europejska Konwencja o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu trak- towaniu albo karaniu sporządzona w Strasburgu 26.11.1987 r. (Dz.U. z 1995 r. Nr 46, poz. 238 ze zm.) FinPublU . . . . . . . . . . . ustawa z 30.6.2005 r. o fi nansach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 249, poz. 2104 ze zm.) IPNU . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ściga- nia Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424 ze zm.) KC . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KK z 1932 r. . . . . . . . . rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 11.7.1932 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 60, poz. 571 ze zm) KK z 1969 r. . . . . . . . . ustawa z 19.4.1969 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 13, poz. 94 ze zm.) KKS . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 10.9.1999 r. – Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. KKW . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 z 2007 r. Nr 111, poz. 765 ze zm.) ze zm.) Konstytucja PRL . . . . Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Konstytucja RP . . . . . . Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, Ustawodawczy 22.7.1952 r. (Dz.U. Nr 33, poz. 232 ze zm.) poz. 483 ze zm., sprost. Dz.U. z 2001 r. Nr 28, poz. 319) KP . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) poz. 555 ze zm.) Nr 40, poz. 364 ze zm.) poz. 96 ze zm.) KPK . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, KPK z 1928 r. . . . . . . . Kodeks postępowania karnego z 19.3.1928 r. (tekst jedn. Dz.U. z 1950 r. KPK z 1969 r. . . . . . . . ustawa z 19.4.1969 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 13, KPrDz . . . . . . . . . . . . Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20.11.1989 r. (Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 ze zm.) KPW . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 24.8.2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 ze zm.) KRKU . . . . . . . . . . . . ustawa z 24.5.2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 292 ze zm.) IX Wykaz skrótów KRO . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, KSH. . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, KurSądU . . . . . . . . . . . ustawa z 27.7.2001 r. o kuratorach sądowych (Dz.U. Nr 98, poz. 1071 KW . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 20.5.1971 r. – Kodeks wykroczeń (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. poz. 59 ze zm.) poz. 1037 ze zm.) ze zm.) MPPOiP . . . . . . . . . . . Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 19.12.1966 r. Nr 109, poz. 756 ze zm.) (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167) MTKRS . . . . . . . . . . . Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego, sporządzony NielU . . . . . . . . . . . ustawa z 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich w Rzymie 17.7.1998 r. (Dz.U. z 2003 r. Nr 78, poz. 708) (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 ze zm.) OdpZbiorU . . . . . . . . . ustawa z 28.10.2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za OrdPod . . . . . . . . . . . . ustawa z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. czyny zabronione pod groźbą kary (Dz.U. Nr 197, poz. 1661 ze zm.) Nr 8, poz. 60 ze zm.) poz. 1485 ze zm.) Nr 88, poz. 554 ze zm.) Nr 13, poz. 95 ze zm.) PNarkU . . . . . . . . . . . . ustawa z 29.7.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179, PWKK . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. PWKK z 1969 r. . . . . . ustawa z 19.4.1969 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. PWKPK . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 556 ze zm.) PWKPW . . . . . . . . . . . ustawa z 24.8.2001 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. Nr 106, poz. 1149 ze zm.) RachU . . . . . . . . . . . . . ustawa z 29.9.1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. SamGminU . . . . . . . . . ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. SwobDziałGospU . . . . ustawa z 27.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. ŚwKorU . . . . . . . . . . . ustawa z 25.6.1997 r. o świadku koronnym (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.) Nr 142, poz. 1591 ze zm.) z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.) Nr 36, poz. 232) 2. Organy orzekające ETPCz . . . . . . . . . . . . Europejski Trybunał Praw Człowieka ETS . . . . . . . . . . . . . . . Europejski Trybunał Sprawiedliwości NSA . . . . . . . . . . . . . . Naczelny Sąd Administracyjny SA . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Apelacyjny SN . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Najwyższy SN (IK) . . . . . . . . . . . . Sąd Najwyższy w pełnym składzie Izby Karnej SN (PS) . . . . . . . . . . . . Sąd Najwyższy w pełnym składzie SN (7) . . . . . . . . . . . . . Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów SO . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Okręgowy SP . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Powiatowy SR . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Rejonowy SW . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Wojewódzki X Wykaz skrótów 3. Czasopisma i publikatory Apel. Lub. . . . . . . . . . . Apelacja Lublin Apel. W-wa . . . . . . . . . Apelacja Warszawa Arch. Krym. . . . . . . . . Archiwum Kryminologii AUMCS . . . . . . . . . . . Annales Universitatis M. Curie-Skłodowska AUNC . . . . . . . . . . . . . Acta Universitatis Nicolai Copernici AUW . . . . . . . . . . . . . . Acta Universitatis Wratislaviensis BPK . . . . . . . . . . . . . . Biuletyn Prawa Karnego BSN . . . . . . . . . . . . . . Biuletyn Sądu Najwyższego CPH . . . . . . . . . . . . . . . Czasopismo Prawno-Historyczne CzPKiNP . . . . . . . . . . Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Dz.U. . . . . . . . . . . . . . Dziennik Ustaw Dz.Urz. . . . . . . . . . . . . Dziennik Urzędowy ECR . . . . . . . . . . . . . . European Court Reports EP . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja Prawnicza GP . . . . . . . . . . . . . . . . Gazeta Prawna GPr . . . . . . . . . . . . . . . Gazeta Prawnicza GS . . . . . . . . . . . . . . . . Gazeta Sądowa GSP . . . . . . . . . . . . . . . Gdańskie Studia Prawnicze GSiPen . . . . . . . . . . . . Gazeta Sądowa i Penitencjarna GSW . . . . . . . . . . . . . . Gazeta Sądowa Warszawska Iuris Effectus . . . . . . . Iuris Effectus. Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury Jur. . . . . . . . . . . . . . . . Jurysta KSP . . . . . . . . . . . . . . Krakowskie Studia Prawnicze KZS . . . . . . . . . . . . . . Krakowskie Zeszyty Sądowe M.P. . . . . . . . . . . . . . . Monitor Polski Med. . . . . . . . . . . . . . . Mediator MoP . . . . . . . . . . . . . . . Monitor Prawniczy NP . . . . . . . . . . . . . . . . Nowe Prawo ONSA . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego ONSAiWSA . . . . . . . . Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych OSA . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych OSN . . . . . . . . . . . . . . Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego. Orzeczenia Izby Cywilnej (w latach 1933–1952), Orzecznictwo Sądu Najwyższego (w latach 1953–1961: Izby Cywilnej i Izby Karnej, w roku 1962: Izby Cywilnej, w latach 1963–1981: Izby Cywilnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w latach 1982–1989: Izby Cywilnej i Administracyjnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w latach 1990–1994: Izby Cywilnej oraz Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w 1995 roku: Izby Cywilnej) OSNKW . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Izba Karna i Wojskowa OSNPG . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego Prokuratura Generalna OSNwSK . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych OSP . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądów Polskich – Orzecznictwo Sądów Polskich (1921– 1939), Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych (1957– 1989), Orzecznictwo Sądów Polskich (od 1990) OTK . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego OTK-A . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego seria A Pal. . . . . . . . . . . . . . . . Palestra PES . . . . . . . . . . . . . . . Problemy Egzekucji Sądowej PiM . . . . . . . . . . . . . . . Prawo i Medycyna PiP . . . . . . . . . . . . . . . Państwo i Prawo PiŻ . . . . . . . . . . . . . . . Prawo i Życie PL . . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Legislacyjny XI Wykaz skrótów PPen. . . . . . . . . . . . . . Przegląd Penitencjarny PPiA . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Prawa i Administracji PPH . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Prawa Handlowego PPK . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Prawa Karnego PPKrym. . . . . . . . . . . . Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny PPod . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Podatkowy PPol. . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Policyjny Prob. Krym. . . . . . . . . Problemy Kryminalistyki Prob. Pr. Karn. . . . . . . Problemy Prawa Karnego Probl. Praw. . . . . . . . . Problemy Praworządności Prok. . . . . . . . . . . . . . . Prokurator Prok. i Pr. . . . . . . . . . . Prokuratura i Prawo PS . . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Sądowy PSiA . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Sądowy i Administracyjny PSejm. . . . . . . . . . . . . Przegląd Sejmowy PWP . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Więziennictwa Polskiego RPE . . . . . . . . . . . . . . . Ruch Prawniczy i Ekonomiczny RPEiS . . . . . . . . . . . . . Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny Rzeczp. . . . . . . . . . . . . Rzeczpospolita SI . . . . . . . . . . . . . . . . . Studia Iuridica SKKiP . . . . . . . . . . . . . Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne SP . . . . . . . . . . . . . . . . Studia Prawnicze SPE . . . . . . . . . . . . . . . Studia Prawno-Ekonomiczne SSoc. . . . . . . . . . . . . . . Studia Socjologiczne Wok. . . . . . . . . . . . . . . Wokanda WPP . . . . . . . . . . . . . . Wojskowy Przegląd Prawniczy ZNBAS . . . . . . . . . . . . Zeszyty Naukowe Biura Analiz Sejmowych ZNIBPS . . . . . . . . . . . . Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego ZNUGd . . . . . . . . . . . . Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego ZNUJ . . . . . . . . . . . . . . Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego ZNUŚl . . . . . . . . . . . . . Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Śląskiego ZPUKSW . . . . . . . . . . Zeszyty Prawnicze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego ZW . . . . . . . . . . . . . . . Zagadnienia Wykroczeń 4. Piśmiennictwo Andrejew, Prawo karne, 1970 (1971, 1973, 1976, 1978, 1980, 1983, 1986 1989) . . . . . . . . . . . . . . I. Andrejew, Polskie prawo karne w zarysie, Warszawa 1970, 1971, 1973, 1976, 1978, 1980, 1983, 1986, 1989 Andrejew, Świda, Wolter, KK z Komentarzem . . . . . . I. Andrejew, W. Świda, W. Wolter, Kodeks karny z Komentarzem, War- szawa 1973 Bafia, Mioduski, Siewierski, Komentarz KK, 1977 (1987) . . . . . . . . J. Bafia, K. Mioduski, M. Siewierski, Kodeks karny. Komentarz, War- szawa 1977, 1987 Bojarski, Giezek, Sienkiewicz, Prawo karne, 2004 (2007) . . . M. Bojarski, J. Giezek, Z. Sienkiewicz, Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna (pod red. M. Bojarskiego), Warszawa 2004, 2007 XII Wykaz skrótów Bojarski, Komentarz KK, 2006 (2008, 2009) . . . T. Bojarski, A. Michalska-Warias, J. Piórkowska-Flieger, M. Szwar- czyk, Kodeks karny. Komentarz (pod red. T. Bojarskiego), Warszawa 2006, 2008, 2009 Bojarski, Polskie prawo karne, 2004 (2007, 2008) . . . . . . . . T. Bojarski, Polskie prawo karne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2004, 2007, 2008 Buchała, Prawo karne materialne, 1980 (1989) . . . . . . . . K. Buchała, Prawo karne materialne, Warszawa 1980, 1989 Buchała, Zoll, Komentarz KK, cz. ogólna, cz. szczególna, t. [ ] . . . K. Buchała, A. Zoll, Kodeks karny. Komentarz. Część ogólna, Kraków 1998, 2001; Część szczególna, t. 1 i 2, Kraków 1999, 2001 Buchała, Zoll, Polskie prawo karne, 1995 (1996) . . . K. Buchała, A. Zoll, Polskie prawo karne, Warszawa 1995, 1996 Cieślak, Polskie prawo karne, 1990 (1994) . . . . . . . . . M. Cieślak, Polskie prawo karne. Zarys ujęcia systemowego, Warszawa 1990, 1994 Filar, Komentarz KK . . . . . . M. Bojarski, M. Filar, W. Filipkowski, O. Górniok, S. Hoc, P. Hofmański, M. Kalitowski, M. Kulik, L. K. Paprzycki, E. Pływaczewski, W. Radecki, Z. Sienkiewicz, Z. Siwik, R. A. Stefański, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek, L. Wilk, Kodeks karny. Komentarz (pod red. M. Filara), Warszawa 2008 Gardocki, Prawo karne, 1994 (1996, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009) . . . . L. Gardocki, Prawo karne, Warszawa 1994, 1996, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 Giezek, Komentarz KK . . . . . . J. Giezek, N. Kłączyńska, G. Łabuda, Kodeks karny. Komentarz. Część ogólna (pod red. J. Giezka), Warszawa 2007 Glaser, Mogilnicki, Komentarz KK . . . . . . S. Glaser, A. Mogilnicki, Kodeks karny – komentarz: prawo o wykrocze- niach, przepisy wprowadzające, tezy z orzeczeń Sądu Najwyższego, wy- ciągi z motywów ustawodawczych, Warszawa 1934 Góral, Komentarz praktyczny KK, 1996 (1998, 2002, 2005, 2007) . . . . . . . . . R. Góral, Kodeks karny. Komentarz praktyczny, Warszawa 1996, 1998, 2002, 2005, 2007 Królikowski, Zawłocki, Komentarz KK, cz. ogólna, t. [ ] . . . . . . M. Błaszczyk, J. Długosz, M. Królikowski, J. Lachowski, B. Namysłow- ska-Gabrysiak, A. Sakowicz, R. Skarbek, A. Walczak-Żochowska, W. Za- lewski, R. Zawłocki, S. Żółtek, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, t. 1 i 2 (pod red. M. Królikowskiego, R. Zawłockiego), Warszawa 2009 XIII Wykaz skrótów Makarewicz, Komentarz KK, 1935 (1938) . . . . . . . . J. Makarewicz, Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1935, 1938 Makarewicz, Prawo karne . . . . . . . . J. Makarewicz, Prawo karne – wykład porównawczy, Lwów–Warszawa 1924 Marek, Komentarz KK, 2004 (2005, 2006, 2007, 2010) . . . . . . . . . A. Marek, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2004, 2005, 2006, 2007, 2010 Marek, Prawo karne, 1997 (2000, 2001, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009) . . . . A. Marek, Prawo karne, Warszawa 1997, 2000, 2001, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 Marek, Prawo wykroczeń, 2002 (2004, 2006, 2008) . . . . . . . . . A. Marek, Prawo wykroczeń, Warszawa 2002, 2004, 2006, 2008 Marek, Waltoś, Podstawy prawa, 1999 (2002, 2003, 2008) . . . . . . . . . . . . . . A. Marek, S. Waltoś, Podstawy prawa i procesu karnego, Warszawa 1999, 2002, 2003, 2008 Mozgawa, Praktyczny komentarz KK, 2006 (2007) . . . . . . . . . M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, M. Kulik, M. Mozgawa, Kodeks karny. Praktyczny komentarz (pod red. M. Mozgawy), Kraków 2006, 2007 Peiper, Komentarz KK, 1933 (1936) . . . . . . . . L. Peiper, Komentarz do kodeksu karnego: prawa o wykroczeniach i przepisów wprowadzających wraz z niektóremi ustawami dodatko- wemi i wzorami orzeczeń do prawa o wykroczeniach: prawa o wykro- czeniach i przepisów wprowadzających wraz z niektóremi ustawami dodatkowemi i wzorami orzeczeń do prawa o wykroczeniach, Warszawa 1933, 1936 Prusak, Prawo karne skarbowe . . . . . . F. Prusak, Prawo karne skarbowe, Warszawa 2008 Siewierski, KK z Komentarzem . . . . . . M. Siewierski, Kodeks karny z Komentarzem, Warszawa 1965 Stefański, Prawo karne . . . . . . . . R. A. Stefański, Prawo karne materialne, Warszawa 2008 System Pr. Kar., t. IV, cz. [ ] . . . . . . . . . System Prawa Karnego, t. IV, cz. 1 (pod. red. I. Andrejewa), Ossolineum 1985; t. IV, cz. 2 (pod red. I. Andrejewa, L. Kubickiego, J. Waszczyń- skiego), Ossolineum 1989 Śliwiński, Polskie prawo karne . . . . . . . . S. Śliwiński, Polskie prawo karne materialne, Warszawa 1946 Śliwowski, Prawo karne, 1975 (1979) . . . J. Śliwowski, Prawo karne, Warszawa 1975, 1979 Świda, Prawo karne, 1978 (1982, 1986, 1989) . . . . . . . . . W. Świda, Prawo karne, Warszawa 1978, 1982, 1986, 1989 XIV Wykaz skrótów Warylewski, Prawo karne, 2004 (2005, 2007, 2009) . . . . . . . . . J. Warylewski, Prawo