Darmowy fragment publikacji:
DZIAŁ I. PRAWO ADMINISTRACYJNE
Prawo.administracyjne.to.bardzo.obszerny.zespół.norm.zróżnicowanych.pod.względem.ich.
przedmiotu.i.budowy,.regulujący.organizację.i.działanie.administracji.publicznej.w.sposób.
swoisty,.tzn..nieodnoszący.się.zarazem.do.innych.dziedzin.życia.społecznego.
W.prawie.materialnym.rozróżnia.się:
1). .normy.ustanawiające.bezpośrednio.uprawnienia.lub.obowiązki.adresata,.który.się.znajdzie.
w.sytuacji.określonej.przez.prawo,.wraz.z.normami.ustanawiającymi.kompetencje.organów.
administracji.do.kontroli.przestrzegania.prawa.i.orzekania.o.skutkach.jego.naruszenia;
2). .normy,.których.realizacja.następuje.w.formie.decyzji.administracyjnych,.wydawanych.przez.
właściwe.organy.administracyjne.i.ustalających.prawa.i.obowiązki.adresatów.normy;
3). .normy. prawa. procesowego. regulujące. tok. podejmowanych. przez. organy. administra-
cyjne.czynności.procesowych.mających.na.celu.wydawanie.decyzji.administracyjnych.
i.kontrolowanie.ich.prawidłowości,.a.także.czynności.mających.na.celu.przymusowe.wy-
konanie.decyzji.administracyjnych..
Zagadnienie 1. Samorząd terytorialny
PYTANIE:
Stosownie do regulacji prawnej zawartej w ustawach o samorządzie
gminnym i samorządzie powiatowym gminy i powiaty tworzy i znosi:
A.. Sejm.ustawą,.
B.. Rada.ministrów.w.drodze.rozporządzenia,.
C.. właściwy.wojewoda.zarządzeniem.porządkowym..
Odp. B; art. 4 ust. 1 pkt 1 SamGminU i art. 3 ust. 1 pkt 1 SamPowU
Omówienie:
SAMORZĄD TERYTORIALNY
ZAGADNIENIA OGÓLNE
Pojęcie samorządu terytorialnego
Samorząd terytorialny to forma samorządu o przymusowym charakterze członko-
stwa, obejmująca wszystkie osoby zamieszkałe na terenie określonej jednostki podziału
1
dział.I..Prawo.administracyjne
terytorialnego państwa, polegająca na niezależnym od administracji rządowej zarządza
niu własnymi sprawami społeczności lokalnej.
Samorząd terytorialny jest jedną z postaci władzy wykonawczej, ale nie jest podporząd
kowany hierarchicznie administracji rządowej.
Artykuł 163 Konstytucji RP stanowi, że „samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne
nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych”.
Podstawowe cechy samorządu terytorialnego
Podstawowe cechy samorządu terytorialnego to:
1) oddzielenie organów samorządu terytorialnego od organów administracji rządo-
wej. Posiadają one własne kompetencje. Wykonują zadania publiczne samodzielnie
i na własną odpowiedzialność;
2) wyposażenie organów samorządu terytorialnego w kompetencję do stanowienia
prawa miejscowego, które dla podporządkowanych jego władzy ma tak samo wią
żący charakter jak akty stanowione przez naczelne organy państw. Normy prawa
miejscowego muszą być zgodne z normami hierarchicznie od nich wyższymi;
3) przyznanie organom samorządu terytorialnego kompetencji do wydawania decyzji
administracyjnych oraz do egzekwowania ich wykonania;
4) wyposażenie gminy i innych jednostek samorządu terytorialnego w podmiotowość
prawną. Są samodzielnym adresatem norm prawnych i samoistnym podmiotem praw;
5) przyznanie samorządowi terytorialnemu władzy finansowej, włącznie z prawem po-
bierania podatków;
6) zapewnienie jednostkom samorządu terytorialnego prawa do zatrudniania pra-
cowników, przy zastosowaniu ogólnie obowiązujących norm prawa pracy. Personel
urzędniczy i inni pracownicy samorządowi nie są uzależnieni od państwa, ale są po
wiązani ze swoim pracodawcą – samorządem terytorialnym;
7) wyposażenie organów samorządu terytorialnego w kompetencję do decydowania
o planach zagospodarowania przestrzennego;
8) umożliwienie samorządom poszczególnych jednostek podziału terytorialnego łącze-
nia się w związki w celu współpracy w zakresie realizacji zadań, do których samo
rządy są powołane. Związki te mogą mieć charakter stały lub czasowy bądź też mogą
to być tylko umowy celowe;
9) nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego z punktu widzenia legalno-
ści. Tak wyraźne określenie ram nadzoru ma zapobiec naruszaniu samodzielności
samorządu przez organy nadzorujące. Jest to zasada konstytucyjna, którą uzu
pełniają regulacje SamGminU, SamPowU, SamWojU, dopuszczając sprawowanie
nadzoru w sprawach zleconych na podstawie kryteriów celowości, rzetelności
i gospodarności. Organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządowych
są: Prezes RM i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych – regionalne izby
obrachunkowe. Najpowszechniejszym środkiem nadzoru są tzw. rozstrzygnię-
cia, tzn. akty prawne typu administracyjnego podejmowane przez organy nadzo
ru. Podlegają one zaskarżeniu do sądu administracyjnego z powodu niezgodności
z prawem.
2
Zagadnienie.1..Samorząd.terytorialny
Struktura samorządu terytorialnego
Od 1.1.1999 r. obowiązuje w Polsce trójszczeblowa struktura samorządu terytorialnego.
SAMORZĄD TERYTORIALNY
SAMORZĄD TERYTORIALNY
SAmORZĄd.GmINNy
SAmORZĄd.GmINNy
SAmORZĄd.POWIAtOWy
SAmORZĄd.POWIAtOWy
SAmORZĄd.WOJEWÓdZtWA
SAmORZĄd.WOJEWÓdZtWA
SAMORZĄD GMINNY
Pojęcie gminy
Gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego w Polsce (art. 164 ust. 1
Konstytucji RP). Zgodnie z art. 1 ust. 1 SamGminU mieszkańcy gminy tworzą z mocy
prawa wspólnotę samorządową.
Przez gminę należy rozumieć wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium.
Charakter zadań
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Gmina wyposażona jest w osobowość prawną. Jej samodzielność podlega ochronie są-
dowej.
Ustrój gminy
Ustrój gminy określa jej statut.
Projekt statutu gminy powyżej 300 000 mieszkańców podlega uzgodnieniu z Preze-
sem RM na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej.
W sprawach spornych rozstrzyga Rada Ministrów.
Zmiany w podziale terytorialnym
Zgodnie z art. 4 ust. 1 SamGminU Rada Ministrów w drodze rozporządzenia:
1) tworzy, łączy, dzieli i znosi gminy oraz ustala ich granice,
2) nadaje gminie lub miejscowości status miasta i ustala jego granice,
3) ustala i zmienia nazwy gmin oraz siedziby ich władz.
Rozporządzenie to może być wydane także na wniosek zainteresowanej rady gminy.
Ustalenie i zmiana granic gmin powinny być dokonywane w sposób zapewniający gmi
nie terytorium możliwie jednorodne ze względu na układ osadniczy i przestrzenny,
uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe oraz zapewniający zdolność
wykonywania zadań publicznych.
Nadanie gminie lub miejscowości statusu miasta, ustalenie jego granic i ich zmiana po
winny być natomiast dokonywane w sposób uwzględniający infrastrukturę społeczną
i techniczną oraz układ urbanistyczny i charakter zabudowy.
Zmiany te następują z dniem 1 stycznia.
3
dział.I..Prawo.administracyjne
Domniemanie kompetencji gminy
Podstawowym elementem konstruującym pojęcie gminy jest domniemanie jej właści-
wości we wszystkich sprawach publicznych o znaczeniu lokalnym, jeśli nie są one za
strzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Zadania gminy
Gmina wykonuje zadania własne i zlecone.
Wykonywanie władzy
Mieszkańcy gminy podejmują rozstrzygnięcia:
1) w głosowaniu powszechnym (poprzez wybory i referendum) lub
2) za pośrednictwem organów gminy.
ZADANIA GMINY
ZADANIA WŁASNE
do.zadań.własnych.należy.zaspokaja
nie zbiorowych potrzeb wspólnoty
gminnej.
ZADANIA ZLECONE
do.zadań.zleconych.należą.zadania.z.zakresu.admini
stracji rządowej,.a.także.organizacji,.przygotowań..
i.przeprowadzania.wyborów powszechnych.oraz.refe
rendów.
Zadania.zlecone.z.zakresu.administracji.rządowej.wyni-
kać.mogą.bądź.z.ustaw,.bądź.z.porozumień.zawartych.
przez.gminę.z.organami.tej.administracji,.a.do.ich.wyko-
nania.gmina.otrzymuje.środki.finansowe.
4
Zagadnienie.1..Samorząd.terytorialny
Organy gminy
ORGANY GMINY
ORGANY GMINY
RADA GMINY
RADA GMINY
(organ.stanowiący.i.kontrolny)
(organ.stanowiący.i.kontrolny)
Jeżeli.siedziba.rady.gminy.znajduje.się.w.mie-
Jeżeli.siedziba.rady.gminy.znajduje.się.w.mie-
ście.położonym.na.terytorium.tej.gminy,.rada.
ście.położonym.na.terytorium.tej.gminy,.rada.
nosi.nazwę.rady miejskiej..
nosi.nazwę.rady miejskiej..
Uchwały.rady.gminy.zapadają.zwykłą większo
Uchwały.rady.gminy.zapadają.zwykłą większo
ścią głosów.w.obecności.co.najmniej.połowy
ścią głosów.w.obecności.co.najmniej.połowy
ustawowego składu rady,.w.głosowaniu.jaw
ustawowego składu rady,.w.głosowaniu.jaw
nym,.chyba.że.ustawa.stanowi.inaczej..
nym,.chyba.że.ustawa.stanowi.inaczej..
Kadencja.rady.gminy.trwa.4 lata,.licząc.od.dnia.
Kadencja.rady.gminy.trwa.4 lata,.licząc.od.dnia.
wyboru..
wyboru..
do.właściwości.rady.gminy.należą.wszystkie
do.właściwości.rady.gminy.należą.wszystkie
sprawy pozostające w zakresie działania gmi
sprawy pozostające w zakresie działania gmi
ny,.o.ile.ustawy.nie.stanowią.inaczej..
ny,.o.ile.ustawy.nie.stanowią.inaczej..
Rada.gminy.kontroluje.działalność.wójta,.gmin-
Rada.gminy.kontroluje.działalność.wójta,.gmin-
nych.jednostek.organizacyjnych.oraz.jednostek.
nych.jednostek.organizacyjnych.oraz.jednostek.
pomocniczych.gminy..W.tym.celu.powołuje.ona.
pomocniczych.gminy..W.tym.celu.powołuje.ona.
komisję rewizyjną..
komisję rewizyjną..
Rada.gminy.wybiera.ze.swego.grona.przewod
Rada.gminy.wybiera.ze.swego.grona.przewod
niczącego i 1–3 wiceprzewodniczących.
niczącego i 1–3 wiceprzewodniczących.
Rada.gminy.obraduje.na.sesjach,.zwoływanych.
Rada.gminy.obraduje.na.sesjach,.zwoływanych.
przez.przewodniczącego.w.miarę.potrzeby,.nie.
przez.przewodniczącego.w.miarę.potrzeby,.nie.
rzadziej.jednak.niż.raz.na.kwartał.
rzadziej.jednak.niż.raz.na.kwartał.
Rada.gminy.ze.swojego.grona.może.powoły-
Rada.gminy.ze.swojego.grona.może.powoły-
wać.stałe i doraźne komisje.do.określonych.
wać.stałe i doraźne komisje.do.określonych.
zadań,.ustalając.przedmiot.działania.oraz.skład.
zadań,.ustalając.przedmiot.działania.oraz.skład.
osobowy..
osobowy..
WÓJT (BURMISTRZ, PREZYDENT MIASTA)
WÓJT (BURMISTRZ, PREZYDENT MIASTA)
(organ.wykonawczy)
(organ.wykonawczy)
Kadencja.wójta.rozpoczyna.się.w.dniu rozpo
Kadencja.wójta.rozpoczyna.się.w.dniu rozpo
częcia kadencji rady gminy.lub.wyboru.go.
częcia kadencji rady gminy.lub.wyboru.go.
przez.radę.gminy.i.upływa z dniem upływu
przez.radę.gminy.i.upływa z dniem upływu
kadencji rady gminy..
kadencji rady gminy..
Wójtem.(burmistrzem,.prezydentem.miasta).
Wójtem.(burmistrzem,.prezydentem.miasta).
nie może być osoba, która nie jest obywate
nie może być osoba, która nie jest obywate
lem polskim..
lem polskim..
Burmistrz.jest.organem.wykonawczym.w.gmi-
Burmistrz.jest.organem.wykonawczym.w.gmi-
nie,.w.której.siedziba.władz.znajduje.się.w mie
nie,.w.której.siedziba.władz.znajduje.się.w mie
ście położonym na terytorium tej gminy..
ście położonym na terytorium tej gminy..
W.miastach.powyżej 100 000 mieszkańców.
W.miastach.powyżej 100 000 mieszkańców.
organem.wykonawczym.jest.prezydent mia
organem.wykonawczym.jest.prezydent mia
sta..dotyczy.to.również.miast,.w.których.do.
sta..dotyczy.to.również.miast,.w.których.do.
dnia.wejścia.w.życie.SamGminU.prezydent.mia-
dnia.wejścia.w.życie.SamGminU.prezydent.mia-
sta.był.organem.wykonawczo-zarządzającym..
sta.był.organem.wykonawczo-zarządzającym..
Wójt,.w.drodze.zarządzenia,.powołuje.oraz.
Wójt,.w.drodze.zarządzenia,.powołuje.oraz.
odwołuje.swojego.zastępcę lub zastępców..
odwołuje.swojego.zastępcę lub zastępców..
i.określa.ich.liczbę..
i.określa.ich.liczbę..
do.zadań.wójta.należy:
do.zadań.wójta.należy:
1). .wykonywanie.uchwał rady gminy,
1). .wykonywanie.uchwał rady gminy,
2). .wykonywanie zadań gminy.określonych.
2). .wykonywanie zadań gminy.określonych.
przepisami.prawa,
przepisami.prawa,
3). .kierowanie bieżącymi sprawami.gminy,.
3). .kierowanie bieżącymi sprawami.gminy,.
4). .reprezentowanie.gminy.na.zewnątrz..
4). .reprezentowanie.gminy.na.zewnątrz..
Wójt.wykonuje.zadania.przy.pomocy.urzędu
Wójt.wykonuje.zadania.przy.pomocy.urzędu
gminy..
gminy..
Jawność
Działalność organów gminy jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącz-
nie z ustaw.
Jednostki pomocnicze
Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa oraz dzielnice, osiedla i inne.
Jednostką pomocniczą może być również położone na terenie gminy miasto.
Jednostkę pomocniczą tworzy rada gminy, w drodze uchwały, po przeprowadzeniu
konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy.
Zasady tworzenia, łączenia, podziału oraz znoszenia jednostki pomocniczej określa sta-
tut gminy (art. 5 ust. 3 SamGminU).
Jednostka pomocnicza nie posiada osobowości prawnej.
5
dział.I..Prawo.administracyjne
Kompetencja prawodawcza gminy
Jednym z najbardziej doniosłych atrybutów władzy sprawowanej przez jednostki samo
rządu terytorialnego jest przysługująca im kompetencja prawodawcza. Na podstawie
upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miej-
scowego obowiązujących na obszarze gminy.
Organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie:
1) wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych,
2) organizacji urzędów i instytucji gminnych,
3) zasad zarządu mieniem gminy,
4) zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
W zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszech
nie obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to nie
zbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju
i bezpieczeństwa publicznego.
Organy stanowiące prawo
Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały.
W przypadku niecierpiącym zwłoki przepisy porządkowe może wydać wójt, w formie
zarządzenia. Zarządzenie to podlega zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady gminy. Tra
ci ono moc w razie odmowy zatwierdzenia bądź nieprzedstawienia do zatwierdzenia na
najbliższej sesji rady. W razie nieprzedstawienia do zatwierdzenia lub odmowy zatwier
dzenia zarządzenia rada gminy określa termin utraty jego mocy obowiązującej.
Zaskarżenie uchwały
Każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządze
niem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może
– po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia – zaskarżyć uchwałę lub za-
rządzenie do sądu administracyjnego. W sprawie wezwania do usunięcia naruszenia
stosuje się przepisy o terminach załatwiania spraw w postępowaniu administracyjnym.
Skargę na uchwałę lub zarządzenie można wnieść do sądu administracyjnego w imie
niu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców gminy, którzy na to wyrażą pisemną
zgodę.
Mienie komunalne
Mieniem komunalnym jest:
własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków,
1) własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków,
2) mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw.
mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw.
Nabycie mienia komunalnego następuje:
1) na podstawie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym,
2) przez przekazanie gminie mienia w związku z utworzeniem lub zmianą granic gminy
w trybie, o którym mowa w art. 4 SamGminU; przekazanie mienia następuje w drodze
porozumienia zainteresowanych gmin, a w razie braku porozumienia – decyzją Preze
sa RM, podjętą na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej,
6
Zagadnienie.1..Samorząd.terytorialny
3) w wyniku przekazania przez administrację rządową na zasadach określonych przez
Radę Ministrów w drodze rozporządzenia,
4) w wyniku własnej działalności gospodarczej,
5) przez inne czynności prawne,
6) w innych przypadkach określonych odrębnymi przepisami.
Oświadczenie woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem składa jednoosobo-
wo wójt albo działający na podstawie jego upoważnienia zastępca wójta samodzielnie
albo wraz z inną upoważnioną przez wójta osobą.
SAMORZĄD POWIATOWY
Pojęcie powiatu
Powiat jest jednostką samorządu lokalnego. Funkcje powiatu mają charakter uzupeł
niający i wyrównawczy w stosunku do gminy.
Mieszkańcy powiatu tworzą z mocy prawa lokalną wspólnotę samorządową (art. 1
ust. 1 SamPowU).
Przez powiat należy rozumieć lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie te-
rytorium.
Charakter zadań
Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na wła-
sną odpowiedzialność.
Powiat wyposażony jest w osobowość prawną. Jego samodzielność podlega ochronie
sądowej.
O ustroju powiatu stanowi jego statut.
Zmiany w podziale terytorialnym
Rada Ministrów w drodze rozporządzenia:
1) tworzy, łączy, dzieli i znosi powiaty oraz ustala ich granice,
2) ustala i zmienia nazwy powiatów oraz siedziby ich władz.
Rozporządzenie to może być wydane także na wniosek zainteresowanej rady powiatu,
rady miasta na prawach powiatu lub rady gminy.
Ustalenie granic powiatu następuje poprzez wskazanie gmin wchodzących w skład po
wiatu, a zmiana jego granic dokonywana jest w sposób zapewniający powiatowi teryto
rium możliwie jednorodne ze względu na układ osadniczy i przestrzenny, uwzględniają
cy więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe oraz zapewniający zdolność wykonywania
zadań publicznych.
Przez łączenie powiatów należy również rozumieć połączenie miasta na prawach po-
wiatu z powiatem mającym siedzibę władz w tym mieście. Z dniem połączenia wyga
sają prawa powiatu posiadane dotychczas przez miasto.
7
dział.I..Prawo.administracyjne
Przez dzielenie powiatów należy również rozumieć wyłączenie jednej lub więcej gmin
z terytorium powiatu z jednoczesnym:
1) włączeniem tej gminy lub gmin do innego powiatu,
2) utworzeniem powiatu z tych gmin albo z tych gmin i miasta na prawach powiatu
– z dniem utworzenia powiatu wygasają prawa powiatu posiadane dotychczas przez
miasto,
3) przywróceniem statusu miasta na prawach powiatu miastu, które w trybie art. 3 ust. 4
SamPowU zostało połączone z powiatem mającym siedzibę władz w tym mieście.
Zmiany te następują z dniem 1 stycznia (art. 3 SamPowU).
Zadania powiatu
Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym.
Przeprowadzanie wyborów
Ustawy mogą nakładać na powiat obowiązek wykonywania zadań z zakresu organiza-
cji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.
Zakres porozumienia
Powiat może zawierać z organami administracji rządowej porozumienia w sprawie wyko-
nywania zadań publicznych z zakresu administracji rządowej (art. 5 ust. 1 SamPowU).
Jednostki organizacyjne
W celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać
umowy z innymi podmiotami.
Powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania
o charakterze użyteczności publicznej (art. 6 SamPowU).
Zagrożenie bezpieczeństwa
Ustawy określają przypadki, w których właściwe organy administracji rządowej mogą
nałożyć na powiat obowiązek wykonania określonych czynności w zakresie należą-
cym do zadań powiatu, związanych z usuwaniem bezpośrednich zagrożeń dla bez-
pieczeństwa i porządku publicznego oraz z obronnością (art. 7 ust. 1 SamPowU).
Wykonywanie władzy
Mieszkańcy powiatu podejmują rozstrzygnięcia:
1) w głosowaniu powszechnym – poprzez wybory i referendum powiatowe – lub
2) za pośrednictwem organów powiatu.
8
Zagadnienie.1..Samorząd.terytorialny
Organy powiatu
ORGANY POWIATU
ORGANY POWIATU
RADA POWIATU
RADA POWIATU
Rada.powiatu.jest.organem stanowiącym i kontrol
Rada.powiatu.jest.organem stanowiącym i kontrol
nym powiatu,.z.zastrzeżeniem.przepisów.o.referendum.po-
nym powiatu,.z.zastrzeżeniem.przepisów.o.referendum.po-
wiatowym..Kadencja.rady.trwa.4 lata, licząc od dnia wy
wiatowym..Kadencja.rady.trwa.4 lata, licząc od dnia wy
borów.
borów.
