Tom 3 Systemu Prawa Prywatnego stanowi pierwszy z tomów poświęconych prawu rzeczowemu. Kolejne, 3. wydanie dzieła uwzględnia nową systematykę materii omówionej w tomach: 3 i 4.
Prezentowany tom mieści problematykę ogólną prawa rzeczowego , pochyla się nad niejednolicie ujmowaną instytucją posiadania , zawiera omówienie ksiąg wieczystych i specyficznego działu – własności lokali . Przede wszystkim zaś dzieło jest poświęcone najpełniejszemu i pierwszemu wśród praw rzeczowych – prawu własności . Począwszy od modeli własności w perspektywie historycznej i jej funkcjonowania w zależności od ustroju gospodarczego, Autorzy poddali następnie analizie treść i wykonywanie tego prawa, jego nabycie i utratę , ochronę oraz zagadnienie współwłasności . Wreszcie miejsce znalazło tu omówienie problematyki praw do przedmiotów materialnych niebędących rzeczami , które stanowi potwierdzenie kompleksowości dzieła.
3. wydanie tomu:
zawiera omówienie umowy deweloperskiej na podstawie ustawy z 16.9.2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (Dz.U. Nr 232, poz. 1377) – w ramach problematyki własności lokali;
uwzględnia nowelizację ustawy o księgach wieczystych i hipotece z 26.6.2009 r. (Dz.U. Nr 131, poz. 1075), a także aktualne regulacje dotyczące prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym, przenoszenia treści księgi do struktury systemu informatycznego, jak również przedstawia praktyczne funkcjonowanie tych rozwiązań;
zawiera nowe, rozbudowane w porównaniu do poprzedniego wydania, omówienie treści i wykonywania prawa własności, przedstawionego w ujęciu pozytywnym oraz negatywnym, z omówieniem jego granic, prawa sąsiedzkiego oraz regulacji ustaw pozakodeksowych;
w obrębie zagadnienia praw do przedmiotów niematerialnych niebędących rzeczami , przy omawianiu praw do złóż kopalin, uwzględnia nową ustawę z 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. Nr 163, poz. 981 ze zm.)
przedstawia nowe ujęcie nabycia i utraty własności, gdzie wyszczególniono m.in. przeniesienie własności nieruchomości rolnych, skarbowych i samorządowych, omówiono rozporządzenie rzeczą przez nieuprawnionego, nabycie własności przez zasiedzenie i w wykonaniu prawa pierwokupu, a także przez cudzoziemców;
obejmuje również analizę orzecznictwa TK i SN, prezentuje szeroko poglądy prezentowane w piśmiennictwie, szczególnie zagadnienia sporne; omówiony jest obowiązujący stan prawny, regulacje historyczne, ich ewolucja, a wreszcie na podstawie propozycji doktryny i praktycznych aspektów funkcjonowania poszczególnych instytucji formułowane są wnioski de lege ferenda .
Darmowy fragment publikacji:
Tom 3
Prawo rzeczowe
Pod redakcją
Edwarda Gniewka
3. wydanie
SYSTEM PRAWA PRYWATNEGO
Prawo rzeczowe
Tom 3
3. wydanie
SYSTEM
PRAWA PRYWATNEGO
Prawo rzeczowe
Tom 3
3. wydanie
REDAKTOR NACZELNY SYSTEMU PRAWA PRYWATNEGO
ZBIGNIEW RADWAŃSKI†
ZASTĘPCA REDAKTORA NACZELNEGO SYSTEMU PRAWA PRYWATNEGO
BOGUDAR KORDASIEWICZ
Rozdział VI. Prawa do przedmiotów materialnych niebędących
rzeczami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443
§ 30. Uwagi wprowadzające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
§ 31. Prawa do złóż kopalin oraz innych fragmentów górotworu . . . . . . . 446
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
II. Własność złóż kopalin oraz innych fragmentów górotworu
w aktualnie obowiązującym stanie prawnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
III. Użytkowanie górnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460
IV. Inne prawa do złóż kopalin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
§ 32. Prawa do wód . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
I. Uwagi wprowadzające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
II. Własność wód . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477
§ 33. Prawa do zwierząt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493
Rozdział VII. Nabycie i utrata własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
§ 34. Ogólna charakterystyka nabycia i utraty własności . . . . . . . . . . . . . 506
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506
II. Ogólny przegląd zdarzeń prawnych powodujących nabycie
i utratę własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 508
III. Pierwotne i pochodne nabycie własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512
IV. Nabycie a utrata własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
§ 35. Przeniesienie własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
I. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
II. Przeniesienie własności w trybie umowy zobowiązująco-
-rozporządzającej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
III. Przeniesienie własności w wyniku wykonania uprzedniego
zobowiązania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 541
§ 36. Przeniesienie własności nieruchomości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
II. Przeniesienie własności nieruchomości w trybie umowy
zobowiązująco-rozporządzającej oraz w wyniku wykonania
zobowiązania do przeniesienia własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550
III. Podział nieruchomości w toku przeniesienia własności . . . . . . . . . . . . . 551
IV. Ustanowienie odrębnej własności lokalu – odesłanie . . . . . . . . . . . . . . . 555
V. Zakaz przeniesienia własności pod warunkiem lub z zastrzeżeniem
terminu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 555
VI. Forma umowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 560
VII. Znaczenie wpisu do księgi wieczystej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563
§ 37. Przewłaszczenie na zabezpieczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 564
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 564
II. Dopuszczalność przeniesienia własności dla zabezpieczenia
wierzytelności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565
III. Miejsce przewłaszczenia na zabezpieczenie w systemie umów
przeniesienia własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567
IV. Treść, forma i skutki umowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 569
§ 38. Rozporządzanie rzeczą przez osobę nieuprawnioną . . . . . . . . . . . . . 572
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572
II. Nabycie własności nieruchomości w warunkach rękojmi wiary
publicznej ksiąg wieczystych – odesłanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573
III. Nabycie własności rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej . . . . . . . 574
§ 39. Rozporządzanie przedsiębiorstwem i gospodarstwem rolnym . . . . . 583
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583
II. Dokonywane (cid:0)
rozporządzanie przedsiębiorstwem . . . . . . . . . . 583
III. Rozporządzanie gospodarstwem rolnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 587
XII
(cid:0)
6
(cid:0)
S
(cid:0)
L
(cid:0)
V
(cid:0)
(cid:3)
(cid:0)
W
(cid:0)
U
(cid:0)
H
(cid:1)
(cid:30)
(cid:0)
F
(cid:0)
L
X
(cid:0)
Q
(cid:0)
R
(cid:0)
(cid:3)
(cid:0)
D
(cid:0)
F
(cid:0)
W
(cid:0)
X
§ 40. Przeniesienie własności nieruchomości rolnych według ustawy
o kształtowaniu ustroju rolnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
I. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
II. Ograniczenie swobody obrotu przez zastrzeżenie ustawowego
prawa pierwokupu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
III. Prawo „wykupu” nieruchomości przez Agencję Nieruchomości
Rolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
§ 41. Zbywanie skarbowych i samorządowych nieruchomości według
ustawy o gospodarce nieruchomościami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597
II. Ograniczony katalog dopuszczalnych czynności obrotu . . . . . . . . . . . . 598
III. Organy właściwe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
IV. Przetargowy tryb rozporządzania jako zasada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
V. Rozporządzanie bezprzetargowe jako wyjątek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
VI. Cena oraz inne warunki zbycia nieruchomości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607
§ 42. Zbywanie nieruchomości rolnych według ustawy
o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa . . . 608
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 608
II. Funkcje Agencji Nieruchomości Rolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 609
III. Ograniczony katalog dopuszczalnych czynności obrotu . . . . . . . . . . . . 611
IV. Pierwszeństwo nabycia nieruchomości rolnych Skarbu Państwa . . . . . . 612
V. Rozporządzanie przetargowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
VI. Cena oraz inne warunki zbycia nieruchomości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
§ 43. Nabycie własności nieruchomości w wyniku wykonania
prawa pierwokupu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
II. Ustawowe prawo pierwokupu przysługujące gminie według ustawy
o gospodarce nieruchomościami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 616
III. Ustawowe prawo pierwokupu przysługujące dzierżawcom
nieruchomości rolnych według ustawy o kształtowaniu ustroju
rolnego – przypomnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
IV. Ustawowe prawo pierwokupu przysługujące Agencji Nieruchomości
Rolnych – przypomnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
V. Wykonanie prawa pierwokupu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620
§ 44. Nabywanie własności nieruchomości przez cudzoziemców . . . . . . . 624
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
II. Pojęcie cudzoziemca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
III. Warunek uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw
wewnętrznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
IV. Wyłączenia i wyjątki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
V. Tryb udzielenia zezwolenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 629
VI. Nabywanie przez cudzoziemców nieruchomości rolnych . . . . . . . . . . . 630
VII. Sankcja naruszenia przepisów ustawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632
§ 45. Zasiedzenie jako sposób nabycia własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633
II. Zasiedzenie nieruchomości; uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
III. Zasiedzenie rzeczy ruchomych; uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
IV. Przedmiot zasiedzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
V. Przesłanki zasiedzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638
VI. Skutki zasiedzenia; stwierdzenie zasiedzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
§ 46. Inne sposoby nabycia własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 645
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 645
II. Nabycie własności niczyjej rzeczy ruchomej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 646
III. Znalezienie rzeczy i jego skutki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 648
XIII
(cid:0)
6
(cid:0)
S
(cid:0)
L
(cid:0)
V
(cid:0)
(cid:3)
(cid:0)
W
(cid:0)
U
(cid:0)
H
(cid:1)
(cid:30)
(cid:0)
F
(cid:0)
L
IV. Nabycie własności pożytków naturalnych rzeczy . . . . . . . . . . . . . . . . . 650
V. Połączenie, pomieszanie i przetworzenie rzeczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652
Rozdział VIII. Współwłasność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
§ 47. Określenie współwłasności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658
I. Ogólne cechy współwłasności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658
II. Źródła współwłasności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 660
III. Współwłasność rzeczy a wspólność praw majątkowych . . . . . . . . . . . . 662
IV. Wspólność mienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663
V. Współwłasność w częściach ułamkowych a współwłasność łączna . . . 666
VI. Istota współwłasności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672
§ 48. Treść i wykonywanie współwłasności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
I. Powszechna treść prawa własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
II. Regulacja prawna wewnętrznego stosunku współwłasności . . . . . . . . . 676
III. Znaczenie prawne udziału we współwłasności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 678
IV. Rozporządzanie udziałem we współwłasności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
V. Rozporządzanie rzeczą wspólną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 682
VI. Zarząd rzeczą wspólną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 683
VII. Współposiadanie i korzystanie z rzeczy wspólnej . . . . . . . . . . . . . . . . . 694
VIII. Ochrona wspólnego prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 700
§ 49. Zniesienie współwłasności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 704
I. Roszczenia o zniesienie współwłasności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 704
II. Tryb zniesienia współwłasności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 706
III. Sposoby zniesienia współwłasności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 708
Rozdział IX. Własność lokalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715
§ 50. Pojęcie i funkcja własności lokalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 719
§ 51. Konstrukcja prawna własności lokalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 720
I. Konstrukcja prawna własności lokaluw zagranicznych systemach
prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 720
II. Konstrukcja prawna własności lokalu w prawie polskim . . . . . . . . . . . . 722
§ 52. Powstanie własności lokalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 748
I. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 748
II. Umowne ustanowienie własności lokalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 750
III. Ustanowienie własności lokalu w drodze jednostronnejczynności
prawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 756
IV. Ustanowienie własności lokali na podstawie orzeczenia sądu . . . . . . . . 757
V. Powstanie odrębnej własności lokalu z mocy prawa . . . . . . . . . . . . . . . 759
§ 53. Umowa deweloperska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 760
I. Umowa deweloperska przed wejściem w życie ustawy o ochronie
praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego . . . . . . 760
II. Umowa deweloperska w ustawie o ochronie praw nabywcy lokalu
mieszkalnego lub domu jednorodzinnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 765
§ 54. Wygaśnięcie własności lokalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 794
§ 55. Prawa i obowiązki właściciela lokalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 797
§ 56. Wspólnota mieszkaniowa właścicieli lokali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 805
I. Powstanie i ustanie wspólnoty mieszkaniowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 805
II. Charakter prawny wspólnoty mieszkaniowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 807
III. Zarząd wspólnoty mieszkaniowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 816
IV. Podejmowanie uchwał przez właścicieli lokali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 824
§ 57. Zarząd nieruchomością wspólną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 841
I. Zarząd ustawowy nieruchomością wspólną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 841
II. Zarząd umowny nieruchomością wspólną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 853
III. Zarząd przymusowy nieruchomością wspólną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 861
XIV
(cid:0)
6
(cid:0)
S
(cid:0)
L
(cid:0)
V
(cid:0)
(cid:3)
(cid:0)
W
(cid:0)
U
(cid:0)
H
(cid:1)
(cid:30)
(cid:0)
F
(cid:0)
L
Rozdział X. Ochrona własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 865
§ 58. Ogólna charakterystyka ochrony własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 867
I. Przypomnienie historyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 867
II. Ochrona własności na tle ogólnego systemu ochrony praw
podmiotowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 869
III. Prawnorzeczowe roszczenia petytoryjne właściciela . . . . . . . . . . . . . . . 874
§ 59. Roszczenie windykacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 875
I. Określenie roszczenia windykacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 875
II. Legitymacja czynna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 880
III. Dowód własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 884
IV. Legitymacja bierna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 887
V. Obrona pozwanego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 888
VI. Realizacja roszczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 897
§ 60. Roszczenia uzupełniające właściciela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 900
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 900
II. Sytuacja prawna posiadacza samoistnego w dobrej wierze . . . . . . . . . . 903
III. Odpowiedzialność samoistnego posiadacza w dobrej wierze
od czasu wytoczenia powództwa windykacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . 904
IV. Sytuacja prawna posiadacza samoistnego w złej wierze . . . . . . . . . . . . 906
V. Rodzaje roszczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 907
§ 61. Przeciwstawne roszczenia posiadacza samoistnego o zwrot
nakładów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 913
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 913
II. Roszczenia posiadacza w dobrej wierze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 914
III. Roszczenia posiadacza w dobrej wierze od czasu wytoczenia
powództwa windykacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 915
IV. Roszczenia posiadacza w złej wierze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 916
V. Zatrzymanie przedmiotów połączonych z rzeczą . . . . . . . . . . . . . . . . . . 916
VI. Powstanie i charakter prawny roszczenia o zwrot nakładów . . . . . . . . . 918
VII. Realizacja roszczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 920
§ 62. Rozliczenia właściciela z posiadaczem zależnym . . . . . . . . . . . . . . . . 921
§ 63. Roszczenia wynikające z budowy na cudzym gruncie . . . . . . . . . . . . 925
I. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 925
II. Roszczenie posiadacza o przeniesienie własności gruntu . . . . . . . . . . . . 928
III. Roszczenie właściciela o „wykup” gruntu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 933
IV. Roszczenia posiadacza gruntu i użytkownika wieczystego
w razie zabudowy gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste . . . . . . . 935
V. Przedmiotowy zakres roszczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 936
VI. Wynagrodzenie właściciela (użytkownika wieczystego) . . . . . . . . . . . . 937
VII. Charakter zobowiązania stron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 939
VIII. Realizacja roszczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 940
§ 64. Roszczenie negatoryjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 943
I. Określenie roszczenia negatoryjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 943
II. Treść roszczenia negatoryjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 946
III. Roszczenie negatoryjne w stosunkach sąsiedzkich . . . . . . . . . . . . . . . . 948
IV. Legitymacja czynna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 952
V. Legitymacja bierna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 954
VI. Realizacja roszczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 956
§ 65. Problem ochrony wyłącznego uprawnienia właściciela
do rozporządzania rzeczą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 957
Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 959
XV
(cid:0)
6
(cid:0)
S
(cid:0)
L
(cid:0)
V
(cid:0)
(cid:3)
(cid:0)
W
(cid:0)
U
(cid:0)
H
(cid:1)
(cid:30)
(cid:0)
F
(cid:0)
L
Wykaz skrótów
1. Źródła prawa
GospKomU . . . . . . . . . ustawa z 20.12.1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jedn.: Dz.U.
GospNierU . . . . . . . . . ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz.U.
z 2011 r. Nr 45, poz. 236)
z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.)
GospNierSPU . . . . . . . ustawa z 19.10.1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi
KC . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)
KC austr. . . . . . . . . . . Kodeks cywilny austriacki z 1811 r. (ABGB – (cid:0)
Skarbu Państwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 1187 ze zm.)
)1
KC franc. . . . . . . . . . . Kodeks cywilny francuski z 1804 r. (Cc – (cid:0)
KC grec. . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny grecki z 1940 r.
KC. hiszp. . . . . . . . . . . Kodeks cywilny hiszpański z 1989 r.3
KC niem. . . . . . . . . . . . Kodeks cywilny niemiecki z 1896 r. (BGB – (cid:0)
KC portug. . . . . . . . . . Kodeks cywilny portugalski z 1966 r.5
KC szwajc. . . . . . . . . . Kodeks cywilny szwajcarski z 10.12.1907 r. (ZGB – (cid:0)
)2
SR. 210. AS 24 233, 27 207 und BS 2 3)6
)4
,
Nr 217, poz. 1689 ze zm.)
z 2002 r. Nr 171, poz. 1397 ze zm.)
z 1976 r. Nr 7, poz. 36 ze zm.)
KH . . . . . . . . . . . . . . . . rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.6.1934 r. – Kodeks
KK . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.)
KM . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 18.9.2001 r. – Kodeks morski (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r.
handlowy (Dz.U. Nr 57, poz. 502 ze zm.)
KomPrywU . . . . . . . . . ustawa z 30.8.1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (tekst jedn.: Dz.U.
Konstytucja PRL . . . . . Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 22.7.1952 r. (tekst jedn.: Dz.U.
Konstytucja RP . . . . . . Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78,
KP . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. Nr 21,
KPA . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst
KPC . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43,
jedn.: Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.)
KPC z 1930 r. . . . . . . . rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 29.11.1930 r. – Kodeks
postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz.U. z 1950 r. Nr 43, poz. 394
ze zm.)
KPK. . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89,
poz. 483 ze zm.)
poz. 94 ze zm.)
poz. 296 ze zm.)
poz. 555 ze zm.)
1 Tekst dostępny na stronie: http://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung/Bundesnormen/10001622/ABG-
B 2c 20Fassung 20vom 2006.11.2012.pdf
2 Tekst dostępny na stronie: http://www.legifrance.gouv.fr/affichCode.do?dateTexte=20121106 cidText
e=LEGITEXT000006070721 fastReqId=1018799035 fastPos=1 oldAction=rechCodeArticle
3 Tekst dostępny na stronie: http://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-1889-4763
4 Tekst dostępny na stronie: http://www.gesetze-im-internet.de/bundesrecht/bgb/gesamt.pdf
5 Tekst dostępny na stronie: http://www.portolegal.com/CodigoCivil.html
6 Tekst dostępny na stronie: http://www.admin.ch/ch/d/sr/2/210.de.pdf
XVII
$
(cid:0)
O
(cid:0)
O
(cid:0)
J
(cid:0)
H
(cid:0)
P
(cid:0)
H
(cid:0)
L
(cid:0)
Q
(cid:0)
H
(cid:0)
V
(cid:0)
(cid:3)
(cid:0)
(cid:0)
(cid:129)
(cid:0)
U
(cid:0)
J
(cid:0)
H
(cid:0)
U
(cid:0)
O
(cid:0)
L
(cid:0)
F
(cid:0)
K
(cid:0)
H
(cid:0)
V
(cid:0)
(cid:3)
(cid:0)
*
(cid:0)
H
(cid:0)
V
(cid:0)
H
(cid:0)
W
(cid:0)
]
(cid:0)
E
(cid:0)
X
(cid:0)
F
(cid:0)
K
(cid:0)
R
(cid:0)
G
(cid:0)
H
(cid:0)
(cid:3)
(cid:0)
F
(cid:0)
L
(cid:0)
Y
(cid:0)
L
(cid:0)
O
(cid:0)
(cid:129)
(cid:0)
U
(cid:0)
J
(cid:0)
H
(cid:0)
U
(cid:0)
O
(cid:0)
L
(cid:0)
F
(cid:0)
K
(cid:0)
H
(cid:0)
V
(cid:0)
(cid:3)
(cid:0)
*
(cid:0)
H
(cid:0)
V
(cid:0)
H
(cid:0)
W
(cid:0)
]
(cid:0)
E
(cid:0)
X
(cid:0)
F
(cid:0)
K
=
(cid:0)
L
(cid:0)
Y
(cid:0)
L
(cid:0)
O
(cid:0)
J
(cid:0)
H
(cid:0)
V
(cid:0)
H
(cid:0)
W
(cid:0)
]
(cid:0)
E
(cid:0)
X
(cid:0)
F
(cid:0)
K
KRO . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz.U.
KSH . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94,
KsztUstrRolU . . . . . . . ustawa z 11.4.2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (tekst jedn.: Dz.U.
z 2012 r. poz. 788 ze zm.)
poz. 1037 ze zm.)
z 2012 r. poz. 803)
KWU . . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.7.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn.:
KZ . . . . . . . . . . . . . . . rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.10.1933 r. – Kodeks
Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.)
zobowiązań (Dz.U. Nr 82, poz. 598 ze zm.)
LasU . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 28.9.1991 r. o lasach (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. Nr 12, poz. 59
ze zm.)
NabNierCU . . . . . . . . ustawa z 24.3.1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców
(tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. Nr 167, poz. 1758 ze zm.)
NajLokU . . . . . . . . . . ustawa z 2.7.1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszka-
niowych (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. Nr 120, poz. 787 ze zm.)
NasienU . . . . . . . . . . . ustawa z 9.11.2012 r. o nasiennictwie (Dz.U. z 2012 r. poz. 1512)
ObszMorU . . . . . . . . . ustawa z 21.3.1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej
i administracji morskiej (tekst jedn.: Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502
ze zm.)
OchrGrRLU . . . . . . . . ustawa z 3.2.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jedn.:
Dz.U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 ze zm.)
OchrLokU . . . . . . . . . ustawa z 21.6.2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zaso-
bie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2005 r.
Nr 31, poz. 266 ze zm.)
OchrKonkurU . . . . . . ustawa z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U.
Nr 50, poz. 331 ze zm.)
OchrNabU . . . . . . . . . ustawa z 16.9.2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub
domu jednorodzinnego (Dz.U. Nr 232, poz. 1377)
OchrPrzyrU . . . . . . . . ustawa z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r.
OchrZabU . . . . . . . . . ustawa z 23.7.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
OchrZwU . . . . . . . . . . ustawa z 21.8.1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jedn.: Dz.U. z 2003 r.
Nr 151, poz. 1220 ze zm.)
(Dz.U. Nr 162, poz. 1568 ze zm.)
Nr 106, poz. 1002 ze zm.)
z 2012 r. poz. 749 ze zm.)
OrdPU . . . . . . . . . . . . ustawa z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz.U.
PBudMieszkU . . . . . . ustawa z 26.10.1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa
PlZagPrzU . . . . . . . . . ustawa z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
mieszkaniowego (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 255)
PNPRU . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.8.2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom ryn-
(tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 647 ze zm.)
kowym (Dz.U. Nr 171, poz. 1206)
PostEgzAdm . . . . . . . . ustawa z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
(tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 1015 ze zm.)
PPU . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 25.9.1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (tekst jedn.:
Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 981 ze zm.)
PrAut . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst
jedn.: Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.)
PrBank. . . . . . . . . . . . . ustawa z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r.
poz. 1376 ze zm.)
Nr 243, poz. 1623 ze zm.)
PrBud . . . . . . . . . . . . . ustawa z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r.
PrCzek . . . . . . . . . . . . . ustawa z 28.4.1936 r. – Prawo czekowe (Dz.U. Nr 37, poz. 283 ze zm.)
PrGeod . . . . . . . . . . . . ustawa z 17.5.1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn.:
Dz.U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 ze zm.)
XVIII
(cid:0)
:
(cid:0)
\
(cid:0)
N
(cid:0)
D
(cid:0)
]
(cid:0)
(cid:3)
(cid:0)
V
(cid:0)
N
(cid:0)
U
(cid:0)
y
(cid:0)
W
(cid:0)
y
(cid:0)
Z
PrGeolGórn . . . . . . . . . ustawa z 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. Nr 163,
PrGeolGórn z 1994 r. . . ustawa z 4.2.1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn.: Dz.U.
PrGosp . . . . . . . . . . . . ustawa z 19.11.1999 r. – Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101,
poz. 981 ze zm.)
z 2005 r. Nr 228, poz. 1947 ze zm.)
poz. 1178 ze zm.)
PrGórn z 1930 r. . . . . . rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 29.11.1930 r. – Prawo
górnicze (Dz.U. Nr 85, poz. 654 ze zm.)
PrGórn z 1953 r. . . . . . dekret z 6.5.1953 r. – Prawo górnicze (tekst jedn.: Dz.U. z 1978 r. Nr 4,
PrLot . . . . . . . . . . . . . ustawa z 3.7.2002 r. – Prawo lotnicze (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r.
poz. 12 ze zm.)
poz. 933 ze zm.)
Nr 127, poz. 1066 ze zm.)
Nr 189, poz. 1158 ze zm.)
z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.)
PrŁow . . . . . . . . . . . . . ustawa z 13.10.1995 r. – Prawo łowieckie (tekst jedn.: Dz.U. z 2005 r.
PrNot . . . . . . . . . . . . . ustawa z 14.2.1991 r. – Prawo o notariacie (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r.
PrOchrŚrod . . . . . . . . ustawa z 24.4.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz.U.
ProwKsWieczR . . . . . rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 17.9.2001 r. w sprawie
prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów (Dz.U. Nr 102,
poz. 1122 ze zm.)
PrPrywM . . . . . . . . . . ustawa z 4.2.2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 80,
poz. 432 ze zm.)
ze zm.)
PrRzeczD . . . . . . . . . . dekret z 11.10.1946 r. – Prawo rzeczowe (Dz.U. Nr 57, poz. 319
PrSpółdz . . . . . . . . . . . ustawa z 16.9.1982 r. – Prawo spółdzielcze (tekst jedn.: Dz.U. z 2003 r.
PrUpNapr . . . . . . . . . . ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn.:
Nr 188, poz. 1848 ze zm.)
Dz.U. z 2012 r. poz. 1112 ze zm.)
PrWeksl . . . . . . . . . . . ustawa z 28.4.1936 r. – Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282
ze zm.)
poz. 145 ze zm.)
PrWłPrzem . . . . . . . . . ustawa z 30.6.2000 r. – Prawo własności przemysłowej (tekst jedn.:
PrWod . . . . . . . . . . . . . ustawa z 18.7.2001 r. – Prawo wodne (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r.
Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.)
PrWod z 1962 r. . . . . . ustawa z 30.5.1962 r. – Prawo wodne (Dz.U. Nr 34, poz. 158 ze zm.)
PrWod z 1974 r. . . . . . ustawa z 24.10.1974 r. – Prawo wodne (Dz.U. Nr 38, poz. 230 ze zm.)
PrzymZarzD . . . . . . . . dekret Naczelnika Państwa z 16.12.1918 r. o przymusowym zarządzie
PWKC . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks cywilny (Dz.U.
państwowym (Dz. Praw P.P. Nr 21, poz. 67 ze zm.)
Nr 16, poz. 94 ze zm.)
PWPrRzeczD . . . . . . . dekret z 11.10.1946 r. – Przepisy wprowadzające prawo rzeczowe i pra-
wo o księgach wieczystych (Dz.U. Nr 57, poz. 321 ze zm.)
RybŚródU . . . . . . . . . . ustawa z 18.4.1985 r. o rybactwie śródlądowym (tekst jedn.: Dz.U.
SamGmU . . . . . . . . . . ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz.U. z 2001 r.
SamPowU . . . . . . . . . ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn.: Dz.U.
SamWojU . . . . . . . . . . ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie województwa (tekst jedn.: Dz.U.
z 2009 r. Nr 189, poz. 1471 ze zm.)
Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.)
z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 ze zm.)
SpółdzMieszkU . . . . . ustawa z 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.:
Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.)
SystInfKWU . . . . . . . ustawa z 14.2.2003 r. o przenoszeniu treści księgi wieczystej do struk-
tury księgi wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym (Dz.U.
Nr 42, poz. 363)
XIX
(cid:0)
:
(cid:0)
\
(cid:0)
N
(cid:0)
D
(cid:0)
]
(cid:0)
(cid:3)
(cid:0)
V
(cid:0)
N
(cid:0)
U
(cid:0)
y
(cid:0)
W
(cid:0)
y
(cid:0)
Z
Pobierz darmowy fragment (pdf)