Darmowy fragment publikacji:
IDZ DO
IDZ DO
PRZYK£ADOWY ROZDZIA£
PRZYK£ADOWY ROZDZIA£
SPIS TREŒCI
SPIS TREŒCI
KATALOG KSI¥¯EK
KATALOG KSI¥¯EK
KATALOG ONLINE
KATALOG ONLINE
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG
TWÓJ KOSZYK
TWÓJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
CENNIK I INFORMACJE
ZAMÓW INFORMACJE
ZAMÓW INFORMACJE
O NOWOŒCIACH
O NOWOŒCIACH
ZAMÓW CENNIK
ZAMÓW CENNIK
CZYTELNIA
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE
FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl
Algorytmy. Od podstaw
Autorzy: Simon Harris, James Ross
T³umaczenie: Andrzej Gra¿yñski
ISBN: 83-246-0372-7
Tytu³ orygina³u: Beginning Algorithms
Format: B5, stron: 610
Wprowadzenie do problematyki algorytmów i struktur danych
(cid:129) Badanie z³o¿onoœci algorytmów
(cid:129) Analiza i implementacja algorytmów
(cid:129) Zasady testowania kodu
Algorytmy le¿¹ u podstaw programowania. Zasady rozwi¹zywania typowych problemów
programistycznych, opisane w postaci blokowej lub za pomoc¹ uniwersalnego
„pseudokodu”, s¹ wykorzystywane codziennie przez tysi¹ce informatyków na ca³ym
œwiecie. W³aœciwe zrozumienie zarówno samych algorytmów, jak i zasad ich
stosowania w praktyce, jest kluczem do tworzenia wydajnych aplikacji. Umiejêtnoœæ
oceny efektywnoœci i z³o¿onoœci algorytmów przyda siê równie¿ przy wyborze
najlepszego rozwi¹zania okreœlonego problemu.
Ksi¹¿ka „Algorytmy. Od podstaw” przedstawia podstawowe zagadnienia zwi¹zane
z algorytmami. Dziêki niej nauczysz siê wyznaczaæ z³o¿onoœæ obliczeniow¹ algorytmów
i implementowaæ algorytmy w programach. Poznasz algorytmy sortowania,
przeszukiwania i przetwarzania danych. Dowiesz siê, czym s¹ testy jednostkowe
i dlaczego ich stosowanie jest tak wa¿ne podczas tworzenia oprogramowania.
W ksi¹¿ce omówiono m.in. nastêpuj¹ce zagadnienia:
(cid:129) Testy jednostkowe i biblioteka JUnit
(cid:129) Iteracja i rekurencja
(cid:129) Kolejki FIFO
(cid:129) Listy i stosy
(cid:129) Algorytmy sortowania
(cid:129) Binarne wyszukiwanie i zastêpowanie
(cid:129) Zbiory, mapy i drzewa wyszukiwawcze
(cid:129) Wyszukiwanie tekstu
Poznaj sprawdzone i powszechnie u¿ywane algorytmy
i zastosuj je w swoich aplikacjach
O autorach ................................................................................................................................................... 9
Podziękowania ............................................................................................................................................11
Wprowadzenie ...........................................................................................................................................13
Rozdział 1. Zaczynamy .............................................................................................................................. 23
Czym są algorytmy? ..................................................................................................... 23
Co to jest złożoność algorytmu? .................................................................................... 26
Porównywanie złożoności i notacja „dużego O” ............................................................... 27
Złożoność stała — O(1) ........................................................................................... 29
Złożoność liniowa — O(N) ........................................................................................ 29
Złożoność kwadratowa — O(N2) ............................................................................... 30
Złożoność logarytmiczna — O(log N) i O(N log N) ....................................................... 31
Złożoność rzędu silni — O(N!) .................................................................................. 32
Testowanie modułów .................................................................................................... 32
Czym jest testowanie modułów? .............................................................................. 33
Dlaczego testowanie modułów jest ważne? ............................................................... 35
Biblioteka JUnit i jej wykorzystywanie ........................................................................ 35
Programowanie sterowane testami ........................................................................... 38
Podsumowanie ............................................................................................................ 39
Rozdział 2. Iteracja i rekurencja ..............................................................................................................41
Wykonywanie obliczeń .................................................................................................. 42
Przetwarzanie tablic ..................................................................................................... 44
Iteratory jako uogólnienie przetwarzania tablicowego ................................................. 45
Rekurencja .................................................................................................................. 62
Przykład — rekurencyjne drukowanie drzewa katalogów ............................................. 64
Anatomia algorytmu rekurencyjnego ......................................................................... 68
Podsumowanie ............................................................................................................ 69
Ćwiczenia .................................................................................................................... 70
4
Algorytmy. Od podstaw
Rozdział 3. Listy .........................................................................................................................................71
Czym są listy? ............................................................................................................. 71
Testowanie list ............................................................................................................ 74
Implementowanie list ................................................................................................... 86
Lista tablicowa ....................................................................................................... 87
Lista wiązana ......................................................................................................... 95
Podsumowanie .......................................................................................................... 104
Ćwiczenia .................................................................................................................. 104
Rozdział 4. Kolejki ....................................................................................................................................105
Czym są kolejki? ........................................................................................................ 105
Operacje kolejkowe ............................................................................................... 106
Interfejs kolejki ..................................................................................................... 107
Kolejka FIFO .............................................................................................................. 107
Implementowanie kolejki FIFO ................................................................................ 111
Kolejki blokujące ........................................................................................................ 113
Przykład — symulacja centrum obsługi ........................................................................ 117
Uruchomienie aplikacji .......................................................................................... 127
Podsumowanie .......................................................................................................... 128
Ćwiczenia .................................................................................................................. 129
Rozdział 5. Stosy .......................................................................................................................................131
Czym są stosy? ......................................................................................................... 131
Testy ........................................................................................................................ 133
Implementacja ........................................................................................................... 136
Przykład — implementacja operacji „Cofnij/Powtórz” .................................................... 140
Testowanie cofania/powtarzania ............................................................................ 141
Podsumowanie .......................................................................................................... 149
Rozdział 6. Sortowanie — proste algorytmy .........................................................................................151
Znaczenie sortowania ................................................................................................. 151
Podstawy sortowania .................................................................................................. 152
Komparatory .............................................................................................................. 153
Operacje komparatora ........................................................................................... 153
Interfejs komparatora ............................................................................................ 154
Niektóre komparatory standardowe ........................................................................ 154
Sortowanie bąbelkowe ............................................................................................... 159
Interfejs ListSorter ................................................................................................ 161
Abstrakcyjna klasa testowa dla sortowania list ........................................................ 161
Sortowanie przez wybieranie ....................................................................................... 165
Sortowanie przez wstawianie ...................................................................................... 170
Stabilność sortowania ................................................................................................ 173
Porównanie prostych algorytmów sortowania ................................................................ 175
CallCountingListComparator .................................................................................. 176
ListSorterCallCountingTest .................................................................................... 177
Jak interpretować wyniki tej analizy? ....................................................................... 180
Podsumowanie .......................................................................................................... 180
Ćwiczenia .................................................................................................................. 181
Spis treści
5
Rozdział 7. Sortowanie zaawansowane .................................................................................................183
Sortowanie metodą Shella .......................................................................................... 183
Sortowanie szybkie .................................................................................................... 189
Komparator złożony i jego rola w zachowaniu stabilności sortowania .............................. 195
Sortowanie przez łączenie ........................................................................................... 198
Łączenie list ......................................................................................................... 198
Algorytm Mergesort ............................................................................................... 199
Porównanie zaawansowanych algorytmów sortowania ................................................... 205
Podsumowanie .......................................................................................................... 208
Ćwiczenia .................................................................................................................. 209
Rozdział 8. Kolejki priorytetowe .............................................................................................................211
Kolejki priorytetowe .................................................................................................... 212
Prosty przykład kolejki priorytetowej ....................................................................... 212
Wykorzystywanie kolejek priorytetowych ....................................................................... 215
Kolejka priorytetowa oparta na liście nieposortowanej ............................................. 218
Kolejka priorytetowa wykorzystująca listę posortowaną ............................................ 220
Kolejki priorytetowe o organizacji stogowej .............................................................. 222
Porównanie implementacji kolejek priorytetowych ......................................................... 229
Podsumowanie .......................................................................................................... 233
Ćwiczenia .................................................................................................................. 233
Rozdział 9. Binarne wyszukiwanie i wstawianie .................................................................................235
Wyszukiwanie binarne ................................................................................................ 235
Dwa sposoby realizacji wyszukiwania binarnego ...................................................... 238
Interfejs wyszukiwania binarnego ........................................................................... 238
Iteracyjna wyszukiwarka binarna ............................................................................. 244
Ocena działania wyszukiwarek ............................................................................... 247
Wstawianie binarne .................................................................................................... 253
Inserter binarny .................................................................................................... 254
Porównywanie wydajności ...................................................................................... 257
Podsumowanie .......................................................................................................... 261
Rozdział 10. Binarne drzewa wyszukiwawcze ....................................................................................263
Binarne drzewa wyszukiwawcze ................................................................................... 264
Minimum ............................................................................................................. 265
Maksimum ........................................................................................................... 265
Następnik ............................................................................................................ 265
Poprzednik ........................................................................................................... 266
Szukanie .............................................................................................................. 266
Wstawianie .......................................................................................................... 268
Usuwanie ............................................................................................................. 269
Trawersacja in-order .............................................................................................. 272
Trawersacja pre-order ............................................................................................ 272
Trawersacja post-order .......................................................................................... 273
Wyważanie drzewa ................................................................................................ 273
Testowanie i implementowanie binarnych drzew wyszukiwawczych ................................. 275
Ocena efektywności binarnego drzewa wyszukiwawczego .............................................. 299
Podsumowanie .......................................................................................................... 302
Ćwiczenia .................................................................................................................. 303
6
Algorytmy. Od podstaw
Rozdział 11. Haszowanie ..........................................................................................................................305
Podstawy haszowania ................................................................................................. 305
Praktyczna realizacja haszowania ................................................................................ 311
Próbkowanie liniowe ............................................................................................. 314
Porcjowanie .......................................................................................................... 321
Ocena efektywności tablic haszowanych ...................................................................... 326
Podsumowanie .......................................................................................................... 332
Ćwiczenia .................................................................................................................. 332
Rozdział 12. Zbiory ..................................................................................................................................333
Podstawowe cechy zbiorów ......................................................................................... 333
Testowanie implementacji zbiorów ......................................................................... 336
Zbiór w implementacji listowej .................................................................................... 342
Zbiór haszowany ........................................................................................................ 344
Zbiór w implementacji drzewiastej ............................................................................... 349
Podsumowanie .......................................................................................................... 356
Ćwiczenia .................................................................................................................. 356
Rozdział 13. Mapy ....................................................................................................................................357
Koncepcja i zastosowanie map ................................................................................... 357
Testowanie implementacji map ................................................................................... 362
Mapa w implementacji listowej .................................................................................... 369
Mapa w implementacji haszowanej .............................................................................. 373
Mapa w implementacji drzewiastej .............................................................................. 377
Podsumowanie .......................................................................................................... 384
Ćwiczenia .................................................................................................................. 384
Rozdział 14. Ternarne drzewa wyszukiwawcze ..................................................................................385
Co to jest drzewo ternarne? ........................................................................................ 385
Wyszukiwanie słowa .............................................................................................. 386
Wstawianie słowa ................................................................................................. 389
Poszukiwanie prefiksu ........................................................................................... 391
Dopasowywanie wzorca ......................................................................................... 392
Drzewa ternarne w praktyce ........................................................................................ 395
Przykład zastosowania — rozwiązywanie krzyżówek ....................................................... 409
Podsumowanie .......................................................................................................... 412
Ćwiczenie .................................................................................................................. 412
Rozdział 15. B-drzewa .............................................................................................................................413
Podstawowe własności B-drzew ................................................................................... 413
Praktyczne wykorzystywanie B-drzew ............................................................................ 419
Podsumowanie .......................................................................................................... 431
Ćwiczenie .................................................................................................................. 431
Rozdział 16. Wyszukiwanie tekstu .........................................................................................................433
Interfejs wyszukiwarki łańcuchów ................................................................................ 433
Zestaw testowy dla wyszukiwarki łańcuchów ................................................................ 435
Prymitywny algorytm wyszukiwania ............................................................................... 438
Algorytm Boyera-Moore’a ............................................................................................ 441
Tworzenie testów dla algorytmu Boyera-Moore’a ...................................................... 443
Implementowanie algorytmu Boyera-Moore’a .......................................................... 444
Spis treści
7
Iterator dopasowywania wzorca ................................................................................... 447
Porównanie efektywności wyszukiwania ....................................................................... 449
Pomiar efektywności ............................................................................................. 450
Wyniki eksperymentu ............................................................................................ 454
Podsumowanie .......................................................................................................... 454
Rozdział 17. Dopasowywanie łańcuchów ..............................................................................................457
Soundex .................................................................................................................... 457
Odległość Levenshteina dwóch słów ............................................................................ 468
Podsumowanie .......................................................................................................... 477
Rozdział 18. Geometria obliczeniowa .....................................................................................................479
Podstawowe pojęcia geometryczne .............................................................................. 479
Współrzędne i punkty ............................................................................................ 479
Linie .................................................................................................................... 481
Trójkąty ................................................................................................................ 481
Znajdowanie punktu przecięcia dwóch linii .............................................................. 482
Punkt przecięcia dwóch linii ........................................................................................ 485
Znajdowanie pary najbliższych punktów ........................................................................ 499
Podsumowanie .......................................................................................................... 510
Ćwiczenia .................................................................................................................. 510
Rozdział 19. Optymalizacja pragmatyczna .............................................................................................511
Kiedy optymalizowanie ma sens? ................................................................................ 511
Profilowanie ............................................................................................................... 513
Przykładowy program FileSortingHelper ........................................................................ 514
Profilowanie za pomocą modułu hprof .................................................................... 517
Profilowanie za pomocą JMP .................................................................................. 520
Istota optymalizacji .................................................................................................... 522
Optymalizacja w praktyce ............................................................................................ 523
Podsumowanie .......................................................................................................... 530
Dodatek A Zalecana literatura uzupełniająca ........................................................................................531
Dodatek B Wybrane zasoby internetowe ..............................................................................................533
Dodatek C Literatura cytowana .............................................................................................................535
Dodatek D Odpowiedzi do ćwiczeń .........................................................................................................537
Skorowidz ...............................................................................................................................................585
Opisywane w poprzednich rozdziałach struktury danych pełnią fundamentalną rolę w two-
rzonych aplikacjach jako środki organizujące przetwarzanie ogromnych ilości danych. W szcze-
gólności sortowanie danych według pewnego kryterium stanowi nieodłączny element wielu
algorytmów, w tym algorytmów opisywanych w dalszych rozdziałach niniejszej książki.