karne. Część ogólna, Warszawa 2004, 2005, 2007, 2009 Wąsek, Komentarz KK, t. [ ] . . . . . . . . . . . M. Flemming, B. Michalski, W. Radecki, R. A. Stefański, J. Warylewski, A. Wąsek, J. Wojciechowska, J. Wojciechowski, Kodeks karny. Część szcze- gólna. Komentarz (pod red. A. Wąska), t. I, Warszawa 2004, 2005, 2006; O. Górniok, W. Kozielewicz, E. Pływaczewski, B. Kunicka-Michalska, R. Zawłocki, B. Michalski, J. Skorupka, Kodeks karny. Część szczegól- na. Komentarz (pod red. A. Wąska), t. II, Warszawa 2004, 2005, 2006 Wojciechowski, Komentarz KK, 1999 (2000, 2002) . . . . . . . . J. Wojciechowski, Kodeks karny. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa 1999, 2000, 2002 Wolter, Nauka . . . . . . . W. Wolter, Nauka o przestępstwie, Warszawa 1973 Zoll, Komentarz KK, cz. ogólna, t. [ ] . . . . . . . . . . . . . . . K. Buchała, P. Kardas, J. Majewski, M. Rodzynkiewicz, W. Wróbel, Kodeks karny. Część ogólna, t. I, Komentarz do art. 1–116 KK (pod red. A. Zolla), Kraków 1998, 2001; G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna, t. I, Komentarz do art. 1–116 KK (pod red. A. Zolla), Kraków 2004, War- szawa 2007 Zoll, Komentarz KK, cz. szczególna, t. [ ] . . . . . . . . . . . . . . . A. Barczak-Oplustil, G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Rodzynkiewicz, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część szczególna, t. II, Komentarz do art. 117–277 KK (pod red. A. Zolla), Kraków 2006; A. Barczak-Oplustil, M. Bielski, G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas, J. Raglewski, M. Szew- czyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część szczególna, t. II, Komen- tarz do art. 117–277 KK (pod red. A. Zolla), Warszawa 2008; G. Bog- dan, K. Buchała, Z. Ćwiąkalski, M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Rodzynkiewicz, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Część szczególna, t. III, Komentarz do art. 278–363 KK (pod red. A. Zolla), Kraków 1999; A. Barczak-Oplustil, G. Bogdan, Z. Ćwią- kalski, M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Rodzynkiewicz, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Część szczególna, t. III, Komentarz do art. 278–363 KK (pod red. A. Zolla), Kraków 2006; A. Barczak-Oplustil, M. Bielski, G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, M. Dą- browska-Kardas, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Część szczególna, t. III, Komentarz do art. 278–363 KK (pod red. A. Zolla), Warszawa 2008 5. Inne skróty AIDP . . . . . . . . . . . . . . L’Association Internationale de Droit penal (Międzynarodowe Stowa- rzyszenie Prawa Karnego) art. . . . . . . . . . . . . . . . artykuł cyt. . . . . . . . . . . . . . . . cytat, cytowana (-e, -y) cz. . . . . . . . . . . . . . . . . część d. . . . . . . . . . . . . . . . . . dawna (-e, -y) dot. . . . . . . . . . . . . . . . dotyczy KCIK . . . . . . . . . . . . . Krajowe Centrum Informacji Kryminalnych KGP . . . . . . . . . . . . . . Komendant Główny Policji XV Wykaz skrótów KRK . . . . . . . . . . . . . . Krajowy Rejestr Karny lb. . . . . . . . . . . . . . . . . liczba bezwględna lit. . . . . . . . . . . . . . . . . litera MS . . . . . . . . . . . . . . . . Minister Sprawiedliwości n. . . . . . . . . . . . . . . . . . następna (-e, -y) Nb . . . . . . . . . . . . . . . . numer brzegowy niepubl. . . . . . . . . . . . . niepublikowane (-y, -a) nin. . . . . . . . . . . . . . . . niniejszy Nr . . . . . . . . . . . . . . . . numer NSZZ . . . . . . . . . . . . . Niezależny Samorządny Związek Zawodowy oddz. . . . . . . . . . . . . . . oddział ONZ . . . . . . . . . . . . . . Organizacja Narodów Zjednoczonych orz. . . . . . . . . . . . . . . . orzeczenie pkt . . . . . . . . . . . . . . . . punkt por. . . . . . . . . . . . . . . . porównaj post. . . . . . . . . . . . . . . . postanowienie poz. . . . . . . . . . . . . . . . pozycja pr. zbior. . . . . . . . . . . . praca zbiorowa publ. . . . . . . . . . . . . . . publikowana (-e, -y) PZPR . . . . . . . . . . . . . Polska Zjednoczona Partia Robotnicza red. . . . . . . . . . . . . . . . redakcja