W.skład.rady.powiatu.wchodzą.radni w liczbie 15 w po
W.skład.rady.powiatu.wchodzą.radni w liczbie 15 w po
wiatach liczących do 40 000 mieszkańców oraz.po
wiatach liczących do 40 000 mieszkańców oraz.po
2 na każde kolejne rozpoczęte 20 000 mieszkańców, ale
2 na każde kolejne rozpoczęte 20 000 mieszkańców, ale
nie więcej niż 29 radnych. Wybierani.są.oni.w wyborach
nie więcej niż 29 radnych. Wybierani.są.oni.w wyborach
bezpośrednich.
bezpośrednich.
Uchwały.rady.i.zarządu.powiatu.zapadają.zwykłą większo
Uchwały.rady.i.zarządu.powiatu.zapadają.zwykłą większo
ścią głosów w obecności co najmniej połowy ustawowe
ścią głosów w obecności co najmniej połowy ustawowe
go składu rady (zarządu), w głosowaniu jawnym,.chyba.
go składu rady (zarządu), w głosowaniu jawnym,.chyba.
że.przepisy.ustawy.stanowią.inaczej..Odrzucenie.w.głoso-
że.przepisy.ustawy.stanowią.inaczej..Odrzucenie.w.głoso-
waniu.uchwały.o.udzieleniu.absolutorium.jest.równo
waniu.uchwały.o.udzieleniu.absolutorium.jest.równo
znaczne z przyjęciem uchwały o nieudzieleniu zarządo
znaczne z przyjęciem uchwały o nieudzieleniu zarządo
wi absolutorium.
wi absolutorium.
Rada.powiatu.wybiera ze swego grona przewodni
Rada.powiatu.wybiera ze swego grona przewodni
czącego i 1 lub 2 wiceprzewodniczących..Rada.powiatu.
czącego i 1 lub 2 wiceprzewodniczących..Rada.powiatu.
obraduje.na sesjach.zwoływanych.przez.przewodniczące-
obraduje.na sesjach.zwoływanych.przez.przewodniczące-
go.rady.powiatu.w.miarę.potrzeby,.nie.rzadziej.jednak.niż.
go.rady.powiatu.w.miarę.potrzeby,.nie.rzadziej.jednak.niż.
raz.na.kwartał.
raz.na.kwartał.
Rada.powiatu.kontroluje działalność zarządu oraz
Rada.powiatu.kontroluje działalność zarządu oraz
powiatowych jednostek organizacyjnych. W.tym.celu.po-
powiatowych jednostek organizacyjnych. W.tym.celu.po-
wołuje komisję rewizyjną.
wołuje komisję rewizyjną.
Organizację.wewnętrzną.oraz.tryb.pracy.rady.i.komisji.po-
Organizację.wewnętrzną.oraz.tryb.pracy.rady.i.komisji.po-
woływanych.przez.radę,.a.także.zasady.tworzenia.klubów.
woływanych.przez.radę,.a.także.zasady.tworzenia.klubów.
radnych.określa statut.
radnych.określa statut.
ZARZĄD POWIATU
ZARZĄD POWIATU
Zarząd.powiatu.jest.organem
Zarząd.powiatu.jest.organem
wykonawczym powiatu..
wykonawczym powiatu..
W.skład.zarządu.powiatu.wcho-
W.skład.zarządu.powiatu.wcho-
dzą.starosta jako jego prze
dzą.starosta jako jego prze
wodniczący, wicestarosta i po
wodniczący, wicestarosta i po
zostali członkowie..Członkiem.
zostali członkowie..Członkiem.
zarządu.powiatu.nie.może.być.
zarządu.powiatu.nie.może.być.
osoba,.która.nie.jest.obywate-
osoba,.która.nie.jest.obywate-
lem.polskim.
lem.polskim.
Członkostwa.w.zarządzie.powia-
Członkostwa.w.zarządzie.powia-
tu.nie można łączyć z członko
tu.nie można łączyć z członko
stwem w organie innej jed
stwem w organie innej jed
nostki samorządu
nostki samorządu
terytorialnego oraz z zatrud
terytorialnego oraz z zatrud
nieniem w administracji rzą
nieniem w administracji rzą
dowej, a także z mandatem
dowej, a także z mandatem
posła i senatora (art..26.
posła i senatora (art..26.
SamPowU).
SamPowU).
Rada powiatu wybiera zarząd.
Rada powiatu wybiera zarząd.
w liczbie od 3 do 5 osób,.w tym
w liczbie od 3 do 5 osób,.w tym
starostę i wicestarostę,.w.ciągu.
starostę i wicestarostę,.w.ciągu.
3 miesięcy od dnia ogłoszenia
3 miesięcy od dnia ogłoszenia
wyników wyborów przez wła
wyników wyborów przez wła
ściwy organ wyborczy..Liczbę.
ściwy organ wyborczy..Liczbę.
członków.zarządu.określa
członków.zarządu.określa
w statucie rada powiatu..
w statucie rada powiatu..
(art..27.ust..1.SamPowU).
(art..27.ust..1.SamPowU).
Jawność działania
Działalność organów powiatu jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącz-
nie z ustaw (art. 8a ust. 1 SamPowU).
Powiatowa administracja zespolona
Powiatową administrację zespoloną stanowią:
1) starostwo powiatowe,
2) powiatowy urząd pracy, będący jednostką organizacyjną powiatu,
3) jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych
służb, inspekcji i straży.
9
dział.I..Prawo.administracyjne
POWIATOWA ADMINISTRACJA ZESPOLONA
POWIATOWA ADMINISTRACJA ZESPOLONA
STAROSTWO POWIATOWE
STAROSTWO POWIATOWE
POWIATOWY URZĄD PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY
(jednostka.organizacyjna..
(jednostka.organizacyjna..
powiatu)
powiatu)
JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE
JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE
STANOWIĄCE APARAT
STANOWIĄCE APARAT
POMOCNICZY KIEROWNIKÓW
POMOCNICZY KIEROWNIKÓW
POWIATOWYCH SŁUŻB,
POWIATOWYCH SŁUŻB,
INSPEKCJI I STRAŻY
INSPEKCJI I STRAŻY
Zadania starosty
Starosta:
1) organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego,
2) kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz
3) reprezentuje powiat na zewnątrz.
Organizację i zasady funkcjonowania starostwa powiatowego określa regulamin orga-
nizacyjny uchwalony przez radę powiatu na wniosek zarządu powiatu.
Starosta jest:
1) kierownikiem starostwa powiatowego,
2) zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek orga
nizacyjnych powiatu oraz
3) zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży.
Wydawanie decyzji administracyjnych
W indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właści
wości powiatu decyzje wydaje starosta, chyba że przepisy szczególne przewidują wyda
wanie decyzji przez zarząd powiatu.
Akty prawa miejscowego
Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach rada powiatu stanowi
akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze powiatu.
Rada powiatu stanowi akty prawa miejscowego powiatu w formie uchwały, jeżeli ustawa
upoważniająca do wydania aktu nie stanowi inaczej.
Akty prawa miejscowego podpisuje niezwłocznie po ich uchwaleniu przewodni-
czący rady powiatu i kieruje do publikacji. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa
miejscowego oraz wydawania wojewódzkiego dziennika urzędowego określa ustawa
z 20.7.2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów praw-
nych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 197, poz. 1172 ze zm.).
10
Zagadnienie.1..Samorząd.terytorialny
SAMORZĄD WOJEWÓDZKI
Pojęcie województwa
Ustrój województwa ma dualistyczną postać. Województwo jest to:
1) jednostka samorządu terytorialnego – regionalna wspólnota samorządowa tworzona
2) największa jednostka zasadniczego podziału terytorialnego kraju ustanowiona w celu
z mocy prawa przez jej mieszkańców,
wykonywania administracji publicznej.
Mieszkańcy województwa tworzą z mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową
(art. 1 ust. 1 SamWojU).
Przez województwo lub samorząd województwa należy rozumieć regionalną wspólnotę
samorządową oraz odpowiednie terytorium.
Zadania województwa
Organy samorządu województwa działają na podstawie i w granicach określonych przez
ustawy.
Do zakresu działania samorządu województwa należy wykonywanie zadań publicznych
o charakterze wojewódzkim, niezastrzeżonych ustawami na rzecz organów administra
cji rządowej.
Zakres działania samorządu województwa nie narusza samodzielności powiatu i gmi-
ny, a organy tego samorządu nie posiadają kompetencji ani nadzorczych, ani kontrolnych
wobec powiatu i gmin, nie są też organami wyższego stopnia w postępowaniu admini
stracyjnym.
Statut
Ustrój województwa jako jednostki samorządu terytorialnego określa statut wojewódz-
twa uchwalony po uzgodnieniu z Prezesem RM. Statut i jego zmiany podlegają ogło-
szeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym (art. 7 SamWojU).
Jednostki organizacyjne
W celu wykonywania zadań województwo tworzy wojewódzkie samorządowe jednostki
organizacyjne oraz może zawierać umowy z innymi podmiotami. Województwo może
zawierać z innymi województwami oraz jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego
z obszaru województwa porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia zadań pu-
blicznych. Porozumienia te podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
Udzielanie wzajemnej pomocy
Województwa mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialne
go udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej.
Stowarzyszenia
Województwa mogą tworzyć stowarzyszenia, w tym również z gminami i powiatami.
11
dział.I..Prawo.administracyjne
Akty prawa miejscowego
Samorząd województwa, na podstawie upoważnień ustawowych, stanowi akty prawa
miejscowego obowiązujące na obszarze województwa (art. 9 SamWojU).
Wykonywanie władzy
Mieszkańcy województwa podejmują rozstrzygnięcia:
1) w głosowaniu powszechnym – w drodze wyborów i referendum – lub
2) za pośrednictwem organów samorządu województwa.
Organy samorządu województwa
ORGANY SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA
ORGANY SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA
SEJMIK WOJEWÓDZTWA
SEJMIK WOJEWÓDZTWA
Sejmik.województwa.jest.organem stano
Sejmik.województwa.jest.organem stano
wiącym i kontrolnym województwa..Ka-
wiącym i kontrolnym województwa..Ka-
dencja.sejmiku.województwa.trwa.4 lata, li
dencja.sejmiku.województwa.trwa.4 lata, li
cząc od dnia wyborów..W.skład.sejmiku.
cząc od dnia wyborów..W.skład.sejmiku.
województwa.wchodzą.radni wybrani
województwa.wchodzą.radni wybrani
w wyborach bezpośrednich w liczbie
w wyborach bezpośrednich w liczbie
30 w województwach liczących do
30 w województwach liczących do
2 000 000 mieszkańców.oraz.po 3 radnych
2 000 000 mieszkańców.oraz.po 3 radnych
na każde kolejne rozpoczęte
na każde kolejne rozpoczęte
500 000 mieszkańców.
500 000 mieszkańców.
Uchwały.sejmiku.województwa.zapadają.
Uchwały.sejmiku.województwa.zapadają.
zwykłą większością głosów, w obecności
zwykłą większością głosów, w obecności
co najmniej połowy ustawowego składu
co najmniej połowy ustawowego składu
sejmiku, w głosowaniu jawnym lub jaw
sejmiku, w głosowaniu jawnym lub jaw
nym imiennym, chyba że przepisy ustawy
nym imiennym, chyba że przepisy ustawy
stanowią inaczej.
stanowią inaczej.
Sejmik.województwa.wybiera.ze.swojego.
Sejmik.województwa.wybiera.ze.swojego.
grona.przewodniczącego.oraz.nie więcej
grona.przewodniczącego.oraz.nie więcej
niż 3 wiceprzewodniczących,.bezwzględną.
niż 3 wiceprzewodniczących,.bezwzględną.
większością.głosów,.w.obecności.co.naj-
większością.głosów,.w.obecności.co.naj-
mniej.połowy.ustawowego.składu.sejmiku,.
mniej.połowy.ustawowego.składu.sejmiku,.
w.głosowaniu.tajnym..Przewodniczący.i.wi-
w.głosowaniu.tajnym..Przewodniczący.i.wi-
ceprzewodniczący.sejmiku.województwa.
ceprzewodniczący.sejmiku.województwa.
nie mogą wchodzić w skład zarządu woje
nie mogą wchodzić w skład zarządu woje
wództwa.
wództwa.
Sejmik.województwa.kontroluje.działalność
Sejmik.województwa.kontroluje.działalność
zarządu województwa oraz wojewódzkich
zarządu województwa oraz wojewódzkich
samorządowych jednostek organizacyj
samorządowych jednostek organizacyj
nych..W.tym.celu.powołuje.komisję rewi
nych..W.tym.celu.powołuje.komisję rewi
zyjną.
zyjną.
ZARZĄD WOJEWÓDZTWA
ZARZĄD WOJEWÓDZTWA
Zarząd.województwa.jest.organem wykonaw
Zarząd.województwa.jest.organem wykonaw
czym województwa..W.skład.zarządu.woje-
czym województwa..W.skład.zarządu.woje-
wództwa,.liczącego.5.osób,.wchodzi.marszałek
wództwa,.liczącego.5.osób,.wchodzi.marszałek
województwa jako jego przewodniczący, wi
województwa jako jego przewodniczący, wi
cemarszałek lub 2 wicemarszałków i pozostali
cemarszałek lub 2 wicemarszałków i pozostali
członkowie..Członkiem.zarządu.województwa.
członkowie..Członkiem.zarządu.województwa.
nie może być osoba, która nie jest obywate
nie może być osoba, która nie jest obywate
lem polskim.
lem polskim.
Członkostwa.w.zarządzie.województwa.nie
Członkostwa.w.zarządzie.województwa.nie
można łączyć z członkostwem w organie innej
można łączyć z członkostwem w organie innej
jednostki samorządu terytorialnego oraz
jednostki samorządu terytorialnego oraz
z zatrudnieniem w administracji rządowej,
z zatrudnieniem w administracji rządowej,
a także z mandatem posła i senatora.
a także z mandatem posła i senatora.
Uchwały.zarządu.województwa.zapadają zwy
Uchwały.zarządu.województwa.zapadają zwy
kłą większością głosów, w obecności co naj
kłą większością głosów, w obecności co naj
mniej połowy ustawowego składu zarządu
mniej połowy ustawowego składu zarządu
w głosowaniu jawnym,.chyba.że.przepisy.
w głosowaniu jawnym,.chyba.że.przepisy.
ustawy.stanowią.inaczej..W.przypadku.równej.
ustawy.stanowią.inaczej..W.przypadku.równej.
liczby.głosów.rozstrzyga głos marszałka wo
liczby.głosów.rozstrzyga głos marszałka wo
jewództwa.
jewództwa.
Sejmik województwa.wybiera.zarząd.woje-
Sejmik województwa.wybiera.zarząd.woje-
wództwa,.w.tym.marszałka.województwa.i.nie.
wództwa,.w.tym.marszałka.województwa.i.nie.
więcej.niż.2.wicemarszałków,.w ciągu 3 miesię
więcej.niż.2.wicemarszałków,.w ciągu 3 miesię
cy od dnia ogłoszenia wyników wyborów
cy od dnia ogłoszenia wyników wyborów
przez właściwy organ wyborczy..Sejmik.woje-
przez właściwy organ wyborczy..Sejmik.woje-
wództwa.wybiera marszałka województwa.
wództwa.wybiera marszałka województwa.
bezwzględną.większością.głosów.ustawowego.
bezwzględną.większością.głosów.ustawowego.
składu.sejmiku,.w.głosowaniu.tajnym.
składu.sejmiku,.w.głosowaniu.tajnym.
12
Zagadnienie.1..Samorząd.terytorialny
Jawność
Działalność organów województwa jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać
wyłącznie z ustaw.
Podmioty wykonujące zadania administracji rządowej
Zadania administracji rządowej w województwie wykonują:
1) wojewoda,
2) organy rządowej administracji zespolonej w województwie, w tym kierownicy zespo
lonych służb, inspekcji i straży,
3) organy niezespolonej administracji rządowej,
4) jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, jeżeli wykonywanie przez nie zadań
administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw lub z zawartego porozumienia,
5) starosta, jeżeli wykonywanie przez niego zadań administracji rządowej wynika z od
rębnych ustaw,
6) inne podmioty, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej wynika
z odrębnych ustaw (art. 2 AdmRządWojU).
Wojewoda; funkcje urzędu
Wojewoda jest:
1) przedstawicielem Rady Ministrów w województwie,
2) zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie,
3) organem rządowej administracji zespolonej w województwie,
4) organem nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich związ
ków pod względem legalności, z zastrzeżeniem art. 3 ust. 2 AdmRządWojU,
5) organem administracji rządowej w województwie, do którego właściwości należą
wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone
w odrębnych ustawach do właściwości innych organów tej administracji,
6) reprezentantem Skarbu Państwa w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych
ustawach,
7) organem wyższego stopnia w rozumieniu KPA.
Wojewoda kontroluje pod względem legalności, gospodarności i rzetelności wykony
wanie przez organy samorządu terytorialnego zadań z zakresu administracji rządowej,
realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administra
cji rządowej (art. 3 ust. 1 i 2 AdmRządWojU).
Powołanie i odwołanie wojewody
Wojewodę powołuje i odwołuje Prezes RM na wniosek ministra właściwego do spraw
administracji publicznej.
Na stanowisko wojewody może być powołana osoba, która:
1) posiada obywatelstwo polskie,
2) posiada tytuł zawodowy magistra lub tytuł równorzędny,
13
dział.I..Prawo.administracyjne
3) posiada 3letni staż pracy w zakresie kierowania zespołami ludzkimi,
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane
z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe,
5) korzysta z pełni praw publicznych,
6) cieszy się nieposzlakowaną opinią (art. 6 AdmRządWojU).
Wicewojewoda
Wojewoda wykonuje zadania przy pomocy wicewojewody albo I i II wicewojewody.
Wicewojewoda jest powoływany i odwoływany przez Prezesa RM na wniosek wojewo-
dy. Na stanowisko wicewojewody może być powołana osoba spełniająca wymogi prze
widziane na stanowisko wojewody.
Uprawnienia nadzorcze Prezesa RM i ministra właściwego do spraw ad
ministracji publicznej
Działalnością wojewody kieruje Prezes RM. Może on w szczególności:
1) wydawać w tym zakresie wytyczne i polecenia,
2) żądać przekazania sprawozdań z działalności wojewody oraz
3) dokonywać okresowej oceny jego pracy.
Prezes RM sprawuje nadzór nad działalnością wojewody na podstawie kryterium
zgodności jego działania z polityką Rady Ministrów, natomiast minister właści
wy do spraw administracji publicznej sprawuje nadzór nad działalnością wojewo-
dy na podstawie kryterium zgodności jego działania z powszechnie obowiązują-
cym prawem, a także pod względem rzetelności i gospodarności (art. 8 ust. 1–3
AdmRządWojU).
Rozstrzyganie sporów
Spory między wojewodami oraz między wojewodą a członkiem Rady Ministrów lub cen
tralnym organem administracji rządowej rozstrzyga Prezes RM (art. 10 AdmRządWojU).
Delegacja uprawnień przez Prezesa RM
Prezes RM może upoważnić ministra właściwego do spraw administracji publicznej
do wykonywania, w jego imieniu, przysługujących mu wobec wojewody uprawnień,
z wyjątkiem:
1) powoływania i odwoływania wojewody oraz
2) rozstrzygania sporów między wojewodą a członkiem Rady Ministrów lub central
nym organem administracji rządowej (art. 11 AdmRządWojU).
Uprawnienia nadzorcze wojewody
Wojewoda sprawuje nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich
związków na zasadach określonych w odrębnych ustawach (art. 12 AdmRządWojU).
14
Zagadnienie.1..Samorząd.terytorialny
Pomoc dla wojewody w wykonywaniu zadań
Wojewoda wykonuje zadania przy pomocy:
1) urzędu wojewódzkiego oraz
2) organów rządowej administracji zespolonej w województwie (art. 13 AdmRządWojU).
Delegatury urzędu wojewódzkiego
W celu usprawnienia działania organów rządowej administracji zespolonej w wojewódz
twie wojewoda może tworzyć delegatury urzędu wojewódzkiego.
Statut urzędu wojewódzkiego
Wojewoda nadaje urzędowi wojewódzkiemu statut podlegający zatwierdzeniu przez
Prezesa RM, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 5 AdmRządWojU. Statut jest ogłaszany w wo-
jewódzkim dzienniku urzędowym.
Regulamin
Szczegółową organizację oraz tryb pracy urzędu wojewódzkiego określa regulamin
ustalony przez wojewodę w drodze zarządzenia.
Wydawanie zarządzeń
Wojewoda w celu realizacji powierzonych mu zadań wydaje zarządzenia (art. 17
AdmRządWojU).
Wykonywanie polityki Rady Ministrów w województwie
Wojewoda odpowiada za wykonywanie polityki Rady Ministrów w województwie.
Reprezentuje podandto w swoich wystąpieniach stanowisko zgodne z ustaleniami
przyjętymi przez Radę Ministrów.
Polecenia wojewody
Wojewoda może także wydawać polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji
rządowej działające w województwie, a w sytuacjach nadzwyczajnych, o których mowa
w art. 22 pkt 2 AdmRządWojU, obowiązujące również organy samorządu terytorialnego.
O wydanych poleceniach wojewoda niezwłocznie informuje właściwego ministra.
Sytuacjami nadzwyczajnymi są również sytuacje kryzysowe w rozumieniu ustawy
z 26.4.2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1166 ze zm.).
Polecenia te nie mogą dotyczyć:
1) rozstrzygnięć co do istoty sprawy załatwianej w drodze decyzji administracyjnej,
2) czynności operacyjnorozpoznawczych, dochodzeniowośledczych oraz
3) czynności z zakresu ścigania wykroczeń.
Właściwy minister może wstrzymać wykonanie poleceń wydanych organom niezespo
lonej administracji rządowej i wystąpić z wnioskiem do Prezesa RM o rozstrzygnięcie
sporu, przedstawiając jednocześnie stanowisko w sprawie.
15
Pobierz darmowy fragment (pdf)