Niniejsza publikacja omawia problematykę zarządu przymusowego przedsiębiorstw rodzinnych. Rozważania szczegółowe poprzedzono przedstawieniem regulacji dotyczącej tego sposobu egzekucji, który został wprowadzony dzięki nowelizacji KPC z 2.7.2004 r.
Celem opracowania jest po pierwsze, ukazanie możliwości wykorzystania egzekucji przez zarząd przymusowy w przypadku przedsiębiorstw rodzinnych.
Po drugie, ocena wprowadzonych regulacji, a w konsekwencji sformułowanie postulatów de lege ferenda. Wskazano na wiele sprzeczności i niejasności pomiędzy regulacją KRO dotyczącą stosunków majątkowych małżonków a przepisami KPC dotyczącymi zarządu przymusowego, które wpływają negatywnie na rozpowszechnienie oraz skuteczność tego sposobu egzekucji.
Praca skierowana jest zarówno do teoretyków, jak i praktyków. Z całą pewnością mogą do niej sięgnąć także osoby prowadzące przedsiębiorstwa rodzinne. Zarząd przymusowy umożliwia bowiem zachowanie przez dłużnika zakładu pracy.
Darmowy fragment publikacji:
Prawo Sądowe
Egzekucja przez zarz¹d przymusowy
przedsiêbiorstw rodzinnych
Polecamy nasze publikacje z tego zakresu:
A. Zieliñski, K. Flaga-Gieruszyñska
KODEKS POSTÊPOWANIA CYWILNEGO. TOM I–II
Komentarze Becka
A. Zieliñski
PRAWO CYWILNE. KOMPENDIUM, wyd. 8
Skrypty Becka
M. Muliñski
POSTÊPOWANIE O NADANIE KLAUZULI WYKONALNOŒCI KRAJOWEMU
TYTU£OWI EGZEKUCYJNEMU
Monografie Prawnicze
Z. Radwañski
PRAWO CYWILNE – CZÊŒÆ OGÓLNA, wyd. 8
Podrêczniki Prawnicze
K. Korzan
POSTÊPOWANIE NIEPROCESOWE, wyd. 2
Studia Prawnicze
KODEKS POSTÊPOWANIA CYWILNEGO, wyd. 15
Wprowadzenie M. Jêdrzejewskiej
Teksty Ustaw Becka
KC. KPC. EDYCJA SÊDZIOWSKA
Twoje Prawo
KC. KPC. KRO. KSCU, wyd. 7
Edycja S¹dowa
www.sklep.beck.pl
Egzekucja
przez zarz¹d
przymusowy
przedsiêbiorstw
rodzinnych
Grzegorz Jêdrejek
Redakcja: Magdalena Blachowicz
© Wydawnictwo C.H. Beck 2006
Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o.
ul. Gen. Zaj¹czka 9, 01-518 Warszawa
Sk³ad i ³amanie: DTP Service
Druk i oprawa: P.W.P. INTERDRUK, Warszawa
ISBN 83-7483-207-X
Spis treœci
Wykaz skrótów.................................................................................
IX
Spis treœci
Spis treœci
Literatura .........................................................................................
XI
Wprowadzenie ................................................................................. XVII
1. Temat i cele opracowania ........................................................... XVII
2. Literatura i orzecznictwo ............................................................ XIX
3. Uwagi metodologiczne .............................................................. XIX
4. Konstrukcja opracowania ........................................................... XX
Czêœæ I. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy
przedsiêbiorstw rodzinnych
Rozdzia³ I. Charakterystyka ogólna egzekucji przez zarz¹d
przymusowy przedsiêbiorstw.....................................................
1.1. Uwagi wstêpne ........................................................................
1.2. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy w KPC z 1930 r. ............
1.3. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy w œwietle
art. 1062 KPC..........................................................................
1.4. Przepisy art. 10641–106413 KPC..............................................
1.5. Przepisy o zarz¹dzie w toku egzekucji z nieruchomoœci ..........
1.6. Wykorzystanie egzekucji przez zarz¹d przymusowy
w praktyce ...............................................................................
1.7. Podsumowanie ........................................................................
Rozdzia³ 2. Przedsiêbiorstwo rodzinne jako przedmiot
egzekucji ......................................................................................
2.1. Uwagi wstêpne ........................................................................
2.2. Pojêcie przedsiêbiorstwa w prawie egzekucyjnym .................
2.3. Pojêcie przedsiêbiorstwa rodzinnego i przedsiêbiorstwa
ma³¿onków.............................................................................
2.4. Przynale¿noœæ przedsiêbiorstwa rodzinnego do maj¹tków
ma³¿onków .............................................................................
2.5. Przynale¿noœæ do maj¹tków ma³¿onków praw
spó³kowych w spó³kach osobowych, udzia³ów i akcji ............
3
3
3
6
7
11
21
23
25
25
25
29
31
32
VI
Spis treœci
2.6. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy przedsiêbiorstwa
ma³¿onków a egzekucja z praw spó³kowych, udzia³ów
i akcji .....................................................................................
2.7. Podsumowanie ........................................................................
Rozdzia³ 3. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy
a postêpowanie klauzulowe ........................................................
3.1. Uwagi wstêpne ........................................................................
3.2. Ogólna charakterystyka postêpowania klauzulowego .............
3.3. Charakter prawny odpowiedzialnoœci ma³¿onka d³u¿nika ......
3.4. Nak³adanie przez s¹d klauzuli wykonalnoœci przeciwko
ma³¿onkowi d³u¿nika ............................................................
3.5. Dopuszczalnoœæ prowadzenia egzekucji przez zarz¹d
przymusowy przedsiêbiorstwa ma³¿onka (ma³¿onków) .........
3.6. Dzia³alnoœæ gospodarcz¹ prowadz¹ ma³¿onkowie przy
wykorzystaniu spó³ek osobowych ..........................................
3.7. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy przedsiêbiorstwa
w przypadku zawarcia przez ma³¿onków ma³¿eñskiej
umowy maj¹tkowej (intercyzy) ...............................................
3.8. Œrodki obrony przys³uguj¹ce ma³¿onkowi d³u¿nika
w postêpowaniu klauzulowym ...............................................
3.9. Podsumowanie ........................................................................
Rozdzia³ 4. Wszczêcie egzekucji .....................................................
4.1. Uwagi wstêpne ........................................................................
4.2. Legitymacja do z³o¿enia wniosku o wszczêcie egzekucji
przez zarz¹d przymusowy .......................................................
4.3. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy a przepisy reguluj¹ce
ograniczenia egzekucji ...........................................................
4.4. Wniosek o wszczêcie egzekucji przez zarz¹d przymusowy.....
4.5. Oznaczenie sposobu egzekucji ................................................
4.6. Zajêcie przedsiêbiorstwa ........................................................
4.7. Ustanowienie zarz¹dcy............................................................
4.8. Egzekucja z wyodrêbnionej czêœci przedsiêbiorstwa ..............
4.9. Prowadzenie egzekucji z kilku czêœci przedsiêbiorstwa ..........
4.10. Odpowiedzialnoœæ odszkodowawcza zarz¹dcy i ma³¿onka
prowadz¹cego przedsiêbiorstwo .............................................
4.11. ¯¹danie zawieszenia egzekucji z czêœci maj¹tku ...................
4.12. Podsumowanie ......................................................................
Rozdzia³ 5. Prowadzenie zarz¹du przymusowego
przedsiêbiorstwa rodzinnego .....................................................
5.1. Uwagi wstêpne .......................................................................
5.2. Pojêcie zarz¹du .......................................................................
5.3. Regulacje ustawowe ...............................................................
33
35
36
36
37
39
41
48
55
59
61
64
66
66
67
72
78
81
83
84
88
91
92
92
94
97
97
98
99
Spis treœci
VII
5.4. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy a pozbawienie
zarz¹du ma³¿onka na podstawie art. 40 KRO ..........................
104
5.5. Zarz¹d przymusowy a przemijaj¹ca przeszkoda
w zarz¹dzie maj¹tkiem wspólnym jednego z ma³¿onków .......
105
5.6. Zarz¹d przymusowy przedsiêbiorstwem wchodz¹cym
w sk³ad maj¹tku wspólnego ma³¿onków .................................
106
5.7. Zarz¹d przymusowy przedsiêbiorstwem wchodz¹cym
w sk³ad maj¹tków osobistych ma³¿onków ..............................
5.8. Zarz¹d przymusowy czêœci¹ przedsiêbiorstwa .......................
5.9. Zarz¹d przymusowy przedsiêbiorstwa prowadzonego
112
113
w formie spó³ki osobowej .......................................................
114
5.10. Zarz¹d przymusowy przedsiêbiorstwem prowadzonym
w formie spó³ki kapita³owej ..................................................
116
5.11. Zarz¹d a korzystanie z przedmiotów
maj¹tkowych wchodz¹cych w sk³ad przedsiêbiorstwa
stanowi¹cego sk³adnik maj¹tku wspólnego ma³¿onków......
116
5.12. Dopuszczalnoœæ zbywania w trakcie zarz¹du praw
spó³kowych, udzia³ów i akcji ..................................................
118
5.13. Przesuniêcia sk³adników miêdzy maj¹tkami ma³¿onków
w trakcie trwania zarz¹du przymusowego .............................
119
5.14. Umowny ustrój maj¹tkowy a zarz¹d przymusowy
przedsiêbiorstwem ..................................................................
5.15. Œrodki obrony przys³uguj¹ce ma³¿onkowi d³u¿nika ..............
5.16. Podsumowanie ......................................................................
Rozdzia³ 6. Ochrona ma³¿onka d³u¿nika po wszczêciu
egzekucji przez zarz¹d przymusowy .........................................
6.1. Uwagi wstêpne .......................................................................
6.2. Prawo odmowy wyjaœnieñ ......................................................
6.3. Skarga na czynnoœci komornika ..............................................
6.4. Wniosek o umorzenie egzekucji (art. 825 pkt 3 KPC) .............
6.5. Obrona merytoryczna ma³¿onka d³u¿nika ...............................
6.6. Zawieszenie egzekucji z czêœci maj¹tku (art. 799 § 2 KPC).....
6.7. ¯¹danie wstrzymania czynnoœci zarz¹dcy ...............................
6.8. Wniosek o wy³¹czenie rzeczy spod zajêcia .............................
6.9. Podsumowanie .......................................................................
Rozdzia³ 7. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy
przedsiêbiorstwa rodzinnego a inne sposoby egzekucji
œwiadczeñ pieniê¿nych ................................................................
7.1. Uwagi wstêpne ........................................................................
7.2. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy a egzekucja ze
120
122
122
124
124
124
125
128
129
134
135
136
137
139
139
sk³adników wchodz¹cych w sk³ad przedsiêbiorstwa ..............
140
7.3. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy a egzekucja
z rachunków bankowych ma³¿onków .....................................
145
VIII
Spis treœci
7.4. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy a egzekucja
z wynagrodzenia za pracê ma³¿onka d³u¿nika ........................
147
7.5. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy a egzekucja
z innych praw maj¹tkowych ma³¿onków ................................
7.6. Podsumowanie ........................................................................
Rozdzia³ 8. Podzia³ sumy uzyskanej z egzekucji ..........................
8.1. Uwagi ogólne ..........................................................................
8.1. Przepisy ogólne o podziale sumy uzyskanej z egzekucji
oraz przepisy o podziale sumy uzyskanej z egzekucji
z nieruchomoœci ......................................................................
8.3. Podzia³ sumy uzyskanej z egzekucji przez zarz¹d
przymusowy przedsiêbiorstwa ...............................................
8.4. Podsumowanie .......................................................................
148
150
152
152
152
155
156
Rozdzia³ 9. Egzekucja przez zarz¹d przymusowy a ustanie
157
wspólnoœci maj¹tkowej ma³¿onków...........................................
9.1. Uwagi wstêpne ........................................................................
157
9.2. Przyczyny i skutki ustania wspólnoœci maj¹tkowej ma³¿onków 158
9.3. Ustanie wspólnoœci przed wszczêciem egzekucji przez
zarz¹d przymusowy ................................................................
160
9.4. Ustanie wspólnoœci po wszczêciu egzekucji przez zarz¹d
przymusowy ...........................................................................
161
9.5. Zarz¹d przymusowy po dokonaniu podzia³u maj¹tku
wspólnego ma³¿onków ...........................................................
9.6. Podsumowanie .......................................................................
162
164
Rozdzia³ 10. Postulaty de lege ferenda dotycz¹ce zarz¹du
przymusowego nad przedsiêbiorstwem rodzinnym .................
Wnioski koñcowe ............................................................................
165
173
Czêœæ II. Teksty aktów prawnych
1. Kodeks postêpowania cywilnego (wyci¹g) .....................................
2. Kodeks rodzinny i opiekuñczy (wyci¹g) .........................................
Propozycje przepisów zwi¹zkowych ..............................................
Indeks rzeczowy ...............................................................................
181
189
198
203
Wykaz skrótów
1. ród³a prawa
Wykaz skrótów
Wykaz skrótów
KC . . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16,
KH . . . . . . . . . . . . .
poz. 93 ze zm.)
rozporz¹dzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.6.1934 r.
– Kodeks handlowy (Dz.U. Nr 57, poz. 502 ze zm.)
KK . . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88,
poz. 553 ze zm.)
KP . . . . . . . . . . . . . ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U.
z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.)
KPC . . . . . . . . . . . . ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postêpowania cywil-
KPC z 1930 r.
nego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)
. . . . Kodeks postêpowania cywilnego powsta³y z po³¹czenia
rozporz¹dzeñ Prezydenta Rzeczypospolitej z 29.11.1930 r.
(Dz.U. Nr 83, poz. 651) i z 27.10.1932 r. (Dz.U. Nr 93,
poz. 803), og³oszonych jako tekst jednolity w obwieszcze-
niu Ministra Sprawiedliwoœci z 25.8.1950 r. (Dz.U. Nr 43,
poz. 934 ze zm.)
KRO. . . . . . . . . . . . ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuñczy
(Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.)
KSH . . . . . . . . . . . . ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spó³ek handlowych
(Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.)
PrBank . . . . . . . . . . ustawa z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U.
z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.)
PrUpN . . . . . . . . . . ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upad³oœciowe i napraw-
cze (Dz.U. Nr 60, poz. 535 ze zm.)
SwobDzia³GospU . ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie dzia³alnoœci gospo-
darczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.)
2. Organy orzekaj¹ce
S. Apel. . . . . . . . . . S¹d Apelacyjny
SN . . . . . . . . . . . . . S¹d Najwy¿szy
X
Wykaz skrótów
3. Czasopisma
BSN . . . . . . . . . . . . Biuletyn S¹du Najwy¿szego
GP . . . . . . . . . . . . . Gazeta Prawna
GS . . . . . . . . . . . . . Gazeta S¹dowa
MoP . . . . . . . . . . . . Monitor Prawniczy
OSA . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹dów Apelacyjnych
OSNC. . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹du Najwy¿szego – Izba Cywilna
OSNCP . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹du Najwy¿szego – Izba Cywilna i Pracy
OSNPG . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹du Najwy¿szego – Biuletyn Prokuratu-
ry Generalnej
OSP . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹dów Polskich
OSPiKA . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹dów Polskich i Komisji Arbitra¿owych
Pal. . . . . . . . . . . . . . Palestra
PE. . . . . . . . . . . . . . Problemy Egzekucji
PiP . . . . . . . . . . . . . Pañstwo i Prawo
PPC . . . . . . . . . . . . Polski Proces Cywilny
PPE . . . . . . . . . . . . Przegl¹d Prawa Egzekucyjnego
PPH . . . . . . . . . . . . Przegl¹d Prawa Handlowego
Pr. Sp.
Prok. i Pr. . . . . . . . . Prokuratura i Prawo
PS. . . . . . . . . . . . . . Przegl¹d S¹dowy
Rej.. . . . . . . . . . . . . Rejent
RNP KUL . . . . . . . Roczniki Nauk Prawnych Katolickiego Uniwersytetu
. . . . . . . . . . Prawo Spó³ek
Lubelskiego
RPEiS. . . . . . . . . . . Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny
SP. . . . . . . . . . . . . . Studia Prawnicze
4. Inne skróty
n. . . . . . . . . . . . . . . nastêpny (a, e)
ust. . . . . . . . . . . . . . ustêp
ze zm.. . . . . . . . . . . ze zmianami
Literatura
Literatura
Literatura
Allerhand M., Kodeks postêpowania cywilnego. Postêpowanie zabezpie-
czaj¹ce i egzekucyjne, cz. II, Lwów 1932.
Armata M., Skarga na czynnoœci komornika, Sopot 1998.
Bartz A., Kolizja miêdzy egzekucj¹ z nieruchomoœci a egzekucj¹ przez
zarz¹d przymusowy, PPC 1938, Nr 16–18.
Bieniek G., Umowne ustroje maj¹tkowe, Rej. 2005, Nr 9.
Broniewicz W., Postêpowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1999.
Czachórski W., Zobowi¹zania – zarys wyk³adu, Warszawa 2004.
Czajka D., Zarz¹d przymusowy, GS 2000, Nr 4.
Czech B., [w:] Kodeks postêpowania cywilnego. Komentarz, t. I, wyd. 3,
Warszawa 2001.
Dalka S., Zarz¹d nieruchomoœci w czasie egzekucji z nieruchomoœci a egze-
kucja z po¿ytków i dochodów z nieruchomoœci przez zarz¹d przymusowy,
Zagadnienia z egzekucji s¹dowej w Polsce, Nr 1.
Dalka S., Rodziewicz J., Postêpowanie zabiezpieczaj¹ce i egzekucyjne. Ko-
mentarz, Gdañsk 1994.
Damasiewicz A., Komentarz do art. 10641 kodeksu postêpowania cywilnego,
LEX/el 2005.
Dyoniak A., Funkcjonowanie ustawowego ustroju maj¹tkowego w odniesie-
niu do rodzinnych zak³adów produkcyjnych, RPEiS 1985, Nr 1.
Dyoniak A., Odpowiedzialnoœæ maj¹tkowa ma³¿onków wobec osób trzecich,
Warszawa–Poznañ 1980.
Dyoniak A., Zasada ochrony rodziny a odpowiedzialnoœæ ma³¿onków za zo-
bowi¹zania, RPEiS 1977, z. 2.
Dyoniak A., Ustawowy ustrój maj¹tkowy ma³¿eñski, Ossolineum 1985.
Ereciñski T., Wprowadzenie, [w:] Kodeks postêpowania cywilnego, Warsza-
wa 2005.
Gniewek E., [w:] System Prawa Prywatnego, t. III, Prawo rzeczowe, pod red.
T. Dybowskiego, Warszawa 2003.
Gniewek E., Prawo rzeczowe, Poznañ–Kluczbork 1996.
Golat R., Ochrona ma³¿onka przed egzekucj¹ z maj¹tku wspólnego, GP
2001, Nr 23.
Gudowski J., [w:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Ksiêga trzecia – zobo-
wi¹zania, t. II, Warszawa 2005.
XII
Literatura
Gudowski J., [w:] Komentarz do kodeksu postêpowania cywilnego. Czêœæ
pierwsza – postêpowanie rozpoznawcze, t. II, Warszawa 2004.
Ignatowicz J., Nazar M., Prawo rodzinne, Warszawa 2005.
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2003.
Jacyszyn J., Zarz¹d przymusowy nad przedsiêbiorstwem d³u¿nika, GS 1998,
Nr 2.
Jagie³a J., [w:] Kodeks postêpowania cywilnego. Komentarz, t. II, Warsza-
wa 2000.
Jankowski J., Nowelizacja Kodeksu postêpowania cywilnego, cz. III. Postê-
powanie egzekucyjne, MoP 2004, Nr 22.
Jankowski J., Nowelizacja KPC wprowadzona w 2005 r., Warszawa 2005.
Jankowski J., Przebieg postêpowania egzekucyjnego, upad³oœciowego i uk³a-
dowego. Struktura postêpowañ w ujêciu dynamicznym, Kraków 1999.
Jarocka A., Pietrzak J., Sachajko M., Analiza porównawcza instytucji nad-
i zarz¹dcy przymusowego
zorcy s¹dowego, syndyka masy upad³oœci
przedsiêbiorstwa, Pr. Sp. 2005, Nr 10.
Jêdrejek G., [w:] G. Jêdrejek, P. Pogonowski, Dzia³alnoœæ gospodarcza
ma³¿onków, Warszawa 2002.
Jêdrejek G., Postulaty de lege ferenda dotycz¹ce odpowiedzialnoœci ma³¿on-
ków maj¹tkiem wspólnym za zobowi¹zanie zaci¹gniête przez jednego
ma³¿onka, Zeszyty Naukowe WSHiP im. R. £azarskiego 2003, z. 7.
Jêdrejek G., Problem dopuszczalnoœci powstania spó³ki cywilnej miêdzy
ma³¿onkami, SP 1998, z. 3.
Jêdrejek G., Przynale¿noœæ przedsiêbiorstwa rodzinnego do maj¹tku spó³ki
cywilnej lub maj¹tków ma³¿onków, RNP KUL 1999, t. IX, z. 1.
Jêdrejek G., Spó³ka cywilna miêdzy ma³¿onkami, Warszawa 2003.
Jêdrejek G., Spó³ki cywilne z udzia³em ma³¿onków a sytuacja prawna ich
wierzycieli osobistych, RNP KUL 1998, t. VIII.
Jêdrzejewska A., Dzia³alnoœæ gospodarcza a koniecznoœæ reformy zasad od-
powiedzialnoœci ma³¿onków maj¹tkiem wspólnym, PS 1995, Nr 4.
Jêdrzejewska M., [w:] Komentarz do kodeksu postêpowania cywilnego.
Czêœæ pierwsza – postêpowanie rozpoznawcze, t. I, Warszawa 2004.
Jod³owski J., Recenzja pracy E. Wengerka „S¹dowe postêpowanie egzeku-
cyjne w sprawach cywilnych”, Warszawa 1970, PiP 1971, Nr 10.
Jod³owski J., Zarz¹d przymusowy nieruchomoœci a uprawnienia materialne
osób trzecich, PPC 1935, Nr 17–18.
Kawa³ko A., Witczak H., Prawo cywilne czêœæ ogólna, Warszawa 2006.
Kidyba A., Prawo handlowe, Warszawa 2005.
Koper I., Zmiany ma³¿eñskiego prawa maj¹tkowego (uwagi na tle usta-
wy zmieniaj¹cej Kodeks rodzinny i opiekuñczy z 17 czerwca 2004 r.),
[w:] Ars et usus. Ksiêga pami¹tkowa ku czci Sêdziego Stanis³awa Rudnic-
kiego, Warszawa 2005.
Korzonek J., Postêpowanie egzekucyjne i zabezpieczaj¹ce, Kraków 1934.
Literatura
XIII
Kosikowski C., Pojêcie dzia³alnoœci gospodarczej, [w:] W krêgu teoretycz-
nych i praktycznych aspektów prawoznawstwa, Ksiêga Jubileuszowa Pro-
fesora Bronis³awa Ziemianina, Szczecin 2005.
Kowalkowski R., Zarz¹d zajêt¹ nieruchomoœci¹, Zagadnienia egzekucji s¹do-
wej w Polsce, Nr II.
Kowalkowski R., Longa-Bieszki H., Szczurek Z., Egzekucja z nieruchomoœci,
t. I, Sopot 1996.
Kowalski W., Odpowiedzialnoœæ ma³¿onka d³u¿nika i nadanie klauzuli wy-
konalnoœci na podstawie art. 787 k.p.c., PPE 2004, Nr 10–12.
Kozik S., [w:] Kodeks postêpowania cywilnego. Postêpowanie zabezpie-
czaj¹ce i egzekucyjne. Komentarz, pod kierunkiem Z. Szczurka, Sopot
2005.
Krajewski J., Procesowa ochrona praw ma³¿onka przed egzekucj¹ prowa-
dzon¹ przeciw jego wspó³ma³¿onkowi, Ksiêga pami¹tkowa prof. dra Ka-
mila Stefki, Wroc³aw 1967.
Krakowiak M., Zakres przedmiotowy egzekucji przez zarz¹d przymusowy,
PS 2006, Nr 1.
Kruszelnicki F., Zarys systemu polskiego prawa egzekucyjnego i zabezpie-
czaj¹cego, Warszawa 1934.
Lutkiewicz-Ruciñska A., Odpowiedzialnoœæ maj¹tkiem wspólnym za zobo-
wi¹zania cywilnoprawne wspó³ma³¿onka, Bydgoszcz–Gdañsk 2003.
Marcewicz O., [w:] Kodeks postêpowania cywilnego. Praktyczny Komen-
tarz, Kraków 2005.
Marciniak A., Ograniczenie egzekucji s¹dowej, £ódŸ 1986.
Marciniak A., Postêpowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa
2005.
M¹drzak H., Przymusowe zaspokojenie wierzyciela z tytu³u d³ugu jednego
z ma³¿onków, Warszawa 1977.
Muliñski M., Postêpowanie o nadanie klauzuli wykonalnoœci krajowemu
tytu³owi egzekucyjnemu, Warszawa 2005.
Pietrzykowski J., [w:] Kodeks rodzinny i opiekuñczy z komentarzem, War-
szawa 2003.
Pogonowski P., [w:] G. Jêdrejek, P. Pogonowski, Dzia³alnoœæ gospodarcza
ma³¿onków, Warszawa 2002.
Pogonowski P., Realizacja prawa do s¹du w postêpowaniu cywilnym, War-
szawa 2005.
Policzkiewicz Z., Dopuszczalnoœæ spó³ki cywilnej miêdzy ma³¿onkami, [w:] Pro-
blemy kodyfikacji prawa cywilnego (studia i rozprawy). Ksiêga pami¹t-
kowa ku czci Profesora Zbigniewa Radwañskiego, Poznañ 1990.
Pyzio³ W., Szumañski A., Weiss I., Prawo spó³ek, Bydgoszcz–Kraków 2005.
Radwañski Z., Prawo cywilne – czêœæ ogólna, Warszawa 2005.
Sk¹pski M., Podstawowe problemy stosunku pracy miêdzy ma³¿onkami,
RPEiS 2000, z. 1.
XIV
Literatura
Sorysz M., Ma³¿onek d³u¿nika w postêpowaniu egzekucyjnym w œwietle no-
welizacji KPC z 2004 r. – wybrane zaganienia, MoP 2005, Nr 2.
Sorysz M., Nowy system zaskar¿enia w postêpowaniu egzekucyjnym
w œwietle nowelizacji KPC z 2.7.2004 r., MoP 2005, Nr. 2.
Smyczyñski T., Prawo rodzinne i opiekuñcze, Warszawa 2005.
Smyczyñski T., Reforma ma³¿eñskiego prawa maj¹tkowego, MoP 2004, Nr 18.
Stojek-Siwiñska M., [w:] Prawo pracy 2005, seria meritum, Warszawa 2005.
Strzebiñczyk J., Nowelizacja przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuñczego
w zakresie ma³¿eñskiego prawa maj¹tkowego (cz. I), Rej. 2004, Nr 8.
Sychowicz M., [w:] Kodeks rodzinny i opiekuñczy. Komentarz, pod red.
K. Piaseckiego, Warszawa 2006.
Szajkowski A., Tarska M., Prawo spó³ek handlowych, Warszawa 2005.
Szczurek Z., [w:] Kodeks postêpowania cywilnego. Postêpowanie zabezpie-
czaj¹ce i egzekucyjne. Komentarz, Sopot 2005.
Œwieboda Z., Egzekucja przeciwko Skarbowi Pañstwa oraz podmiotom go-
spodarczym (art. 1060–1062 k.p.c.), PS 1994, Nr 9.
Œwieboda Z., Komentarz do kodeksu postêpowania cywilnego. Postêpowa-
nie zabezpieczaj¹ce i egzekucyjne, Warszawa 2004.
Œwieczkowski J., [w:] Kodeks postêpowania cywilnego. Postêpowanie za-
bezpieczaj¹ce i egzekucyjne. Komentarz, pod red. Z. Szczurka, Sopot
2005.
Œwieczkowski J., Egzekucja z dochodów z dzia³alnoœci gospodarczej przez
ustanowienie zarz¹du nad przedsiêbiorstwem (wed³ug art. 1062 k.p.c.),
Problemy egzekucji 1999, z. 3.
Œwieczkowski J., Instytucja zarz¹du w polskiej procedurze cywilnej, Sopot
2002.
Telenga P., [w:] Kodeks postêpowania cywilnego. Praktyczny komentarz,
Kraków 2005.
Uliasz M., Kodeks postêpowania cywilnego. Komentarz do nowelizacji,
Warszawa 2005.
Wengerek E., OdpowiedzialnoϾ wierzyciela w egzekucji, PiP 1963, Nr 1.
Wengerek E., Postêpowanie zabezpieczaj¹ce i egzekucyjne, Warszawa 1972.
Wengerek E., S¹dowe postêpowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych,
Warszawa 1978.
Wid³o J., Pojêcie predsiêbiorstwa, PPH 1997, Nr 7.
Wiœniewski T., Egzekucja z udzia³u w spó³ce z ograniczon¹ odpowiedzialno-
œci¹, Warszawa–Zielona Góra 1994.
W³odyka S., [w:] Prawo umów handlowych, pod red. S. W³odyki, Warszawa
2006.
Zedler F., Dochodzenie roszczeñ maj¹tkowych od ma³¿onków, Warszawa
1976.
Zedler F., Postêpowanie zabezpieczaj¹ce i egzekucyjne. Komentarz, t. IV,
Toruñ 1995.
Literatura
XV
Zedler F., Powództwo o zwolnienie od egzekucji, Warszawa 1973.
Zieliñski A., Glosa do postanowienia S¹du Apelacyjnego w Gdañsku z dnia
1 paŸdziernika 1991 r., I Acz 253/91, OSA 1992, Nr 6.
Zieliñski A., Postêpowanie cywilne. Kompendium, Warszawa 2006, s. 321.
Zieliñski A., Postêpowanie o podzia³ maj¹tku wspólnego po ustaniu wspól-
noœci maj¹tkowej ma³¿eñskiej, Warszawa 1992.
Zieliñski A., Prawo rodzinne i opiekuñcze, Warszawa 2000.
Zieliñski A., Zarz¹d maj¹tkiem wspólnym ma³¿onków (wybrane zagadnie-
nia), Pal. 1994, Nr 9–10.
Wprowadzenie
1. Temat i cele opracowania
Wprowadzenie
1. Temat i cele opracowania
W ostatnim czasie mia³a miejsce nowelizacja ustawy z 25.2.1964 r.
– Kodeks rodzinny i opiekuñczy, dokonana ustaw¹ z 17.6.2004 r.
o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuñczy oraz niektórych
innych ustaw, jak i nowelizacja ustawy z 17.11.1964 r. – Kodeks
postêpowania cywilnego, dokonana ustaw¹ z 2.7.2004 r. o zmianie
ustawy Kodeks postêpowania cywilnego oraz niektórych innych
ustaw wprowadzaj¹ca zmiany w postêpowaniu egzekucyjnym, w tym
poprzez kompleksowe uregulowanie egzekucji przez zarz¹d przy-
musowy przedsiêbiorstwa lub gospodarstwa rolnego. Nowelizacja
KRO mia³a na celu dostosowanie przepisów reguluj¹cych stosunki
maj¹tkowe ma³¿onków do potrzeb gospodarki rynkowej. Okaza³o
siê bowiem, ¿e ustrój wspólnoœci ustawowej zawiera, zw³aszcza
w zakresie odpowiedzialnoœci maj¹tkiem wspólnym za d³ugi jak
i zarz¹du tym maj¹tkiem, rozwi¹zania utrudniaj¹ce prowadzenie
dzia³alnoœci gospodarczej. Wprowadzone zmiany maj¹ na celu
znaczne ograniczenie tych trudnoœci.
Zdecydowana wiêkszoœæ przedsiêbiorstw mo¿e byæ okreœlona
mianem przedsiêbiorstw rodzinnych. Celem niniejszej pracy jest,
po pierwsze, ukazanie mo¿liwoœci wykorzystania egzekucji przez
zarz¹d przymusowy w przypadku przedsiêbiorstw rodzinnych,
a po drugie, ocena wprowadzonych regulacji, a w konsekwencji
sformu³owanie postulatów de lege ferenda. Prawo jest systemem
naczyñ po³¹czonych. Dlatego te¿ zbadano, czy pomiêdzy noweli-
zacj¹ KRO a nowelizacj¹ KPC nie istniej¹ sprzecznoœci. Ich
wyst¹pienie z ca³¹ pewnoœci¹ wp³ynê³oby negatywnie na rozpo-
wszechnienie oraz skutecznoœæ egzekucji przez zarz¹d przymuso-
wy przedsiêbiorstw rodzinnych.
XVIII
Wprowadzenie
Wydaje siê, ¿e istniej¹ dwa Ÿród³a problemów zwi¹zanych ze
stosowaniem przepisów reguluj¹cych egzekucjê przez zarz¹d
przymusowy przedsiêbiorstwa lub gospodarstwa rolnego. Po
pierwsze, ustawodawca odwo³a³ siê do „odpowiedniego” stosowa-
nia przepisów o zarz¹dzie w toku egzekucji z nieruchomoœci
(art. 931 i n. KPC). Celem takiego zarz¹du nie jest jednak genero-
wanie dochodów, a jedynie przygotowanie nieruchomoœci do
sprzeda¿y. Istniej¹ ró¿nice pomiêdzy regulacj¹ zawart¹ w art. 931
i n. KPC a regulacj¹ umieszczon¹ w KPC z 1930 r., która jako sa-
modzielny sposób egzekucji wprowadzi³a egzekucjê z po¿ytków
i dochodów z nieruchomoœci przez zarz¹d przymusowy. Gdyby
taki sposób egzekucji by³ uregulowany w obecnie obowi¹zuj¹cym
KPC, odwo³anie siê do tej regulacji nie budzi³oby wiêkszych
w¹tpliwoœci. Po drugie, ma miejsce, jak ju¿ sygnalizowano, roz-
bie¿noœæ pomiêdzy regulacj¹ stosunków maj¹tkowych ma³¿on-
ków zawart¹ w KRO, a przepisami dotycz¹cymi egzekucji przez
zarz¹d przymusowy zawartymi w KPC. Brak „dopasowania” obu
regulacji widoczny bêdzie najlepiej w przypadku objêcia zarz¹dem
przymusowym przedsiêbiorstwa wchodz¹cego w sk³ad maj¹tku
wspólnego ma³¿onków.
W tytule pracy zastosowano termin „przedsiêbiorstwo rodzin-
ne”, który nie wystêpuje w jêzyku prawnym. Mo¿na stwierdziæ, ¿e
przedmiotem naszego zainteresowania s¹ przedsiêbiorstwa prowa-
dzone przez jednego lub te¿ oboje ma³¿onków. Dlatego te¿ w tytule
móg³by byæ zastosowany termin „przedsiêbiorstwo ma³¿onków”.
W¹tpliwoœci dotycz¹ce kwestii terminologicznych nie wp³ywaj¹
jednak na istotê problemu, któr¹ stanowi „kolizja” pomiêdzy przepi-
sami KRO reguluj¹cymi stosunki maj¹tkowe ma³¿onków, a przepi-
sami KPC reguluj¹cymi egzekucjê przez zarz¹d przymusowy.
Tytu³ pracy odnosi siê do przedsiêbiorstw. Jest jednak oczywiste,
¿e poczynione uwagi odnosz¹ siê tak¿e w znacznej mierze do egze-
kucji przymusowej, której przedmiotem s¹ gospodarstwa rodzinne.
Ograniczenie rozwa¿añ do przedsiêbiorstw prowadz¹cych dzia³al-
noœæ gospodarcz¹ podyktowane jest, po pierwsze, szerszym wyko-
rzystaniem tego sposobu egzekucji ni¿ w przypadku gospodarstw
rolnych, a po drugie, wzglêdami jêzykowymi, czyli chêci¹ unikniê-
cia powtarzania terminu „gospodarstwo rolne”.
3. Uwagi metodologiczne
XIX
2. Literatura i orzecznictwo
Omawiane zagadnienie nie spotka³o siê z zainteresowaniem tak
2. Literatura i orzecznictwo
doktryny, jak i orzecznictwa. Stan taki wynika z faktu, ¿e egzeku-
cja przez zarz¹d przymusowy przedsiêbiorstwa, jako samodzielny
i kompleksowo uregulowany sposób egzekucji, pojawi³a siê w pol-
skim systemie prawa dopiero dziêki nowelizacji KPC z 2.7.2004 r.
Szczególnie cenne jest odwo³anie siê do przedwojennych komen-
tarzy do KPC autorstwa M. Allerhanda, J. Korzonka, F. Kruszel-
nickiego, w których du¿o miejsca poœwiêcono egzekucji z po¿yt-
ków i dochodów z nieruchomoœci przez zarz¹d przymusowy.
W pracy wykorzystane zosta³y opracowania dotycz¹ce stosun-
ków maj¹tkowych ma³¿onków, zw³aszcza te, które uwzglêdniaj¹
nowelizacjê KRO z 17.6.2004 r.
3. Uwagi metodologiczne
Omawiany problem le¿y na styku ró¿nych dzia³ów prawa cy-
3. Uwagi metodologiczne
wilnego. Z koniecznoœci pominiête zosta³y wszystkie kwestie bu-
dz¹ce w¹tpliwoœci w doktrynie, które dotycz¹ zagadnieñ poru-
szonych w opracowaniu, niewywieraj¹cych jednak zasadniczego
wp³ywu na sam przebieg egzekucji przez zarz¹d przymusowy. Na
przyk³ad mo¿na wymieniæ rozwa¿ania dotycz¹ce prawa do przed-
siêbiorstwa. Niektóre dyskusyjne zagadnienia, niemaj¹ce zasad-
niczego znaczenia dla toku opracowania, zosta³y jedynie zasyg-
nalizowane. Tytu³em przyk³adu mo¿na np. wymieniæ dyskusjê co
do charakteru prawnego odpowiedzialnoœci ma³¿onka d³u¿nika za
d³ug wspó³ma³¿onka (art. 41 KRO) czy te¿ w¹tpliwoœci dotycz¹ce
postêpowania klauzulowego. W pracy dokonano analizy instytu-
cji postêpowania cywilnego czy te¿ prawa rodzinnego przede
wszystkim pod k¹tem zbadania zwi¹zku z egzekucj¹ przez zarz¹d
przymusowy przedsiêbiorstwa.
Rozwa¿ania dotycz¹ ustroju wspólnoœci maj¹tkowej, tak usta-
wowej jak i umownej. Zgodnie z art. 48 KRO, do ustanowionej
umow¹ wspólnoœci maj¹tkowej stosuje siê odpowiednio przepisy
o wspólnoœci ustawowej z zachowaniem przepisów art. 49–501
KRO. Nale¿y podkreœliæ, ¿e ustawodawca w przepisach regulu-
Pobierz darmowy fragment (pdf)