Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00570 010208 16968889 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Dostęp do informacji publicznej. Pytania i odpowiedzi. Wzory pism - ebook/pdf
Dostęp do informacji publicznej. Pytania i odpowiedzi. Wzory pism - ebook/pdf
Autor: Liczba stron:
Wydawca: Wolters Kluwer Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-8092-331-7 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> prawo i podatki >> administracyjne
Porównaj ceny (książka, ebook, audiobook).
Czytaj online.
Komentuj
Piotr Sitniewski doktor nauk prawnych; wykładowca akademicki z zakresu ustroju samorządu terytorialnego, prawa administracyjnego, rozwiązań prawnych o charakterze antykorupcyjnym; prowadzi szkolenia na temat dostępu do informacji publicznej skierowane m.in. do członków korpusu Służby Cywilnej; były członek pozaetatowy Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku, członek Zespołu Nauk Społecznych i Prawnych Polskiej Komisji Akredytacyjnej (2008 2012), obecnie ekspert PKA; autor wielu publikacji z dziedziny jawności życia publicznego, w tym komentarza do ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Książka stanowi syntetyczne zestawienie najważniejszych zagadnień dotyczących realizacji prawa do informacji publicznej - przedstawionych w formie pytań i odpowiedzi. Poruszone tematy są odzwierciedleniem praktycznych problemów sygnalizowanych w trakcie licznych szkoleń prowadzonych przez autor oraz szeroko odnoszą się do orzecznictwa sądów administracyjnych.
Drugie wydanie zostało uzupełnione o kilkadziesiąt nowych pytań i odpowiedzi, najnowsze orzeczenia sądowe, a także wzory dokumentów (wnioski, wezwania, powiadomienia, informacje) związane z realizacją prawa do informacji publicznej. Autor wyjaśnia, co stanowi informację publiczną, a ponadto omawia:
zakres podmiotowy i przedmiotowy prawa do informacji publicznej,
formy wniosku o udostępnienie informacji publicznej,
formę i sposób udostępnienia informacji publicznej,
tryby udzielenia informacji publicznej,
zasady udzielania odpowiedzi na wniosek,
zagadnienia opłat i kosztów.
Publikacja jest przeznaczona dla osób, które są zobowiązane do stosowania ustawy o dostępie do informacji publicznej i - w tym zakresie - do udzielania informacji publicznych będących w ich posiadaniu. Będzie przydatna w szczególności pracownikom urzędów administracji publicznej, administracji sądów, administratorom Biuletynu Informacji Publicznej, radcom prawnym, adwokatom oraz sędziom sądów powszechnych i administracyjnych.
Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

Dostęp do informacji publicznej Pytania i odpowiedzi Wzory pism Piotr Sitniewski 2. WYDANIE WARSZAWA 2016 Stan prawny na 1 lutego 2016 r. Wydawca Izabella Małecka Wydawca Redaktor prowadzący Grażyna Polkowska-Nowak Redaktor prowadzący Opracowanie redakcyjne Ewa Adamska Opracowanie redakcyjne Łamanie Łamanie Violet Design Projekt gra czny okładki i stron tytułowych Ta książka jest wspólnym dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, byś przestrzegał przysługujących im praw. Książkę możesz udostępnić osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A jeśli musisz skopiować część, rób to jedynie na użytek osobisty. SZANUJMY PRAWO I WŁ ASNOŚĆ Więcej na www.legalnakultura.pl PLK IB ��K © Copyright by Wolters Kluwer SA, 2016 © Copyright by ISBN: 978-83-264-9997-5 Wolters Kluwer SA, 2013 2. wydanie ISBN: Wydane przez: Wolters Kluwer SA Wydane przez: Wolters Kluwer SA Dział Praw Autorskich 01-208 Warszawa, ul. Przyokopowa 33 Dział Praw Autorskich tel. 22 535 82 19 01-208 Warszawa, ul. Przyokopowa 33 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl tel. 22 535 82 00, fax 22 535 81 35 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl www.wolterskluwer.pl księgarnia internetowa www.profinfo.pl www.wolterskluwer.pl księgarnia internetowa www.profinfo.pl Mojej Rodzinie SpiS tReści Wykaz skrótów  Słowo wstępne  Rozdział 1 Zakres podmiotowy prawa do informacji publicznej  Pytanie 1. Czy wnioskodawca może pozostać anonimowy?  Pytanie 2. Kiedy możemy żądać, by wnioskodawca się ujawnił?  W jakim zakresie powinien ujawnić swoje dane?  Pytanie 3. Czy dziennikarze posiadają specjalne uprawnienia w zakresie  prawa do informacji publicznej?  Pytanie 4. Czy podmiot zobowiązany może badać uprawnienia  do reprezentacji po stronie wnioskodawcy, jeżeli wnioskodawcą  jest osoba prawna?  Pytanie 5. Czy organy administracji publicznej mogą składać wnioski  o udostępnienie informacji publicznej?  Pytanie 6. Czy fakt, że wnioskodawcą jest radny, ma wpływ na sposób  rozpatrzenia wniosku?  Pytanie 7. Jak należy postępować z wnioskami składanymi przez osoby  małoletnie?  Rozdział 2 Formy wniosku o udostępnienie informacji publicznej  Pytanie 8. Czy istnieje obowiązujący formularz wniosku?  Pytanie 9. Jak postąpić w sytuacji, gdy wnioskodawca nie wskazał  żadnej podstawy prawnej swojego wniosku?  Pytanie 10. Czy wniosek może zostać złożony w formie elektronicznej?  Pytanie 11. Czy podmiot zobowiązany może wskazać wyłączny adres  e-mailowy, na który można składać wnioski drogą elektroniczną?  Pytanie 12. Jak należy postępować z wnioskami złożonymi   w języku obcym?  Pytanie 13. Czy wniosek może zostać złożony w języku Braille’a?  Pytanie 14. Czy wnioskodawca może żądać udostępnienia  informacji w sposób polegający na wypełnieniu przygotowanego  przez wnioskującego formularza elektronicznego?  Pytanie 15. Czy wnioskodawca może fotografować dokumenty  w siedzibie urzędu?   11  15  17  17  22  28  33  37  42  45  51  51  55  57  65  69  73  74  78 8 SPiS treśCi Pytanie 16. Czy wniosek może zostać złożony drogą telefoniczną?  Pytanie 17. Jak postąpić w sytuacji, gdy wnioskodawca składa wniosek  ustnie w trakcie wizyty w urzędzie?  Rozdział 3 termin rozpoznania wniosku  Pytanie 18. Jak należy rozumieć określenia „bez zbędnej zwłoki”  (art. 13 ust. 1 u.d.i.p.) oraz „niezwłocznie” (art. 10 ust. 2 u.d.i.p.)?  Pytanie 19. W jaki sposób należy dokonać przedłużenia terminu  rozpatrzenia sprawy?  Pytanie 20. Od jakiego momentu należy liczyć termin rozpatrzenia  wniosku, gdy wpłynął on za pośrednictwem poczty elektronicznej?  Pytanie 21. Od jakiego momentu liczy się termin rozpatrzenia sprawy  przy wnioskach wpływających pocztą tradycyjną?  Pytanie 22. Czy podmiot zobowiązany może przedłużyć termin  rozpatrzenia wniosku z uwagi na formę żądanych dokumentów,  tj. dokumentów w formie skanu?  Rozdział 4 przebieg postępowania  Pytanie 23. Jak postępować, gdy żądana informacja publiczna  znajduje się na stronie BiP?  Pytanie 24. Czy podmiot zobowiązany może uzależnić wydanie  kopii dokumentów od ich poświadczenia za zgodność   z oryginałem?  Pytanie 25. Jak postąpić, gdy żądana informacja znajduje się  na stronie BiP, ale jednostki podległej?  Pytanie 26. Kto w imieniu podmiotu zobowiązanego ma prawo  udostępniania informacji publicznej?  Pytanie 27. Czy wnioskodawca może żądać, by odpowiedzi na złożony  wniosek udzielała konkretna osoba w urzędzie?  Pytanie 28. Na czym polega anonimizacja dokumentu i kiedy   ją stosujemy?  Pytanie 29. Czym się różni tzw. anonimizacja od odmowy dostępu  do informacji publicznej w drodze decyzji?  Pytanie 30. Czy anonimizację dokumentu można uznać  za przetworzenie w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 3 u.d.i.p.?  Pytanie 31. Kiedy mamy do czynienia z niemożnością udostępnienia  informacji publicznej?  Pytanie 32. Czy urząd ma obowiązek udostępniać posiadaną informację  publiczną, której nie wytworzył?  Pytanie 33. Czy bezpłatność dostępu do informacji oznacza bezkosztowe  jej udostępnianie?  Pytanie 34. Jak postępować w razie potrzeby obciążenia kosztami  przekształcenia informacji?   82  86  90  90  93  97  100  102  109  109  115  120  122  125  131  136  141  146  157  162  169 SPiS treśCi Pytanie 35. Jak postępować, gdy z jednego pisma wynika potrzeba  zastosowania kilku różnych trybów, np.: ustawy o dostępie do informacji  publicznej, skargi w trybie skarg i wniosków z kodeksu postępowania  administracyjnego, ponownego wykorzystywania informacji publicznej?  Pytanie 36. Czy podmiot, który nie posiada żądanej informacji,  ma obowiązek przekazania wniosku wedle właściwości?  Pytanie 37. Czy podmiot musi uwiarygodnić fakt nieposiadania  żądanej informacji?  Pytanie 38. Jak odróżnić sytuację odmowy dostępu do informacji  w drodze decyzji od poinformowania, że żądanie nie obejmuje  informacji publicznej?  Pytanie 39. Czy w przypadku wydania decyzji o odmowie udostępnienia  informacji publicznej zgodnie z przepisami kodeksu postępowania  administracyjnego należy powiadomić wnioskodawcę o możliwości  zapoznania się z dokumentacją w sprawie przed wydaniem decyzji?  Pytanie 40. Jak postąpić w sytuacji, gdy wniosek wpłynął pocztą  elektroniczną ze zwykłego e-maila, a istnieje potrzeba wydania  decyzji odmownej?  Pytanie 41. Jak postępować, gdy uznajemy, że wnioskodawca żąda  informacji publicznej przetworzonej w rozumieniu art. 3 ust. 1  pkt 1 u.d.i.p.?  Pytanie 42. Jak traktować wnioski składane w trybie ustawy o dostępie  do informacji publicznej przez radnego?  Pytanie 43. Czy przygotowywanie pracy naukowej stanowi wystarczającą  podstawę ubiegania się o uzyskanie informacji przetworzonej?  Rozdział 5 Forma i sposób udostępnienia informacji publicznej  Pytanie 44. Czym są forma i sposób udostępnienia informacji publicznej  (art. 14 u.d.i.p.)?  Pytanie 45. Czym się różni treść informacji od treści i postaci informacji  publicznej?  Pytanie 46. Czy wnioskodawca może skutecznie wnioskować o wysłanie  odpowiedzi w kilku równorzędnych formach i sposobach?  Pytanie 47. Czy można żądać udostępnienia informacji  przez zamieszczenie odpowiedzi na stronie BiP?  Pytanie 48. Czy sposób prowadzenia strony BiP podlega kontroli sądów  administracyjnych?  Rozdział 6 co stanowi informację publiczną?  Pytanie 49. Jak zdefiniować dokument wewnętrzny (orzeczenie tK)?  Pytanie 50. Czy dokument prywatny jest informacją publiczną?  Pytanie 51. Czy można ujawnić wysokość wynagrodzenia  wszystkich osób zatrudnionych w jednostce publicznej?  9  174  177  180  183  188  191  193  203  208  213  213  217  221  222  225  230  230  236  247 10 SPiS treśCi Pytanie 52. W jakim zakresie analizy eksperckie stanowią informację  publiczną?  Pytanie 53. W jakim zakresie dane o kandydatach do urzędu stanowią  informację publiczną?  Pytanie 54. Jak odróżnić dostęp do akt postępowania od realizacji  prawa do informacji publicznej?  Pytanie 55. Czy umowy cywilnoprawne zawierane z osobami fizycznymi  przez jednostkę publiczną stanowią informację publiczną?  Pytanie 56. Jaka jest relacja między prawem do informacji publicznej  a tajemnicą przedsiębiorstwa?  Bibliografia  Wzory  1.  Wniosek o udostępnienie informacji publicznej (art. 2 ust. 1 u.d.i.p.)  2.  Notatka służbowa z przyjęcia ustnego wniosku o udostępnienie  informacji publicznej (art. 10 ust. 2 u.d.i.p.)  3.  Notatka służbowa z przyjęcia telefonicznego wniosku  o udostępnienie informacji publicznej (art. 10 ust. 2 u.d.i.p.)  4.  Notatka służbowa z niezwłocznego udzielenia informacji  publicznej na ustny wniosek o udostępnienie informacji publicznej  (art. 10 ust. 2 u.d.i.p.)  5.  Notatka służbowa z niezwłocznego udzielenia informacji publicznej  na telefoniczny wniosek o udostępnienie informacji publicznej  (art. 10 ust. 2 u.d.i.p.)  6.  Wezwanie do uzupełnienia braków formalnych we wniosku,  ze względu na potrzebę wydania decyzji administracyjnej  (art. 16 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 u.d.i.p.)  7.  Wezwanie do wykazania szczególnej istotności dla przetworzenia  informacji publicznej (art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p.)  8.  Powiadomienie o potrzebie wyznaczenia nowego terminu  do załatwienia sprawy (art. 13 ust. 2 u.d.i.p.)  9.  Powiadomienie o niemożności zadośćuczynienia wnioskodawcy  co do formy lub sposobu udostępnienia informacji publicznej  (art. 14 ust. 2 u.d.i.p.)  10.  Powiadomienie o wysokości kosztów przekształcenia informacji  (art. 15 ust. 2 u.d.i.p.)  11.  Poinformowanie, że złożony wniosek nie obejmuje informacji  publicznej (art. 1 ust 1 u.d.i.p.)  12.  Poinformowanie, że podmiot nie jest w posiadaniu żądanej  informacji publicznej (art. 4 ust. 3 u.d.i.p.)  13.  Poinformowanie, że dostęp do żądanej informacji jest regulowany  odmiennym trybem (art. 1 ust. 2 u.d.i.p.)   256  263  269  274  276  283  285  286  287  288  289  290  291  292  293  294  295  296  297  298 WykaZ SkRótóW akty prawne dyrektywa  2003/98/We   k.c.  – dyrektywa 2003/98/We Parlamentu europejskiego i rady    z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wyko- rzystywania  informacji  sektora  publicznego  (Dz.  Urz.  We L 345 z 31.12.2003, s. 90; Dz. Urz. Ue Polskie wydanie  specjalne, rozdz. 13, t. 32, s. 701 z późn. zm.) – ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst  jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) Konstytucja rP – Konstytucja rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia  k.p.  k.p.a.  k.p.c.  k.r.o.  o.p.  p.p.s.a.  pr. pras.  1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) – ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst  jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania  administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267  z późn. zm.) – ustawa  z  dnia  17  listopada  1964  r.  –  Kodeks  postępo- wania  cywilnego  (tekst  jedn.  Dz.  U.  z  2014  r.  poz.  101  z późn. zm.) – ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opie- kuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 583 z późn. zm.) – ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa  (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) – ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowa- niu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U.  z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.) – ustawa  z  dnia  26  stycznia  1984  r.  –  Prawo  prasowe  (Dz. U. Nr 5, poz. 24 z późn. zm.) pr. tel.  – ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne  (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 243 z późn. zm.) 12 WyKaz SKrótóW p.z.p.  – ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień pu- blicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) u.d.i.p.  – ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji  u.f.p.  u.p.s.  u.s.c.  u.s.g.  u.s.p.  u.s.w.  u.w.a.r.w.  u.z.n.k.  publicznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2058) – ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych  (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) – ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach sa- morządowych  (tekst  jedn.:  Dz.  U.  z  2014  r.  poz.  1202  z późn. zm.) – ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (tekst  jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1111 z późn. zm.) – ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym  (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1515 z późn. zm.) – ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym  (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1445 z późn. zm.) – ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie wojewódz- twa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1392 z późn. zm.) – ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i admi- nistracji  rządowej  w  województwie  (tekst  jedn.:  Dz.  U.  z 2015 r. poz. 525 z późn. zm.) – ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej  konkurencji (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503  z późn. zm.) publikatory i czasopisma BiP  CBOSa  Dz. Urz. MS  ONSaiWSa  – Biuletyn informacji Publicznej – Centralna Baza Orzeczeń Sądów administracyjnych – Dziennik Urzędowy Ministra Sprawiedliwości – Orzecznictwo Naczelnego Sądu administracyjnego i Wo- jewódzkich Sądów administracyjnych OSNC  OSNKW   OSNPG  – Orzecznictwo Sądu Najwyższego. izba Cywilna – Orzecznictwo Sądu Najwyższego. izba Karna i Wojskowa – Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Wydawnictwo Proku- ratury Generalnej OSP  – Orzecznictwo Sądów Polskich WyKaz SKrótóW 13 OtK-a  – Orzecznictwo trybunału Konstytucyjnego. zbiór Urzę- dowy, Seria a PiP  Prok. i Pr.  PS  rPeiS  St  – Państwo i Prawo – Prokuratura i Prawo – Przegląd Sądowy – ruch Prawniczy, ekonomiczny i Socjologiczny – Samorząd terytorialny inne aBi  aPi  GiODO  iPN  MSWia  NFz  NSa  OFe  PJM  Sa  SKO  SN  tK  UKe  WSa  – administrator bezpieczeństwa informacji – administrator publicznej informacji – Generalny inspektor Ochrony Danych Osobowych – instytut Pamięci Narodowej – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i administracji – Narodowy Fundusz zdrowia – Naczelny Sąd administracyjny – otwarty fundusz emerytalny – polski język migowy – sąd apelacyjny – samorządowe kolegium odwoławcze – Sąd Najwyższy – trybunał Konstytucyjny – Urząd Komunikacji elektronicznej – wojewódzki sąd administracyjny SłoWo WStępne Oddajemy  do  rąk  Czytelników  drugie  wydanie  poradnika  z  zakresu  dostępu do informacji publicznej, w czytelnej i – mamy nadzieję – łatwej  w odbiorze formule: w postaci pytań i odpowiedzi. treść poradnika jest pokłosiem zarówno licznych doświadczeń autora  wynikających z prowadzonych dla różnych organów administracji publicznej  szkoleń i seminariów z obszaru dostępu do informacji publicznej, z badań  i  projektów  naukowych,  których  wyniki  są  dostępne  na  prowadzonym  przez autora portalu www.jawnosc.pl oraz www.jawnoscsamorzadu.pl, jak  i doświadczeń praktycznych wynikających z pracy w SKO w Białymstoku. Lata  2014  i  2015  miały  ogromne  znaczenie  dla  dookreślania  granic  prawa do informacji publicznej. W tym czasie baza orzeczeń sądów admi- nistracyjnych dostępna pod adresem www.nsa.gov.pl wzbogaciła się o ponad  3000 orzeczeń sądów administracyjnych z zakresu dostępu do informacji.  Liczba orzeczeń w tym obszarze, które zapadły przez te dwa lata, jest prawie  równa ilości orzeczeń, które zapadły przez 12 lat funkcjonowania ustawy  o dostępie do informacji publicznej (od jej wejścia w życie w dniu 1 stycznia  2002 r.). Stanowi to jasny dowód, że prawo do informacji zyskało stałe miejsce  w świadomości społecznej. zapadły fundamentalne orzeczenia, np. odno- szące się do pojęć ,,dokumenty prywatne” czy ,,dokument wewnętrzny”, choć  trzeba uczciwie przyznać, że nie zawsze spotykały się one z powszechnym  uznaniem, również wśród sędziów sądów administracyjnych. Samo prawo do informacji nie wydaje się dzisiaj zagrożone, co nie ozna- cza, że nie należy prowadzić stałych działań edukacyjnych, zarówno wobec  podmiotów zobowiązanych do udzielenia informacji, jak i podmiotów o nią  wnioskujących. zadaniem praktyki, wnioskodawców, sądów administracyj- nych jest obecnie kształtowanie czytelnych granic dostępu do informacji  publicznej, gdyż nie mamy do czynienia z prawem o charakterze absolutnym.  zdarzają się przypadki nadużywania prawa do informacji, kiedy działania  podejmowane przez wnioskodawców nie mają na celu prowadzenia kon- troli społecznej, ale są przejawem prowadzonej lokalnie walki politycznej.  16 SłOWO WStęPNe Niestety,  obecna  ustawa  jest  raczej  bezsilna  wobec  tego  typu  zachowań,  co  powinno  zostać  wzięte  pod  rozwagę  przy  okazji  najbliższej  noweliza- cji.  Podobnie  rzecz  ma  się  z  kosztami  udostępniania  informacji,  które  są w praktyce traktowane bardzo dowolnie, a brak jednolitości w orzecznic- twie odnośnie do tego zagadnienia nie ułatwia zrozumienia istoty kosztów  dodatkowych. Jestem przekonany, że ustawa o dostępie do informacji publicznej doj- rzała do wprowadzenia pewnych korekt, jednak jakiekolwiek zmiany w tym  obszarze nie mogą prowadzić do unicestwienia istoty prawa do informacji,  którym jest istnienie kontroli społecznej wobec władz publicznych, we wszyst- kich obszarach funkcjonowania Państwa. Prawo do informacji publicznej przenika wszystkie sfery funkcjonowania  Państwa i stanowi najważniejszy z gwarantów społecznej kontroli władz, które  wybrane w demokratycznym akcie wyborczym czasem starają się uzurpować  sobie prawo do wyłączności oceniania swoich działań jako słusznych, celo- wych i podejmowanych w imieniu społeczeństwa. Rozdział 1 ZakReS podmiotoWy pRaWa do inFoRmacji puBlicZnej pytanie 1. czy wnioskodawca może pozostać anonimowy? Jedną  z  podstawowych  cech  postępowania  regulowanego  przepisami  ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst  jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2058) jest jego niski stopień sformalizowania.  „Postępowanie w sprawie udostępnienia informacji publicznej jest postę- powaniem odformalizowanym i uproszczonym, w którym przepisy kodeksu  postępowania administracyjnego znajdują zastosowanie dopiero na etapie  wydania decyzji w trybie art. 16 u.d.i.p.” (z uzasadnienia uchwały składu sied- miu sędziów NSa z dnia 9 grudnia 2013 r., i OPS 7/13, ONSaiWSa 2014, nr 3,  poz. 37). świadczy o tym również bardzo szeroki zakres podmiotowy prawa  do informacji – wszak zgodnie z art. 2 ust. 1 u.d.i.p. przysługuje ono każdemu. Przepis art. 2 ust. 1 u.d.i.p. obejmuje nie tylko osoby fizyczne, lecz także  osoby  prawne  i  jednostki  organizacyjne  niemające  osobowości  prawnej,  np. organizacje społeczne. tak więc nawet gdy wniosek nie precyzuje, czy  wnoszącym o udostępnienie informacji publicznej były podpisane na nim  osoby występujące jako osoby fizyczne, czy też była nim reprezentowana  przez nie osoba prawna bądź jednostka organizacyjna nieposiadająca oso- bowości prawnej, to fakt ten nie może stanowić przeszkody w rozpoznaniu  wniosku. Jeśli przyjęlibyśmy odmienny punkt widzenia, doszłoby do zdepre- cjonowania idei dostępu do informacji publicznej, której założeniem jest  jawność działań władzy publicznej. Skoro więc prawo żądania informacji  publicznej przysługuje każdemu, to tym samym stroną postępowania sądo- wego (art. 32 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu  przed  sądami  administracyjnymi,  tekst  jedn.:  Dz.  U.  z  2012  r.  poz.  270  18 rOzDział 1. zaKreS PODMiOtOWy PraWa DO iNFOrMaCJi PUBLiCzNeJ z późn. zm.) jest każda osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności  prawnych (art. 26 § 1 p.p.s.a.), która żąda sądowej kontroli prawidłowo- ści realizacji jej wniosku. Osobami tymi mogły więc być osoby podpisane  na wniosku o udostępnienie żądanej informacji w trybie przepisów ustawy  o dostępie do informacji publicznej (zob. wyrok NSa z dnia 14 grudnia  2012 r., i OSK 2033/12, CBOSa). Dodatkowo  osoba  wykonująca  prawo  do  informacji  nie  musi  tłuma- czyć przyczyn złożenia wniosku – świadczy o tym treść art. 2 ust. 1 u.d.i.p.  – od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać  wykazania  interesu  prawnego  lub  faktycznego.  Nie  powinno  więc  mieć  znaczenia, kto składa wniosek ani co kieruje wnioskodawcą, który korzysta  z prawa do informacji (pomijam w tym momencie sytuację, gdy wniosko- dawca wnosi o informację przetworzoną, kiedy to jego identyfikacja może  mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia o zaistnieniu przesłanek dla przetworze- nia informacji wskazanych w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p.1). Biorąc  pod  uwagę  powyższe  argumenty,  należy  stwierdzić,  że  wnio- skujący nie musi ujawniać żadnych informacji o sobie, tym samym na etapie wniosku może pozostać anonimowy. Obowiązkowe jest określenie we wniosku sposobu i formy udostępnienia  przekazania wnioskowanej informacji publicznej2. Należy jednak pamiętać,  że  każdy  anonimowy  wnioskodawca  powinien  mieć  świadomość,  iż  brak  jego identyfikacji w kolejnych etapach postępowania wnioskowego może  utrudnić jego pozytywne zakończenie, a nawet doprowadzić do pozostawie- nia sprawy bez rozpoznania. W sytuacji gdy wniosek został złożony drogą  elektroniczną, drogą poczty tradycyjnej czy telefonicznie, z punktu widze- nia założeń ustawy o dostępie do informacji publicznej nie ma znaczenia  rzeczywista tożsamość wnioskodawcy. istotne natomiast jest, czy podmiot  wnioskujący przekazał w swym wniosku jakiekolwiek dane umożliwiające  podmiotowi zobowiązanemu przekazanie odpowiedzi na wniosek. W przy- padku poczty elektronicznej dla otrzymania odpowiedzi wystarcza sam adres  nadawcy (wnioskodawcy)3. Fakt, czy pytający w tak złożonym wniosku podał  1  zob. w tym zakresie pytanie 33. 2  zob. rozważania na temat sposobu i formy udostępniania informacji publicznej zawarte  w pytaniu 11. 3  zob. strona https://www.nik.gov.pl/kontakt/informacja-publiczna/ (dostęp: 13.12.2015),  gdzie NiK nie wymaga podania na formularzu żadnych danych identyfikujących wnioskodawcę. rOzDział 1. zaKreS PODMiOtOWy PraWa DO iNFOrMaCJi PUBLiCzNeJ 19 prawdziwe dane, nie ma żadnego znaczenia. W przypadku poczty tradycyj- nej również istnieje możliwość, że wnioskujący podał adres do doręczeń  w postaci numeru skrytki pocztowej, np.: PO BOX 4, Warszawa 44. W moim przekonaniu w taki właśnie sposób należy postrzegać kwestię  anonimowości wnioskodawców. Nie można bowiem zapominać, że podmioty  wykonujące  prawo  do  informacji  publicznej  niejednokrotnie  chciałyby  pozostać anonimowe z przyczyn oczywistych. i takie założenie jest słuszne,  odpowiadające  ogólnym  założeniom  ustawy  o  dostępie  do  informacji  publicznej. Kwestie, o które pytają wnioskujący, nie zawsze są dla podmio- tów  publicznych  wygodne.  Wnioskodawcy,  działając  w  formule  swoistej  kontroli społecznej, za jaką bezsprzecznie może być uznane wnioskowanie  o  informacje  publiczne,  celowo  ukrywają  swoją  tożsamość,  chcąc  pozo- stać anonimowymi. i takiego prawa nie wolno wnioskodawcy pozbawiać.  „W ujęciu konstytucyjnym prawo do uzyskania informacji zostało wyraźnie  związane  z  działalnością  organów  władzy  publicznej,  działalnością  osób  pełniących funkcje publiczne oraz z działalnością innych podmiotów, jeżeli  wykonują zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym  lub majątkiem Skarbu Państwa. […] Prawo to służy także do sprawowania  kontroli  obywatelskiej  nad  funkcjonowaniem  władzy  publicznej”  (wyrok  NSa z dnia 8 czerwca 2011 r., i OSK 391/11, LeX nr 1082747). Co ważne, sądy administracyjne jednolicie opowiadają się za dalece  idącym  odformalizowaniem  postępowania  regulowanego  przepisami  ustawy  o  dostępie  do  informacji  publicznej.  Naczelny  Sąd  administra- cyjny w 2012 r. doszedł do bardzo ważnego wniosku: „gdyby ustawodawca  chciał całe postępowanie z wniosku o udostępnienie informacji publicznej  poddać rygorom określonym w k.p.a. [ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.  – Kodeks postępowania administracyjnego, tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r.  poz.  267  z  późn.  zm.  –  przyp.  aut.],  zawarłby  stosowne  uregulowanie  w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Jednak intencją twórców  ustawy było takie odformalizowanie postępowania, aby dostęp do infor- macji publicznej był szybszy i łatwiejszym było jej uzyskanie” (wyrok NSa  z dnia 11 września 2012 r., i OSK 903/12, LeX  nr 1394106). Podobnie  traktowana była kwestia we wcześniejszych wyrokach WSa: „Nie sposób  zgodzić się z poglądem w kwestii żądania od wnoszącego o udostępnienie  informacji publicznej podania we wniosku danych osobowych w postaci  imienia i nazwiska, adresu z kodem pocztowym, miejscowości i nr domu,  a nadto podpisania wniosków, stosownie do art. 63 § 2 i § 3 k.p.a. Przepisy  20 rOzDział 1. zaKreS PODMiOtOWy PraWa DO iNFOrMaCJi PUBLiCzNeJ ustawy  o  dostępie  do  informacji  publicznej  nie  nakazują  zachowania  szczególnej formy wniosku. Brak jest w niej również nakazu, aby wniosko- dawca musiał podawać swoje dane osobowe, albowiem może informację  uzyskać ustnie lub też wnioskować o przesłanie jej na poste restante czy  na  adres  skrytki  pocztowej.  Może  też  uczynić  to  drogą  elektroniczną,  podając adres swojej poczty e-mailowej. Oznacza to, że podmiotom obo- wiązanym do udostępnienia informacji publicznej powołana ustawa nie  nadała  uprawnień  do  żądania  tych  danych”  (wyrok  WSa  w  Warszawie  z dnia 23 września 2009 r., ii SaB/Wa 57/09, LeX nr 527024). Stanowi- sko  to  zostało  następnie  podtrzymane  w  wyrokach:  WSa  w  Warszawie  z dnia 14 stycznia 2011 r., ii SaB/Wa 184/10, LeX nr 953624, oraz z dnia  17 stycznia 2013 r., ii SaB/Wa 450/12, LeX nr 1274733; WSa w Krakowie  z dnia 12 lipca 2011 r., ii Sa/Kr 651/11, LeX nr 1096913; WSa w Gliwi- cach z dnia 24 lutego 2012 r., iV SaB/Gl 75/11, LeX nr 11217161, który  stwierdził wyraźnie: „wniosek o udostępnienie informacji publicznej nie jest  składany według reguł przewidzianych postanowieniami art. 63 Kodeksu  postępowania administracyjnego, ponieważ unormowania tego aktu nor- matywnego w sprawach dotyczących udostępniania informacji publicznej  mają ograniczone zastosowanie”. Oznacza to, że podmiotom obowiązanym  do  udostępnienia  informacji  publicznej  na  etapie  wniosku  o  udzielenie  informacji publicznej powołana ustawa nie nadała uprawnień do stoso- wania art. 64 § 2 k.p.a. (zob. wyrok WSa w Warszawie z dnia 14 stycznia  2011 r., ii SaB/Wa 184/10, LeX nr 953624). zbieżną opinię w tym zakresie  wyraził również NSa, który stwierdził w wyroku z 2012 r., że „w ustawie  o  dostępie  do  informacji  publicznej  brak  jest  wskazania  jakichkolwiek  wymagań formalnych wniosku (poza utrwaleniem go w formie pisemnej).  za wniosek pisemny uznawać należy również przesłanie zapytania pocztą  elektroniczną i to nawet, gdy do jego autoryzacji nie zostanie użyty pod- pis  elektroniczny.  Pogląd  ten  jest,  jak  się  wydaje,  uzasadniony  brakiem  konieczności  pełnego  zidentyfikowania  wnioskodawcy,  a  to  ze  względu  na to, że żądając informacji, nie musi się on wykazać jakimkolwiek intere- sem prawnym lub faktycznym, aby otrzymać informację. Pamiętać bowiem  trzeba, iż to właśnie cel ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz  regulacja  jej  art.  10  ust.  2,  który  przewiduje,  iż  informacja  publiczna,  która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie  ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku, uzasadnia wywód, iż postę- powanie w sprawie udzielenia informacji publicznej jest odformalizowane  rOzDział 1. zaKreS PODMiOtOWy PraWa DO iNFOrMaCJi PUBLiCzNeJ 21 i uproszczone. […] Do wniosku o udostępnienie informacji publicznej nie  mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego”  (wyrok NSa z dnia 14 września 2012 r., i OSK 1013/12, LeX nr 1376075). Warto jednak zwrócić uwagę, że pojawiły się wyroki sądów administra- cyjnych o nieco odmiennej treści. Przykładowo w 2012 r. WSa w Olsztynie  uznał, że: „to, że prawo do informacji publicznej przysługuje każdemu, nie  oznacza, że wnioskodawca może być anonimowy. Pod pojęciem każdego  należy rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę nieposiadającą  osobowości prawnej. Wskazanie przez wnioskodawcę danych pozwalających  na jego identyfikację jest minimalnym wymaganiem. Organ zobowiązany  do udzielenia informacji publicznej ma zatem pełne prawo domagać się  danych, które pozwolą na należyte określenie podmiotu, wobec którego mają  być podjęte czynności związane z realizacją wniosku. Uprawnienia organu  w podanym zakresie nie niweczy fakt, że udzielenie informacji publicznej  nie jest uzależnione od wykazania przez wnioskodawcę interesu prawnego  lub faktycznego. Pojęcie interesu jest kategorią prawa materialnego, pod- czas gdy oznaczenie wnioskodawcy pozostaje w sferze prawa procesowego”.  zdaniem WSa w Olsztynie „za uprawnieniem organu do żądania podania  przez wnioskodawcę danych umożliwiających jego identyfikację przemawiają  także rodzaje rozstrzygnięć, które mogą być wydane w następstwie złoże- nia wniosku o udzielenie informacji publicznej. zgodnie bowiem z art. 16  ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, odmowa udostępnienia  informacji publicznej oraz umorzenie postępowania w tej sprawie nastę- puje w drodze decyzji. Stosownie zaś do art. 107 § 1 k.p.a., każda decyzja  powinna  zawierać  oznaczenie  strony.  Dane  wnioskodawcy  są  niezbędne  także  do  powiadomienia  go  o  wysokości  opłaty  za  udzielenie  informacji  przetworzonej, o której mowa w art. 15 ust. 2 powołanej ustawy” (wyrok WSa  w Olsztynie z dnia 12 kwietnia 2012 r., ii SaB/Ol 33/12, LeX nr 1145979).  również WSa w Gliwicach wyraził opinię, że: ,,za uprawnieniem organu  do  żądania  podania  przez  wnioskodawcę  danych  umożliwiających  jego  identyfikację  przemawiają  także  rodzaje  rozstrzygnięć,  które  mogą  być  wydane w następstwie złożenia wniosku o udzielenie informacji publicznej,  zwłaszcza to, że stosownie do treści art. 107 § 1 k.p.a., każda decyzja powinna  zawierać oznaczenie strony” (wyrok WSa w Gliwicach z dnia 21 stycznia  2015 r., iV Sa/Gl 1075/14, LeX nr 1678756). Opinia  wyrażona  przez  WSa  w  Olsztynie  wydaje  się  odosobniona  i trudno jest się z nią zgodzić w całości. z pewnością WSa ma rację, że do  22 rOzDział 1. zaKreS PODMiOtOWy PraWa DO iNFOrMaCJi PUBLiCzNeJ zastosowania formy prawnej działania administracji o charakterze władczym,  jakim jest decyzja administracyjna, wymagana jest identyfikacja wniosko- dawcy. Oczywiście z tą opinią nie można polemizować, gdyż znajduje ona  w pełni odzwierciedlenie w treści obowiązującego prawa i w tym zakresie jest  ze wszech miar słuszna. Niemniej takie podejście powinno mieć zastosowanie  jedynie w sytuacji, gdy istnieje potrzeba wydania decyzji administracyjnej. Jak  zostało to już wskazane wyżej, niejednokrotnie bywa tak, że wnioskodawca  na etapie składania wniosku, licząc na jego pozytywne rozpatrzenie, pragnie  pozostać anonimowy. i nie można go tego prawa pozbawiać, chęć pozostania  anonimowym może bowiem wynikać ze specyfiki spraw objętych zapytaniem.  