Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00051 006716 20284863 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Finansowanie zwrotne rozwoju miast ze środków UE - Inicjatywa JESSICA - ebook/pdf
Finansowanie zwrotne rozwoju miast ze środków UE - Inicjatywa JESSICA - ebook/pdf
Autor: , Liczba stron: 161
Wydawca: C. H. Beck Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-255-3935-1 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> prawo i podatki >> inne
Porównaj ceny (książka, ebook (-5%), audiobook).
Czytaj online.
Komentuj

Niniejsza publikacja przedstawia prawno-organizacyjne aspekty systemu wdrażania Inicjatywy Jessica (zarówno na szczeblu UE, krajowym, jak i regionalnym), procedurę ubiegania się o pożyczkę (kto może otrzymać finansowanie, na jakie typy projektów, jakiej wysokości, na jakich zasadach, przy jakich ograniczeniach) oraz prawne zabezpieczenia spłaty pożyczki udzielanej w ramach tej Inicjatywy. Poruszamy w niej również  zagadnienia dotyczące łączenia preferencyjnej pożyczki z kredytem komercyjnym czy innymi formami pomocy publicznej. Dodatkowo, zaprezentowane zostały przykładowe inwestycje realizowane z udziałem JESSICI.

W książce tej znajdą się m.in. następujące informacje:

  • Zasady funkcjonowania Inicjatywy JESSICA
  • Preferencyjne aspekty finansowania
  • Przedsiębiorcy i samorządy – kto może skorzystać?
  • Typy wspieranych inwestycji
  • Procedura ubiegania się o pożyczkę
  • Aspekty finansowe, podatkowe i prawne z perspektywy inwestorów prywatnych
Publikacja ta jest skierowana do spółek budowlanych, deweloperskich, inwestorów prywatnych (właściciele nieruchomości/kamienic), instytucji finansowych, private equity funds, spółek miejskich, spółek PKP, wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni, szkół wyższych, parków technologicznych, spółek komunalnych (gaz/ woda/ prąd); banki i ich odziały,  osób indywidualnych, które na przykład posiadają nieruchomość (starą kamienicę, działkę do rewitalizacji).  Zainteresowane powinny być również samorządy całej Polski (miasta i gminy miejskie) i ich jednostki organizacyjne (szpitale, instytucje kultury).
Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

pod redakcją Michała Gwizdy oraz Magdaleny Zawadzkiej Finansowanie zwrotne rozwoju miast ze środków UE – Inicjatywa JESSICA Warszawa 2012 Finansowanie zwrotne rozwoju miast ze środków UE 1. wydanie Stan prawny: kwiecień 2012 r. Autorzy: Michał Gwizda – rozdział II; IV; V; IX Aleksandra Kosonowska – rozdział VII Łukasz Kościjańczuk – rozdział II; III; IV; VIII Wojciech Kwiatkowski – rozdział I; III; V; VIII; IX Przemysław Loranc – rozdział II; III; VIII Paweł Toński – rozdział VI Magdalena Zawadzka – rozdział I; III; IV Redaktor prowadzący: Lesław Juszczyszyn i Mirosław Typek Projekt grafi czny okładki: Wojciech Augustynowicz Korekta: Bożena Hałuszczyńska © Wydawnictwo C.H. Beck 2012 Wydawnictwo C.H. Beck oraz fi rma Accreo Taxand sp. z o.o. nie ponoszą odpowiedzialności za zawarte w niej informacje. Opinie zawarte w niniejszej publikacji wyrażają osobisty punkt widzenia Autorów. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-208 Warszawa tel.: 22 31 12 222 faks: 22 33 77 601 www.beckinfobiznes.pl Skład i łamanie: PanDawer Druk: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-3934-4 ISBN e-book 978-83-255-3935-1 Spis treści Noty biograficzne ....................................................................................................................................................... Opis firmy ....................................................................................................................................................................... Recenzja Ministerstwa Rozwoju Regionalnego ........................................................................................... V X XI Wstęp ................................................................................................................................................................................ XIII 1. Fundusze UE – system dotacyjny vs. zwrotne instrumenty finansowe ...................................... 1.1. System dystrybucji funduszy unijnych w perspektywie finansowej 2007–2013 ................ 1.1.1. Dotacje ............................................................................................................................................... 1.1.2. Instrumenty zwrotne .................................................................................................................... 1.2. Inicjatywa JESSICA jako zapowiedź zmian w systemie dystrybucji środków unijnych ........ 2. Uregulowania prawne i dokumenty programowe dotyczące Inicjatywy JESSICA ............... 2.1. Inicjatywa JESSICA na szczeblu UE ....................................................................................................... 2.1.1. Regulacje ogólnowspólnotowe dotyczące funduszy strukturalnych ......................... 2.1.2. Regulacje ogólnowspólnotowe dotyczące pomocy publicznej ................................... 2.2. Inicjatywa JESSICA na szczeblu krajowym ........................................................................................ 2.2.1. Regulacje krajowe dotyczące funduszy strukturalnych ................................................... 2.2.2. Regulacje krajowe dotyczące pomocy publicznej ............................................................. 2.2.3. Inne regulacje – przykłady .......................................................................................................... 2.3. Inicjatywa JESSICA na szczeblu regionalnym i lokalnym ............................................................ 2.4. Wdrażanie Inicjatywy JESSICA ............................................................................................................... 3. System oraz stan wdrażania Inicjatywy JESSICA w UE i Polsce ...................................................... 3.1. Schemat wdrażania Inicjatywy JESSICA w UE .................................................................................. 3.1.1. Etapy implementacji Inicjatywy JESSICA ............................................................................... 3.1.2. Studia ewaluacyjne a wdrażanie Inicjatywy JESSICA ....................................................... 3.1.3. Ogólnowspólnotowe wytyczne ................................................................................................ 3.2. Fundusze rozwoju obszarów miejskich: procedury wyboru, rola, zadania .......................... 3.2.1. Rola FROM ......................................................................................................................................... 3.3. Obszary miejskie – potencjał regionów Polski do wdrażania Inicjatywy JESSICA ............. 3.3.1. Rewitalizacja obszarów miejskich ............................................................................................ 3.4. Stan wdrażania Inicjatywy JESSICA w Polsce ................................................................................... 3.4.1. Stan przygotowania poszczególnych regionów w Polsce ............................................... 4. Wpływ inicjatywy JESSICA na rozwój polskich miast .......................................................................... 4.1. Szerszy dostęp do instrumentów finansowych ............................................................................... 4.1.1. Rodzaje wspieranych projektów ............................................................................................... 4.1.2. Swobodny dobór projektów ...................................................................................................... 4.1.3. Charakter zwrotny Inicjatywy JESSICA ................................................................................... 4.2. Rodzaje beneficjentów ............................................................................................................................. 1 1 2 4 8 13 14 14 20 23 23 25 27 27 28 33 33 37 39 40 44 45 48 50 52 55 61 61 62 64 66 71 IIIIII Spis treści 4.3. Partnerstwo publiczno-prywatne w Inicjatywie JESSICA ............................................................ 4.4. Wydatki kwalifikowane ............................................................................................................................ 4.5. Fundusze rozwoju obszarów miejskich wybrane w Polsce: oferta, warunki finansowe, ogłoszone konkursy ............................................................................................................ 4.6. Wysokość pomocy publicznej ............................................................................................................... 4.7. Korzyści dla miast ...................................................................................................................................... 4.7.1. Wdrożenie Inicjatywy JESSICA daje przewagę .................................................................... 5. Procedura ubiegania się o pożyczkę i wybrane aspekty realizacji projektu ........................... 5.1. Nabory wniosków ....................................................................................................................................... 5.1.1. Dokumentacja aplikacyjna ......................................................................................................... 5.1.2. Etapy składania wniosku ............................................................................................................. 5.2. Procedura oceny wniosków .................................................................................................................... 5.3. Wypłata pożyczki i rozliczenie projektu ............................................................................................. 5.3.1. Uruchomienie pożyczki ............................................................................................................... 5.3.2. Elementy umowy inwestycyjnej ............................................................................................... 5.3.3. Wykluczenie z ubiegania się o środki publiczne ................................................................. 6. Aspekty finansowo-podatkowe z perspektywy inwestora .............................................................. 6.1. Utrzymanie projektu w regionie ........................................................................................................... 6.2. Zabezpieczenia ........................................................................................................................................... 6.3. Waluta ............................................................................................................................................................. 6.4. Rozpoczęcie inwestycji ............................................................................................................................. 7. Prawne zabezpieczenia spłaty pożyczki udzielanej w ramach Inicjatywy JESSICA ............. 7.1. Uwagi ogólne ............................................................................................................................................... 7.2. Hipoteka ........................................................................................................................................................ 7.2.1. Zasady ustanawiania hipoteki .................................................................................................. 7.2.2. Koszty ustanowienia hipoteki ................................................................................................... 7.2.3. Zasady oraz koszty wykreślenia hipoteki .............................................................................. 7.3. Zastaw ............................................................................................................................................................. 7.4. Przeniesienie (cesja) wierzytelności .................................................................................................... 7.5. Kaucja (przeniesienie środków pieniężnych na zabezpieczenie wierzytelności FROM) ................................................................................................................................ 7.6. Gwarancja bankowa .................................................................................................................................. 7.7. Poręczenie ..................................................................................................................................................... 7.8. Weksel in blanco ......................................................................................................................................... 8. Przykładowe projekty ........................................................................................................................................ 8.1. Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych w centrum Leszna poprzez budowę Galerii Goplana (woj. wielkopolskie) .................................................................................. 8.2. Inkubator przedsiębiorczości w Poznaniu – utworzenie instytucji wspierającej otoczenie biznesu ...................................................................................................................................... 8.3. Budowa centrum biurowego Podwale w Poznaniu – rewitalizacja obszaru zdegradowanego ....................................................................................................................................... 8.4. Budowa Galerii w Międzyzdrojach – budynek usługowy z punktem ratownictwa i punktem doradczo-szkoleniowym .................................................................................................... 8.5. Stworzenie centrum kulturalnego poprzez rekonstrukcję i rozbudowę starego poprzemysłowego budynku biurowo-warsztatowego ................................................................ 8.6. Rewitalizacja historycznego budynku (obecnie liceum) ............................................................. 9. Inicjatywa JESSICA – kierunki zmian ........................................................................................................... IV 73 77 79 82 85 85 91 91 93 97 106 108 108 109 112 115 120 123 124 125 127 127 129 129 130 130 131 132 133 134 135 135 137 137 139 140 140 141 141 143 Noty biograficzne Michał Gwizda Partner Accreo Taxand, szef Działu Doradztwa Europej- skiego Michał ma szerokie doświadczenie w zakresie negocjacji pa- kietów pomocy publicznej dla przedsiębiorców oraz zagad- nień związanych z ubieganiem się o środki finansowe na reali- zację nowych inwestycji związanych z ochroną środowiska. Pracował dla największych bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce. Był zaanga- żowany w pierwszy w Europie projekt, który uzyskał pożyczkę w ramach Inicjatywy JESSICA. inwestycji, badań i  rozwoju, Michał zajmuje się doradztwem związanym z pomocą publiczną od 2002 r. Zdobywał do- świadczenie praktyczne w Ministerstwie Finansów oraz w Ernst Young. Obecnie pełni funkcję Partnera odpowiedzialnego za Dział Doradztwa Europejskiego Accreo Taxand. Zespół przez niego prowadzony został dwukrotnie (w latach 2009 i 2010) uznany za naj- skuteczniejszy w Polsce w pozyskiwaniu dotacji unijnych przez miesięcznik „Forbes” i po- zyskał dla przedsiębiorców ponad 2 mld złotych dotacji ze środków europejskich. Jest absolwentem Szkoły Głównej Handlowej na kierunku Finanse i  Bankowość oraz ukończył kierunek Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych i Politycznych, sty- pendysta Uniwersytetu Johana Gutenberga w Moguncji. Michał brał udział w tworzeniu raportów, analiz i publikacji z zakresu pomocy publicz- nej i  funduszy europejskich, m.in. dla „The Economist”, „Harvard Business Review”, „Rzeczpospolitej”, „Gazety Wyborczej”, „Nowego Przemysłu”. Jest współautorem dwóch książek o pozyskiwaniu pomocy publicznej wydanych przez wydawnictwo C.H. Beck. Zasiada w radzie Fundacji Centrum Partnerstwa Publiczno-Prywatnego oraz jest wice- prezydentem Polsko-Rumuńskiej Izby Gospodarczej. V Noty biograficzne Paweł Toński Partner Accreo Taxand, szef Działu Real Estate, doradca podatkowy (nr 10091) Paweł zajmuje się doradztwem podatkowym od 1999 r. i zdo- bywał doświadczenie w takich firmach, jak Arthur Andersen i Ernst   Young. Jest absolwentem Szkoły Głównej Handlo- wej, w której specjalizował się w metodach ilościowych i de- mografii, m.in. prowadząc przez kilka lat zajęcia ze statystyki dla studentów. Od 2011 r. jest też współautorem i współwy- kładowcą programu dla studentów studiów magisterskich SGH: „Zarządzenie podatka- mi jako narzędzie budowania wartości firmy”. Doświadczenie Pawła obejmuje opracowywanie międzynarodowych oraz krajowych struktur inwestycji w nieruchomości oraz struktur własnościowych, w tym planowa- nie przepływów środków pieniężnych generowanych przez te inwestycje, ze szczegól- nym uwzględnieniem zwrotu zysków do ostatecznego inwestora. Paweł aktywnie uczestniczył w  kilkudziesięciu transakcjach dotyczących kupna-sprzedaży najwięk- szych obiektów komercyjnych w Polsce, w tym kilku z listy 10 najbardziej wartościo- wych transakcji 2011 r. Paweł jest autorem założeń modelu oraz koordynatorem corocznych badań opracowa- nych w ramach sieci Taxand określających obciążenia podatkowe nakładane na dewelo- perów i inwestorów w ponad 20 krajach świata. Magdalena Zawadzka Menedżer w Dziale Doradztwa Europejskiego Accreo Taxand Magdalena jest absolwentką Szkoły Głównej Handlowej na kierunku Finanse i bankowość oraz studiów podyplomowych „Przygotowanie i zarządzanie projektami PPP”. W Accreo Taxand pracuje od 2008 r. Zajmuje się zagadnienia- mi związanymi z pozyskiwaniem pomocy publicznej zarówno w formie grantów, zwolnienia z podatku CIT, jak i preferen- cyjnych pożyczek dla przedsiębiorstw, głównie na projekty inwestycyjne w sektorze pro- dukcyjnym, centrów usług wspólnych oraz w sektorze nieruchomości. Doradzała Galerii Goplana – pierwszemu w Europie projektowi, który otrzymał preferencyjną pożyczkę z Inicjatywy JESSICA (2010). VI Noty biograficzne Wcześniejsze doświadczenie zawodowe w sferze funduszy unijnych zdobywała w admi- nistracji państwowej (2003–2007). Posiada także doświadczenie w  zakresie finansów i rachunkowości. Jest autorką publikacji na temat funduszy strukturalnych m.in. dla „Gazety Prawnej” oraz magazynu „Fundusze Europejskie”. Współautorka publikacji „Fundusze unijne szansą rozwoju PPP w Polsce” wydanej w 2010 r. przez Ministerstwo Rozwoju Regional- nego oraz Centrum Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w Polsce. Aleksandra Kosonowska Radca prawny (nr wpisu WA-7317), Accreo Legal J. Affre, R. Czarnecki sp. k. Aleksandra jest absolwentką Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, który ukończyła z  wyróżnie- niem, oraz Centrum Prawa Angielskiego i Unijnego prowa- dzonego przez University of Cambridge. Odbyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w War- szawie. Pierwsze doświadczenie zawodowe zdobywała w kancelarii Sołtysiński Kawecki i Szlęzak oraz w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy. Od 2006 r. związana jest z Accreo Ta- xand, a od 2011 r. z Accreo Legal J. Affre, R. Czarnecki sp. k. Specjalizuje się w sprawach z zakresu prawa gospodarczego oraz handlowego związa- nych z obsługą przedsiębiorstw. Przygotowywała i opiniowała wiele rodzajów umów za- wieranych w toku działalności gospodarczej, w tym umów związanych z pozyskaniem finansowania bankowego. Posiada również doświadczenie w procesach restrukturyzacji spółek (połączeniach, przekształceniach oraz likwidacji spółek). Jest autorką licznych artykułów prasowych. Występowała również jako prelegentka na szkoleniach i konferencjach dotyczących zagadnień prawnych związanych z połączenia- mi i przekształceniami spółek. VII Noty biograficzne Łukasz Kościjańczuk Starszy konsultant w Dziale Doradztwa Europejskiego Accreo Taxand Łukasz w Accreo Taxand pracuje od marca 2009 r. Specjalizuje się w pozyskiwaniu pomocy publicznej w Polsce na realizację dużych projektów inwestycyjnych w  sektorze produkcyjnym, projektów badawczo-rozwojowych, projektów szkoleniowych, a także projektów z zakresu energetyki odnawialnej. Członek zespołu projektowego, który doradzał przy pozyskaniu finanso- wania z Inicjatywy JESSICA oraz podpisaniu umowy inwestycyjnej na realizację pierwsze- go w skali Europy projektu miejskiego. Posiada szerokie doświadczenie w rozliczaniu projektów inwestycyjnych współfinanso- wanych ze środków publicznych (POIG, POIiŚ, POKL). Absolwent Szkoły Głównej Handlowej na kierunku Finanse i rachunkowość (specjal- ność Finanse publiczne). Jest autorem artykułów o  tematyce związanej z  procesem pozyskiwania i  rozliczania wsparcia finansowego ze środków pomocy publicznej (w tym z zakresu instrumentów inżynierii finansowej) publikowanych na łamach „Pulsu Biznesu” oraz magazynu „Fun- dusze Europejskie”. Wojciech Kwiatkowski Starszy konsultant w Dziale Doradztwa Europejskiego Accreo Taxand Wojciech w  Accreo Taxand pracuje od lutego 2009 r. Spe- cjalizuje się w pozyskiwaniu pomocy publicznej dla przed- siębiorstw na realizację dużych projektów inwestycyjnych, projektów badawczo-rozwojowych, projektów typu BPO oraz projektów związanych z  branżą energetyczną, w  tym odnawialnymi źródłami energii. Członek zespołu projekto- wego, który doradzał przy pozyskaniu finansowania z Inicja- tywy JESSICA oraz podpisaniu umowy inwestycyjnej na realizację pierwszego w skali Europy projektu miejskiego. Ponadto ma duże doświadczenie w rozliczaniu projektów inwestycyjnych współfinanso- wanych ze środków publicznych w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Go- spodarka oraz Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. VIII Noty biograficzne Jest absolwentem Szkoły Głównej Handlowej w  Warszawie na kierunku Zarządzanie i  marketing (specjalność Zarządzanie strategiczne). W  czasie studiów zdobywał do- świadczenie zawodowe, pracując w Dziale Audytu w jednej z firm należących do tzw. Wielkiej Czwórki. Autor publikacji związanych z tematyką funduszy strukturalnych, m.in. dla magazynu „Fundusze Europejskie”. Przemysław Loranc Konsultant w Dziale Doradztwa Europejskiego Accreo Taxand Przemysław w  Accreo Taxand pracuje od października 2009  r. Specjalizuje się w  pozyskiwaniu pomocy publicznej dla inwestycji z  sektora energetycznego i  produkcyjnego, projektów typu BPO oraz B+R, a  także dla przedsięwzięć związanych z gospodarką odpadami. Posiada również znaczące doświadczenie w rozliczaniu pro- jektów współfinansowanych ze środków publicznych w  ra- mach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka oraz Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie na kierunku Finanse i rachun- kowość. Autor publikacji z  zakresu rozliczania otrzymanej pomocy publicznej dla dziennika „Rzeczpospolita”. Współautor raportu branżowego „Rynek B+R w  Polsce– wsparcie działalności badawczo-rozwojowej przedsiębiorstw”. IX Opis firmy Accreo Taxand jest firmą konsultingową oferującą usługi m.in. z zakresu doradztwa europejskiego, pomocy publicznej, doradztwa podatkowego i prawnego oraz business consulting (www.taxand.com). Accreo Taxand jest pierwszą na polskim rynku firmą doradczą niezależną od podmio- tów audytorskich, która ma globalny zasięg działania dzięki udziałowi w sieci Taxand, obejmującej 50 krajów świata. W Polsce firma działa od 2005 r. i ma mocną pozycję rynkową, co potwierdzają liczne nagrody i wyróżnienia. W latach 2009 i 2010 umiejętności i osiągnięcia doradców euro- pejskich znalazły uznanie w raporcie „Rynek usług doradczych w zakresie pozyskiwania dotacji unijnych, przygotowywanym przez miesięcznik „Forbes”. Accreo Taxand zajęło pierwsze miejsce w klasyfikacji generalnej rankingu, a także w kategorii „Dotacje dla dużych firm oraz „Dotacje na inwestycje . W latach 2010 i 2011 Zespół Doradztwa Po- datkowego Accreo Taxand otrzymał prestiżowy tytuł Transfer Pricing Firm of the Year przyznawany przez międzynarodowe wydawnictwo International Tax Review. W trakcie 6-letniej działalności na rynku doradczym Accreo Taxand pozyskało dla swo- ich klientów pomoc publiczną w wysokości ponad 2,2 mld złotych. W 2010 r. Accreo Taxand wszedł na rynek rumuński, gdzie świadczy usługi w zakresie doradztwa europejskiego, pomocy publicznej oraz business consulting. X Recenzja Ministerstwa Rozwoju Regionalnego Sukces interwencji Polityki Spójności w  Polsce w  latach 2007–2013 będzie widoczny jeszcze długo po zakończeniu tego okresu. Z całą pewnością przyczynią się do tego pro- jekty, których zadaniem jest zapewnienie stałego dostępu do kapitału zwrotnego. Duża świadomość roli instrumentów finansowych w polskiej gospodarce wśród uczest- ników systemu wdrażania funduszy strukturalnych spowodowała, że w ramach Progra- mów Operacyjnych Innowacyjna Gospodarka, Rozwój Polski Wschodniej, Kapitał Ludzki i 16 regionalnych programów operacyjnych, poza klasycznym dotacyjnym, ofe- rowane jest wsparcie w postaci pożyczek, także na rzecz rozwoju obszarów miejskich, gwarancji oraz wkładów kapitałowych. Instrumenty finansowe zyskały uznanie zarówno wśród beneficjentów, jak i ostatecznych odbiorców i od początku uruchomienia konkursów cieszą się niesłabnącym zaintereso- waniem. Nie oznacza to jednak, że zupełnie nowy instrument wsparcia, jakim są instru- menty finansowe, nie spotyka barier w procesie realizacji poszczególnych programów. Trudność stanowi nie tylko nowatorski – zwrotny charakter wsparcia, ale przede wszyst- kim duże zróżnicowanie w  samej formule funkcjonowania instrumentów inżynierii finansowej. Obecnie możemy wyróżnić 3 mechanizmy wsparcia zwrotnego: 1. 2. z wykorzystaniem zasad Inicjatywy JESSICA, z wykorzystaniem zasad Inicjatywy JEREMIE (w obu wspomnianych przypadkach implementacja inżynierii finansowej odbywa się z udziałem Holding Fund), poprzez wybór pośredników finansowych, bezpośrednio przez instytucję zarządza- jącą lub pośredniczącą, bez udziału Holding Fund. 3. Skomplikowany charakter instrumentu potwierdza fakt, że wybór Holding Fund może nastąpić w różnych trybach, wskazanych w art. 44 Rozporządzenia Ogólnego. Uwzględnienie różnorodnych podejść w  procesie budowy docelowo podobnej oferty produktowej w  postaci pożyczek i  gwarancji czy wejść kapitałowych, w  konkretnym systemie wdrażania programu operacyjnego, osadzonym w warunkach polskiego prawa – to zadanie trudne. Mimo wszystko, dostrzegając ryzyko stosowania nowych instru- mentów, ale przede wszystkim licząc na zwielokrotnione efekty ich działalności w obec- XI Recenzja Ministerstwa Rozwoju Regionalnego nej perspektywie finansowej, przeznaczona została alokacja ponad 1 mld euro w ramach programów krajowych i regionalnych. Ma ona postać pożyczek, gwarancji i wejść kapi- tałowych, z  wykorzystaniem Inicjatyw JESSICA, JEREMIE i  poprzez pośredników fi- nansowych wybranych bezpośrednio przez instytucje zarządzające lub pośredniczące. Biorąc pod uwagę docierające coraz częściej głosy różnych gremiów, debatujących nad kształtem Polityki Spójności po 2013 r., zarówno w KE w Brukseli, jak i w kraju, wydaje się, że instrumenty inżynierii finansowej, oferujące wsparcie o charakterze zwrotnym, będą odgrywały istotną rolę. Dlatego chyba nie jest najważniejsza formuła, na której opiera się system wsparcia, ale efekt końcowy – zwiększona efektywność środków prze- znaczonych na sektor MSP. Publikacja „Finansowanie rozwoju miast ze środków UE – Inicjatywa JESSICA” przybliża jeden z wymienionych tu, obecnie dostępnych produktów finansowania zwrotnego, adre- sowany do projektów realizujących politykę miejską. W publikacji zostały zawarte prak- tyczne informacje, które z całą pewnością zachęcą potencjalnych zainteresowanych do się- gnięcia po ten nowatorski produkt. Jestem przekonany, że dzięki coraz liczniejszym efektom wykorzystania formuły finansowania zwrotnego niniejsza publikacja, jedna z pierwszych, doczeka się kontynuacji pisanych piórem tych samych i innych autorów. Zachęcam Państwa do zapoznania się z tą książką i efektywnego wykorzystania instru- mentów zwrotnych do finansowania swoich projektów. Paweł Orłowski, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego XII Wstęp Nowe pozadotacyjne formy wspierania projektów z wykorzystaniem funduszy europej- skich budzą wiele wątpliwości i zastrzeżeń co do ich użyteczności i możliwości praktycz- nego zastosowania na szerszą skalę. Jednakże przykład Inicjatywy JESSICA pokazuje, że tego typu mechanizmy wsparcia mogą mieć bardzo szerokie zastosowanie i być równie atrakcyjne jak dotacje. Ważne jest, że ten nowy w Unii Europejskiej instrument wsparcia inwestycji został jako pierwszy uruchomiony w Polsce oraz że w Polsce została podpisana pierwsza umowa na preferencyjną pożyczkę w ramach Inicjatywy JESSICA dla miejskiego projektu rewitaliza- cyjnego. Tym projektem była rewitalizacja części poprzemysłowej Leszna w Wielkopolsce i plan budowy na jej terenie galerii handlowej, oraz zagospodarowania przestrzeni wspól- nych na plac miejski. Tego typu projekty współfinansowane przez Inicjatywę JESSICA nie mogły dotychczas liczyć na efektywne wsparcie z innych instrumentów dotacyjnych. Pro- blemem był fakt, iż były głównie realizowane przez podmioty prywatne, a co ważniejsze – były nastawione na zysk, co stanowiło barierę w pozyskaniu dotacji ze środków unijnych. Praktyczne poznanie mechanizmów Inicjatywy JESSICA umożliwia zrozumienie, dlacze- go warto znaczącą część funduszy europejskich przekazywać nie w formie dotacji, ale ni- skooprocentowanych pożyczek. Jest wiele atutów takiego postępowania. Podstawowy to ten, że pożyczek można znacząco więcej udzielić niż dotacji, a po ich spłacie fundusze po- nownie wrócą do regionów i będą mogły zostać wykorzystane na kolejne inwestycje miej- skie. Kolejną cechą tego mechanizmu jest nastawienie na projekty przynoszące dochód, co znacząco uzdrawia zasady przyznawania pomocy, w tym zwłaszcza na projekty samorzą- dowe. Poniosą tu porażkę przede wszystkim te inwestycje, do których trzeba będzie w przyszłości dopłacać z budżetu miasta. Tego typu podejście promuje przede wszystkim dobry biznesplan oraz rzetelnie uzasadnione założenia finansowe przedsięwzięcia. Nie będą tu miały szans projekty bez zabezpieczenia finansowego oraz doprecyzowanych źródeł dochodu. Takie podejście w przypadku dotacji wielokrotnie umożliwiłoby wery- fikację tzw. projektów abstrakcyjnych (oderwanych od rzeczywistości gospodarczej) od tych, które mają solidne fundamenty i zostaną zrealizowane, co jest jednym z najważ- niejszych celów pomocy publicznej. Jednocześnie katalog potencjalnych beneficjentów, którzy mogą ubiegać się o dofinansowanie, jest praktycznie nieograniczony, co umożliwi rozwój miast niekoniecznie przy angażowaniu krajowych środków publicznych czy za- dłużaniu się sektora publicznego. XIII Wstęp Inicjatywa JESSICA uzmysławia, że istnieje wiele obszarów, wobec których tego typu wsparcie ma uzasadnienie. Kluczowe jest, aby tzw. projekty miejskie realizowane w for- mule JESSICA łączyły element komercyjny (zapewniający rentowność projektów, dzięki czemu generują nadwyżkę finansową na spłatę pożyczki) z elementem społecznym, istotnym z punktu widzenia społeczności (inwestycje poprawiające atrakcyjność danego obszaru, nadające nowe funkcje społeczne, także o charakterze niekomercyjnym, skut- kujące podniesieniem jakości życia mieszkańców). Takim projektem może być moderni- zacja dworca, budowa stadionu piłkarskiego, szpitala, parkingu, biurowca czy galerii handlowej. Jednocześnie im więcej korzyści społecznych generowanych przez projekt, tym większa szansa na uzyskanie tańszego finansowania, a w praktyce pożyczki o niż- szym oprocentowaniu. Inicjatywa JESSICA nie wyklucza wykorzystania jej do inwestycji realizowanych w róż- nych formułach, w  tym w  formie partnerstwa publiczno-prywatnego (ppp), co może stanowić impuls do uruchamiania na szerszą skalę projektów w formule PPP z wykorzy- staniem środków unijnych. Specyfiką tego instrumentu wsparcia jest to, że łączy w sobie dwie filozofie wspierania projektów, czyli świat dotacji ze światem kredytów i pożyczek. Obowiązują tu bowiem zasady stosowane zarówno dla dotacji, czyli np. niemożliwość rozpoczęcia projektu przed złożeniem wniosku o pożyczkę, konieczność zachowania trwałości projektu (acz- kolwiek ten obowiązek na poziomie wspólnotowym został ostatnio zniesiony, w dalszym jednak ciągu dla projektów objętych schematem pomocy publicznej obowiązuje podob- ny w skutkach wymóg utrzymania inwestycji w regionie), jak i zasady związane z pozy- skiwaniem finansowania komercyjnego, gdzie instytucja rozpatrująca wniosek o pożycz- kę prowadzi bezpośredni dialog i negocjacje z ubiegającym się o finansowanie (w tym dotyczące zapezpieczeń). Warto zapoznać się z zasadami Inicjatywy JESSICA, gdyż w nowej perspektywie finan- sowej na lata 2014–2020 jej zasięg ma objąć całą Polskę, a zakres o wiele więcej obszarów, nie ograniczając się jedynie do rewitalizacji miast. Michał Gwizda Partner Accreo Taxand XIV 1. Fundusze UE – system dotacyjny vs. zwrotne instrumenty finansowe W. Kwiatkowski, M. Zawadzka 1.1. System dystrybucji funduszy unijnych w perspektywie finansowej 2007–2013 W ramach obowiązującej perspektywy budżetowej Unii Europejskiej na lata 2007–2013 Polska stała się największym beneficjentem europejskiej polityki spójności, dysponując budżetem na poziomie 67,3 mld euro. Głównym celem polityki spójności jest wsparcie działań dążących do wyrównania warunków ekonomicznych i społecznych we wszystkich regionach Unii Europejskiej, a podstawowymi instrumentami realizacji na poziomie kra- jowym są programy operacyjne, opisujące, kto i na jaki projekt może otrzymać wsparcie. Programy operacyjne funkcjonujące w Polsce w ramach bieżącej perspektywy to: – Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko; – Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka; – Program Operacyjny Kapitał Ludzki; – 16 Regionalnych Programów Operacyjnych; – Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej; – Program Operacyjny Pomoc Techniczna; – Program Operacyjny Europejskiej Współpracy Terytorialnej. Programy operacyjne podzielone są na tzw.  osie priorytetowe, określające cele w  po- szczególnych zakresach, np.  „Inwestycje w  innowacyjne przedsięwzięcia” czy „Infra- struktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna”. W skład osi priorytetowych wchodzą działania, określające szczegółowo typy projektów mogących ubiegać się o  wsparcie. Treść programów operacyjnych zdefiniowana jest poprzez 1 1. Fundusze UE – system dotacyjny vs. zwrotne instrumenty finansowe tzw. szczegółowy opis priorytetów, określający zasady i reguły realizacji danego progra- mu operacyjnego pod kątem priorytetów i działań. Może on ulegać zmianom w trakcie realizacji programu operacyjnego z uwagi np. na zmiany kryteriów czy budżetów. Instytucją nadzorującą wdrażanie funduszy unijnych na poziomie krajowym w Polsce jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (na poziomie regionów – urzędy marszałkow- skie), natomiast zarządzanie i  nadzór nad wdrażaniem poszczególnych priorytetów i działań realizowane są przez instytucje pośredniczące i instytucje wdrażające/pośred- niczące II stopnia. Wsparcie w ramach poszczególnych działań może być uzyskane przez projekty systemowe (dofinansowanie realizacji zadań publicznych), indywidualne (in- westycje o strategicznym znaczeniu dla realizacji programu operacyjnego) oraz przez projekty wyłonione w  trybie konkursowym. W  tym ostatnim przypadku projekty są wybierane w wyniku otwartego lub zamkniętego naboru wniosków. Nabór otwarty pole- ga na przyjmowaniu wniosków w sposób ciągły, aż do momentu gdy łączna wartość do- finansowania, o którą ubiegają się wnioskodawcy, przekroczy pulę środków dostępną dla danego naboru lub gdy przekroczy np. 120 czy 130 puli. Z kolei nabór wniosków w trybie zamkniętym polega na ogłoszeniu daty otwarcia i zamknięcia naboru, w ra- mach których przyjmowane są wnioski o dofinansowanie. 1.1.1. Dotacje Przeważająca większość funduszy unijnych w ramach obecnej perspektywy finansowej Unii Europejskiej 2007–2013 dystrybuowana jest w  formie wsparcia bezzwrotnego, tj.  dotacji. Beneficjent, którego projekt uzyskał pozytywną ocenę wniosku i  któremu przyznane zostały środki, realizując projekt może liczyć na dofinansowanie części kosz- tów uznanych za kwalifikowane do danego instrumentu wsparcia. Dotacje są najczęściej stosowaną formą wsparcia ze środków unijnych, a ich wysokość jest uzależniona głównie od następujących czynników: rodzaju beneficjenta, rodzaju projektu oraz, w przypadku przedsiębiorców, wielkości podmiotu i regionu, w którym realizowany jest projekt, a  także od określonego instrumentu wsparcia. W  niektórych przypadkach procent dofinansowania jest ustalony na stałym poziomie dla wszystkich beneficjentów, np. w Poddziałaniu 4.5.1 POIG „Wsparcie inwestycji w sektorze produkcyjnym” (Dz.U. z 8.5.2009 r. Nr 75, poz. 638), gdzie przedsiębiorcy mogą ubiegać się maksymalnie o 30 wydatków kwalifikowanych projektu (wydatki kwalifikowane to wydatki niezbędne do re- alizacji projektu, które podlegają refundacji ze środków unijnych). y Dotacje a pomoc publiczna Generalnie dotacje udzielane przez UE można podzielić na dwie główne grupy, tj. dota- cje stanowiące pomoc publiczną i dotacje, w przypadku których nie występuje pomoc publiczna. Pomoc publiczna to wsparcie udzielane przedsiębiorcom, które daje przywi- 2 1.1. System dystrybucji funduszy unijnych w perspektywie finansowej 2007–2013 leje wyselekcjonowanym podmiotom i grozi zakłóceniem konkurencji na rynku (pojęcie pomocy publicznej nie zostało precyzyjnie zdefiniowane w dokumentach UE, jej prze- słanki można jednak wywnioskować z Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). W przypadku gdy udzielenie dotacji stanowi pomoc publiczną, jej pułap nie może prze- kroczyć wielkości określonej dla poszczególnych rodzajów pomocy (dodatkowo ograni- czenie pomocy dotyczy tzw.  dużych projektów inwestycyjnych, dla których wielkość wydatków kwalifikowanych wynosi powyżej 50 mln euro): – dla pomocy regionalnej, wspierającej rozwój słabiej rozwiniętych regionów UE – na podstawie mapy pomocy regionalnej, która określa maksymalny pułap dopuszczalnej pomocy publicznej w poszczególnych regionach. Zgodnie z mapą pomocy regional- nej wysokość wsparcia dla regionów w Polsce waha się od 30 do 50 , w przypadku przedsiębiorców z  sektora MŚP udzielana pomoc jest wyższa o  20 (dla mikro– i małych przedsiębiorców) oraz 10 (dla średnich przedsiębiorców); – dla pomocy horyzontalnej, kierowanej do wszystkich przedsiębiorców, niezależnie od miejsca prowadzenia działalności oraz sektora gospodarki, w  celu rozwiązania określonego problemu – w zależności od rodzaju pomocy (np. pomoc na działalność B+R, pomoc na rozwój MŚP, pomoc na zatrudnienie, pomoc na szkolenia itd.). Rysunek 1. System dotacyjny – schemat działania Instytucja zarządzająca Instytucja pośrednicząca (opcjonalnie) Instytucja wdrażająca/Instytucja pośrednicząca II stopnia Dotacja Dotacja Dotacja Bene(cid:28)cjent Bene(cid:28)cjent Bene(cid:28)cjent Źródło: Opracowanie własne. W przypadku dotacji, gdzie nie występuje pomoc publiczna, pułap wsparcia uzależniony jest od rodzaju projektów, tj. czy mamy do czynienia z projektem generującym dochód czy z  innego rodzaju projektem. Projekty generujące dochód to projekty, których całkowity koszt przekracza 1 mln euro, obejmujące inwestycję w infrastrukturę, z której korzystanie podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających, oraz projekty pociągają- 3 1. Fundusze UE – system dotacyjny vs. zwrotne instrumenty finansowe ce za sobą sprzedaż gruntu, budynków, dzierżawę gruntu lub najem budynków bądź wszel- kie inne odpłatne świadczenie usług. Intensywność wsparcia dla projektów generujących dochód wyliczana jest na podstawie metody luki finansowej, gdzie maksymalny poziom dofinansowania określony dla danego działania mnożony jest przez lukę finansową, stano- wiącą zdyskontowaną część kosztu inwestycji niepokrytej dochodem netto z projektu. W  pozostałych projektach, gdzie nie występuje pomoc publiczna, maksymalny pułap wsparcia ustalany jest na podstawie zapisów danego programu pomocowego, tj.  aktu normatywnego określającego zasady, warunki i formy udzielania pomocy oraz określa- jącego albo zawierającego podstawy prawne jej udzielenia. Zgodnie z założeniami per- spektywy finansowej 2007–2013 maksymalny poziom dofinansowania z funduszy UE wynosi 85 . W niektórych działaniach poziom dofinansowania wynosi jednak nawet do 100 wartości wydatków kwalifikowanych, co wynika z faktu, iż dodatkowe środki, uzupełniające dotację z UE, pochodzą z budżetów krajowych. y Zaliczki i refundacje Zazwyczaj beneficjent ma do wyboru dwie formy otrzymania środków pozyskanych na projekt z  dotacji –  zaliczki i  refundacje. W  przypadku zaliczek beneficjent występuje przed zrealizowaniem zadania do instytucji udzielającej wsparcia o otrzymanie środków pieniężnych na poczet przyszłych wydatków. Odwrotna sytuacja ma miejsce w przypad- ku refundacji –  w  pierwszej kolejności beneficjent finansuje poniesione wydatki ze środków własnych, a następnie ubiega się o zwrot części poniesionych kosztów. 1.1.2. Instrumenty zwrotne W ramach obecnej perspektywy zwrotna forma finansowania stanowi jedynie uzupeł- nienie systemu dystrybucji środków unijnych zdominowanych przez mechanizmy dota- cyjne. Ich udział w całej pomocy unijnej wynosi obecnie ok. 2 . Wśród zwrotnych in- strumentów finansowych można wyróżnić pożyczki, poręczenia, wkłady kapitałowe, gwarancje. Działanie instrumentów inżynierii finansowej jest zdefiniowane przez art. 44 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z 11.7.2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i  uchylające rozporządzenie(WE) 1260/1999. Zgodnie z tym rozporządzeniem w ramach programów operacyjnych fundusze struktu- ralne mogą finansować tworzenie funduszy kapitału podwyższonego ryzyka, funduszy gwarancyjnych, funduszy pożyczkowych i funduszy na rzecz rozwoju obszarów miej- skich, które zostaną szczegółowo omówione w dalszej części publikacji. Zadaniem instrumentów zwrotnych jest przede wszystkim wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw poprzez zapewnienie dostępu do kapitału, w tym podmiotów o krótkiej historii kredytowej lub firm podwyższonego ryzyka, które mogłyby mieć trudności z po- 4 1.1. System dystrybucji funduszy unijnych w perspektywie finansowej 2007–2013 zyskaniem finansowania na zasadach komercyjnych. Głównym celem instrumentów in- żynierii finansowej, propagowanych przez Komisję Europejską i Europejski Bank Inwe- stycyjny jest upowszechnienie nowego systemu wykorzystania środków publicznych w formie mechanizmu rewolwingowego, zapewniającego znacząco wyższą efektywność wykorzystania środków finansowych. Rysunek 2. System instrumentów zwrotnych (na przykładzie pożyczek) Instytucja zarządzająca Pośrednik (cid:10)nansowy (bene(cid:10)cjent) Zwrot środków po zamknięciu programu Pożyczka Pożyczka Pożyczka Zwrot środków Pożyczkobiorca Pożyczkobiorca Pożyczkobiorca Źródło: Opracowanie własne. W odróżnieniu od systemu dotacyjnego funkcję beneficjenta pełni pośrednik finansowy, który dystrybuuje produkty finansowe (pożyczki, poręczenia, wkłady kapitałowe) do osta- tecznych odbiorców. Środki, które otrzymują odbiorcy ostateczni, muszą zostać zwrócone do pośrednika finansowego. Ich zaletą w porównaniu z tymi samymi produktami finanso- wymi oferowanymi przez banki mają być korzystniejsze warunki (np. niższy niż rynkowy poziom oprocentowania pożyczek, brak opłat za uruchomienie pożyczki). Jednocześnie, w  odróżnieniu od instrumentów bezzwrotnych, z  tych samych funduszy będzie mogło skorzystać kilka podmiotów. Tym samym zakłada się, iż środki unijne przyczynią się do stworzenia efektu mnożnikowego, polegającego na wielokrotnym wykorzystaniu tych sa- mych środków w celu wsparcia większej liczby podmiotów. Szacunki UE wskazują, że na bazie każdego 1 euro powstaną instrumenty finansowe o wartości od 2 do 10 euro . Jedno- cześnie po zamknięciu programów korzystających ze zwrotnych źródeł wsparcia pośred- nik finansowy zwróci do instytucji zarządzającej środki, które będą mogły zostać przezna- czone na wdrożenie nowych instrumentów pomocowych, dzięki czemu ma być zagwarantowana ciągłość i  stabilność całego systemu wsparcia. W  tym miejscu należy podkreślić, iż powyższe argumenty przemawiające za systemem instrumentów zwrotnych nie zostały dotychczas sprawdzone w  warunkach rynkowych i  może się okazać, że nie wzięto pod uwagę wszystkich czynników mogących mieć wpływ na ich efektywność w kontekście poprawy systemu dystrybucji funduszy unijnych. 5
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Finansowanie zwrotne rozwoju miast ze środków UE - Inicjatywa JESSICA
Autor: ,
Sklep
Format
Cena

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: