Darmowy fragment publikacji:
Tytuł oryginału: Detox For Dummies
Tłumaczenie: Joanna Sugiero
ISBN: 978-83-283-3339-0
Original English language edition Copyright © 2007 John Wiley Sons, Ltd, Chichester, West Sussex,
England
All rights reserved including the right of reproduction in whole or in part in any form.
This translation published by arrangement with John Wiley Sons, Inc.
Oryginalne angielskie wydanie © 2007 John Wiley Sons, Ltd, Chichester, West Sussex, England
Wszelkie prawa, włączając prawo do reprodukcji całości lub części w jakiejkolwiek formie,
zarezerwowane. Tłumaczenie opublikowane na mocy porozumienia z John Wiley Sons, Inc.
Translation copyright © 2017 by Helion SA
Wiley, the Wiley Publishing logo, For Dummies, Dla Bystrzaków, the Dummies Man logo, A Reference for
the Rest of Us!, The Dummies Way, Dummies Daily, The Fun and Easy Way, Dummies.com, and related
trade dress are trademarks or registered trademarks of John Wiley and Sons, Inc. and/or its affiliates in the
United States and/or other countries. Used by permission.
Wiley, the Wiley Publishing logo, For Dummies, Dla Bystrzaków, the Dummies Man logo, A Reference for
the Rest of Us!, The Dummies Way, Dummies Daily, The Fun and Easy Way, Dummies.com i związana
z tym szata graficzna są markami handlowymi John Wiley and Sons, Inc. i/lub firm stowarzyszonych
w Stanach Zjednoczonych i/lub innych krajach. Wykorzystywane na podstawie licencji.
All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means,
electronic or mechanical, including photocopying, recording or by any information storage retrieval system,
without permission from the Publisher.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej
publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną,
fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje
naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były
kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane
z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie
ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji
zawartych w książce.
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://dlabystrzakow.pl/user/opinie/detoby
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: dlabystrzakow@dlabystrzakow.pl
WWW: http://dlabystrzakow.pl
Printed in Poland.
• Kup książkę
• Poleć książkę
• Oceń książkę
• Księgarnia internetowa
• Lubię to! » Nasza społeczność
Spis treści
O autorce ...........................................................................13
Wstęp .................................................................................15
O tej książce ..............................................................................................................15
Naiwne założenia ......................................................................................................16
Jak podzielona jest książka ......................................................................................16
Część I: Podstawowe informacje o detoksie ...................................................16
Część II: Dieta podczas detoksu ........................................................................16
Część III: Detoks stylu życia ...............................................................................16
Część IV: Zaplanowanie detoksu .......................................................................17
Część V: Smaczne przepisy na okres detoksu .................................................17
Część VI: Dekalogi ...............................................................................................17
Ikony użyte w tej książce ..........................................................................................17
Co dalej ......................................................................................................................18
CZĘŚĆ I: PODSTAWOWE INFORMACJE O DETOKSIE .................19
ROZDZIAŁ 1: RNA: bliski kuzyn DNA ....................................................21
Detoks — podstawy .................................................................................................21
Spotkanie z toksynami .......................................................................................22
Życie wśród toksyn .............................................................................................22
Pozytywne strony ...............................................................................................23
Krótkie omówienie procesu ....................................................................................23
Oczyszczanie .......................................................................................................24
Równoważenie ....................................................................................................25
Wzmacnianie .......................................................................................................25
Powody, dla których warto zrobić detoks .............................................................25
Detoks dla utraty wagi .......................................................................................25
Detoks dla zdrowia .............................................................................................26
Detoks dla energii ...............................................................................................26
Spis treści
3
Poleć książkęKup książkęZaplanowanie osobistego detoksu ........................................................................27
Wejście w odpowiedni nastrój ..........................................................................27
Wyznaczenie właściwej pory .............................................................................27
Znalezienie właściwego miejsca .......................................................................28
Przygotowanie się ...............................................................................................28
Kto nie powinien robić detoksu? ............................................................................29
ROZDZIAŁ 2: Toksyny — wszędzie toksyny! ........................................31
Zdefiniowanie toksyn ...............................................................................................32
Odczucie skutków działania toksyn ..................................................................33
Krótki opis popularnych toksyn i wywoływanych przez nie dolegliwości ....34
Toksyny w codziennym życiu ..................................................................................36
Wizja życia bez toksyn ........................................................................................36
Poszukanie toksyn wewnątrz siebie .................................................................40
ROZDZIAŁ 3: Wspomaganie narządów
odpowiedzialnych za detoks ..........................................47
Dbanie o wątrobę .....................................................................................................48
Podstawowe informacje na temat wątroby ....................................................48
Jak pomóc swojej wątrobie? ..............................................................................51
Zatroszczenie się o nerki .........................................................................................55
Dotrzymanie tempa nerkom .............................................................................55
Wsparcie dla nerek .............................................................................................58
Pielęgnowanie skóry ................................................................................................60
Jak pracuje Twoja skóra? ....................................................................................61
Przynoszenie skórze ukojenia ...........................................................................62
Oddychanie pełną piersią ........................................................................................63
Uświadomienie sobie, że płuca służą nie tylko do krzyczenia ......................64
Wspomaganie pracy płuc ..................................................................................65
Wsparcie dla jelit ......................................................................................................66
Mechaniczna praca .............................................................................................67
Odciążenie jelit ....................................................................................................67
CZĘŚĆ II: DIETA PODCZAS DETOKSU .........................................71
ROZDZIAŁ 4: Najważniejsze informacje na temat detoksu ...............73
Zrób detoks — teraz! ................................................................................................74
Oczyszczanie .......................................................................................................74
Równoważenie ....................................................................................................75
Wzmacnianie .......................................................................................................75
Czy potrzebujesz detoksu? ................................................................................75
4
Detoks dla bystrzaków
Poleć książkęKup książkęPrzejście na żywność ekologiczną ..........................................................................77
Polubienie surowych produktów ............................................................................78
Korzyści ................................................................................................................78
Dzikie produkty .........................................................................................................80
Czarne jagody .....................................................................................................80
Grzyby ..................................................................................................................80
Jeżyny ...................................................................................................................80
Dzikie jabłka ........................................................................................................81
W poszukiwaniu kolorów .........................................................................................81
Efekt tęczy ............................................................................................................81
Kolorowe potrawy gotowane ............................................................................82
Postawienie na probiotyki .......................................................................................83
Wyhodowanie własnych roślin ...............................................................................83
Działki ...................................................................................................................84
Ogrody i patio .....................................................................................................84
Nie zapomnij o kuchennym parapecie! ...........................................................84
ROZDZIAŁ 5: Co należy jeść — i dlaczego? ...........................................85
Zastrzyk energii z węglowodanów ..........................................................................86
Wybór odpowiedniego źródła węglowodanów ..............................................86
Spożywanie odpowiedniej ilości węglowodanów ...........................................86
Insulinowy haj .....................................................................................................87
Naoliwienie trybików tłuszczami i olejami .............................................................90
Dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości
— i rodzaju — tłuszczów .................................................................................91
Właściwe źródło tłuszczów ................................................................................91
Budulcowa funkcja białek ........................................................................................93
Dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości białek ..................................94
Kolejne źródła białka ..........................................................................................95
Sięganie po warzywa i owoce .................................................................................96
Korzystne właściwości warzyw i owoców ........................................................97
ROZDZIAŁ 6: Czego nie należy jeść — i dlaczego? ...............................99
Unikanie wszystkich „E” .........................................................................................100
Rezygnacja z fałszywych tłuszczów ......................................................................101
Unikanie tłuszczów nasyconych ......................................................................101
Wyeliminowanie tłuszczów trans ....................................................................102
Zmniejszenie spożycia węglowodanów ...............................................................102
Słodzenie bez cukru .........................................................................................103
Uświadomienie sobie, że białe nie jest dobre dla zdrowia ..........................104
Odstawienie solniczki .............................................................................................104
Rezygnacja z nabiału ..............................................................................................105
Nieprzesadzanie z grejpfrutem ............................................................................106
Spis treści
5
Poleć książkęKup książkęCZĘŚĆ III: DETOKS STYLU ŻYCIA ..............................................107
ROZDZIAŁ 7: Detoks stylu życia ..........................................................109
Unikanie alkoholu ...................................................................................................109
Uświadomienie sobie, co to znaczy „dużo” ...................................................109
„Nie” dla alkoholu .............................................................................................110
Rzucenie palenia .....................................................................................................113
Uświadomienie sobie, dlaczego palisz ...........................................................113
Wybranie zdrowych zamienników ..................................................................114
Ostatnie kroki przed rzuceniem palenia ........................................................115
Rezygnacja z kofeiny ..............................................................................................116
„Pożądane” efekty kofeiny ...............................................................................117
Lista negatywnych skutków kofeiny ...............................................................117
Odstawienie leków, które nie są niezbędne ........................................................118
Wybranie niezbędnych leków .........................................................................118
Przyjrzenie się lekom, które nie są niezbędne ..............................................119
ROZDZIAŁ 8: Zapanowanie nad stresem ...........................................121
Zdefiniowanie stresu ..............................................................................................122
Zidentyfikowanie czynników wywołujących stres ...............................................123
Objawy stresu ...................................................................................................123
Rodzinne sprzeczki ...........................................................................................124
Potyczki w pracy ...............................................................................................125
Wieczne spóźnialstwo ......................................................................................125
Problemy finansowe ........................................................................................126
Dbanie o własne zdrowie ................................................................................127
Kontrola nad stresem ............................................................................................127
Rozwiązanie konfliktu ......................................................................................128
Rozwiązywanie problemów w pracy ..............................................................129
Zarządzanie czasem .........................................................................................129
Zioła i jedzenie, które działają odstresowująco ..................................................132
Relaks przy ziołach ...........................................................................................132
Potrawy pomagające obniżyć poziom stresu ................................................135
ROZDZIAŁ 9: Sztuka relaksacji ............................................................139
Racjonalizowanie relaksacji ...................................................................................140
Rozluźnienie mięśni ...............................................................................................140
Nogi i stopy ........................................................................................................142
Tułów ..................................................................................................................142
Ramiona i dłonie ...............................................................................................142
Górna część ciała ..............................................................................................143
Relaks całego ciała ............................................................................................143
6
Detoks dla bystrzaków
Poleć książkęKup książkęPozbywanie się napięcia dzięki jodze ...................................................................145
Wymyślenie (albo niewymyślenie) swojego sposobu na relaksację
wykorzystującego medytację .............................................................................146
Dobry, zdrowy sen ..................................................................................................147
Bezdech senny ..................................................................................................147
Noc zepsuta przez chrapanie ..........................................................................148
Szkodliwe działanie uzależniających substancji ............................................148
Bezsenność spowodowana zmartwieniami, lękami i depresją ...................149
Nieudane próby rozwiązania problemów z bezsennością ..........................150
CZĘŚĆ IV: ZAPLANOWANIE DETOKSU .....................................151
ROZDZIAŁ 10: Detoks — „zrób to sam”! ...............................................153
Opracowanie własnego programu detoksu ........................................................154
Określenie długości ..........................................................................................154
Na czym się skupić? ..........................................................................................155
Podejdź do tego na luzie (albo nie) ................................................................158
Wybór białek .....................................................................................................158
Przygotowanie się do rozpoczęcia detoksu ........................................................161
Przygotuj się mentalnie ...................................................................................161
Doprowadź ciało do jak najlepszej formy ......................................................163
Rozpocznij odliczanie .......................................................................................164
Opracowanie własnego programu detoksu ........................................................167
Zaplanowanie weekendowego detoksu ........................................................168
Zaplanowanie 7-dniowego detoksu ...............................................................169
Zaplanowanie 14-dniowego detoksu .............................................................170
ROZDZIAŁ 11: Suplementy wspomagające detoks .............................173
Wspomaganie się podczas detoksu .....................................................................174
Jakie są Twoje potrzeby podczas detoksu? .........................................................175
Korzystne właściwości ostropestu plamistego ...................................................175
Działanie ostropestu ........................................................................................176
Zalecenia dotyczące dawkowania ...................................................................176
Na zakupy po karczochy ........................................................................................177
Działanie karczochów .......................................................................................177
Zalecenia dotyczące dawkowania ...................................................................177
Włoski o wyjątkowych właściwościach — znamiona kukurydzy .......................178
Działanie znamion kukurydzy .........................................................................178
Zalecenia dotyczące dawkowania ...................................................................178
Uspokajający rumianek .........................................................................................178
Działanie rumianku ..........................................................................................179
Zalecenia dotyczące dawkowania ...................................................................179
Spis treści
7
Poleć książkęKup książkęDobroczynny olejek z wiesiołka ............................................................................179
Działanie olejku z wiesiołka .............................................................................180
Zalecenia dotyczące dawkowania ...................................................................180
Życie na ostro z pieprzem cayenne ......................................................................181
Jak działa pieprz cayenne? ...............................................................................181
Zalecenia dotyczące dawkowania ...................................................................181
Wyprawa na łąkę po mniszka lekarskiego ...........................................................181
Działanie mniszka .............................................................................................182
Zalecenia dotyczące dawkowania ...................................................................182
Zażywanie witaminy B complex ............................................................................182
Jak działa witamina B? ......................................................................................183
Zalecenia dotyczące dawkowania ...................................................................183
Marzenie o selenie .................................................................................................184
Jak działa selen? ................................................................................................184
Zalecenia dotyczące dawkowania ...................................................................184
ROZDZIAŁ 12: Kontynuowanie detoksu do końca życia ....................185
Kontynuacja ............................................................................................................185
Skupienie się na jedzeniu ................................................................................186
Uzupełnianie płynów ........................................................................................187
Czas na ćwiczenia .............................................................................................188
Znalezienie czasu na relaksację ......................................................................189
Odpowiednia ilość snu .....................................................................................189
Myślenie długofalowe ............................................................................................190
Regularne detoksy ............................................................................................190
Wyznaczenie terminu przeglądu u lekarza ....................................................191
Refleksja nad własnym życiem ........................................................................191
Stosowanie odżywiających suplementów .....................................................192
Małe zmiany przynoszące duże korzyści .............................................................192
Nowy nawyk: ćwiczenia ...................................................................................193
Zastanowienie się nad tym, co jesz ................................................................193
CZĘŚĆ V: SMACZNE PRZEPISY NA OCZYSZCZAJĄCE DANIA ...195
ROZDZIAŁ 13: Oczyszczające śniadania ...............................................197
Właściwe rozpoczęcie dnia, w którym chcesz zrobić detoks .............................198
Niedoprowadzenie do zagłodzenia ................................................................198
Trzymanie się z dala od niezdrowego jedzenia ............................................199
8
Detoks dla bystrzaków
Poleć książkęKup książkęROZDZIAŁ 14: Oczyszczające zupy ........................................................209
Pływanie w zupach .................................................................................................210
Przygotowanie zapasów bulionu ....................................................................210
Cieszenie się korzyściami ................................................................................210
ROZDZIAŁ 15: Oczyszczające sałatki ....................................................221
Jedz sałatki, a będziesz piękny i gładki! ................................................................222
Pora lunchu? Czas na odświeżenie! ................................................................222
Odstawienie niezdrowych składników ...........................................................223
Odstawienie niezdrowych tłuszczów .............................................................223
Rezygnacja z dodatków ....................................................................................223
Odrzucenie soli .................................................................................................224
Ograniczenie węglowodanów .........................................................................224
Rzadsze sięganie po nabiał ..............................................................................224
Wybór sałatek .........................................................................................................224
ROZDZIAŁ 16: Oczyszczające przekąski,
sosy i pasty do smarowania .........................................235
Smarowanie przekąsek ..........................................................................................236
Wybranie przekąsek na okres detoksu ..........................................................236
Skąd wiedzieć, czy dana przekąska jest dobra? ............................................237
Serwowanie sosów i past do smarowania ..........................................................238
ROZDZIAŁ 17: Oczyszczające obiady dla wegetarian .........................245
Docenienie warzyw ................................................................................................246
Obróbka termiczna warzyw ..................................................................................246
Przygotowywanie dań wegetariańskich ...............................................................247
ROZDZIAŁ 18: Oczyszczające obiady z ryb i drobiu ............................257
Wybieranie ryb i drobiu .........................................................................................257
Porozmawiajmy o rybach ................................................................................258
Zasmakuj się w ptactwie ..................................................................................258
Potrawy z ryb i drobiu ............................................................................................259
Spis treści
9
Poleć książkęKup książkęCZĘŚĆ VI: DEKALOGI .................................................................269
ROZDZIAŁ 19: Dziesięć terapii wzmacniających efekt detoksu ........271
Prozdrowotne działanie aromaterapii .................................................................272
Odkrycie cudownych właściwości ziół ..................................................................273
Homeopatia, czyli stosowanie zasady „podobne leczy się podobnym” ...........274
Dostrojenie energii do ajurwedy ..........................................................................275
Zalety terapii sokowej ............................................................................................276
Na ostro z akupunkturą .........................................................................................277
Uciskowe działanie akupresury ............................................................................278
Spożywanie produktów o zrównoważonej wartości odżywczej .......................279
Aromatyczna terapia kwiatowa Bacha .................................................................280
Śmiech to zdrowie ..................................................................................................281
ROZDZIAŁ 20: Dziesięć mitów na temat detoksu ...............................283
Detoks pomaga szybko schudnąć ........................................................................284
Detoks reguluje pH organizmu .............................................................................284
Detoks to przemijający trend, którego skuteczność
nie jest poparta żadnymi naukowymi dowodami ...........................................285
Podczas detoksu trzeba koniecznie ćwiczyć .......................................................286
Musisz pić dwa razy więcej płynów, żeby wspomóc nerki
w procesie detoksu .............................................................................................286
Picie dużych ilości alkoholu niszczy wątrobę tak,
że żaden detoks już jej nie pomoże ...................................................................287
Jeżeli nie potrafisz wytrwać na diecie, to na pewno
nie uda Ci się przeprowadzić programu detoksu do końca ...........................287
Nie trzeba przyjmować suplementów podczas detoksu ...................................288
Robiąc detoks regularnie, możesz bezpiecznie jeść, pić,
a nawet palić tak samo jak dotychczas .............................................................289
Detoks jest dobry tylko dla młodych ....................................................................289
ROZDZIAŁ 21: Dziesięć wskazówek,
jak utrzymać wysoką motywację ................................291
Sprecyzuj swoje cele ..............................................................................................292
Szukaj, a znajdziesz… .............................................................................................293
Sprawiaj sobie przyjemność ..................................................................................293
Określ cele pośrednie i nagrody ...........................................................................294
Pamiętaj, że jedna przegrana walka wcale nie oznacza porażki! ......................294
Planuj z wyprzedzeniem ........................................................................................295
Miej czyste myśli .....................................................................................................295
Powtarzaj afirmacje ................................................................................................296
Śledź swoje postępy ...............................................................................................296
Zapanuj nad emocjami ..........................................................................................297
10
Detoks dla bystrzaków
Poleć książkęKup książkęDODATKI ...................................................................................299
DODATEK:
Zalety zdrowego odżywiania się ..................................301
Lista owoców i warzyw ...........................................................................................301
Nie tylko owoce i warzywa ....................................................................................305
Skorowidz .......................................................................309
Spis treści
11
Poleć książkęKup książkę
12
Detoks dla bystrzaków
Poleć książkęKup książkęW TYM ROZDZIALE:
delektowanie się wątrobą (bez cebulki);
troszczenie się o nerki;
odkrycie nowej zmarszczki na skórze;
prawidłowe oddychanie dla zdrowia płuc;
dbanie o jelita.
Rozdział 3
Wspomaganie
narządów
odpowiedzialnych
za detoks
T
woje ciało wydala toksyny za pośrednictwem wątroby, nerek, jelit, skóry
i płuc. Na pewno masz świadomość, jak ważne jest dbanie o zdrowie skóry,
ale możliwe, że nie wiedziałaś o tym, jak ciężko ona pracuje, żeby wyelimi-
nować toksyny z Twojego ciała (dotyczy to również pozostałych czterech „niewi-
dzialnych” narządów odpowiedzialnych za wydalanie).
W tym rozdziale podpowiem Ci, jak utrzymać te kluczowe narządy w dobrym zdro-
wiu i wspomóc je w ich trudnej pracy podczas detoksu.
ROZDZIAŁ 3 Wspomaganie narządów odpowiedzialnych za detoks
47
Poleć książkęKup książkęDbanie o wątrobę
Twoja wątroba jest dużym gruczołem o czerwonobrązowym kolorze. Pełni ona
wiele ważnych funkcji, takich jak wytwarzanie żółci, zamiana jedzenia w energię
czy oczyszczanie krwi z alkoholu i trucizn. Oprócz tego produkuje witaminę A.
Niewiele osób poświęca uwagę swojej wątrobie, ale na szczęście narząd ten ma
dużą skłonność do wybaczania. Chociaż w każdej milisekundzie naszego życia
wątroba jest wystawiona na działanie toksyn, potrafi sobie z nimi świetnie radzić
dzięki swojej cudownej zdolności do regeneracji. Bez wątroby toksyny opanowa-
łyby nasze ciało, a my poczulibyśmy się bardzo źle. Traktuj więc tę przyjaciółkę
z szacunkiem!
Podobnie jak większość przyjaciół, wątroba jest tolerancyjna, niewiarygodnie uczynna
i chętnie wybacza. Nawet jeśli chirurg wytnie 90 procent tego narządu, pozostałe
10 procent zrobi wszystko, co w jego mocy, żeby odrosnąć!
Jednakże Twoja wątroba często potrzebuje dodatkowego wsparcia. Już samo za-
troszczenie się o wątrobę przynosi duże korzyści i upoważnia Cię do stwierdzenia:
„robię detoks”.
Podstawowe informacje na temat wątroby
Wątróbka to nie tylko potrawa z cebulką i boczkiem, która nieśmiało spogląda na
Ciebie z talerza. W Twoim organizmie narząd ten zajmuje prawą górną ćwiartkę
części jamy brzusznej, rozciąga się nad żołądkiem i trzustką i jest chroniony przez
żebra. Składa się z lewego i prawego płata, a w każdym z nich znajdują się mi-
liardy komórek wątrobowych (hepatocytów) ułożonych w beleczki i płaciki. Tlen,
składniki odżywcze i toksyny docierają do tych komórek za pośrednictwem naczyń
wątroby — sinusoid.
Wątroba jest największym gruczołem w Twoim organizmie, ważącym około 1,4 ki-
lograma. Zadziwiające w niej jest to, że krew jest do niej dostarczana w dwojaki
sposób. Tętnica wątrobowa dostarcza bogatą w tlen krew, która podsyca ogień
w wątrobie, a żyła wrotna wątroby doprowadza wszystkie składniki odżywcze, a także
dobre i złe substancje, w tym toksyny wchłaniane z żołądka i jelit.
Większość procesów detoksykacyjnych zaczyna się w wątrobie, w której znajduje
się więcej enzymów oczyszczających niż w jakimkolwiek innym narządzie. Enzymy
te są bardzo potrzebne — codziennie żyła wrotna transportuje z jelit do wątroby
ogromne ilości toksyn.
Wątroba oczyszcza organizm, pełniąc następujące funkcje:
wytwarza żółć potrzebną do strawienia tłustych posiłków w jelicie cienkim
(zobacz następny podpunkt, w którym znajdziesz więcej informacji na temat żółci);
48
CZĘŚĆ I Podstawowe informacje o detoksie
Poleć książkęKup książkę magazynuje węglowodany będące źródłem paliwa energetycznego;
wytwarza glukozę, żeby utrzymać odpowiedni poziom cukru we krwi;
Glukoza jest głównym rodzajem cukru we krwi, a także głównym źródłem energii
dla komórek organizmu. Pochodzi z produktów, które spożywasz. Twój organizm
może również wyprodukować ją z innych substancji. Glukoza jest transportowana
do komórek przez krew. Niektóre hormony (w tym insulina) regulują poziom
glukozy we krwi.
tworzy substancje takie jak albuminy i globuliny — białka obecne w krwiobiegu,
odpowiedzialne za transport różnych substancji i regulowanie ilości wody
w tkankach — a także czynniki wpływające na krzepliwość krwi;
produkuje cholesterol, który jest wykorzystywany przez organizm do budowania
zdrowych ścianek komórek, tworzenia wielu hormonów i innych substancji,
a także trójglicerydów (związków magazynujących tłuszcze wychwytywane
z krwiobiegu);
wytwarza mocznik — azotowy produkt przemiany materii wydalany razem
z moczem.
Cukier na języku, żółć w sercu
Najbardziej użyteczną substancją wytwarzaną w wątrobie jest żółć. Ma ona gorzki
smak, który prawdopodobnie poznałaś podczas ataku pęcherzyka żółciowego albo
rozstroju żołądka. Żółć ma postać zielonkawożółtego płynu i zawiera kwasy organicz-
ne, sole, pigmenty i inne substancje chemiczne. Wątroba wytwarza około 400 – 800
ml żółci dziennie.
Żółć jest zagęszczana i magazynowana w pęcherzyku żółciowym tak długo, aż coś
zjesz. Proces trawienia powoduje uwolnienie żółci do dwunastnicy (początkowego
odcinka jelita cienkiego). Jeżeli masz usunięty pęcherzyk żółciowy, żółć skapuje
bezpośrednio do dwunastnicy i nie jest nigdzie magazynowana. Żółć emulguje tłusz-
cze spożywcze, czyli rozkłada je na małe cząstki, aby ułatwić ich strawienie. Oprócz
tego jest również odpowiedzialna za przechowywanie i transportowanie toksyn,
cholesterolu i produktów ubocznych przemiany materii z wątroby do jelit, skąd
następnie są wydalane.
Żółć jest bardzo skuteczna i cenna dla organizmu. Około 95 procent żółci, którą
wytwarza Twój organizm, jest odzyskiwanych i ponownie wchłanianych do wątro-
by. Każdej cząsteczki soli żółciowych używasz wielokrotnie — około 20 razy (czasami
aż 3 razy podczas trawienia jednego posiłku).
Jak to wszystko działa?
Wątroba jest prawdziwym pracoholikiem. Codziennie, bez chwili wytchnienia usu-
wa z organizmu toksyny, zanim wywołają one stan chorobowy. Wątroba ma trzy
metody pozbywania się toksyn. Oto one:
ROZDZIAŁ 3 Wspomaganie narządów odpowiedzialnych za detoks
49
Poleć książkęKup książkę chemiczna przemiana toksyn w (ogólnie) mniej toksyczne, bardziej rozpuszczalne
w wodzie związki, które można usunąć wraz z moczem, potem, sokami jelitowymi
i łzami;
wydzielanie ich do żółci, tak aby zostały wydalone z organizmu poprzez jelita;
otaczanie i trawienie toksyn, bakterii i wirusów.
Wątroba stosuje prosty, dwuetapowy proces do usuwania niektórych toksyn (między
innymi alkoholu) z organizmu:
1. Używa pierwszej z trzech opisanych wyżej metod: komórki wątroby
przekształcają wstrętną toksynę (A) w substancję (B), która może być
bardziej trująca niż A.
Kiedy na przykład pijesz wino albo piwo, wątroba rozkłada niewinnie
smakujący alkohol (A) w okropny aldehyd octowy (B).
2. Komórki szybko łączą (sprzęgają) substancję (B) z cząsteczką użytecznej
substancji takiej jak kwas glukuronowy albo glutation, żeby stworzyć
związek (C), który jest dużo bezpieczniejszy i łatwiejszy do wydalenia niż
pierwotna toksyna (A).
Aldehyd octowy jest następnie przekształcany w stary dobry octan (C),
który może zostać bezpiecznie spalony przez Twój organizm. Produktami
tego procesu są energia, dwutlenek węgla i woda.
Co ciekawe, gdy wątroba często musi przetwarzać duże ilości tej samej toksyny,
produkuje więcej enzymów potrzebnych podczas tego procesu. Przykładowo, osoby,
które regularnie piją dużo alkoholu, mają wyższy poziom enzymów odpowiedzial-
nych za detoksykację alkoholu niż przeciętna osoba. Można to potwierdzić w ruty-
nowym badaniu krwi, nawet gdy dana osoba przez parę dni nie wypiła ani kropli
alkoholu.
Enzymy będą usuwać określone toksyny skuteczniej niż normalnie, gdy rozpoczniesz
detoks. Rezygnacja z alkoholu albo ograniczenie się do mniejszych, bezpieczniej-
szych dawek może spowodować przywrócenie normalnego poziomu enzymów.
Nadmierna ilość toksyn może sprawić, że wątroba spowolni swoją pracę. Objawem
mogą być wzdęcia, uczucie przepełnienia żołądka, wiatry, mdłości i ogólne po-
czucie, że jest Ci „niedobrze”. Nie zrzucaj jednak od razu winy na wątrobę, ponie-
waż zwykłe przejedzenie się albo wypicie zbyt dużej ilości alkoholu może wywołać
takie same objawy.
50
CZĘŚĆ I Podstawowe informacje o detoksie
Poleć książkęKup książkęJak pomóc swojej wątrobie?
Pierwsza faza detoksykacji jest przeprowadzana przez cytochrom P450. Być może
już o nim słyszałaś — pełni ważną funkcję podczas przetwarzania wielu leków
sprzedawanych na receptę. Enzym ten produkuje wolne rodniki, dlatego konieczne
jest przyjmowanie sporej ilości przeciwutleniaczy (antyoksydantów), zwłaszcza
podczas detoksu. Reakcje z udziałem cytochromu P450 wymagają również odpo-
wiedniej dawki określonych witamin i minerałów, bez których nie są w stanie
przebiegać we właściwy sposób.
Picie zbyt dużych ilości soku z grejpfruta może spowolnić pierwszą fazę detoksu.
Dlatego nie wolno spożywać tego owocu (ani pić soku grejpfrutowego) podczas
detoksu, jak również podczas przyjmowania określonych leków na receptę lub
bez recepty.
Leki ziołowe i suplementy dietetyczne, które omówię w następnych podrozdziałach,
mogą odciążyć przepracowaną wątrobę.
Probiotyki również mają istotny wpływ na zdrowie wątroby, ale przede wszyst-
kim są kojarzone z układem trawiennym, dlatego omówię je w podpunkcie „Wspo-
maganie bakterii” w dalszej części tego rozdziału.
UNIKANIE ALKOHOLU
W TROSCE O ZDROWĄ WĄTROBĘ
Jeżeli pijesz za dużo albo zbyt szybko, przysparzasz tyle pracy swojej wątrobie, że
może jej zabraknąć substancji potrzebnych do przeprowadzenia procesu sprzęgania.
„Pijana” wątroba może pozwolić na nagromadzenie supertoksycznego aldehydu octo-
wego, co prowadzi do nieprzyjemnych objawów typowych dla kaca.
Picie dużych ilości alkoholu może spowodować uszkodzenie wątroby, prowadząc do
chorób o okropnie brzmiących nazwach takich jak stłuszczenie wątroby, zapalenie
wątroby (żółtaczka) czy śmierć komórek wątroby. Wewnątrz wątroby nieprawidłowo
funkcjonujące skrawki komórek łączą się losowo z tkanką bliznowatą, która powstaje
po śmierci komórek. Zdrowe komórki nadal się rozmnażają (i całe szczęście!), tworząc
grudki, które są miażdżone przez tkankę bliznowatą pozbawiającą je dopływu krwi.
Wątroba, która się kurczy i nabiera guzowatego kształtu, nie jest w stanie sprawnie
przetworzyć wszystkich toksyn, co prowadzi do wystąpienia stanu chorobowego o na-
zwie marskość wątroby. Może on trwać przez jakiś czas, nie wywołując żadnych ob-
jawów, dlatego zdarza się, że w momencie zidentyfikowania jest już bardzo zaawanso-
wany. Dobrą wiadomością jest to, że stłuszczone komórki wątroby zatrute nadmierną
ilością alkoholu często są w stanie same się uzdrowić, jeżeli właściciel wątroby prze-
stanie pić alkohol.
ROZDZIAŁ 3 Wspomaganie narządów odpowiedzialnych za detoks
51
Poleć książkęKup książkęWymiatające właściwości ostropestu plamistego
Ostropest plamisty (Silybum marianum) rośnie na suchych, skalistych, ubogich
glebach na południu i zachodzie Europy oraz w Ameryce Północnej.
Jego aktywnymi składnikami są między innymi bioflawonoidy — użyteczne sub-
stancje roślinne o silnych właściwościach przeciwutleniających. Najważniejszym
z nich, obecnym w ostropeście plamistym, jest sylimaryna, której przeciwutlenia-
jąca moc jest co najmniej 200 razy większa niż witaminy C. Wiele badań wykazało,
że sylimaryna pomaga chronić komórki wątroby przed atakami ze strony alkoholu,
chemioterapii medycznej, a nawet grzybów trujących.
Oto przykładowe działanie sylimaryny:
Wymiatanie wolnych rodników — reaktywnych form tlenu, które niszczą układ
odpornościowy, gdy dojdzie do ich nadmiernego nagromadzenia. Wśród
czynników aktywujących ich produkcję możemy wymienić stres, palenie
papierosów, starzenie się, nowotwory złośliwe, choroby wirusowe, światło
słoneczne oraz inne formy promieniowania. Wymiatanie wolnych rodników,
czyli dezaktywowanie ich, zmniejsza szkodliwe efekty ich działania i pomaga
chronić układ odpornościowy.
Zwiększony poziom glutationu — superprzeciwutleniacza obecnego w wątrobie.
Wzmocnienie błon komórkowych wątroby w celu spowolnienia wnikania
nagromadzonych toksyn.
Zmniejszenie produkcji tkanki bliznowatej.
Wspomaganie regeneracji komórek wątroby.
Stymulowanie wydzielania żółci.
Ostropest plamisty może działać tonizująco na Twój organizm, jeśli regularnie
pijesz alkohol albo prowadzisz toksyczny styl życia typowy dla XXI wieku. Jest
on sprzedawany w kapsułkach, które można nabyć w aptece albo w sklepach ze
zdrową żywnością. Przyjmuj 70 mg dwa razy dziennie między posiłkami przez
trzy tygodnie, dwa razy w roku między detoksami, żeby odczuć jego właściwości
tonizujące. Typowa dawka podczas detoksu wynosi początkowo 100 mg trzy razy
dziennie. Potem należy ją zwiększać o 50 mg co trzy dni, aż osiągnie się maksy-
malną dawkę 200 mg trzy razy dziennie. Twoja wątroba zacznie sprawniej funk-
cjonować już po pięciu dniach przyjmowania ostropestu plamistego.
Ostropest plamisty ma kilka potwierdzonych działań ubocznych. Najczęstszym
z nich jest delikatne przeczyszczenie. Jeżeli masz kamienie żółciowe albo cierpisz
na chorobę wątroby, zażywaj ostropest plamisty tylko pod nadzorem lekarza albo
wykwalifikowanego zielarza.
52
CZĘŚĆ I Podstawowe informacje o detoksie
Poleć książkęKup książkęWykopywanie mniszka lekarskiego
Mniszek lekarski (Taraxacum officinalis) jest dla miłośników ogrodnictwa po-
wszechnym chwastem, ale jego wiosenne liście są od wieków cenione za właści-
wości tonizujące, a korzenie (zwłaszcza u dwuletnich roślin) mają uniwersalne
właściwości detoksykujące. Mniszek lekarski wspomaga wątrobę w procesie oczysz-
czania, stymulując jej działanie detoksykacyjne i ułatwiając przepływ żółci (a co
za tym idzie, wydalanie toksycznych odpadów przez jelita).
Dodaj świeże liście mniszka lekarskiego albo świeżo pocięte korzenie do sałatki
(zadbaj o to, by rośliny pochodziły z niezanieczyszczonego miejsca). Spróbuj
ugotować liście i zjeść je tak samo jak liście szpinaku. Jeżeli używasz w ogrodzie
środków chemicznych, to nie zjadaj okazów, które przetrwały opryski, ponieważ
są zanieczyszczone.
Spożywaj 5 – 10 g świeżych korzeni dziennie w dwóch równych dawkach (zalecane
są rośliny dwuletnie) albo 500 mg ekstraktu, również dwa razy dziennie. Ekstrakt
taki można kupić w aptece albo w sklepie ze zdrową żywnością.
Jeżeli masz kamienie żółciowe, to zanim zaczniesz przyjmować mniszka lekar-
skiego, skonsultuj się z lekarzem albo wykwalifikowanym zielarzem. Unikaj tego
zioła podczas silnych ataków kamieni żółciowych (czyli zapalenia pęcherzyka żół-
ciowego) oraz innych postaci żółtaczki mechanicznej.
Korzystne działanie wąkroty azjatyckiej
Uważa się, że wąkrota azjatycka (Centella asiatica), niewielkie zioło z liśćmi w kształcie
parasola, rosnące w tropikach Środkowego i Dalekiego Wschodu, ma właściwości
wydłużające życie. Legenda mówi, że to właśnie dzięki niej chiński zielarz Li Ching
Yun dożył 256 lat!
Powszechnie używana w ajurwedzie (tradycyjnej medycynie indyjskiej), gdzie
nosi nazwę brahmi, wąkrota azjatycka wspomaga detoks, oczyszczając krew i wą-
trobę, a także poprawiając stan komórek wątroby u osób chorych na marskość
wątroby.
Mimo swojej angielskiej nazwy gotu kola roślina ta nie jest spokrewniona z orze-
chem cola i nie zawiera kofeiny.
Zażywaj trzy kapsułki dziennie, zawierające standardowe 2½ mg triterpenu (ak-
tywnej substancji obecnej w tej roślinie).
Jeżeli po spożyciu powyższej dawki odczuwasz ból głowy, spróbuj zmniejszyć ją
o połowę (dawkę, a nie kapsułkę), ponieważ nawet ta ilość zadziała korzystnie na
Twój organizm. Jeśli ból głowy będzie się utrzymywać, przestań przyjmować ten
suplement.
ROZDZIAŁ 3 Wspomaganie narządów odpowiedzialnych za detoks
53
Poleć książkęKup książkęKurkuma
Ogólnie nie zaleca się zamawiania obiadów na telefon, ale niektóre składniki kuchni
dalekowschodniej działają korzystnie na nasze zdrowie. Kurkuma (Curcuma longa)
jest powszechnie używana w kuchni hinduskiej do zabarwiania i doprawiania ryżu
oraz innych dań. Ponadto jest stosowana od wieków w ajurwedzie i tradycyjnej
medycynie chińskiej do oczyszczania wątroby.
Aktywny składnik kurkumy, kurkumina, jest silnym przeciwutleniaczem o wła-
ściwościach przeciwzapalnych, który stymuluje wydzielanie żółci i produkcję dwóch
enzymów wątrobowych odpowiedzialnych za detoks — s-transferazy glutationowej
i transferazy glukuronowej. Kurkumina sprzyja również regeneracji komórek wą-
troby, zmniejsza krzepliwość krwi, a w razie podwyższonego cholesterolu pomaga
przywrócić jego właściwy poziom.
Spróbuj dodawać dwie płaskie łyżeczki sproszkowanej kurkumy do soków, zup,
gulaszów albo innych produktów, które spożywasz dwa razy dziennie podczas de-
toksu.
Obowiązkowe przyjmowanie witaminy B complex
Być może słyszałaś o witaminie B6 (pirydoksynie), która przynosi ulgę w zespole
napięcia przedmiesiączkowego i zespole cieśni nadgarstka, albo o tiaminie (B1),
stanowiącej standardowy element schematu leczenia podczas odtrucia alkoholowego.
Komórki wątroby potrzebują witamin z grupy B, żeby wytwarzać energię i pomagać
w przetwarzaniu alkoholu oraz innych toksyn. Wszystkie te witaminy w połą-
czeniu ze sobą uwalniają energię podczas metabolicznego rozkładu tłuszczów,
węglowodanów i białek oraz są bardzo ważne dla wątroby, która potrzebuje stałej
dostawy energii.
Stres i duże spożycie alkoholu uszczuplają zasoby witamin z grupy B rozpusz-
czalnych w wodzie, dlatego większość z nas powinna przyjmować witaminę B
complex — z tego czy innego powodu.
Kiedy 150 osób chorych na wirusowe zapalenie wątroby przyjmowało suplement
z witaminą B5 (kwasem pantotenowym), badania wykazały u nich znaczącą po-
prawę funkcjonowania wątroby. Ich organizmy wytwarzały więcej przeciwciał,
skuteczniej zwalczając infekcje. Kwas pantotenowy najwyraźniej chroni komórki
wątroby, nawet gdy te są atakowane przez toksyny wirusowe.
Spróbuj przyjmować suplement z witaminą B complex w dawce 50 mg. Jeżeli pijesz
dużo alkoholu, możesz potrzebować 100 mg tej witaminy. Te suplementy często
noszą nazwę „Witamina B 50 complex” albo „Witamina B 100 complex”.
Marzenie o selenie
Selen — pierwiastek, który otrzymał swoją nazwę od greckiej bogini księżyca,
Selene — jest pozyskiwany z roślin uprawianych na glebach bogatych w selen.
54
CZĘŚĆ I Podstawowe informacje o detoksie
Poleć książkęKup książkęRaczej nie znajdziesz ich w Europie, bo większość selenu została wypłukana z gleby
podczas ostatniej epoki lodowcowej. Jedynie w kilku miejscach w Niemczech i we
Włoszech można znaleźć gleby bogate w selen. Dość duże ilości minerałów zawie-
rających selen występują natomiast w obu Amerykach.
Aminokwasy zawierające selen wchodzą w skład ponad 20 ważnych enzymów
antyoksydacyjnych (przeciwutleniających), w tym enzymu wątroby o nazwie pe-
roksydaza glutationowa, który jest odpowiedzialny za tłumienie szkodliwych reakcji
spowodowanych długotrwałym przetwarzaniem toksyn. Selen wspomaga również
działanie enzymu P450 i pomaga naprawić uszkodzony materiał genetyczny. En-
zym P450 ułatwia rozkładanie leków, tak aby działały korzystnie na organizm,
a następnie zostały bezpiecznie wydalone z organizmu i nie nagromadzały się w nim.
Selen pomaga chronić się przed rakiem wątroby, którego przyczyną może być zbyt
duża ilość toksyn nagromadzonych w tym narządzie.
Przyjmuj 100 μg (mikrogramów) selenu dziennie podczas detoksu. Możesz kon-
tynuować przyjmowanie tego pierwiastka do końca życia.
Możesz bezpiecznie przyjmować do 450 μg selenu dziennie; powyżej 800 μg staje
się on toksyczny. Objawami toksyczności selenu są: nieprzyjemny zapach ciała
przypominający aromat czosnku, ciemniejsze albo łamliwe paznokcie, metaliczny
posmak w ustach, mdłości, zawroty głowy i wypadanie włosów.
Zatroszczenie się o nerki
Niewielu ludzi zdaje sobie sprawę z tego, jaką pracę wykonują dla nich ich nerki,
dopóki układ wydalniczy nie zostanie zaatakowany przez zapalenie pęcherza mo-
czowego (choroba ta polega na tym, że zarazki przedostają się przez moczowody
do nerek, wywołując ból pleców i gorączkę). Podobnie jak wątroba, nerki działają
najlepiej wtedy, gdy są kochane i rozumiane przez właściciela.
Nerki to mistrzowie żonglerki: równoważą i synchronizują płyny i poziom soli,
wydalają toksyny, regulują ciśnienie krwi, produkcję czerwonych krwinek oraz pH
krwi i tkanek. Dlatego lepiej okaż im szacunek!
Dotrzymanie tempa nerkom
Nerki to coś dużo więcej niż staromodny przysmak i smaczne jedzenie dla zwie-
rząt domowych. Dbają o utrzymanie równowagi płynów i soli, a jednocześnie po-
magają nam się pozbyć całych oceanów paskudnych toksyn.
Nerki to dwa narządy w kształcie ziaren fasoli leżące po bokach kręgosłupa w jamie
brzusznej i chronione z tyłu przez mięśnie pleców i dolne żebra. Każda z nerek
jest przykryta małym gruczołem — nadnerczem — i ma własne połączenie z aortą
ROZDZIAŁ 3 Wspomaganie narządów odpowiedzialnych za detoks
55
Poleć książkęKup książkęi żyłą główną dolną (czyli z główną tętnicą i żyłą w organizmie), które biegną
pomiędzy nerkami.
Nerki to uzupełniające się bliźniaki — jeżeli zdenerwujesz jedną z nich (czymś
takim jak cukrzyca, wysokie ciśnienie krwi czy infekcja), druga okaże Ci współ-
czucie. Możesz doskonale funkcjonować z jedną nerką i całkiem nieźle sobie radzić
z parą poważnie chorych nerek, zanim poczujesz jakiekolwiek objawy. Niektóre
zdrowe tkanki nerek są jednak niezbędne do życia i zdrowia. Aby zrozumieć, czym
się zajmują nerki — i w jaki sposób to robią — musisz poznać ich strukturę.
Przyjrzenie się mechanizmowi działania nerek
Być może nerki nie wyglądają na szczególnie ważne narządy, ale są wyjątkowo
pracowite. Wspólnie zawierają około 2 milionów jednostek roboczych, czyli nefro-
nów, z których każda zaczyna się jako maleńka odnoga (arteriola) tętnicy nerkowej.
Arteriola przechodzi w splot jeszcze mniejszych naczyń włosowatych o nazwie
kłębuszki nerkowe, które są dużo bardziej skomplikowane niż rozbudowany węzeł
autostradowy. Każdy kłębuszek jest zamknięty w błonce — torebce Bowmana —
w której gromadzi się roztwór wodny filtrowany przez kłębuszki z krwi. Ten roz-
twór przenika do wąskiej, rurkowatej cewki nerkowej (końcowej części nefronu),
gdzie zostaje skondensowany do niewielkiej ilości moczu. Mocz przenika do jed-
nego z wielu kanalików transportujących go do miedniczki nerkowej.
Mocz wytwarzany w nerkach wnika do dziury w kształcie lejka — miedniczki
nerkowej, która zwęża się w wewnętrznych krawędziach nerek (tzw. wnękach),
tworząc moczowód. Kanał ten biegnie około 25 cm w dół w tylnej części brzucha aż
do pęcherza. Tętnica nerkowa transportuje krew z aorty do nerki, a gdy ta zostanie
rozprowadzona, żyła nerkowa odprowadza ją do żyły głównej.
Funkcje nerek
Pierwsza część nefronu filtruje krew, która wnika do niego pod wysokim ciśnieniem
z tętnicy nerkowej. W procesie tym nefron zatrzymuje komórki krwi i jej duże
cząsteczki, pozwalając, aby woda, sole, składniki odżywcze i zbędne produkty
przemiany materii przedostały się z kłębuszka nerkowego do torebki Bowmana
(gdzie — a to niespodzianka! — znajduje się płyn o nazwie przesącz kłębuszkowy).
Nerki wytwarzają około 120 ml tego płynu na minutę, z czego około 119 ml jest
ponownie wchłanianych w końcówce nefronu (części nerki) razem z glukozą,
aminokwasami i innymi składnikami odżywczymi, zanim jego zawartość trafi do
miedniczki nerkowej.
Większość toksyn i innych produktów odpadowych pozostaje w kanalikach, skąd
są wydalane razem z moczem.
Nerki współpracują z aldosteronem, hormonem wydzielanym w nadnerczach, żeby
utrzymać właściwy poziom sodu w organizmie. Zatrzymują sód, jeśli stracisz
spore ilości tego pierwiastka (na przykład pocąc się), ale jeśli spożyjesz za dużo
słonych produktów albo przypadkowo połkniesz wodę z morza, wydalą nadmiar
sodu w moczu.
56
CZĘŚĆ I Podstawowe informacje o detoksie
Poleć książkęKup książkęOprócz tego nerki:
pomagają regulować kwasowość płynów ustrojowych, a także utrzymywać
równowagę tych płynów i ciśnienia krwi;
wypompowują nadmiar sodu z krwi do moczu, wchłaniając na nowo potas
— pierwiastek, który jest bardzo ważny dla zdrowia wszystkich komórek;
wytwarzają erytropoetynę — hormon, który kontroluje tempo produkcji
czerwonych krwinek w szpiku kostnym.
Utrata płynów powoduje zagęszczenie krwi, co jest sygnałem dla przysadki mózgo-
wej, aby uwolnić hormon antydiuretyczny (ADH). Hormon ten powoduje, że nerki
ponownie wchłaniają i zatrzymują wodę, zmniejszając produkcję moczu.
W normalnych warunkach wydalasz około 1,5 l moczu dziennie. Ilość ta może
wzrosnąć, jeśli organizm musi pozbyć się nadmiaru wody, ale nie może przekroczyć
dolnej granicy 600 ml dziennie — jest to minimalna ilość płynów, jaka musi zostać
wydalona z organizmu, żeby mógł on się pozbyć toksyn. Tyle samo musisz wypić
(plus to, co wyrówna utratę płynów przez jelita, płuca i skórę), żeby utrzymać się
przy życiu.
Jeżeli kiedykolwiek wylądujesz na bezludnej wyspie, nigdy nie pij wody z morza!
Kiedy poziom soli w Twoim organizmie spada, w moczu wydalane są tylko nie-
wielkie jej ilości. Natomiast nadmiar soli powoduje, że jej stężenie w moczu może
wynieść aż do 2 procent. Stężenie soli w wodzie morskiej wynosi około 3 procent,
dlatego jeśli wypijesz szklankę takiej wody, będziesz musiała wydalić półtorej
szklanki moczu, żeby pozbyć się nadmiaru soli. A wówczas ryzyko śmierci z od-
wodnienia będzie większe, niż gdybyś nie piła zupełnie nic.
TRZYMANIE KWASÓW POD KONTROLĄ
W kontekście detoksu często poruszane jest zagadnienie produktów zakwaszających
i alkalizujących. Stopień zakwaszenia organizmu jest mierzony w pH — jest to skala
biegnąca od substancji wysoko kwasowych (1), przez neutralne (7), po wysoko za-
sadowe (14). Normalne pH ludzkiego organizmu wynosi 7,4, czyli jest lekko zasadowe,
a ponieważ wiele produktów ubocznych biochemii organizmu jest kwasowych, musimy
stale podejmować wysiłki, żeby utrzymać pH na akceptowalnym poziomie.
Pozbycie się kwasów jest bardzo ważne, dlatego nerki mają do dyspozycji jeszcze
inne metody oprócz wydalania kwasowego moczu. Tworzą amoniak, który neutrali-
zuje kwasy w sole amonowe, a także pobierają zasadowy fosforan z krwi, żeby wydalić
wodorofosforan w moczu (jest to fosforan pochłaniający nadwyżkowe ilości kwasów).
ROZDZIAŁ 3 Wspomaganie narządów odpowiedzialnych za detoks
57
Poleć książkęKup książkęWsparcie dla nerek
Woda, lekarstwa ziołowe i suplementy dietetyczne mogą wspomóc Twoje nerki
i ułatwić im ciężką pracę. W poniższych punktach podpowiem Ci, jak dać wsparcie
swoim nerkom.
Picie czystej wody
Woda jest niezbędna do życia, zwłaszcza gdy jesteś na detoksie. Możesz ją pić pod
wieloma różnymi postaciami, ale — jakiekolwiek produkty wybierzesz — nigdy,
przenigdy nie zapominaj jej pić. Wypicie od sześciu do ośmiu szklanek (250 ml)
wody każdego dnia wspomaga Twoje nerki w wykonywaniu ich zadań, takich jak
równoważenie płynów ustrojowych i pH, regulowanie poziomu soli oraz wydala-
nie toksyn i produktów odpadowych. Picie dużych ilości wody zmniejsza również
ryzyko powstania kamieni nerkowych.
Wybierz wodę, która najbardziej Ci odpowiada. Każda marka wody mineralnej ma
swoich zwolenników, podobnie jak zwykła woda kranowa (najlepiej przefiltrowana
w specjalnym dzbanku albo filtrze nakładanym na kran, żeby wyeliminować bak-
terie, chlor i inne nieczystości). Niektórzy dietetycy zalecają picie wody o tempera-
turze pokojowej, ale moim zdaniem jest to nierealna rada. Ważne jest to, żeby pić
litr za litrem, dzień po dniu — a jeśli wolisz wodę schłodzoną i gazowaną, to nie
bierz sobie do serca zaleceń specjalistów.
Pamiętaj tylko, że za dużo „bąbelków” może wywołać nieprzyjemne skutki, na
przykład odbijanie się wypitej wody i wzdęcia. Uważa się, że napoje gazowane przy-
czyniają się do powstawania cellulitu (chociaż, z drugiej strony, co się do niego nie
przyczynia?). Poza tym powinnaś unikać picia lodowatej wody po intensywnym
treningu, jeśli zależy Ci na tym, żeby spalić jak najwięcej kalorii (zimna woda może
spowolnić tempo metabolizmu).
Jeżeli będziesz pić szklankę ulubionej wody po przebudzeniu, szklankę lub dwie
po każdym posiłku i kolejną szklankę między posiłkami, bez trudu osiągniesz wy-
maganą ilość.
Wakacje z żurawiną
Sok z żurawiny (Vaccinium macrocarpon) obniża ryzyko infekcji dróg moczowych,
zakwaszając mocz i utrudniając bakteriom utrzymanie się na błonie wyściełającej
pęcherz. Jeżeli często chorujesz na zapalenie pęcherza moczowego (które za-
zwyczaj, choć nie zawsze, jest wywołane infekcją), pij sok żurawinowy codziennie
albo przynajmniej regularnie, żeby zmniejszyć częstotliwość i bolesność ataków.
Nieleczona infekcja układu moczowego może przedostać się przez moczowód do
nerek, zamieniając stosunkowo łagodną dolegliwość w dużo poważniejszą.
Sos żurawinowy pasuje do świątecznego indyka, ale świeże żurawiny są powszech-
nie
Pobierz darmowy fragment (pdf)