Darmowy fragment publikacji:
MONOGRAFIE PRAWNICZE
ZGODA NA UDZIELENIE
ŚWIADCZENIA
ZDROWOTNEGO
UJĘCIE
WEWNĄTRZSYSTEMOWE
BEATA JANISZEWSKA
Wydawnictwo C. H. Beck
MONOGRAFIE PRAWNICZE
BEATA JANISZEWSKA • ZGODA NA UDZIELENIE ŚWIADCZENIA
ZDROWOTNEGO. UJĘCIE WEWNĄTRZSYSTEMOWE
Polecamy nasze publikacje:
Przemysław Feliga
STANOWISKO PRAWNE SYNDYKA W PROCESIE
DOTYCZĄCYM MASY UPADŁOŚCI
Jarosław Zagrodnik
MODEL INTERAKCJI POSTĘPOWANIA PRZYGOTOWAWCZEGO
ORAZ POSTĘPOWANIA GŁÓWNEGO W PROCESIE KARNYM
Krzysztof Kozłowski
PRAWO ŁASKI PREZYDENTA RP. HISTORIA. REGULACJA.
PRAKTYKA
Paweł Daniluk
PRZESTĘPSTWA PODOBNE W POLSKIM PRAWIE KARNYM
Jacek Bąk (red.), Aleksandra Stepanów
EUROPEJSKIE PRAWO FINANSOWE
Paweł Daniel
WSTRZYMANIE WYKONANIA AKTU LUB CZYNNOŚCI
W POSTĘPOWANIU SĄDOWOADMINISTRACYJNYM
Piotr Horosz
WIERZYTELNOŚCI ZABEZPIECZONE PRAWAMI
ZASTAWNICZYMI W UPADŁOŚCI
Justyna Kurek
OCHRONA PRZED NIEZAMÓWIONĄ KORESPONDENCJĄ
W KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ
www.ksiegarnia.beck.pl
ZGODA NA UDZIELENIE
ŚWIADCZENIA
ZDROWOTNEGO
UJĘCIE
WEWNĄTRZSYSTEMOWE
BEATA JANISZEWSKA
WYDAWNICTWO C. H. BECK
WARSZAWA 2013
Wydawca: Natalia Adamczyk
Recenzja naukowa:
Prof. dr hab. Lech K. Paprzycki
Prof. dr hab. Eleonora Zielińska
Publikacja dofinansowana ze środków
Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
© Wydawnictwo C. H. Beck 2013
Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o.
ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa
Skład i łamanie: Wydawnictwo C. H. Beck
Druk i oprawa: Elpil, Siedlce
ISBN 978-83-255-5374-6
ISBN e-book 978-83-255-5375-3
Spis treści
Przedmowa ..........................................................................................................................
IX
Wykaz skrótów .................................................................................................................... XI
Wykaz literatury .................................................................................................................XII
Wprowadzenie ....................................................................................................................
1
Rozdział 1. Zgoda w ujęciu wcześniej obowiązujących aktów prawnych. ..............
9
§.1... Wprowadzenie.......................................................................................................
9
§.2... Rozporządzenie.Prezydenta.Rzeczypospolitej.z.22.3.1928.r..o.zakładach.
leczniczych.............................................................................................................
I...Uwagi.ogólne..............................................................................................
II...Ocena.potrzeby.operacji...........................................................................
III...Przesłanka.wieku.pacjenta.......................................................................
I...Odstąpienie.od.uzyskania.zgody.............................................................
...Odmowa.zgody.na.operację.....................................................................
I..Żądanie.wypisania.chorego.ze.szpitala...................................................
.
.
.
.
.
.
. II..Zgoda.na.wykonanie.operacji.w.pozostałych.zakładach.
10
10
14
16
22
27
31
leczniczych..................................................................................................
§.3... Rozporządzenie.Prezydenta.Rzeczypospolitej.z.25.9.1932.r..
o.wykonywaniu.praktyki.lekarskiej...................................................................
I...Uwagi.ogólne..............................................................................................
II...Wymaganie.zgody.na.zabieg.operacyjny...............................................
III...Dopuszczalność.wykonania.operacji.pomimo.niedysponowania.
.
.
.
zgodą............................................................................................................
I..Uprzednia.zgoda.na.zabieg.operacyjny...................................................
.
..Forma.oświadczenia.o.zgodzie.................................................................
.
.
I..Odstąpienie.od.leczenia.i.prawny.obowiązek.udzielenia.pomocy.....
. II..Nadzór.nad.decyzjami.prawnych.zastępców.........................................
§.4... Ustawa.z.28.10.1950.r..o.zawodzie.lekarza........................................................
I...Uwagi.ogólne..............................................................................................
II...Zgoda.na.wykonanie.zabiegu.operacyjnego..........................................
III...Uprzedniość.zgody.na.zabieg.operacyjny..............................................
I..Forma.wyrażenia.zgody.............................................................................
..Faktyczny.opiekun......................................................................................
.
.
.
.
.
33
35
35
38
42
43
45
45
51
57
57
60
64
65
66
Spis treści
.
I..Stan.nieprzytomności.pacjenta................................................................
. II..Dopuszczalność.wykonania.operacji.pomimo.braku.zgody...............
. III..Zakres.stosowania.przepisów.rozporządzenia.z.1928.r..
o.zakładach.leczniczych............................................................................
IX..Zgoda.na.zabieg.operacyjny.–.uwarunkowania.podmiotowe.............
X..Ocena.potrzeby.zabiegu.operacyjnego....................................................
XI...Stosowanie.art..17.ustawy.z.1950.r..po.wejściu.w.życie.Kodeksu.
72
76
80
82
85
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
92
cywilnego....................................................................................................
. XII..Zgoda.małoletniego.pacjenta....................................................................
96
. XIII..Nadzór.nad.czynnościami.przedstawicieli.ustawowych...................... 104
. XI..Podsumowanie............................................................................................ 113
Rozdział 2. Ustawa z 19.8.1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. ..................... 125
§.1... Wprowadzenie....................................................................................................... 125
§.2... Zgoda.pacjenta.psychiatrycznego....................................................................... 137
I...Uwagi.ogólne.............................................................................................. 137
II...Osoba.z.zaburzeniami.psychicznymi..................................................... 141
III...Rzeczywista.zdolność.zrozumienia.informacji.................................... 144
I..Informacje.przekazywane.pacjentowi..................................................... 148
..Swobodne.wyrażenie.zgody...................................................................... 158
I..Odmowa.zgody............................................................................................ 170
§.3... Zgoda.na.dokonanie.czynności.postępowania.leczniczego........................... 183
I...Uwagi.ogólne.............................................................................................. 183
1..Podmiotowe.aspekty.zgody.................................................................. 183
2..Sytuacja.osób.ubezwłasnowolnionych.częściowo............................ 186
3..Przedmiotowe.aspekty.zgody.............................................................. 193
II...Badanie.psychiatryczne............................................................................. 194
III...Przyjęcie.do.szpitala.psychiatrycznego.................................................. 209
1...Uwagi.wstępne...................................................................................... 209
2...Przyjęcie.do.szpitala.psychiatrycznego.za.zgodą............................ 213
3...Podmiotowy.zakres.stosowania.art..22.ust..2.ZdrPsychU............. 217
4...Niezdolność.do.wyrażenia.zgody...................................................... 223
5...Niezdolność.do.wyrażenia.stosunku.do.hospitalizacji.
i.leczenia................................................................................................. 248
6...Sprzeciw.wobec.przyjęcia.do.szpitala.psychiatrycznego.(art..22.
ust..2c.ZdrPsychU)............................................................................... 253
7... Sprzeczność.oświadczeń.przedstawiciela.ustawowego.
i.pacjenta................................................................................................ 270
8...Zgoda.sądu.opiekuńczego.–.art..22.ZdrPsychU.............................. 294
I..Przymusowe.przyjęcie.do.szpitala........................................................... 311
.
I
Spis treści
1...Uwagi.wstępne...................................................................................... 311
2...Przyjęcie.w.trybie.nagłym................................................................... 317
A..Uwagi.wstępne................................................................................. 317
B..Przesłanki.hospitalizacji.psychiatrycznej.w.trybie.nagłym..... 323
C..Przesłanka.„bez.zgody.wymaganej.w.art..22”............................ 325
D..Czynności.towarzyszące.przymusowej.hospitalizacji.
psychiatrycznej................................................................................ 331
3...Przyjęcie.w.trybie.wyłącznie.wnioskowym..................................... 338
.
.
...Czynności.lecznicze.względem.osób.z.zaburzeniami.
psychicznymi.............................................................................................. 347
1...Uwagi.ogólne......................................................................................... 347
2...Zgoda.osoby.z.zaburzeniami.psychicznymi.na.czynności.
lecznicze................................................................................................. 353
A..Domniemanie.faktyczne.„zgody.na.leczenie”............................ 358
B..Czynność.lecznicza.jako.przedmiot.zgody.................................. 361
3...Leczenie.w.szpitalu.psychiatrycznym.bez.zgody............................ 374
A..Podmiotowe.aspekty.stosowania.art..33.ZdrPsychU................ 376
B..Przedmiotowe.aspekty.stosowania.art..33.ZdrPsychU.............. 385
I..Podsumowanie............................................................................................ 397
Rozdział 3. Ustawa z 5.12.1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz
.
.
.
.
.
ustawa z 6.11.2009 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. ............ 403
§.1... Wprowadzenie....................................................................................................... 403
§.2... Uwarunkowania.prawnej.doniosłości.zgody.na.udzielenie.świadczenia.
zdrowotnego.......................................................................................................... 409
I...Uwagi.ogólne.............................................................................................. 409
II...Obowiązek.informacyjny......................................................................... 415
III...Niezdolność.do.świadomego.wyrażenia.zgody.................................... 432
§.3..S.truktura.podmiotowa.zgody.na.udzielenie.świadczenia.zdrowotnego....... 445
I...Uwagi.ogólne.............................................................................................. 445
II...Podmioty.uprawnione.do.wyrażenia.zgody.......................................... 456
1...Pacjent.jako.podmiot.uprawniony.do.wyrażenia.zgody................ 456
2...Pacjent.ubezwłasnowolniony.częściowo........................................... 458
3...Pacjent.chory.psychicznie.lub.upośledzony.umysłowo................. 471
4...Pacjent.małoletni.................................................................................. 476
5...Pacjent.ubezwłasnowolniony.całkowicie......................................... 488
6...Przedstawiciel.ustawowy..................................................................... 499
A..Zgoda.podwójna.............................................................................. 504
B..Nadzór.nad.decyzjami.medycznymi.przedstawiciela.
ustawowego...................................................................................... 510
II
Spis treści
C..Stosowanie.art..34.ust..6.ZawLekU............................................... 528
7... Opiekun.faktyczny............................................................................... 546
§.4... Zgoda.i.zezwolenie.sądu.opiekuńczego............................................................. 564
§.5... Sprzeciw.co.do.udzielenia.świadczenia.zdrowotnego..................................... 577
I...Uwagi.ogólne.............................................................................................. 577
II...Systemowe.założenia.prawa.pacjenta.do.wyrażenia.sprzeciwu......... 583
III...Uwarunkowania.podmiotowe.praw.pacjenta.do.wyrażenia.
.
.
.
sprzeciwu..................................................................................................... 611
I..Pacjent.małoletni........................................................................................ 627
.
..Pacjent.ubezwłasnowolniony.całkowicie................................................ 630
.
.
I..Pacjent.ubezwłasnowolniony.częściowo................................................. 634
. II..Pacjent.chory.psychicznie.lub.upośledzony.umysłowo........................ 641
§.6... Wykonanie.czynności.bez.zgody.pacjenta,.przedstawiciela.ustawowego.
.
.
.
bądź.sądu.opiekuńczego...................................................................................... 646
I...Uwagi.ogólne.............................................................................................. 646
II...Artykuł.33.ZawLekU................................................................................. 653
1...Zakres.stosowania.art..33.ZawLekU................................................. 653
2...Pojęcie.braku.zgody.pacjenta.............................................................. 660
3...Znaczenie.czynników.stanu.zdrowia.i.wieku.pacjenta.................. 666
4...Niemożliwość.porozumienia.się.z.przedstawicielem.
ustawowym............................................................................................ 673
5..Stosowanie.art..19.PrPacjU.................................................................. 680
III...Artykuł.34.ust..7.ZawLekU...................................................................... 685
1...Zakres.stosowania.art..34.ust..7.ZawLekU....................................... 685
2...Udzielenie.świadczenia.zdrowotnego.„bez.zgody”......................... 687
3...Brak.zezwolenia.sądu.opiekuńczego................................................. 699
4...Pozycja.prawna.pacjenta..................................................................... 708
5...Działanie.bez.zgody.a.ustawowy.obowiązek.niesienia.pomocy.
.
lekarskiej................................................................................................ 713
I...Podsumowanie........................................................................................... 715
Uwagi końcowe. ................................................................................................................... 719
Indeks rzeczowy. ................................................................................................................. 725
III
Przedmowa
1..W.dziedzinie.prawa.medycznego.szczególnie.silnie.odczuwane.są.skutki.zachodzą-
cych.współcześnie.procesów.społecznych,.wywołujących.konieczność.stosownej.modyfi-
kacji.systemu.normatywnego..Szybki.rozwój.nauk.medycznych.oraz.przeobrażenia.spo-
łeczne.powodują.wzrost.oczekiwań.ludzi.co.do.komfortu.życia.w.tych.jego.przejawach,.
które.wiążą.się.z.zachowaniem.lub.przywróceniem.dobrego.stanu.zdrowia..Eksponowaniu.
znaczenia.autonomii.woli.człowieka.w.sferze.opieki.medycznej.towarzyszy.niejednokrotnie.
przekonanie,.że.lekarz.świadczy.usługi.zaspokajające.potrzeby,.a.nawet.życzenia.pacjen-
ta..Pomimo.zatem.że.elementem.niejako.pierwotnym.pozostaje.w.tej.sferze.tradycyjnie.
relacja.lekarza.z.osobą.potrzebującą.pomocy,.trzeba.uwzględnić,.iż.w.różnych.okresach.
rozwoju.społecznego.jest.to.jakościowo.nowa.relacja.lekarza.i.pacjenta.„swoich.czasów”,.
a.obecnie.–.„obywateli.XXI.wieku”.
Złożone.zjawiska.zachodzące.w.związku.z.udzielaniem.świadczeń.zdrowotnych.mają.
swój.istotny.aspekt.prawny..Stają.się.podstawą.do.kształtowania,.niejednokrotnie.również.
bardzo.złożonych,.rozwiązań.legislacyjnych..Temu.stanowi.sprzyja.nieunikniona.indywidu-
alizacja,.a.w.pewnym.sensie.–.także.swoista.relatywizacja.wartości,.które.miałyby.decydo-
wać.o.wewnętrznym,.aksjologicznym.porządku.zasad.wykonywania.czynności.leczniczych..
W.sytuacjach.bowiem.prawnomedycznych.żadna.z.wartości.(życie,.zdrowie,.wolność).
nie.jest.uznawana.za.bezwzględną..Relacje.między.nimi.mogą.być.odmiennie.postrzega-
ne.z.perspektywy.interesów.wspólnotowych.i.indywidualnych..Ponadto,.za.uzasadnione.
przyjmuje.się.stopniowanie.intensywności.udzielanej.im.ochrony..W.szczególności,.zakres.
autonomii.decyzji.oddziałujących.na.ochronę.zdrowia.człowieka.może.być.uzależniony.od.
cech.pacjenta.(jego.małoletności,.dotknięcia.określonymi.niedomaganiami.psychicznymi).
lub.uwarunkowań,.w.których.zachodzi.potrzeba.podjęcia.interwencji.medycznej..
2..Wszystkie.te.czynniki.powodują,.że.bardzo.trudne.jest.normatywne.ukształtowa-
nie.instytucji,.które.realizowałyby.ideę.ochrony.sytuacji.prawnej.zarówno.pacjenta,.jak.
i.lekarza.udzielającego.mu.pomocy..W.konsekwencji.także.na.etapie.stosowania.prawa.
złożonym.zadaniem.pozostaje.dokonanie.wykładni,.z.której.wyłaniałby.się.spójny.obraz.
systemu.zgody.na.udzielenie.świadczenia.zdrowotnego..
Przedstawione.w.pracy.wyniki.takiej.analizy.traktuję.jako.propozycję.określonego.uję-
cia.koncepcji.zgody.w.podstawowych,.„ustrojowych”.aktach.prawnomedycznych..Sposób.
argumentacji.stanowisk.ma.pozwolić.Czytelnikom.na.weryfikację.założeń.i.kierunków.tego.
wnioskowania..Wartością.jest.bowiem,.moim.zdaniem,.także.wymiana.poglądów.w.dążeniu.
do.wypracowania.modelu.prawnych.uwarunkowań.wykonywania.czynności.leczniczych..
Oczekują.tego.pacjenci.i.lekarze,.a.także.sądy,.zwłaszcza.sądy.opiekuńcze,.które.zmagają.
się.z.trudnościami.rozstrzygania.o.podjęciu.interwencji.medycznych.bez.zgody,.a.niejed-
nokrotnie.nawet.–.wbrew.woli.pacjenta.lub.jego.przedstawiciela.ustawowego..
IX
Przedmowa
3..W.związku.z.pracą.nad.zagadnieniami.wewnątrzsystemowego.ujęcia.zgody.na.wy-
konanie.świadczenia.zdrowotnego.swego.wsparcia.udzieliło.mi.wiele.osób.
Serdecznie.dziękuję.Panu.Prof..dr..hab..J. Błeszyńskiemu.za.pomoc.w.przygotowaniu.
oraz.wydaniu.monografii..Jest.dla.mnie.od.lat.wielką.wartością.nie.tylko.życzliwość.Pana.
Profesora,.lecz.także.ukształtowane.postawą.Pana.Profesora.przekonanie,.że.w.każdej.sy-
tuacji.można.liczyć.na.wysłuchanie.i.mądrą.radę..
Dziękuję.Pani.Prof..dr.hab..E. Zielińskiej.i.Panu.Prof..dr..hab..L. Paprzyckiemu.za.lek-
turę.pracy.i.podzielenie.się.ze.mną.konstruktywnymi.uwagami.na.temat.wywodów.opra-
cowania..Jestem.bardzo.wdzięczna,.że.pomimo.poważnych,.absorbujących.obowiązków.
zawodowych,.Pani.Profesor.i.Pan.Profesor.zgodzili.się.na.podjęcie.tego.trudu...
Monografia.podejmuje.zagadnienia.zgody.pacjenta.psychiatrycznego..Za.pomoc.
w.analizie.tych.kwestii,.wymagających.uwzględnienia.m.in..wiedzy.z.zakresu.psychia-
trii,.dziękuję.Pani.Dr.n..med..D. Hajdukiewicz..Wyrazy.podziękowania.składam.Pani.SSO.
M. Masiulanis,.która.–.mimo.licznych.obowiązków.orzeczniczych.–.dokonała.analizy.po-
ruszonej.w.opracowaniu.problematyki.ochrony.zdrowia.psychicznego..Dziękuję.także.
wszystkim.Sędziom.udzielającym.mi.informacji.o.praktyce.orzeczniczej.z.zakresu.stoso-
wania.analizowanych.ustaw..
Opracowanie.dotyczy.systemowego.ujęcia.zgody.na.wykonanie.świadczenia.zdro-
wotnego..Koncentruje.się.zatem.na.przedstawieniu.procesu.i.wyników.wykładni.przepi-
sów.ustrojowych.aktów.prawnomedycznych..W.kształtowaniu.metod.takiej.analizy.duże.
znaczenie.miały.doświadczenia.zdobywane.w.trakcie.pracy.naukowej.i.dydaktycznej.na.
Wydziale.Prawa.i.Administracji.Uniwersytetu.Warszawskiego..Dziękuję.Pracownikom.
Instytutu.Prawa.Cywilnego,.kierowanego.przez.Pana.Prof..dr..hab..Z. Brzozowskiego,.za.
bezinteresowne.i.szczodre.dzielenie.się.wiedzą..Podziękowania.składam.zwłaszcza.Panom.
Profesorom.J. Błeszyńskiemu.i.J. Rajskiemu,.którzy.od.wielu.lat.życzliwie.goszczą.mnie.na.
prowadzonych.przez.siebie.seminariach..W.serdecznej.pamięci.zachowuję.także.Śp..Pana.
Prof..T. Dybowskiego.z.niezapomnianymi.seminaryjnymi.dyskusjami.o.prawie.
Nieocenionym.źródłem.umiejętności.były.dla.mnie.doświadczenia.orzecznicze.oraz.kil-
kuletnia.praca.w.Izbie.Cywilnej.Sądu.Najwyższego,.kierowanej.przez.SSN.Pana.Prof..dr..hab..
T. Erecińskiego..Panu.Profesorowi.oraz.zawsze.pomocnemu.SSN.Panu.J. Gudowskiemu,.
a.także.całemu.Środowisku.Izby.Cywilnej,.składam.serdeczne.podziękowania..Było.dla.
mnie.zaszczytem.uczyć.się.stosowania.prawa.w.gronie.tak.znamienitych.osób..
Zintensyfikowanie.prac.nad.monografią.mogło.nastąpić.jedynie.dzięki.organizacyjnemu.
wsparciu.ze.strony.Ministerstwa.Sprawiedliwości.oraz.Sądu.Okręgowego.Warszawa-Praga.
w.Warszawie..Serdecznie.dziękuję.za.to,.co.wydawało.się.niemożliwe..
Wyrazy.wdzięczności.kieruję.także.do.moich.wydziałowych.Koleżanek.i.Kolegów,.
a.także.do.SSA.Aldony Wapińskiej,.dla.której.beatius est magis dare, quam accipere..
Trudy.związane.z.przygotowaniem.opracowania.najsilniej.odczuwają.Bliscy,.dzielący.
wszystkie.rozterki.piszącego..Mojemu.Mężowi,.moim.Córkom,.a.także.całej.mojej.Rodzinie.
dziękuję.za.pomoc,.wyrozumiałość.i.dzielne.znoszenie.ograniczeń,.które.z.mojego.powo-
du.stały.się.także.Ich.udziałem.
Warszawa,.sierpień.2013.r...
.
.....................................
Beata Janiszewska
X
Wykaz skrótów
1. Akty prawne
DziałLeczU.................... ustawa.z.15.4.2011.r..o.działalności.leczniczej.(t.j..Dz.U..
z.2013.r..poz..217)
EKB.................................... Konwencja.z.19.11.1996.r..o.Ochronie.Praw.Człowieka.
i.Godności.Istoty.Ludzkiej.w.Odniesieniu.do.Zastosowania.
Biologii. i. Medycyny. (Konwencji. o. Prawach. Człowieka.
i.Biomedycynie).z.Oviedo.(http://www.coe.int/t/dg3/health
bioethic/texts_and_documents/ETS164Polish.pdf)
EKPC................................. Konwencja.o.Ochronie.Praw.Człowieka.i.Podstawowych.
Wolności.z.4.11.1950.r..(Dz.U..z.1993.r..Nr.61,.poz..284.
ze.zm.)
KC...................................... ustawa.z.23.4.1964.r..–.Kodeks.cywilny.(Dz.U..Nr.16,.
poz..93.ze.zm.)
KEL.................................... Kodeks.Etyki.Lekarskiej
KK...................................... ustawa.z.6.6.1997.r..–.Kodeks.karny.(Dz.U..Nr.88,.poz..553.
ze.zm.)
KK.z.1932.r........................ rozporządzenie.Prezydenta.Rzeczypospolitej.z.11.7.1932.r..
–.Kodeks.karny.(Dz.U..Nr.60,.poz..571.ze.zm.)
Konstytucja.RP.................... Konstytucja.Rzeczypospolitej.Polskiej.z.2.4.1997.r..(Dz.U..
Nr.78,.poz..483.ze.sprost..i.ze.zm.)
Konstytucja.z.1952.r............. Konstytucja.Polskiej.Rzeczypospolitej.Ludowej.uchwalona.
przez.Sejm.Ustawodawczy.22.7.1952.r..(Dz.U..Nr.33,.poz..232.
ze.zm.)
KPA.................................... ustawa.z.14.6.1960.r..–.Kodeks.postępowania.administra
cyjnego.(t.j..Dz.U..z.2013.r..poz..267)
KPC.................................... ustawa.z.17.11.1964.r..–.Kodeks.postępowania.cywilnego.
(Dz.U..Nr.43,.poz..296.ze.zm.)
KPC.z.1930.r..................... rozporządzenie.Prezydenta.Rzeczypospolitej.z.29.11.1930.r..
–.Kodeks.postępowania.cywilnego.(t.j..Dz.U..z.1950.r..Nr.43,.
poz..394.ze.zm.)
KPK.................................... ustawa.z.6.6.1997.r..–.Kodeks.postępowania.karnego.(Dz.U..
Nr.89,.poz..555.ze.zm.)
XI
Wykaz skrótów
KPK.z.1928.r................. rozporządzenie.Prezydenta.Rzeczypospolitej.z.19.3.1928.r..
–.Kodeks.postępowania.karnego.(t.j..Dz.U..z.1950.r..Nr.40,.
poz..364.ze.zm.)
KR........................................... ustawa.z.27.6.1950.r..–.Kodeks.rodzinny.(Dz.U..Nr.34,.poz..308.
ze.zm.)
KRO........................................ ustawa.z.25.2.1964.r..–.Kodeks.rodzinny.i.opiekuńczy.(t.j..Dz.U..
z.2012.r..poz..788.ze.zm.)
KZ........................................... rozporządzenie.Prezydenta.Rzeczypospolitej.z.27.10.1933.r..
–.Kodeks.zobowiązań.(Dz.U..Nr.82,.poz..598.ze.zm.)
MPPOiP................................. Międzynarodowy.Pakt.Praw.Obywatelskich.i.Politycznych.
z.19.12.1966.r..(Dz.U..z.1977.r..Nr.38,.poz..167)
PobKomórekU...................... ustawa.z.1.7.2005.r..o.pobieraniu,.przechowywaniu.i.przeszcze-
pianiu.komórek,.tkanek.i.narządów.(Dz.U..Nr.169,.poz..1411.
ze.zm.)
POPCU.................................. ustawa.z.18.7.1950.r..–.Przepisy.ogólne.prawa.cywilnego.(Dz.U..
Nr.34,.poz..311.ze.zm.)
PostNiespRodzU................... ustawa.z.27.6.1950.r..o.postępowaniu.niespornym.w.sprawach.
rodzinnych.oraz.z.zakresu.kurateli.(Dz.U..Nr.34,.poz..310.
ze.zm.)
PostOpiekD........................... dekret.z.21.5.1946.r..o.postępowaniu.przed.władzą.opiekuń-
czą.(Dz.U..Nr.22,.poz..140.ze.zm.)
PrOpiek.................................. dekret.z.14.5.1946.r..–.Prawo.opiekuńcze.(Dz.U..Nr.20,.
poz..135)
PrOsob................................... dekret. z. 29.8.1945. r.. –. Prawo. osobowe. (Dz.U.. Nr. 40,.
poz..223)
PrPacjU.................................. ustawa.z.6.11.2008.r..o.prawach.pacjenta.i.Rzeczniku.Praw.
Pacjenta.(t.j..Dz.U..z.2012.r..poz..159.ze.zm.)
PrRodz................................... dekret.z.22.1.1946.r..–.Prawo.rodzinne.(Dz.U..Nr.6,.poz..52.
ze.zm.)
PrzyjSzpitPsychR.................. rozporządzenie.Ministra.Zdrowia.z.13.7.2012.r..w.sprawie.
szczegółowego.sposobu.postępowania.w.sprawach.przy-
jęcia.oraz.wypisania.ze.szpitala.psychiatrycznego.(Dz.U..
poz..854)
rozporządzenie.z.1928.r....... rozporządzenie.Prezydenta.Rzeczypospolitej.z.22.3.1928.r..
o.zakładach.leczniczych.(Dz.U..Nr.38,.poz..382.ze.zm.)
rozporządzenie.z.1931.r....... rozporządzenie.Ministra.Spraw.Wewnętrznych.z.14.2.1931.r..
o.zakładach.leczniczych.(Dz.U..Nr.29,.poz..195)
rozporządzenie.z.1932.r....... rozporządzenie.Prezydenta.Rzeczypospolitej.z.25.9.1932.r..
o.wykonywaniu.praktyki.lekarskiej.(Dz.U..Nr.81,.poz..712.
ze.zm.)
XII
Wykaz skrótów
rozporządzenie.z.1934.r....... rozporządzenie.Ministra.Opieki.Społecznej.z.30.1.1934.r..wy-
dane.w.porozumieniu.z.Ministrem.Spraw.Wojskowych.o.wy-
konywaniu.praktyki.lekarskiej.(Dz.U..Nr.11,.poz..96.ze.zm.)
ustawa.z.1921.r...................... ustawa.z.2.12.1921.r..w.przedmiocie.wykonywania.praktyki.
lekarskiej.w.Państwie.Polskiem.(Dz.U..Nr.105,.poz..762)
ustawa.z.1950.r...................... ustawa.z.28.10.1950.r..o.zawodzie.lekarza.(Dz.U..Nr.50,.
poz..458.ze.zm.)
ZakZdrowU91...................... ustawa.z.30.8.1991.r..o.zakładach.opieki.zdrowotnej.(Dz.U..
Nr.91,.poz..408.ze.zm.)
ZawLekU............................... ustawa.z.5.12.1996.r..o.zawodach.lekarza.i.lekarza.dentysty.
(t.j..Dz.U..z.2011.r..Nr.277,.poz..1634.ze.zm.)
ZdrPsychU............................. ustawa.z.19.8.1994.r..o.ochronie.zdrowia.psychicznego.
(t.j..Dz.U..z.2011.r..Nr.231,.poz..1375.ze.zm.)
ZmZdrPsychU.
z.1.7.2005.r............................. ustawa.z.1.7.2005.r..o.zmianie.ustawy.o.ochronie.zdrowia.psy-
chicznego.(Dz.U..Nr.141,.poz..1183)
ZmZdrPsychU.
z.3.12.2010.r........................... ustawa.z.3.12.2010.r..o.zmianie.ustawy.o.ochronie.zdrowia.
psychicznego.(Dz.U..z.2011.r..Nr.6,.poz..19)
2. Czasopisma i publikatory
Biul..SN.................................. Biuletyn.Sądu.Najwyższego
DPP........................................ Demokratyczny.Przegląd.Prawniczy
Dz.U........................................ Dziennik.Ustaw
Dz.Urz..Min..Zdrowia.......... Dziennik.Urzędowy.Ministra.Zdrowia
Dz.U..R.P................................ Dziennik.Ustaw.Rzeczpospolitej.Polskiej
KPP......................................... Kwartalnik.Prawa.Prywatnego
MoP........................................ Monitor.Prawniczy
NP........................................... Nowe.Prawo
OSA........................................ Orzecznictwo.Sądów.Apelacyjnych.
OSN.......................................... Zbiór.Orzeczeń.Sądu.Najwyższego..Orzeczenia.Izby.Cywilnej
OSNC..................................... Orzecznictwo.Sądu.Najwyższego.–.Izba.Cywilna
OSNCK.................................. Orzecznictwo.Sądu.Najwyższego.–.Izba.Cywilna.i.Karna
OSNCPiUS............................ Orzecznictwo.Sądu.Najwyższego.–.Izba.Cywilna,.Pracy.
i.Ubezpieczeń.Społecznych
OSNKW................................. Orzecznictwo.Sądu.Najwyższego.–.Izba.Karna.i.Wojskowa
OSNPG.................................. Orzecznictwo.Sądu.Najwyższego.Prokuratura.Generalna
OSP......................................... Orzecznictwo.Sądów.Polskich
OSPiKA.................................. Orzecznictwo.Sądów.Polskich.i.Komisji.Arbitrażowych
OTK-A................................... Orzecznictwo.Trybunału.Konstytucyjnego.–.seria.A
XIII
Wykaz skrótów
Pal........................................... Palestra
PiM......................................... Prawo.i.Medycyna
PiP.......................................... Państwo.i.Prawo
PN........................................... Przegląd.Notarialny
Prok..i.Pr................................ Prokuratura.i.Prawo
PS............................................ Przegląd.Sądowy
Rej........................................... Rejent
SC............................................ Studia.Cywilistyczne
SI............................................. Studia.Iuridica
SP............................................ Studia.Prawnicze
ZNUJ...................................... Zeszyty.Naukowe.Uniwersytetu.Jagiellońskiego
3. Organy i instytucje
ETPC...................................... Europejski.Trybunał.Praw.Człowieka
NIK......................................... Najwyższa.Izba.Kontroli
NSA........................................ Naczelny.Sąd.Administracyjny
SA........................................... Sąd.Apelacyjny
SN........................................... Sąd.Najwyższy
SN(PSIC)............................... Sąd.Najwyższy.w.pełnym.składzie.Izby.Cywilnej
SO........................................... Sąd.Okręgowy
SW.......................................... Sąd.Wojewódzki
TK........................................... Trybunał.Konstytucyjny
4. Inne skróty
art............................................ artykuł
cz............................................. część
dop.......................................... dopisek
lit............................................. litera
n.............................................. następny
niepubl................................... niepublikowany
Nr............................................ numer
orz........................................... orzeczenie
post......................................... postanowienie
poz.......................................... pozycja
red........................................... redakcja
s............................................... strona
t............................................... tom
t.j............................................. tekst.jednolity
uchw....................................... uchwała
XI
Wykaz skrótów
ust........................................... ustęp
uw............................................ uwaga
w.zw........................................ w.związku
wyr.......................................... wyrok
zd............................................ zdanie
ze.sprost................................. ze.sprostowaniem
ze.zm...................................... ze.zmianami
X
Wykaz literatury
Asłanowicz P., [w:] T..Cyprian, P. Asłanowicz,.Karna.i.cywilna.odpowiedzialność.lekarza,.
Kraków.1949
Asłanowicz P.,.W.sprawie.karnej.i.cywilnej.odpowiedzialności.lekarza..Odpowiedź.dra.
P..Asłanowicza.na.list.prof..dra.H..Brokmana.do.redakcji.„Państwa.i.Prawa”,.PiP.1950,.
Nr.10
Bagińska E.,.[w:].M. Nesterowicz.(red.),.Ustawa.o.prawach.pacjenta.i.Rzeczniku.Praw.
Pacjenta..Komentarz,.Warszawa.2009
Balicki M.,.Przymus.w.psychiatrii.–.regulacje.i.praktyka,.PiM.1999,.Nr.1
Barron J.S.,.Duffey P.L.,.Byrd L.J.,.Campbell R.,.Ferrucci L.,.Informed.consent.for.research.
participation.in.frail.older.persons,.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15132296
Bator A.,.Kompetencja.w.prawie.i.prawoznawstwie,.Wrocław.2004
Beauchamp T.L., Childress J.F.,.Zasady.etyki.medycznej,.Warszawa.1994
Bernatek-Zaguła.I.,.Prawo.pacjenta.w.Polsce.do.informacji.medycznej,.Toruń.2008
Bladowski B., Gola A.,.Ubezwłasnowolnienie..Opieka.i.kuratela,.Warszawa.1989
Błahuta F.,.[w:].Kodeks.cywilny..Komentarz,.Warszawa.1972..
Boratyńska M.,.Niektóre.aspekty.świadomej.zgody.pacjenta.na.leczenie.na.tle.orzecznictwa.
Sądu.Najwyższego..Sprzeciw.pro.futuro,.cz..1,.PiM.2007,.Nr.2.
Boratyńska M.,.Niektóre.aspekty.świadomej.zgody.pacjenta.na.leczenie.na.tle.orzecznic-
twa.Sądu.Najwyższego..Zakres.udzielonej.zgody.i.rozmieszczenie.ciężaru.dowodu,.
cz..2,.PiM.2007,.Nr.3
Boratyńska M.,.Wolny.wybór..Gwarancje.i.granice.prawa.pacjenta.do.samodecydowania,.
Boratyńska M., Konieczniak P.,.Autonomia.pacjenta.a.wskazania.medyczne,.SI.2008,.
Warszawa.2012
Nr.49
2012
PiP.1953,.Nr.10
Boratyńska M., Konieczniak P.,..[w:].L. Kubicki.(red.),.Prawo.medyczne,.Wrocław.2003
Boratyńska M.,.Konieczniak P., Prawa.pacjenta,.Warszawa.2001
Bosek L.,.Gwarancje.godności.ludzkiej.i.ich.wpływ.na.polskie.prawo.cywilne,.Warszawa.
Bosek L., Opinia.nt..projektu.ustawy.o.ochronie.indywidualnych.i.zbiorowych.praw.pacjenta.
oraz.o.Rzeczniku.Praw.Pacjenta,.Druk.Nr.283,.z.4.7.2008.r.,.tekst.jednolity.Podkomisji.
Nadzwyczajnej,.http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk6.nsf/Opdodr?OpenPage Nr=283
Brokman H.,.Szer S.,.Ingerencja.sądu.w.braku.zgody.rodziców.na.szpitalne.leczenie.dziecka,.
Bujny J.,.Prawa.pacjenta..Między.autonomią.a.paternalizmem,.Warszawa.2007
Bulenda T.,.Szpital.psychiatryczny.w.Świeciu.nad.Wisłą,.[w:].A. Rzepliński, A. Kremplewski.
(red.),.Prawo.do.godnego.traktowania.w.instytucjach.izolacyjnych..Sprawozdanie.z.lu-
stracji,.Warszawa.1996
XII
Wykaz literatury
Chmielewska U., Ciołkowski S., Wiwatowski T.,.Praktyka.leczenia.Świadków.Jehowy.bez.
krwi.–.aspekty.medyczne,.prawne.i.etyczne,.PiM.2003,.Nr.13,.vol..5
Chmielewska U., Karnas A.,.Głos.w.sprawie.uznania.wyroku.Apelacyjnego.Trybunału.
Administracyjnego.(Cour.Administrative.d’Appel.de.Paris).z.dnia.9.czerwca.1998.r.,.
PiM.2000,.Nr.5,.vol..2
Ciepła H.,.[w:].K. Piasecki (red.),.Kodeks.rodzinny.i.opiekuńczy..Komentarz,.Warszawa.
Cieślak M.,.Środki.przymusu.na.tle.systemu.bodźców.prawnych.w.procesie.karnym,.ZNUJ.
1960,.Nr.31,.Prace.Prawnicze,.Nr.7
Cisek A.,.Dobra.osobiste.i.ich.niemajątkowa.ochrona.w.kodeksie.cywilnym,.Wrocław.
2011
1989
Nr.3
1997
1975
Cyprian T., Asłanowicz P.,.Karna.i.cywilna.odpowiedzialność.lekarza,.Kraków.1949
Cysek T., Korózs Ł.,.Funkcjonowanie.ustawy.o.ochronie.zdrowia.psychicznego,.MoP.1997,.
Czech B.,.[w:].K. Piasecki (red.),.Kodeks.postępowania.cywilnego..Komentarz,.t..II,.War-
szawa.1997
Czerwiński S.,.Zgoda.pokrzywdzonego,.jako.czynnik.wyłączający.karalność.czynu.prze-
stępnego,.Głos.Sądownictwa.1935,.R..II
Daniluk P.,.Cel.leczniczy.w.świetle.poglądów.doktryny.prawa,.PiM.2005,.Nr.2
Daszkiewicz W., Dąbrowski S., Kubicki L.,.Prawna.regulacja.ochrony.zdrowia.psychiczne-
go,.PiP.1974,.Nr.8–9
Dąbrowski S.,.Pietrzykowski J.,.Ustawa.o.ochronie.zdrowia.psychicznego..Komentarz,.
Dąbrowski S., Pietrzykowski J.,.Ustawa.o.ochronie.zdrowia.psychicznego,.Suplement.do.ko-
mentarza,.Warszawa.1998
Warszawa.2012
Długoszewska I.,.Przesłanki.oraz.skutki.ograniczenia.i.pozbawienia.władzy.rodzicielskiej,.
Dobrzański B.,.Komentarz.do.prawa.rodzinnego,.Łódź.1947
Dobrzański B.,.Ignatowicz J..(red.),.Kodeks.rodzinny.i.opiekuńczy..Komentarz,.Warszawa.
Drapała P.,.Prowadzenie.cudzych.spraw.bez.zlecenia..Konstrukcja.prawna,.Warszawa.2010
Drozdowska U., Cywilnoprawna.ochrona.praw.pacjenta,.Warszawa.2007
Drozdowska U.,.Opinia.do.projektu.ustawy.o.ochronie.indywidualnych.i.zbiorowych.praw.
pacjenta.oraz.o.Rzeczniku.Praw.Pacjenta.(w.części.dotyczącej.praw.pacjenta);.Ocena.
konstytucyjno-prawna.Rozdziałów.IX–XI.poselskiego.projektu.ustawy.o.ochronie.in-
dywidualnych.i.zbiorowych.praw.pacjenta.oraz.o.Rzeczniku.Praw.Pacjenta,.http://orka.
sejm.gov.pl/rexdomk6.nsf/Opdodr?OpenPage Nr=283
Drozdowska U.,.Wojtal W.,.Zgoda.i.informowanie.pacjenta,.Warszawa.2010
Duda J.,.Komentarz.do.ustawy.o.ochronie.zdrowia.psychicznego,.Warszawa.2009
Dudzińska A.,.Wymagana.informacja.udzielana.pacjentowi,.PiP.2008,.Nr.8
Dukiet-Nagórska T.,.Autonomia.pacjenta.a.polskie.prawo.karne,.Warszawa.2008
Dukiet-Nagórska T.,.Stosowanie.ustawy.o.zawodzie.lekarza.przez.psychiatrów.i.ustawy.
o.ochronie.zdrowia.psychicznego.przez.lekarzy.innych.specjalności,.PiM.2004,.Nr.4
XIII
Wykaz literatury
Dyszlewska-Tarnawska A., [w:] L. Ogiegło (red.), Ustawa o zawodach lekarza i lekarza den-
tysty. Komentarz, Warszawa 2010
Eser A., Functions and Requirements of Informed Consent in German Law and Practice,
http://www.freidok.uni-freiburg.de/volltexte/3490/pdf/Eser_Functions_and_require-
ments_of_informed_consent.pdf
Filar M., Lekarskie prawo karne, Kraków 2000
Filar M., Postępowanie lecznicze (świadczenia zdrowotne) w stosunku do pacjenta nie-
zdolnego do wyrażenia zgody, PiM 2003, Nr 13
Gałecki P., Bobińska K., Eichstaedt K., Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. Komentarz,
Warszawa 2013
cjenta, Lex/el. 2013
Gałęska-Śliwka A., Prawa i ograniczenia prawne opiekuna faktycznego w świetle praw pa-
Gałęska-Śliwka A., Przywilej terapeutyczny – znaczenie, zakres i konsekwencje, Lex/el.
Gałęska-Śliwka A., Zgoda małoletniego na zabieg medyczny, Lex/el. 2013
Glaser S.A., Kilka uwag o podstawie prawnej działalności lekarskiej, Lwów 1920
Gromek K., Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. Komentarz, Warszawa 2004
Grudziński M., Ignatowicz J. (red.), Kodeks rodzinny. Komentarz, Praca zbiorowa, Warszawa
Grudziński M., Ignatowicz J. (red.), Kodeks rodzinny. Komentarz, Praca zbiorowa, Warszawa
2013
1959
1966
Grzybowski S.M., Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilne-
go, Warszawa 1957
Grzybowski S., [w:] System prawa cywilnego, t. I, Warszawa 1974
Grzywno-Dąbrowski W., Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem
Gubiński A., Wyłączenie bezprawności czynu (o okolicznościach uchylających społeczną
Gutheil T.G., Appelbaum P.S., Clinical Handbook of psychiatry and the Law. McGraw-Hill
pracy zawodowej, Warszawa 1958
szkodliwość czynu), Warszawa 1961
Book Company, New York 1982
sów karnych z 1997 r., PiM 2004
Hajdukiewicz D., Opinie sądowo-psychiatryczne po sześciu latach obowiązywania kodek-
Herring J., Medical Law and Ethics, Oxford 2006
Ignaczewski J., Zgoda pacjenta na leczenie, Warszawa 2003
Ignatowicz J., [w:] J. Pietrzykowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem,
Warszawa 2012
lineum 1985
Ignatowicz J., [w:] J.S. Piątowski (red.), System prawa rodzinnego i opiekuńczego, Osso-
Jackson E., Medical Law. Test. Cases, and Materials, Oxford 2006
Janiszewska B., Alokacja środków w ramach umowy z Kasami Chorych (na tle orzecznic-
twa Sądu Najwyższego), PiM 2006, Nr 1
Janiszewska B., Dobro pacjenta czy wola pacjenta – dylemat prawa i medycyny (uwagi
o odmowie zgody na leczenie oraz o dopuszczalności oświadczeń pro futuro), PiM
2007, Nr 2
XIX
Pobierz darmowy fragment (pdf)
