Stanisław Wyspiański, nazywany czwartym polskim wieszczem, tworzył w epoce Młodej Polski. Sławę i uznanie przyniosła mu twórczość zarówno malarska, jak i literacka. Tworzył liczne dramaty, utrzymane w duchu romantycznym i patriotycznym, pod wieloma względami nowatorskie. Zebrane w tomie wiersze Wyspiańskiego pokazują jego mniej znane, liryczne oblicze.

Zbiór 8 utworów dramatycznych Stanisława Wyspiańskiego, jednego z najwybitniejszych polskich dramaturgów, zwanego również czwartym wieszczem polskim. Tworzył w epoce Młodej Polski i jako pisarz związany był z dramatem symbolicznym. W skład zbioru wchodzą jego największe dzieła: „Warszawianka”, „Klątwa”, „Wesele”, „Wyzwolenie”, „Bolesław Śmiały”, „Achilleis...

Wyspiański nie był poetą i równocześnie był poetą we wszystkim, co robił. Gdy tworzył swoje dramaty i projektował dla nich teatr, gdy komponował witraże i snuł fantazje architektoniczne o wzgórzu wawelskim. Był nim także wtedy, gdy pisał listy i eseje –to z nich głównie pochodzą teksty składające się na ten niewielki wybór. Poetyckie fragmenty przypominają Wyspiańskiego kameralnego i refleksyjnego;...

Jak mogli czuć się Polacy w czasach, kiedy na mapach Europy Polski nie było już od bardzo wielu lat?

Możemy dzisiaj próbować sobie wyobrazić poczucie niemocy wobec zaborców, uczucie wstydu, hańby, bezsilności, zawodu czy rozczarowania.

Jednak żyć trzeba było dalej, dlatego ludność nadal urządzała tytułowe uroczystości. Na jednej z nich, w podkrakowskich Bronowicach...

Dramat Stanisława Wyspiańskiego porusza temat powstania listopadowego. Autor nawiązuje w nim do pieśni Kazimierza Delavigne’a pt. „Warszawianka”, której słowa „Oto dziś dzień krwi i chwały [...] dziś twój triumf albo zgon” odgrywają najważniejszą rolę w utworze, oddając nastrój panujący podczas powstania. Akcja rozgrywa się podczas bitwy o Olszynkę Grochowską 25 lutego 1831 roku...

Dramat Stanisława Wyspiańskiego, oparty na motywach „Iliady”, wydany w roku 1903. Skupia się na wydarzeniach, które rozegrały się podczas oblężenia Troi. Składa się z luźno powiązanych ze sobą scen i stanowi wyraz młodzieńczych zainteresowań autora dotyczących starożytności. Utwór charakteryzuje podkreślenie konfliktu w obu obozach – greckim (spór Achillesa z Agamemnonem) oraz trojańskim (konflikt Hektora i Parysa)...

Dramat Stanisława Wyspiańskiego przedstawiający teatr w teatrze. Akcja rozgrywa się na deskach sceny krakowskiej. Po wystawieniu „Wesela” Wyspiański dostał od publiczności wieniec z liczbą 44, która miała symbolizować czwartego wieszcza polskiego. Na tę cześć powstało „Wyzwolenie”, w którym głównym bohaterem jest postać z „Dziadów” Adama Mickiewicza – Konrad. Jego zadaniem jest wyzwolenie Polski z niewoli politycznej...

We wsi dzieje się tragedia – czerwcowa susza niszczy wszelkie plony i nie pozwala na uprawę nowych roślin. Zdesperowani chłopi wznoszą modły ku Bogu, ale zauważają nie zostają wysłuchani. Zaczynają podejrzewać, że to nieczyste postępki ich plebana są powodem, dla którego Bóg zesłał plagę na ich pola. Zwracają się więc do wiejskiego pustelnika, który każe im złożyć stos ofiarny...

„Noc listopadowa” to trzeci utwór Stanisława Wyspiańskiego poruszający temat powstania listopadowego. Akcja dramatu rozgrywa się podczas pierwszych godzin powstania (noc z 29 na 30 listopada 1830 roku) w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Wyspiański, zafascynowany powstaniem, bardzo wiernie odwzorowuje jego przebieg oraz umieszcza w dramacie postaci historyczne, ukazując ich losy, lęki...

Wydarzenia dramatu rozgrywają się w trakcie świąt Wielkiej Nocy w katedrze wawelskiej. Ożywione posągi, dekorujące dotychczas katedrę, wyrażają swoją pewność co do istnienia rezurekcji biologicznej oraz wyższości życia nad śmiercią. Dramat uznawany jest za ideową kontynuację „Wesela” oraz „Wyzwolenia”. Łączy polską tradycję z mitologią grecką, która od najmłodszych lat stanowiła fascynację autora...

Monolog wierszowany ukazuje konflikt między Bolesławem Śmiałym a biskupem Stanisławem, zabitym przez króla. Autor przedstawił konflikt z perspektywy Bolesława, ukazał przy tym liczne szczegóły z historii Polski. Wyspiański stosuje całą gamę aluzji i nawiązań, przeplata fakty własnymi sądami. W jego interpretacji konflikt został potraktowany symbolicznie, jako wciąż aktualny problem pomiędzy państwem a Kościołem...

„Lelewel” to dramat Stanisława Wyspiańskiego. 

Składa się on z pięciu aktów i jest osnuty na tle wypadków sierpniowych w Warszawie 1831-go roku.

Dramat ten jest surową krytyką kierownictwa politycznego powstania listopadowego oraz dowódców armii.

Stanisław Wyspiański, nazywany czwartym polskim wieszczem, tworzył w epoce Młodej Polski. Sławę i uznanie przyniosła mu twórczość zarówno malarska, jak i literacka. Tworzył liczne dramaty, utrzymane w duchu romantycznym i patriotycznym, pod wieloma względami nowatorskie. Zebrane w tomie wiersze Wyspiańskiego pokazują jego mniej znane, liryczne oblicze.

„Klątwa” to dramat Stanisława Wyspiańskiego.

Temat sztuki, był niezwykle śmiały; dotykał palących zagadnień, przesądów i wierzeń chłopskich. Wyspiański ukazał tu bowiem elementy konfliktu między gromadą wiejską a plebanią. 

Dramat Wyspiańskiego opowiada o wydarzeniach, które rozgrywają się we wsi Gręboszów, która dotknięta została plagą suszy. Mieszkańcy zastanawiają się...

„Sędziowie” to utwór dramatyczny Stanisława Wyspiańskiego, wydany w 1907 roku.

Akcja dramatu oparta została na autentycznych wydarzeniach we wsi Jabłonicy, które miało miejsce w lipcu 1899. Doszło tam do zabójstwa Jewdochy Abramczuk, służącej u karczmarza Heinzla. Kobieta zginęła w wyniki postrzału. Zamordowana była w siódmym miesiącu ciąży.

„Akropolis” to dramat Stanisława Wyspiańskiego. Wydarzenia dramatu rozpoczynają się o północy, po zakończeniu nabożeństwa rezurekcyjnego w katedrze wawelskiej i trwają do świtu pierwszego dnia Wielkanocy.

Dramat „Akropolis” był efektem fascynacji Wyspiańskiego Wawelem jako miejscem symbolicznym, skupiającym w sobie nie tylko istotę polskiej historii i kultury, ale też cywilizacji europejskiej...

„Achilleis” to oparty na motywach Iliady dramat Stanisława Wyspiańskiego, powstały w 1903 roku.

Fabuła koncentruje się wokół oblężenia i upadku Troi, konstrukcja jest luźna, oparta na szybkiej zmianie planów i ostro kontrastujących pod względem nastroju scen. Utwór stanowi wyraz kontynuacji młodzieńczych zainteresowań Wyspiańskiego starożytnością.

'Skałka' to dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego.

Wyspiański postrzegał ten utwór jako dzieło uzupełniające dramat 'Bolesław Śmiały'. Marzył o wystawieniu tych dwóch utworów razem aby stworzyły jedną całość, w której akty 'Skałki' stanowiłyby intermedia w dramacie o tragicznym królu.

„Legenda” to dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego, w dwóch aktach.

Utwór oparty na podaniu o Wandzie i Kraku, przekształconym przez powiązanie losów bohaterów z fantastycznym światem bóstw zamieszkujących Wisłę. Wprowadzając szereg zbrodni rodowych Wyspiański nawiązał do tragedii greckiej.

„Powrót Odysa” to dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego z 1907 roku. Dramat przedstawia powrót Odyseusza, po wieloletniej tułaczce w następstwie wojny trojańskiej, do domu na wyspę Itakę.

Wyspiański w swojej interpretacji modyfikuje jednak epickie wątki Odysei. Dzięki temu, zakończenie dramatu jest nie tylko przejmujące, ale również zaskakujące.

„Warszawianka” to dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego.

„Warszawianka” zawiera komentarz powstania listopadowego. Ukazuje nastrój niewiary będącej udziałem zgromadzonych generałów i arystokratycznych przywódców powstania.

Rzecz dzieje się w dniu baitwy o Olszynkę Grochowską 25 lutego 1831 r. w sztabie gen. Józefa Chłopickiego, stacjonującego w Dworku Grochowskim.

Osobami dramatu są generałowie Powstania Listopadowego:...

„Bolesław Śmiały” to rapsod autorstwa Stanisława Wyspiańskiego, wydany po raz pierwszy w roku 1902.

Utwór nawiązuje do wydarzeń związanych z Bolesławem Śmiałym, pierwszym królem Polski, który zabija biskupa Stanisława. Jest to do dziś aktualny problem konfliktu pomiędzy państwem a kościołem, w interpretacji Stanisława Wyspiańskiego.

„Noc listopadowa” to dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego.  Jest to trzeci z kolei utwór tego autora, po „Warszawiance” i „Lelewelu”, poruszający tematykę powstania listopadowego.

Utwór przedstawia obraz pierwszych godzin powstania listopadowego (wydarzenia nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku), odważnego zrywu podchorążych i jego przebieg. Akcja dramatu toczy się, z wyjątkiem przeniesionych do śródmieścia Warszawy...

„Wyzwolenie” to dramat w trzech aktach Stanisława Wyspiańskiego. Akcja utworu rozgrywa się na scenie teatru krakowskiego, a więc przedstawia teatr w teatrze.

Konrad (postać z „Dziadów” Adama Mickiewicza) przybywa z zaświatów na deski krakowskiego teatru, aby dokonać wyzwolenia kraju. Zostaje zachęcony przez Muzę do stworzenia widowiska scenicznego na temat Polski. Spektakl ten ukazuje rozpaczliwą sytuację narodu...

„Legion” to dramat Stanisława Wyspiańskiego.

Opowiada on o rzymskim legionie Adama Mickiewicza.  Jest to sztuka z inscenizacją zaprojektowaną z niespotykanym dotąd w Polsce rozmachem. Cechuje ją również zuchwałości polemiki z romantyczną historiozofią. 

Ten dramat podejmuje z wielką siłą, stale obecny nie tylko w literackich dziełach Wyspiańskiego, problem dziedzictwa romantycznego...

'Wesele' to jeden z najsłynniejszych dramatów autorstwa Stanisława Wyspiańskiego. Opisuje on autentyczne wydarzenie – wesele poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną  w podkrakowskiej wsi Bronowice.

'Wesele' przedstawia sytuację duchową narodu, wskazuje dlaczego Polacy nie potrafią wywalczyć niepodległości.

„Wiersze” to zbiór 57 wierszy i utworów poetyckich autorstwa Stanisław Wyspiańskiego.

Wśród wybranych wierszy znajdują się między innymi:

„U stóp Wawelu”

„Gdy przyjdzie mi ten świat porzucić”

„Niech nikt nad grobem mi nie płacze”

„Chcę, żeby w letni dzień”

„Dzwoń, dzwoneczku, dzwoń”

„Ktokolwiek żyjesz w polskiej ziemi”

I wiele innych.

Wesele Stanisława Wyspiańskiego jest dramatem typowym dla epoki Młodej Polski, a równocześnie należącym do kanonu polskiej literatury i sztuki teatralnej. Autor opisuje w trzech aktach autentyczne wydarzenie, jakie miało miejsce 20 listopada 1900 roku – ślub krakowskiego poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. Pierwszy akt utworu utrzymany jest w konwencji realistycznej...

Wesele to dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego wydany pierwszy raz w 1901 roku.

Utwór przedstawia autentyczne wydarzenie – wesele poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. Ślub miał miejsce 20 listopada 1900 roku w Bazylice Najświętszej Maryi Panny w Krakowie, wesele zaś w podkrakowskiej wsi Bronowice.

Pisząc Wesele Wyspiański inspirował się dramatami Mickiewicza...

Noc listopadowa. Świetlica w wiejskiej chacie. Trwa wesele Pana Młodego, który jest inteligentem, z Panną Młodą, pochodzącą z chłopskiej rodziny. Goście również wywodzą się z obu stanów. Zabawa szybko się rozkręca. Nocą pod dach Gospodarza przybywa Rachela, młoda Żydówka o wrażliwej, „poetycznej” duszy. To ona, ulegając weselnej euforii, zaprasza na zabawę Chochoła, stojącego za oknem...