Darmowy fragment publikacji:
Dariusz Górecki – Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji
Katedra Prawa Konstytucyjnego, 90-033 Łódź, ul. Kopcińskiego 8/12
RECENZENT
Bogusław Banaszak
REDAKTOR INICJUJĄCY
Monika Borowczyk
OPRACOWANIE REDAKCYJNE
Ewa Siwińska
SKŁAD I ŁAMANIE
AGENT PR
PROJEKT OKŁADKI
Katarzyna Turkowska
Na okładce wykorzystano herb Prezydenta Litwy i proporzec Prezydenta RP
© Copyright by Authors, Łódź 2017
© Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2017
Wydane przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Wydanie I. W.07905.17.0.K
Ark. wyd. 15,0; ark. druk. 13,75
ISBN 978-83-8088-622-3
e-ISBN 978-83-8088-623-0
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
tel. (42) 665 58 63
90-131 Łódź, ul. Lindleya 8
www.wydawnictwo.uni.lodz.pl
e-mail: ksiegarnia@uni.lodz.pl
Spis treści
Wstęp
Anna Chmielarz-Grochal
Inicjowanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej prewencyjnej kontroli konstytu-
cyjności prawa
1. Wprowadzenie
2. Legitymacja Prezydenta Rzeczypospolitej do inicjowania kontroli prewencyjnej
3. Zakres przedmiotowy wniosku i wzorzec kontroli prewencyjnej
4. Proceduralne aspekty inicjowania kontroli prewencyjnej
5. Skutki kontroli prewencyjnej w kontekście kompetencji Prezydenta Rzeczypospolitej
związanych z dalszym losem kontrolowanego aktu
6. Inicjowanie prewencyjnej kontroli prawa w praktyce
7. Podsumowanie
Aldona Domańska
Odpowiedzialność Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w Konstytucji z 1997 r.
1. Odpowiedzialność konstytucyjna głowy państwa w polskich ustawach zasadniczych
2. Zakres przedmiotowy odpowiedzialności konstytucyjnej Prezydenta RP
3. Procedura pociągnięcia do odpowiedzialności głowy państwa
4. Cezura czasowa egzekwowania odpowiedzialności konstytucyjnej głowy państwa
oraz prawo łaski
Dariusz Górecki
Uprawnienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w czasie wojny
Agnė Juškevičiūtė-Vilienė
Konstytucyjne uprawnienia głowy państwa w zakresie formowania władzy sądowniczej
1. Wprowadzenie
2. Uprawnienia prezydenta Republiki Litewskiej w zakresie formowania władzy sądow-
niczej
3. Uprawnienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie formowania władzy
sądowniczej
4. Podsumowanie
9
11
11
12
16
18
24
29
32
37
37
40
42
45
51
67
67
69
76
81
6
Spis treści
Ryszard Paweł Krawczyk
Kontrasygnata aktów urzędowych Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
1. Pojęcie kontrasygnaty
2. Znaczenie kontrasygnaty w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.
3. Zakres kontrasygnaty
4. Akty wyłączone spod kontrasygnaty
5. Ważność aktu urzędowego a kolejność składania podpisu przez Prezydenta RP i Pre-
zesa Rady Ministrów
Anna Michalak
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jako strażnik dziedzictwa narodowego. Uwagi na tle
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 maja 2016 r. (sygn. akt Kp 2/15)
Jurgita Paužaitė-Kulvinskienė
Kariera sędziego w doktrynie konstytucyjnej: poszukiwanie równowagi między władzą
sądowniczą i uprawnieniami Prezydenta Państwa
1. Wprowadzenie
2. Kariera sędziego a zasada jego niezawisłości
3. Podmioty decydujące w sprawach kariery sędziego
4. Wymogi proceduralne i uprawnienia prezydenta w kwestiach kariery sędziowskiej
5. Skutki prawne nieprzestrzegania wymogów proceduralnych w kwestiach kariery
sędziego
6. Prawo odwołania się do sądu w sprawie niezgodnego z prawem zwolnienia
7. Podsumowanie
Konrad Składowski
Konstytucyjna regulacja trybu wyboru na urząd Prezydenta w Konstytucji z 2 kwietnia
1997 r. – kilka uwag krytycznych
Krzysztof Skotnicki
Ustawowe kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
Jarosław Sułkowski
Prezydent wobec kryzysu konstytucyjnego w Polsce (o straconej szansie na zakoń-
czenie sporu)
1. Prace nad ustawą czerwcową
2. Przebieg kryzysu
3. Rola prezydenta jako strażnika konstytucji
Haroldas Šinkūnas
Kompetencje Prezydenta Republiki Litewskiej w procesie legislacyjnym
1. Wprowadzenie
2. Status konstytucyjny Prezydenta Republiki
3. Kompetencje Prezydenta Republiki w procesie legislacyjnym
4. Zwrócenie uchwalonych przez Sejm ustaw do ponownego rozpatrzenia
85
85
90
92
93
97
101
117
117
118
119
122
125
127
129
133
143
161
163
166
171
179
179
180
182
186
Spis treści
7
5. Zwrócenie się do Trybunału Konstytucyjnego jako środek wpływania na proces legi-
slacyjny
6. Podsumowanie
Vaidotas A. Vaičaitis
Status konstytucyjny prezydentów Litwy i Polski
1. Wprowadzenie
2. Dwojaki status konstytucyjny prezydenta
3. Prezydent jako przedstawiciel władzy wykonawczej
4. Prezydent jako głowa państwa
5. Podsumowanie
Indrė Žvaigždinienė
Uprawnienia Prezydenta Republiki Litewskiej w zakresie ochrony środowiska
1. Wprowadzenie
2. Status konstytucyjny Prezydenta Republiki
3. Realizacja uprawnień Prezydenta Republiki w zakresie ochrony środowiska
4. Podsumowanie
189
191
195
195
195
198
201
206
209
209
210
212
218
Wstęp
Polskę i Litwę łączy wspólna, wielowiekowa historia. Wstąpienie obu państw do Unii
Europejskiej zbliżyło je do siebie. Nie ma więc w tym nic dziwnego, że przedstawicie-
le nauki prawa konstytucyjnego z zainteresowaniem przyglądają się rozwiązaniom
ustrojowym przyjętym u swych sąsiadów i stosowanej przez nich praktyce. Wszyscy
trudniący się nauką doskonale wiedzą, jak wielkie znaczenie dla rozwoju nauki mają
badania porównawcze. Pogłębianie wiedzy w ten sposób przynosi niewątpliwe obu-
stronne korzyści, mogące czasem mieć zastosowanie w praktyce.
Prezentowana książka, poświęcona instytucji prezydenta w Polsce i na Litwie
jest owocem współpracy nawiązanej przez pracowników Katedry Prawa Konsty-
tucyjnego Uniwersytetu Łódzkiego z pracownikami Katedry Prawa Publicznego
Uniwersytetu Wileńskiego. W ramach tej współpracy ukazały się już dwie mo-
nografie: Aktualne problemy polskiego i litewskiego prawa konstytucyjnego, Łódź
2015 oraz Lietuvos ir Lenkijos konstitucinės teisės aktualijos: Parlamentas (Aktualia
litewskiego i polskiego prawa konstytucyjnego: parlament), Vilnius 2016.
Dariusz Górecki
Inicjowanie przez
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
prewencyjnej kontroli
konstytucyjności prawa
Anna Chmielarz-Grochal
Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Konstytucyjnego
1. Wprowadzenie
Zagadnienie prewencyjnej kontroli konstytucyjności prawa (uprzedniej, a priori)
jest już przedmiotem opracowań naukowych1. Można jednak zauważyć, że w na-
uce prawa konstytucyjnego większą uwagę przywiązuje się do instytucji kontroli
a priori dokonywanej przez Trybunał Konstytucyjny niż do samej kompetencji
Prezydenta Rzeczypospolitej do inicjowania tego rodzaju kontroli. Jest to niewąt-
pliwie uzasadnione znaczeniem kontroli prewencyjnej dla funkcjonowania syste-
mu prawa, opartego na założeniach hierarchicznego uporządkowania, zupełności
i niesprzeczności. Kompetencja do inicjowania kontroli prewencyjnej była z kolei
omawiana w monografiach poświęconych udziałowi Prezydenta Rzeczypospolitej
w postępowaniu ustawodawczym2. Nie można jednak zapominać, że w toku reali-
zacji tej kompetencji Prezydent Rzeczypospolitej włącza się jednocześnie w proce-
durę kontroli konstytucyjności prawa, gdzie ostatecznie rozstrzyga Trybunał Kon-
stytucyjny. Co istotne, od momentu przyznania Prezydentowi Rzeczypospolitej
owej kompetencji wciąż ujawniają się – zarówno prawne, jak i praktyczne – pro-
blemy związane z jej realizacją, będące przedmiotem wielu sporów doktrynalnych.
1 Zob. w szczególności M. Florczak-Wątor, Prewencyjna kontrola konstytucyjności ustaw, [w:]
Konstytucja i sądowe gwarancje jej ochrony. Księga jubileuszowa Profesora Pawła Sarneckie-
go, Kraków 2004, s. 65 i n.; L. Garlicki, Prewencyjna kontrola konstytucyjności umów międzyna-
rodowych, [w:] T. Dębowska-Romanowska, A. Jankiewicz (red.), Konstytucja, ustrój, system fi-
nansowy państwa. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Natalii Gajl, Warszawa 1999, s. 267 i n.;
zob. także T. Diemer-Benedict, Prewencyjna kontrola konstytucyjności w Europie Środkowo-
-Wschodniej, „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 2, s. 39 i n.
2 Zob. R. Balicki, Udział Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w postępowaniu ustawodawczym,
Wrocław 2001; K. Eckhardt, Udział organów władzy wykonawczej w procesie stanowienia
ustaw, Przemyśl 2000; J. Zaleśny, Partycypacja głowy państwa w ostatnich etapach procesu
legislacyjnego, Warszawa 1999.
12
Anna Chmielarz-Grochal
Analiza kompetencji Prezydenta Rzeczypospolitej do inicjowania kontroli konsty-
tucyjności a priori wydaje się uzasadniona co najmniej z pięciu powodów. Po pierw-
sze, trzeba zauważyć, że wystąpienie przez prezydenta z wnioskiem o zbadanie zgod-
ności z konstytucją aktu normatywnego przed jego podpisaniem (ratyfikacją) jest
de facto następstwem dokonanej przez niego wstępnej kontroli konstytucyjności.
Powstaje więc pytanie o znaczenie omawianej kompetencji (i jej realizacji) z punktu
widzenia zasady podziału i równowagi władz. Po drugie, można zastanowić się nad
adekwatnością zakresu przedmiotowego owej kompetencji do wyznaczonej nor-
mami konstytucji roli Prezydenta Rzeczypospolitej jako organu czuwającego nad
przestrzeganiem ustawy zasadniczej. Kompetencja ta bez wątpienia wymaga analizy
w szerszym kontekście funkcji ustrojowych Prezydenta Rzeczypospolitej. Pozostaje
ona w sferze jego uprawnień związanych ze sprawami wewnętrznymi i zagranicz-
nymi państwa, a jednocześnie ma wpływ na prawodawstwo w państwie. Ponadto,
sama kontrola prewencyjna, w odróżnieniu np. od Francji, ma w Polsce charakter
wyjątkowy. Po trzecie, warto zastanowić się, czy i kiedy istnieje ryzyko politycznego
wykorzystywania przedmiotowej kompetencji przez Prezydenta Rzeczypospolitej.
Wniosek służący wszczęciu postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym jest
wprawdzie środkiem prawnym, który powinien mieć odpowiednie uzasadnienie
prawne zarzucanej niezgodności aktu (jego części) z konstytucją, ale w praktyce
o skierowaniu wniosku mogą przesądzać względy polityczne, zwłaszcza gdy Prezy-
dent Rzeczypospolitej i większość parlamentarna wywodzą się z innych środowisk
politycznych. Po czwarte, nie można pomijać skutków kontroli prewencyjnej norm,
które wiążą się z powstaniem po stronie Prezydenta Rzeczypospolitej określonych
obowiązków lub uprawnień. Nasuwa się pytanie, czy faktycznie realizacja omawia-
nej kompetencji w powiązaniu z jej skutkami pozostaje w sferze dyskrecjonalnej
władzy Prezydenta Rzeczypospolitej. Po piąte, w praktyce mogą zaistnieć przeszko-
dy (jak np. wydłużające się postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym czy
zakończenie kadencji parlamentu), które niosą ze sobą realne ryzyko, że konstytu-
cyjne normy kompetencyjne w zakresie kontroli prewencyjnej nie zostaną w pełni
zrealizowane i podstawowy cel kontroli prewencyjnej nie zostanie osiągnięty.
2. Legitymacja Prezydenta Rzeczypospolitej
do inicjowania kontroli prewencyjnej
Prezydent uzyskał prawo wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego przed pod-
pisaniem ustawy z wnioskiem o stwierdzenie jej zgodności z ustawą zasadniczą
w następstwie zmiany Konstytucji PRL w kwietniu 1989 r. (art. 27 ust. 4). Ani Kon-
stytucja marcowa, ani Konstytucja kwietniowa nie upoważniały głowy państwa do
inicjowania tego rodzaju kontroli. W okresie międzywojennym szczególną wagę
Inicjowanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej…
13
przywiązywano do instytucji promulgacji (podpisania ustawy i zarządzenia jej pu-
blikacji w „Dzienniku Ustaw”) i uznawano, że do chwili złożenia przez prezydenta
podpisu nie ma ustawy, tylko projekt, a prezydent jest jedynym organem upraw-
nionym do dokonywania prewencyjnej kontroli konstytucyjności ustaw. Konsty-
tucja PRL wprawdzie przyznawała uprawnienie do zainicjowania kontroli ustaw
a priori, ale nie określała skutków orzeczeń trybunalskich wydanych w następstwie
skierowania wniosku. Analizy skutków kontroli prewencyjnej Trybunał Konsty-
tucyjny dokonał po raz pierwszy w orzeczeniu z 22 sierpnia 1990 r.3 Stwierdził,
że orzeczenia wydane w następstwie wniosku zgłoszonego w trybie art. 27 ust. 4
Konstytucji mają moc wiążącą w stosunku do prezydenta, a nie są tylko opinią
w kwestii konstytucyjności ustawy. Zdaniem Trybunału, prezydent ma obowiązek
podpisania ustawy uznanej za zgodną z konstytucją, a obowiązek odmowy podpi-
su ustawy, co do której orzeczono niekonstytucyjność.
Mała konstytucja z 1992 r.4 również przyznawała prezydentowi uprawnienie
w tym zakresie i przesądzała, że prezydent ma obowiązek podpisać ustawę uznaną
za zgodną z konstytucją (art. 18 ust. 3 i 4), jednak nie określała sposobu postępowa-
nia w sytuacji stwierdzenia niekonstytucyjności. Istniejący stan niepewności pra-
wa trwał do podjęcia przez Trybunał Konstytucyjny uchwały z 5 września 1995 r.5
Po dokonaniu wykładni art. 7 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym6 stwierdzono,
że w przypadku orzeczenia o niekonstytucyjności ustawy wydanego w trybie kon-
troli prewencyjnej prezydent nie ma prawa podpisania ustawy, a ponadto takie
orzeczenie nie podlega rozpatrzeniu przez Sejm. W czasie obowiązywania Małej
konstytucji kontrola prewencyjna była inicjowana kilkunastokrotnie7.
Obecnie źródła legitymacji Prezydenta Rzeczypospolitej do inicjowania kon-
troli a priori należy poszukiwać w Konstytucji z 1997 r. Wprost upoważnia ona
Prezydenta Rzeczypospolitej do wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego
z wnioskiem w sprawie zgodności z konstytucją ustawy przed jej podpisaniem
(art. 122 ust. 3) oraz umowy międzynarodowej przed ratyfikacją (art. 133 ust. 2).
Użyte w przepisach konstytucyjnych sformułowanie „może” sugeruje, że podjęcie
decyzji o skierowaniu takiego wniosku pozostaje w sferze dyskrecjonalnej władzy
(politycznego uznania) Prezydenta Rzeczypospolitej. Poza tym konstytucja nie
tylko upoważnia go do inicjowania kontroli hierarchicznej norm prawnych a prio-
ri, ale także – aczkolwiek w niepełnym zakresie przedmiotowym (w odniesieniu
3 K 7/90, OTK ZU 1990, poz. 5.
4 Ustawa konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między wła-
dzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorial-
nym (Dz.U., nr 84, poz. 1478).
5 W 1/95, OTK 1995, poz. 43.
6 Ustawa z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (tekst jedn. Dz.U. z 1991 r.,
nr 109, poz. 470 ze zm.).
7 Szerzej zob. M. Florczak-Wątor, Prewencyjna..., s. 67 i n. oraz cyt. tam lit. i orzecznictwo; J. Cia-
pała, Udział Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w ustawodawstwie, „Przegląd Sejmowy”
1997, nr 3, s. 34–36, 42, 44–48.
14
Anna Chmielarz-Grochal
tylko do ustaw) – normuje kompetencje, które mogą (jako uprawnienie) bądź
muszą (jako obowiązek) być zrealizowane przez prezydenta na skutek dokonanej
przez Trybunał Konstytucyjny kontroli. Co istotne, kompetencja do inicjowania
kontroli prewencyjnej powiązana jest odpowiednio z dwiema innymi konstytucyj-
nymi kompetencjami Prezydenta Rzeczypospolitej, tj. kompetencją do podpisania
ustawy uchwalonej przez parlament (art. 122 ust. 2) oraz kompetencją do ratyfi-
kacji umów międzynarodowych (art. 133 ust. 1 pkt 1). Można nawet stwierdzić,
że inicjowanie kontroli a priori jest odpowiednio elementem procedury promul-
gacji ustawy oraz ratyfikacji umowy międzynarodowej.
Konstytucyjna legitymacja Prezydenta Rzeczypospolitej do inicjowania kontroli
konstytucyjności aktów normatywnych przed ich ogłoszeniem i wejściem w życie ma
charakter szczególny. Po pierwsze, podejmując decyzję o wystąpieniu z wnioskiem
w procedurze kontroli prewencyjnej, prezydent działa w interesie publicznym (legi-
tymacja publiczna). Po drugie, konstytucja legitymuje wyłącznie prezydenta do ini-
cjowania tego rodzaju kontroli (legitymacja indywidualna). Można mówić o wręcz
uprzywilejowanej pozycji prezydenta względem innych organów państwa, które
konstytucja również upoważnia do zainicjowania postępowania przed Trybunałem
Konstytucyjnym (art. 191 ust. 1). Po trzecie, prezydent ma prawo skorzystać z przy-
znanej konstytucyjnie kompetencji tylko w przypadku ustawy i umowy międzyna-
rodowej wymagającej ratyfikacji (ograniczona przedmiotowo zdolność wnioskowa).
Po czwarte, uprawnienie do wystąpienia z wnioskiem o dokonanie hierarchicznej
kontroli norm jest prerogatywą prezydenta. Oznacza to, że prezydent realizuje tę
kompetencję samodzielnie i dla jej ważności nie jest wymagana kontrasygnata Pre-
zesa Rady Ministrów (art. 144 ust. 3 pkt 9 w zw. z art. 144 ust. 2 Konstytucji).
Analizy kompetencji do inicjowania kontroli konstytucyjności prawa nie moż-
na dokonywać bez odwołania się do funkcji, którą konstytucja przypisuje Prezy-
dentowi Rzeczypospolitej, tj. funkcji organu czuwającego nad przestrzeganiem
ustawy zasadniczej (art. 126 ust. 2). Inicjowanie owej kontroli można nawet uznać
za jeden z aspektów realizacji przez Prezydenta Rzeczypospolitej zadania czuwa-
nia nad przestrzeganiem konstytucji. Zwrot „czuwa” sugeruje, że prezydent w spo-
sób aktywny powinien podejmować działania zapobiegające naruszeniom ustawy
zasadniczej oraz zapewnieniu realizacji norm, zasad i wartości w niej wyrażonych8.
Czuwanie oznacza sprawowanie pieczy nad pewnym dobrem, z naciskiem na po-
dejmowanie działań ochronnych oraz prewencyjnych, służących zapobieżeniu
naruszeniom danego dobra. Użyte w tym samym artykule sformułowanie „stoi
na straży” ma już szerszy zakres znaczeniowy i poza czuwaniem obejmuje ota-
czanie troską i dbałość o określone dobra (wartości)9. Konstytucja wymaga więc
8 Tak też M. Florczak-Wątor, Prewencyjna…, s. 71–72.
9 Por. wykładnię konstytucyjnego terminu „stoi na straży” dokonaną (wprawdzie w odniesie-
niu do Krajowej Rady Sądownictwa) przez Trybunał Konstytucyjny w wyrokach z 28 listopa-
da 2007 r., K 39/07 (OTK ZU 2007, seria A, nr 10, poz. 129) oraz z 18 lipca 2007 r., K 25/07 (OTK
ZU 2007, seria A, nr 7, poz. 80).
Inicjowanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej…
15
od Prezydenta Rzeczypospolitej aktywnej działalności na rzecz ochrony najwyż-
szych wartości w państwie. W analizowanym zakresie tym dobrem (wartością) jest
praworządność, wyrażająca się w wymogu przestrzegania ustawy zasadniczej10.
Powierzenie prezydentowi funkcji czuwania nad jej przestrzeganiem świadczy
o przypisaniu mu przez ustrojodawcę roli gwaranta nadrzędności konstytucji11.
Jeśli natomiast przyjmiemy, że z art. 126 ust. 2 Konstytucji wynika adresowany
do Prezydenta Rzeczypospolitej nakaz „czuwania nad przestrzeganiem Konstytu-
cji”, który oznacza obowiązek podejmowania wszelkich możliwych działań w tym
zakresie, to kompetencja do inicjowania prewencyjnej kontroli powinna być od-
czytywana nie jako uprawnienie, ale obowiązek (a przynajmniej powinność)12.
Zatem w każdym przypadku, gdy Prezydent Rzeczypospolitej ma rzeczywiste
i uzasadnione wątpliwości co do zgodności ustawy lub umowy międzynarodowej
z konstytucją, jego konstytucyjnym obowiązkiem jest wszczęcie postępowania
przed Trybunałem Konstytucyjnym13.
Ponadto, jak się wydaje, kompetencja do inicjowania prewencyjnej kontroli
prawa może być uznana za atrybut prezydenta jako arbitra14. Decyzja o wystą-
pieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego jest przejawem czuwania nad
przestrzeganiem konstytucji. Z kolei sam wniosek w trybie kontroli prewencyj-
nej można uznać za środek „hamujący” inne organy państwa15, tj. odpowiednio
ustawodawcę oraz rząd odpowiedzialny za zawarcie umowy międzynarodowej
wymagającej ratyfikacji. Złożenie wniosku w razie stwierdzenia naruszenia kon-
stytucji w procedurze ustawodawczej prowadzi do zawieszenia postępowania
ustawodawczego na czas potrzebny do wydania rozstrzygnięcia przez Trybunał
Konstytucyjny. Z kolei wydanie przez Trybunał Konstytucyjny orzeczenia nega-
tywnego względem całej ustawy prowadzi do zakończenia procedury ustawodaw-
czej, gdyż bez podpisu prezydenta i ogłoszenia ustawa uchwalona przez parlament
nie może wejść w życie. Z drugiej strony, w następstwie orzeczenia trybunalskiego
możliwe jest – za pośrednictwem prezydenta – skorygowanie ustawy w zakresie,
w jakim niekonstytucyjność dotyczy tylko niektórych przepisów. W przypadku
umów międzynarodowych skorzystanie przez prezydenta z omawianego upraw-
nienia może zablokować proces ratyfikacyjny nawet wtedy, gdy parlament w dro-
10 Por. P. Sarnecki, uwagi 9–11 do art. 126, [w:] L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej. Komentarz, t. I, Warszawa 1999, s. 8–11.
11 Szerzej zob. A. Chmielarz, Funkcja prawna Konstytucji na przykładzie Konstytucji Rzeczypo-
spolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2011, s. 126 i n. oraz cyt. tam lit.
12 Podobnie M. Wiącek, Problemy związane ze stwierdzeniem niekonstytucyjności niektórych
przepisów ustawy w trybie kontroli prewencyjnej (uwagi na tle art. 122 ust. 4 in fine Konstytucji
RP), „Przegląd Sejmowy” 2006, nr 4, s. 62; por. M. Florczak-Wątor, Prewencyjna…, s. 72.
13 Por. L. Garlicki, uwaga 21 do art. 122, [w:] L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Pol-
skiej. Komentarz, t. II, Warszawa 2001, s. 18–19.
14 Szerzej na temat funkcji arbitrażu prezydenckiego zob. A. Chorążewska, Prezydent jako czyn-
nik równowagi. Arbitraż prezydencki, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 6, s. 59 i n.
15 Por. K. Wojtyczek, Władza wykonawcza w Polsce: dualistyczna czy wieloczłonowa?, „Państwo
i Prawo” 2001, z. 12, s. 57–58.
Pobierz darmowy fragment (pdf)