Jednocześnie staje się ono często wąskim gardłem wydajności aplikacji, nic więc dziwnego,
że sortowanie danych rozmaitych typów było przedmiotem intensywnych badań w ostat-
nich dziesięcioleciach i nadal stanowi jeden z kluczowych punktów zainteresowań infor-
matyki. W niniejszym rozdziale omawiamy trzy proste algorytmy sortowania, łatwe w im-
plementacji, lecz przydatne raczej dla niewielkich ilości danych, a to ze względu na złożoność
kwadratową O(N2) (N jest liczbą elementów w sortowanym zestawie). Bardziej wydajnym
— i jednocześnie bardziej skomplikowanym — algorytmom sortowania poświęcony będzie
rozdział 7.
W niniejszym rozdziale omawiamy:
n znaczenie sortowania — w tworzonych aplikacjach i nie tylko,
n rolę komparatorów w konstrukcji i przetwarzaniu struktur danych,
n algorytm sortowania bąbelkowego,
n algorytm sortowania przez wybieranie,
n algorytm sortowania przez wstawianie,
n własność stabilności sortowania,
n zalety i wady prostych metod sortowania.
Przeglądając na co dzień książkę telefoniczną, spis teleadresowy itp., najczęściej nie uświa-
damiamy sobie, iż wykorzystujemy fakt ich posortowania. Szukając określonego nazwiska
czy firmy, po prostu próbujemy zgadnąć, w którym miejscu spisu możemy się go spodziewać,
152
Algorytmy. Od podstaw
i już po kilku takich próbach trafiamy na żądaną stronę, na której w ciągu kilku sekund od-
najdujemy to, czego szukamy (bądź stwierdzamy, że taki to a taki abonent w spisie tele-
adresowym nie figuruje). Wyobraźmy sobie teraz, że taki spis teleadresowy nie jest posor-
towany — abonenci występują w nim w kolejności przypadkowej1. Trzeba mieć dużo
dobrej woli i determinacji, by w ogóle podjąć się próby znalezienia w nim czegokolwiek
lub kogokolwiek — próby raczej z góry skazanej na niepowodzenie. Wiele zbiorów danych
byłoby zupełnie bezużytecznych, gdyby nie zostały posortowane według pewnego użytecz-
nego kryterium — dotyczy to nie tylko nazwisk czy nazw w spisie teleadresowym, lecz także
np. książek na półkach bibliotecznych. Jako że często zbiory te posortowane są a priori,
uważamy to za coś naturalnego i w ogóle o sortowaniu nie myślimy. W przypadku kom-
puterowego przetwarzania danych jest zupełnie inaczej: trudno oczekiwać, że użytkownik
aplikacji dostarczać będzie dane w kolejności posortowanej, a w każdym razie byłoby czymś
kuriozalnym wymagać od niego czegokolwiek, co znacznie efektywniej może za niego wy-
konać komputer. Sortowanie rozmaitych danych staje się więc nieodłączną czynnością
wielu aplikacji, a dobra znajomość różnych metod sortowania jest warunkiem wykonywa-
nia tej czynności w sposób efektywny.
Warunkiem wstępnym możliwości posortowania danych według pewnego kryterium jest
istnienie struktury zdolnej przechowywać elementy tych danych w określonej kolejności.
Jak widzieliśmy w rozdziale 3., to właśnie listy są strukturami zachowującymi (względną)
kolejność wstawianych elementów — interfejs List nie zawiera metod zmieniających tę
kolejność w sposób bezpośredni, zmiana pozycji elementu w liście nie jest możliwa bez jego
usunięcia i ponownego wstawienia.
Każdy algorytm sortowania listy elementów opiera się na dwóch fundamentalnych operacjach:
n porównywaniu elementów w celu stwierdzenia, czy ich względna kolejność
w liście zgodna jest z kryterium sortowania,
n przesuwaniu elementów na pozycje wyznaczane przez kryterium sortowania.
Zalety i wady danego algorytmu sortowania wynikają przede wszystkim z tego, ile wymienio-
nych wyżej operacji należy wykonać w celu posortowania określonego zbioru danych i jak
efektywna jest każda z tych operacji. Porównywanie elementów jest czynnością znacznie
mniej oczywistą, niż mogłoby się to w pierwszej chwili wydawać; w kolejnym podrozdziale
omawiamy wynikającą z niego koncepcję komparatora. Dokładny opis wykorzystywanych
operacji listowych — get(), set(), insert() i delete() — znajdzie Czytelnik w rozdziale 3.
1 Albo w kolejności wyznaczonej przez kryterium nieznane użytkownikowi, na przykład
w kolejności zgłoszenia swych danych do wydawcy — przyp. tłum.
Rozdział 6. n Sortowanie — proste algorytmy
153
W języku Java i w większości innych języków programowania porównywanie wartości
dwóch zmiennych całkowitoliczbowych jest czynnością niewymagającą komentarza:
int x, y;
...
if (x y) {
...
}
Podobnie ma się rzecz w przypadku podstawowych (primitive) typów danych, lecz w miarę
postępującej komplikacji struktur danych porównywanie ich elementów (obiektów) szybko
traci swą oczywistość. Wyobraźmy sobie na przykład listę plików znajdujących się w pewnym
katalogu: listę tę można (stosownie do różnych potrzeb) sortować według rozmaitych kryte-
riów — nazwy, rozszerzenia, rozmiaru, daty utworzenia, daty ostatniej modyfikacji itp.
Ważne jest więc oddzielenie kryterium sortowania elementów od samej czynności sorto-
wania. Mechanizm narzucający na listę obiektów pewne kryterium porządkujące nosi na-
zwę komparatora; dla danej listy (na przykład wspomnianej listy plików) określić można
kilka różnych komparatorów wyrażających rozmaite kryteria uporządkowania. Dzięki temu
sortowanie listy według różnych kryteriów — nazwy pliku, jego rozszerzenia, rozmiaru itp.
— da się zrealizować w sposób jednolity, za pomocą tego samego algorytmu sortowania.
Wspomniane oddzielenie kryterium sortowania od samego sortowania jest przykładem bar-
dziej ogólnej koncepcji projektowej, zwanej rozdzielaniem zagadnień (separation of con-
cerns). Umożliwia ono rozszerzanie użyteczności samego algorytmu dzięki zastosowaniu
rozmaitych „wtyczek” (plugins) — nawet takich, które trudno byłoby sobie wyobrazić w mo-
mencie implementowania samego algorytmu. Właśnie komparatory są przykładem takich
„wtyczek” dla algorytmów sortowania. Można także spojrzeć na całą sprawę z drugiej strony:
zastosowanie tego samego komparatora do różnych algorytmów sortowania umożliwia miaro-
dajne porównywanie wydajności tych algorytmów.
Operacje komparatora
Komparator wykonuje tylko jedną operację — jest nią określenie względnej kolejności
dwóch porównywanych obiektów. Zależnie od tego, czy pierwszy z wymienionych obiek-
tów jest mniejszy, równy lub większy od drugiego (w sensie przyjętego kryterium porów-
nywania), wynikiem tej operacji jest (odpowiednio) wartość ujemna, zero lub wartość dodat-
nia. Jeśli typ któregokolwiek z wymienionych obiektów wyklucza możliwość porównywania
go z innymi obiektami, próba wykonania porównania powoduje wystąpienie wyjątku Class-
CastException.
154
Algorytmy. Od podstaw
Interfejs komparatora
Jedyna operacja komparatora przekłada się na jedyną metodę interfejsu Comparator, okre-
ślającą względną relację (porządek) między obiektami określonymi przez jej argumenty:
public interface Comparator {
public int compare(Object left, Object right);
}
Argumenty metody nieprzypadkowo określone zostały jako „lewy” (left) i „prawy” (right),
mogą być bowiem utożsamiane z (odpowiednio) lewym i prawym argumentem operatora
porównania — metoda compare() w istocie stanowi uogólnienie operatora porównania dla
typów podstawowych języka. Zależnie od tego, czy obiekt left jest (w sensie przyjętego
kryterium porównywania) mniejszy od obiektu right, równy mu lub od niego większy,
metoda zwraca (odpowiednio) wartość ujemną (zwykle –1, choć niekoniecznie), zero (ko-
niecznie) lub wartość dodatnią (zwykle 1, choć niekoniecznie).
Niektóre komparatory standardowe
Oprócz nieograniczonych wręcz możliwości definiowania komparatorów przez programistę
istnieje w języku Java kilka komparatorów standardowych w dużym stopniu upraszczających
tworzenie kodu aplikacji. Każdy z nich jest prosty pod względem koncepcyjnym i wielce
użyteczny w konstrukcji wielu złożonych algorytmów prezentowanych w niniejszej książce.
Komparator naturalny
W wielu typach danych, szczególnie typach podstawowych, jak łańcuchy czy liczby całko-
wite, zdefiniowane jest a priori uporządkowanie naturalne: 1 poprzedza 2, A poprzedza B, B
poprzedza C itp. Komparator narzucający taki właśnie naturalny porządek nazywamy (jak-
żeby inaczej) komparatorem naturalnym. Jak pokażemy za chwilę, dla danych określonego
typu zdefiniować można ich naturalne uporządkowanie, bazując na konwencjach obowią-
zujących w języku Java — umożliwiającym to środkiem jest interfejs Comparable.
Interfejs Comparable
Interfejs Comparable posiada tylko jedną metodę:
public interface Comparable {
public int compareTo(Object other);
}
zwracającą — podobnie jak metoda compare() interfejsu Comparator — wartość ujemną,
zero lub wartość dodatnią zależnie od tego, czy obiekt stanowiący podmiot wywołania metody
jest (odpowiednio) mniejszy, równy lub większy od obiektu reprezentowanego przez para-
metr other. Zasadnicza różnica między metodą compare() a metodą compareTo() polega na
tym, iż ta pierwsza porównuje ze sobą dwa wskazane obiekty, podczas gdy druga porów-
nuje dany obiekt z innym obiektem.
Rozdział 6. n Sortowanie — proste algorytmy
155
Jest więc jasne, że aby zdefiniować naturalny porządek w stosunku do wartości danej klasy,
należy zaimplementować w tej klasie interfejs Comparable. Przykładowo dla rekordów za-
wierające dane pracowników za uporządkowanie naturalne można przyjąć uporządkowanie
według nazwiska i imienia. Koncepcja ta stanowi uogólnienie operatorów , = i na złożone
typy danych — i faktycznie wiele powszechnie używanych klas z pakietu java.lang im-
plementuje interfejs Comparable.
Gdy wyobrazimy sobie funkcjonowanie komparatora naturalnego (którego klasę nazwiemy
NaturalComparator), szybko stanie się jasne, iż należy go przetestować w kontekście trzech
przypadków: porównania obiektu „mniejszego z większym”, „większego z mniejszym”
oraz dwóch „równych” obiektów. Aby ułatwić sobie zadanie, wykorzystamy fakt, że inter-
fejs Comparable zdefiniowany jest standardowo m.in. dla łańcuchów języka Java.
spróbuj sam Testowanie komparatora naturalnego
Rozpoczniemy od konfiguracji, w której metoda compare() komparatora naturalnego po-
winna zwrócić wartość ujemną:
public void testLessThan() {
assertTrue(NaturalComparator.INSTANCE.compare( A , B ) 0);
}
Zamieniając miejscami porównywane obiekty, otrzymamy konfigurację, w której metoda
compare() powinna zwrócić wartość dodatnią:
public void testGreaterThan() {
assertTrue(NaturalComparator.INSTANCE.compare( B , A ) 0);
}
Przy porównywaniu dwóch identycznych wartości metoda compare() powinna zwrócić 0:
public void testEqualTo () {
assertTrue(NaturalComparator.INSTANCE.compare( A , A ) = 0);
}
Jak to działa?
Dla każdego z trzech możliwych przypadków relacji między porównywanymi obiektami
(mniejszy, równy, większy) zdefiniowano osobny przypadek testowy, wykonujący oczywiste
porównanie łańcuchów jednoznakowych. Wszystkie przypadki testowe bazują na założe-
niu, że istnieje tylko jedna statyczna instancja klasy NaturalComparator i nie należy two-
rzyć innych jej instancji.
spróbuj sam Implementowanie komparatora naturalnego
Ponieważ klasa NaturalComparator nie przechowuje żadnych informacji o stanie, wystar-
czające jest istnienie tylko jednej, publicznie dostępnej jej instancji:
156
Algorytmy. Od podstaw
public final class NaturalComparator implements Comparator {
/** jedyna, publicznie dostępna instancja komparatora */
public static final NaturalComparator INSTANCE = new NaturalComparator();
/**
* konstruktor prywatny, nie jest możliwe samodzielne tworzenie instancji
*/
private NaturalComparator() {
}
...
}
Aby uniemożliwić samodzielne tworzenie kolejnych instancji, uczyniono konstruktor klasy
prywatnym, a więc niewidocznym na zewnątrz niej. Ponadto sama klasa oznaczona została
jako finalna (final) w celu zapobieżenia jej (być może błędnemu) rozszerzaniu.
Ponieważ metoda compare() komparatora naturalnego implementowana jest na bazie inter-
fejsu Comparable, zasadnicza jej czynność scedowana została na jej argumenty, co czyni jej
implementację niemal banalną:
public int compare(Object left, Object right) throws ClassCastException {
assert left != null : nie określono lewego obiektu ;
return ((Comparable) left).compareTo(right);
}
Po upewnieniu się, że lewy argument nie jest argumentem pustym, następuje jego rzutowa-
nie na instancję interfejsu Comparable i wywołanie metody compareTo() tego interfejsu z pra-
wym obiektem jako argumentem.
Rzutując obiekt left na instancję interfejsu Comparable nie sprawdzamy, czy rzutowanie to
jest wykonalne, tzn. czy typ tego obiektu nie wyklucza wykonywania jego porównań z in-
nymi obiektami. Sprawdzenie takie jest niepotrzebne, bowiem interfejs Comparator dopusz-
cza występowanie wyjątku ClassCastException w sytuacji, gdy wymieniony wyżej warunek
nie jest spełniony.
Jak to działa?
Klasa NaturalComparator skonstruowana została w celu porównywania dwóch obiektów
implementujących interfejs Comparable. Interfejs ten implementowany jest standardowo
przez wiele klas Javy i oczywiście można go implementować ad hoc w klasach definiowa-
nych samodzielnie. Implementacja taka polega każdorazowo na zrzutowaniu lewego argu-
mentu na instancję interfejsu Comparable i wywołaniu na jego rzecz metody compareTo()
z prawym argumentem jako parametrem. Wszelka „logika porównywania” nie jest w tej
implementacji widoczna, skrywa się bowiem całkowicie w implementacji metody compareTo().
Komparator odwrotny
Zdarza się, że mając zdefiniowane pewne uporządkowanie wartości jakiegoś typu, chcieli-
byśmy posortować te wartości w kolejności dokładnie odwrotnej niż wynikająca z tego
uporządkowania, na przykład wypisać nazwy plików pewnego katalogu w kolejności od-
Rozdział 6. n Sortowanie — proste algorytmy
157
wrotnej do kolejności alfabetycznej. Trywialnym sposobem wykonania tego zadania jest
zamiana znaczeń obiektów stanowiących argumenty wywołania metody compare() kompa-
ratora NaturalComparator:
public int compare(Object left, Object right) throws ClassCastException {
assert right != null : nie określono prawego obiektu ;
return ((Comparable) right).compareTo(left);
}
Po upewnieniu się, że lewy argument nie jest argumentem pustym, następuje wywołanie
jego metody compareTo() z prawym argumentem jako parametrem wywołania.
Mimo iż to doraźne rozwiązanie sprawdza się nieźle w tym szczególnym przypadku, jest
mało uniwersalne, bowiem dla bardziej złożonych struktur danych, jak lista plików czy lista
danych pracowniczych, wymaga definiowania dwóch komparatorów, po jednym dla każdego
„kierunku” uporządkowania.
Znacznie bardziej eleganckie rozwiązanie, które za chwilę zaprezentujemy, polega na od-
wróceniu kierunku wskazanego komparatora poprzez jego „udekorowanie” (otoczenie) innym
komparatorem, w wyniku czego otrzymuje się komparator zwany komparatorem odwrotnym.
Dla każdego typu danych wystarczy wówczas zdefiniować tylko jeden komparator i w razie
potrzeby „odwracać” wyznaczane przez niego uporządkowanie w sposób uniwersalny, za
pomocą opisanego odwracania.
spróbuj sam Testowanie komparatora odwrotnego
Podobnie jak w przypadku komparatora NaturalComparator, tak i w przypadku komparatora
odwrotnego — który nazwiemy ReverseComparator — przetestować musimy trzy możliwe
przypadki relacji między porównywanymi obiektami. „Dekorowanym” komparatorem, którego
kierunek będziemy odwracać, będzie przy tym sam komparator naturalny NaturalComparator.
Jeśli lewy argument metody compare() komparatora NaturalComparator jest mniejszy od jej
prawego argumentu, metoda ta powinna zwrócić wartość ujemną. Jeżeli jednak na bazie
komparatora NaturalComparator stworzymy komparator odwrotny, to jego metoda compare()
zwrócić musi w takiej sytuacji wartość dodatnią:
public void testLessThanBecomesGreaterThan() {
ReverseComparator comparator =
new ReverseComparator(NaturalComparator.INSTANCE);
assertTrue(comparator.compare( A , B ) 0);
}
Analogicznie, jeśli lewy argument komparatora odwrotnego jest większy niż prawy, metoda
compare() tego komparatora powinna zwrócić wartość ujemną:
public void testGreaterThanBecomesLessThan() {
ReverseComparator comparator =
new ReverseComparator(NaturalComparator.INSTANCE);
assertTrue(comparator.compare( B , A ) 0);
}
158
Algorytmy. Od podstaw
W przypadku porównywania identycznych argumentów nic się nie zmienia, zarówno dla
komparatora oryginalnego, jak i odwrotnego metoda compare() powinna zwrócić 0:
public void testEqualsRemainstnchanged() {
ReverseComparator comparator =
new ReverseComparator(NaturalComparator.INSTANCE);
assertTrue(comparator.compare( A , A ) == 0);
}
Jak to działa?
Na bazie komparatora naturalnego NaturalComparator tworzony jest komparator odwrotny
ReverseComparator, którego działanie (czyli wyniki porównań) powinno być dokładnie od-
wrotne w stosunku do pierwowzoru. W szczególności łańcuch „A” powinien być uznany za
„większy” od łańcucha „B” i vice versa — łańcuch „B” powinien zostać uznany za „mniej-
szy” od łańcucha „A”. W przypadku porównywania dwóch identycznych obiektów kompa-
rator odwrotny także powinien uznać je za identyczne.
spróbuj sam Implementowanie komparatora odwrotnego
Implementacja komparatora ReverseComparator składa się z niewielu linii kodu:
package com.wrox.algorithms.sorting;
public class ReverseComparator implements Comparator {
private final Comparator _comparator;
public ReverseComparator(Comparator comparator) {
assert comparator != null : nie określono oryginalnego komparatora ;
_comparator = comparator;
}
...
}
W konstruktorze klasy przekazywany jest oryginalny komparator, którego działanie ulec
ma odwróceniu; jest on zapamiętywany w prywatnej zmiennej _comparator.
Pozostaje tylko zaimplementowanie metody compare() — jedynej metody implementowa-
nego interfejsu Comparator:
public int compare(Object left, Object right) throws ClassCastException {
return _comparator.compare(right, left);
}
Jak to działa?
Na pierwszy rzut oka wygląda to ma zwykłe delegowanie wywołania do metody compare()
komparatora oryginalnego; jeśli jednak spojrzeć uważnie po raz drugi, łatwo można zauważyć,
że delegowaniu temu towarzyszy zmiana kolejności argumentów: przykładowo wywołanie
Rozdział 6. n Sortowanie — proste algorytmy
159
compare( A , B ) w interfejsie odwrotnym (ReverseComparator) delegowane jest do inter-
fejsu oryginalnego jako wywołanie compare( B , A ). Zamiana kolejności argumentów
wywołania metody daje w konsekwencji odwrotny wynik samej metody.
Ponieważ nie interesują nas żadne atrybuty porównywanych obiektów, a jedynie wynik ich
porównania, opisane rozwiązanie jest w pełni uniwersalne: implementacja komparatora
ReverseComparator jest całkowicie niezależna od implementacji komparatora oryginalnego.
Skoro opisaliśmy już porównywanie elementów i jego implikacje w postaci komparatorów,
zajmijmy się teraz trzema różnymi algorytmami sortowania.
Zanim przejdziemy do sortowania bąbelkowego (bubblesort), musimy zdefiniować kilka
przypadków testowych dla różnych implementacji sortowania. Ponieważ każdy algorytm
sortowania testowany będzie pod kątem spełnienia tego samego kryterium — poprawnego
porządkowania sortowanych obiektów — zwyczajowo rozpoczniemy od zdefiniowania
klasy bazowej definiującej te aspekty testowania, które są wspólne dla wszystkich algoryt-
mów. Specyfikę konkretnych algorytmów powierzymy natomiast poszczególnym klasom
pochodnym. W ten sposób otrzymamy zestaw testowy, który łatwo będzie można przysto-
sowywać do dowolnych algorytmów sortowania — nawet takich, których być może jeszcze
dziś nie znamy.
spróbuj sam Przeprowadzanie sortowania bąbelkowego
Wyobraźmy sobie rodzinę udającą się do fotografa. Na wspólnej fotografii członkowie ro-
dziny powinni ustawić się według starszeństwa, od najmłodszego do najstarszego, gdy tym-
czasem ustawieni są w sposób przypadkowy, jak na rysunku 6.1.
Rysunek 6.1.
Rodzina
w przypadkowym
szyku
Aby dokonać przestawienia członków rodziny według algorytmu sortowania bąbelkowego,
porównamy dwie skrajne osoby z lewej strony; nie są one ustawione zgodnie z wymaga-
niami — pierwsza z nich jest starsza od drugiej — poprosimy je więc, by zamieniły się
miejscami, co da efekt widoczny na rysunku 6.2.
Porównując osobę drugą i trzecią, stwierdzamy, że ich względna kolejność jest prawidłowa.
Nie można tego powiedzieć o osobie czwartej i piątej, które muszą zamienić się miejscami,
doprowadzając do konfiguracji przedstawionej na rysunku 6.3.
160
Algorytmy. Od podstaw
Rysunek 6.2.
Po pierwszej
zamianie miejsc
Rysunek 6.3.
Po wykonaniu
pierwszego kroku
— najstarsza osoba
znajduje się już
na swoim miejscu,
czyli na skrajnej
prawej pozycji
Choć senior rodu zajmuje już właściwą pozycję, kolejność, w jakiej ustawione są pozostałe
osoby, nadal pozostawia wiele do życzenia, mimo że wykonaliśmy już kilka porównań i prze-
stawień. Na razie musimy się pogodzić z tak nieefektywnym sortowaniem, w następnym
rozdziale poznamy jego efektywniejsze algorytmy.
Kolejny krok sortowania bąbelkowego przebiega identycznie jak pierwszy z tą jednak róż-
nicą, że skrajna prawa pozycja jest już „właściwie obsadzona” i możemy ją pominąć w po-
równaniach. Ostatecznie krok ten doprowadza do tego, że druga co do starszeństwa osoba
trafia na przeznaczoną dla niej pozycję, jak na rysunku 6.4.
Rysunek 6.4.
Po wykonaniu
drugiego kroku
sortowania
dwie najstarsze
osoby stoją już na
swoich miejscach
Wykonując jeszcze dwa kroki sortowania, z udziałem najpierw trzech, a potem dwóch osób,
otrzymamy ostatecznie pożądany układ widoczny na rysunku 6.5.
Rysunek 6.5.
Rodzina prawidłowo
ustawiona według
starszeństwa
Rozdział 6. n Sortowanie — proste algorytmy
161
Interfejs ListSorter
Jak wiele interfejsów interfejs ListSorter jest skrajnie prosty, zawiera bowiem tylko jedną
metodę, odpowiedzialną za posortowanie listy.
Metoda sort() otrzymuje listę jako argument wejściowy i zwraca jako wynik jej posorto-
waną wersję. Zależnie od implementacji lista wynikowa może być listą oryginalną, w której
poprzestawiano elementy (sortowanie „w miejscu”) lub listą nowo utworzoną, zawierającą
kopie elementów pierwszej listy.
public interface ListSorter {
public List sort(List list);
}
Abstrakcyjna klasa testowa dla sortowania list
Mimo iż nie napisaliśmy jeszcze ani jednej linijki algorytmu sortującego, rozpoczniemy od
stworzenia zestawu testowego weryfikującego poprawność dowolnej implementacji inter-
fejsu ListSorter. Zgodnie z wcześniejszymi uwagami za podstawę konstrukcyjną wszyst-
kich testów posłuży nam abstrakcyjna klasa AbstractListSorterTest, obejmująca wszelkie
aspekty testowe niezależne od konkretnego algorytmu sortowania, w szczególności:
n utworzenie nieposortowanej listy łańcuchów,
n utworzenie posortowanej listy tych samych łańcuchów służącej jako wzorzec
oczekiwanego rezultatu sortowania,
n utworzenie instancji klasy implementującej interfejs ListSorter — ta operacja
wykonywana jest w ramach metody abstrakcyjnej wymagającej zdefiniowania
w klasie pochodnej,
n posortowanie oryginalnej listy za pomocą metody sort() instancji utworzonej
w poprzednim punkcie,
n porównanie wyników sortowania z wzorcem utworzonym w punkcie drugim.
spróbuj sam Tworzenie abstrakcyjnej klasy testowej
Dwie pierwsze z wymienionych przed chwilą czynności — utworzenie listy wejściowej i jej
posortowanego odpowiednika — dokonywane są przez metodę settp() klasy testowej.
package com.wrox.algorithms.sorting;
import com.wrox.algorithms.lists.LinkedList;
import com.wrox.algorithms.lists.List;
import junit.framework.TestCase;
public abstract class AbstractListSorterTest extends TestCase {
private List _unsortedList;
private List _sortedList;
protected void settp() throws Exception {
162
Algorytmy. Od podstaw
_unsortedList = new LinkedList();
_unsortedList.add( programowanie );
_unsortedList.add( sterowane );
_unsortedList.add( testami );
_unsortedList.add( to );
_unsortedList.add( mały );
_unsortedList.add( krok );
_unsortedList.add( dla );
_unsortedList.add( programisty );
_unsortedList.add( lecz );
_unsortedList.add( olbrzymi );
_unsortedList.add( skok );
_unsortedList.add( w );
_unsortedList.add( dziejach );
_unsortedList.add( programowania );
_sortedList = new LinkedList();
_sortedList.add( dla );
_sortedList.add( dziejach );
_sortedList.add( krok );
_sortedList.add( lecz );
_sortedList.add( mały );
_sortedList.add( olbrzymi );
_sortedList.add( programisty );
_sortedList.add( programowania );
_sortedList.add( programowanie );
_sortedList.add( skok );
_sortedList.add( sterowane );
_sortedList.add( testami );
_sortedList.add( to );
_sortedList.add( w );
}
Obydwie listy zostają zwolnione przez metodę tearDown():
protected void tearDown() throws Exception {
_sortedList = null;
_unsortedList = null;
}
Musimy jeszcze zadeklarować abstrakcyjną metodę tworzącą instancję implementującą in-
terfejs ListSorter:
protected abstract ListSorter createListSorter(Comparator comparator);
i zdefiniować metodę wykonującą właściwy test:
public void testListSorterCanSortSampleList() {
ListSorter sorter = createListSorter(naturalComparator.INSTANCE);
List result = sorter.sort(_unsortedList);
assertEquals(result.size(), _sortedList,size());
Iterator actual = result.iterator();
actual.first();
Rozdział 6. n Sortowanie — proste algorytmy
163
Iterator expected = _sortedList.iterator();
expected.first();
while (!expected.isDone()) {
assertEquals(expected.current(), actual.current());
expected.next();
actual.next();
}
}
Jak to działa?
W pierwszym wierszu tworzona jest instancja klasy realizującej określony algorytm sorto-
wania; sortowanie odbywa się w naturalnej kolejności alfabetycznej łańcuchów — specyfi-
kowanym komparatorem jest bowiem komparator naturalny. W drugim wierszu wspomnia-
ny algorytm jest fizycznie realizowany w testowej liście _unsortedList. Po zakończeniu
sortowania jego wynik porównywany jest ze wzorcem: w stosunku do obydwu list — wy-
nikowej i wzorcowej — najpierw porównywane są ich rozmiary, a następnie przy użyciu
iteratorów porównywane są kolejne pary odpowiadających sobie elementów. Identyczność
obydwu list jest warunkiem, który spełniać musi dowolna implementacja algorytmu sorto-
wania, jeżeli w ogóle zamierzamy jej użyć do posortowania czegokolwiek!
Przechodząc od ogółu do szczegółów, zajmijmy się testowaniem sortowania bąbelkowego.
spróbuj sam Testowanie klasy BubbleListSorter
Testową klasę dla sortowania bąbelkowego — BubbleListSorterTest — wyprowadzimy
z klasy abstrakcyjnej AbstractListSorterTest, implementując odpowiednio jej metodę
createListSorter().
package com.wrox.algorithms.sorting;
public class BubblesortListSorterTest extends AbstractListSorterTest {
protected ListSorter createListSorter(Comparator comparator) {
return new BubblesortListSorter(comparator);
}
}
Z kompilacją powyższego kodu musimy jednak poczekać, aż zdefiniujemy klasę Bubble-
sortListSorter — uczynimy to niebawem.
Jak to działa?
Klasa BubbleListSorterTest, mimo iż jej zdefiniowanie sprowadzało się do zdefiniowania
jednej metody, dziedziczy po klasie bazowej AbstractListSorterTest zestaw danych te-
stowych oraz metodę testListSorterCanSortSampleList() zawierającą całą „logikę testową”.
Konkretyzuje ona jedyny abstrakcyjny element tej logiki — metodę createListSorter()
tworzącą instancję klasy reprezentującej algorytm sortujący.
164
Algorytmy. Od podstaw
spróbuj sam Implementowanie algorytmu sortowania bąbelkowego
— klasa BubbleListSorter
Implementacja klasy realizującej algorytm sortowania bąbelkowego musi spełniać trzy na-
stępujące kryteria:
n musi implementować interfejs ListSorter,
n musi dopuszczać dowolny komparator określający uporządkowanie elementów,
n musi przejść pozytywnie testy opisane przed chwilą.
Mając na uwadze powyższe wymogi, rozpocznijmy od zdefiniowania konstruktora:
package com.wrox.algorithms.sorting;
import com.wrox.algorithms.lists.List;
public class BubblesortListSorter implements ListSorter {
private final Comparator _comparator;
/**
* Konstruktor
* parametr: komparator określaj cy uporz dkowanie elementrw
*/
public BubblesortListSorter(Comparator comparator) {
assert comparator != null : nie określono komparatora ;
_comparator = comparator;
}
...
}
Teraz przed nami najważniejsze — implementacja samego algorytmu sortowania bąbelko-
wego. Jak pamiętamy, algorytm ten wymaga wielu przejść przez sortowaną listę; w wyniku
każdego przejścia kolejny element w pobliżu końca listy ustawiany jest na swej właściwej
pozycji. Wynika stąd, że dla N-elementowej listy po wykonaniu N–1 kroków na swych do-
celowych pozycjach znajdzie się N–1 końcowych elementów, a więc także i element po-
czątkowy, ergo — liczba kroków potrzebnych do posortowania dowolnej listy jest o jeden
mniejsza od liczby elementów zawartych w tej liście. Kod odpowiedzialny za powtarzanie
wspomnianych kroków nazwiemy pętlą zewnętrzną (outer loop).
W każdym kroku porównywane są pary sąsiadujących elementów; jeżeli względna kolej-
ność elementów pary nie jest zgodna z kryterium określonym przez komparator, elementy
zamieniane są miejscami — ten cykl nazwiemy pętlą wewnętrzną (inner loop). Ponieważ
w każdym kroku kolejny element końcowy „ląduje” na swej pozycji docelowej, liczba ele-
mentów porównywanych w kolejnych krokach systematycznie się zmniejsza: w pierwszym
kroku musimy wykonać N–1 porównań, w drugim N–2 itd. Wyjaśnia to warunek kontynu-
owania pętli wewnętrznej left (size - pass).
public List sort(List list) {
assert list != null : nie określono listy wejściowej ;
int size = list.size();
for (int pass = 1; pass size; ++pass) { // pętla zewnętrzna
Rozdział 6. n Sortowanie — proste algorytmy
165
for (int left = 0; left (size - pass); ++left) { // pętla wewnętrzna
int right = left + 1;
if (_comparator.compare(list.get(left), list.get(right)) 0) {
swap(list, left, right);
}
}
}
return list;
}
Jak przed chwilą wspomnieliśmy, jeśli kolejność sąsiadujących elementów nie jest zgodna
z kryterium określonym przez komparator, elementy te zamieniane są miejscami. Musimy
więc dysponować metodą zamieniającą miejscami wartości elementów o wskazanych in-
deksach.
private void swap(List list, int left, int right) {
Object temp = list.get(left);
list.set(left, list.get(right));
list.set(right, temp);
}
Po zaimplementowaniu i (pomyślnym) przetestowaniu klasy BubblesortListSorter można
celowo sprowokować załamanie testu, na przykład zmieniając wzorcową listę w taki spo-
sób, by nie spełniała kryterium sortowania. Prędzej czy później trzeba jednak zająć się ko-
lejnym algorytmem sortowania.
Wyobraź sobie książki o różnej wysokości, przypadkowo ułożono na półce, jak przedstawia
to rysunek 6.6. Właśnie spodziewasz się odwiedzin mamy i chcesz jej zaimponować swo-
ich zamiłowaniem do porządku domowego, postanawiasz więc poukładać książki według
malejącej wysokości od lewej do prawej.
Rysunek 6.6.
Półka z losowo
ustawionymi
książkami
166
Algorytmy. Od podstaw
Sortowanie bąbelkowe raczej się do tego nie nada, bo przestawianie sąsiednich par byłoby
stratą czasu — zamiana miejscami dwóch książek trwa bowiem znacznie dłużej niż porów-
nanie ich wysokości. Zdecydowanie lepszą metodą na uzyskanie żądanego ułożenia książek
będzie sortowanie przez wybieranie, zwane także sortowaniem przez selekcję (selectionsort).
Znajdź na półce najwyższą książkę i zdejmij ją z półki. Powinieneś ją ustawić jako pierw-
szą od lewej; zamiast przesuwać w prawo być może dużą liczbę innych książek, po prostu
zamień ją z tą, która aktualnie znajduje się najbardziej na lewo (nie unikniesz całkowicie
przesuwania książek, bowiem zapewne różnią się one od siebie grubością, ten szczegół nie
ma jednak znaczenia w sytuacji, gdy zamiast książek sortowane są elementy listy). Opisana
zamiana książek, zamiast przesuwania całej ich grupy, pozbawia sortowanie pewnej wła-
sności zwanej stabilnością; zajmiemy się nią w rozdziale 7., na razie jest ona bez znacze-
nia. Układ książek po pierwszej zamianie przedstawiony jest na rysunku 6.7.
Rysunek 6.7.
Najwyższa książka
znajduje się
już na skrajnej
lewej pozycji
Jak łatwo się domyślić, w kolejnym kroku należy odszukać najwyższą z pozostałych ksią-
żek i zamienić ją miejscami z tą, która aktualnie zajmuje pozycję drugą od lewej. Efekt tej
zamiany przedstawiony jest na rysunku 6.8.
Rysunek 6.8.
Druga co do
wysokości książka
znajduje się na
właściwej pozycji
Rozdział 6. n Sortowanie — proste algorytmy
167
Kontynuując konsekwentnie to postępowanie, wybieramy z nieposortowanej jeszcze grupy
książek najwyższą i wstawiamy ją na kolejne miejsce od lewej — dlatego właśnie opisana
metoda nazywa się sortowaniem przez wybieranie. Kolejne stadia sortowania z użyciem tej
metody przedstawione są na rysunku 6.9.
Rysunek 6.9.
Kolejne pozycje
od lewej strony
zapełniane
są właściwymi
książkami
168
Algorytmy. Od podstaw
Oczywiście może się tak zdarzyć, że w którymś stadium sortowania książka będzie już
znajdować się na swej pozycji docelowej i żadne przestawianie nie będzie wówczas ko-
nieczne. Tak czy inaczej nie zmienia to podstawowej własności sortowania przez wybór —
tej mianowicie, że grupa elementów jeszcze nieposortowanych, początkowo obejmująca
wszystkie elementy, zmniejsza się systematyczne, rozrasta się natomiast grupa elementów
już posortowanych, początkowo pusta, a w końcu obejmująca wszystkie elementy. Co wię-
cej, wybierana książka od razu trafia na swą docelową pozycję, w przeciwieństwie do sor-
towania bąbelkowego, gdzie elementy stopniowo przesuwane są małymi krokami.
Znaczna część kodu testowego stworzonego przy okazji sortowania bąbelkowego może być
wykorzystana przy okazji sortowania przez wybieranie. Rozpoczniemy od stworzenia ze-
stawu testowego, po czym zajmiemy się samym algorytmem sortowania.
spróbuj sam Testowanie klasy SelectionSortListSorter
Klasę testującą sortowanie przez wybieranie — SelectionSortListSorterTest — skonstru-
ujemy w taki sam sposób jak klasę testową dla sortowania bąbelkowego — zaimplementu-
jemy odpowiednio metodę abstrakcyjną createListSorter() tak, by zwracała instancję klasy
SelectionSortListSorter.
package com.wrox.algorithms.sorting;
/**
*/
public class SelectionSortListSorterTest extends AbstractListSorterTest {
protected ListSorter createListSorter(Comparator comparator) {
return new SelectionSortListSorter(comparator);
}
}
Jak to działa?
Klasa testowa SelectionSortListSorterTest dziedziczy po swej klasie bazowej Abstrac-
tListSorterTest wszystkie dane testowe i całą logikę testową. Jedynym elementem specy-
ficznym dla sortowania przez wybieranie jest zaimplementowana metoda createListSor-
ter(), dostarczająca instancji klasy realizującej algorytm sortowania.
spróbuj sam Implementowanie klasy SelectionSortListSorter
Klasa SelectionSortListSorter jest pod wieloma względami podobna do klasy BubbleSort-
ListSorter: implementuje interfejs ListSorter, działa w oparciu o komparator wyznaczający
kryterium sortowania i oczywiście musi pomyślnie „zaliczyć” testy przeprowadzane w oparciu
o odpowiednią klasę testową. Rozpoczniemy od konstruktora klasy:
public class SelectionSortListSorter implements ListSorter {
private final Comparator _comparator;
/**
* Konstruktor
* parametr: komparator określaj cy uporz dkowanie elementrw
*/
Rozdział 6. n Sortowanie — proste algorytmy
169
public SelectionSortListSorter(Comparator comparator) {
assert comparator != null : nie określono komparatora ;
_comparator = comparator;
}
Pobierz darmowy fragment (pdf)