Darmowy fragment publikacji:
Zarz¹dzanie projektami
z wykorzystaniem
darmowego oprogramowania
Autor: Piotr Wróblewski
ISBN: 978-83-246-2149-1
Format: 158235, stron: 296
Zarz¹dzaj projektami darmowymi narzêdziami!
• Jak rozpocz¹æ projekt?
• Jak skutecznie doprowadziæ go do koñca?
• Jakie narzêdzia warto wykorzystaæ?
Zarz¹dzanie projektami jest bardzo rozleg³¹ i skomplikowan¹ dziedzin¹. Wymaga
ogromnej wiedzy, a nierzadko tak¿e wsparcia specjalistycznych narzêdzi. Na rynku jest
ich wiele. Wspieraj¹ wszelkie czynnoœci zwi¹zane z planowaniem, monitorowaniem
oraz zarz¹dzaniem projektem. Niestety, zazwyczaj ich cech¹ wspóln¹ jest wysoka cena.
Czy masz w swoim bud¿ecie œrodki na tego typu rozwi¹zania?
Od dziœ nie musisz ju¿ siê tym martwiæ! Dziêki tej unikalnej ksi¹¿ce dowiesz siê, jak
zapanowaæ nad projektem, wykorzystuj¹c tylko i wy³¹cznie sprawdzone darmowe
narzêdzia. Ponadto zdobêdziesz ogóln¹ wiedzê na temat samego zarz¹dzania projektami,
przekazan¹ przez doœwiadczonego kierownika projektów i zaserwowan¹ w przejrzysty
oraz przyjazny sposób. Po przeczytaniu tej ksi¹¿ki zagadnienia zwi¹zane z zarz¹dzaniem
ryzykiem, zarz¹dzaniem zmianami czy te¿ budow¹ harmonogramu przestan¹ byæ Ci obce.
Dodatkowo dowiesz siê, jak wygl¹da proces certyfikacji PMP i Prince2. Je¿eli na co
dzieñ prowadzisz projekty – ta ksi¹¿ka Ci w tym pomo¿e!
• Uruchamianie projektu
• Dobór zespo³u i komunikacja miêdzy jego cz³onkami
• Proces zarz¹dzania zmianami
• Ewidencja wymagañ u¿ytkownika
• Zarz¹dzanie ryzykiem
• Sposoby budowy harmonogramu
• Zarz¹dzanie bud¿etem
• Dokumentowanie w fazie wytwórczej
• Gwarantowanie jakoœci (normy ISO)
• Zakoñczenie projektu
• Dostawa gotowego rozwi¹zania
• Certyfikacja w dziedzinie project management
• Przegl¹d darmowego oprogramowania, wspieraj¹cego zarz¹dzanie projektami
• Joint Application Design
• Programowanie ekstremalne
• Agile development
Wykorzystaj sprawdzone, darmowe narzêdzia!
Spis treĈci
Wstöp .............................................................................................. 9
CzöĈè I Zarzñdzanie projektami w piguäce ................................. 13
Rozdziaä 1. Pojöcia podstawowe ...................................................................... 15
Byá sobie projekt... .......................................................................................................... 17
Realia organizacyjne ................................................................................................ 19
W stronĊ organizacji zorientowanej projektowo ...................................................... 22
Ewolucja project managementu ...................................................................................... 23
Cykl Īycia projektu ......................................................................................................... 23
Zróbmy to po swojemu ................................................................................................... 25
NarzĊdzia ........................................................................................................................ 25
Ocena sukcesu projektu .................................................................................................. 26
Zarządzanie i zespóá ....................................................................................................... 27
Zastosowanie zarządzania projektami ............................................................................ 29
Pytania kontrolne ............................................................................................................ 30
Rozdziaä 2. Uruchamianie projektu ................................................................... 31
Proste trudnego początki ................................................................................................ 31
Karta projektu ................................................................................................................. 32
Jak dobrze zainicjowaü projekt? ..................................................................................... 34
Plan projektu: budowa i utrzymanie ............................................................................... 37
Zakres prac ............................................................................................................... 38
Uczestnicy projektu .................................................................................................. 40
Struktury pozaprojektowe ........................................................................................ 42
Procedury ................................................................................................................. 43
Szkolenia .................................................................................................................. 45
Infrastruktura ............................................................................................................ 45
Harmonogram prac ................................................................................................... 46
BudĪet ...................................................................................................................... 46
Plan projektu zmienia siĊ w czasie! ................................................................................ 47
Pytania kontrolne ............................................................................................................ 47
Rozdziaä 3. Zespóä projektowy i komunikacja .................................................... 49
Zespóá... mitów i zalet .................................................................................................... 49
Utrzymanie zespoáu ........................................................................................................ 51
Budowanie autorytetu kierownika .................................................................................. 52
4
Zarzñdzanie projektami z wykorzystaniem darmowego oprogramowania
Sztuka sprawnej komunikacji ......................................................................................... 55
Wymiana informacji w projektach ........................................................................... 56
Spotkania, czyli jak siĊ nie zagadaü na Ğmierü ......................................................... 57
Role w zespole, czyli optymalne ludzi dopasowanie ...................................................... 58
Klasyfikacja dr. Belbina ........................................................................................... 58
Typologia MTR-i™ ................................................................................................. 60
Ludzie są róĪni, czyli model typów osobowoĞci Myers-Briggs ..................................... 61
PojĊcia podstawowe ................................................................................................. 61
Typy Myers-Briggs w piguáce .................................................................................. 63
Role i typy osobowoĞci — konkluzja ............................................................................. 65
Pytania kontrolne ............................................................................................................ 66
Rozdziaä 4. Od WBS do harmonogramu ............................................................. 67
Dualizm projektowy ....................................................................................................... 67
Struktura podziaáu prac (WBS) ....................................................................................... 68
Tworzenie WBS ............................................................................................................. 72
Rola WBS w kontroli zakresu projektu .......................................................................... 75
Pytania kontrolne ............................................................................................................ 76
Rozdziaä 5. Zarzñdzanie zmianami .................................................................... 77
Proces zarządzania zmianami ......................................................................................... 77
Role w procesie zarządzania zmianami .......................................................................... 80
Wpáyw zmian na tzw. wydania produktu ....................................................................... 80
Pytania kontrolne (bardzo trudne!) ................................................................................. 82
Rozdziaä 6. Sztuka zarzñdzania wymaganiami uĔytkownika ................................ 83
UĪytkownicy i udziaáowcy ............................................................................................. 84
Niezrozumienie wymagaĔ uĪytkownika ................................................................... 84
ĝrodowisko „upolitycznione” ................................................................................... 85
Niestabilne wymagania uĪytkownika ....................................................................... 87
Poradnik praktyczny ....................................................................................................... 87
Mapa polityczna projektu ......................................................................................... 89
Techniki zbierania wymagaĔ .................................................................................... 90
Typologia wymagaĔ informatycznych ..................................................................... 93
JakoĞü wymagaĔ ....................................................................................................... 97
Pytania kontrolne ............................................................................................................ 98
Rozdziaä 7. Zarzñdzanie ryzykiem ..................................................................... 99
PojĊcia podstawowe ..................................................................................................... 100
Odkrywanie ryzyk projektowych .................................................................................. 104
Rodzaje ryzyka ............................................................................................................. 105
Podziaá wedáug pochodzenia .................................................................................. 105
Podziaá wedáug natury ryzyka ................................................................................ 107
Materializacja ryzyka i jego wpáyw na projekt ............................................................. 108
Szablon dokumentowania ryzyka ................................................................................. 109
Mapa ryzyka ................................................................................................................. 110
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 111
Rozdziaä 8. Planowanie zadaþ i budowa harmonogramu ................................... 113
Planowanie kontra chaos .............................................................................................. 113
ZaleĪnoĞci pomiĊdzy zadaniami ................................................................................... 115
Związek „zakoĔcz-rozpocznij” (ang. Finish-Start) ................................................. 116
Związek „zakoĔcz-zakoĔcz” (ang. Finish-Finish) .................................................. 116
Spis treĈci
5
Relacja „rozpocznij-rozpocznij” (ang. Start-Start) ................................................. 116
Relacja „rozpocznij-zakoĔcz” (ang. Start-Finish) .................................................. 117
Wprowadzanie opóĨnieĔ lub przyspieszeĔ zadaĔ ................................................... 117
ĝcieĪka krytyczna ......................................................................................................... 118
Szacowanie pracocháonnoĞci i kosztów prac ................................................................ 120
Przypisywanie zasobów zadaniom ............................................................................... 122
Planowanie zadaĔ w trybie „effort-driven” ............................................................ 122
Planowanie zadaĔ z wyáączonym trybem „effort-driven” ...................................... 126
Sztuka wymyĞlania i ukáadania zadaĔ .......................................................................... 127
Optymalizacja obciąĪenia zasobów projektowych ....................................................... 128
Przekazywanie zadaĔ czáonkom zespoáu ...................................................................... 130
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 131
Rozdziaä 9. Zarzñdzanie budĔetem w projekcie informatycznym ....................... 133
Elementy analizy budĪetowej w projekcie .................................................................... 134
Koszty wáasne w projekcie ........................................................................................... 137
Koszty zewnĊtrzne w projekcie .................................................................................... 138
Planowanie wykorzystania zasobów ............................................................................ 139
Kontrolowanie czy raportowanie czasu pracy? ............................................................ 140
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 141
Rozdziaä 10. ćledzenie postöpów i metoda Earned Value ................................... 143
PojĊcie wersji bazowej harmonogramu ........................................................................ 143
Rejestrowanie danych o postĊpie prac .......................................................................... 145
Rejestracja statusu procentowego realizacji zadaĔ ................................................. 145
Peána rejestracja stanu realizacji prac ..................................................................... 146
Metoda wartoĞci wypracowanej (Earned Value) .......................................................... 147
Symulowanie postĊpu prac ........................................................................................... 152
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 153
Rozdziaä 11. Dokumentacja projektowa w fazie wytwórczej ............................... 155
Raportowanie o stanie projektu .................................................................................... 156
Dziennik projektu ......................................................................................................... 158
Zespóá projektowy .................................................................................................. 159
Produkty ................................................................................................................. 159
ĝrodowisko sprzĊtowe i programowe ..................................................................... 160
Baza wiedzy ........................................................................................................... 161
Lista ryzyk projektowych ....................................................................................... 162
Sprawy bieĪące, problemy ..................................................................................... 162
Zdarzenia projektowe ............................................................................................. 162
Historia zmian w wymaganiach ............................................................................. 163
Dokumentowanie spotkaĔ ............................................................................................ 164
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 165
Rozdziaä 12. Zarzñdzanie jakoĈciñ w projekcie informatycznym ......................... 167
Normy ISO serii 9001 ................................................................................................... 168
Model CMM ................................................................................................................. 170
Testowanie oprogramowania ........................................................................................ 171
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 175
Rozdziaä 13. Dostawa i zamkniöcie projektu ..................................................... 177
Dostawa produktu ......................................................................................................... 178
Strategie wdraĪania záoĪonych systemów informatycznych ......................................... 179
Szkolenia uĪytkowników .............................................................................................. 180
6
Zarzñdzanie projektami z wykorzystaniem darmowego oprogramowania
ZamkniĊcie prac w projekcie ........................................................................................ 181
Gwarancja i konserwacja .............................................................................................. 183
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 184
Rozdziaä 14. Podwykonawstwo i zakup usäug .................................................... 185
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 190
Rozdziaä 15. Certyfikacja project management ................................................. 191
Certyfikacja PMP ......................................................................................................... 192
PMBOK, czyli kto za tym stoi? .............................................................................. 192
Egzamin ................................................................................................................. 193
Metodyka i certyfikacja PRINCE2 ............................................................................... 194
Egzamin PRINCE2 Foundation ............................................................................. 195
Egzamin PRINCE2 Practitioner ............................................................................. 195
Co wyróĪnia PRINCE2? ........................................................................................ 196
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 199
CzöĈè II Darmowe oprogramowanie do zarzñdzania projektami ... 201
Rozdziaä 16. Przeglñd darmowego oprogramowania do zarzñdzania projektami ... 203
Projekty pominiĊte w ksiąĪce ................................................................................. 204
Achievo .................................................................................................................. 205
ASTS/ASPT ........................................................................................................... 206
Austin ..................................................................................................................... 207
dotproject ............................................................................................................... 208
Double Choco Latte ............................................................................................... 209
Eventum ................................................................................................................. 210
Gantt Chart Generator ............................................................................................ 211
GanttProject ............................................................................................................ 211
GanttPV .................................................................................................................. 212
KPlato ..................................................................................................................... 212
Maven ..................................................................................................................... 213
OpenProj ................................................................................................................ 213
OpenWorkbench ..................................................................................................... 214
phpCollab ............................................................................................................... 215
PHProjekt ............................................................................................................... 215
Planner ................................................................................................................... 216
]project open[ ......................................................................................................... 216
RT: Request Tracker .............................................................................................. 216
TargetProcess ......................................................................................................... 217
Trac ........................................................................................................................ 218