r. . . . . . . . . . . . . . . . . . rok RM . . . . . . . . . . . . . . . Rada Ministrów rozdz. . . . . . . . . . . . . . rozdział rozp. . . . . . . . . . . . . . . rozporządzenie Rys. . . . . . . . . . . . . . . rysunek s. . . . . . . . . . . . . . . . . . strona (-y) Stp. . . . . . . . . . . . . . . . formularz Systemu Statystyki Przestępczości SIDS . . . . . . . . . . . . . . Société Intrnationale de Défense Sociale (Stowarzyszenie Obrony Spo- łecznej) scil. . . . . . . . . . . . . . . . scilicet sek. . . . . . . . . . . . . . . . sekcja t. . . . . . . . . . . . . . . . . . tom TA . . . . . . . . . . . . . . . . tymczasowy areszt Tab. . . . . . . . . . . . . . . . tabela tekst jedn. . . . . . . . . . . tekst jednolity uchw. . . . . . . . . . . . . . . uchwała ust. . . . . . . . . . . . . . . . ustęp uw. . . . . . . . . . . . . . . . uwaga (-i) WSV . . . . . . . . . . . . . . World Society of Victimology (Światowe Towarzystwo Wiktymologii) wyd. . . . . . . . . . . . . . . wydanie Wykr. . . . . . . . . . . . . . wykres w zw. . . . . . . . . . . . . . . w związku z. . . . . . . . . . . . . . . . . . zeszyt zarz. . . . . . . . . . . . . . . zarządzenie ze zm. . . . . . . . . . . . . . ze zmianami zd. . . . . . . . . . . . . . . . . zdanie ZK . . . . . . . . . . . . . . . . zakład karny zm. . . . . . . . . . . . . . . . . zmiana (-y) zob. . . . . . . . . . . . . . . . zobacz ZSRR . . . . . . . . . . . . . Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich § . . . . . . . . . . . . . . . . . paragraf XVI Rozdział I. Pojęcie prawa karnego, jego funkcje i podział (Wstęp do Systemu Prawa Karnego) Spis treści Nb § 1. Pojęcie prawa karnego i jego cechy szczególne . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1 I. Ogólne pojęcie i miejsce prawa karnego w systemie prawa . . . . . . . . . 13 II. Szczególne cechy prawa karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Funkcje prawa karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 21 I. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 II. Charakterystyka poszczególnych funkcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Rodzaje prawa karnego i jego podział . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 48 I. Prawo karne materialne, procesowe i wykonawcze . . . . . . . . . . . . . . . 64 II. Zakres kodyfikacji. Szczególne dziedziny prawa karnego . . . . . . . . . . § 4. Prawo wykroczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 I. Ewolucja prawa wykroczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 II. Miejsce prawa wykroczeń w systemie prawa karnego . . . . . . . . . . . . . 106 Literatura: A. Podręczniki i komentarze: M. Bojarski, W. Radecki, Pozakodeksowe prawo karne, t. I, War- szawa 2002, t. II i III, Warszawa 2003; ciż, Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2006; T. Bojarski, Polskie prawo karne, Zarys części ogólnej, Warszawa 2008; tenże, Polskie prawo wykroczeń. Zarys wykładu, Warszawa 2009; K. Buchała, A. Zoll, Polskie prawo karne, War- szawa 1996; M. Cieślak, Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, Warszawa 1994; J. Dressler, Understanding Criminal Law, Nowy Jork 2001; M. Flemming, Kodeks karny. Część wojskowa. Komentarz, Warszawa 2000; M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2008; L. Gardocki, Prawo karne, Warszawa 2009; A. Grześkowiak (red.), Prawo karne, War- szawa 2009; H. H. Jescheck, Th. Weigend, Lehrbuch des Strafrechts. Allg. Teil, Berlin 1996; V. Konarska-Wrzosek, T. Oczkowski, Prawo karne skarbowe. Zagadnienia materialnoprawne i wykonawcze, Toruń 2005; M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, t. I i II, Warszawa 2009; S. Lelental, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, War- szawa 2001 (2010); J. Makarewicz, Prawo karne – wykład porównawczy, Lwów–Warszawa 1924; A. Marek, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2007 (2010); tenże, Prawo wykroczeń (materialne i procesowe), Warszawa 2008; tenże, Prawo karne, Warszawa 2009; S. Pawela, Pra- wo karne wykonawcze. Zarys wykładu, Warszawa 