Środki trwałe są tym elementem, bez którego żadne przedsiębiorstwo nie może prowadzić swej działalności.. Im większy jest ich udział w ogólnej wartości aktywów, tym większego znaczenia nabiera problematyka prawidłowej ich wyceny nie tylko według prawa bilansowego, ale w szczególności według uregulowań ustaw o podatku dochodowym.
Podstawowa trudność związana jest z wyborem, czy dany wydatek musi stanowić element wartości początkowej środka trwałego, czy też możliwe jest ujęcie go bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodu. Także właściwe ustalenie amortyzacji w praktyce może sprawić sporo kłopotów. Jej prawidłowe naliczanie jest jednym warunków właściwego ustalenia wyniku finansowego oraz podstawy opodatkowania. Wynika to z faktu, że obecnie przedsiębiorstwa powszechnie wykorzystują środki trwałe o znacznej wartości. W publikacji Czytelnik znajdzie omówienie najnowszych rozwiązań podatkowych, które pozwalają zaliczyć jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów nawet 100.000 zł z tytułu amortyzacji środków trwałych.
Amortyzacja jest więc często najwyższym składnikiem kosztów i nawet stosunkowo niewielkie błędy w jej naliczaniu mogą mieć duży wpływ na wynik.
Z publikacji Czytelnik dowie się:
Jak prawidłowo ustalać wartość początkową środków trwałych Jaki rodzaj amortyzacji wybrać Kiedy można zastosować amortyzację jednorazową Które odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów podatkowych Jak właściwie rozliczyć likwidację i sprzedaż środków trwałych Książka jest napisana w przystępny sposób i poparta praktycznymi przykładami.
Publikacja powinna zainteresować służby finansowo-księgowe przedsiębiorstw, biura rachunkowe, osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, jednostki samorządu terytorialnego, jednostki i zakłady budżetowe.
Darmowy fragment publikacji:
Rozdział 1
Środki trwałe – charakterystyka i wycena
1.1. Charakterystyka środków trwałych
Środki trwałe są w wielu (jeśli nie w większości) przedsiębiorstwach kluczowym zasobem
prowadzonej działalności gospodarczej. Im większy jest ich udział w ogólnej wartości ak-
tywów, tym większego znaczenia nabiera problematyka prawidłowej ich wyceny nie tylko
według prawa bilansowego, ale w szczególności według uregulowań ustaw o podatku docho-
dowym.
Podstawowa trudność związana jest z wyborem, czy dany wydatek musi stanowić element
wartości początkowej środka trwałego, czy też możliwe jest ujęcie go bezpośrednio w kosz-
tach uzyskania przychodu.
W myśl zapisów ustawy o rachunkowości środki trwałe to rzeczowe aktywa trwałe i zrów-
nane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kom-
pletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szcze-
gólności:
■■ nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budyn-
ki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
■■ maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
■■ ulepszenia w obcych środkach trwałych,
■■ inwentarz żywy.
W bilansie rzeczowe aktywa trwałe wykazuje się w podziale na: środki trwałe, środki trwałe
w budowie oraz zaliczki na środki trwałe w budowie. Przez środki trwałe w budowie rozumie
się, zaliczane do aktywów trwałych, środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulep-
szenia już istniejącego środka trwałego.
Do środków trwałych nie zalicza się m.in.:
■■ nieruchomości, które nie są użytkowane przez jednostkę do realizacji jej zadań statuto-
wych (operacyjnych), lecz zostały nabyte lub wytworzone w celu osiągnięcia korzyści eko-
nomicznych wynikających z przyrostu ich wartości, uzyskania z nich przychodów lub in-
nych pożytków, które wykazuje się jako inwestycje,
5
Amortyzacja jednorazowa i rozliczanie amortyzacji w praktyce
■■ u finansującego (leasingodawcy) – składników majątku oddanych do używania na podsta-
wie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu, jeżeli umowa spełnia co najmniej jeden z warun-
ków określonych w art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości (dalej uor). W takim przypadku za-
licza się je u finansującego do aktywów finansowych odpowiednio jako długoterminowe
bądź krótkoterminowe aktywa.
UWAGA!
Jednostki, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z na-
stępujących trzech wielkości:
1) 17 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
2) 34 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów
za rok obrotowy,
3) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne
etaty
– oraz jednostki samorządu terytorialnego mogą dokonywać kwalifikacji umów leasin-
gu według zasad określonych w przepisach podatkowych.
Zapisy MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe
W myśl zapisów MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe to środki trwałe, które są utrzymy-
wane w celu wykorzystania ich w procesie produkcyjnym lub przy dostawach dóbr
i świadczeniu usług, w celu oddania do używania innym podmiotom na podstawie
umowy najmu lub w celach administracyjnych, oraz którym towarzyszy oczekiwanie,
iż będą wykorzystywane przez czas dłuższy niż jeden okres.
Z kolei przepisy podatkowe składniki należące do podlegających amortyzacji środków
trwałych wymieniają w art. 22a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej
ustawa o PIT lub updof) oraz art. 16a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
(dalej ustawa o CIT lub updop). Wskazane tymi przepisami składniki majątku dzielą się na
dwie grupy, tj.:
1)
składniki majątku uważane za środki trwałe, jeżeli ich przewidywany okres używania
jest dłuższy niż rok (dotyczy składników wykorzystywanych przez podatnika na po-
trzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddanych
do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu w rozumieniu
art. 23a pkt 1 ustawy o PIT oraz art. 17a pkt 1 ustawy o CIT),
2) składniki majątku uważane za środki trwałe niezależnie od przewidywanego okresu uży-
wania.
6
Rozdział 1. Środki trwałe – charakterystyka i wycena
Tabela 1. Środki trwałe według ustaw podatkowych
Składniki majątku uważane za środki trwałe,
jeżeli ich przewidywany okres używania jest
dłuższy niż rok
Stanowiące własność lub współwłasność podat-
nika, nabyte lub wytworzone we własnym zakre-
sie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyję-
cia do używania:
1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną
własnością,
2) maszyny, urządzenia i środki transportu,
3) inne przedmioty.
Składniki majątku uważane za środki trwałe
niezależnie od przewidywanego okresu
używania
1) inwestycje w obcych środkach trwałych, tj. przy-
jęte do używania inwestycje w obcych środkach
trwałych,
2) budynki i budowle wybudowane na cudzym grun-
cie,
3) składniki majątku należące do sąsiedniej grupy
(tj. budowle, budynki oraz lokale będące odręb-
ną własnością, maszyny, urządzenia i środki
transportu oraz inne przedmioty), niestanowią-
ce własności lub współwłasności podatnika,
wykorzystywane przez niego na potrzeby zwią-
zane z prowadzoną działalnością na podstawie
umowy leasingu (w rozumieniu art. 23a pkt 1
ustawy o PIT oraz art. 17a pkt 1 ustawy o CIT)
zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami
tych składników – jeżeli zgodnie z przepisami
ustaw o podatku dochodowym odpisów amor-
tyzacyjnych dokonuje korzystający.
Ponadto przepisy art. 22c ustawy o PIT oraz art. 16c ustawy o CIT określają składniki mająt-
ku, które są środkami trwałymi, ale nie podlegają amortyzacji.
Tabela 2. Środki trwałe niepodlegające amortyzacji według ustaw o podatkach dochodowych
Środki trwałe niepodlegające amortyzacji
1
Uwagi
2
Grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów.
Budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się
w nich dźwigami lub lokale mieszkalne służące
prowadzonej działalności gospodarczej lub wy-
dzierżawiane albo wynajmowane na podstawie
umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich
amortyzowaniu.
Budynki, lokale, budowle i urządzenia zaliczane
do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych lub
służących działalności społeczno-wychowawczej
prowadzonej przez spółdzielnie mieszkaniowe.
tylko na gruncie ustawy o PIT
tylko na gruncie ustawy o CIT
Dzieła sztuki i eksponaty muzealne.
7
Amortyzacja jednorazowa i rozliczanie amortyzacji w praktyce
1
2
Składniki majątku, które nie są używane na skutek
zawieszenia wykonywania działalności gospodar-
czej na podstawie przepisów o swobodzie działal-
ności gospodarczej albo zaprzestania działalno-
ści, w której te składniki były używane.
w tym przypadku składniki te nie podlegają
amortyzacji od miesiąca następującego po mie-
siącu, w którym zawieszono tę działalność albo
jej zaprzestano.
Tabela 3. Zestawienie różnic w sposobie kwalifikacji składników majątku do środków
trwałych dla celów uor i ustaw podatkowych
Według ustawy o rachunkowości
Według ustaw podatkowych
Do środków trwałych zalicza się:
■■ prawo wieczystego użytkowania gruntu,
■■ prawa do lokali spółdzielczych,
■■ inwentarz żywy,
■■ u korzystającego – składniki przyjęte w le-
asing finansowy zgodnie z ustawą.
■■ nieruchomości kwalifikowane dla celów bilan-
sowych jako inwestycje,
■■ u korzystającego – składniki przyjęte w le-
asing uznany za finansowy zgodnie z przepi-
sami podatkowymi.
Do środków trwałych nie zalicza się:
■■ nieruchomości kwalifikowanych dla celów bi-
lansowych jako inwestycje,
■■ u finansującego – składników przekazanych
w leasing finansowy,
■■ u korzystającego – składników używanych na
podstawie umów leasingu operacyjnego.
■■ prawa wieczystego użytkowania gruntu,
■■ prawa do lokali spółdzielczych,
■■ inwentarza żywego,
■■ u korzystającego – składników przyjętych
w leasing podatkowo uznany za operacyjny,
■■ u finansującego – składników przekazanych
w leasing podatkowo uznany jako finansowy,
amortyzowanych przez korzystającego.
1.2. Ustalenie wartości początkowej środków
trwałych
Środki trwałe należy ujmować w księgach rachunkowych w wartości początkowej. Wartość
początkowa środka trwałego stanowi podstawę do ustalenia i dokonywania odpisów amor-
tyzacyjnych. W zależności od sposobu ich pozyskania, to znaczy zakupu czy wytworzenia
we własnym zakresie, wartość początkowa środka trwałego będzie się różnie kształtować.
Środki trwałe pozyskane w drodze zakupu wycenia się według ceny nabycia, a wytworzone
we własnym zakresie – według kosztu wytworzenia.
Zarówno w ustawie o rachunkowości, jak i w ustawach o podatkach dochodowych znajdziemy
wskazówki dotyczące sposobu ustalenia wartości początkowej środków trwałych. W przepi-
sach podatkowych wartość początkowa środka trwałego została uregulowana bardziej szcze-
gółowo niż w przepisach ustawy o rachunkowości.
8
Pobierz darmowy fragment (pdf)