TUTOS ................................................................................................................... 218
Rozdziaä 17. GanttProject, czyli proste harmonogramowanie ............................. 219
Rozpoczynamy nowy projekt ....................................................................................... 220
WBS ....................................................................................................................... 220
Szybkie wprowadzanie parametrów zadaĔ ............................................................. 223
Praca przy uĪyciu myszki ....................................................................................... 223
ZaleĪnoĞci i inne atrybuty zadaĔ .................................................................................. 224
Zaawansowane atrybuty zadaĔ ..................................................................................... 225
Zasoby .......................................................................................................................... 226
Wygląd wykresu ........................................................................................................... 227
Analiza projektu ........................................................................................................... 227
Zaawansowane opcje programu .................................................................................... 228
Spis treĈci
7
Rozdziaä 18. OpenProj, czyli prawie jak Microsoft Project ................................. 229
Rozpoczynamy nowy projekt ....................................................................................... 230
WBS ....................................................................................................................... 231
Tworzenie i edycja parametrów zadaĔ ................................................................... 232
ZaleĪnoĞci i inne atrybuty zadaĔ .................................................................................. 234
Zaawansowane atrybuty zadaĔ ..................................................................................... 235
Zasoby .......................................................................................................................... 236
Wygląd wykresu ........................................................................................................... 238
Widoki .......................................................................................................................... 239
Kalendarze niestandardowe .......................................................................................... 243
Analiza i raportowanie projektu ................................................................................... 245
Rozdziaä 19. TUTOS, czyli efektywna praca zespoäowa ...................................... 247
FunkcjonalnoĞü TUTOS ............................................................................................... 248
Instalacja komponentów bazy danych i serwera WWW ............................................... 248
Instalacja rĊczna ..................................................................................................... 249
Instalacja pakietowa ............................................................................................... 253
Pakiet MySQL GUI Tools ...................................................................................... 254
Instalacja TUTOS ......................................................................................................... 255
Rozpakowanie skryptów ........................................................................................ 255
Konfiguracja PHP .................................................................................................. 256
Konfiguracja pustej bazy danych dla TUTOS ........................................................ 256
Dostosowanie skryptu instalacyjnego TUTOS ....................................................... 259
Konfiguracja Apache dla TUTOS .......................................................................... 260
Dostosowanie pliku apache.conf ............................................................................ 260
TuĪ przed instalacją ................................................................................................ 260
Instalacja TUTOS — krok po kroku ...................................................................... 261
Obsáuga systemu TUTOS ....................................................................................... 263
Dodatki ..................................................................................... 265
Dodatek A Joint Application Design ............................................................... 267
Dodatek B Programowanie ekstremalne
wobec metod wytwórczych tradycyjnych ....................................... 271
Metody tradycyjne ........................................................................................................ 271
Programowanie ekstremalne ......................................................................................... 273
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 275
Dodatek C Agile development (na przykäadzie scrum) ..................................... 277
Skorowidz .................................................................................... 281
Rozdziaä 17.
GanttProject, czyli proste
harmonogramowanie
GanttProject jest elegancką, áatwą w instalacji i dostĊpną dla wielu systemów (Win-
dows, Mac OS X, Linux) aplikacją typu desktop1 do projektowania harmonogramów.
Program moĪna pobraü ze strony http://ganttproject.biz i z tego, co zdąĪyáem zauwa-
Īyü, jest on doĞü czĊsto aktualizowany i posiada dobre wsparcie producenta (dokumen-
tacja, moĪliwoĞü zgáaszania báĊdów przy pomocy specjalnego forum).
Instalując program w systemie Mac OS X, po otwarciu pliku DMG musimy jedynie
wrzuciü ikonĊ programu do folderu Programy. W systemie Windows zobaczymy juĪ
klasycznego „czarodzieja”, z opcjami wyboru. NajwaĪniejszą opcją jest ‘Open Micro-
soft Project files’ (rysunek 17.1).
Rysunek 17.1.
Instalacja programu
GanttProject
1 To znaczy rezydującą na komputerze uĪytkownika i stanowiącą niezaleĪną aplikacjĊ, wyposaĪoną
w caáą logikĊ i funkcje biznesowe.
220
CzöĈè II i Darmowe oprogramowanie do zarzñdzania projektami
Jak áatwo siĊ domyĞleü, opcja ta pozwala na otwieranie harmonogramów tworzonych
w programie Microsoft Project.
Tak jak wspomniaáem w poprzednim rozdziale, program wspiera jĊzyk polski. Przeáą-
czenie jĊzyka aplikacji jest dostĊpne poprzez menu Edit/Settings/Languages. W ostat-
niej wersji widocznej na WWW (2.0.8)2 ustawienie jĊzyka polskiego tylko czĊĞciowo
przestawiaáo aplikacjĊ na nasz jĊzyk, co byáo na pewno báĊdem, gdyĪ inne jĊzyki byáy
obsáugiwane poprawnie. Z tego powodu ekrany programu pokazane w tym rozdziale
zostaáy przygotowane z uĪyciem wersji 2.0.7, która poprawnie i w peáni obsáugiwaáa
polskie komunikaty i etykiety ekranowe.
Program GanttProject omówiĊ poprzez seriĊ prostych üwiczeĔ, które zilustrują wiĊk-
szoĞü jego gáównych funkcji. Opis jest przeznaczony dla osób obytych z obsáugą progra-
mów wyposaĪonych w menu i potrafiących obsáugiwaü myszkĊ — nie bĊdĊ w związku
z tym táumaczyá kaĪdego szczegóáu, np. zasad otwierania i zapisywania dokumentów
na dysku twardym, pominĊ teĪ opis drukowania dokumentów — wszystkie niezbĊdne
czynnoĞci są proste, gdyĪ program nie jest bardzo skomplikowany.
Rozpoczynamy nowy projekt
Pewną manierą programów do tworzenia harmonogramów (ang. schedule) jest nazy-
wanie przetwarzanych harmonogramów, wáącznie ze wszystkimi informacjami dodat-
kowymi, nazwą „projekt”. Jest to oczywiĞcie semantyczne naduĪycie, bowiem projekt,
w rozumieniu uĪywanym w tej ksiąĪce, jest bardzo szerokim pojĊciem, które obejmu-
je aspekty techniczne, organizacyjne i narzĊdziowe. Harmonogram budowany w pro-
gramie takim jak GanttProject jest oczywiĞcie elementem potrzebnym, ale nie wyczer-
puje wszystkiego, co jest potrzebne kierownikowi! (W szczególnoĞci projekty mogą
uĪywaü kilku harmonogramów w zaleĪnoĞci od swoich potrzeb rozliczeniowo-kontro-
lingowych!).
Aby utworzyü nowy harmonogram, naleĪy z menu wybraü Projekt/Nowy i przejĞü przez
kilka wstĊpnych kroków „czarodzieja” (rysunek 17.2).
Nazwa projektu podawana w polu Nazwa nie jest jeszcze nazwą pliku na dysku, tĊ
ustalimy dopiero podczas próby zapisu (Projekt/Zapisz albo próba zamkniĊcia okna
aplikacji).
Program po uruchomieniu automatycznie wyĞwietla widok diagramu Gantta (
).
WBS
Po utworzeniu „projektu” moĪemy juĪ definiowaü zadania i zasoby, ewentualnie za-
áadowaü dane o zadaniach z zewnĊtrznych plików.
2 Ta wersja byáa aktywna na WWW w czasie pisania tej ksiąĪki.
Rozdziaä 17. i GanttProject, czyli proste harmonogramowanie
221
Rysunek 17.2.
Instalacja
programu
GanttProject
GanttProject wspomaga importowanie gotowych danych z kilku Ĩródeá:
Innych plików stworzonych w programie GanttProject.
Plików tekstowych zawierających listĊ zadaĔ (wyáącznie nazwy, bez struktury
kodów WBS).
Plików Microsoft Project.
Import danych wywoáujemy przy pomocy polecenia menu Projekt/Importuj.
Rysunek 17.3 pokazuje efekt importu listy zadaĔ z pliku tekstowego. Jest to doĞü pro-
sty mechanizm, ale na samym początku projektu moĪe okazaü siĊ doĞü przydatny.
Rysunek 17.3.
Importowanie
danych
do programu
GanttProject
222
CzöĈè II i Darmowe oprogramowanie do zarzñdzania projektami
Przed dokonaniem importu program zapyta, czy scaliü importowane dane z bieĪącym
projektem.
Po wczytaniu do programu GanttProject pliku Microsoft Project naleĔy bardzo uwaĔ-
nie przejrzeè zaleĔnoĈci i dane o zasobach — zdarza siö, Ĕe pewne informacje sñ
przeliczane nieprawidäowo i naleĔy dokonaè röcznych korekt.
Aby zdefiniowaü nowe zadanie w harmonogramie, wystarczy nacisnąü skrót klawiszo-
wy Ctrl+T3 lub wybraü z menu Zadania polecenie Nowe zadanie. Dziaáa oczywiĞcie
takĪe kontekstowe menu podrĊczne (w dalszych opisach bĊdĊ juĪ pomijaá tĊ oczywi-
stą informacjĊ).
Budowa harmonogramu polega gáównie na tworzeniu i edycji zadaĔ, dlatego warto
nauczyü siĊ sprawnych metod tworzenia poĪądanych ukáadów:
Podwójne klikniĊcie w nazwĊ zadania pozwala na szybką zmianĊ jego nazwy.
Przed wywoáaniem komendy Ctrl+T kliknij wiersz, za którym program
powinien wstawiü nowe zadanie.
Prawy klawisz myszki wywoáuje menu kontekstowe oferujące komendy
uáatwiające aranĪowanie listy, np. pozwalające na przesuwanie zadania w dóá
lub w górĊ.
Tworzenie listy zadaĔ jest pokazane na rysunku 17.4. Zanim zaczniesz tworzyü zadania,
przypomnij sobie zasady tworzenia WBS i konstruowania harmonogramów opisane
w rozdziale 4.
Rysunek 17.4.
Konstruowanie
listy zadaĔ
w GanttProject
3 W systemie Mac OS uĪyj klawisza command zamiast Ctrl (ten komentarz jest w dalszej czĊĞci
rozdziaáu pomijany).
Rozdziaä 17. i GanttProject, czyli proste harmonogramowanie
223
Pamiötajmy, aby nie definiowaè zbyt wczeĈnie i zbyt wielu zaleĔnoĈci pomiödzy za-
daniami, gdyĔ bardzo utrudniajñ one optymalizowanie harmonogramu. Przykäady
w tej ksiñĔce celowo zawieraäy kilka lub kilkanaĈcie zadaþ, prawdziwy projekt moĔe
ich mieè kilkaset i zapanowanie nad takñ iloĈciñ danych jest wyzwaniem nie tylko
z zakresu kompetencji kierownika projektów, ale i z zakresu obsäugi programu!
Szybkie wprowadzanie parametrów zadaþ
Bardziej záoĪone cechy zadaĔ moĪna modyfikowaü przy pomocy specjalnego okienka
Zadania/WáaĞciwoĞci zadania (takĪe przycisk
). Okienko to jest jednak niewygod-
ne przy bardziej „masowych” modyfikacjach, np. szybkich regulacjach czasów trwania
zadaĔ lub dat realizacji. Na szczĊĞcie program pozwala wiele z tych czynnoĞci wykonaü
wprost na ekranie, bezpoĞrednio w tabelce listy zadaĔ. Wystarczy w tym celu wyĞwie-
tliü dodatkowe kolumny, które pozwalają uzyskaü dostĊp do dodatkowych atrybutów
zadaĔ (rysunek 17.5).
Rysunek 17.5.
WyĞwietlanie
dodatkowych
kolumn
w programie
GanttProject
Edycja treĞci w dowolnej komórce jest zbliĪona do pracy z arkuszem kalkulacyjnym,
wystarczy kliknąü interesujący nas wpis i zacząü nadpisywaü poprzednią treĞü. Bez-
poĞrednia edycja danych w tabeli okazuje siĊ nie doĞü, Īe wygodna, to jeszcze jest
ona zdecydowanie mniej podatna na báĊdy (porównaj np. zaznaczanie zadaĔ mysz-
ką i definiowanie zaleĪnoĞci pomiĊdzy zadaniami bardzo oddalonymi od siebie na
ekranie; tutaj, aby zdefiniowaü zaleĪnoĞü, wystarczy wpisaü numery zadaĔ w komór-
ce Poprzednicy zadania zaleĪnego od innych). Tabelka jest równieĪ idealna do szyb-
kiego wpisywania czasów trwania zadaĔ.
Praca przy uĔyciu myszki
Podczas przeksztaácania WBS w harmonogram bĊdziemy czĊsto regulowali poáoĪenie
zadaĔ na diagramie Gantta, czyli datĊ rozpoczĊcia i dáugoĞü. CzynnoĞci te moĪna oczy-
wiĞcie áatwo wykonaü przy uĪyciu myszki. Wystarczy umieĞciü wskaĨnik myszki na
224
CzöĈè II i Darmowe oprogramowanie do zarzñdzania projektami
lewej lub prawej krawĊdzi paska zadania, poczekaü, aĪ zmieni ksztaát na
, i wtedy
chwyciü i przeciągnąü krawĊdĨ w lewo lub w prawo. Trzeba tylko uwaĪaü, aby kursor
, gdyĪ wówczas podczas przeciągania myszką moĪna ustaliü
nie przybraá ksztaátu
wyáącznie procent wykonania zadania (na wykresie Gantta w pasku zadania pojawi
siĊ czarna, gruba linia, np.
, do momentu zwolnienia przycisku myszki).
ZaleĔnoĈci i inne atrybuty zadaþ
Prawdziwy harmonogram posiada szereg zaleĪnoĞci pomiĊdzy zadaniami, które bu-
dują jako caáoĞü logikĊ realizacji projektu. Kierownik projektu jest w stanie wprowa-
dziü do harmonogramu wáaĞnie przy pomocy zaleĪnoĞci zaáoĪenia realizacyjne, które
opisywane sáownie mogáyby zostaü áatwo pominiĊte, natomiast na diagramie Gantta
precyzyjnie wyjaĞniają zalecany przebieg projektu. ZaleĪnoĞci moĪna wprowadzaü na
kilka sposobów (rysunek 17.6):
W ukáadzie tabelarycznym, wpisując w kolumnie Poprzednicy numery zadaĔ
(kolumna ID) poprzedzające zadanie bieĪące.
Na diagramie Gantta (prawy panel programu), klikając zadanie początkowe
i przeciągając strzaákĊ, która siĊ pojawi przy kursorze myszki, na zadanie
docelowe.
Zaznaczaj zadania na ekranie myszką, klawiszem Shift i Ctrl, a nastĊpnie
kliknij przycisk
(Poáącz zadania).
Rysunek 17.6.
Wprowadzanie
zaleĪnoĞci miĊdzy
zadaniami
Podane wyĪej sposoby są najprostsze i naleĪy je stosowaü do szybkiego wprowadzania
zaleĪnoĞci typu Finish-Start. UsuniĊcie zaleĪnoĞci nie jest trudne, wystarczy zaznaczyü
zadanie bĊdące w relacji z innym i kliknąü przycisk
(Rozdziel zadania).
Co jednak robiü, gdy zaleĪy nam na innych typach zaleĪnoĞci? W takim przypadku
musimy wywoáaü okienko WáaĞciwoĞci zadania (przycisk
) i dokonaü poĪądanej
modyfikacji typu relacji na zakáadce ZaleĪnoĞci (rysunek 17.7).
Jak áatwo zauwaĪyü, okienko pozwala równieĪ wprowadzaü opóĨnienia (ang. Lag),
ewentualnie uáatwia teĪ usuwanie zbĊdnych zaleĪnoĞci (czerwony krzyĪyk).
Rozdziaä 17. i GanttProject, czyli proste harmonogramowanie
225
Rysunek 17.7.
Zmiana typu
zaleĪnoĞci
pomiĊdzy
zadaniami
Zaawansowane atrybuty zadaþ
Typowe zadanie w harmonogramie projektowym posiada zazwyczaj na tyle duĪo istot-
nych atrybutów, Īe „zagracanie” tabelki widocznej na ekranie nowymi kolumnami mija
siĊ na dáuĪszą metĊ z celem, jakim jest wygoda pracy. Na szczĊĞcie wszystkie atrybu-
ty zadania moĪna edytowaü poprzez wygodną formatkĊ, którą wywoáujemy, klikając
(Zadania/WáaĞciwoĞci zadania, zakáadka Ogólne) — rysunek 17.8). For-
przycisk
matka jest kontekstowa, to znaczy wczeĞniej naleĪy wskazaü zadanie, a dopiero póĨ-
niej ją wyĞwietliü.
Rysunek 17.8.
Zaawansowane
atrybuty zadania
Na pozostaáych zakáadkach moĪna definiowaü zaleĪnoĞci (omówione wczeĞniej) i za-
soby, o których opowiem w kolejnym punkcie.
Rzadziej uĪywane:
Zakáadka Notatki pozwala na opisanie zawartoĞci zadania, niestety wyáącznie
w formie tekstowej (brak moĪliwoĞci formatowania i wklejania zaáączników).
Zakáadka Dodatkowe kolumny pozwala na wprowadzenie do tabeli w lewym
panelu programu kolumny, której nazwĊ i typ danych (np. Text, Integer,
Double, Data…) moĪemy doĞü dowolnie okreĞliü. Brak wartoĞci wyliczalnych
w praktyce czyni tĊ funkcjonalnoĞü raczej bezuĪyteczną.
226
CzöĈè II i Darmowe oprogramowanie do zarzñdzania projektami
Zbyt skomplikowane zaleĔnoĈci pomiödzy zadaniami i ograniczenia kalendarzowe
mogñ uniemoĔliwiaè röczne przestawianie zadaþ na diagramie Gantta!
Zasoby
Wiedząc, jak skonstruowaü w programie GanttProject strukturĊ WBS (tutaj tylko jako
listĊ zadaĔ, ewentualnie zhierarchizowaną) i sam harmonogram, moĪemy przejĞü do
definiowania zasobów i ich przypisywania do zadaĔ.
Program GanttProject zakáada jeden typ zasobów, osobowy. Jest to pewne ogranicze-
nie i w záoĪonych projektach zapewne moĪe sprawiü nieco káopotów. Aby definiowaü
zasoby, naleĪy na ekranie gáównym zmieniü widok z Gantt (
).
) na Osoby (
Utworzenie nowego zasobu przypomina zdefiniowanie nowego zadania (rysunek 17.9):
MoĪna wybraü z menu Osoby polecenie Nowa osoba.
DostĊpna jest identyczna komenda z menu podrĊcznego (prawy klawisz
myszki).
Rysunek 17.9.
Definiujemy nowy
zasób osobowy
Po zdefiniowaniu osoby moĪesz ją dodaü na peány (100 ) lub kawaáek etatu do wy-
branego zadania (zadaĔ) — parametr ObciąĪenie. PamiĊtaj, Īe realistycznie w danym
momencie jedna osoba moĪe uczestniczyü w kilku zadaniach pod warunkiem, Īe so-
bie z nimi poradzi (np. suma zadaĔ w danym okresie jest równa mniej wiĊcej 100
lub teĪ pewne zadania zostaáy wczeĞniej nadgonione).
Widok Osoby oferuje, po zdefiniowaniu zasobów i przydzieleniu ich do zadaĔ, moĪ-
liwoĞü oceny stopnia przeciąĪenia zasobów (rysunek 17.10 — patrz Janko Muzykant
w dniach 26 i 27 listopada).
Rozdziaä 17. i GanttProject, czyli proste harmonogramowanie
227
Rysunek 17.10.
Analiza
przeciąĪenia
zasobów
Wyglñd wykresu
Gdy juĪ wprowadzimy do harmonogramu zadania, zdefiniujemy zasoby i zaleĪnoĞci,
zaczyna siĊ codzienna praca związana z jego aktualizacją, np. wprowadzaniem postĊ-
pu realizacji (dla uáatwienia program wyĞwietli czarny pasek postĊpu w Ğrodku paska
zadania). Wiesz juĪ, jak wyĞwietliü dodatkowe kolumny w tabeli zadaĔ (rysunek 17.5).
Tabela zadaĔ zachowuje siĊ podobnie jak arkusz kalkulacyjny, w szczególnoĞci moĪ-
na w niej regulowaü szerokoĞci kolumn, chwytając myszką przerwy pomiĊdzy nimi.
Niestety, brakuje funkcji automatycznego dopasowywania do zawartoĞci, znanej z wie-
lu arkuszy kalkulacyjnych.
Podobnie, wykres Gantta równieĪ moĪe zostaü dopasowany do naszych potrzeb. Aby
zmieniü standardowe ustawienia sposobu wyĞwietlania wykresu, kliknij prawym kla-
wiszem myszki w jego obszarze i z menu podrĊcznego wybierz polecenie Parametry
wykresu (rysunek 17.11).
Rysunek 17.11.
Personalizacja
wykresu Gantta
Szczególnie uĪyteczną funkcją jest wzbogacenie wykresu o nazwy zadaĔ lub nazwy
przypisanych osób (zasobów).
Analiza projektu
GanttProject nie posiada zbyt wielu zaawansowanych moĪliwoĞci, ale na szczĊĞcie
oferuje dwie funkcje niezbĊdne kaĪdemu kierownikowi projektu:
228
CzöĈè II i Darmowe oprogramowanie do zarzñdzania projektami
Analiza przebiegu ĞcieĪki krytycznej — aby ją wyĞwietliü, naciĞnij
przycisk
; program zaznaczy innym stylem zadania na wykresie Gantta4.
Porównywanie stanów projektu (uproszczona analiza baseline) — aby zapisaü
. Po wprowadzeniu zmian moĪesz
aktualny stan projektu, naciĞnij przycisk
porównaü stan obecny z zapisanym stanem projektu, naciskając przycisk
(rysunek 17.12).
Rysunek 17.12.
Analiza zmian
w projekcie
Zaawansowane opcje programu
GanttProject pozwala na dostosowanie sposobu dziaáania wielu swoich funkcji przy
pomocy kilku klikniĊü myszką. Otwórz okienko Edycja/Parametry i sprawdĨ, które
opcje bĊdą przydatne dla Ciebie:
Zmiana jĊzyka programu.
Preferencje wyglądu diagramu Gantta (pokazane takĪe w poprzednim
punkcie) i menu.
Opcje eksportowania danych.
Zdefiniowanie nowej „roli”, która bĊdzie do dyspozycji podczas definiowania
zasobów (np. „analityk”).
Dane serwera ftp uĪywanego do publikowania danych na serwerze WWW
(w przypadku tak prostego programu jak GanttProject jest to funkcja nieco
na wyrost, ale pamiĊtajmy, Īe program stale siĊ rozwija!).
4 Program posiada takĪe widok diagramu sieciowego PERT, ale bez peánej obsáugi wspóáczynników
potrzebnych w analizie PERT.
Pobierz darmowy fragment (pdf)