2007; J. Pradel, Droit penal compare, Paryż 1995; F. Prusak, Prawo karne skarbowe, Warszawa 2008; S. M. Przyjemski, Prawo karne wojsko- we, Gdańsk 1999; J. Śliwowski, Prawo i polityka penitencjarna, Warszawa 1982; S. Waltoś, Pro- ces karny. Zarys systemu, Warszawa 2009; J. Warylewski, Prawo karne. Część ogólna, Warsza- wa 2009; A. Wąsek (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. I i II, Warszawa 2006; W. Wolter, Zarys systemu prawa karnego. Część ogólna, Kraków 1934; E. Zielińska (red.), Prawo Wspól- not Europejskich a prawo polskie. Dokumenty karne. Wybór tekstów z komentarzem, Warszawa Marek 1 Rozdział I. Pojęcie prawa karnego, jego funkcje i podział 2005; A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, t. 2 i 3, Warszawa 2006; tenże (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2007. B. Studia, artykuły i opracowania zbiorowe (wybór): C. Beccaria, O przestępstwach i karach (tł. polskie), Warszawa 1958; M. Bojarski, W. Radecki, O pełną kodyfikację prawa karnego, Prok. i Pr. 1999, Nr 5; K. Buchała, L. Kubicki, Zasady odpowiedzialności karnej w przyszłej Konsty- tucji, PiP 1987, Nr 10; G. L. Cole, S. Frankowski, M. G. Gertz (red.), Major Criminal Justice Systems, Beverly Hills–London 1981; J. Czapska, H. Kury (red.), Mit represyjności albo o zna- czeniu prewencji kryminalnej, Kraków 2002; H. J. Hirsch, W kwestii aktualnego stanu dysku- sji nad pojęciem dobra prawnego, RPEiS 2002, Nr 1; H. H. Jescheck, Der Allgemeiner Teil des Entwurfs eines polnischen Strafgesetzbuchs von 1990 in reatvergleichender Sicht, Comparative Law Review, t. 4, Toruń 1993; M. Joutsen, The Role of the Victim in European Criminal Justi- ce Systems, Helsinki 1987; V. Konarska-Wrzosek, Problem potrzeby i celowości zmiany zasad odpowiedzialności i postępowania z nieletnimi, Arch. Krym. 2009, t. XXIX–XXX; B. Kunicka- Michalska, Zasada nullum crimen sine lege, nulla poena sine lege w projekcie kodeksu karne- go w świetle norm międzynarodowych, w: Problemy kodyfikacji prawa karnego. Księga ku czci prof. M. Cieślaka (pod red. S. Waltosia, Z. Dody, A. Światłowskiego, J. Rybaka, Z. Wrony), Kra- ków 1993; J. Lachowski, Warunkowe przedterminowe zwolnienie w Polsce na tle ustawodaw- stwa państw Rady Europy, w: X lat obowiązywania kodeksu karnego wykonawczego (pod red. S. Lelentala, G. Szczygieł), Białystok 2009; A. Marek, Proponowany model prawa wykroczeń i orzecznictwa w sprawach o wykroczenia na tle standardów europejskich, w: Rozwój polskiego prawa wykroczeń (pod red. T. Bojarskiego i in.), Lublin 1996; tenże, Kodyfikacja prawa karnego w Polsce na tle przemian społeczno-ustrojowych, w: Przemiany polskiego prawa (1989–1999) (pod red. E. Kustry), Toruń 2001; tenże, Kilka uwag o zasadzie praworządności w prawie kar- nym, w: Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa prof. A. J. Szwarca (pod red. Ł. Pohla), Poznań 2009; tenże, Uwagi o reformie prawa dotyczącego nieletnich, Arch. Krym. 2009, t. XXIX–XXX; Z. Sienkiewicz, R. Kokot (red.), Populizm penalny i jego przejawy w Pol- sce, Wrocław 2009; B. Stańdo-Kawecka, Prawo karne nieletnich. Od opieki do odpowiedzialno- ści, Warszawa 2007; A. J. Szwarc (red.), Unijna polityka karna, Poznań 2009; J. Śliwowski, Na pograniczu trzech pionów ustawodawstwa karnego, NP 1981, Nr 3; S. Waltoś, Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego, ZNUJ 1975, Nr 74; tenże, Sztuka legislacji – w hoł- dzie Juliuszowi Makarewiczowi, w: Karnopolityczne koncepcje profesora Juliusza Makarewicza – wczoraj i dziś w 50 rocznicę śmierci (pod red. I. Nowikowskiego, P. Strzelca), Lublin 2006; J. Warylewski, Aktualna polityka karna wobec statystycznego obrazu przestępczości i badań opi- nii publicznej, EP 2007, Nr 3; A. Wąsek, Prawo karne – minimum moralności, AUMCS 1984, Sectio 6, vol. XXI; tenże, O niektórych niespójnościach unormowań kodeksu karnego i kodek- su postępowania karnego, GSP 2003, Nr 11; A. Zoll (red.), Racjonalna reforma prawa karnego, Warszawa 2001. § 1. Pojęcie prawa karnego i jego cechy szczególne I. Ogólne pojęcie i miejsce prawa karnego w systemie prawa 11 Nazwa „prawo karne” (ius poenale, Strafrecht, penal law, droit penal) określa jed- ną z gałęzi systemu prawa obowiązującego w państwie. Z punktu widzenia formalno- prawnego prawem karnym jest zespół norm prawnych definiujących czyny zabronione pod groźbą kary oraz określających zasady odpowiedzialności za te czyny. Najistotniej- szym elementem tej definicji jest kara, będąca przewidzianą przez prawo ujemną re- 2 Marek § 1. Pojęcie prawa karnego i jego cechy szczególne akcją na czyn zabroniony. Oznacza to zarazem, iż drugim elementem dystynktywnym jest czyn naganny, społecznie szkodliwy, z tego powodu bowiem zostaje on zabronio- ny pod groźbą kary. Czyny zabronione pod groźbą kary, określane jako przestępstwa, czyli czyny kry- minalne (od łac. terminu crimen – przestępstwo), nie wyczerpują jednak zakresu poję- cia czynów karalnych. Wchodzą bowiem w grę również inne czyny karalne, zwane wy- kroczeniami (Übertretungen, Violations, Contraventions), które pewne systemy prawne uznają za najniższą kategorię przestępstw (zwłaszcza system francuski); inne (w tym prawo polskie) podkreślają odrębność wykroczeń od przestępstw. Niemniej jednak można uznać prawo wykroczeń za prawo karne sensu largo. Będzie o tym mowa w dal- szej części tego rozdziału1. Jak trafnie zauważył wybitny polski uczony, twórca postępowego Kodeksu karne- go z 1932 r. Juliusz Makarewicz, prawo karne jest „jakby negatywem fotograficznym, malującym (...) stan cywilizacji, budowę społeczną, potrzeby i ideały danego społe- czeństwa”. Omawiając ewolucję pojęcia przestępstwa i kary, autor ten wyodrębnił trzy fazy rozwoju, w których normy karne miały najpierw „zapewnić panowanie grupy sil- niejszej nad słabszą, następnie sankcjonowały normy tworzone przez bóstwo (religię), aby wreszcie – w fazie nowożytnej, której początek dała Rewolucja Francuska z 1789 r. – przyjąć za kryterium ochronę dóbr i interesów społeczeństwa jako takiego”2. Ina- czej mówiąc, rozwój prawa karnego przebiegał od zemsty krwawej (rodowej), poprzez przyjęcie zasady odwetu (ius talionis), okres „prywatyzacji”, polegający na stosowa- niu okupu (kompozycji), do całkowitego upaństwowienia prawa karnego i wymierza- nia kary3. Realizacja państwowego prawa karania (ius puniendi) wskazywana jest współ- cześnie we wszystkich systemach prawa karnego jako jego cecha dystynktywna. H. H. Jescheck i Th. Weigend piszą, że „prawo karne opiera się na państwowej władzy karania”4; w zbliżony sposób J. Dressler w amerykańskim podręczniku akcentuje pu- bliczny charakter prawa karnego. Autor ten wskazuje, że tym, co odróżnia prawo karne od prawa cywilnego, jest społeczne potępienie i napiętnowanie wynikające ze skazania5. Ten model prawa karnego ulega jednak zmianie. Jej główną cechą jest „powrót” po- krzywdzonego przestępstwem jako centralnej figury prawa karnego, co znajduje wyraz w uwzględnieniu kompensacyjnej funkcji tego prawa (zob. § 3 nin. rozdz.), a także we wprowadzeniu instytucji mediacji i rozwijaniu postulatów przekształcania prawa kar- nego w kierunku sprawiedliwości naprawczej (restorative justice)6. 22 33 44 Powracając do głównego nurtu rozważań, należy stwierdzić, że prawo karne jest istotną częścią (gałęzią) systemu obowiązującego prawa, przez który rozumie się ogół 55 1 Zob. § 4 nin. rozdz. 2 Makarewicz, Prawo karne, s. 10–15. 3 Na etapy te wskazuje trafnie Warylewski, Prawo karne, s. 71–78. Szerzej o historycznym rozwoju pra- wa karnego W. Witkowski, w: System Pr. Kar., t. II, rozdz. I. 4 Zob. H. H. Jescheck, Th. Weigend, Lehrbuch des Strafrechts, s. 11 („Das Strafrecht beruht auf der Straf- gewalt «ius puniendi» des Staates’’). 5 Zob. J. Dressler, Understanding Criminal Law, s. 2 („What, then, distinquishes the criminal law from its civil counterpart is (…) the societal condemnations and stigma that accompanies the conviction”). 6 Zob. na ten temat opracowanie D. Wójcik w nin. tomie. Marek 3
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Zagadnienia ogólne. Tom 1
Autor: , ,
Sklep
Format
Cena

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: