Darmowy fragment publikacji:
J
a
c
e
k
L
y
s
z
c
z
y
n
a
C
Y
P
R
I
A
N
N
O
R
W
D
P
O
E
T
A
W
I
I
E
K
U
D
Z
I
E
W
I
Ę
T
N
A
S
T
E
G
O
Więcej o książce
Jacek Lyszczyna
CYPRIAN
NORWID
POETA WIEKU
DZIEWIĘTNASTEGO
CENA 20 ZŁ
(+ VAT)
ISSN 0208-6336
ISBN 978-83-8012-879-8
KATOWICE 2016
Cyprian Norwid. Poeta wieku dziewiętnastego
NR 3529
Jacek Lyszczyna
CYPRIAN
NORWID
POETA WIEKU
DZIEWIĘTNASTEGO
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego • Katowice 2016
Redaktor serii: Historia Literatury Polskiej
Marek Piechota
Recenzent
Wiesław Rzońca
Spis treści
7
Wstęp
9
11
25
43
45
71
79
89
91
123
131
147
153
158
159
Warszawskie korzenie
Mistyczna ludowość Norwida
Kult sztuki i artysty
Poeta wieku dziewiętnastego
Drugie pokolenie emigracji?
Symbolizm Norwida
Norwidowska semiotyka
Romantyk czy modernista
Norwid – poeta
Dziewiętnastowieczne tęsknoty za mecenatem
Ucieczka od romantyzmu
Literatura
Indeks osobowy
Summary
Résumé
Wstęp
Jeszcze jedna książka o poezji Norwida, a przecież w ostatnich la-
tach tyle się ich ukazało... Usprawiedliwieniem niech będzie po
pierwsze to, że Norwid wciąż czeka na swoje odczytanie. W przy-
padku Mickiewicza czy Słowackiego utwory niewydane za ich
życia dostępne stały się jeszcze w xix wieku, natomiast wiele utwo-
rów Norwida trafiło do czytelników po raz pierwszy dopiero w la-
tach siedemdziesiątych xx stulecia, w wydaniu Pism wszystkich
pod redakcją Juliusza Wiktora Gomulickiego, a więc – w porów-
naniu z dziełami wymienionych wcześniej poetów – o cały wiek
później, o tyle też krócej trwa zatem ich odczytywanie przez ba-
daczy i interpretacja.
Po drugie, książka ta skupia się na wybranych problemach, co
do których badacze zgodni nie są, stanowi więc propozycję ich
rozwiązania.
Twórczość Norwida jest tu – podkreślam to mocno – analizo-
wana jako dzieło poetyckie, bo Norwid był genialnym poetą, nie
filozofem czy teologiem, i tak należy jego twórczość rozpatrywać.
I kwestia ostatnia, choć chyba nie najmniej ważna – jeden
z rozdziałów podejmuje kwestię przynależności poezji Norwida do
konkretnego okresu. Do niedawna dla wszystkich było oczywiste,
że Norwid był romantykiem, dopiero w ostatnich latach zostało
to zakwestionowane, książka podejmuje więc i ten problem. Przy
okazji ujawnia to skłonność naszej historii literatury do szuflad-
kowania wszystkich zjawisk i twórców, do wiązania ich z jednym
7
prądem literackim. Dotyczy to nie tylko Norwida, choć w jego
przypadku jest to wyraźne, ale np. także powieści Kraszewskiego.
Stąd też tytuł tej książki, wydającej się oczywistością i wręcz bana-
łem – chodzi jednak o pokazanie złożoności fenomenu Norwida,
poety, którego twórczość nie daje się zamknąć w ramach jednego
tylko prądu, dlatego też sięgamy do pojawiającej się w ostatnich
latach koncepcji „dziewiętnastowieczności”.
Indeks osobowy
Cysewski Kazimierz 39–40, 147
Czartoryscy 123
Dante Alighieri 73
Dąbrowski Jan Henryk 50
Deotyma (właśc. Jadwiga
Łuszczewska) 28
Dobrzyńska Teresa 82, 147
Dopart Bogusław 51, 149
Dumas Aleksander 123
Dutka Czesław Paweł 95, 147–149
Dynak Władysław 72, 149
Dziekoński Józef Bohdan 13, 27
Fabianowski Andrzej 95, 147
Fert Józef 22, 80, 91, 103,
108, 123–124, 147, 150
Filleborn Seweryn 13, 27, 39, 152
Abramowicz Leopold 113, 143
Adamiec Marek 129, 133, 144, 147
Aleksander ii, car Rosji 113, 118
Bachórz Józef 112, 146–147, 152
Balzak (właśc. Honoré
de Balzac) 123
Bem Józef 73
Berezowski Antoni 113, 117–119
Borowczyk Jerzy 107, 149
Boy (właśc. Tadeusz Żeleński)
143,152
Braun Kazimierz 138, 147
Brockhaus Friedrich Arnold 121
Brodziński Kazimierz 32, 101, 147
Camoes Luis de 73
Cedro Adam 80, 147
Chlebowski Piotr 53,
80, 132, 141–143, 147–148
Gaszyński Konstanty 100, 104,
Chopin Fryderyk 15, 73, 76–77
Chrystus 54
Cieszkowski August
49, 100–101, 148
124, 148–149
Giller Agaton 126
Golański Filip Neriusz 102, 147
Goliński Zbigniew 101, 147, 151
153
Gomulicki Juliusz Wiktor
Kostkiewiczowa Teresa
7, 15, 79–80, 150
80, 101, 147–148, 151
Goszczyński Seweryn 126
Inglot Mieczysław 30, 71,
79, 93, 94, 98, 129, 131,
138, 147–148, 150–152
Jakowska Krystyna 104, 149
Janion Maria 64,147
Jaroszyński Edward 101, 148
Jung Carl Gustaw 22
Juliusz Cezar 53, 55–58
Kadyjewska Anna 53,148
Kasperski Edward 71, 94,
96,135–136, 141, 145, 148
Katarzyna ii, cesarzowa Rosji 126
Klaczko Julian 49, 152
Kniaźnin Franciszek Dionizy 123
Kochanowski Jan 31–32, 36,
102, 149–150
Kolbuszewski Jacek 72, 149
Kolumb Krzysztof 73
Konstantyn i Wielki,
cesarz rzymski 125
Kościuszko Tadeusz 73
Kowalczykowa Alina 112, 152
Koźmian Kajetan 50, 55, 124
Krafft Adam 40–41
Krasiński Wincenty 124
Krasiński Zygmunt 13, 61,
64, 97, 100–101, 124, 126,
134,136, 138–139,148
Kraszewski Jozef Ignacy
8, 123, 146
Kridl Manfred 93, 131, 148
Krynicki Ryszard 19, 148
Krzyżanowski Juliuan 128,151
Kubacki Wacław 80, 83, 148
Kubiak Jacek 20, 149
Kuik-Kalinowska Adela
11, 140, 146, 148
Kulczycka-Saloni Janina 32, 147
Kvapil Frantisek 30, 71, 148
Lenartowicz Teofil 13, 61
Libelt Karol 49
Libera Zdzisław 32,
48, 102, 148–150
Kossowski Stanisław 100, 148
Lisowski Zbigniew 83, 149
154
Lyszczyna Jacek 51, 63,
Norwid Cyprian 5, 7–8, 11–15,
72, 104, 107, 149
18–33, 35–40, 42, 45–50, 53–57,
Łapiński Zdzisław 139, 149
Łuszczewscy 124
Makowski Stanisław
19, 80, 148, 151
Malewski Zygmunt 93
Mallarmé Stephane 71, 151
Markiewicz Henryk 111, 151
Maślanka Julian 32, 149
Matejko Jan 118
Mickiewicz Adam 7, 13, 29–35, 37,
60–67, 69,71–80, 83–86, 91–95,
97–105, 108, 110–114, 118–121,
124–126, 128–129, 131–141, 143–152
Nowak Zbigniew Jerzy
39, 55, 149, 152
Nowicka Elżbieta 19–20, 149–150
Odyniec Antoni
Edward 127, 150
Olech Barbara 104, 149
Olizarowski Tomasz August 121
Opacki Ireneusz 39, 51,
46–47, 49–50, 55, 61, 64, 71,73,
103, 105, 150, 152
83, 95, 97, 105, 111, 112, 126–127,
134, 136, 138–139, 141–142, 149
Mikucki Wiktor 26, 149
Miłkowski Zygmunt 121
Mochnacki Maurycy 19–21,
34, 75, 87, 118, 149
Peirce Charles Sanders 86
Piechota Marek 111, 150
Pigoń Stanisław 32, 150
Plutarch 114
Podraza-Kwiatkowska
Morawski Franciszek 48, 102, 150
Maria 74, 150
Napoleon i Bonaparte 51–59,73
Nesteruk Małgorzata 152
Niewiarowski Aleksander [pseud.
Poniatowski Józef 54
Poniatowski Stanisław
August 123
Półkozic A., patrz Niewiarowski
A. Półkozic] 128–129, 150
Aleksander
indeks osobowy
155
Przesmycki Zenon 92
Przychodniak Zbigniew 20, 149
Puchalska Iwona 112, 150
Puszkin Aleksander
Siergiejewicz 143, 152
Puzynina Jadwiga 19, 150
Raczyński Roger 121
Rej Mikołaj 143, 152
Rejman Zofia 152
Ropelewski Stanisław 11, 13, 150
Rzepczyński Sławomir
Słowacki Euzebiusz 102, 151
Słowacki Juliusz 7, 13, 21–22, 29, 34,
46, 51, 61, 64, 67, 71, 92, 95, 105,
111, 126–128, 134, 136–139, 141, 151
Sokołowska Katarzyna 104, 149
Sokrates 73
Stanisław ii August Poniatowski,
król Polski 123
Stanisz Marek 34, 151
Stefanowska Zofia 14, 45–46,
49–50, 126, 133–134, 151
Sudolski Zbigniew 101,
40, 139–140, 147, 150
120–121, 124, 148, 151
Rzońca Wiesław 50, 91–92, 95,
98,137, 142, 143–145, 148, 151
Sarnecki Zygmunt 98, 151
Sawicki Stefam 91, 151
Sawrymowicz Eugeniusz 128, 151
Schelling Friedrich Wilhelm
Joseph von 87
Seillière Ernest 132
Shakepeare William 75
Siemieński Lucjan 100, 148
Sierpiński Zenon 13
Skibiński Ziemowit 118, 149
Skwarczyńska Stefania 111, 151
Sulima Roch 19, 151
Syrokomla Władysław 29
Szekspir patrz Shakepeare
William
Szopen patrz Chopin Fryderyk
Szturc Włodzimierz 94, 151
Szyndler Pantaleon 121
Śliwiński Marian 133, 151
Śniedziewski Piotr 71, 97, 151
Thorvaldsen Bertel 54
Towiański Andrzej 67
Toruń Włodzimierz 12, 141, 148, 151
156
Trentowski Bronisław 49, 101, 148
Trojanowiczowa Zofia 14,
25–26, 37, 46, 49–59, 107,
136–137, 149, 151–152
Trznadel Jacek 141, 152
Wolski Włodzimierz 13, 27
Woronicz Jan Paweł 50, 52, 152
Wyka Kazimierz 14,
45,79, 131–132, 152
Wyspiański Stanisław 93
Ujejski Kornel 29, 61, 141
Ursel Marian 72, 149
Wańkowicz Walenty 53
Weintraub Wiktor 112, 143, 152
Węgierska Zofia 121
Witkacy (wlaśc. Stanisław
Ignacy Witkiewicz) 144
Zaleski Józef Bohdan 61, 121, 126
Zeler Bogdan 39, 152
Zgorzelski Czesław 35, 83, 149
Ziejka Franciszek 51, 149
Zmorski Roman 13, 27,113
Żurowski Maciej 30, 32, 149,152
Życzyński Henryk 127, 150
Summary
The book Cyprian Norwid. A Poet of the Nineteenth Century is first
and foremost devoted to Norwid’s poetic oeuvre. For the author
of the monograph, a major point of contention remains treating
Norwid mainly as a brilliant philosopher and theologian, which
has lately become quite customary. The monograph addresses
the issue of Norwid’s belonging to a particular literary period:
until not so long ago, it seemed obvious to everyone that he was
a Romantic, and this view has only recently been challenged.
Hence the title of the book – indicating the complexity of the
Norwid phenomenon, the poet whose output cannot be con-
tained within a single artistic movement and who, therefore, needs
to be studied through a prism of the “nineteenth-century-ness”
concept that has been advanced in the recent years.
Résumé
Le livre Cyprian Norwid. Poète du xixe siècle est consacré avant tout
à l’œuvre poétique de Norwid. L’auteur s’oppose fort intensé-
ment au traitement de Norwid – ce qui est devenu très à la mode
dans les derniers temps – comme un philosophe ou théologien
génial. Le livre aborde également la question de l’appartenance
de la poésie de Norwid à une période concrète. Or, jusqu’à ces
derniers temps, il paraissait évident à tout le monde que Norwid
s’inscrit dans le courant romantique, mais ce n’est que dans
les dernières années que ce fait a été contesté d’une manière
convaincante. D’où le titre du livre – il s’agissait de présenter
la complexité du phénomène de Norwid, dont la création artis-
tique ne se laisse pas enfermer uniquement dans le cadre d’un
seul courant, et de se référer à la conception liée au «caractère
du dix-neuvième siècle» apparaissant dans les dernières années.
Redakcja
Katarzyna Wyrwas
Projekt okładki
agata augustynik
Korekta
Katarzyna Kocur
Projekt typograficzny i łamanie
agata augustynik
Copyright © 2016 by
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Wszelkie prawa zastrzeżone
ISSN 0208-6336
ISBN 978-83-8012-878-1
(wersja drukowana)
ISBN 978-83-8012-879-8
(wersja elektroniczna)
Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
ul. Bankowa 12B, 40-007 Katowice
www.wydawnictwo.us.edu.pl
e-mail: wydawus@us.edu.pl
____________________________________
Wydanie i. ark. druk. 10,0 ark. wyd. 5,5
Papier alto 90 g Cena 20 zł (+ VaT)
____________________________________
Druk i oprawa
„ToTeM.CoM.PL. Sp. z o.o.” Sp. K.
ul. Jacewska 89, 88-100 inowrocław
J
a
c
e
k
L
y
s
z
c
z
y
n
a
C
Y
P
R
I
A
N
N
O
R
W
D
P
O
E
T
A
W
I
I
E
K
U
D
Z
I
E
W
I
Ę
T
N
A
S
T
E
G
O
Więcej o książce
Jacek Lyszczyna
CYPRIAN
NORWID
POETA WIEKU
DZIEWIĘTNASTEGO
CENA 20 ZŁ
(+ VAT)
ISSN 0208-6336
ISBN 978-83-8012-879-8
KATOWICE 2016
Pobierz darmowy fragment (pdf)