Prawo integracji. Konstytucja dla Europy jest praktycznym podręcznikiem, w którym Autor przedstawił zagadnienia ogólne integracji w Europie: filozofię prawa europejskiej integra-cji, jej kierunki i proces konstytucjonalizacji; instytucje, prawo jako część acquis communautaire; europejskie prawo ustrojowe; tworzenie, stosowanie i przestrzeganie prawa; zagadnienia szczegółowe: prawo europejskiej integracji gospodarczej, społecznej, zalążki prawa europejskiej integracji politycznej. Syntetyczne ujęcie tematu połączone z przejrzystością wykładu stanowi niepodważalną zaletę książki.Stan prawny na 15 lipca 2011 roku.
Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii
Darmowy fragment publikacji:
Prawo
integracji
Konstytucja dla Europy
Zdzisław Brodecki
Wydanie 4
Warszawa 2011
Rysunki: Mateusz Rakowicz
Opracowanie redakcyjne: Grażyna Polkowska-Nowak
Redakcja techniczna: Małgorzata Duda
Projekt okładki i stron tytułowych: Agnieszka Tchórznicka
© Copyright by LexisNexis Polska Sp. z o.o. 2011
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki nie może być powielana
ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych,
kopiujących, nagrywających i innych – bez pisemnej zgody Autora i wydawcy.
ISBN 978-83-7620-912-8
LexisNexis Polska Sp. z o.o.
Ochota Office Park 1, Al. Jerozolimskie 181, 02-222 Warszawa
tel. 22 572 95 00, faks 22 572 95 68
Infolinia: 22 572 99 99
Redakcja: tel. 22 572 83 26, 22 572 83 28, 22 572 83 11, faks 22 572 83 92
www.LexisNexis.pl, e-mail: biuro@LexisNexis.pl
Księgarnia Internetowa: dostępna ze strony www.LexisNexis.pl
Spis treści
Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Część pierwsza
FUNDAMENTY INTEGRACJI
ROZDZIAŁ I. Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
1. Spacer idei integrującej Europę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
1.1. Dzieje Europy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
1.2. Plan rekonstrukcji Europy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
1.3. Symbolika katedry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
2. Idee integrujące Europę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
2.1. Kod kultury prawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
2.2. Komparatystyka kultur prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
ROZDZIAŁ II. Unia Europejska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
1. Kształt integracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
1.1. Proces konstytucjonalizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
1.2. Zróżnicowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
1.2.1. Różnorodna geometria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
1.2.2. Współpraca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
1.3. Symbolika muzeum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
2. Ustrój Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
2.1. Aktorzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
2.1.1. Unia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
2.1.2. Państwa członkowskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
2.1.3. Obywatele Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
2.2. Transfer kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
2.2.1. Zasada kompetencji powierzonych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
2.2.2. Zasada podziału kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
2.3. Zasady ustrojowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
2.3.1. Zasada integracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
2.3.2. Zasada solidarności państw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
6
Spis treści
2.3.3. Zasada pomocniczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
2.3.4. Zasada proporcjonalności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
3. Instytucje Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
3.1. Władza instytucjonalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
3.1.1. Reprezentacja interesów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
3.1.2. Podstawowe zasady instytucjonalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
3.2. Organy przedstawicielskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
3.2.1. Parlament Europejski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
3.2.2. Rada Europejska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
3.2.3. Rada Unii Europejskiej (Rada) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
3.2.4. Racjonalność stanowienia prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
3.3. Organy wykonawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
3.3.1. Komisja Europejska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
3.3.2. Europejski Bank Centralny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
3.3.3. Inne instytucje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
3.3.4. Racjonalność decyzji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
3.4. Organy sądownicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
3.4.1. Sądy „ponadnarodowe” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
3.4.2. Sądy krajowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
3.4.3. Sprawiedliwość proceduralna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
ROZDZIAŁ III. Porządek prawny Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
1. Prawo i kultury prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
1.1. Prawo Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
1.2. Zderzenie kultur prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
1.3. Symbolika zegara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
2. Źródła prawa i polityki prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
2.1. Zasady ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
2.1.1. Definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
2.1.2. Uniwersalizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
2.1.3. Wyższość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
2.2. Reguły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
2.2.1. Definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
2.2.2. Pierwotne prawo pisane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
2.2.3. Prawo pochodne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
2.3. Polityka prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
2.3.1. Definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
2.3.2. Instrumenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
2.4. Precedensy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
2.4.1. Definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
2.4.2. Prawo sędziów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
3. Stosowanie prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
3.1. Operatywność systemu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
3.1.1. Zasada bezpośredniego skutku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
3.1.2. Zasada supremacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
3.2. Wykładnia prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
3.2.1. In dubio pro ius commune . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
3.2.2. Metody wykładni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Spis treści
7
Część druga
INTEGRACJA POPRZEZ PRAWO
ROZDZIAŁ IV. Prawo integracji gospodarczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
1. Ekonomiczny wymiar integracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
1.1. Kultura alpejska versus kultura morska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
1.2. Intensyfikacja otwarcia rynku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
1.3. Symbolika Hanzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
2. Europa bez granic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
2.1. Wolność gospodarcza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
2.1.1. Rynek towarów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
2.1.2. Rynek pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
2.1.3. Rynek finansowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
2.2. Konkurencja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
2.2.1. Konkurencja między przedsiębiorstwami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
2.2.2. Pomoc udzielana przez państwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
3. Polityki Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
3.1. Polityka gospodarcza i pieniężna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
3.1.1. Zasady polityki gospodarczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
3.1.2. Zasady polityki pieniężnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
3.2. Polityki sektorowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
ROZDZIAŁ V. Prawo integracji społecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
1. Społeczny wymiar integracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
1.1. Prawa człowieka versus prawa Ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
1.2. Symbol Statuy Wolności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
2. Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
2.1. Przestrzeń kulturowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
2.2. Polityki dotyczące kontroli granicznej, azylu i imigracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
2.3. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
2.4. Współpraca sądowa w sprawach karnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
2.5. Współpraca policyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
3. Ochrona praw jednostki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
3.1. Ochrona praw człowieka i podstawowych wolności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
3.2. Ochrona życia i zdrowia ludzkiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
3.3. Ochrona ludności i polityka socjalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
3.4. Ochrona własności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
3.5. Ochrona obrotu prawnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
3.6. Ochrona poszkodowanego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
3.7. Ochrona prawnokarna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
4. Prawo zrównoważonego rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
4.1. Kształtowanie środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
4.2. Rozwój regionów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
ROZDZIAŁ VI. Zalążki przyszłej integracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
1. Międzyrządowy wymiar integracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
1.1. Partykularyzm versus uniwersalizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
1.2. Symbolika Wielkiego Muru Chińskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
8
Spis treści
2. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
2.1. Współpraca z organizacjami międzynarodowymi i państwami trzecimi . . . . . . 202
2.2. Koncepcja i strategia WPZiB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
2.2.1. Koncepcja współistnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
2.2.2. Strategie Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
2.3. Wspólna obrona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
2.3.1. Koncepcja bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
2.3.2. Siły zbrojne Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
Quo vadis? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
Orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości i Sądu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Wyroki innych sądów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
Skorowidz rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
Przedmowa
Podręcznik z prawa europejskiej integracji jest zbliżony w formie i treści do książki
autorstwa Allana Rosasa (wybitnego sędziego Trybunału Sprawiedliwości UE)
i Lorny Armati (z Biura Prawnego Komisji Europejskiej) EU Constitutional Law:
An Introduction, opublikowanej przez Hart Publishing w 2010 r. Ta praca i niniej-
sze opracowanie wpisują się w nurt rozważań ukazujących proces konstytucjona-
lizacji prawa ponadnarodowego. Podkreśla to podtytuł podręcznika eksponujący
przesłanie, że Traktat z Lizbony jest de facto Konstytucją dla Europy. Ten punkt
widzenia jest usprawiedliwiony, ponieważ odrzucenie przez Francuzów i Holen-
drów w referendach traktatu o tej samej nazwie nie oznacza braku aprobaty dla
jego treści, niemal dosłownie powtórzonej w obecnie obowiązującym Traktacie.
Ta treść w istocie odzwierciedla konstytucyjne zasady prawa Unii Europejskiej.
O stylu podręcznika zadecydowało przekonanie o potrzebie nauczania prawa UE
od początku do końca studiów, podczas wykładów z prawoznawstwa i wielu dyscy-
plin dogmatycznych: prawa karnego, administracyjnego, cywilnego itp. (analiza
reguł) i wykładu specjalizacyjnego z prawa integracji w Europie (analiza zasad
i polityk, czyli europejskich standardów). Nowe podejście do programów realizo-
wanych na wydziałach prawa i administracji ilustruje w uproszczeniu poniższy
schemat, ukazujący różnice między problematyką dogmatyczną i socjotechniczną
(jurysprudencją).
10
Przedmowa
Dogmatyka
prawa
Z krajowej perspektywy
europejskie prawo karne
europejskie prawo cywilne
europejskie prawo administracyjne
europejskie prawo pracy
europejskie prawo handlowe
europejskie prawo gospodarcze
europejskie prawo ochrony środowiska
europejskie prawo finansowe
itd.
SYNTEZA
Jurysprudencja
Z unijnej perspektywy
Prawo integracji w Europie
EU Constitutional Law
Podczas wykładów z przedmiotów dogmatycznych ze sfery prawa publicznego
(zwłaszcza administracyjnego, gospodarczego i ochrony środowiska) i prywatnego
(zwłaszcza handlowego i pracy) studenci powinni mieć możliwość zaznajomienia
się z argumentacją systemową w każdej z tych dziedzin, obejmującą swym zakre-
sem m.in. prawo tworzone przez unijne instytucje: rozporządzenia, dyrektywy, de-
cyzje. Temu celowi służyło opublikowanie przez LexisNexis aż ośmiu tomów w serii
Acquis communautaire o tytułach: „Wolność gospodarcza”, „Konkurencja”, „Fi-
nanse”, „Infrastruktura”, „Zatrudnienie i ochrona socjalna”, „Ochrona praw
jednostki”, „Ochrona środowiska”, „Regiony”. Wśród autorów tej serii było
wielu przedstawicieli dyscyplin dogmatycznych, piszących z myślą o wykorzystaniu
swoich tekstów na własnych wykładach lub ćwiczeniach.
Nowe ujęcie wykładu specjalizacyjnego z prawa integracji w Europie będzie miało
głębszy sens, jeśli prowadzący zajęcia z dogmatyki prawa zrealizują swój program
nauczania, z uwzględnieniem unijnej i porównawczej perspektywy. Przy takim za-
łożeniu będzie można przed zakończeniem studiów prawniczych i administracyj-
nych dokonać syntezy opublikowanego przez LexisNexis tryptyku: Europa sę-
dziów, Europa urzędników i Europa przedsiębiorców, z myślą o wykształceniu
u studentów umiejętności myślenia w kategoriach zasad ogólnych prawa i podkre-
śleniu znaczenia, jakie w praktyce odgrywa „polityka prawa” – niegdyś wykładana
przez wybitnego polskiego uczonego Leona Petrażyckiego, którego myśli wywarły
wpływ na rozwój filozofii i teorii prawa w państwach skandynawskich i w Ame-
Przedmowa
11
ryce. Warto polityce przywrócić jej dawne znaczenie, sformułowane już przez filo-
zofię antycznej Grecji.
Kolejne wydanie podręcznika uwzględnia zmiany, jakie zaszły w prawie UE po wejś-
ciu w życie Traktatu Lizbońskiego, który zreformował TUE i TWE (obecnie: Trak-
tatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, TFUE). Tytuł książki eksponuje konty-
nent jako obszar, na którym 27 państw członkowskich UE (E-27) realizuje
historyczny projekt zintegrowanego porządku prawnego. W części pierwszej pt. „Fun -
damenty integracji” Unia jawi się taka, jaka jest w rzeczywistości, a nie w zamyśle
polityków podpisujących traktaty. Część druga pt. „Integracja poprzez prawo” kon-
centruje się na zasygnalizowaniu procesów integracji gospodarczej, społecznej
i politycznej.
Zamiłowanie do języka architektury jest wyrazem przekonania, że jest to forma
komunikowania się ponad granicami narodów, dostępna i zrozumiała poprzez
właściwe ludziom mechanizmy odbioru przestrzeni. Najwspanialsze budowle ar-
chitektoniczne są cudami świata, ich założenia są w pełni dopracowane. Kierunki
pionowy i poziomy łączą się w prawdziwej syntezie. Świątynie wydają się mieć or-
ganiczną formę, która konkretyzuje życie jako działanie w czasie i w przestrzeni.
Dlatego każdy rozdział podręcznika ma swój architektoniczny symbol ułatwiający
zrozumienie sedna sprawy. Ta forma wypowiedzi być może zainteresuje nawet
prawników, którzy w swej pracy zawodowej przywiązują dużą wagę do konkretu
i unikają metafor.
Koncentracja na czymś, co pozwala zrozumieć Unię Europejską i jej funkcjonowa-
nie, zmusza Czytelnika do przyswajania materiału wraz z tekstami traktatów. Po-
znawanie prawa pisanego w oryginale powinno wejść w krew nie tylko studentom
prawa i administracji. Ma ono swe walory dydaktyczne nawet w procesie naucza-
nia studentów politologii, stosunków międzynarodowych i europeistyki.
Nowe wydanie podręcznika zawiera mniej informacji o organach Unii Europejskiej,
gdyż są one dostępne w internecie i na bieżąco aktualizowane przez instytucje od-
powiedzialne za przekazywanie encyklopedycznych danych. Te informacje i tak nie
mają żadnego wpływu na kształtowanie sposobu myślenia prawniczego. W tym
podręczniku została podjęta ambitna próba przedstawienia kodu kultury prawnej
i zwrócenia uwagi na powiązanie idei europejskiej integracji z zasadami ogólnymi
prawa Unii. Analiza europejskiej kultury prawnej pozwoli studentom zrozumieć
proces integracji gospodarczej (korzyści dla obywateli i przedsiębiorców płynące
z jednolitego rynku) i społecznej (korzyści dla obywateli płynące z jednolitego ob-
szaru kulturowego). Ten proces odbywa się w interakcji z prawem.
Warszawa, 1 czerwca 2011 r.
Autor
Część pierwsza
FUNDAMENTY INTEGRACJI
Pobierz darmowy fragment (pdf)
Gdzie kupić całą publikację:
Opinie na temat publikacji:
Inne popularne pozycje z tej kategorii:
Czytaj również:
Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką :
