Z dniem 1 maja 2011 r. w zakresie zwolnień od obowiązku ewidencjonowania w kasach rejestrujących zaszły duże zmiany. Wówczas to ostatecznie przestały obowiązywać zwolnienia od używania kas rejestrujących dla wielu grup podmiotów, m.in. dla:
prawników,
lekarzy,
księgowych,
tłumaczy i wielu innych.
W części I omówiono szczegółowo nowe regulacje dotyczące zwolnień z obowiązku używania kas rejestrujących. W II części znajdują się odpowiedzi na konkretne pytania podatników, dotyczące zarówno obowiązku używania kas rejestrujących od 1 maja 2011 r., możliwości zastosowania innych zwolnień od kas niż dotychczasowe, jak również aspektów technicznych i organizacyjnych związanych z wprowadzeniem kas do działalności. Ostatnia III część książki zawiera wyjaśnienia organów podatkowych dotyczące nowych przepisów związanych z wprowadzeniem kas.
Darmowy fragment publikacji:
SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów ...................................................................................................3
Wstęp ..................................................................................................................5
Rozdział I
Nowe rozporządzenie o kasach fiskalnych – omówienie zasad
obowiązujących od dnia 1 stycznia (1 maja) 2011 r. .......................................7
Rozdział II
Odpowiedzi na pytania podatników ..............................................................20
Rozdział III
Wybrane interpretacje organów podatkowych dotyczące
nowych przepisów o kasach rejestrujących ...................................................67
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r.
w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji
przy zastosowaniu kas rejestrujących ...........................................................76
Wykaz skrótów
WYKAZ SKRÓTÓW
Akty prawne
Konstytucja RP
PKD
PKWiU
r.k.w.t.
r.z.o.p.e.
– Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia
1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
– Polska Klasyfikacja Działalności stanowiąca załącznik do
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r.
w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U.
Nr 251, poz. 1885 z późn. zm., zał.)
– Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług stanowiąca załącznik
do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 październi-
ka 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług
(PKWiU) (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 z późn. zm.)
– rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada
2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, któ-
rym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków
ich stosowania (Dz. U. Nr 212, poz. 1338 z późn. zm.)
– rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r.
w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewiden-
cji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138,
poz. 930)
r.z.o.p.e. z 2009 r. – rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009 r.
w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewiden-
cji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 224,
poz. 1797)
u.p.t.u.
– ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów
i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.)
3
Wykaz skrótów
u.ś.o.z.
u.z.p.d.
NFZ
OTK-A
– ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst
jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym po-
datku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych
przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.)
Inne
– Narodowy Fundusz Zdrowia
– Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego; zbiór urzędowy,
Seria A
4
Wstęp
WSTĘP
Duża część podatników ma obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu
i podatku należnego za pomocą kas rejestrujących (popularnie nazywa-
nych kasami fiskalnymi). Obowiązek ten dotyczy tych podmiotów, które
dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działal-
ności gospodarczej oraz na rzecz rolników ryczałtowych. Nie ciąży on
jednak na wszystkich takich osobach. W pewnym zakresie bowiem zwol-
nienia z obowiązku ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestru-
jących są wprowadzane przez przepisy wykonawcze.
Z dniem 1 maja 2011 r. zaszły duże zmiany w zakresie zwolnień od
obowiązku ewidencjonowania w kasach rejestrujących. Wówczas to osta-
tecznie przestały obowiązywać zwolnienia od używania kas rejestrują-
cych dla wielu grup podmiotów, m.in. dla prawników, lekarzy, księgo-
wych, tłumaczy i wielu innych.
Konieczność używania kas rejestrujących została nałożona na wie-
lu podatników, którzy dotychczas kasami fiskalnymi przejmować się nie
musieli. W praktyce jest to źródłem licznych pytań i wątpliwości.
Niniejsza publikacja wychodzi naprzeciw tym problemom. Omówio-
no w niej szczegółowo nowe regulacje dotyczące zwolnień z obowiązku
używania kas rejestrujących – tym zagadnieniom poświęcona jest I część
publikacji. W II części znajdują się odpowiedzi na konkretne pytania po-
datników, dotyczące zarówno obowiązku używania kas rejestrujących od
dnia 1 maja 2011 r., możliwości zastosowania innych zwolnień od kas niż
dotychczasowe, jak i aspektów technicznych i organizacyjnych związa-
nych z wprowadzeniem kas do działalności. Ostatnia, III część książki
5
Wstęp
zawiera wyjaśnienia organów podatkowych dotyczące nowych przepisów
związanych z wprowadzeniem kas.
Autor żywi nadzieję, że niniejsza publikacja będzie przydatna wszel-
kim tym osobom, których dotknął od dnia 1 maja 2011 r. obowiązek uży-
wania kas rejestrujących.
Szczecin, maj 2011 r.
6
1. Uwagi wstępne
Rozdział I
NOWE ROZPORZĄDZENIE O KASACH FISKALNYCH
– OMÓWIENIE ZASAD OBOWIĄZUJĄCYCH
OD DNIA 1 STYCZNIA (1 MAJA) 2011 R.
1. Uwagi wstępne
Zgodnie z przepisem art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.
o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) po-
datnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących
działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani pro-
wadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu
kas rejestrujących.
W kasie podlega zatem ewidencji sprzedaż (dostawa towarów, świad-
czenie usług), która jest dokonywana na rzecz:
– osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej;
– rolników ryczałtowych.
Inna sprzedaż – na rzecz innych podmiotów – ewidencji w kasie re-
jestrującej nie podlega (nie ma obowiązku jej ewidencjonowania, choć
jest taka możliwość).
Można wskazać na dwa zasadnicze powody wprowadzenia obowiąz-
ku ewidencji sprzedaży w kasie rejestrującej.
Po pierwsze, chodzi o potrzebę zapewnienia kontroli nad rzetelnością
deklarowanych przez pewne grupy podatników podstaw opodatkowania.
Obowiązek ewidencjonowania w kasie dotyczy bowiem tych transakcji,
w przypadku których nie ma bezwzględnego obowiązku wystawiania
dokumentujących je faktur (faktury wystawiane są wyłącznie na żąda-
7
Rozdział I. Nowe rozporządzenie o kasach fiskalnych…
nie nabywców – osób fizycznych nieprowadzących działalności gospo-
darczej). W tym przypadku – przy braku innych form dokumentowania
transakcji (utrwalania tego, że miały one miejsce) – istniałoby realne nie-
bezpieczeństwo zaniżania obrotów (podstawy opodatkowania). Obowią-
zek ewidencjonowania sprzedaży w kasie rejestrującej ma dyscyplinować
podatników i przeciwdziałać przypadkom zaniżania obrotów.
Po drugie natomiast, obowiązek używania kas fiskalnych ma znacze-
nie z punktu widzenia ochrony interesów ekonomicznych konsumenta.
Rejestracja transakcji, a w konsekwencji dokument otrzymany przez kon-
sumenta (paragon) zawiera dane dotyczące transakcji, które umożliwia-
ją konsumentowi identyfikację kontrahenta, dochodzenie swoich upraw-
nień z tytułu reklamacji, ochronę swoich interesów, i to niezależnie od
tego, czy zarejestrowana sprzedaż wiąże się z realną zapłatą kwoty po-
datku (por. wyrok TK z dnia 21 września 2004 r., K 34/03, OTK-A 2004,
nr 8, poz. 84).
W niektórych przypadkach – nawet mając na uwadze wyżej wymie-
nione kwestie – ewidencję transakcji w kasie rejestrującej uznaje się za
niecelową z różnych powodów: ze względów technicznych i organizacyj-
nych, z uwagi na charakter sprzedaży czy też z powodów zabezpieczenia
ewidencjonowania transakcji w inny sposób.
W tych to przypadkach zastosowanie mają zwolnienia od obowiązku
stosowania kas rejestrujących. Mogą one dotyczyć poszczególnych grup
podatników bądź tylko niektórych transakcji. Trudno się też oprzeć wra-
żeniu, że zwolnienia od kas rejestrujących były instrumentalnie wyko-
rzystywane na zasadzie kija (groźba usunięcia zwolnienia) i marchewki
(obietnica pozostawienia zwolnienia).
W polskim systemie VAT zwolnienia od obowiązku stosowania kas
rejestrujących wprowadzane są przepisami wykonawczymi. W 2009 r. ten
system został częściowo zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyj-
ny w wyroku z dnia 16 lipca 2009 r., K 36/08 (Dz. U. Nr 116, poz. 979).
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 111 ust. 7 pkt 3 w zw. z art. 111
ust. 8 u.p.t.u. było niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej
z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.). Wyrok TK
dotyczył wytycznych do wydania rozporządzenia określającego zwolnie-
nia od stosowania kas. Trybunał nie zakwestionował samych zwolnień
8
1. Uwagi wstępne
od obowiązku stosowania kas. Nie zanegował także możliwości ustana-
wiania takich zwolnień w akcie wykonawczym.
Trybunał Konstytucyjny nie zakwestionował także samego obowiąz-
ku stosowania kas przez podatników (a we wcześniejszych swoich orze-
czeniach podkreślał, że obowiązek ten jest zgodny z Konstytucją RP –
zob. np. orzeczenie TK z dnia 21 września 2004 r., K 34/03, OTK-A 2004,
nr 8, poz. 84). Nie jest więc tak, że kasy rejestrujące jako takie zostały
uznane za sprzeczne z Konstytucją RP.
W ocenie TK wytyczne do wydania rozporządzenia powinny być bar-
dziej szczegółowe, gdyż dotychczasowe pozwalały w zasadzie na uznanio-
we wprowadzanie zwolnień od obowiązku stosowania kas rejestrujących.
Ustawodawca ostatecznie z dniem 1 stycznia 2010 r. wprowadził
bardziej szczegółowe wytyczne do wydania rozporządzenia. Trudno się
oprzeć wrażeniu, że ta zmiana miała charakter bardziej formalny niż
merytoryczny. Owszem – wytycznych jest więcej, lecz są one na tyle nie-
określone i ogólne, że praktycznie nadal umożliwiają ministrowi dowolne
zwalnianie z obowiązku ewidencjonowania w kasie rejestrującej.
Powstaje pytanie, czy nie byłoby lepszym rozwiązaniem zapisanie
zwolnień od obowiązku ewidencjonowania obrotu w kasach rejestrują-
cych w samej ustawie.
Po pierwsze – byłby to kres problemów i wątpliwości związanych
z ewentualną szczegółowością delegacji do wydania rozporządzenia
(nie jest powiedziane, że dotychczasowa delegacja nie zostanie zakwe-
stionowana), po drugie – takie rozwiązanie miałoby walor stabilności,
w przeciwieństwie do rozwiązania dotychczasowego, pod rządami któ-
rego określone grupy podatników co roku w napięciu czekają na to, czy
obejmie ich zwolnienie od stosowania kas, czy też wprowadzone zosta-
nie jednak zwolnienie.
W ramach wykonania nowych wytycznych Minister Finansów wydał
rozporządzenie z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie zwolnień z obowiąz-
ku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U.
Nr 224, poz. 1797). Mimo nowych wytycznych rozporządzenie dokład-
nie powielało treść dotychczasowego aktu wykonawczego w tej sprawie.
Jednocześnie zapowiadano zmiany w zakresie obowiązku stosowania
kas rejestrujących od nowego roku.
9
Pobierz darmowy fragment (pdf)
