Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00141 003975 24093631 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Informatyka Europejczyka. Program nauczania informatyki w szkole podstawowej - książka
Informatyka Europejczyka. Program nauczania informatyki w szkole podstawowej - książka
Autor: Liczba stron: 72
Wydawca: Helion Edukacja Język publikacji: polski
ISBN: 83-246-0227-5 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> komputery i informatyka >> podręczniki szkolne >> informatyka europejczyka
Porównaj ceny (książka, ebook, audiobook).
Czytaj online.
Komentuj

'Informatyka Europejczyka' to zestaw edukacyjny przygotowany przez lidera na rynku książek informatycznych. Zawiera w sobie doświadczenie wydawnicze i dydaktyczne zdobyte przez wydawnictwo Helion w trakcie publikacji ponad 1800 książek, z których korzystają na co dzień zarówno zawodowi informatycy, jak i zwykli użytkownicy komputerów. To między innymi dzięki książkom Helionu najmłodsze pokolenie polskich informatyków uważane jest za światową elitę informatyczną, poszukiwaną przez pracodawców na międzynarodowym rynku pracy.

'Informatyka Europejczyka. Program nauczania informatyki w szkole podstawowej' przedstawia w szczegółach treści lekcji informatyki prowadzonych w szkole podstawowej. Opisuje zagadnienia wchodzące w skład poszczególnych bloków tematycznych i ich zakresy merytoryczne, a także wskazuje umiejętności, jakie powinien opanować uczeń w trakcie omawiania tych zagadnień. Zawiera również kryteria oceniania wiedzy uczniów oraz przykładowe testy i sprawdziany -- tak teoretyczne, jak i praktyczne.

'Informatyka Europejczyka' to:
Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Wydawnictwo HELION ul. Chopina 6, 44-100 GLIWICE tel. (32) 231-22-19, (32) 230-98-63 e-mail: helion@helion.pl WWW: http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek) Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://helion.pl/user/opinie? Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję. ISBN: 83-246-0015-9 Program nauczania, przeznaczony dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, dopuszczono do użytku szkolnego na podstawie opinii rzeczoznawców mgr inż. Ewy Ankiewicz-Jasińskiej i prof dr hab. Krystyny Chałas. Numer dopuszczenia: DKOS-5002-4/05 Copyright © Helion 2005 Printed in Poland. Spis treści 1. Wprowadzenie 2. Podstawa programowa kształcenia ogólnego — technologia informacyjna 3. Charakterystyka programu „Informatyka Europejczyka” 4. Cele programu 5 8 10 14 5. Materiał nauczania, szczegółowe cele kształcenia, osiągnięcia i przykłady wymagań 15 5.1. Źródła informacji i metody komunikacji .........................17 5.2. Internet...................................................a................................21 5.3. Wędrówki po Internecie ...................................................a.. 23 5.4. Wyszukiwanie informacji...................................................a 25 5.5. Poczta elektroniczna ...................................................a........ 28 5.6. Bezpieczeństwo danych ...................................................a... 30 5.7. Komputer a prawo...................................................a............ 32 5.8. Przyszłość przekazu informacji......................................... 34 5.9. Sprzęt TI...................................................a..............................36 5.10. System operacyjny ...................................................a........... 38 5.11. Aplikacje...................................................a............................ 39 5.12. Ochrona danych ...................................................a.............. 40 5.13. Utrzymywanie komputera w sprawności ........................ 42 5.14. Sieci komputerowe ...................................................a.......... 43 5.15. Opracowywanie dokumentów tekstowych ..................... 45 4 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 5.16. Arkusz kalkulacyjny ...................................................a........ 48 5.17. Bazy danych...................................................a.......................51 5.18. Metody prezentacji informacji z wykorzystaniem technologii informacyjnej................................................. 54 6. Metody i zasady nauczania technologii informacyjnej — propozycje 55 6.1. Sposób realizacji celów nauczania..................................... 57 6.2. Konspekt lekcji „Źródła informacji i metody komunikacji” — propozycja............................................. 60 7. Metody oceniania osiągnięć uczniów — propozycje 7.1. Przykłady wymagań na poszczególne oceny 63 — temat „Źródła informacji i metody komunikacji”......65 1. Wprowadzenie W trakcie nauki w liceum nastolatek zamienia się w dorosłego czło- wieka. Jaką rolę w przygotowaniu do dalszego życia odegra nauka technologii informacyjnej? Na ile zmieni młodego człowieka? Jaki wpływ na jego losy będą miały zdobyte umiejętności? Celem nauczania przedmiotu technologia informacyjna jest przygotowanie absolwenta do aktywnego życia i funkcjonowania w nowoczesnym społeczeństwie informacyjnym oraz wykształce- nie praktycznej umiejętności świadomego i sprawnego posługiwa- nia się komputerem oraz narzędziami i metodami informatyki. Prowadząc zajęcia, należy mieć nieustannie ten dalekosiężny cel na względzie. Niniejszy program nauczania wraz z podręcznikiem ucznia, poradnikiem metodycznym dla nauczycieli i płytą CD stanowi zestaw edukacyjny pt. „Informatyka Europejczyka”. Pozwala on na elastyczne dostosowywanie prowadzonych zajęć do poziomu uczniów oraz posiadanego sprzętu komputerowego i oprogramo- wania. Podstawa programowa daje odpowiedź na pytanie: „Czego uczyć?” Niezbędne wiadomości znajdują się w podręczniku ucznia. Program nauczania i poradnik metodyczny odpowiadają na pytanie „Jak uczyć?”. Zawierają propozycje problemów oma- wianych na zajęciach i podpowiadają, jak je rozwiązać. Nic jed- nak nie jest w stanie zastąpić nauczyciela, który najlepiej zna po- ziom wiedzy, możliwości i oczekiwania uczniów. Od właściwego doboru opcjonalnych ćwiczeń będą w dużej mierze zależały osią- gnięcia uczniów. Nauczyciel powinien pełnić funkcję mentora, ukierunkowującego poszukiwania ucznia, wskazującego nie go- towe rozwiązania, ale zasady ich poszukiwania. Jednak zadaniem szkoły i nauczyciela w zakresie nauczania tego przedmiotu jest przecież nie tylko samo zrealizowanie takie- go czy innego programu nauczania przy wykorzystaniu takiego czy innego podręcznika, choć jest to oczywiście bardzo ważne, ale przede wszystkim stworzenie należytych warunków technicz- nych, umożliwiających kształcenie na odpowiednim poziomie (w sytuacji idealnej podczas zajęć na każdego ucznia powinien przypadać jeden komputer z dostępem do Internetu), oraz dojrza- łe motywowanie uczniów, tak by nauczyli się traktować metody 6 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J i środki informatyczne jako narzędzia do rozwiązywania proble- mów z życia codziennego lub jako pomoc podczas nauki z in- nych przedmiotów. W ten sposób można wiarygodnie wskazywać na komputer jako na uniwersalne narzędzie służące poznaniu i szeroko pojętej edukacji, umożliwiające wyszukiwanie, pozyskiwa- nie, zapisywanie, przetwarzanie i analizowanie informacji. Łatwiej wówczas można doprowadzić do wyrobienia u młodego człowieka nawyku: ♦ rozpatrywania problemów pod kątem możliwości rozwiązywania ich za pomocą komputera, ♦ korzystania z komputera w celu usprawnienia nauki lub pracy, ♦ krytycznego podchodzenia do informacji pozyskiwanych z Internetu, ♦ wyszukiwania rzetelnych informacji i ich weryfikacji na podstawie alternatywnych źródeł. Dodatkowo w czasie nauki w szkole ponadgimnazjalnej istotne jest pogłębianie wiedzy i rozwijanie umiejętności informatycz- nych wyniesionych z poprzednich etapów edukacyjnych. Zreali- zowanie tych wszystkich założeń pozwala spodziewać się, że ab- solwent, który opuszcza mury szkoły, w swojej dalszej drodze życiowej będzie często korzystał z metod informatyki. Do prawidłowego przebiegu procesu nauczania technologii in- formacyjnej niezbędne jest spełnienie kilku warunków. Należą do nich: ♦ właściwe przygotowanie nauczycieli obejmujące między innymi: ♦ opanowanie zagadnień teoretycznych stanowiących treści nauczania, ♦ dobrą znajomość zasad działania sprzętu i oprogramowania, ♦ umiejętność przekazywania wiedzy uczniom i zachęcania ich do nauki z wykorzystaniem sprzętu komputerowego, ♦ podstawową wiedzę z innych przedmiotów, z których zajęcia prowadzone są w pracowni komputerowej, oraz umiejętność współpracy z nauczycielami tych przedmiotów, ♦ konsekwentne egzekwowanie stawianych wymagań; P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 7 ♦ możliwość korzystania przez uczniów ze sprzętu komputerowego i oprogramowania (zalecane: system Windows XP, pakiet Office XP, dostęp do Internetu, drukarka, skaner). Dla zwiększenia skuteczności procesu dydaktycznego konieczne jest: ♦ zainteresowanie uczniów przedmiotem, odkrywanie ich uzdolnień i zainteresowań, ♦ wskazywanie praktycznych korzyści, jakie daje jego opanowanie, ♦ wskazywanie związków technologii informacyjnej z innymi przedmiotami nauczanymi w szkole, ♦ dostęp do źródeł informacji i udostępnienie możliwości komunikowania za pośrednictwem Internetu. Postęp w technologii informacyjnej jest bardzo szybki. Taka sytu- acja nakłada na nauczycieli obowiązek ustawicznego dokształcania się lub korzystania z najnowszych podręczników. W przeciwnym razie przekazywana wiedza nie będzie adekwatna do rzeczywistości. Wiedza jednak nie powinna być przekazywana na zasadzie wykła- du, w sposób werbalny. Istotne jest nabycie przez młodzież umiejęt- ności praktycznych. Rozumiem przez to nie tylko obsługę konkret- nych programów i urządzeń, ale również zdolność oceny, czy w ogóle należy z nich skorzystać do rozwiązania danego proble- mu. Również tylko w praktyce można zweryfikować wiedzę na te- mat możliwości i ograniczeń określonych programów i urządzeń. Atrakcyjność zajęć oraz korzyści praktyczne wynikające z opa- nowania nowych umiejętności mogą w znacznym stopniu zwiększać zainteresowanie przedmiotem i zaangażowanie w jego poznawa- nie. Oznacza to między innymi, że proponowane treści powinny być dostosowane do możliwości i poziomu uczniów i mieć w mia- rę możliwości charakter praktyczny. Najprostsze ćwiczenia za- proponowane w podręczniku umożliwiają poznanie podstawowych właściwości omawianych zagadnień, a najbardziej złożone mają charakter problemowy i wymagają rozwiązania problemu lub skoja- rzenia informacji zdobytych podczas omawiania kilku tematów. Dodatkowo zainteresowanie i zaangażowanie uczniów mogą wywo- ływać zajęcia, które: 8 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J ♦ polegają na wykonywaniu zadań o charakterze interdyscyplinarnym, wymagających przeprowadzenia syntezy zdobytej wiedzy, ♦ rozwijają zainteresowania uczniów (np. tworzenie strony WWW), ♦ umożliwiają prowadzenie debat lub indywidualne wypowiadanie na ważkie tematy. I na koniec tego wprowadzenia jeszcze jedna istotna uwaga. Nauczy- ciel prowadzący zajęcia powinien pamiętać, że osobom mającym małą wprawę w korzystaniu ze sprzętu i oprogramowania może sprawiać kłopoty posługiwanie się klawiaturą, myszą czy nagrywarką płyt CD. Wbrew pozorom jest to dość istotna trudność, która może stanąć na przeszkodzie w opanowaniu materiału. W efekcie różna jest szybkość przyswajania materiału przez poszczególnych uczniów, co oznacza, że do opanowania umiejętności praktycznych w różnych zespołach klasowych konieczna jest różna liczba ćwiczeń. Różnice może pogłębiać nierówny poziom umiejętności zdoby- tych przez uczniów w trakcie nauki w poprzednich etapach eduka- cyjnych. Należy je niwelować, indywidualizując pracę z uczniami. 2. Podstawa programowa kształcenia ogólnego — technologia informacyjna Punktem wyjścia do opracowania podręcznika jest Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla liceów ogólnokształcą- cych, liceów profilowanych i techników, uzupełniających liceów ogólnokształcących i techników uzupełniających wprowadzona rozporządzeniem MENiS z dnia 6 listopada 2003 roku (Dz. U. Nr 210, poz. 2041). W części dotyczącej przedmiotu technologia informacyjna zawiera ona poniższe wytyczne. Cele edukacyjne 1. Wykształcenie umiejętności świadomego i sprawnego posługiwania się komputerem oraz narzędziami i metodami informatyki. 2. Przygotowanie do aktywnego funkcjonowania w tworzącym się społeczeństwie informacyjnym. P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 9 Zadania szkoły 1. Stworzenie warunków do korzystania ze sprzętu oraz programów komputerowych wspomagających różne dziedziny nauczania. 2. Wspomaganie rozwoju umiejętności analizowania i rozwiązywania problemów z zakresu nauczania szkolnego i codziennego życia z wykorzystaniem odpowiednio dobranych metod i środków informatycznych. 3. Pogłębienie wiedzy i rozwijanie umiejętności informatycznych wyniesionych z poprzednich etapów edukacyjnych. Treści nauczania 1. Opracowywanie dokumentów o rozbudowanej strukturze zawierających informacje pochodzące z różnych źródeł. 2. Rozwiązywanie zadań z zakresu różnych dziedzin nauczania z wykorzystaniem programów komputerowych i metod informatyki. 3. Podstawowe formy organizowania informacji w bazach danych spotykanych w otoczeniu ucznia. Wyszukiwanie informacji w bazach danych, formułowanie rozbudowanych zapytań. 4. Korzystanie z informacji związanych z kształceniem, pochodzących z różnych źródeł, oraz komunikowanie się poprzez sieć. 5. Wspomaganie prezentacji prac uczniów z zastosowaniem programów komputerowych. Prezentacja w sieci. 6. Rozwój zastosowań komputerów. Prawne i społeczne aspekty zastosowań informatyki. Osiągnięcia 1. Opracowywanie dokumentów z wykorzystaniem różnych narzędzi informatycznych i różnych źródeł informacji. 2. Tworzenie prezentacji z wykorzystaniem programów komputerowych. 3. Posługiwanie się programami komputerowymi i metodami informatyki w uczeniu się i rozwiązywaniu problemów. 4. Korzystanie z dostępnych źródeł informacji za pomocą komputerów. 5. Komunikowanie się z wykorzystaniem sieci komputerowej. 1 0 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 3. Charakterystyka programu „Informatyka Europejczyka” Zawarte w programie nauczania treści, zgodnie z podstawą pro- gramową wprowadzoną rozporządzeniem MENiS z dnia 6 listopa- da 2003 (Dz. U. Nr 210, poz. 2041), przygotowują ucznia do aktyw- nego i odpowiedzialnego życia w społeczeństwie informacyjnym. Uczeń powinien zdobyć wiedzę i umiejętności praktyczne umoż- liwiające swobodne korzystanie z technologii informacyjnej do rozwiązywania problemów życia codziennego. Program nauczania umożliwia realizację treści nauczania w cy- klu rocznym w wymiarze dwóch godzin tygodniowo lub w cyklu dwuletnim po jednej godzinie tygodniowo. Nauczyciel ma do dyspozycji łącznie (maksymalnie) 76 godzin lekcyjnych. Treści nauczania mają układ hierarchiczny i są ułożone w okre- ślonym porządku. Przy okazji omawiania kolejnych tematów treści wcześniej poruszane są poszerzane, aktualizowane i uzupełniane. Naukę podzielono na kilka etapów. Na początkowym etapie zaplanowano opanowanie umiejętności korzystania ze źródeł in- formacji i metod komunikacji. Zwrócono uwagę na bezpieczeństwo pracy z komputerem i przestrzeganie prawa. Uczniowie poznają również sprzęt technologii informacyjnej i najpopularniejsze syste- my operacyjne. Na praktycznych przykładach poznają znaczenie terminu „programowalność komputera”, jak również podsta- wowe aplikacje instalowane wraz system operacyjnym. Dowiadu- ją się, jak chronić dane i utrzymywać komputer w sprawności. Następne bloki tematów obejmują zasady korzystania z sieci komputerowej, opracowywanie dokumentów tekstowych, ko- rzystanie z arkuszy kalkulacyjnych oraz poznanie zasad działania i projektowania baz danych. Na zakończenie uczniowie zapoznają się ze skanowaniem obrazów i optycznym rozpoznawaniem zna- ków, a tekst i grafikę wykorzystują do wykonania prezentacji — strony WWW. Położono nacisk na zdobycie umiejętności praktycznych. Uczniowie na lekcjach wykonują wiele ćwiczeń. W końcowym etapie nauki przedmiotu realizują dwa projekty: przygotowują P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 1 1 bazę danych wypożyczalni samochodów i stronę WWW. Poznając możliwości arkusza kalkulacyjnego, wykonują wykresy funkcji poznanych na lekcjach matematyki. Główne założenia programu Program nauczania „Informatyka Europejczyka” realizuje pod- stawę programową i przygotowuje uczniów do aktywnego i odpo- wiedzialnego życia w społeczeństwie informacyjnym. Ponadto: ♦ uwzględnia potrzebę elastycznego nauczania (podręcznik i poradnik metodyczny zawierają dużą liczbę ćwiczeń o rosnącym stopniu trudności; ich wykorzystanie jest fakultatywne i zależy od zainteresowania i poziomu słuchaczy); ♦ jest ukierunkowany na zdobywanie umiejętności praktycznych; ♦ kładzie nacisk na samodzielne poszukiwanie rozwiązań przez uczniów; ♦ umożliwia rozwiązywanie problemów, które wymagają kojarzenia wiedzy zdobytej przy omawianiu kilku tematów; ♦ pozwala na poznanie popularnych aplikacji; ♦ pobudza zainteresowanie uczniów rozwojem i odkrywaniem zastosowań technologii informacyjnej, pozyskiwaniem i weryfikacją informacji; ♦ umożliwia realizację zadań i projektów; ♦ uwzględnia zakres treści nauczania, szczegółowe cele i osiągnięcia ucznia; ♦ proponuje metody pomiaru dydaktycznego; ♦ wskazuje osiągnięcia uczniów, które nauczyciel powinien obserwować i ocenić; ♦ uwrażliwia na dbałość o sprzęt komputerowy i dane; ♦ kładzie nacisk na bezpieczne użytkowanie sprzętu oraz wpływ pracy z komputerem na zdrowie; ♦ zwraca uwagę na respektowanie prawa autorskiego, istnienie wielu rodzajów licencji i regulacje prawne związane z pracą z komputerem. 1 2 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J Wymagania niezbędne do nauczania technologii informacyjnej Nauczanie technologii informacyjnej wymaga stworzenia wymie- nionych niżej warunków. ♦ Zapewnienie uczniowi stanowiska komputerowego podłączonego do sieci. W idealnej sytuacji jeden uczeń pracuje na jednym stanowisku. Zadania można również realizować, gdy z jednego stanowiska korzysta najwyżej dwóch uczniów. ♦ Podczas debat, sprawdzania wiadomości itp. konieczne może się okazać podzielenie klasy na grupy. ♦ Stały dostęp do Internetu — wiele ćwiczeń jest wykonywanych przy wykorzystaniu jego zasobów. ♦ Dostosowany do realizowanego programu zestaw licencjonowanego oprogramowania. Niezbędnym minimum jest system operacyjny MS Windows (wskazane XP) oraz MS Office Pro (wskazana wersja 2003). ♦ W komputerach powinny być zainstalowane dwa systemy operacyjne: Windows i Linux. Jeżeli nie jest to możliwe, należy wyposażyć je w napędy CD, aby możliwe było załadowanie systemu z płyty CD zawierającej jednopłytową dystrybucję Linuxa (np. Knoppix). ♦ Każde stanowisko komputerowe powinno być wyposażone w: skaner, drukarkę sieciową (ewentualnie lokalną), kamerę internetową, głośniki, słuchawki. Wskazane jest umożliwienie uczniom korzystania z aparatów cyfrowych. Prowadzenie zajęć usprawni rzutnik multimedialny. Cechy programu ♦ Hierarchiczny układ materiału odwołujący się do zdobytej już wiedzy. ♦ Spiralny układ materiału umożliwiający powtórzenie wiedzy nabytej przez ucznia w gimnazjum przed odwołaniem się do niej. ♦ Spójność z podręcznikiem, poradnikiem metodycznym oraz płytą CD. ♦ Wyspecyfikowanie tematów, które będą realizowane na poszczególnych zajęciach P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 1 3 Rozkład materiału nauczania Przykładowa siatka godzin na realizację programu nauczania Treści (rozdział) Razem na realizację treści Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości uczniów Powtórze- nia Sprawdziany Razem na realizację 1 2 3 4 2 2 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 3 4 Treści (rozdział) Razem na realizację treści Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości uczniów Razem na realizację 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 3 1 1 1 2 2 1 2 2 1 4 3 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 3 3 3 4 4 3 4 4 3 6 5 5 5 Razem 72 W programie 4 godziny pozostawiono do dyspozycji nauczyciela. Można je wykorzystać do pobudzenia aktywności doświadczalnej uczniów wykonując dodatkowe ćwiczenia zawarte w poradniku metodycznym. 1 4 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J Jeżeli uczniowie napotkają problemy w opanowaniu partii ma- teriału rezerwowe godziny można wykorzystać na wykonywanie powtórzeń. Zawarte w podręczniku ćwiczenia powinny być wykonywane podczas lekcji. Pytania podsumowujące, nazwane w podręczniku „Zadania” powinny zostać wykonane po zakończeniu omawiania każdego tematu. Mogą być wykonywane przez uczniów samodzielnie lub w małych grupach. Można je również wykorzystać jako propozycje prac domowych lub korzystać z nich podczas lekcji powtórze- niowych. 4. Cele programu Cele edukacyjne zawarte w podstawie programowej są celami ogól- nymi. Mają charakter ramowy i wyznaczają kierunki działań peda- gogicznych. Są to: ♦ wykształcenie umiejętności świadomego i sprawnego posługiwania się komputerem oraz narzędziami i metodami informatyki, ♦ przygotowanie do aktywnego funkcjonowania w tworzącym się społeczeństwie informacyjnym. Należy je również uzupełnić o: ♦ przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy z komputerem, ♦ posługiwanie się typowymi aplikacjami (edytor tekstów, arkusz kalkulacyjny, baza danych, przeglądarka stron WWW, klient poczty elektronicznej), ♦ posługiwanie się typowymi urządzeniami peryferyjnymi (drukarki, skanery itp.), ♦ wykształcenie umiejętności pracy i komunikacji w grupie, ♦ wykształcenie umiejętności planowania i realizowania zaplanowanych prac. Cele szczegółowe określają wiadomości i umiejętności, jakie ucznio- wie powinni opanować w wyniku realizacji programu nauczania. Ich dokładny wykaz został podany w rozdziale piątym programu. Lekcje technologii informacyjnej można wykorzystywać do re- alizacji celów wychowawczych. Powinny być realizowane podczas P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 1 5 całego cyklu zajęć, a nie tylko na wybranej lekcji. Do ważnych ce- lów wychowawczych należy zaliczyć: ♦ przestrzeganie regulaminów związanych z korzystaniem z pracowni informatycznej, ♦ przestrzeganie warunków BHP i porządku na stanowisku pracy, ♦ korzystanie z licencjonowanego oprogramowania komputerowego, ♦ przekonanie uczniów o szkodliwości wchodzenia na strony WWW o tematyce propagującej pornografię, przemoc oraz nienawiść rasową, ♦ poszanowanie efektów pracy innych, ♦ przestrzeganie zasad prawa autorskiego, ♦ nieudostępnianie bez wyraźnego powodu danych osobowych, ♦ kształtowanie umiejętności współpracy i dyskutowania w grupie, ♦ pogłębianie pokory i skromności wobec stanu wiedzy w wszystkich dziedzinach, ♦ poszanowanie dla innych kultur, ras i religii, ♦ propagowanie informacji na temat własnych społeczności lokalnych, ♦ ekonomiczne korzystanie z sieci komputerowej, w tym szanowanie czasu własnego i innych, ♦ prezentowanie odpowiedzialnej postawy w posługiwaniu się komputerem oraz narzędziami i metodami informatyki. Powyższy wykaz nie wyczerpuje zagadnienia realizacji celów wy- chowawczych. Jest to jedynie propozycja, którą nauczyciel może wy- korzystać do porównania z własnymi przemyśleniami. 5. Materiał nauczania, szczegółowe cele kształcenia, osiągnięcia i przykłady wymagań W tym rozdziale do materiału nauczania przypisano osiągnię- cia ucznia w kategoriach wiedzy i umiejętności. Lekcje technologii informacyjnej są również wspaniałą okazją do realizowania celów wychowawczych, które nie są one związane z konkretnym tematem. 1 6 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J Realizowanie prac zespołowych powinno zawierać elementy samooceny. Samoocena ma duże znaczenie wychowawcze. Zmusza ona ucznia do rzetelnej oceny własnego wkładu pracy, porówna- nia go z wkładem pracy i wynikami innych członków zespołu. Takie elementy zajęć jak: korzystanie z Internetu, debaty, sa- mooceny nauczyciel może wykorzystać do podkreślania roli otwar- tości na poglądy innych osób w prowadzeniu dialogu i osiąganiu porozumienia. Mogą one służyć wykształceniu u uczniów umie- jętności słuchania i rozumienia poglądów innych ludzi. W Internecie można znaleźć treści wartościowe i rozwijające jak i np. propagujące przemoc, nienawiści rasowe. Zajęcia nauczy- ciel może wykorzystywać do przygotowywania uczniów do roz- poznawania wartości moralnych, tworzenia hierarchii wartości. Internet umożliwia uzyskiwanie informacji zarówno z odległych zakątków świata jak i własnej miejscowości czy regionu. Tę jego cechę można spożytkować do uzmysłowienia uczniom wartości dziedzictwa kulturowego. Będzie to przygotowywało ich do świa- domego funkcjonowania w społeczności lokalnej jak i państwie. Rozpoznawanie wartości moralnych w połączeniu z świadomym funkcjonowaniem w społeczeństwie powinno być punktem wyj- ścia do rozważań na temat osiągania celów życiowych, wartości umożliwiających znalezienie własnego miejsca w świecie. Omawiając cele życiowe warto zainicjować dyskusję na temat „Sukces, a szczęście”. Można wykorzystać ją do uzmysłowienia uczniom, że osiągniecie sukcesu zawodowego nie zawsze idzie w parze z szczęściem osobistym lub najbliższych osób. Inną wartością wychowawczą, którą można przekazać uczniom jest godzenie własnego dobra z dobrem innych oraz odpowie- dzialność za siebie i za innych. Internet jest nie tylko środowiskiem, którym realizowane są nowoczesne usługi, ale „oknem na świat”. Można go wykorzystać do poznawania biografii znanych postaci i wskazywania, iż to co uczniowie robią teraz będzie miało wpływ na ich życie za kilka i kil- kanaście lat. Tematy, które bezpośrednio dotyczą uczniów (np. historia re- gionu, perspektywy rozwoju młodzieży, rynek pracy itp.) będą ich inspirowały i rozwijały dociekliwość poznawczą silniej niż tematy mało interesujące młodzież. P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 1 7 W klasach o zainteresowaniach humanistycznych można ukie- runkować poszukiwania uczniów na wartości ponadczasowe, uniwersalne (prawda, dobro itp.). Przekazywanie uczniom wartości wychowawczych przy okazji realizowania programu technologii informacyjnej można wyko- rzystać do wytworzenia u ucznia przekonania o życiowej uży- teczności przedmiotów szkolnych. 5.1. Źródła informacji i metody komunikacji Cele szczegółowe Osiągnięcia ucznia Lp. Materiał nauczania 1. Regulamin szkolnej pracowni komputerowej Poznanie regulaminu szkolnej pracowni komputerowej Wyjaśnienie, na czym polega bezpieczna i higieniczna praca z komputerem Uczeń: - zna regulamin szkolnej pracowni komputerowej, - potrafi wyjaśnić, na czym polega higieniczna i bezpieczna praca z komputerem, - przestrzega regulaminów związanych z korzystaniem z pracowni informatycznej, - przestrzega warunków BHP i porządku na stanowisku pracy, Uczeń: - zna terminy komputer osobisty, Internet, 2. Ćwierć wieku przemian – PC, Internet, system Windows Poznanie przyczyn popularności komputerów osobistych (T61) 1 Stosowane w tym rozdziale oznaczenia od T1 do T6, podawane w nawiasach w kolumnie „Cele szczegółowe” oznaczają odwołania do wybranych treści podstawy programowej (T1 — treść pierwsza podstawy programowej, T2 — treść druga podstawy programowej itd). (cid:10) 1 8 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J Cele szczegółowe Osiągnięcia ucznia - potrafi wymienić zalety komputera, Internetu, interfejsu graficznego, - rozumie różnicę pomiędzy drukowanymi źródłami informacji a publikacjami internetowymi. Uczeń: - potrafi znaleźć informacje o liczbie stron zindeksowanych przez dużą wyszukiwarkę, - umie porównać liczbę informacji przechowywanych w sieci z objętością największych „papierowych” baz danych, - rozumie, dlaczego komputery są używane do gromadzenia i przetwarzania informacji. Uczeń: - rozumie zależności pomiędzy informatyką, komunikacją i technologią informacyjną, - zna termin społeczeństwo informacyjne. Lp. Materiał nauczania 2. Znikome ograniczenia związane z publikowaniem informacji w Internecie 3. Liczba stron WWW zindeksowanych przez najpopularniejszą wyszukiwarkę Porównanie elektronicznych i drukowanych baz danych oraz ich rozmiarów Podkreślenie roli Internetu w wymianie informacji Poznanie kierunków ewolucji interfejsów systemów operacyjnych (T6) Wyliczenie wad i zalet wynikających z łatwości publikowania w sieci (T4) Uświadomienie uczniom liczby informacji, jaka jest dostępna w Internecie Wyjaśnienie, dlaczego komputery są narzędziami, które nadają się do gromadzenia i wyszukiwania dużej liczby informacji 4. Podstawowe pojęcia: informatyka, technologia informacyjna, społeczeństwo informacyjne Poznanie zależności pomiędzy informatyką, komunikacją i technologią informacyjną P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 1 9 Lp. 5. Materiał nauczania Powstawanie nowej formacji społecznej – społeczeństwo informacyjnego Rola technologii informacyjnej w powstaniu społeczeństwa informacyjnego 6. Rodzaje źródeł informacji Rola źródeł informacji 7. Zagrożenia związane z korzystaniem z niewłaściwych źródeł informacji Cele szczegółowe Osiągnięcia ucznia Wyjaśnienie, dlaczego społeczeństwo informacyjne kształtuje się w krajach postindustrialnych, w których rozwój technologii osiągnął najszybsze tempo Rozumienie, że zarządzanie informacjami, jakość informacji i szybkość ich przepływu to zasadnicze czynniki konkurencyjności zarówno w przemyśle, jak i w usługach Poznanie cech społeczeństwa informacyjnego (T6) Poznanie roli pisanych i drukowanych źródeł informacji Ocenianie roli elektronicznych źródeł informacji Sformułowanie kryteriów wyboru źródeł informacji Wyjaśnienie roli źródeł informacji w poznawaniu świata Wyjaśnienie, dlaczego niepoprawne użycie słów kluczowych w opisie strony WWW powoduje trudność w dotarciu do prawdziwych informacji Uczeń: - zna powody i warunki zastępowania społeczeństwa industrialnego przez społeczeństwo informacyjne, - umie scharakteryzować społeczeństwo informacyjne. Uczeń: - umie podać kierunki ewolucji źródeł informacji, - potrafi wybrać wiarygodne źródła informacji, - zna rolę źródeł informacji w poznawaniu świata. Uczeń: - rozumie specyfikę Internetu jako źródła informacji, 2 0 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J Lp. Materiał nauczania Prawdziwość i aktualność informacji Cele szczegółowe Osiągnięcia ucznia - uzasadnia, dlaczego niewłaściwe jest bezkrytyczne korzystanie z komputerów - rozumie szkodliwość wchodzenia na strony WWW o tematyce propagującej pornografię, przemoc oraz nienawiść rasową. Przypomnienie, iż Internet umożliwia dużo szybsze opublikowanie informacji niż gazeta czy książka Sformułowanie istotnych kryteriów selekcji źródeł informacji Wyjaśnienie, dlaczego informacje publikowane w Internecie nie są cenzurowane Propozycje zagadnień do kontroli i oceny uczniów: ♦ poprawność rozumienia pojęć technologia informacyjna, społeczeństwo informacyjne, źródło informacji, ♦ umiejętność sformułowania kryteriów, jakie powinny spełniać wiarygodne źródła informacji, ♦ znajomość zagrożeń, do których może prowadzi bezkrytyczne korzystanie z komputerów. Uwaga! Na początkowych zajęciach nauczyciel zapoznaje uczniów z regulami- nem szkolnej pracowni komputerowej, przedmiotowym systemem oce- niania, zachęca do poszanowania i dbałości o sprzęt komputerowy. Omawiając zagadnienia związane ze stale rosnącą liczbą informacji, podkreśla znaczenie komputerów w ich gromadzeniu, porządkowaniu i wyszukiwaniu. Realizując zagadnienia związane z powstaniem spo- łeczeństwa informacyjnego, zwraca uwagę na wpływ technologii infor- macyjnej na funkcjonowanie grup społecznych. Omawiając rolę kom- puterów, technologii informacyjnej i Internetu, zwraca uwagę, że każde urządzenie i każda technologia ma swoje wady i zalety. Podkreśla znaczenie świadomego korzystania z nowych technologii. P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 2 1 Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Uczeń: - potrafi wytłumaczyć, dlaczego Internet jest „siecią sieci”, - rozumie powody wzrostu znaczenia mobilnego dostępu do Internetu. Uczeń: - wymienia usługi, które są świadczone dzięki Internetowi, - wymienia różnice pomiędzy usługami tradycyjnymi a ich internetowymi odpowiednikami, - rozumie znaczenie niezależności formatu dokumentów do platformy programowej. Uczeń: - rozumie, dlaczego po wpisaniu w pasku adresu URL strony WWW pojawia się ona w przeglądarce internetowej, 5.2. Internet Lp. Materiał nauczania 1. Wyjaśnienie terminu Internet Geneza Internetu, ARPA-net Rozmiary Internetu Mobilny Internet 2. Usługi internetowe: WWW, poczta elektroniczna, grupy dyskusyjne, IRC, FTP, komunikatory, P2P, e-bank, wideokonferencje Odsyłacze hipertekstowe Poznanie struktury Internetu. Wyjaśnienie, dlaczego nikt nie zarządza Internetem (sieć rozwija się spontanicznie) Poznanie genezy Internetu Wyjaśnienie powodów wzrostu znaczenia mobilnego dostępu do Internetu(T6) Poznanie cech usług świadczonych dzięki Internetowi (T6) Rozumienie konsekwencji niezależności formatu HTML od platformy programowej 3. WWW i poczta elektroniczna (adres e-mail, budowa listu elektronicznego) Poznanie budowy adresu IP Rozumienie warunków, których spełnienie jest konieczne do korzystania z poczty elektronicznej 2 2 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J Lp. Materiał nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Wymienienie koniecznych i opcjonalnych składników listu elektronicznego(T4) Poznanie nowych możliwości, jakie stwarza Internet(T6) Wyjaśnienie szkodliwego wpływu długotrwałej pracy z komputerem na zdrowie człowieka - wie, jakie warunki należy spełnić, aby móc korzystać z poczty elektronicznej, - potrafi ekonomicznie korzystać z sieci komputerowej, w tym szanować czas własny i innych, - nie udostępnia bez wyraźnego powodu danych osobowych. Uczeń: - wymienia nowe dziedziny aktywności, które stworzył Internet, - rozumie wpływ długotrwałej pracy z komputerem na zdrowie człowieka, - prezentuje odpowiedzialną postawę w posługiwaniu się komputerem oraz narzędziami i metodami informatyki. 4. Korzyści i zagrożenia wynikające z dostępu do Internetu Bezpieczeństwo danych Wpływ komputerów na zdrowie człowieka Uzależnienia od komputerów i przeciwdziałanie im Propozycje zagadnień do kontroli i oceny uczniów: ♦ znajomość zasad budowy i przesyłania danych w Internecie, ♦ poprawność rozumienia pojęć WWW, poczta elektroniczna, grupy dyskusyjne, IRC, FTP, komunikator, P2P, e-bank, wideokonferencje, odsyłacze hipertekstowe, ♦ znajomość warunków, jakie należy spełnić, aby móc korzystać z poczty elektronicznej i jej możliwości, ♦ stosowanie w praktyce zasad bezpiecznej pracy z komputerem. P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 2 3 Uwaga! Realizując treści dotyczące zasad przesyłania informacji w Internecie, uczniowie mogą przygotować schematy ilustrujące drogę, jaką prze- bywa wysłany adres URL i ściągana strona WWW. Omawiając zna- czenie usług świadczonych przez Internet, nauczyciel wspomina zarów- no o ich zaletach, jak i potencjalnych niebezpieczeństwach. Zwraca uwagę na różnice pomiędzy usługami tradycyjnymi a ich internetowy- mi odpowiednikami. 5.3. Wędrówki po Internecie Lp. Materiał nauczania 1. Uruchamianie przeglądarki Adresy stron WWW Wczytywanie stron o znanym adresie 2. Poruszanie się po stronie WWW Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Poznanie różnic pomiędzy serwerem a stacją roboczą Rozumienie zasad nazywania domen, które są własnością firm Korzystanie z funkcji ułatwiających wpisywanie adresów stron WWW Sprawne wykorzystywanie zasad nawigacji po stronach WWW oraz wyszukiwania na nich informacji (T4) Uczeń: - rozumie, jaką funkcję pełnią serwery w Internecie, - potrafi znaleźć stronę WWW firmy, znając jej nazwę, - potrafi wykorzystać funkcję Autouzupełnianie do wpisania adresu już odwiedzonej strony WWW. Uczeń: - potrafi poruszać się po serwisie składającym się z kilku stron o rozmiarach przekraczających rozmiary okna przeglądarki, - wyszukuje na stronie żądaną informację. 2 4 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J Lp. 3. Materiał nauczania Powrót do strony ostatnio przeglądanej 4. Historia odwiedzonych stron 5. Zakładki 6. Zapisywanie stron WWW Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Uczeń: - potrafi poruszać się wstecz i do przodu pomiędzy odwiedzanymi w danej sesji stronami, - stosuje w praktyce zasady uniemożliwiające cofnięcie się na stronę chronioną hasłem. Uczeń: - potrafi podać, jak praktycznie wykorzystać historię odwiedzonych stron, - rozumie niebezpieczeństwa, jakie stwarza rejestrowanie przez komputer informacji bez powiadamiania o tym użytkownika. Uczeń: - potrafi za pomocą funkcji Ulubione tworzyć i porządkować odsyłacze do stron internetowych, - rozumie zalety korzystania z własnego katalogu stron. Uczeń: - potrafi zapisać wybrany fragment strony WWW. Wyjaśnienie zasad poruszania się pomiędzy stronami, które były ostatnio odwiedzane (T4) Wyjaśnienie możliwości i niebezpieczeństw, jakie niesie z sobą rejestrowanie adresów odwiedzanych stron WWW Poznanie zasad korzystania z komputerów w miejscach publicznych Wyjaśnienie powodów pracochłonności wyszukiwania informacji w internecie Rozumienie korzyści płynących z posiadania własnego katalogu stron Poznanie możliwości funkcji Ulubione Poznanie sposobów zapisywania stron WWW (T3) Wyjaśnienie przeznaczenia plików powstających w trakcie zapisywania strony WWW P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 2 5 Lp. Materiał nauczania 7. Drukowanie stron WWW Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Uczeń: - potrafi wydrukować wybrany fragment strony WWW. Rozumienie znaczenia testowania tworzonych stron pod kątem możliwości wydruku Poznanie sposobów drukowania stron WWW Propozycje zagadnień do kontroli i oceny uczniów: ♦ praktyczną znajomość przeglądarki stron WWW, a zwłaszcza umiejętność wyszukiwania żądanej informacji oraz jej zapisania i drukowania, ♦ stosowanie funkcji, które usprawniają wyświetlanie często odwiedzanych stron WWW. Uwaga! Uczniowie potrafią znaleźć informację o produkcie znanej firmy, zapi- sać ją na dysku, wydrukować. Podczas kolejnych odwiedzin tej samej strony wykorzystują funkcje rejestrowania adresów. Nauczyciel zwra- ca uwagę, że większość reakcji przeglądarki na wydawane polecenia jest rejestrowana, i pomaga uczniom w wymyśleniu sytuacji, w których stwarza to niebezpieczeństwo odtajnienia danych. Wskazuje najprostsze sposoby usuwania zarejestrowanych informacji. 5.4. Wyszukiwanie informacji Lp. 1. Materiał nauczania Porządkowanie zasobów sieci globalnej Internet Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Porównanie zasobów Internetu z zasobami największych bibliotek (T6) Uczeń: - potrafi wytłumaczyć, na czym polegają trudności związane z porządkowaniem informacji dostępnych w Internecie, 2 6 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J Lp. Materiał nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Wyjaśnienie, dlaczego korzystanie z informacji zgromadzonych w sieci jest możliwe po utworzeniu systemu ułatwiającego wyszukiwanie Poznanie różnic pomiędzy wyszukiwarką i katalogiem Wyjaśnienie celowości korzystania z różnych katalogów i wyszukiwarek (T3) Porównanie zalet wyszukiwarek i katalogów Porównanie wad wyszukiwarek i katalogów Wyjaśnienie technik zawężania rezultatów wyszukiwania (T3) Wyjaśnienie terminów grupa dyskusyjna, moderator (T6). Poznanie różnic pomiędzy pocztą elektroniczną a grupą dyskusyjną (T4) Wytłumaczenie zasad oznaczania grup dyskusyjnych - rozumie różnice, jakie występują w sposobie gromadzenia i udostępniania informacji pomiędzy katalogiem a wyszukiwarką. Uczeń: - wie, dlaczego warto korzystać z więcej niż jednego narzędzia porządkującego zasoby Internetu, - potrafi zawężać wyniki wyszukiwania. Uczeń: - rozumie zasadę funkcjonowania grup dyskusyjnych, - prawidłowo rozpoznaje tematykę grupy na podstawie jej oznaczenia. 2. Tajemnice skutecznego wyszukiwania 3. Grupy dyskusyjne 2 (R ) 2 (R) – treści rozszerzjące (cid:10) P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 2 7 Lp. Materiał nauczania 4. Konfigurowanie programu Outlook Express (R) 5. Wysyłanie listu do grupy (R) 6. Automatyczne pobieranie wiadomości (R) 7. Odpowiadanie na listy(R) Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Nauczenie obsługi najpopularniejszego programu do korzystania z grup dyskusyjnych Wyjaśnienie zasad publikowania wiadomości na forum grupy Poznanie zasad pobierania interesujących wiadomości z serwera grup dyskusyjnych (T4) Rozumienie i przestrzeganie zasad publikowania odpowiedzi na forum grupy (T4) Uczeń: - własnoręcznie konfiguruje program Outlook Express do korzystania z grup dyskusyjnych. Uczeń: - prawidłowo publikuje wiadomość na forum grupy. Uczeń: - potrafi wczytać z serwera grup dyskusyjnych wiadomości dotyczące wybranej tematyki. Uczeń: - uczestniczy w dyskusji na forum grupy. Propozycje zagadnień do kontroli i oceny uczniów: ♦ prawidłowe stosowanie terminów portal, katalog, wyszukiwarka, ♦ wykorzystywanie w praktyce różnic w funkcjonowaniu katalogów i wyszukiwarek, ♦ biegłość w obsłudze czytnika grup dyskusyjnych, poprawność uczestnictwa w dyskusji. Uwaga! Uczeń poznaje różnice pomiędzy działaniem wyszukiwarek i katalogów, wpisując hasła zawierające słowa ze znakami diakrytycznymi. Po uzy- skaniu odpowiedzi wchodzi na kilka stron i sprawdza ich zgodność z wyszukiwanym hasłem. 2 8 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 5.5. Poczta elektroniczna Lp. 1. Materiał nauczania Parametry konta pocztowego Konfigurowanie klienta poczty elektronicznej 2. Zasady doboru haseł Atak siłowy i słownikowy Jak wybrać dobre hasło 3. Wysyłanie i odbieranie listów Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Poznanie roli poczty elektronicznej jako narzędzia do komunikowania (T4) Wytłumaczenie znaczenia terminów klient pocztowy, identyfikator użytkownika, hasło do konta pocztowego, adres serwera smtp, adres serwera pop3 Wyjaśnienie roli hasła do konta pocztowego Zwrócenie uwagi na konsekwencje, jakie może spowodowa ć uzyskanie dostępu do skrzynki pocztowej przez osoby nieupoważnione (T4) (T6) Omówienie metod, które są najczęściej stosowane w celu poznania hasła Wyjaśnienie zasad konstruowania dobrych haseł Wyjaśnienie znaczenia pól, które znajdują się w formularzu listu elektronicznego (T4) Poznanie zasady ochrony prywatności korespondencji Uczeń: - poprawnie używa terminów związanych z kontem poczty elektronicznej. Uczeń: - zna metody stosowane przy łamaniu haseł, - wymienia błędy, które umożliwiają poznanie hasła, - potrafi konstruować hasła łatwe do zapamiętania, a trudne do złamania. Uczeń: - potrafi wymienić rodzaje informacji, które trzeba umieścić w liście elektronicznym, - zna zasady ochrony prywatności korespondencji elektronicznej. P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 2 9 Lp. 4. Materiał nauczania Listy z załącznikami Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Wytłumaczenie zasad przesyłania plików jako załączników do poczty elektronicznej Sprawdzenie w praktyce, jak przebiega załączanie pliku do listu i zapisywanie załącznika otrzymanego wraz z listem (T4) 5 Książka adresowa Poznanie ułatwień stwarzanych przez książkę adresową 6 Grupy adresów (R) Wyjaśnienie celu tworzenia grup adresów 7 Wysyłanie listów do grupy (R) 8 Papeteria elektroniczna (R) Sprawdzenie w praktyce, jak funkcjonuje grupa jako adresat listów (T4) Zapoznanie z możliwościami ozdabiania listów elektronicznych Wykonanie własnego projektu papeterii Uczeń: - wymienia możliwości, jakie stwarza przesyłanie plików wraz z listami elektronicznymi, - zna ograniczenia związane z przesyłaniem załączników do listów, - umie wysłać list z załącznikiem i zapisać załącznik do pliku. Uczeń: - zna przeznaczenie książki adresowej programu pocztowego, - potrafi dodawać i porządkować informacje w książce adresowej. Uczeń: - wymienia możliwości, jakie daje grupowanie adresów, - zna zasady dodawania adresów do grupy. Uczeń: - tworzy grupy adresów, - wysyła listy do grupy. Uczeń: - potrafi ozdobić list elektroniczny papeterią, - potrafi zaprojektować papeterię. 3 0 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J Propozycje zagadnień do kontroli i oceny uczniów: ♦ rozumienie podstawowych pojęć związanych z korzystaniem z poczty elektronicznej, ♦ znajomość zasad i stosowanie w praktyce metod ochrony korespondencji elektronicznej przed dostępem osób niepowołanych, ♦ umiejętność korzystania z książki adresowej i wysyłanie listów do grup, ♦ znajomość i stosowanie w praktyce zasad ozdabiania listów i przesyłania wraz z nimi załączników. Uwaga! Uczniowie zakładają darmowe konta poczty elektronicznej. Zachowują zasady ochrony korespondencji elektronicznej przed dostępem osób niepowołanych. Przesyłają sobie listy z załącznikami i ozdobione pa- peterią. Dodają adresy do książki adresowej. Łączą adresy w grupy. Przesyłają listy do grup. 5.6. Bezpieczeństwo danych Lp. Materiał nauczania 1. Weryfikacja bezpieczeństwa strony Poufność transmisji Certyfikat strony Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Uczeń: - wymienia metody demaskowania prób wykradania danych, - na stronie WWW przeznaczonej do przesyłania informacji poufnych potrafi odnaleźć podstawowe zabezpieczenia. Poznanie właściwości Internetu, które sprzyjają wykorzystywaniu go do celów przestępczych (T6) Rozumienie luk w systemie zabezpieczeń wykorzystywanych do wykradania poufnych danych Poznanie sposobów sprawdzania autentyczności strony WWW i poziomu jej zabezpieczeń P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 3 1 Lp. 2. Materiał nauczania Podpis elektroniczny 3. Cele i zasady szyfrowania wiadomości 4. Klucz publiczny i klucz prywatny 5. Program PGP (R) Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Poznanie terminów podpis elektroniczny i bezpieczny podpis elektroniczny Wyjaśnienie praktycznych korzyści, jakie wynikają ze stosowania podpisu elektronicznego (T6) Wyjaśnienie, jakie są cele szyfrowania wiadomości (T6) Poznanie zasad kryptografii symetrycznej i asymetrycznej Wyjaśnienie terminów klucz publiczny i klucz prywatny Poznanie sposobów szyfrowania i weryfikacji autentyczności plików z wykorzystaniem pary kluczy (T6) Zaprezentowanie programu PGP jako aplikacji wykorzystującej parę kluczy do ochrony informacji Zrozumienie, że szyfrowanie zapewnia jedynie względne bezpieczeństwo danych Uczeń: - wymienia wady i zalety podpisu elektronicznego, - wymienia zastosowania podpisu elektronicznego. Uczeń: - rozumie konieczność stosowania szyfrowania informacji, - podaje przykłady, w których szyfrowanie jest niezbędne, - wymienia wady i zalety kryptografii symetrycznej i asymetrycznej. Uczeń: - wyjaśnia znaczenie terminów klucz publiczny i klucz prywatny, - przedstawia możliwości wykorzystania pary kluczy do szyfrowania i weryfikacji autentyczności plików. Uczeń: - zna zakres zastosowań programu PGP, - potrafi wyjaśnić wpływ tej techniki na zmianę klasyfikacji skuteczności zabezpieczeń. 3 2 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J Propozycje zagadnień do kontroli i oceny uczniów: ♦ rozumienie znaczenia informacji przesyłanych Internetem podczas korzystania z usług elektronicznych, ♦ umiejętność sprawdzenia, czy strona WWW jest należycie zabezpieczona, aby przesyłać za jej pomocą poufne dane, ♦ znajomość zalet i zastosowań podpisu elektronicznego, ♦ rozumienie zasad posługiwania się kluczami publicznym i prywatnym, ♦ rozumienie względności bezpieczeństwa zaszyfrowanych danych. Uwaga! Uczniowie podczas zajęć powinni dowiedzieć się, że Internet jest wyko- rzystywany do działalności przestępczej. Istnieją sposoby umożliwiające zdemaskowanie prób podszywania się pod innych i wykradania danych. Korzystając z Internetu, uczniowie odszukują informacje o zasadach sto- sowania podpisu elektronicznego. Informując o możliwościach zabez- pieczania informacji za pomocą kluczy prywatnego i publicznego, na- uczyciel podkreśla, że każde zabezpieczenie może zostać złamane. Skuteczność włamywacza zależy tylko od zastosowanych środków. 5.7. Komputer a prawo Lp. 1. 2. Materiał nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Zasady netykiety Wyjaśnienie znaczenia netykiety – zbioru zasad dotyczących korzystania z poczty elektronicznej oraz list dyskusyjnych (T6) Wytłumaczenie, iż korzystanie z Internetu, przeglądanie stron, pobieranie programów powoduje wkroczenie w sferę regulacji prawnych (T6) Prawo akorzystanie z oprogramowania komputerowego Uczeń: - wymienia i stosuje w praktyce zasady netykiety. Uczeń: - zna termin prawo autorskie, - rozumie, iż korzystanie z owoców pracy intelektualnej podlega regulacjom prawnym P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 3 3 Lp. Materiał nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Zrozumienie, że prawo autorskie stanowi zbiór przepisów chroniących własność intelektualną (T6) Wyjaśnienie terminu licencja (T6) Wyjaśnienie różnic pomiędzy typami licencji: adware, cardware, freeware, GNU, GPL, OEM, public domain, shareware, licencja jednostanowiskowa, licencja grupowa (T6) Wyjaśnienie zasad korzystania z cudzych materiałów (T6) Rozumienie praw przedruku i cytatu 3. Licencje i ich rodzaje 4. Zasady prawne korzystania z cudzych materiałów 5. Wybrane fragmenty prawa autorskiego Wyjaśnienie, w jaki sposób prawo autorskie chroni własność intelektualną (T6) - korzysta z licencjonowanego oprogramowania komputerowego, - szanuje efekty pracy innych. Uczeń: - rozumie różnice pomiędzy typami licencji. Uczeń: - wyjaśnia zasady korzystania z cudzych materiałów, - wyjaśnia terminy prawo przedruku i prawo cytatu. Uczeń: - zna kryteria, jakie musi spełniać praca, aby chroniło ją prawo autorskie, - przestrzega zasad prawa autorskiego. Propozycje zagadnień do kontroli i oceny uczniów: ♦ rozumienie, że zasady korzystania z dóbr intelektualnych obowiązują również w Internecie, ♦ znajomość zasad ochrony własności intelektualnej, ♦ rozumienie pojęcia licencja i różnic pomiędzy jej odmianami. 3 4 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J Uwaga! Nauczyciel podkreśla, że licencja jest umową pomiędzy twórcą dzieła a jego odbiorcą określającą warunki, na jakich odbiorca może korzystać z dzieła. Omawia szkodliwość piractwa komputerowego i plagiatów. 5.8. Przyszłość przekazu informacji Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Uczeń: - rozumie, dlaczego przewidywanie procesów społecznych dotyczy również jego. Uczeń: - potrafi wymienić nowe możliwości i ograniczenia związane z usługami elektronicznymi. Uczeń: - rozumie zależności pomiędzy oczekiwaniami użytkowników systemów TI i rozwiązaniami technicznymi, które je zaspokajają. Uczeń: - wymienia wady i zalety TI, - wymienia bariery stojące na drodze do zwiększenia popularności TI oraz sposoby ich pokonywania. Lp. 1. Materiał nauczania Przewidywania kierunków rozwoju 2. 3. Zastosowania Internetu: e-nauka, telepraca, handel elektroniczny Znaczenie technologii informacyjnej w przekazie informacji (R) Wyjaśnienie wpływu procesów społecznych na życie jednostek (T6) Rozumienie różnic pomiędzy tradycyjnymi i elektronicznymi odmianami pracy, nauki i handlu (T6) Podkreślenie wad i zalet usług internetowych Sformułowanie oczekiwań użytkowników i tendencji rozwojowych TI 4. Zalety i wady technologii informacyjnej Wytłumaczenie, że TI ma nie tylko zalety, ale i wady (T6) Poznanie barier blokujących zwiększenie popularności TI (T6) P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 3 5 Lp. Materiał nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia 5. Wpływ Internetu na rozwój obywateli i państw Wyjaśnienie społecznych aspektów rozwoju TI (T6) 6. Kierunki rozwoju źródeł informacji (R) Wyjaśnienie przesłanek umożliwiających przewidywanie kierunków rozwoju źródeł informacji Wskazanie kierunków rozwoju źródeł informacji (T6) Uczeń: - rozumie wpływ TI na funkcjonowanie społeczeństwa, podaje przykłady z najbliższego otoczenia. Uczeń: - potrafi wyjaśnić, na jakich podstawach można przewidywać kierunki rozwoju źródeł informacji, - w logiczny sposób uzasadnia tendencje rozwojowe. Propozycje zagadnień do kontroli i oceny uczniów: ♦ rozumienie wpływu TI na funkcjonowanie społeczeństwa, ♦ znajomość nowych możliwości i ograniczeń związanych z usługami świadczonymi na odległość, ♦ umiejętność logicznego powiązania przyczyn rozwoju TI i skutków, do jakich ten rozwój prowadzi. Uwaga! Nauczyciel wskazuje na istnienie bezpośredniego związku pomiędzy kierunkiem rozwoju społeczeństwa a przyszłością uczniów. Zwraca uwagę na zależności między potrzebami użytkowników systemów TI a ich za- spokajaniem i wpływem na społeczeństwo. Podkreśla, że do korzysta- nia z usług internetowych konieczne jest spełnienie innych warunków niż w przypadku usług tradycyjnych (np. e-nauka — brak bezpośred- niego kontaktu z nauczycielem, konieczna samodyscyplina). 3 6 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 5.9. Sprzęt TI Lp. 1. Materiał nauczania Zastosowania i rola komputerów 2. Budowa komputera Wytłumaczenie zasady działania komputera na schemacie blokowym Wyjaśnienie roli poszczególnych podzespołów w działaniu komputer 3. Podzespoły komputera: jednostka centralna, płyta główna, procesor, wentylator procesora, pamięć RAM, dysk twardy, karta grafiki, stacja dyskietek, karta dźwiękowa, karta sieciowa, modem, napęd CD, obudowa Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Wyjaśnienie przyczyn popularności komputerów (T6) Wytłumaczenie powodów, dla których są stosowane urządzenia wewnętrzne i zewnętrzne (T6) Uczeń: - wymienia cechy komputerów, które wpływają na ich popularność, - podaje zastosowania komputerów i te ich cechy, które w danych zastosowaniach są najbardziej przydatne, - zna przeznaczenie urządzeń wewnętrznych i zewnętrznych. Uczeń: - podaje przeznaczenie poszczególnych części składowych komputera, - określa, jak zmieniają się sygnały po przejściu przez części składowe komputera. Uczeń: - zna przeznaczenie podstawowych podzespołów komputera, - wie, jaki wpływ na działanie komputera ma pozbawienie go danego podzespołu, - prawidłowo wskazuje lokalizację podzespołów na schematach blokowych. P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 3 7 Lp. Materiał nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia 4. Urządzenia zewnętrzne: klawiatura, monitor, skaner, drukarka Wyjaśnienie przeznaczenia urządzeń zewnętrznych i ich istotnych parametrów użytkowych 5. Optymalna konfiguracja sprzętowa komputera Wyjaśnienie terminu optymalna konfiguracja sprzętowa komputera (T6) Poznanie kryteriów doboru konfiguracji sprzętowej komputera (T6) Uczeń: - zna przeznaczenie podstawowych urządzeń zewnętrznych, - rozumie, jaki wpływ na własności użytkowe urządzeń zewnętrznych mają poszczególne parametry. Uczeń: - rozumie termin optymalna konfiguracja sprzętowa komputera, - logicznie uzasadnia kolejność doboru podzespołów. Propozycje zagadnień do kontroli i oceny uczniów: ♦ rozumienie przyczyn popularności komputerów, ♦ znajomość ogólnej zasady działania komputera i rolę poszczególnych podzespołów oraz urządzeń zewnętrznych, ♦ rozumienie wpływu parametrów podzespołów na ich właściwości użytkowe, ♦ rozumienie zasad doboru optymalnej konfiguracji sprzętowej komputera. Uwaga! Nauczyciel wskazuje przyczyny popularności komputerów i wyjaśnia przeznaczenie poszczególnych bloków komputera. Podaje, do jakiego bloku są montowane konkretne części. Omawia modułową budowę komputera. Podkreśla konieczność prawidłowego doboru wszystkich części składowych (jedna źle dobrana część powoduje pogorszenie wła- ściwości użytkowych całego zestawu). Tłumaczy pojęcie optymalna konfi- guracja sprzętowa komputera. 3 8 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 5.10. System operacyjny Lp. 1. 2. Materiał nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia System operacyjny Rola oprogramowania Wyjaśnienie roli oprogramowania w działaniu komputera Popularne systemy operacyjne Linux: wady i zalety poszczególnych dystrybucji Linuksa Wyjaśnienie przyczyn istnienia różnych systemów operacyjnych (T6) Poznanie pojęcia dystrybucje Linuksa Poznanie wad i zalet systemu Linux Uczeń: - zna zadania BIOS-u i systemu operacyjnego. Uczeń: - wymienia kilka popularnych systemów operacyjnych, - zna pojęcia interfejs graficzny, interfejs tekstowy, - zna pojęcie dystrybucje Linuksa, - wymienia wady i zalety Linuksa. Propozycje zagadnień do kontroli i oceny uczniów: ♦ znajomość możliwości, jakie oferują użytkownikowi BIOS, system operacyjny i aplikacje, ♦ znajomość pojęcia dystrybucje Linuksa, ♦ znajomość zastosowań systemu Linux. Uwaga! Nauczyciel podkreśla różnice pomiędzy sprzętem a oprogramowaniem. Przygotowuje uczniów do wprowadzenia pojęcia programowalność komputerów. P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 3 9 5.11. Aplikacje Lp. 1. Materiał nauczania Programowalność i wielozadaniowość Przeznaczenie programów komputerowych: edycja tekstów, opracowywanie wyników pomiarów, prowadzenie księgowości, projektowanie wspomagane komputerowo grafika komputerowa, edukacja, gry komputerowe Diagnostyka i naprawa sprzętu komputerowego 2. Podstawowy zestaw oprogramowania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Wyjaśnienie na praktycznych przykładach terminu programowalność komputerów Poznanie różnych rodzajów aplikacji (T6) Uczeń: - właściwie używa pojęcia wielozadaniowość komputerów, - podaje przykłady praktycznego wykorzystania programowalności komputerów. Wyjaśnienie znaczenia właściwego doboru aplikacji dla funkcjonalności zestawu komputerowego (T6) Podanie zasad doboru oprogramowania Uczeń: - rozumie różnice pomiędzy możliwościami aplikacji należących do tej samej grupy, - zna zasady doboru oprogramowania. Propozycje zagadnień do kontroli i oceny uczniów: ♦ znajomość przykładów praktycznego wykorzystania programowalności i wielozadaniowości komputerów, ♦ wiedzę o przeznaczeniu grup aplikacji, ♦ umiejętność logicznego rozumowania w celu właściwego doboru oprogramowania. 4 0 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J Uwaga! Nauczyciel zwraca uwagę, że komputer jest maszyną uniwersalną, a je- go możliwości w dużej mierze zależą od zastosowanego oprogramowa- nia. Na przykładzie edytora tekstów instalowanego wraz z systemem operacyjnym (np. WordPad) i specjalizowanej aplikacji (np. MS Word) porównuje możliwości programów o podobnym przeznaczeniu. 5.12. Ochrona danych Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Uczeń: - potrafi podać kryteria oceny wartości zasobów komputera, - rozumie różnice pomiędzy wartością rynkową programu a znaczeniem pliku dla użytkownika. Uczeń: - rozróżnia fizyczne i logiczne przyczyny utraty danych, - podaje przykłady fizycznych i logicznych przykładów utraty danych. Uczeń: - rozumie pojęcie odtajnianie danych, - wie, jakie niebezpieczeństwa wiążą się z odtajnieniem danych prywatnych i służbowych, - proponuje metody zapobiegania odtajnieniu danych. Lp. 1. Materiał nauczania Znaczenie ochrony danych Poznanie kryteriów oceny wartości danych (T6) 2. Fizyczne i logiczne przyczyny utraty danych Wyjaśnienie fizycznych przyczyn utraty danych Wyjaśnienie logicznych przyczyn utraty danych 3. Przyczyny odtajnienia danych Poznanie różnych powodów odtajniania danych P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 4 1 Lp. 4. Materiał nauczania Zasady ochrony zasobów komputera Dbałość o sprzęt i pliki 5. Wirusy, robaki i konie trojańskie Profilaktyka Kopie zapasowe Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia Poznanie zasad zapobiegania uszkodzeniom fizycznym Rozumienie zasad zapobiegania uszkodzeniom logicznym Objaśnienie zasad klasyfikacji szkodliwych programów Zaproponowanie metod ochrony przed działaniem szkodliwych programów Rozumienie roli kopii zapasowych Uczeń: - zna zasady dbałości o sprzęt komputerowy, - zna zasady postępowania zmniejszające ryzyko uszkodzeń logicznych. Uczeń: - zna różnice w działaniu poszczególnych odmian szkodliwego oprogramowania, - stosuje w praktyce metody ochrony przed działaniem szkodliwych programów. Propozycje zagadnień do kontroli i oceny uczniów: ♦ rozumienie niebezpieczeństw związanych z utratą lub odtajnieniem danych, ♦ stosowanie w praktyce metod zapobiegania awariom sprzętu oraz utracie i odtajnieniu danych, ♦ zainteresowanie doniesieniami popularnych publikacji komputerowych na temat nowych wirusów i metod ochrony przed nimi. Uwaga! Nauczyciel podkreśla, że największą wartość mają dane unikatowe. Wskazuje na fakt, że nawet najlepszy sprzęt może ulec awarii. Zwra- ca uwagę, jak ważne jest wyrobienie w sobie nawyków minimalizują- cych prawdopodobieństwo wystąpienia awarii systemu komputerowe- go. Kładzie nacisk na potrzebę tworzenia kopii zapasowych ważnych danych. 4 2 P R O G R A M N A U C Z A N I A T E C H N O L O G I I I N F O R M A C Y J N E J 5.13. Utrzymywanie komputera w sprawności Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia W
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Informatyka Europejczyka. Program nauczania informatyki w szkole podstawowej
Autor:
Sklep
Format
Cena
Helion.pl Helion.pl
książka
8,90 zł
Idź do sklepu »

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: