Darmowy fragment publikacji:
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji
w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także
kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich
niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.
Autorzy oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były
kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane
z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autorzy oraz Wydawnictwo HELION nie
ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji
zawartych w książce.
Projekt badawczy Narodowego Centrum Nauki nr 2011/01/B/HS4/01097
pt. „E-konsument w Europie - komparatywna analiza zachowań” (2011-1013)
Realizowany przez zespół: dr Magdalena Jaciow (kier.), dr Robert Wolny, mgr Agata Stolecka-Makowska
Przy współpracy koordynatorów narodowych badań bezpośrednich za granicą:
Alessandro Montrone, Università degli Studi di Perugia z Włoch
Luís José Andrade, ISLA Campus Lisboa, Laureate International Universities w Portugalii
Pavol Kita, Ekonomická univerzita v Bratislave na Słowacji
Adina Popovici (Barbulescu), Universitatea de Vest din Timişoara w Rumunii
Benjamin Sagnier, Universite Piere Mendes France w Grenoble we Francji
Recenzenci naukowi: dr hab. EDYTA RUDAWSKA, prof. US (Uniwersytet Szczeciński),
doc. Ing. PAVOL KITA, PhD (Ekonomická univerzita v Bratislave)
Redaktor prowadzący: Barbara Gancarz-Wójcicka
Projekt okładki: Jan Paluch
Materiały graficzne na okładce zostały wykorzystane za zgodą Shutterstock.
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: onepress@onepress.pl
WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://onepress.pl/user/opinie?ekoeur
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
ISBN: 978-83-246-8041-2
Copyright © Helion 2013
Printed in Poland.
• Kup książkę
• Poleć książkę
• Oceń książkę
• Księgarnia internetowa
• Lubię to! » Nasza społeczność
Spis tre(cid:295)ci
Wst(cid:275)p ............................................................................................... 5
Rozdzia(cid:227) 1. Komparatywna analiza zachowa(cid:285) e-konsumentów
— podstawy teoretyczno-metodologiczne ............................................ 9
E-konsument jako podmiot bada(cid:241) ............................................................................................ 10
Zachowania nabywcze e-konsumentów .................................................................................... 17
Metodologia mi(cid:218)dzynarodowych bada(cid:241) zachowa(cid:241) e-konsumentów ........................................ 26
Rozdzia(cid:227) 2. Uwarunkowania zachowa(cid:285) nabywczych
e-konsumentów w Europie ..............................................................41
Demograficzne uwarunkowania zachowa(cid:241) e-konsumentów ..................................................... 42
Kulturowe uwarunkowania zachowa(cid:241) e-konsumentów ............................................................ 45
Uwarunkowania ekonomiczne i prawne zachowa(cid:241) e-konsumentów ........................................ 54
Technologiczne uwarunkowania zachowa(cid:241) e-konsumentów .................................................... 67
Rozdzia(cid:227) 3. Profil e-konsumentów w wybranych krajach Europy .....................85
Charakterystyka demograficzno-spo(cid:239)eczna badanych e-konsumentów .................................... 86
Portret psychograficzny e-konsumentów z wybranych krajów Europy ..................................... 95
Postawy e-konsumentów wobec zakupów .............................................................................. 103
Rozdzia(cid:227) 4. Zachowania nabywcze e-konsumentów
z wybranych krajów Europy .......................................................... 115
Cz(cid:218)stotliwo(cid:258)(cid:202) zakupów i wydatki na zakupy online ................................................................ 117
Sposoby dokonywania zakupów online ................................................................................... 128
Determinanty zakupów online ................................................................................................ 138
Miejsca i warunki zakupów online .......................................................................................... 147
Podsumowanie ................................................................................. 159
Bibliografia ..................................................................................... 165
Kup książkęPoleć książkę4
E-KONSUMENT W EUROPIE - KOMPARATYWNA ANALIZA ZACHOWA(cid:275)
Kup książkęPoleć książkęR O Z D Z I A (cid:226) 2 .
Uwarunkowania zachowa(cid:285) nabywczych
e-konsumentów w Europie
Zachowania nabywcze e-konsumentów, jakkolwiek determinowane i zale(cid:285)ne g(cid:239)ównie od czyn-
ników wewn(cid:218)trznych, nie pozostaj(cid:200) bez wp(cid:239)ywu uwarunkowa(cid:241) zewn(cid:218)trznych. Wybory i decyzje
e-konsumentów przebiegaj(cid:200) w okre(cid:258)lonych warunkach, które tworz(cid:200) otoczenie e-konsumenta.
E-konsumenci mog(cid:200) do(cid:258)wiadcza(cid:202) zmian w otoczeniu w ró(cid:285)nym stopniu i zakresie (mi(cid:218)dzy
innymi poprzez uczestnictwo w procesie produkcji, wymiany i konsumpcji1). Podstawy dla
funkcjonowania e-konsumentów w najszerszym wymiarze tworzy zespó(cid:239) warunków i czynników
sk(cid:239)adaj(cid:200)cych si(cid:218) na tzw. makrootoczenie, do którego nale(cid:285)(cid:200) uwarunkowania demograficzne,
spo(cid:239)eczne, kulturowe, ekonomiczne, prawne i technologiczne. Makrootoczenie e-konsumentów
powi(cid:200)zane jest z tzw. mikrootoczeniem, w którym istotny jest stan infrastruktury handlowej
(w tym przypadku na infrastruktur(cid:218) sk(cid:239)adaj(cid:200) si(cid:218) sklepy internetowe, portale prowadz(cid:200)ce aukcje
internetowe oraz producenci prowadz(cid:200)cy sprzeda(cid:285) poprzez w(cid:239)asne strony internetowe) oraz
oferta poda(cid:285)owa. Mikrootoczenie e-konsumentów tworzy tak(cid:285)e ich tzw. domowa infrastruktura
konsumpcyjna (w tym przypadku mieszkanie i jego wyposa(cid:285)enie w urz(cid:200)dzenia umo(cid:285)liwiaj(cid:200)ce
korzystanie z Internetu — komputer, tablet, telefon komórkowy itp).
Podobie(cid:241)stwa i ró(cid:285)nice mi(cid:218)dzy konsumentami i e-konsumentami w Europie s(cid:200) przedmio-
tem dyskusji prowadzonych w wielu (cid:258)rodowiskach naukowo-badawczych2. Inspiracj(cid:200) w poszu-
kiwaniach s(cid:200) zmiany, jakie zachodz(cid:200) w otoczeniu (globalizacja, integracja gospodarcza, trendy
1 Otoczenie w ka(cid:285)dej skali (mikro i makro) tworzy ograniczenia dla dzia(cid:239)a(cid:241) podejmowanych przez
e-konsumentów w sferze rynku i konsumpcji, a ich kontakty z otoczeniem maj(cid:200) wymiar zarówno realny,
jak i informacyjny. Szerzej na ten temat: Z. K(cid:218)dzior, Konsument wobec zmian w otoczeniu rynkowym,
„(cid:165)wiat Marketingu”, listopad 2001.
2 Przyk(cid:239)adem mo(cid:285)e by(cid:202) konferencja naukowa zorganizowana przez Uniwersytet Ekonomiczny w Katowi-
cach w 2009 roku pt.: Konsument. Gospodarstwo domowe. Rynek. POLSKA — EUROPA, której efektem
by(cid:239) zbiór materia(cid:239)ów pod red. Z. K(cid:218)dzior, M. Jaciow o tym samym tytule oraz Konsument w Unii Euro-
pejskiej — podobie(cid:241)stwa i ró(cid:285)nice, pod red. Z. K(cid:218)dzior, R. Wolny, Katowice 2010. Inne publikacje to m.in.
Kultura polska a Unia Europejska. Problemy, wyzwania, nadzieje, pod red. K. Mazurek-(cid:146)opaci(cid:241)skiej,
Wyd. UE we Wroc(cid:239)awiu, Warszawa-Wroc(cid:239)aw 1998.
Kup książkęPoleć książkę42
E-KONSUMENT W EUROPIE - KOMPARATYWNA ANALIZA ZACHOWA(cid:275)
demograficzne, gospodarcze i spo(cid:239)eczne), wp(cid:239)ywaj(cid:200)ce na zachowania nabywcze i mog(cid:200)ce pro-
wadzi(cid:202) do ich istotnych zmian. Zmiany w otoczeniu mog(cid:200) z jednej strony sprzyja(cid:202) ujednolicaniu
si(cid:218) post(cid:218)powania konsumentów z ró(cid:285)nych krajów, a z drugiej — stymulowa(cid:202) odmienne zacho-
wania i postawy. Na podstawie wtórnych (cid:283)róde(cid:239) informacji (w tym statystyk masowe) w rozdziale
scharakteryzowano uwarunkowania demograficzne, kulturowe, ekonomiczne, prawne i tech-
nologiczne zachowa(cid:241) e-konsumentów z wybranych krajów Europy.
Demograficzne uwarunkowania zachowa(cid:285) e-konsumentów
Do najistotniejszych czynników demograficznych wp(cid:239)ywaj(cid:200)cych na zachowania nabywcze
konsumentów nale(cid:285)(cid:200) wiek i p(cid:239)e(cid:202)3.
W Europie jest 46 pa(cid:241)stw ((cid:239)(cid:200)cznie z pa(cid:241)stwami tylko cz(cid:218)(cid:258)ciowo le(cid:285)(cid:200)cymi w Europie), bez
terytoriów zale(cid:285)nych i separatystycznych. Najwi(cid:218)ksze z nich to Rosja, o powierzchni 4,9 mln km²
(z cz(cid:218)(cid:258)ci(cid:200) azjatyck(cid:200) o wielko(cid:258)ci 17 075 200 km²), a najmniejsze — Watykan o powierzchni
0,44 km². Najwi(cid:218)cej ludzi mieszka w Rosji — 126,4 mln (z cz(cid:218)(cid:258)ci(cid:200) azjatyck(cid:200) — 143,4 mln),
a najmniej w Watykanie (932 osoby). 27 krajów Europy jest stowarzyszonych w Unii Europej-
skiej (jeden kraj cz(cid:239)onkowski, Cypr, w ca(cid:239)o(cid:258)ci nale(cid:285)y do Azji)4.
W roku 2011 w Europie (cid:285)y(cid:239)o 735 mln ludzi, w tym w Unii Europejskiej ponad 502 mln
(zob. tabela 2.1). Na przestrzeni lat 2007 – 2011 zaobserwowano wzrost liczby ludno(cid:258)ci w UE
o 1,4 . Krajem o najwi(cid:218)kszej liczbie ludno(cid:258)ci spo(cid:258)ród wybranych do analizy5 jest Francja.
We Francji mieszka(cid:239)o ponad 65 mln osób. W stosunku do roku 2007 w 2011 liczba mieszka(cid:241)-
ców Francji wzros(cid:239)a o 2,2 . Krajem nieco mniejszym pod wzgl(cid:218)dem liczby ludno(cid:258)ci s(cid:200) W(cid:239)ochy
(ponad 60 mln osób w 2011 roku). Równie(cid:285) we W(cid:239)oszech nast(cid:200)pi(cid:239) ponad 2-procentowy przyrost
liczby ludno(cid:258)ci (w 2011 roku w stosunku do 2007 roku). W Polsce oraz na S(cid:239)owacji zmiany
w liczbie mieszka(cid:241)ców na przestrzeni analizowanych lat by(cid:239)y niemal niezauwa(cid:285)alne, z kolei w Por-
tugalii i Rumunii nast(cid:200)pi(cid:239) spadek liczby ludno(cid:258)ci o ok. 0,5 .
3 Zró(cid:285)nicowanie zachowa(cid:241) e-konsumentów w zale(cid:285)no(cid:258)ci od wieku uzasadnia wyodr(cid:218)bnianie ich ró(cid:285)nych
segmentów. Wraz z wiekiem zmieniaj(cid:200) si(cid:218) gusta i potrzeby e-konsumentów w praktycznie wszystkich
dziedzinach (cid:285)ycia. Istotnym czynnikiem determinuj(cid:200)cym zachowania jest tak(cid:285)e p(cid:239)e(cid:202) e-konsumentów.
Znacz(cid:200)ce ró(cid:285)nice w zachowaniach obserwuje si(cid:218) w przypadku kobiet i m(cid:218)(cid:285)czyzn (i nie chodzi tylko
o zakupy produktów przeznaczonych wy(cid:239)(cid:200)cznie dla kobiet lub m(cid:218)(cid:285)czyzn). Liczba osób w gospodar-
stwie domowym determinuje zarówno zapotrzebowanie na poszczególne dobra i us(cid:239)ugi (wielko(cid:258)(cid:202)
zakupów), jak i podzia(cid:239) dochodu i (cid:258)rodków zaspokojenia potrzeb pomi(cid:218)dzy wszystkich jego cz(cid:239)onków
(M. Jaciow, R. Wolny, Polski e-konsument…, op. cit., s. 19).
4 http://pl.wikipedia.org/wiki/Ludno(cid:258)(cid:202)_(cid:258)wiata (dost(cid:218)p z dnia: 21.02.2013).
5 Zakres przestrzenny analizy danych wtórnych to 6 krajów.
Kup książkęPoleć książkęU w a r u n k o w an i a z a c h o w a (cid:285) n a b y w c z y c h e - k o n s u m e n t ó w w E u r o p i e
43
Tabela 2.1. Ludno(cid:258)(cid:202) w wybranych krajach europejskich w latach 2007 – 2011 (w tys.)
Wyszczególnienie
UE (27 krajów)
Francja
Polska
Portugalia
Rumunia
S(cid:227)owacja
W(cid:227)ochy
2007
495 291,93
63 645,07
38 125,48
10 599,10
21 565,12
5393,64
59 131,29
2008
497 686,13
64 007,19
38 115,64
10 617,58
21 528,63
5401,00
59 619,29
2009
499 686,58
64 350,23
38 135,88
10 627,25
21 498,62
5412,25
60 045,07
2010
501 120,16
64 694,50
38 167,33
10 637,71
21 462,19
5424,93
60 340,33
2011
502 406,86
65 048,41
38 529,87
10 572,16
21 413,82
5392,45
60 626,44
(cid:189)ród(cid:239)o: http://epp.eurostat.ec.europa.eu (dost(cid:218)p z dnia: 21.02.2013)
Miejsce zamieszkania ma istotny wp(cid:239)yw na zachowania nabywcze. W zale(cid:285)no(cid:258)ci od niego inne
jest zapotrzebowanie zwi(cid:200)zane z wy(cid:285)ywieniem, komunikacj(cid:200) czy rozrywk(cid:200) (na przyk(cid:239)ad w inny
sposób sp(cid:218)dzaj(cid:200) wolny czas mieszka(cid:241)cy du(cid:285)ych miast i mieszka(cid:241)cy wsi).
W ostatnim dziesi(cid:218)cioleciu obserwuje si(cid:218) zmiany w strukturze zamieszkania (miasto —
wie(cid:258)) we wszystkich analizowanych krajach poza Polsk(cid:200) i S(cid:239)owacj(cid:200) (w których struktura ludno(cid:258)ci
w miastach i na wsi nie uleg(cid:239)a zmianie). W latach 2000 – 2010 wzrós(cid:239) odsetek ludno(cid:258)ci miesz-
kaj(cid:200)cej w miastach, najbardziej we Francji. Jest to kraj, w którym ponad 85 ludno(cid:258)ci mieszka
w miastach. Z kolei najwy(cid:285)szy odsetek ludno(cid:258)ci zamieszka(cid:239)ej na wsi w 2010 roku by(cid:239) na S(cid:239)owacji.
We W(cid:239)oszech, w Polsce i Portugalii oko(cid:239)o 2/3 mieszka(cid:241)ców mieszka w miastach, w Rumunii i na
S(cid:239)owacji jedynie po(cid:239)owa (zob. tabela 2.2).
Tabela 2.2. Struktura ludno(cid:258)ci w miastach i na wsi w wybranych krajach europejskich w 2000, 2005 i 2010 roku (w )
Wyszczególnienie
Francja
Polska
Portugalia
Rumunia
S(cid:227)owacja
W(cid:227)ochy
2000
miasto
76,9
61,9
54,4
53,0
56,2
67,2
wie(cid:295)
23,1
38,1
45,6
47,0
43,8
32,8
2005
miasto
81,6
61,5
57,6
54,6
55,6
67,6
wie(cid:295)
18,4
38,5
42,4
45,4
44,4
32,4
2010
miasto
85,3
61,0
60,7
57,5
55,0
68,4
wie(cid:295)
14,7
39,0
39,3
42,5
45,0
31,6
(cid:189)ród(cid:239)o: Rocznik Statystyki Mi(cid:218)dzynarodowej 2012, GUS, Warszawa 2012, s. 78
Innym istotnym uwarunkowaniem zachowa(cid:241) nabywczych jest wiek konsumentów. Wraz z nim
zmienia si(cid:218) struktura konsumpcji. (cid:165)redni wiek mieszka(cid:241)ców UE w 2010 roku wynosi(cid:239) niemal
41 lat. (cid:165)rednio nieco starsi byli mieszka(cid:241)cy W(cid:239)och ((cid:258)rednia wieku w 2010 roku to 43 lata),
a najm(cid:239)odsi — mieszka(cid:241)cy S(cid:239)owacji ((cid:258)rednia wieku w 2010 roku wynosi(cid:239)a prawie 37 lat) —
zob. tabela 2.3.
Kup książkęPoleć książkę44
E-KONSUMENT W EUROPIE - KOMPARATYWNA ANALIZA ZACHOWA(cid:275)
Tabela 2.3. Ludno(cid:286)(cid:252) w wybranych krajach europejskich wed(cid:225)ug wieku w 1990 i 2010 roku (w )
Wyszczególnienie (cid:294)redni wiek
(w latach)
w 2010
0 – 14 lat
1990
w populacji
2010
15 – 64 lat
1990
2010
Powy(cid:307)ej 65 lat
1990
2010
UE (27 krajów)
Francja
Polska
Portugalia
Rumunia
S(cid:227)owacja
W(cid:227)ochy
40,9
39,8
37,7
40,7
38,3
36,9
43,1
19,5
20,1
25,3
20,8
23,7
25,5
16,8
15,6
18,5
15,2
15,2
15,2
15,3
14,1
66,7
65,9
64,8
66,0
66,0
64,3
68,5
67,0
64,8
71,3
66,9
69,9
72,4
65,7
13,7
13,9
10,0
13,2
10,3
10,3
14,7
17,4
16,6
13,5
17,9
14,9
12,3
20,2
(cid:189)ród(cid:239)o: opracowanie w(cid:239)asne na podstawie: Europe In figures. Eurostat yearbook 2012, s. 114 – 115
Na przestrzeni 20 lat (1990 – 2010) obserwuje si(cid:218) zdecydowany spadek udzia(cid:239)u ludno(cid:258)ci w wieku
do 14 lat w ogólnej liczbie ludno(cid:258)ci we wszystkich krajach Europy. Najwi(cid:218)kszy spadek nast(cid:200)pi(cid:239)
w Polsce i na S(cid:239)owacji (z ok. 25 w 1990 roku do ok. 15 w 2010). Wzrasta natomiast odsetek
osób w wieku 65 lat i wi(cid:218)cej. Starzenie si(cid:218) ludno(cid:258)ci, tj. wzrost udzia(cid:239)u osób starszych, jest
przede wszystkim wynikiem znacznego post(cid:218)pu gospodarczego, spo(cid:239)ecznego i medycznego.
Przej(cid:258)cie od wysokiego wska(cid:283)nika urodzin i zgonów do sytuacji, w której niskiemu poziomowi
urodze(cid:241) towarzyszy niski poziom (cid:258)miertelno(cid:258)ci, jest bardzo niepokoj(cid:200)cym trendem dla wielu
spo(cid:239)ecze(cid:241)stw6.
Starzenie si(cid:218) spo(cid:239)ecze(cid:241)stwa dotyczy wszystkich krajów europejskich. Odsetek osób w wieku
65 lat i wi(cid:218)cej w 2010 roku wynosi(cid:239) (cid:258)rednio 17,4 (zob. tabela 2.3). Spo(cid:239)ecze(cid:241)stwo wkracza
w faz(cid:218) tzw. staro(cid:258)ci demograficznej, w której odsetek ludzi w wieku 60 lat i wi(cid:218)cej przekracza
odsetek 12 ogó(cid:239)u spo(cid:239)ecze(cid:241)stwa. Powszechnymi przyczynami starzenia si(cid:218) ludno(cid:258)ci jest
spadek dzietno(cid:258)ci oraz wyd(cid:239)u(cid:285)ony okres trwania (cid:285)ycia. Dla spo(cid:239)ecze(cid:241)stw konsekwencje tego
procesu dotycz(cid:200) zmian modelu produkcji, konsumpcji, oszcz(cid:218)dzania i inwestycji, jak równie(cid:285)
kondycji rynku pracy, wydajno(cid:258)ci, poszukiwanych rodzajów us(cid:239)ug i modelu wydatków.
6 G(cid:239)ównym efektem tej przemiany jest rosn(cid:200)ca liczba osób starszych i ich znaczny udzia(cid:239) w spo(cid:239)ecze(cid:241)-
stwie. Tak szybki, masowy wzrost liczby osób powy(cid:285)ej 65. roku (cid:285)ycia nie wyst(cid:218)powa(cid:239) do tej pory nigdy
w historii. W 1950 roku na (cid:258)wiecie (cid:285)y(cid:239)o oko(cid:239)o 200 mln ludzi w wieku 60 lat i wi(cid:218)cej. Na pocz(cid:200)tku XXI
wieku ta grupa (cid:258)wiatowej populacji liczy(cid:239)a ju(cid:285) 500 mln osób. Szacuje si(cid:218), (cid:285)e oko(cid:239)o 2020 roku liczba osób
starszych na (cid:258)wiecie si(cid:218)gnie 1 mld, a do 2025 roku wzro(cid:258)nie do 1,2 mld. Jeszcze bardziej gwa(cid:239)towny
wzrost spodziewany jest w grupie osób w wieku 80 lat i wi(cid:218)cej. Wed(cid:239)ug prognoz w okresie od 1950 do
2025 roku liczba takich osób wzro(cid:258)nie od 8 do 10 razy (Trendy demograficzne dotycz(cid:200)ce wieku w UE,
wersja pdf, www.mazowieckie.pl, Materia(cid:239)y Dzia(cid:239)u Programów Zdrowotnych i Promocji Zdrowia w Ma-
zowieckim Centrum Zdrowia Publicznego (dost(cid:218)p z dnia(cid:146) 27.05.2013).
Kup książkęPoleć książkęU w a r u n k o w an i a z a c h o w a (cid:285) n a b y w c z y c h e - k o n s u m e n t ó w w E u r o p i e
45
Zdecydowana wi(cid:218)kszo(cid:258)(cid:202) e-konsumentów to osoby w wieku 15 – 64 lat. Ta grupa wiekowa
stanowi te(cid:285) najwi(cid:218)kszy odsetek populacji we wszystkich krajach. Sk(cid:239)ada si(cid:218) ona z blisko 51
kobiet i 49 m(cid:218)(cid:285)czyzn (zob. tabela 2.4).
Tabela 2.4. Ludno(cid:258)(cid:202) w wieku 15 – 64 lat w wybranych krajach europejskich w 2011 roku
Wyszczególnienie
Francja
Polska
Portugalia
Rumunia
S(cid:227)owacja
W(cid:227)ochy
Ogó(cid:227)em
w tys.
42 122
27 257
7098
15 004
3932
39 812
M(cid:275)(cid:307)czy(cid:305)ni
w tys.
20 823
13 532
3518
7484
1965
19 845
w
49,4
49,6
49,6
49,9
50,0
49,8
Kobiety
w tys.
21 299
13 725
3580
7520
1967
19 967
w
50,6
50,4
50,4
50,1
50,0
50,2
(cid:189)ród(cid:239)o: opracowanie w(cid:239)asne na podstawie: Rocznik Statystyki Mi(cid:218)dzynarodowej 2012, GUS, s. 93 – 94
Przedstawione dane, stanowi(cid:200)ce jedynie wycinek uwarunkowa(cid:241) demograficznych, tworz(cid:200) od-
mienne warunki dla funkcjonowania podmiotów rynkowych na wybranych rynkach zagranicz-
nych. (cid:189)ród(cid:239)em odmienno(cid:258)ci analizowanych rynków s(cid:200) — poza demografi(cid:200) — kultura i war-
to(cid:258)ci przyjmowane przez cz(cid:239)onków spo(cid:239)ecze(cid:241)stwa.
Kulturowe uwarunkowania zachowa(cid:285) e-konsumentów
Na uwarunkowania kulturowe sk(cid:239)adaj(cid:200) si(cid:218): szeroko rozumiana kultura (w tym j(cid:218)zyk oficjalny,
nieformalny, religie, symbole narodowe, warto(cid:258)ci wyró(cid:285)niaj(cid:200)ce dany naród spo(cid:258)ród innych),
tradycje narodowe oraz styl (cid:285)ycia spo(cid:239)ecze(cid:241)stwa.
Kultur(cid:218) mo(cid:285)na okre(cid:258)li(cid:202) jako ogó(cid:239) wytworów dzia(cid:239)alno(cid:258)ci ludzkiej, materialnych i niematerial-
nych warto(cid:258)ci i uznawanych sposobów post(cid:218)powania, zobiektywizowanych i przyj(cid:218)tych w dowol-
nych zbiorowo(cid:258)ciach, przekazywanych innym zbiorowo(cid:258)ciom i nast(cid:218)pnym pokoleniom7. Warto(cid:258)ci
kulturalne odgrywaj(cid:200) istotn(cid:200) rol(cid:218) w kreowaniu zachowa(cid:241) nabywczych. Kultura okre(cid:258)la stosunek
do dóbr i us(cid:239)ug oraz wzory konsumpcji, a tak(cid:285)e oddzia(cid:239)uje bezpo(cid:258)rednio na motywy, kryteria wy-
boru, postawy i zamiary e-konsumenta. Wp(cid:239)yw, jaki kultura wywiera na zachowania nabywcze
e-konsumentów, przejawia si(cid:218) najpe(cid:239)niej mi(cid:218)dzy innymi w preferencjach dotycz(cid:200)cych kon-
sumpcji (u(cid:285)ytkowania) poszczególnych dóbr i us(cid:239)ug oraz odr(cid:218)bno(cid:258)ci zwyczajów nabywczych.
7 J. Szczepa(cid:241)ski, Elementarne poj(cid:218)cia socjologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1967, s. 47;
P. Boski, Kulturowe ramy zachowa(cid:241) spo(cid:239)ecznych. Podr(cid:218)cznik psychologii mi(cid:218)dzykulturowej, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 91 – 124.
Kup książkęPoleć książkę46
E-KONSUMENT W EUROPIE - KOMPARATYWNA ANALIZA ZACHOWA(cid:275)
Kultura ma swój wymiar niematerialny (idee, warto(cid:258)ci, religie, mity, symbole, j(cid:218)zyk, rytua(cid:239)y,
orientacje itp.) oraz materialny (wytwory sztuki, rzemios(cid:239)a itp.), a tak(cid:285)e organizacyjny (system
rodzinny, instytucje spo(cid:239)eczne, klasy spo(cid:239)eczne itp.). Wymiary te s(cid:200) zintegrowane i spójne w ob-
r(cid:218)bie poszczególnych systemów kulturowych. Kultura, cho(cid:202) mo(cid:285)e by(cid:202) postrzegana jako system
stosunkowo trwa(cid:239)y, przekazywany z pokolenia na pokolenie, podlega jednak stopniowym
i trwa(cid:239)ym zmianom.
Kultura nie mo(cid:285)e istnie(cid:202) bez zbiorowo(cid:258)ci spo(cid:239)ecznej, jak(cid:200) jest naród. Opisywany jest on
nast(cid:218)puj(cid:200)cymi cechami8:
(cid:132) jest to wielka zbiorowo(cid:258)(cid:202);
(cid:132) posiada swoje terytorium narodowe, na którym (cid:285)yje jego zasadnicza cz(cid:218)(cid:258)(cid:202);
(cid:132) charakteryzuje go pewien okre(cid:258)lony typ gospodarki narodowej;
(cid:132) jest to wspólnota kulturowa, w której wyst(cid:218)puje skupienie postaw i d(cid:200)(cid:285)e(cid:241) zwróconych
ku narodowym warto(cid:258)ciom;
(cid:132) ma swój j(cid:218)zyk, który jest no(cid:258)nikiem narodowej kultury, daj(cid:200)cym poczucie to(cid:285)samo(cid:258)ci;
(cid:132) jest to zbiorowo(cid:258)(cid:202) z(cid:239)(cid:200)czona historycznie ukszta(cid:239)towan(cid:200) wspólnot(cid:200) losów;
(cid:132) cz(cid:239)onkowie narodu piel(cid:218)gnuj(cid:200) pewne cechy osobowo(cid:258)ciowe, które okre(cid:258)la si(cid:218) jako
charakter narodowy;
(cid:132) cechuje go solidarno(cid:258)(cid:202), zw(cid:239)aszcza postawa (cid:239)(cid:200)czenia si(cid:218) i obrony w obliczu zagro(cid:285)enia
i agresji.
J(cid:218)zyk jest podstawowym narz(cid:218)dziem komunikacji z konsumentami. Wiedza o tym, jakimi
j(cid:218)zykami (i iloma) pos(cid:239)uguj(cid:200) si(cid:218) e-konsumenci, jest niezb(cid:218)dna w procesie budowania strategii
komunikacji na poszczególnych rynkach zagranicznych. Poza j(cid:218)zykiem urz(cid:218)dowym, oficjalnie
obowi(cid:200)zuj(cid:200)cym, istnieje wiele ró(cid:285)nych dialektów, najwi(cid:218)cej we Francji (zob. tabela 2.5).
Tabela 2.5. J(cid:218)zyki i dialekty w wybranych krajach europejskich
Wyszczególnienie
J(cid:275)zyk urz(cid:275)dowy
Francja
Polska
Portugalia
Rumunia
S(cid:227)owacja
W(cid:227)ochy
francuski
polski
portugalski
rumu(cid:285)ski
s(cid:227)owacki
w(cid:227)oski
Dialekty
prowansalski, breto(cid:285)ski, alzacki, baskijski, katalo(cid:285)ski, arabski,
flamandzki, korsyka(cid:285)ski, lotary(cid:285)ski
wielkopolski, ma(cid:227)opolski, (cid:295)l(cid:270)ski, mazowiecki, kaszubski
mirandyjski
w(cid:275)gierski, niemiecki, rosyjski, mo(cid:227)dawski
wschodnios(cid:227)owacki (maj(cid:270)cy wiele cech wspólnych z j(cid:275)zykiem polskim),
zachodnios(cid:227)owacki (bli(cid:307)szy j(cid:275)zykowi czeskiemu), (cid:295)rodkowos(cid:227)owacki
sardy(cid:285)ski, friulski, niemiecki, oksyto(cid:285)ski czy cyga(cid:285)ski
8 P. Rybicki, Struktura spo(cid:239)ecznego (cid:258)wiata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1979, s. 23.
(cid:189)ród(cid:239)o: opracowanie w(cid:239)asne na podstawie kwerendy literatury
Kup książkęPoleć książkęU w a r u n k o w an i a z a c h o w a (cid:285) n a b y w c z y c h e - k o n s u m e n t ó w w E u r o p i e
47
Oficjalnym j(cid:218)zykiem urz(cid:218)dowym Francji jest j(cid:218)zyk francuski. Pos(cid:239)uguje si(cid:218) nim oko(cid:239)o 80 mln
ludzi, traktuj(cid:200)c go jako j(cid:218)zyk ojczysty, w tym oko(cid:239)o 65 mln Francuzów, ponad 4 mln Belgów,
oko(cid:239)o 1 mln Szwajcarów, a tak(cid:285)e 8 mln mieszka(cid:241)ców kanadyjskiej prowincji Quebeck, gdzie
j(cid:218)zyk francuski jest j(cid:218)zykiem urz(cid:218)dowym. Na ca(cid:239)ym (cid:258)wiecie j(cid:218)zykiem francuskim jako j(cid:218)zykiem
g(cid:239)ównym pos(cid:239)uguje si(cid:218) ponad 200 mln ludzi, a oko(cid:239)o 72 mln u(cid:285)ywa francuskiego jako drugiego
j(cid:218)zyka codziennego (g(cid:239)ównie kraje Afryki Pó(cid:239)nocnej). We Francji nieformalnie wyst(cid:218)puje
ponad 70 dialektów regionalnych, jak np.: baskijski (którym pos(cid:239)uguje si(cid:218) kilkadziesi(cid:200)t tysi(cid:218)cy
Basków zamieszkuj(cid:200)cych prowincj(cid:218) Bearn), breto(cid:241)ski (tego dialektu u(cid:285)ywa 1/3 ludno(cid:258)ci za-
mieszkuj(cid:200)cej pó(cid:239)wysep Breto(cid:241)ski), katalo(cid:241)ski (u(cid:285)ywany przez kilkadziesi(cid:200)t tysi(cid:218)cy Katalo(cid:241)-
czyków zamieszkuj(cid:200)cych prowincj(cid:218) Roussillon w po(cid:239)udniowej Francji, przy granicy z Hiszpani(cid:200)),
prowansalski (którym mówi 2 mln ludzi w po(cid:239)udniowej Francji w rejonach Prowansji, Delfi-
nat, Langwedocji), alzacki (którym pos(cid:239)uguj(cid:200) si(cid:218) mieszka(cid:241)cy Alzacji we wschodniej Francji),
flamandzki, korsyka(cid:241)ski, lotary(cid:241)ski (pos(cid:239)uguje si(cid:218) nim ludno(cid:258)(cid:202) germa(cid:241)ska zamieszkuj(cid:200)ca Lota-
ryngi(cid:218) przy granicy z Niemcami). Francuzi pos(cid:239)uguj(cid:200) si(cid:218) tak(cid:285)e slangiem, który jak w ka(cid:285)dym
j(cid:218)zyku pe(cid:239)en jest wulgaryzmów i wyrazów potocznych. G(cid:239)ównym j(cid:218)zykiem emigrantów jest
arabski, którym pos(cid:239)uguje si(cid:218) oko(cid:239)o 3 mln osób, zamieszkuj(cid:200)cych g(cid:239)ównie wi(cid:218)ksze miasta i wy-
brze(cid:285)e Francji.
J(cid:218)zyk polski to j(cid:218)zyk naturalny, nale(cid:285)(cid:200)cy do grupy j(cid:218)zyków zachodnios(cid:239)owia(cid:241)skich (do któ-
rych nale(cid:285)(cid:200) równie(cid:285) czeski, s(cid:239)owacki, kaszubski, dolno(cid:239)u(cid:285)ycki, górno(cid:239)u(cid:285)ycki i wymar(cid:239)y po(cid:239)abski).
J(cid:218)zyk polski jest j(cid:218)zykiem ojczystym oko(cid:239)o 44 mln ludzi na (cid:258)wiecie — mieszka(cid:241)ców Polski
oraz tzw. Polonii, czyli Polaków zamieszka(cid:239)ych za granic(cid:200), m.in. w Stanach Zjednoczonych,
Kanadzie, Australii, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Francji, a tak(cid:285)e na Bia(cid:239)orusi, w Kazach-
stanie, na Litwie i Ukrainie. Mieszka(cid:241)cy Polski pos(cid:239)uguj(cid:200) si(cid:218) pi(cid:218)cioma g(cid:239)ównymi dialektami
j(cid:218)zyka polskiego: wielkopolskim, ma(cid:239)opolskim, (cid:258)l(cid:200)skim, mazowieckim i kaszubskim.
Portugalia jest krajem wyj(cid:200)tkowo jednolitym pod wzgl(cid:218)dem j(cid:218)zyka. J(cid:218)zykiem oficjalnym
jest portugalski, którym pos(cid:239)uguj(cid:200) si(cid:218) niemal wszyscy mieszka(cid:241)cy kraju. U(cid:285)ywa go oko(cid:239)o 170
– 210 mln ludzi na ca(cid:239)ym (cid:258)wiecie (poza Europ(cid:200) — g(cid:239)ównie mieszka(cid:241)cy by(cid:239)ych kolonii portugal-
skich w Ameryce Po(cid:239)udniowej i Afryce). Jest on, poza Portugali(cid:200), j(cid:218)zykiem urz(cid:218)dowym sze(cid:258)ciu
innych krajów: Angoli, Brazylii, Republiki Zielonego Przyl(cid:200)dka, Guinea-Bissau, Mozambiku,
Wyspy (cid:165)wi(cid:218)tego Tomasza i Wyspy Ksi(cid:200)(cid:285)(cid:218)cej. Znajduje si(cid:218) na ósmej pozycji po(cid:258)ród najbar-
dziej rozpowszechnionych j(cid:218)zyków europejskich na (cid:258)wiecie i znany jest w dwóch wariantach:
europejskim i brazylijskim. W Portugalii mo(cid:285)na tak(cid:285)e si(cid:218) porozumie(cid:202) w j(cid:218)zyku angielskim,
hiszpa(cid:241)skim czy francuskim. W kraju tym znany jest równie(cid:285) dialekt u(cid:285)ywany oficjalnie i na-
uczany w szko(cid:239)ach w pó(cid:239)nocno-wschodniej cz(cid:218)(cid:258)ci kraju. Jest to tzw. j(cid:218)zyk mirandyjski, którym
pos(cid:239)uguje si(cid:218) oko(cid:239)o 15 000 osób.
Kup książkęPoleć książkę4
E-KONSUMENT W EUROPIE - KOMPARATYWNA ANALIZA ZACHOWA(cid:275)
Kup książkęPoleć książkę
Pobierz darmowy fragment (pdf)