Wystarczy, jeżeli wnioskodawca określi w swoim wniosku jakąkolwiek sku- teczną formę dostarczenia mu odpowiedzi. Skoro sprawa ma być załatwiona  pozytywnie,  czyli  wnioskujący  otrzyma  odpowiedź  na  swoje  pytania,  nie  znajduję żadnego uzasadnienia dla żądania od wnioskodawcy ujawnienia  tożsamości. W moim przekonaniu realizacja prawa do informacji publicznej  zawiera w swojej treści prawo do pozostania anonimowym na etapie wniosku. reasumując, wnioskodawca zwracający się o udostępnienie informa- cji publicznej może pozostać anonimowym na etapie składania wniosku.  Ujawnienie danych wnioskodawcy jest niezbędne wyłącznie w sytuacji, gdy  podmiot zobowiązany przygotowuje się do wydania decyzji administracyj- nej. Nie jest konieczne ujawnienie się wnioskodawcy również w sytuacji,  gdy podmiot zobowiązany pragnie wysłać powiadomienie, o którym mowa  w art. 15 ust. 2 u.d.i.p.4 pytanie 2. kiedy możemy żądać, by wnioskodawca się ujawnił? W jakim zakresie powinien ujawnić swoje dane? W pytaniu poprzedzającym zostało wyraźnie powiedziane, że wniosko- dawca zwracający się o udostępnienie informacji publicznej może pozostać  anonimowy na etapie składania wniosku. W sytuacji jednak gdy podmiot  zobowiązany jest zmuszony do podjęcia czynności regulowanych przepisami  kodeksu postępowania administracyjnego, w pewnym ich zakresie pozostawa- nie wnioskodawcy anonimowym stanowi przeszkodę o charakterze formalnym. 4  Więcej na ten temat zob. pytanie 28. rOzDział 1. zaKreS PODMiOtOWy PraWa DO iNFOrMaCJi PUBLiCzNeJ 23 identyfikacja  wnioskodawcy  jest  wymagana  w  sytuacji,  gdy  podmiot  zobowiązany stwierdza, że zachodzi potrzeba wydania decyzji administra- cyjnej. Ustawa o dostępie do informacji publicznej przewiduje możliwość  wydania decyzji administracyjnej w trzech przypadkach: a) odmowy  dostępu  do  informacji  publicznej  ze  względu  na  potrzebę  ochrony  określonego  dobra  chronionego  przepisem  szczególnym  – art. 5 u.d.i.p.; b) odmowy  dostępu  do  informacji  publicznej  przetworzonej  –  podmiot  zobowiązany stwierdza, że nie zachodzi okoliczność, która uzasadnia  obowiązek dokonania na wniosek przetworzenia informacji publicznej,  ze względu na brak szczególnej istotności przetworzenia dla interesu  publicznego – art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p.; c) umorzenia postępowania na podstawie art. 14 ust. 2 u.d.i.p. We wszystkich tych sytuacjach od momentu, gdy podmiot zobowiązany  ustalił konieczność wydania decyzji administracyjnej, postępowanie wszczęte  na wniosek wchodzi w fazę postępowania regulowanego przepisami kodeksu  postępowania administracyjnego. Mamy bowiem do czynienia z potrzebą  dokonania określonych ustaleń i podjęcia określonych prawem czynności  poprzedzających  wydanie  decyzji  administracyjnej.  Należy  się  zgodzić  z opinią wyrażoną przez WSa w Krakowie, zgodnie z którą „każdy wniosek,  niezależnie od tego, jaki rodzaj postępowania ma wszczynać, musi zawie- rać co najmniej takie dane i być na tyle precyzyjny, aby możliwe było jego  załatwienie zgodnie z prawem” (wyrok WSa w Krakowie z dnia 13 listo- pada 2007 r., ii SaB/Kr 58/07, LeX nr 974181). Skoro mają zastosowanie  w całości przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, to oczywiste  jest, że zastosowanie mają wszelkie wymogi określone dla decyzji adminis- tracyjnej. artykuł 107 k.p.a. określa składniki tzw. typowej decyzji administra- cyjnej.  zgodnie  z  tym  przepisem  elementem  obligatoryjnym  decyzji  jest  m.in. oznaczenie strony lub stron. Oznaczenie strony będącej osobą fizyczną  polega na podaniu jej imienia (imion) oraz nazwiska i miejsca zamieszkania,  a także ewentualnie innych danych (np. PeSeL, NiP), w odniesieniu zaś  do osób prawnych, państwowych jednostek organizacyjnych i organizacji  społecznych nieposiadających osobowości prawnej – ich nazwy oraz siedziby.  Nie istnieje możliwość wydania decyzji na rzecz strony anonimowej, gdyż  stoi  to  w  sprzeczności  z  istotą  indywidualnych  aktów  administracyjnych,  jakimi są decyzje administracyjne, wobec braku skonkretyzowania adresata,  24 rOzDział 1. zaKreS PODMiOtOWy PraWa DO iNFOrMaCJi PUBLiCzNeJ do którego kierowane jest rozstrzygnięcie władcze organu. „W przypadku,  gdy błąd w oznaczeniu strony polega na oczywiście mylnym podaniu nazwiska  lub imienia albo adresu zamieszkania strony, decyzja może być sprostowana  w trybie art. 113 § 1 k.p.a. W przypadku natomiast, gdy jako stronę ozna- czono podmiot, który nie był i nie może być stroną postępowania, bowiem  postępowanie nie dotyczyło jego interesu prawnego ani obowiązku, taka  decyzja jest obarczona wadą, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a., czyli  decyzja została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie; w przy- padku  wielości  stron  postępowania  oznaczenie  jako  strony  osoby,  która  nie jest i nie może być stroną powoduje kwalifikowaną wadę decyzji także  wówczas, gdy pozostałe strony są oznaczone prawidłowo. Organ admini- stracji publicznej jest obowiązany oznaczyć wszystkie strony postępowania.  Organ nie może ograniczyć się do oznaczenia jako stron osób, na których  żądanie postępowanie zostało wszczęte, bowiem brak podstaw prawnych  różnicowania stron na te, które są adresatami decyzji, i te, którym się doręcza  decyzję. Jeżeli bowiem dany podmiot ma status strony postępowania, to bez  względu na przyczyny uzyskania takiego statusu powinien być wymieniony  w decyzji administracyjnej jako strona postępowania”5. „z punktu widzenia  prawidłowości decyzji jest obojętne, w którym miejscu decyzji strona zostanie  wskazana, ważne jest, by była ona w sposób jednoznaczny określona. zatem  oznaczenie  strony  może  być  zamieszczone  w  początkowej  części  decyzji,  ale może także znaleźć się dopiero w rozdzielniku, gdy przykładowo stron  będzie wiele”6. Podmiot zobowiązany, do którego wpłynął anonimowy wniosek o udo- stępnienie informacji publicznej, w sytuacji zaistnienia potrzeby wydania  decyzji administracyjnej musi wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia braków  formalnych pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Pismo  to można uznać za czynność materialno-techniczną korzystającą z formuły  wezwania z art. 64 § 2 k.p.a.7 Wprawdzie przepis ten odnosi się do podania  w  rozumieniu  kodeksu  postępowania  administracyjnego  (art.  63  k.p.a.),  5  Cyt. za: M. Jaśkowska, a. Wróbel, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz,  LeX/el. 2013. 6  zob.  G.  łaszczyca,  C.  Martysz,  a.  Matan,  Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, t. 2, Komentarz do art. 104–269, LeX/el. 2010. 7  art.  64  §  2  k.p.a.:  „Jeżeli  podanie  nie  czyni  zadość  innym  wymaganiom  ustalonym  w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w terminie siedmiu dni  z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania”. rOzDział 1. zaKreS PODMiOtOWy PraWa DO iNFOrMaCJi PUBLiCzNeJ 25 jednak  skoro  na  etapie  składania  wniosku  o  udostępnienie  informacji  publicznej nie ma obowiązku, by wniosek spełniał wymogi konieczne dla  podania w rozumieniu kodeksu postępowania administracyjnego, nie wyklu- cza to moim zdaniem możliwości, by wezwać anonimowego wnioskodawcę  do ujawnienia swych danych w związku z potrzebą wydania decyzji admi- nistracyjnej. Ujawnienie danych wnioskodawcy jest niezbędne w sytuacji,  gdy podmiot zobowiązany przygotowuje się do wydania decyzji administra- cyjnej. Stąd też, na zasadzie odpowiedniego stosowania przepisów kodeksu  postępowania administracyjnego, zgodnie z art. 64 § 2 k.p.a. należy wezwać  anonimowego wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni, wraz  z pouczeniem, że nieusunięcie braków w postaci danych identyfikujących  wnioskodawcę spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania. Możli- wość tę wywodzę z jednej strony z uniwersalnego charakteru norm zawartych  w  kodeksie  postępowania  administracyjnego,  z  drugiej  zaś  z  charakteru  postępowania wszczynanego na podstawie ustawy o dostępie do informacji  publicznej, które jest w wysokim stopniu odformalizowane. Ważne, by pamiętać, że jeżeli we wniosku zostało zadanych kilka pytań,  wobec każdego z nich może zaistnieć odmienna sytuacja prawno-faktyczna,  co oznacza, że pytania w nich zawarte mogą spotkać się z różną reakcją  ze strony podmiotu zobowiązanego. Prześledźmy to na przykładzie. anonim pyta urząd drogą e-mailową  o cztery sprawy, zadając cztery pytania – 1, 2, 3, 4. Na  pytanie  1  i  2  urząd  odpowiada  pozytywnie,  co  oznacza,  że  prze- syła  drogą  elektroniczną  wnioskowane  materiały.  Dokonuje  tym  samym  tzw. czynności materialno-technicznej. „Udostępnienie informacji publicznej  następuje  w  formie  czynności  materialno-technicznej,  której  treścią  jest  żądana informacja, i nie wymaga wydania decyzji administracyjnej”8. Odnośnie do pytania 3 stwierdza,  że istnieje potrzeba przetworzenia  informacji  publicznej9.  Powinien  w  takiej  sytuacji  wezwać  wnioskodawcę  do wykazania, gdzie i dlaczego widzi on szczególną istotność dla interesu  publicznego, by przystąpić do przetworzenia informacji publicznej we wnio- skowanym zakresie (art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p.). zgodnie z przyjętą w tym  zakresie linią orzeczniczą sądów administracyjnych, „jeżeli organ uważa,  8  H. Knysiak-Molczyk, Granice prawa do informacji w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, Warszawa 2013, s. 261. 9  zob. rozważania w tym zakresie zawarte w wyjaśnieniach do pytania 33. 26 rOzDział 1. zaKreS PODMiOtOWy PraWa DO iNFOrMaCJi PUBLiCzNeJ że skarżący żąda informacji przetworzonej, to winien go wezwać do wyka- zania w stosownym  terminie,  że udostępnienie  informacji publicznej jest  szczególnie istotne dla interesu publicznego, a po ewentualnym bezskutecz- nym upływie terminu – wydać decyzję o odmowie udostępnienia informacji  publicznej na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p.” (wyrok WSa w Szczecinie z dnia  10 stycznia 2013 r., ii SaB/Sz 51/12, LeX nr 1254775). „Nawet w wypadku  gdy wnioskodawca nie odpowie na wezwanie do wykazania szczególnie istot- nego interesu publicznego przemawiającego za udostępnieniem informacji  publicznej  przetworzonej,  podmiot  zobowiązany  do  jej  udzielenia  musi  zawsze w uzasadnieniu decyzji o odmowie odnieść się do kwestii, czy prze- słanka, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. istnieje czy też nie” (wyrok  NSa z dnia 8 czerwca 2011 r., i OSK 402/11, LeX nr 1082749; zob. również  wyrok WSa we Wrocławiu z dnia 7 marca 2013 r., iV Sa/Wr 783/12, LeX  nr 1303742, oraz wyrok WSa w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 24 listopada  2011 r., ii Sa/Go 667/11, LeX nr 1152612). Wnioskodawca powinien się  ujawnić, gdyż w przeciwnym wypadku sprawa zostanie pozostawiona w tym  zakresie bez rozpoznania, z powodu braku możliwości wydania decyzji wobec  podmiotu niezidentyfikowanego. a zatem nadal nie ma obowiązku ujaw- nienia, jednak pozostawanie anonimowym mimo wezwania do identyfikacji  w celu wydania decyzji pozbawia wnioskodawcę prawa obrony swoich praw  w postępowaniu odwoławczym czy sądowoadministracyjnym. Wobec  pytania  4  zachodzi  konieczność  poinformowania,  że  żądana  informacja nie jest informacją publiczną. Następuje to w drodze czynności  materialno-technicznej, nie w drodze postanowienia czy decyzji. „Organowi  zobowiązanemu do udzielenia informacji publicznej nie można postawić  zarzutu bezczynności w sytuacji, gdy udziela żądanej informacji, informuje,  że nie jest to informacja publiczna” (wyrok WSa w Warszawie z dnia 24 lipca  2013 r., ii SaB/Wa 258/13, LeX nr 1608294). Dla poinformowania o tym  fakcie z punktu widzenia podmiotu zobowiązanego nie jest konieczna pełna  identyfikacja  wnioskodawcy.  Wobec  tego  nie  widzę  potrzeby  ujawniania  tożsamości wnioskodawcy, jeśli podmiot zobowiązany chce poinformować  wnioskującego „anonima”, że żądana informacja nie jest informacją publiczną  w  rozumieniu  art.  1  ust.  1  u.d.i.p.  Oczywiście  wnioskodawcy  przysługuje  prawo do kwestionowania takiego stwierdzenia. „Jeżeli uznaje, że żądane  przez nią informacje są jednak informacjami publicznymi i powinny być jej  udostępnione w trybie wnioskowym na podstawie u.d.i.p., to może wnieść  skargę na bezczynność organu. tym samym może ona zwalczać stanowisko  rOzDział 1. zaKreS PODMiOtOWy PraWa DO iNFOrMaCJi PUBLiCzNeJ 27 organu nie w trybie skargi złożonej na pismo informacyjne nieobjęte wła- ściwością sądów administracyjnych, lecz skargi przewidzianej w art. 3 § 2  pkt 8 p.p.s.a.” (postanowienie NSa z dnia 25 października 2012 r., i OSK  2437/12, LeX nr 1269651). ale wtedy oczywiście wchodzimy w całkiem inny  obszar, mianowicie posiadania zdolności sądowoadministracyjnej, i skarżący  nie może pozostać anonimowy. Kolejna kwestia wymagająca omówienia to problem, czy można wysłać  do anonimowego wnioskodawcy powiadomienie, o którym mowa w art. 15  ust. 2 u.d.i.p. zgodnie z tym przepisem podmiot zobowiązany w terminie  14  dni  od  dnia  złożenia  wniosku  powiadomi  wnioskodawcę  o  wysokości  opłaty. Powiadomienie z art. 15 ust. 2 jest jednym z trzech powiadomień  przewidzianych w treści ustawy o dostępie do informacji publicznej. Pozostałe  dwa to powiadomienie z art. 13 ust. 2 oraz z art. 14 ust. 210. Problem z konstrukcją przepisu art. 15 ust. 2 u.d.i.p. z punktu widzenia  zasad należytej legislacji był już wcześniej sygnalizowany w literaturze przed- miotu11. W tym miejscu pomijam szersze rozważania na temat charakteru  prawnego powiadomienia z art. 15 ust. 2, gdyż jest to przedmiotem rozważań  w innym miejscu opracowania12. Powiadomienie z art. 15 ust. 2 u.d.i.p. ma na celu umożliwienie wniosku- jącemu wypowiedzenia się co do dalszej realizacji wniosku, jeżeli sytuacja  wymaga poniesienia kosztów związanych z przekształceniem, o którym mowa  w ust. 1 tego artykułu13. Powiadomienie jest niezwykle istotnym elementem  w  procesie  realizacji  wniosku,  dającym  możliwość  zachowania  integral- nej  roli  wnioskodawcy  w  całości  przebiegu  postępowania  zmierzającego  do uzyskania informacji publicznej. Skoro cel podstawowy powiadomienia  to  umożliwienie  wnioskodawcy  wypowiedzenia  się  co  do  dalszych  losów  wniosku,  co  jest  silnie  determinowane  kosztami  przekształcenia  wskaza- nymi w powiadomieniu, to nie ma znaczenia, kto tak naprawdę jest tym  wnioskodawcą. anonimowy wnioskodawca może również być adresatem  10  zob. więcej H. Knysiak-Molczyk, Granice prawa do informacji…, s. 251 i n. 11  zob. i. Kamińska, M. rozbicka-Ostrowska, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Warszawa 2012, s. 202. 12  zob. pytanie 33. 13  art. 15 ust. 1 u.d.i.p.: „Jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek,  o którym mowa w art. 10 ust. 1, podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodat- kowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością  przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnio- skodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom”. 28 rOzDział 1. zaKreS PODMiOtOWy PraWa DO iNFOrMaCJi PUBLiCzNeJ powiadomienia z art. 15 ust. 2 u.d.i.p. Czym innym bowiem jest dalsza kwe- stia ściągalności kwoty będącej kosztem przekształcenia i prawna możliwość  uczynienia  jej  ewentualnie  przedmiotem  postępowania  egzekucyjnego.  z punktu widzenia celu, jaki przyświeca powiadomieniu, pełna identyfikacja  wnioskodawcy nie niesie żadnej zmiany i nie jest konieczna. Jeżeli anonim  uiści kwotę, to jego identyfikacja nie jest konieczna. Celem powiadomienia  z  art.  15  ust.  2  nie  jest  identyfikacja  wnioskodawcy,  lecz  powiadomienie  wnioskodawcy o wysokości kosztów. Kwestia dalszej egzekucji tych kwot  leży  w  obszarze  całkiem  innych  rozważań.  Skoro  zezwalamy  i  uznajemy  za właściwe, by wnioskodawca pozostał na etapie wniosku anonimowy, nie  można wymagać, by powiadomienie z art. 15 ust. 2 było kierowane wyłącznie  do zidentyfikowanego wnioskodawcy. z anonimowym wnioskodawcą należy kontaktować się w ten sam spo- sób,  jaki  został  zainicjowany  przez  niego  samego,  a  następnie  wskazany  jako sposób udostępnienia informacji publicznej. Powinno się wykorzystać  taką formułę komunikacji, jaka została wykorzystana przez wnioskującego.  Jeżeli wniosek wpłynął drogą elektroniczną, tą  samą drogą na istniejący  adres elektroniczny wnioskodawcy powinno zostać wysłane pismo, w którym  w wyznaczonym terminie (sugeruję krótki termin 3-dniowy) zobowiązuje się  do podania danych niezbędnych do wydania decyzji administracyjnej. Jeżeli  wniosek został złożony pocztą tradycyjną, jednak bez podania danych wnio- skodawcy, z prośbą o wysłanie odpowiedzi na wskazany adres e-mailowy,  na ten adres e-mailowy powinno się wysłać wezwanie. Jeżeli wniosek został  złożony ustnie, z pewnością została określona forma kontaktu z wniosko- dawcą  (np.  telefoniczna),  taką  też  formułę  kontaktu  należy  wykorzystać  w tej sytuacji14. pytanie 3. czy dziennikarze posiadają specjalne uprawnienia w zakresie prawa do informacji publicznej? Odpowiedź  na  tak  postawione  pytanie  nie  może  być  jednoznaczna.  W ujęciu formalnym dziennikarz nie posiada specjalnych uprawnień, jed- nak w ujęciu praktycznym bardzo często jest tak, że wnioski składane przez  14  Więcej na temat wniosków składanych ustnie zob. pytanie 17. rOzDział 1. zaKreS PODMiOtOWy PraWa DO iNFOrMaCJi PUBLiCzNeJ 29 dziennikarzy  są  rozpatrywane  ze  specjalną  starannością  i  wnikliwością.  Wynika to z faktu, że wnioski wymagające przetworzenia składane przez  dziennikarzy będą analizowane z punktu widzenia zaistnienia przesłanki  z art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p., a biorąc pod uwagę rolę społeczną, jaką pełnią  dziennikarze,  rozstrzygnięcie  w  zakresie  szczególnej  istotności  przetwo- rzenia dla interesu publicznego powinno być podejmowane ze szczególną  starannością, gdy wnioskującym jest dziennikarz. Na samym początku należy ustalić, kogo polski ustawodawca uznaje  za  dziennikarza  w  świetle  obowiązujących  przepisów.  zgodnie  z  legalną  definicją zawartą w art. 7 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo  prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 z późn. zm.) za dziennikarza uznaje się osobę  zajmującą się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów  prasowych, pozostającą w stosunku pracy z redakcją albo zajmującą się taką  działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji. „Definicja ta jest źródłem  licznych nieporozumień, konfliktów, sporów. Jej pierwsza część, głosząca,  że  dziennikarzem  jest  osoba  pracująca  intelektualnie  nad  tworzeniem  prasy i jednocześnie pozostająca w stosunku pracy z redakcją (wydawcą),  nie budzi wątpliwości. Kryteria konstytuujące profesję dziennikarską są tu  jasne. Źródłem nieporozumień jest sformułowanie o zajmowaniu się działal- nością dziennikarską – na rzecz i z upoważnienia redakcji – które oznacza,  że dziennikarzem może być każdy, choćby doraźnie i, co więcej, że jest nim,  jeśli zajmuje się «przygotowywaniem materiałów prasowych»”15. J. Sobczak  wskazuje, że w toku dyskusji nad projektem obecnie obowiązującego prawa  prasowego zarysowały się trzy koncepcje. Pierwsza wiązała zawód dzien- nikarza  z  pozostawaniem  w  stosunku  pracy  z  redakcją.  Druga  uznawała  za dziennikarza tego, kto faktycznie wykonuje ten zawód. trzecia zasadzała  się 
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Dostęp do informacji publicznej. Pytania i odpowiedzi. Wzory pism
Autor:
Sklep
Format
Cena

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: