Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00356 006032 20301535 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Frankenstein 100 lat w kinie - ebook/pdf
Frankenstein 100 lat w kinie - ebook/pdf
Autor: Liczba stron: 353
Wydawca: E-bookowo Język publikacji: polski
ISBN: 978-8-3785-9669-1 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> edukacja >> wiedza o kulturze
Porównaj ceny (książka, ebook (-15%), audiobook).
Czytaj online.
Komentuj
„Oto książka wyjątkowa nie tylko w skali kraju. Bodajże jeszcze żaden straceniec przed Rafałem Donicą nie podjął się obejrzenia i przeanalizowania wszystkich istniejących filmów mających swoje korzenie w micie frankensteinowskim” – tak w 2013 roku o książce „Frankenstein 100 lat w kinie” pisał krytyk filmowy Bartosz Czartoryski. Przed państwem II-gie wydanie tej gigantycznej, fascynującej monografii - poprawione, uaktualnione, rozszerzone (II-gie wydanie liczy 353 strony), wzbogacone o nowe rozdziały, jak „Dziwactwa i kurioza”, „Figurki, dioramy, zabawki”, „Frankenstein we współczesnym komiksie”. A wszystko to po raz pierwszy w kolorze, wzbogacone o ponad trzysta nowych zdjęć ilustrujących ewolucję mitu Frankensteina na przestrzeni dwustu lat, i obrazujących jego kondycję w filmie, teatrze, komiksie i pop kulturze.
Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

Rafał Donica FRANKENSTEIN 100 LAT W KINIE Okładka Arkadiusz Bielak Redakcja Rafał Donica © Copyright by Rafał Donica, 2016 © Copyright for this edition by e-bookowo, 2016 Wydanie II Published in Poland ISBN 978-83-7859-669-1 Wydawnictwo e-bookowo A3M Agencja Internetowa Będzin 42-500 ul. Zawale 24 www.e-bookowo.pl Opowieść, która budziła taką grozę, w oczach zwyczajnych ludzi mogła być tylko szaleństwem. Bo istotnie, czy istniał prócz mnie, jego twórcy, ktoś taki, kto by uwierzył, nie przekonawszy się na własne oczy, w istnienie tego żywego pomnika pychy i ślepej ignorancji, który bez skrupułów puściłem w świat? Fragment powieści Mary Shelley „Frankenstein” Od autora Zapraszam do lektury opisów i analiz filmów, poświęconych najsłynniejszej postaci, jaką znało kino grozy. Mam nadzieję, że ten bogaty, wypełniony informacjami i ciekawostkami zbiór, przypadnie Ci, drogi Czytelniku, do gustu, a wyprawa podążająca śladami Frankensteina przez ponad sto lat jego obecności w kinie, będzie dla Ciebie równie fascynującą przygodą, jaką była dla mnie. Niech ta książka będzie wskazówką, jak odnaleźć się w rozległym uniwersum Frankensteina, i przewodnikiem po gęstwinie filmowych adaptacji słynnej powieści Mary Shelley, niekiedy bardzo egzotycznych, bo powstałych w różnych zakątkach naszego globu. Niniejsza książka jest efektem siedmioletniej pracy badawczej, dziesiątek godzin spędzonych na szukaniu filmów i setek przeznaczonych na ich obejrzenie i analizowanie. Monografii tak słynnej postaci, jaką jest Frankenstein, nie dało się napisać bez korzystania z przepastnych zasobów internetu oraz bogatej bibliografii mu poświęconej. Przez nagromadzenie informacji ze źródeł maści wszelakiej, faktów i ciekawostek na temat Frankensteina, których dowia- dywałem się przez ostatnie lata od filmoznawców i fascynatów postaci Frankensteina, mno- gości przywołanych filmów, których nie jestem nawet w stanie zliczyć, niniejsza książka sama w sobie zaczęła przypominać potwora poskładanego z kawałków różnego pochodzenia. O ogromie czasu i energii, jaka została włożona przeze mnie w powstanie „Frankensteina 100 lat w kinie” niech świadczy myśl, która kołatała się w mojej głowie pod koniec prac nad książką, a która brzmiała mniej więcej tak: „Gdybym zabierając się za pisanie wiedział, z jak rozległym uniwersum, z jak gigantyczną, niemal nieskończoną materią przyjdzie mi się mierzyć, nigdy bym się tego nie podjął.” Zapraszam na wyprawę przez ponad sto lat kina, które zmieniało się wraz z Fran- kensteinem, a Frankenstein wraz z nim. Na wyprawę śladami szkaradnego potomstwa Mary Shelley. Dowiecie się tu wszystkiego, co chcielibyście wiedzieć o Frankensteinie, ale baliście się zapytać. SPIS TREŚCI 9 Wstęp ................................................................................................................................................................................................ 16 1. Powieść Mary Shelley 1818 r. ........................................................................................................................................................ 24 1.2 Wiktor Frankenstein - charakterystyka .................................................................................................................................. 29 1.3 Monstrum - charakterystyka ................................................................................................................................................... 31 2. Frankenstein w teatrze 1823, 1826 i 1927 r. .................................................................................................................................. 33 3. Frankenstein pierwszy raz w kinie: „Thomas Edison’s Frankenstein” reż. J. Searle Dawley, 1910 r. ................................ 4. Filmy Universal Pictures z Borisem Karloffem w roli monstrum 1931-1939 r. 35 4.1 Boris Karloff - „Frankenstein” reż. James Whale, 1931 r. .................................................................................................... 46 4.2 Boris Karloff - „Narzeczona Frankensteina” reż. James Whale, 1935 r. ............................................................................ 51 4.3 Boris Karloff - „Syn Frankensteina” reż. Rowland V. Lee, 1939 r. .................................................................................... 5. Filmy Universal Pictures - następcy Borisa Karloffa 55 5.1 Lon Chaney Jr. - „Duch Frankensteina” reż. Erle C. Kenton, 1942 r. ................................................................................ 58 5.2 Bela Lugosi - „Frankenstein spotyka Człowieka-wilka” reż. Roy William Neill, 1943 r. .............................................. 61 5.3 Glenn Strange - „Dom Frankensteina” reż. Erle C. Kenton, 1944 r. .................................................................................. 64 6. Śmierć i odrodzenie monstrum w filmach Universal Pictures ................................................................................................ 7. Pozostałe filmy z lat 1910-1950 66 „Life Without Soul” reż. Joseph W. Smiley, 1915 r. ................................................................................................................... 66 „Mostro di Frankenstein, Il” reż. Eugenio Testa, 1921 r. ……................................................................................................... 67 W latach 1910-1950 Frankenstein pojawił się również w: ......................................................................................................... 8. Lata 50.-70. XX wieku – Filmy z wytwórni Hammer 68 8.1 „Przekleństwo Frankensteina” reż. Terence Fisher, 1957 r. ................................................................................................ 71 8.2 „Zemsta Frankensteina” reż. Terence Fisher, 1958 r. ........................................................................................................... 74 8.3 „Zło Frankensteina” reż. Freddie Francis, 1964 r. ................................................................................................................ 78 8.4 „Frankenstein stworzył kobietę” reż. Terence Fisher, 1967 r. ............................................................................................. 81 8.5 „Frankenstein musi zginąć” reż. Terence Fisher, 1969 r. ..................................................................................................... 84 8.6 „Horror Frankensteina” reż. Jimmy Sangster, 1970 r. ......................................................................................................... 87 8.7 „Frankenstein i potwór z piekła” reż. Terence Fisher, 1974 r. ............................................................................................ 9. Lata 70. XX wieku 90 9.1 „Ciało dla Frankensteina” reż. Paul Morrisey, Antonio Margheriti, 1973 r. .................................................................... 92 9.2 „Frankenstein: Prawdziwa historia” (TV) reż. Jack Smight, 1973 r. .................................................................................. 94 9.3 „Młody Frankenstein” reż. Mel Brooks, 1974 r. .................................................................................................................... 10. Pozostałe filmy z lat 1951-1979 99 „I Was a Teenage Frankenstein” reż. Herbert L. Strock, 1957 r. ............................................................................................ „Frankenstein-1970” reż. Howard W. Koch, 1958 r. ................................................................................................................ 99 „Frankenstein’s Daughter” reż. Richard E. Cunha, 1958 r. ..................................................................................................... 100 101 „Tales of Frankenstein” (TV) reż. Curt Siodmak, 1958 r. ........................................................................................................ 102 „Kiss Me Quick” reż. Bethel Buckalew, 1964 r. ........................................................................................................................ „Frankenstein Meets the Spacemonster” reż. Robert Gaffney, 1965 r. ................................................................................. 102 „Frankenstein Conquers the World” reż. Ishirô Honda, 1965 r. ............................................................................................ 103 „Jesse James Meets Frankenstein’s Daughter” reż. William Beaudine, 1966 r. ................................................................... 104 105 „Dracula vs. Frankenstein” reż. Al. Adamson, 1971 r. ........................................................................................................... „Lady Frankenstein” reż. Mel Welles, 1971 r. .......................................................................................................................... 106 „La maldición de Frankenstein” reż. Jesus Franco, 1972 r. ..................................................................................................... 107 107 „Frankenstein ’80” reż. Mario Mancini, 1972 r. ........................................................................................................................ „Santo vs. la hija de Frankenstein” reż. Miguel M. Delgado, 1972 r. .................................................................................... 108 „Blackenstein” reż. William A. Levey, 1973 r. .......................................................................................................................... 109 „Wide World Mystery: Frankenstein part 1 2” (TV) reż. Glenn Jordan 1973 r. ............................................................... 110 111 „Santo y Blue Demon contra doctor Frankenstein” reż. Miguel M. Delgado, 1974 r. ........................................................ „Frankenstein’s Castle of Freaks” reż. Dick Randall, 1974 r. ................................................................................................. 112 „Monster and the Maiden” (K) reżyser i rok produkcji nieznane ......................................................................................... 112 „Frankenstein and the Naughty Nurse” (K) reżyser i rok produkcji nieznane ................................................................... 112 „Victor Frankenstein” („Terror of Frankenstein”) reż. Calvin Floyd, 1977 r. .................................................................... 113 W latach 1951-1979 Frankenstein pojawił się również w: ....................................................................................................... 114 11. Lata 80. XX wieku 11.1 „Frankenweenie” (K) reż. Tim Burton, 1984 r. .................................................................................................................. 117 119 11.2 „Oblubienica Frankensteina” reż. Franc Roddam, 1985 r. .............................................................................................. 12. Lata 90. XX wieku 12.1 „Frankenstein” (TV) reż. David Wickes, 1992 r. ............................................................................................................... 123 12.2 „Mary Shelley’s Frankenstein” reż. Kenneth Branagh, 1994 r. ....................................................................................... 125 13. Pozostałe filmy z lat 1980-1999 131 132 „Kyofu densetsu: Kaiki! Furankenshutain” (TV) reż. Yugo Serikawa, 1981 r. .................................................................... „Frankenstein 90” reż. Alain Jesua, 1984 r. ............................................................................................................................... 14.2 „Frankenstein” (TV) reż. Marcus Nispel, 2004 r. ............................................................................................................. 14.3 „Frankenstein” (TV) reż. Jed Mercurio, 2007 r. ................................................................................................................ 15.1 „Frankenweenie” (A) reż. Tim Burton, 2012 r. ................................................................................................................. 15.2 „The Frankenstein Theory” reż. Andrew Weiner, 2013 r. .............................................................................................. 15.3 „Army of Frankensteins” reż. Ryan Bellgardt, 2013 r. .................................................................................................... 15.4 „Frankenstein’s Army” reż. Richard Raaphorst, 2013 r. ................................................................................................. 15.5 „Ja, Frankenstein” reż. Stewart Beattie, 2014 r. ....................................................................... ......................................... 15.6 „Victor Frankenstein” reż. Paul McGuigan, 2015 r. ....................................................................................................... „Boltneck” reż. Mitch Marcus, 2000 r. ....................................................................................................................................... „Frankenthumb” (A) (K) (V) reż. David Bourla, 2002 r. ......................................................................................................... „Dracenstein” (A) (K) reż. Bill Flowers, Tom Priestley, 2005 r. ............................................................................................. „Gruesomestein’s Monsters: The Worst Date” (A) (S) reż. Mark Ackland, Riccardo Durante, 2005 r. ........................... „Frankenstein vs. the Creature From Blood Cove” reż. William Winckler, 2005 r. ............................................................ „Frankenstein, Or: The Modern Prometheus” (A) (K) (V) reż. Mark Jowett, 2007 r. ......................................................... „Frankenstein Reborn” (TV) reż. Leigh Scott, 2005 r. ............................................................................................................. „Igor” (A) reż. Anthony Leondis, 2008 r. .................................................................................................................................. „Frankenhood” reż. Blaxwell Smart, 2009 r. ............................................................................................................................. „The Frankenstein Syndrome” reż. Sean Tretta, 2010 r. ......................................................................................................... „Chillerama: The Diary of Anne Frankenstein” reż. Adam Green, 2011 r. .......................................................................... 133 „Frankenstein’s Great Aunt Tillie” reż. Myron J. Gold, 1984 r. ............................................................................................. 133 „Frankenstein Punk” (K) reż. Eliana Fonseca, Cao Hamburger, 1986 r. ............................................................................... „Frankenstein General Hospital” reż. Deborah Sahagun, 1988 r. ......................................................................................... 134 „Frankenhooker” reż. Frank Henenlotter, 1990 r. .................................................................................................................... 135 „Frank Enstein” (A) (V) reż. Douglas Richard, 1991 r. ............................................................................................................ 136 137 „Rasuto Furankenshutain” reż. Takeshi Kawamura, 1991 r. ................................................................................................. 138 „Frankenstein: Studenckie lata” (TV) reż. Tom Shadyac, 1991 r. .......................................................................................... „Runaway Brain” (A) (K) reż. Chris Bailey, 1995 r. ................................................................................................................. 139 „Mój przyjaciel potwór” reż. Fred Olen Ray, 1998 r. ............................................................................................................... 140 „Lust for Frankenstein” (V) reż. Jesus Franco, 1998 r. ............................................................................................................. 141 „Frankenstein Reborn!” reż. David DeCoteau, 1998 r. ............................................................................................................ 141 „Rock’n’Roll Frankenstein” reż. Brian O’Hara, 1999 r. ........................................................................................................... 142 W latach 1980-1999 Frankenstein pojawił się również w: ....................................................................................................... 143 14. Lata 2000-2009 14.1 „Frankenstein” (TV) reż. Kevin Connor, 2004 r. ............................................................................................................... 145 148 156 15. Lata 2010-2015 158 161 163 165 168 171 16. Pozostałe filmy z lat 2000-2015 175 176 177 178 178 179 179 180 181 182 183 W latach 2000-2015 Frankenstein pojawił się również w: ....................................................................................................... 184 17. Wokół mitu 1986-1998 r. 188 191 193 196 200 18. Drużyna potworów 1945-2015 r. 202 18.1 „Dom Drakuli” reż. Erle C. Kenton, 1945 r. ...................................................................................................................... 204 18.2 „Abbott i Costello spotykają Frankensteina” reż. Charles Barton, 1948 r. ................................................................... 18.3 „Mad Monster Party?” (A) reż. Jules Bass, 1967 r. ........................................................................................................... 207 18.4 „Łowcy potworów” reż. Fred Dekker, 1987 r. .................................................................................................................. 209 18.5 „The Creeps” reż. Charles Band, 1997 r. ............................................................................................................................ 211 213 18.6 „Van Helsing” reż. Stephen Sommers, 2004 r. ................................................................................................................. 216 18.7 „Hotel Transylwania” (A) reż. Genndy Tartakovsky, 2012 r. ........................................................................................ 218 18.8 „Dom grozy” sezon 1 (S) pomysł John Logan, 2014 r. .................................................................................................... 18.9 „Hotel Transylwania 2” (A) reż. Genndy Tartakovsky, 2015 r. ..................................................................................... 221 223 18.10 „Dom grozy” sezon 2 (S) pomysł John Logan, 2015 r. .................................................................................................. 19. Drużyna potworów - pozostałe filmy 1954-2015 r. „Haram Alek” reż. Essa Karama, 1954 r. ................................................................................................................................... 225 „Frankenstein: El vampiro y compania” reż. Benito Alazraki, 1962 r. ................................................................................. 225 „House on Bare Mountain” reż. Lee Frost, 1962 r..................................................................................................................... 226 „Los Monstrous del terror” reż. Fregonese, Meichsnera, Demicheli, 1970 r. ....................................................................... 226 „Drácula contra Frankenstein” reż. Jesus Franco, 1972 r. ....................................................................................................... 227 „Son of Dracula” reż. Freddie Francis, 1974 r. .......................................................................................................................... 227 „The Halloween That Almost Wasn’t” (K) (TV) reż. Bruce Bilson, 1979 r. .......................................................................... 227 228 „Buenas noches, señor monstruo” reż. Antonio Mercero, 1982 r. …..................................................................................... 228 „Transylvania 6-5000” reż. Rudy De Luca, 1985 r. .................................................................................................................. 229 „Aullido del diablo, El” reż. Paul Naschy, 1987 r. ................................................................................................................... „Teta” (S) reż. Juraj Jakubisko, 1987 r. ....................................................................................................................................... 229 17.1 „Gotyk” reż. Ken Russell, 1986 r. ....................................................................................................................................... 17.2 „Nawiedzone lato” reż. Ivan Passer, 1988 r. ..................................................................................................................... 17.3 „Frankenstein wyzwolony” reż. Roger Corman, 1990 r. ................................................................................................ 17.4 „Bogowie i potwory” reż. Bill Condon, 1998 r. …............................................................................................................ 17.5 „The Frankenstein Chronicles” (S) reż. Benjamin Ross, 2015 r. ..................................................................................... Drużyna potworów pojawiła się również w: ........................................................................................................................... 20. Frankenstein w reklamie 1971-2015 r. ........................................................................................................................................ 21. Nawiązania, parodie, przykłady wykorzystania mitu Frankensteina i wizerunku monstrum 1932-2015 ..................... 229 „Gabinet figur woskowych” reż. Anthony Hickox, 1988 r. .................................................................................................... 230 „Tom Jerry Tales” odc. „Monster Con” reż. T.J. House, 2007 r. ........................................................................................ 230 „Stan Helsing” reż. Bo Zenga, 2009 r. ....................................................................................... ................................................. 231 „House of the Wolf Man” reż. Eben McGarr, 2009 r. .............................................................................................................. 231 „Mary Shelley’s Frankenhole” (A) (S) reż. Duke Johnson, David Tuber, 2010 r. ................................................................ „The United Monster Talent Agency” (K) reż. Gregory Nicotero, 2010 r. ........................................................................... 231 „Monster Brawl” reż. Jesse T. Cook, 2011 r. .............................................................................................................................. 232 „Ultimate Spider-Man: Howling Commandos” reż. Phillip Pignoti, 2013 r. ....................................................................... 232 234 236 243 „The Old Dark House” reż. James Whale, 1932 r. .................................................................................................................... 244 „Boo” (K) reż. Albert DeMond, 1932 r. ...................................................................................................................................... 244 245 „Betty Boop’s Penthouse” (A) (K) reż. Dave Fleischer, 1933 r. .............................................................................................. 245 „Mickey Mouse Gala Premiere” (A) (K) reż. Burt Gillett, 1933 r. .......................................................................................... 245 „Niewidzialny człowiek” reż. James Whale, 1933 r. ............................................................................................................... „Toyland Premiere” (A) (K) reż. Walter Lantz, 1934 r. ........................................................................................................... 246 246 „One in a Million” (K) reż. Sidney Lanfield, 1936 r. ................................................................................................................ 246 „Porky’s Road Race” (A) (K) reż. Frank Tashlin, 1937 r. ........................................................................................................ 246 „Sabotaż” reż. Alfred Hitchcock, 1942 r. ................................................................................................................................... „Frankenstein’s Cat” (A) (K) reż. Mannie Davis, 1942 r. ........................................................................................................ 247 „Arszenik i stare koronki” reż. Frank Capra, 1944 r. ............................................................................................................... 247 247 „The Monster Maker” reż. Sam Newfield, 1944 r. ................................................................................................................... 248 „Blue Skies” reż. Mark Sandrich, 1946 r. ................................................................................................................................ ... 248 „Bubble Squeek” (K), 1948 r. ........................................................................................................................................ ........... „Milczenie morza” reż. Jean-Pierre Melville, 1949 r. ............................................................................................................... 248 „Gabinet figur woskowych” reż. Andre De Toth, 1953 r. ....................................................................................................... 249 249 „Białe Boże narodzenie” reż. Michael Curtiz, 1954 r. .............................................................................................................. 249 „Narzeczona potwora” reż. Edward D. Wood Jr., 1955 r. ...................................................................................................... 249 „The Colossus of New York” reż. Eugène Lourié, 1958 r. ...................................................................................................... „Nie wierzcie bliźniaczkom” reż. David Swift, 1961 r. ........................................................................................................... 250 250 „Lolita” reż. Stanley Kubrick, 1962 r. ......................................................................................................................................... 250 „Dr. Devil and Mr. Hare” (A) reż. Robert McKimson, 1964 r. ............................................................................................... 251 „The Munsters” (S), 1964-66 r. .................................................................................................................................................... „Casino Royale” reż. Richard Talmadge, 1967 r. ..................................................................................................................... 251 „Żółta łódź podwodna” (A) reż. George Dunning, 1968 r. .................................................................................................... 251 „The Inspector” odc. „Transylvania Mania” (A) (S) reż. Gerry Chiniquy, 1968 r. .............................................................. 251 252 „Latający Cyrk Monty Pythona” (S) sezon 1. odcinek 6., 1969 r. ........................................................................................... „Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o seksie...” reż. Woody Allen, 1972........................................................................... 252 „Duch roju” reż. Victor Erice, 1973 r. ......................................................................................................................................... 253 „Baba Yaga” reż. Corrado Farina, 1973 r. .................................................................................................................................. 253 „A jednak żyje” reż. Larry Cohen, 1974 r. ................................................................................................................................. 254 „Lisztomania” reż. Ken Russell, 1975 r. ..................................................................................................................................... 254 „Tommy” reż. Ken Russell, 1975 r. ............................................................................................................................................. 255 „Wyścig śmierci 2000” reż. Paul Bartel, 1975 r. ........................................................................................................................ 255 „Powrót Różowej Pantery” reż. Blake Edwards, 1975 r. ......................................................................................................... 255 „The Rocky Horror Picture Show” reż. Jim Sharman, 1975 r. ................................................................................................ 256 256 „The Incredbile Hulk” (S) reż. Kenneth Johnson, 1977 r. ....................................................................................................... „Allegro non troppo” reż. Bruno Bozzetto, 1977 r. .................................................................................................................. 257 „Arabela” odc. 12 „Pomoc gołębicy” (S), reż. Václav Vorlícek, 1979 r. ................................................................................ 257 „007: Moonraker” reż. Lewis Gilbert, 1979 r. ............................................................................................................................ 257 258 „The Muppets Go to the Movies” reż. Peter Harris, 1981 r. ................................................................................................... „The Funhouse” reż. Tobe Hooper, 1981 r. ............................................................................................................................... 258 „Łowca androidów” reż. Ridley Scott, 1982 r. .......................................................................................................................... 258 „Drużyna A: Steel” (S) reż. Gilbert M. Shilton, 1983 r. ............................................................................................................ 259 260 „Prezent pod choinkę” reż. Bob Clark, 1983 r. ................................................................................................................... ...... „Rhinestone” reż. Bob Clark, 1984 r. .......................................................................................................................................... 260 „Terminator” reż. James Cameron, 1984 r................................................................................................................................. 260 „Maska lwa” reż. Peter Bogdanovich, 1985 r. ........................................................................................................................... 261 „Lepiej umrzeć” reż. Savage Steve Holland, 1985 r. ................................................................................................................ 261 261 „Dziewczyna z komputera” reż. John Hughes, 1985 r. ........................................................................................................... „Krótkie spięcie” reż. John Badham, 1986 r. ............................................................................................................................. 262 262 „Deadly Friend” reż. Wes Craven, 1986 r. ................................................................................................................................ 263 „Piątek trzynastego VI. Jason żyje” reż. Tom McLoughlin, 1986 r. ....................................................................................... 264 „The Vindicator” reż. Jean-Claude Lord, 1986 r. ..................................................................................................................... „RoboCop” reż. Paul Verhoeven, 1987 r. .................................................................................................................................. 264 265 „Bliźniacy” reż. Ivan Reitman, 1988 r. ....................................................................................................................................... 265 „Zemsta zombie” reż. S. William Hinzman, 1988 r. ................................................................................................................ „Powrót zabójczych pomidorów” reż. John De Bello, 1988 r. ................................................................................................ 265 „Shocker” reż. Wes Craven, 1989 r. ............................................................................................................................................ 265 266 „Gremliny 2” reż. Joe Dante, 1990 r. .......................................................................................................................................... 266 „Bride of Re-Animator” reż. Brian Yuzna, 1990 r. ................................................................................................................... 268 „Return From Death” reż. Joe D’Amato, 1991 r. ...................................................................................................................... „The Simpsons: Treehouse of Horror” (A) (S) reż. Jim Reardon, 1991 r. ............................................................................. 268 268 „Terminator 2: Dzień sądu” reż. James Cameron, 1991 r. ...................................................................................................... 269 „Power Rangers” odc. 26 „Maskarada” (S) reż. Robert Hughes, 1993 r. .............................................................................. 269 „Ace Ventura: Psi detektyw” reż. Tom Shadyac, 1994 r. ........................................................................................................ „Ed Wood” reż. Tim Burton, 1994 r. ............................................................................................. ............................................. 269 „Urodzeni mordercy” reż. Oliver Stone, 1994 r. ...................................................................................................................... 270 „Człowiek ciemności 2: Powrót Duranta” (V) reż. Bradford May, 1995 r. ........................................................................... 270 271 „Casper” reż. Brad Silberling, 1995 r. ........................................................................................................................................ 271 „Gatunek” reż. Roger Donaldson, 1995 r. ........................................................................................................................... ...... „9 miesięcy” reż. Chris Columbus, 1995 r. ............................................................................. ................................................... 271 272 „Ostry dyżur: Duchy” s. 3 odc. 5 (S) reż. Richard Thorpe, 1996 r. ........................................................................................ 272 „Opowieści z Krypty: Trzecia świnka” s. 7 odc.13 (A) (S) reż. Kopp, Ventura, 1996 r. ..................................................... 273 „Tesis” reż. Alejandro Amenábar, 1996 r. ................................................................................................................................. „Franklin i Święto duchów” (A) (K), 1997 r. ......................................................................................................................... .... 273 „Batman i Robin” reż. Joel Schumacher, 1997 r. ............................................................................ ........................................... 273 274 „Z Archiwum X: Post Modern Prometheus” (S) reż. Chris Carter, 1997 r. .......................................................................... „Con Air – Lot skazańców” reż. Simon West, 1997 r. ............................................................................................................. 274 „Full Metal Yakuza” reż. Takashi Miike, 1997 r. ...................................................................................................................... 275 „Frankenstein and Me” reż. Robert Tinnell, 1997 r. ................................................................................................................ 275 276 „Mali żołnierze” reż. Joe Dante, 1998 r. ..................................................................................................................................... „Halloweentown” (TV) reż. Duwayne Dunham, 1998 r. ........................................................................................................ 276 „Pi” reż. Darren Aronofsky, 1998 r. ................................................................................................................................. .......... 276 277 „Wszyscy kochają Raymonda” (S) pomysł Phillip Rosenthal, 1998 r. ................................................................................. „Buffy” sezon 2. odcinek 2. (S) reż. Tucker Gates, 1999 r. ...................................................................................................... 277 278 „Buffy” sezon 4. odcinek 4. (S) reż. Tucker Gates, 1999 r. ...................................................................................................... 278 „Celebrity Deathmatch” (S) (A) pomysł Eric Fogel, Gordon Barnett, 1999 r. ...................................................................... „Mystery Men” reż. Kinka Usher, 1999 r. ................................................................................................................................. 278 „Winnie the Pooh: Franken Pooh” (A) (K) (V), 1999 r. ............................................................................................................ 279 „Super tata” reż. Dennis Dugan, 1999 r. .................................................................................................................................... 279 279 „Ghost Dog: Droga Samuraja” reż. Jim Jarmusch, 1999 r. ...................................................................................................... 280 „SpongeBob KanciastoPorty” s. 1 odc. 13: „BojącoPorty” (A) (S) r. Stephen Hillenburg, 1999 r. .................................... 280 „Komiczny Odcinek Cykliczny: Tajna broń Doktora Drunkensteina” (K) (TV) 1999 r. .................................................... „13 Posterunek” (S) reż. Maciej Śesicki, 2000 r. ........................................................................................................................ 281 282 „Świat według Kiepskich” (S) odc. 51 „Zrób sobie babkę” reż. Okił Khamidow, 2000 r. ................................................. 283 „Wirtualny potwór” (TV) reż. George Huang, 2001 r. ............................................................................................................ 283 „Obróbka skrawaniem” (K), reż. Tomasz Gordon, Piotr Adamczewski, 2001 r. ................................................................ „Johnny Bravo: Frankenbravo” reż. David Schwartz, Kirk Tingblad, 2001 r. ..................................................................... 284 284 „May” reż. Lucky McKee, 2002 r. ............................................................................................................................................... 285 „S1m0ne” reż. Andrew Nicoll, 2002 r. ....................................................................................................................................... 286 „Oldboy” reż. Chan-wook Park, 2003 r. ........................................................................................................................... ......... 286 „Hulk” reż. Ang Lee, 2003 r. ......................................................................................................................................... .............. „Frankenfish” (TV) reż. Mark A. Z. Dippe, 2004 r. .................................................................................................................. 287 287 „Shrek 2” (A) reż. Andrew Adamson, Kelly Asbury, Conrad Vernon, 2004 r. ................................................................... 287 „Super Size Me” reż. Morgan Spurlock, 2004 r. ....................................................................................................................... 287 „Moy svodnyy brat Frankenshteyn” reż. Valery Todorovsky, 2004 r. ................................................................................. „Ja, robot” reż. Alex Proyas, 2004 r. ........................................................................................................................................... 288 288 „Laleczka Chucky: Następne pokolenie” reż. Don Mancini, 2004 r. .................................................................................... „This Land” (A) (K) reż. Evan Spiridellis, Gregg Spiridellis, 2004 r . ................................................................................... 289 „40-letni prawiczek” reż. Judd Apatow, 2005 r. ....................................................................................................................... 289 289 „Wallace i Gromit: Klątwa królika” (A) reż. Steve Box, Nick Park, 2005 r. ......................................................................... „Przeklęta” reż. Wes Craven, 2005 r. ......................................................................................................................................... 289 290 „Detektyw Monk” sezon 4. odcinek 2. (S), reż. Randall Zisk, 2005 r. ................................................................................... 290 „Duck Dodgers: Castle High” (A) (K) reż. Spike Brandt, Tony Cervone, 2005 r. ............................................................... 290 „Late Night with Conan O’Brien” (P) reż. Allan Kartun, 2006 r. .......................................................................................... „Babcisynek” reż. Nicholaus Goossen, 2006 r. ......................................................................................................................... 291 291 „Czarna owca” reż. Jonathan King, 2006 r. ............................................................................................................................... 291 „Robot Chicken” odc. „Lust for Puppets” (S), reż. Seth Green, 2006 r. ................................................................................ 292 „The Hunt” reż. Fritz Kiersch, 2006 r. ....................................................................................................................................... „Electroma” reż. Thomas Bangalter, Guy-Manuel De Homem-Christo, 2006 r. ................................................................. 292 292 „Włatcy móch” sezon 2. odcinek 17 (A) (S) reż. Bartek Kędzierski, 2006 r. ......................................................................... „Przypadek Harolda Cricka” reż. Marc Forster, 2006 r. ......................................................................................................... 293 „iCarly” pomysł Dan Schneider, 2007 r. .................................................................................................................................... 293 „Grindhouse: Deathproof” reż. Quentin Tarantino, 2007 r. .................................................................................................. 293 293 „Ben X” reż. Nic Balthazar, 2007 r. ........................................................................................... .................................................. 293 „Frankenstein’s Cat” (A) (S), reż. Curtis Jobling, 2007 r. ........................................................................................................ 294 „Next” reż. Lee Tamahori, 2007 r. .............................................................................................................................................. „Tripping the Rift: Skankenstein” (A), 2007 r. ................................................................................................................ .......... 294 294 „South Park” sezon 11. odcinek 11. (A) (S) reż. Trey Parker, 2007 r. .................................................................................... 294 „Paranoid Park” reż. Gus Van Sant, 2007 r. .............................................................................................................................. 295 „Hancock” reż. Peter Berg, 2008 r. ............................................................................................................................................. 295 „Hellboy: Złota armia” reż. Guillermo Del Toro, 2008 r. ........................................................................................................ „Przebłysk geniuszu” reż. Marc Abraham, 2008 r. .................................................................................................................. 295 295 „Kamen Rider Kiva” (S), 2008 r. ...................................................................................................................................... ........... „I Sell the Dead” reż. Glenn McQuaid, 2008 r. ......................................................................................................................... 295 „Opowieści na dobranoc” reż. Adam Shankman, 2008 r. ....................................................................................................... 296 „Astro Boy” (A) reż. David Bowers, 2009 r. .............................................................................................................................. 296 296 „Vampire Girl vs. Frankenstein Girl” reż. Y. Nishimura, N. Tomomatsu, 2009 r. ............................................................. 297 „Halloween II” reż. Rob Zombie, 2009 r. .................................................................................................................................. 297 „Nie patrz w górę” reż. Fruit Chan, 2009 r. .............................................................................................................................. „Istota” reż. Vincenzo Natali, 2009 r. ......................................................................................................................................... 297 „Łagodny potwór - projekt Frankenstein” reż. Kornél Mundruczó, 2010 r. ........................................................................ 298 „Iskra boża” reż. Bill Morrison, 2010 r. ...................................................................................................................................... 299 299 „Nasza niania jest agentem” reż. Brian Levant, 2010 r. .......................................................................................................... 299 „Robot” reż. S. Shankar, 2010 r. ................................................................................. ................................................................. „Hiszpański cyrk” reż. Álex de la Iglesia, 2010 r. .............................................................................. ...................................... 300 301 „Auta: Król Złom” (TV) reż. John Lasseter, 2010 r. ................................................................................................................. 301 „X-Men: Pierwsza klasa” reż. Matthew Vaughn, 2011 r. ........................................................................................................ 301 „Hanna” reż. Joe Wright, 2011 r. ................................................................................................................................................ „Contagion – Epidemia strachu” reż. Steven Soderbergh, 2011 r. ........................................................................................ 302 „Mike Molly: Happy Halloween” pomysł Mike Roberts, 2011 r. ...................................................................................... 302 „Skóra, w której żyję” reż. Pedro Almodóvar, 2011 r. ............................................................................................................. 303 „A więc wojna” reż. McG, 2012 r. ............................................................................................................................................... 303 304 „Piraci!” reż. Peter Lord, Jeff Newitt, 2012 r. ............................................................................................................................ „Niezniszczalni 2” reż. Simon West, 2012 r. ............................................................................................................................. 304 304 „Deep Purple: Vincent Price” (K) reż. Joem Heitmann, 2013 r. ............................................................................................. 305 „Drugie oblicze” reż. Derek Cianfrance, 2013 r. ...................................................................................................................... 305 „Movie 43” reż. Peter Farrelly, 2013 r. ....................................................................................................................................... 305 „Birth to Death as Told by Cinema (K), 2013 r. ........................................................................................................................ „Agenci” reż. Baltasar Kormakur, 2013 r. ................................................................................................................................. 306 306 „Dawno, dawno temu” (S) reż. Milan Cheylov, 2013 r. .......................................................................................................... 306 „Transformers 4: Wiek zagłady” reż. Michael Bay, 2014 r. .................................................................................................... 307 „Wielka Szóstka” reż. Chris Williams, 2014 r. .......................................................................................................................... „Chappie” reż. Neill Blomkamp, 2015 r. ................................................................................................................................... 307 „Człowiek z wysokiego zamku” (S) pomysł Frank Spotnitz, 2015 r. .................................................................................... 307 „Ex Machina” reż. Alex Garland, 2015 r. ................................................................................................................................... 308 310 22. Dziwactwa i kurioza ........................................................................................................................................ ............................. 312 23. „Frankenstein” – musical reż. Wojciech Kościelniak, 2011 r. ................................................................................................. 314 24. „National Theatre Live: Frankenstein” – spektakl reż. Danny Boyle, 2011 r. ...................................................................... 316 25. „Frankenstein” – spektakl reż. Bogusław Linda, 2016 r. ..................................................................................................... .... 320 26. Frankenstein we współczesnym komiksie ................................................................................................................................ 333 27. Frankenstein w świadomości zbiorowej .................................................................................................................................... 335 28. Frankenstein w gronie 101 najbardziej wpływowych osób, które nigdy nie żyły .............................................................. 29. Figurki, zabawki, dioramy ........................................................................................................................................ ................... 337 342 30. Podsumowanie ............................................................................................................. ................................................................. 348 Źródła, bibliografia, podziękowania .......................................................................................................................................... 352 O autorze ................................................................................................................... ..................................................................... Wszystkie tytuły filmów nieposiadające polskiego tłumaczenia pozostawiono w wersji oryginalnej (A) – film animowany (K) – krótki metraż (S) – serial telewizyjny (TV) – film telewizyjny (P) – program telewizyjny (V) – film wyprodukowany prosto na Video/DVD/Blu-ray • – ciekawostki w tekście WSTĘP ikon kina grozy Tragiczna historia szalonego doktora i jego monstrum, ma swój początek w pre- kursorskiej powieści gotyckiej z pogranicza horroru, fantastyki naukowej i czarnego ro- mantyzmu - „Frankenstein, czyli współczesny Prometeusz”1, autorstwa niespełna dwudziesto- letniej Mary Shelley. W świadomości zbiorowej Frankenstein należy jednak zdecydowanie do świata filmu i na stałe wpisał się właśnie do historii X muzy, stając się jedną z najbardziej roz- poznawalnych i kultury popularnej wszech czasów. W trakcie ponad stuletniej przygody z kinem, począwszy od pierwszej filmowej wersji z 1910 roku, na powieści Mary Shelley dokonywano szeregu skrótów, uproszczeń i zmian, niekiedy bardzo daleko idących; doktor zyskał garbatego asystenta, a Frankensteinem kilkukrotnie była kobieta. Do bezimiennej postaci nieszczęśliwego potwora, z biegiem lat przylgnął przydomek Frankenstein; wszak to wynalazek, miał, zatem pełne prawo zostać ochrzczony nazwiskiem wynalazcy, który sam nie nadał mu imienia. Alois Alzheimer, James Parkinson, Georges Gilles de la Tourette… Wiktor Frankenstein swoim nazwiskiem firmuje kolejne utrapienie ludzkości. Niełatwo spotkać osobę znającą treść słynnej powieści, która w mniejszym lub większym stopniu miała, ma, lub będzie mieć swój udział w każdym filmie o tragicznej historii potwora realizacji dziesiątków obrazów zawierających w tytule słowo Frankenstein, do dziś nie powstał ani jeden w się literackiego oryginału. Trudno ocenić, czy za wadę czy zaletę należy uznać fakt, że najsłynniejsza filmowa wersja „Frankensteina”, z 1931 roku, w reżyserii Jamesa Whale’a (rozdział 4.1) z niezapomnianą kreacją Borisa Karloffa, zasadniczo odbiega od treści dzieła Mary Shelley i spłyca jego niemal filozoficzny wydźwięk oraz egzystencjalną problematykę, do poziomu nadzwyczaj udanego, ale tylko filmu grozy. Jedno jest pewne, film Whale’a rozpoczął stu procentach reż. James Whale, Universal Pictures, USA Boris Karloff, „Frankenstein”, 1931 r., i jego twórcy. Mimo trzymający 1 Oryg. „Frankenstein; Or, The Modern Prometheus”, pol.: „Frankenstein, czyli nowoczesny Prometeusz”, lub „Frankenstein albo: współczesny Prometeusz”. 9 jeśli triumfalny przemarsz Frankensteina przez srebrny ekran. Przemarsz, który trwa do dziś i nie ma zamiaru się skończyć. Niniejsza książka nie jest próbą kompletnej i wyczerpującej analizy2 zjawiska, jest to w ogóle możliwe, ale stanowi obszerny przegląd najlepszych, najciekawszych, najważniejszych, najoryginalniejszych, jak również tych najgorszych (sic!) i prawie nieznanych filmów, wykorzystujących postaci Wiktora Frankensteina i jego dziecka: ogromnego monstrum „o przerażającym obliczu oraz dobrym, zdolnym do miłości sercu i chłonnym umyśle”. W kolejnych rozdziałach przybliżam wszystkie filmy z Frankensteinem ze złotej epoki Hollywood, wyprodukowane pod szyldem Universal Pictures w latach 1931-1945, filmy z dzi- siejszej perspektywy bardziej infantylne, banalne i groteskowe, niż szokujące czy straszne. Niezwykłego uroku i ogromnego wkładu w historię filmowego horroru odmówić im jednak absolutnie nie można, a należy im wręcz oddać głęboki pokłon za wylanie fundamentów pod współczesne kino grozy. Na stronach mojej książki znalazły też swoje miejsce opisy wszystkich „Frankensteinów” ze słynnej brytyjskiej wytwórni Hammer Film Productions, wyprodu- kowane w latach 1957-1974, a także filmowe wersje Frankensteina z każdej dekady XX wieku, począwszy od roku 1910, na połowie drugiego dziesięciolecia XXI wieku skończywszy. Uwzględnione zostały seriale, filmy kinowe i telewizyjne, jak również te prosto na VHS/DVD/Blu-ray. W osobnym rozdziale przedstawiam najciekawsze nawiązania, odwołania, cytaty i wariacje na temat Frankensteina, które pojawiły się w setkach filmów. Wybór zawiera ponad 160 tytułów z przedziału czasowego 1932 – 2015 i przekrojowo pokazuje, jak na wyobraźnię filmowców i widzów działa magiczne słowo Frankenstein i na ile sposobów można go użyć w dialogu, akcji, lub gdzieś na drugim planie. Filmom, w których echa Frankensteina są tylko lekko wyczuwalne, nie poświęcam odrębnego rozdziału, chciałbym jednakże w tym miejscu przywołać pewien godny uwagi tytuł wykorzystujący tajemnicze laboratorium, wiedzę naukową i elektryczność do wskrzeszania ludzi. Mowa o horrorze klasy B pod tytułem „Martwy bieg” („Dead Heat”, 1988 r., reż. Mark Goldblatt), w którym dwójka policjantów po śmierci na służbie przywrócona zostaje do życia za pomocą futurystycznie wyglądającej maszyny, stołu z wysuwanymi prętami otaczającymi martwe ciało. Skutkiem ubocznym dokonanego zabiegu jest to, że serca wskrzeszonych nie biją, a ciała ulegają postępującemu rozkładowi. Krążąc wokół subtelnych nawiązań do mitu Frankensteina, nie można nie wspomnieć o Lurchu z „Rodziny Adamsów” (serial z 1964 roku oraz filmy kinowe: „The Addams Family”, 1991 r., „Addams Family Values”, 1993 r., reż. Barry Sonnenfeld), służącym demonicznej rodziny. Carel Struycken z kinowej wersji „Rodziny Addamsów” to jeden z najwyższych odtwórców roli monstrum (213 cm wzrostu); Ted Cassidy z serialu, mierzył „zaledwie” dwa metry i sześć centymetrów. Długo zastanawiałem się, czy wspominać o filmach tylko powierzchownie ocierających się o treść i motywy zaczerpnięte z książki Mary Shelley. Ostatecznie postanowiłem, że 2 Postać monstrum poddawana jest niekończącym się analizom, jak m.in. ta, przytoczona przez Michała Lesiaka w książce „Arcydzieła klasycznego kina amerykańskiego”: „Filmowy potwór pozostaje jednym z ulubionych obiektów genderowych analiz, jako że mamy tu do czynienia z istotą pozszywaną z martwych części, de facto pozbawioną tożsamości płciowej. Daje to podstawę do mnożenia porównań z postaciami outsiderów, bezskutecznie poszukujących społecznego i seksualnego zakotwiczenia”. Z kolei Brian Aldiss, autor powieści „Frankenstein Unbound” – także cytowany przez Lesiaka, przywołuje teorie mówiące, iż „monstrum to Wielka Rewolucja Francuska/Percy Shelley/wraz z Wiktorem to dwa poziomy tej samej świadomości, w końcu, że monstrum to alter ego samej Mary Shelley, która odkryła w potworze uderzający odpowiednik swoich macierzyńskich niepowodzeń (kilkoro jej dzieci przedwcześnie zmarło)”. Cytaty pochodzą z książki „Arcydzieła klasycznego kina amerykańskiego”, rozdział „Nieśmiertelne monstrum – Frankenstein Jamesa Whale’a”, autor Michał Lesiak. 10 o niektórych wspomnę tylko we wstępie. Na stronach książki nie zagości na dłużej choćby „Uniwersalny żołnierz” („Universal Soldier”, 1992 r., reż. Roland Emmerich), choć Jean Claude Van Damme i Dolph Lundgren wpasowują się skądinąd we frankensteinowski szablon, giną bowiem na początku filmu i w wyniku eksperymentu wojskowego wracają do świata żywych, ostatecznie wymykając się spod kontroli dowództwa i siejąc spustoszenie. Podobny punkt wyjścia oferuje także „X-Men Geneza: Wolverine” („X-Men Origins: Wolverine”, 2009 r., reż. Gavin Hood), gdzie stworzony przez wojskowe laboratorium potwór (Logan/Wolverine), po utracie kobiety obraca się przeciwko swoim twórcom, brutalnie się z nimi rozprawiając. W filmie Gavina Hooda Pogromca mutantów - Weapon XI/Deadpool - poskładany zostaje z fragmentów innych mutantów, a dokładnie rzecz biorąc z ich specjalnych umiejętności. W dodatku, w scenie ożywiania Weapon XI, twórcy zastosowali pamiętny
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Frankenstein 100 lat w kinie
Autor:
Sklep
Format
Cena
Ebookpoint.pl Ebookpoint.pl
ebook/pdf
18,15 zł
Idź do sklepu »

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: