Darmowy fragment publikacji:
seKtor publiczny
Krystyna Gąsiorek
KlasyfiKacja
budżetowa
2018
Zawiera wyjaśnienia
Ministerstwa Finansów
R E KO M E N D U J E
Grupa INFOR PL
Prezes Zarządu
Ryszard Pieńkowski
Dyrektor Centrum Wydawniczego
Marzena Nikiel
Zespół redakcyjny:
Małgorzata Majewska – redaktor merytoryczny
Jolanta Bugaj – korekta
Monika Rodziewicz – dtp
Wydanie I
© Copyright by INFOR PL S.A.
Warszawa 2018
INFOR PL S.A.
01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72
www.infor.pl
Biuro Opiekunów Klienta
01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72
tel. 22 761 30 30
infolinia: 0 801 626 666
e-mail: bok@infor.pl
strona:www.sklep.infor.pl
Profesjonalne księgarnie stacjonarne w kraju oraz księgarnie internetowe.
Publikacja jest chroniona przepisami prawa autorskiego. Wykonywanie kserokopii
bądź powielanie inną metodą oraz rozpowszechnianie bez zgody Wydawcy w całości
lub części jest zabronione i podlega odpowiedzialności karnej.
Druk: Mazowieckie Centrum Poligrafii
ISBN 978-83-65887-60-3
Spis treści
Wstęp .................................................................................................................... 5
1. Klasyfikacja budżetowa – zasady ogólne, kryteria ......................................... 7
2.
Części budżetowe – najwyższy stopień klasyfikacji budżetowej .................... 9
3. Klasyfikacja działów ...................................................................................... 17
4. Klasyfikacja rozdziałów ................................................................................. 23
Rozdziały ................................................................................................................ 24
Dział 010 – Rolnictwo i łowiectwo ......................................................................... 24
Dział 020 – Leśnictwo ............................................................................................ 30
Dział 050 – Rybołówstwo i rybactwo ..................................................................... 31
Dział 100 – Górnictwo i kopalnictwo .................................................................... 32
Dział 150 – Przetwórstwo przemysłowe ................................................................. 33
Dział 400 – Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną,
gaz i wodę ............................................................................................ 34
Dział 500 – Handel ................................................................................................. 36
Dział 550 – Hotele i restauracje ............................................................................. 37
Dział 600 – Transport i łączność ............................................................................ 37
Dział 630 – Turystyka ............................................................................................. 43
Dział 700 – Gospodarka mieszkaniowa ................................................................. 43
Dział 710 – Działalność usługowa ......................................................................... 47
Dział 720 – Informatyka ........................................................................................ 49
Dział 730 – Nauka .................................................................................................. 50
Dział 750 – Administracja publiczna ..................................................................... 52
Dział 751 – Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli
i ochrony prawa oraz sądownictwa .................................................... 62
Dział 752 – Obrona narodowa ............................................................................... 64
Dział 753 – Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne ............................................ 66
Dział 754 – Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa .................... 67
Dział 755 – Wymiar sprawiedliwości .................................................................... 71
Dział 756 – Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych
jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz wydatki
związane z ich poborem ..................................................................... 72
Dział 757 – Obsługa długu publicznego ................................................................ 81
Dział 758 – Różne rozliczenia ................................................................................ 82
Dział 801 – Oświata i wychowanie ........................................................................ 86
3
SPIS TREŚCI
Dział 803 – Szkolnictwo wyższe ................................................................ 101
Dział 851 – Ochrona zdrowia .................................................................... 102
Dział 852 – Pomoc społeczna ................................................................... 107
Dział 853 – Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej ................. 113
Dział 854 – Edukacyjna opieka wychowawcza ......................................... 114
Dział 855 – Rodzina .................................................................................. 117
Dział 900 – Gospodarka komunalna i ochrona środowiska .................... 124
Dział 921 – Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego ......................... 130
Dział 925 – Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary
i obiekty chronionej przyrody .............................................. 133
Dział 926 – Kultura fizyczna ..................................................................... 134
5. Klasyfikacja paragrafów dochodów, przychodów i środków
(z objaśnieniami) ................................................................................ 135
5.1. Czwarta cyfra ...................................................................................... 135
5.2. Paragrafy dochodów .......................................................................... 141
6. Klasyfikacja paragrafów wydatków i środków (z objaśnieniami) ....... 207
6.1. Czwarta cyfra ...................................................................................... 209
6.2. Paragrafy wydatków ........................................................................... 214
7. Klasyfikacja paragrafów przychodów ................................................. 327
8. Klasyfikacja paragrafów rozchodów .................................................. 329
9. Szczegółowa klasyfikacja wydatków dla zadań z zakresu
bezpieczeństwa zewnętrznego ............................................................ 331
10. Szczegółowa klasyfikacja wydatków dla zadań z zakresu
bezpieczeństwa wewnętrznego ........................................................... 343
4
Wstęp
Klasyfikacja budżetowa odgrywa ważną rolę w systemie finansów publicznych. Za
pewnia jednolite zasady grupowania zarówno dochodów, jak i wydatków budżetowych.
Szczegółowa klasyfikacja dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środ
ków pochodzących ze źródeł zagranicznych jest określona w rozporządzeniu Ministra
Finansów z 2 marca 2010 r. W 2014 r. wydano tekst jednolity (Dz.U. z 2014 r. poz. 1053).
W związku z licznymi zmianami oraz wprowadzanymi reformami klasyfikacja budże-
towa jest ciągle nowelizowana. Niektóre podziałki przestają obowiązywać, pojawiają
się nowe, a przy niektórych zmieniają się objaśnienia. Jednostki sektora finansów pub
licznych zmiany te powinny na bieżąco uwzględniać w planowaniu, rachunkowości
i sprawozdawczości. Jakie zmiany należy uwzględnić od 1 stycznia 2018 r.?
14 marca 2017 r. Minister Rozwoju i Finansów podpisał rozporządzenie zmienia
jące rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przy
chodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U.
z 2017 r. poz. 580). Nowelizacja dotyczy dostosowania nazewnictwa i treści objaśnień
poszczególnych podziałek klasyfikacyjnych do wdrożonej 1 marca 2017 r. konsolida
cji administracji podatkowej, kontroli skarbowej i Służby Celnej wynikającej z ustawy
z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy z 16 listopada
2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej. Rozpo
rządzenie weszło w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia (czyli 21 marca
2017 r.), z mocą od 1 marca 2017 r. Wyjątkiem są zmiany dotyczące nazwy rozdziału
75008 oraz uchyleniu rozdziałów 75010 i 75013, które wchodzą w życie z dniem
1 stycznia 2018 r. i będą miały po raz pierwszy zastosowanie do opracowania usta-
wy bud żetowej na rok 2018.
25 lipca 2017 r. zostały ogłoszone zmiany w klasyfikacji budżetowej rozporządze
niem Ministra Rozwoju i Finansów z 21 lipca 2017 r. zmieniającym rozporządzenie
w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów
oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1421). Zmia
ny mają charakter porządkujący i dostosowawczy do zmian wprowadzanych ustawami
regulującymi funkcjonowanie jednostek należących do sektora finansów publicznych,
m.in. związanymi z wdrażaniem reformy polskiego systemu oświaty i wprowadzeniem
od 1 września 2017 r. nowego ustroju szkolnego. Część zmian weszła w życie już z dniem
następującym po dniu ogłoszenia (czyli 26 lipca 2017 r.), a część – z dniem 1 września
2017 r. Natomiast część zmian należy zastosować po raz pierwszy do opracowania
projektu ustawy budżetowej oraz projektów uchwał budżetowych na rok 2018.
Ponadto nowelizacją rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 9 stycznia
2017 r. wprowadzono zmiany w klasyfikacji części budżetowych (Dz.U. z 2017 r.
poz. 74) w zakresie części 36, która została uchylona.
Publikacja stanowi ujednoliconą wersję klasyfikacji budżetowej i obej muje
zmiany wprowadzone w rozporządzeniu Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w spra
5
wie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów
oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. Książka zawiera:
■■ obowiązującą klasyfikację części budżetowych,
■■ aktualną, ujednoliconą klasyfikację dochodów, wydatków, przychodów
i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych wraz
z objaśnieniami,
■■ komentarz eksperta dotyczący stosowania podziałek w praktyce pozwa
lający rozwiać wątpliwości w wielu przypadkach – co ujmować, a czego nie
należy ujmować w danej podziałce,
■■ oznaczenie terminów – od kiedy obowiązuje lub do kiedy obowiązywała
dana podziałka,
■■ najnowsze pisma i opinie w zakresie klasyfikacji budżetowej wydane przez
Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz przez organy
kontrolne – regionalne izby obrachunkowe – dla ułatwienia przyporządko
wane do poszczególnych podziałek.
Publikacja z pewnością będzie pomocna na co dzień pracownikom jednos
tek sektora finansów publicznych we właściwym stosowaniu podziałek klasyfi
kacji bud żetowej oraz w prawidłowym planowaniu i wykonywaniu planów
finansowych tych jednostek.
WSTĘP
6
1. Klasyfikacja budżetowa
– zasady ogólne, kryteria
Klasyfikacja budżetowa stanowi bazę techniczną do prezentowania rodzajów
działalności, rodzajów dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz
środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. Odgrywa ważną rolę zarów
no w planowaniu, rachunkowości, jak i w sprawo zdawczości. Klasyfikacja ta nie
stanowi podstawy prawnej do ustalania i pobierania dochodów, a także do
dokonywania wydatków bud że towych – jest jedynie instrumentem do ujmo
wania gromadzonych dochodów i ponoszonych wydatków na podstawie właś
ciwych aktów prawnych. Pozwala na grupowanie dochodów, wydatków, przy
chodów i rozchodów według jednolitych kryteriów przez wszystkie jednostki
sektora finansów publicznych. Wyróżnia się trzy kryteria klasyfikacji budżeto
wej wskazane w tabeli 1.
Tabela 1. Kryteria klasyfikacji budżetowej
Kryterium
Objaśnienia
Podmiotowe
Przedmiotowo-funkcjonalne
Rodzajowe
Oznacza podział na części zarówno dochodów, jak
i wydatków budżetowych. Każda z części odpowia-
da aktualnemu podziałowi resortowemu admini-
stracji rządowej, a każda z jednostek resortowych
jest dysponentem, który odpowiada za wykonanie
określonej części budżetu.
Oznacza podział dochodów według źródła ich
pochodzenia, natomiast podział wydatków – we-
dług przeznaczenia tych środków. Dochody i wy-
datki budżetowe dzieli się na działy i rozdziały.
Działy budżetu umożliwiają analizę oraz ocenę
zaangażowania środków budżetowych w wykona-
nie funkcji publicznych, społecznych i gospodar-
czych państwa, natomiast rozdziały budżetu sta-
nowią poszerzenie klasyfikacji działowej.
Oznacza uzupełnienie klasyfikacji przedmiotowo-
-funkcjonalnej o paragrafy i pozycje, przy czym treść
paragrafów określa rodzaj dochodu i wydatku.
Według klasyfikacji budżetowej można dokonywać analiz, porównań docho
dów i wydatków – oczywiście w zależności od potrzeb. Klasyfikacja bud żetowa speł
nia cztery funkcje, wskazane i objaśnione w tabeli 2.
7
ZASADY OGÓLNE, KRYTERIA
Tabela 2. Funkcje klasyfikacji budżetowej
Funkcja
Ekonomiczna
Objaśnienia
Oznacza przejrzyste powiązanie określonych elementów układu bud-
żetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego z zadaniami, któ-
re budżet państwa lub jednostka samorządu terytorialnego zamierza
wykonać.
Finansowa
Pozwala na planowanie i wykonywanie budżetu zgodnie z przyjętymi
założeniami oraz kontrolę poprzez budżet całej gospodarki finansowej
państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Informacyjna
Wiąże się z jawnością i przejrzystością finansów publicznych i jest ściśle
związana ze sprawozdawczością.
Prawna
Oznacza zapisanie konkretnej kwoty dochodów lub wydatków w okre-
ślonej podziałce klasyfikacji, co przesądza o zakresie kompetencji finan-
sowych organów wykonujących budżet.
Obowiązująca klasyfikacja budżetowa jest zawarta w rozporządzeniu Ministra Fi-
nansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków,
przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej:
rozporządzenie o klasyfikacji bud żetowej). Rozporządzenie to było wielokrotnie no
welizowane, a w 2014 r. ogłoszono tekst jednolity, do którego wprowadzono liczne
zmiany.
W poszczególnych załącznikach do tego rozporządzenia określono:
■■ załącznik nr 1 – klasyfikację działów,
■■ załącznik nr 2 – klasyfikację rozdziałów,
■■ załącznik nr 3 – klasyfikację paragrafów dochodów, przychodów i środków,
■■ załącznik nr 4 – klasyfikację paragrafów wydatków i środków,
■■ załącznik nr 5 – klasyfikację paragrafów przychodów,
■■ załącznik nr 6 – klasyfikację paragrafów rozchodów,
■■ załącznik nr 7 – szczegółową klasyfikację wydatków dla zadań z zakresu bezpieczeń
■■ załącznik nr 8 – szczegółową klasyfikację wydatków dla zadań z zakresu bezpieczeń
stwa zewnętrznego,
stwa wewnętrznego.
8
2. Części budżetowe
– najwyższy stopień klasyfikacji
budżetowej
Podział według części pozwala na określenie poszczególnych dysponentów środków
budżetowych oraz umożliwia ich wydatkowanie. Części występują jedynie w struktu-
rach organizacyjnych budżetu państwa.
Klasyfikację części budżetowych zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z 4 grud
nia 2009 r. w sprawie klasyfikacji części budżetowych oraz określenia ich dysponentów,
którego tekst jednolity ogłoszono w 2016 r.
W 2017 r. wprowadzono zmianę (rozporządzeniem zmieniającym z 9 stycznia
2017 r.). Zmiana dotyczy uchylenia części „36. Skarb Państwa” oraz zmiany nazwy
części budżetowej „74. Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa” na „74. Prokurato
ria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej”. Uchylenie części „36. Skarb Państwa” zwią
zane jest z przepisami ustawy z 16 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę
o zasadach zarządzania mieniem państwowym. Natomiast zmiana nazwy części bud
żetowej „74. Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa” wiąże się z uchwaleniem usta
wy z 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie
z przepisami tej ustawy Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej staje się
następcą prawnym Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Wprowadzone zmiany
mają zastosowanie od 1 stycznia 2017 r.
Klasyfikacja części budżetowych (z uwzględnieniem wprowadzonych zmian, w tym
z 2017 r.) przedstawia się następująco:
01. Kancelaria Prezydenta RP
02. Kancelaria Sejmu
03. Kancelaria Senatu
04. Sąd Najwyższy
05. Naczelny Sąd Administracyjny
06. Trybunał Konstytucyjny
07. Najwyższa Izba Kontroli
08. Rzecznik Praw Obywatelskich
09. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
10. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
11. Krajowe Biuro Wyborcze
12. Państwowa Inspekcja Pracy
13. Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Pol
skiemu
14. Rzecznik Praw Dziecka
15/00 Sądy powszechne
Celem oznakowania poszczególnych części budżetów sądów, jako trzecią
i czwartą cyfrę (w miejsce 00) przyjmuje się symbol:
9
CZĘŚCI BUDŻETOWE
01.
02.
03.
04.
05.
06.
07.
08.
09.
10.
11.
12.
Ministerstwo Sprawiedliwości
Sąd Apelacyjny w Warszawie
Sąd Apelacyjny w Katowicach
Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Sąd Apelacyjny w Poznaniu
Sąd Apelacyjny w Krakowie
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu
Sąd Apelacyjny w Łodzi
Sąd Apelacyjny w Rzeszowie
Sąd Apelacyjny w Białymstoku
Sąd Apelacyjny w Lublinie
Sąd Apelacyjny w Szczecinie
a nazwę części stanowi nazwa jednostki właściwej dla sprawującego funkcję
dysponenta części budżetu państwa odpowiadającej sądom powszechnym oraz
dysponenta części budżetu państwa odpowiadającej obszarowi apelacji
16. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
17. Administracja publiczna
18. Budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo
19. Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe
20. Gospodarka
21. Gospodarka morska
22. Gospodarka wodna
23. Członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej
24. Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego
25. Kultura fizyczna
26. Łączność
27. Informatyzacja
28. Nauka
29. Obrona narodowa
30. Oświata i wychowanie
31. Praca
32. Rolnictwo
33. Rozwój wsi
34. Rozwój regionalny
35. Rynki rolne
36. Skarb Państwa – uchylono
37. Sprawiedliwość
38. Szkolnictwo wyższe
39. Transport
10
CZĘŚCI BUDŻETOWE
40. Turystyka
41. Środowisko
42. Sprawy wewnętrzne
43. Wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne
44. Zabezpieczenie społeczne
45. Sprawy zagraniczne
46. Zdrowie
47. Energia
48. Gospodarka złożami kopalin
49. Urząd Zamówień Publicznych
50. Urząd Regulacji Energetyki
52. Krajowa Rada Sądownictwa
53. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
54. Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
56. Centralne Biuro Antykorupcyjne
57. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
58. Główny Urząd Statystyczny
59. Agencja Wywiadu
60. Wyższy Urząd Górniczy
61. Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
62. Rybołówstwo
63. Rodzina
64. Główny Urząd Miar
65. Polski Komitet Normalizacyjny
66. Rzecznik Praw Pacjenta
67. Polska Akademia Nauk
68. Państwowa Agencja Atomistyki
69. Żegluga śródlądowa
70. Komisja Nadzoru Finansowego
71. Urząd Transportu Kolejowego
72. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
73. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
74. Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej
75. Rządowe Centrum Legislacji
76. Urząd Komunikacji Elektronicznej
77. Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa
78. Obsługa zadłużenia zagranicznego – uchylono
79. Obsługa długu Skarbu Państwa
80. Regionalne izby obrachunkowe
81. Rezerwa ogólna
11
CZĘŚCI BUDŻETOWE
82. Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego
83. Rezerwy celowe
84. Środki własne Unii Europejskiej
85/00 Województwa
Celem oznakowania poszczególnych części budżetów wojewodów, jako trzecią
i czwartą cyfrę (w miejsce 00) przyjmuje się symbol:
02.
04.
06.
08.
10.
12.
14.
16.
18.
20.
22.
24.
26.
28.
30.
Województwo dolnośląskie
Województwo kujawsko-pomorskie
Województwo lubelskie
Województwo lubuskie
Województwo łódzkie
Województwo małopolskie
Województwo mazowieckie
Województwo opolskie
Województwo podkarpackie
Województwo podlaskie
Województwo pomorskie
Województwo śląskie
Województwo świętokrzyskie
Województwo warmińsko-mazurskie
Województwo wielkopolskie
32.
Województwo zachodniopomorskie
a nazwę części stanowi nazwa województwa
86/00 Samorządowe Kolegia Odwoławcze
Celem oznakowania poszczególnych części budżetów samorządowych kole
giów odwoławczych, jako trzecią i czwartą cyfrę (w miejsce 00) przyjmuje się
symbol:
01.
03.
05.
07.
09.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Białej Podlaskiej
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Białymstoku
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bielsku-Białej
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bydgoszczy
12
CZĘŚCI BUDŻETOWE
11.
13.
15.
17.
19.
21.
23.
25.
27.
29.
31.
33.
35.
37.
39.
41.
43.
45.
47.
49.
51.
53.
55.
57.
59.
61.
63.
65.
67.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Chełmie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ciechanowie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Częstochowie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Elblągu
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gdańsku
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gorzowie Wielkopolskim
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Jeleniej Górze
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kaliszu
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kielcach
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Koninie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Koszalinie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krośnie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Legnicy
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Lesznie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Lublinie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łomży
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Nowym Sączu
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Olsztynie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ostrołęce
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Pile
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Piotrkowie Trybunalskim
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Płocku
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Przemyślu
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Radomiu
13
CZĘŚCI BUDŻETOWE
69.
71.
73.
75.
77.
79.
81.
83.
85.
87.
89.
91.
93.
95.
97.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Rzeszowie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Siedlcach
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Sieradzu
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Skierniewicach
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Słupsku
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Suwałkach
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Szczecinie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Tarnobrzegu
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Tarnowie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Toruniu
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Wałbrzychu
Samorządowe Kolegium Odwoławcze we Włocławku
Samorządowe Kolegium Odwoławcze we Wrocławiu
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Zamościu
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Zielonej Górze
a nazwę części stanowi nazwa samorządowego kolegium odwoławczego
87. Dochody budżetu środków europejskich
88. Powszechne jednostki organizacyjne prokuratury
97.
Przychody i rozchody związane z prefinansowaniem zadań realizowanych z udzia
łem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
98. Przychody i rozchody związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu
państwa.
Budżet państwa składa się z części odpowiadających organom władzy publicz-
nej, kontroli państwowej, sądów i trybunałów oraz innym organom wymienionym
w art. 139 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp).
Organami tymi są:
■■ Kancelaria Sejmu,
■■ Kancelaria Senatu,
■■ Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
■■ Trybunał Konstytucyjny,
■■ Najwyższa Izba Kontroli,
■■ Sąd Najwyższy,
■■ Naczelny Sąd Administracyjny wraz z wojewódzkimi sądami administracyjnymi,
■■ Krajowa Rada Sądownictwa,
14
CZĘŚCI BUDŻETOWE
■■ sądownictwo powszechne,
■■ Rzecznik Praw Obywatelskich,
■■ Rzecznik Praw Dziecka,
■■ Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji,
■■ Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych,
■■ Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu,
■■ Krajowe Biuro Wyborcze,
■■ Państwowa Inspekcja Pracy,
■■ organy administracji rządowej,
przy czym dla poszczególnych działów administracji rządowej oraz dla urzędów
nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów ustalone są odpowiednio odręb
ne części budżetu.
W odrębnych częściach budżetu państwa ujmuje się:
1) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego,
2) rezerwę ogólną,
3) rezerwy celowe,
4) obsługę długu Skarbu Państwa,
5) środki własne Unii Europejskiej,
6) przychody i rozchody związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych
bud żetu państwa,
7) dochody, o których mowa w art. 111 pkt 16 uofp.
W uzasadnionych przypadkach, na wniosek właściwego ministra, w budże
cie państwa mogą być tworzone odrębne części dla:
1) urzędów centralnych nadzorowanych przez ministra,
2) państwowych jednostek organizacyjnych, które nie są organami władzy lub
administracji rządowej,
3) zadań ogólnych, jeżeli wyodrębnienie części jest uzasadnione koniecznością
zapewnienia bieżącej kontroli dochodów lub wydatków.
Częściami budżetu państwa dysponują dysponenci części budżetowych, je
żeli odrębne ustawy nie stanowią inaczej.
15
CZĘŚCI BUDŻETOWE
16
3. Klasyfikacja działów
Działy budżetu stanowią trzycyfrowe symbole. Podział środków publicznych na działy
pozwala na ocenę, m.in. w jakiej wysokości zostały zaangażowane środki budżetowe
na realizację poszczególnych zadań zarówno w budżecie państwa, jak i w budżetach
jednostek samorządu terytorialnego. Klasyfikacja według działów umożliwia jednost
kom ustalenie wydatkowanych środków w danym dziale, mimo że będą one ponoszo
ne w różnych częściach budżetu.
Działy stosowane w budżecie jednostki samorządu terytorialnego są najwyższym
stopniem klasyfikacji budżetowej.
Symbole cyfrowe oraz nazwy działów są powiązane z odpowiednimi symbola
mi Polskiej Klasyfikacji Działalności, ustalonej w rozporządzeniu Rady Ministrów
z 24 grudnia 2007 r.
Od 1 stycznia 2017 r. obowiązuje nowy dział 855 – „Rodzina”. Dział ten powi
nien być stosowany w samorządowych jednostkach budżetowych (ośrodkach pomocy
społecznej, powiatowych centrach pomocy rodzinie, żłobkach itd.), które realizują za
dania wynikające z:
■■ ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
■■ ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci,
■■ ustawy z 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny,
■■ ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych,
■■ ustawy z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
■■ ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów,
■■ ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.
Ponadto dział 855 będzie stosował Zakład Ubezpieczeń Społecznych dla części 73
w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa za
osoby przebywające na urlopach wychowawczych, za osoby pobierające zasiłek ma
cierzyński, za osoby zatrudnione jako nianie oraz za osoby sprawujące osobistą opiekę
nad dzieckiem.
Klasyfikację działów stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia o klasyfikacji bud
żetowej.
Tabela 3. Symbole cyfrowe i nazwy działów z odpowiednikami symboli PKD
Symbol
cyfrowy
działu
010
Nazwa działu
Symbole klas według PKD
Rolnictwo
i łowiectwo
01.11–01.28, ex 01.29, 01.30–01.70, ex 02.10,
ex 02.30, ex 02.40, ex 03.22, ex 08.11, ex 09.90,
ex 10.39, ex 10.41, ex 11.02, ex 16.29, ex 20.13,
20.15, ex 36.00, ex 38.21, 41.20, ex 42.11–42.99,
43.11–43.22, ex 43.29, 43.31, ex 43.32,
43.33–43.39, ex 43.91–43.99, ex 68, ex 69.20,
ex 70.21–72.20, ex 74.90, 75.00, ex 80.20, ex 81,
ex 84.13, ex 94.99
17
DZIAŁY
020
Leśnictwo
050
100
150
400
Rybołówstwo
i rybactwo
Górnictwo
i kopalnictwo
Przetwórstwo
przemysłowe
Wytwarzanie
i zaopatrywanie
w energię
elektryczną, gaz
i wodę
500
Handel
550
Hotele i restauracje
600
Transport i łączność
630
Turystyka
18
ex 01.29, ex 02.10, 02.20, ex 02.30, 02.40,
ex 16.10, 41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22,
ex 43.29, 43.31, ex 43.32, 43.33–43.39,
ex 43.91–43.99, ex 80.20
03.11–03.21, ex 03.22, 41.20, ex 42.11–42.99,
43.11–43.22, ex 43.29, 43.31, ex 43.32,
43.33–43.39, ex 43.91–43.99, ex 70.22, ex 80.20
05.10–09.90, ex 10.84, ex 19.20, ex 38.21, 41.20,
ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99,
ex 52.21–52.22, ex 80.20, ex 84.13
10.11–10.32, ex 10.39–10.41, 10.42–10.83, ex 10.84,
10.85–11.01, ex 11.02, 11.03–13.20, ex 13.30,
13.91–15.20, ex 16.10, 16.21–16.24, ex 16.29,
17.11–19.10, ex 19.20, 20.11–20.12, ex 20.13, 20.14,
20.16–33.20, ex 38.12–38.22, 38.31–38.32, 41.20,
ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99,
ex 58.11–58.19, ex 59.20, ex 62.09, ex 80.20,
ex 84.13, ex 95.12, ex 95.22, 95.24, ex 95.29
ex 35.11–35.14, 35.21–35.30, ex 36.00,
ex 38.12–41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22,
ex 43.29, 43.31, ex 43.32, 43.33–43.39,
ex 43.91–43.99, ex 80.20, ex 84.13
ex 10.39, ex 11.01–11.02, ex 13.30, 41.20,
ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99,
45.11–47.99, ex 52.21, ex 80.20, ex 95.12, 95.21,
ex 95.22–95.23, 95.25, ex 95.29, ex 96.09
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99, 55.10–56.21,
ex 56.29, 56.30, ex 80.20, ex 84.13
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99, 49.10–52.10,
ex 52.21–52.22, 52.23–53.20, ex 60.20, 61.10–61.90,
ex 74.90, ex 80.20, ex 82.19, ex 84.11, ex 84.13,
ex 85.32
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99, ex 80.20,
79.11–79.12, ex 79.90, ex 84.13
DZIAŁY
700
710
Gospodarka
mieszkaniowa
Działalność
usługowa
720
Informatyka
730
Nauka
750
751
Administracja
publiczna
Urzędy naczelnych
organów władzy
państwowej, kontroli
i ochrony prawa oraz
sądownictwa
41.10, 41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22,
ex 43.29, 43.31, ex 43.32, 43.33–43.39,
ex 43.91–43.99, 68.10–68.31, ex 68.32, ex 80.20,
ex 81.10
ex 02.40, 41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22,
ex 43.29, 43.31, ex 43.32, 43.33–43.39,
ex 43.91–43.99, ex 59.20, 63.99, ex 64.20,
69.10–70.21, ex 70.22, 71.11–71.20, 73.11–74.10,
ex 74.20, 74.30, ex 74.90, 77.11–77.40, ex 78.10,
78.20–78.30, 80.10, ex 80.20, 80.30, 81.21–81.22,
ex 81.29, 82.11, ex 82.19, 82.20–82.99, ex 84.13,
ex 85.51, ex 85.60, 93.13, 96.01–96.04, ex 96.09
ex 33.12, 41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22,
ex 43.29, 43.31, ex 43.32, 43.33–43.39,
ex 43.91–43.99, ex 58.11–58.19, 58.21–58.29,
ex 59.20, ex 60.10–60.20, 62.01–62.03, ex 62.09,
63.11–63.12, ex 80.20, 95.11
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99,
ex 72.11–72.20, ex 80.20
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99, ex 68.32,
ex 72.11–72.20, ex 80.20, ex 81.10, ex 84.11–84.13,
84.21, ex 88.99, ex 91.01
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99, ex 68.32,
ex 80.20, ex 81.10, ex 84.11–84.13, ex 91.01
752
Obrona narodowa
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99, ex 72.19,
ex 80.20, 84.22, ex 94.91
753
754
755
Obowiązkowe
ubezpieczenia
społeczne
Bezpieczeństwo
publiczne i ochrona
przeciwpożarowa
Wymiar
sprawiedliwości
84.30
ex 41.20–43.99, ex 80.20, 84.24–84.25
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99, ex 80.20,
84.23
19
DZIAŁY
756
Dochody od osób
prawnych, od osób
fizycznych i od
innych jednostek
nieposiadających
osobowości prawnej
oraz wydatki
związane z ich
poborem
757
Obsługa długu
publicznego
758
Różne rozliczenia
801
Oświata
i wychowanie
803
Szkolnictwo wyższe
851
Ochrona zdrowia
852
Pomoc społeczna
853
854
Pozostałe
zadania w zakresie
polityki społecznej
Edukacyjna opieka
wychowawcza
855
Rodzina
900
Gospodarka
komunalna i ochrona
środowiska
20
ex 84.11
ex 84.11
64.11–64.19, ex 64.20, 64.30–66.30, ex 84.11, 94.92,
99.00
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99, ex 56.29,
ex 80.20, 85.10–85.31, ex 85.32, 85.41, ex 85.42,
ex 85.51–85.52, 85.53–85.59, ex 85.60
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29,
43.31, ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99,
ex 80.20, ex 85.42, ex 85.60
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29,
43.31, ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99,
ex 80.20, ex 85.60, 86.10–86.90, 87.10, ex 87.20,
ex 87.30, ex 88.99
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29,
43.31, ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99,
ex 80.20, ex 85.60, ex 87.20–88.99
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29,
43.31, ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99,
ex 80.20, ex 85.60, ex 87.20–88.99
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29,
43.31, ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99,
ex 80.20, ex 85.60, ex 87.20–88.99
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99, ex 80.20,
ex 85.60, ex 87.20–87.90, ex 88.91–88.99
01.61–01.62, ex 01.63–01.64, ex 10.39,
ex 35.11–35.14, 37.00–38.11, ex 38.12–38.22, 39.00,
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31,
ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99, ex 80.20,
ex 81.29, 81.30, ex 96.09
DZIAŁY
921
925
Kultura i ochrona
dziedzictwa
narodowego
Ogrody botaniczne
i zoologiczne oraz
naturalne
obszary i obiekty
chronionej przyrody
926
Kultura fizyczna
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29,
43.31, ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99,
59.11–59.14, ex 59.20, ex 60.10–60.20, 63.91,
ex 74.20, ex 79.90, ex 80.20, ex 85.52,
90.01–90.04, ex 91.01, 91.02–91.03, 93.21,
ex 93.29
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29,
43.31, ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99,
ex 80.20, 91.04
41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29,
43.31, ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99,
ex 78.10, ex 79.90, ex 80.20, ex 85.51,
92.00–93.12, 93.19, ex 93.29
Uwaga! Zamieszczony przy symbolach klas według PKD wyróżnik „ex” oznacza, że
objęty danym grupowaniem dział nie wyczerpuje pełnego zakresu wyróżnionego gru
powania.
21
DZIAŁY
22
4. Klasyfikacja rozdziałów
Rozdziały klasyfikacji budżetowej są poszerzeniem klasyfikacji działowej, a ich sym
bole cyfrowe składają się z pięciu cyfr, gdzie pierwsze trzy cyfry stanowią powtórzenie
symbolu cyfrowego działu. Rozdziały klasyfikacji budżetowej odpowiadają m.in. okre
ślonym zadaniom bud żetowym.
W większości działów został utworzony rozdział „Pozostała działalność” z koń-
cówką „95” dodaną do symbolu działu. Należy tu klasyfikować jedynie takie dochody
czy też wydatki dotyczące danego zadania, których nie da się zaklasyfikować do innych
rozdziałów w danym dziale. Następnym rozdziałem, który funkcjonuje w większości
działów, jest rozdział „Usuwanie skutków klęsk żywiołowych” z końcówką „78” do
daną do symbolu działu. Ponadto prawie w każdym dziale występuje rozdział „Pomoc
zagraniczna” z końcówką „79” dodaną do symbolu działu, a także rozdział „Działal-
ność badawczo-rozwojowa” z końcówką „80” dodaną do symbolu działu. W rozdzia
le „Pomoc zagraniczna” należy klasyfikować wydatki stanowiące pomoc zagraniczną,
w szczególności dla państw rozwijających się, oraz pomoc humanitarną.
Z dniem 31 grudnia 2014 r. przestały ostatecznie obowiązywać występujące
w działach: 010, 020, 050, 100, 150, 400, 500, 550, 600, 630, 700, 710, 720, 730,
750, 751, 752, 753, 754, 755, 801, 803, 851, 852, 853, 854, 900, 921, 925 i 926
rozdziały:
■■ „Dochody państwowej jednostki budżetowej uzyskane z tytułu przejętych zadań, któ
re w 2010 r. były finansowane z rachunku dochodów własnych”, z końcówką „93”
dodaną do symbolu działu,
■■ „Dochody państwowej jednostki budżetowej uzyskane z tytułu przejętych zadań, któ
re w 2010 r. były realizowane przez gospodarstwa pomocnicze”, z końcówką „94”
dodaną do symbolu działu.
Od 1 stycznia 2018 r. obowiązuje wiele zmian w klasyfikacji rozdziałów.
I. Nowe brzmienie rozdziałów
■■ 75008 „Działalność izb administracji skarbowej wraz z podległymi urzędami skar
bowymi i urzędami celnoskarbowymi”
■■ 75208 „Duszpasterstwa Wojskowe”
■■ 80150 „Realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki
i metod pracy dla dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych”
II. Uchylono rozdziały
■■ 50006 „Zadania Wspólnej Polityki Rolnej”
■■ 75010 „Urzędy kontroli skarbowej”
■■ 75013 „Izby celne i urzędy celne”
■■ 75209 „Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego”
■■ 75210 „Ewangelickie Duszpasterstwo Wojskowe”
23
ROZDZIAŁY
■■ 75223 „Wojskowa Agencja Mieszkaniowa”
■■ 80114 „Zespoły obsługi ekonomicznoadministracyjnej szkół”
■■ 80123 „Licea profilowane”
■■ 80124 „Licea profilowane specjalne”
■■ 85233 „Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli”
III. Dodano rozdziały
■■ 75206 „Wojska Obrony Terytorialnej”
■■ 80115 „Technika”
■■ 80116 „Szkoły policealne”
■■ 80117 „Branżowe szkoły I i II stopnia”
■■ 80152 „Realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nau
ki i metod pracy dla dzieci i młodzieży w gimnazjach i klasach dotychczasowego
gimnazjum prowadzonych w innych typach szkół, liceach ogólnokształcących,
technikach, branżowych szkołach I stopnia i klasach dotychczasowej zasadniczej
szkoły zawodowej prowadzonych w branżowych szkołach I stopnia oraz szkołach
artystycznych”
Rozdziały
Klasyfikację rozdziałów stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia o klasyfikacji bud
żetowej.
DZIAŁ 010 – ROLNICTWO I ŁOWIECTWO
01001 Centrum Doradztwa Rolniczego
01002 Wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego
01004 Biura geodezji i terenów rolnych
01005 Prace geodezyjnourządzeniowe na potrzeby rolnictwa
01006 Zarządy melioracji i urządzeń wodnych
Komentarz: Rozdział ten występuje w budżetach samorządów województw. Kla-
syfikuje się tu wydatki związane z funkcjonowaniem ww. zarządów (np. paragrafy:
401, 404, 411, 412, 421, 426, 430, 436).
01007 Zakłady konserwacji urządzeń wodnych i melioracji
01008 Melioracje wodne
01009 Spółki wodne
Komentarz: W rozdziale tym ujmuje się dotacje udzielone spółkom wodnym
(np. paragrafy: 283, 623).
24
ROZDZIAŁY
01010
Infrastruktura wodociągowa i sanitacyjna wsi
Komentarz: Rozdział ten występuje w gminach wiejskich. Można tu ujmować:
■■ środki otrzymane na budowę sieci kanalizacyjnej, wodociągowej oraz oczyszczal-
ni ścieków na terenie wsi pochodzące z: darowizn (paragraf 096), z dotacji (pa-
ragrafy: 630, 633), ze źródeł zagranicznych (paragraf 625 i 629) i z innych źródeł
dochodów (np. paragraf 628),
■■ wydatki ponoszone na budowę sieci kanalizacyjnej, wodociągowej oraz oczysz-
czalni ścieków na terenie wsi (paragraf 605) oraz wydatki związane z utrzyma-
niem bieżącym sieci kanalizacyjnej i wodociągowej (np. paragrafy: 421, 426, 430,
427).
Pismo MF: Zakłady wielobranżowe w planach finansowych powinny stosować klasy
fikację dla wszystkich rodzajów działalności, jakie prowadzą, i tak np.:
1) remonty i konserwacje sieci wodnokanalizacyjnej:
– w gminach miejskich – dział 900 „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska”,
rozdział 90001 „Gospodarka ściekowa i ochrona wód”,
– w gminach wiejskich – dział 010 „Rolnictwo i łowiectwo”, rozdział 01010 „Infra
struktura wodociągowa i sanitacyjna wsi”;
2) obsługa oczyszczalni ścieków:
– w gminach miejskich – dział 900 „Gospodarka komunalna i ochrona środowi
ska”, rozdział 90001 „Gospodarka ściekowa i ochrona wód”,
– w gminach wiejskich – dział 010 „Rolnictwo i łowiectwo”, rozdział 01010 „Infra
struktura wodociągowa i sanitacyjna wsi”;
administrowanie i gospodarowanie zasobami budynków mieszkalnych – dział 700
„Gospodarka mieszkaniowa”, rozdział 70001 „Zakłady gospodarki mieszka
niowej”;
oczyszczanie ulic i placów – dział 900 „Gospodarka komunalna i ochrona środo
wiska”, rozdział 90003 „Oczyszczanie miast i wsi”;
5) (...)
Dotacje zaś powinny być ujmowane w odpowiednim dziale i rozdziale dla danej dzia
łalności. (…)
3)
4)
znak: ST1-4834-254/BTM/2009/1612
01011 Krajowa Stacja ChemicznoRolnicza
01013 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych
01015 Postęp biologiczny w produkcji roślinnej
01017 Ochrona roślin
01018 Rolnictwo ekologiczne
01019 Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt
01020 Postęp biologiczny w produkcji zwierzęcej
01021 Główny Inspektorat Weterynarii
01022
Zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozosta
łości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pocho
dzenia zwierzęcego
Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów RolnoSpożywczych
01023
25
ROZDZIAŁY
01024 Działalność Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa
Komentarz: Rozdział ten obowiązuje od 1 września 2017 r.
Z dniem 1 września 2017 r. został powołany Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa,
który działa na podstawie ustawy z 10 lutego 2017 r. o Krajowym Ośrodku Wspar-
cia Rolnictwa. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa jest państwową osobą prawną
będącą agencją wykonawczą w rozumieniu ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych. W rozdziale tym wystąpią wydatki dotyczące funkcjonowania tej agencji.
01026 Dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
01027 Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
01028 uchylony
Komentarz: Rozdział ten został uchylony z dniem 1 stycznia 2011 r.
01029 Dopłaty do oprocentowania kredytów na cele rolnicze
01030
Izby rolnicze
Komentarz: W rozdziale tym gminy klasyfikują wydatki (paragraf 285) ponoszone
na podstawie art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy z 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych,
który stanowi, że dochody izb pochodzą z odpisu w wysokości 2 od uzyskanych
wpływów z tytułu podatku rolnego pobieranego na obszarze działania izby.
Wpływy z podatku rolnego stanowiące dochody izby (2 ) gminy odprowadzają na
rachunki bankowe właściwych izb w terminie 21 dni od dnia, w którym upływa ter-
min płatności danej raty podatku rolnego. Dochody izb z odpisu przysługującego od
wpływów gminy z tytułu zaległości podatkowych w podatku rolnym oraz odsetek
za zwłokę od tych zaległości gminy odprowadzają na rachunki bankowe właściwych
izb w najbliższym ww. terminie, przypadającym po dniu wpływu tych dochodów na
rachunek bankowy gminy.
Jeśli dochody, o których mowa powyżej, pobrane na rzecz izby rolniczej nie zostaną
przekazane izbie rolniczej w terminie, przysługują jej odsetki ustawowe za opóźnienie.
01031 Grupy producentów rolnych
01032 Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa
Komentarz: Od 1 stycznia 2017 r. obowiązuje nowa nazwa tego rozdziału. Zmiana
ta po raz pierwszy miała zastosowanie do opracowania projektu ustawy budżetowej
oraz projektów uchwał budżetowych na rok 2017.
01033 Wojewódzkie inspektoraty weterynarii
01034 Powiatowe inspektoraty weterynarii
01035 Graniczne inspektoraty weterynarii
01036
Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obsza
rów wiejskich
W rozdziale tym ujmuje się wydatki na finansowanie i współfinansowanie pro
jektów realizowanych w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restruk
turyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich
26
2004–2006”, z wyjątkiem wydatków na zadania, dla których przewidziano odrębne
rozdziały klasyfikacji budżetowej.
ROZDZIAŁY
Pismo MF: Zadania związane z udzielaniem pomocy rolnikom w przygotowaniu
niezbędnych dokumentów do uzyskania wsparcia finansowego nie należą do zadań
własnych gmin. Gminy, przystępując do realizacji programów unijnych, otrzymują na
ich realizację dotacje, które należy klasyfikować:
– SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obsza
rów wiejskich 2004–2006”, dla którego został utworzony rozdział 01036,
– Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, dla którego odpowiedni będzie rozdział
01038 „Rozwój obszarów wiejskich”, w którym ujmuje się wydatki związane z fi
nansowaniem zadań z Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej – Sekcja Gwarancji.
Środki na zadania związane z udzielaniem pomocy rolnikom jednostki samorządu
terytorialnego powinny przyjąć w takich samych przedziałkach klasyfikacji budżeto
wej, w jakich środki te zostały przekazane od wojewody. Natomiast wydatki powinny
być ujmowane w dziale i rozdziale takim samym, w jakim zostały środki przekazane
do jednostki samorządu terytorialnego, zaś w paragrafach odpowiednio do rodzaju
ponoszonych wydatków.
znak: ST1-4800-201/2006/210
01037 Płatności uzupełniające do gruntów rolnych
01038 Rozwój obszarów wiejskich
W rozdziale tym ujmuje się wydatki i dochody związane z finansowaniem Rozwoju
Obszarów Wiejskich 2004–2006 w ramach Wspólnej Polityki Rolnej i Rybackiej,
z udziałem funduszy unijnych finansujących Wspólną Politykę Rolną i Rybacką,
z wyjątkiem wydatków na zadania, dla których przewidziano odrębne rozdziały
klasyfikacji budżetowej.
Pismo MF: Zadania związane z udzielaniem pomocy rolnikom w przygotowaniu
niezbędnych dokumentów do uzyskania wsparcia finansowego nie należą do zadań
własnych gmin. Gminy, przystępując do realizacji programów unijnych, otrzymują na
ich realizację dotacje, które należy klasyfikować:
– SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obsza
rów wiejskich 2004–2006”, dla którego został utworzony rozdział 01036,
– Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, dla którego odpowiedni będzie rozdział
01038 „Rozwój obszarów wiejskich”, w którym ujmuje się wydatki związane z fi
nansowaniem zadań z Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej – Sekcja Gwarancji.
Środki na zadania związane z udzielaniem pomocy rolnikom jednostki samorządu
terytorialnego powinny przyjąć w takich samych przedziałkach klasyfikacji budżeto
wej, w jakich środki te zostały przekazane od wojewody. Natomiast wydatki powinny
być ujmowane w dziale i rozdziale takim samym, w jakim zostały środki przekazane
do jednostki samorządu terytorialnego, zaś w paragrafach odpowiednio do rodzaju
ponoszonych wydatków.
01039 Pozostałe zadania Wspólnej Polityki Rolnej
01040 Opłaty cukrowe
01041 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich
znak: ST1-4800-201/2006/210
27
ROZDZIAŁY
W rozdziale tym ujmuje się wydatki i dochody związane z finansowaniem dzia
łań realizowanych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007–2013
i Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014–2020, z wyjątkiem wydatków na
zadania, dla których przewidziano odrębne rozdziały klasyfikacji budżetowej.
Komentarz: Od 1 stycznia 2016 r. obowiązuje nowa nazwa tego rozdziału. Jest to
zmiana porządkująca wprowadzona z uwagi na potrzebę uwzględnienia nowej per-
spektywy finansowej – od 1 stycznia 2015 r. w rozdziale tym ujmuje się również środ-
ki związane z wdrażaniem programów perspektywy finansowej 2014–2020. Zmiana
ta po raz pierwszy miała zastosowanie do opracowania projektu ustawy budżetowej
oraz projektów uchwał budżetowych na rok 2016.
Rozdział ten może wystąpić w budżetach jednostek samorządu terytorial nego za-
równo po stronie dochodów, jak i wydatków. Jednostki te, przystępując do realizacji
programów unijnych, otrzymują dotację na ich realizację (paragrafy: 221, 651).
Natomiast jednostki samorządu terytorialnego występujące w charakterze bene-
ficjenta w zakresie programów realizowanych w ramach Perspektywy Finansowej
2014–2020 otrzymują dotacje i płatności w paragrafach 225 i 625.
01042 Wyłączenie z produkcji gruntów rolnych
Komentarz: Rozdział ten obowiązuje od 1 stycznia 2011 r.
Występuje w budżetach samorządów województw po stronie dochodów (np. pa-
ragrafy: 069, 092). Dochodami budżetu województwa związanymi z wyłączaniem
z produkcji gruntów rolnych, zgodnie z art. 22b ust. 1 ustawy z 3 lutego 1995 r.
o ochronie gruntów rolnych i leśnych, są pobierane na podstawie ustawy:
1) należności,
2) opłaty roczne,
3) opłaty z tytułu niewykonania obowiązku zdjęcia i wykorzystania próchnicznej
4) opłaty oraz należności i opłaty roczne podwyższone, określone w art. 28 ust. 1–4
warstwy gleby,
ustawy,
5) odsetki z tytułu należności i opłat, o których mowa w pkt. 1–4.
Zarząd województwa gromadzi te dochody na wyodrębnionym rachunku bankowym.
Natomiast wydatki, ponoszone zgodnie z art. 22c ww. ustawy, wystąpią w rozdzia-
łach, w których realizowane będą poszczególne zadania.
01078 Usuwanie skutków klęsk żywiołowych
01079 Pomoc zagraniczna
Rozdział ten obejmuje wydatki na pomoc zagraniczną, w szczególności dla państw
rozwijających się, oraz pomoc humanitarną.
Komentarz: Rozdział ten obowiązuje od 1 stycznia 2012 r.
01080 Działalność badawczorozwojowa
Komentarz: Rozdział ten obowiązuje od 1 stycznia 2012 r.
01093 uchylony
Komentarz: Rozdział ten obowiązywał do 31 grudnia 2014 r.
28
ROZDZIAŁY
01094 uchylony
Komentarz: Rozdział ten obowiązywał do 31 grudnia 2014 r.
01095 Pozostała działalność
Komentarz: W rozdziale tym klasyfikuje się m.in. uzyskane dochody z tytułu:
■■ sprzedaży nieruchomości rolnych, tj. gruntów lub użytków rolnych (para-
graf 077),
■■ czynszów za obwody łowieckie (paragraf 075) pobieranych na podstawie art. 31
ustawy z 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie, zgodnie z którym wydzier-
żawiający obowiązany jest rozliczyć otrzymany czynsz dzierżawny między nad-
leśnictwami i gminami, gdzie nadleśnictwu przypada czynsz odpowiadający po-
wierzchni państwowych gruntów leśnych, a gminom – odpowiadający pozostałej
powierzchni obwodu łowieckiego. Za obwody łowieckie wyłączone z wydzierża-
wiania zarządcy tych obwodów uiszczają ekwiwalent równy wysokości średniego
czynszu za dzierżawę, stosowanego w obwodach łowieckich wydzierżawionych na
obszarze danej gminy lub gmin sąsiednich, a należność rozliczają według ww. za-
sad.
W rozdziale tym gminy klasyfikują dopłaty do podatku akcyzowego zawartego w ce-
nie oleju napędowego (po stronie dochodów – paragraf 201, natomiast po stronie
wydatków – np. paragrafy: 421, 443).
Pismo MF: Dochody pochodzące ze sprzedaży nieruchomości rolnych (gruntów lub
użytków rolnych) powinny być ujmowane w dziale 010 „Rolnictwo i łowiectwo”, roz
dział 01095 „Pozostała działalność”, paragraf 077 „Wpłaty z tytułu odpłatnego nabycia
prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości”, z odpowiednią
czwartą cyfrą.
znak: ST1-4834-1180/2006/2019
Pismo MF: W rozdziale tym ujmuje się dochody z tytułu czynszów za obwody łowie
ckie – paragraf 075, z odpowiednią czwartą cyfrą.
znak: ST1-4800-1197/2005/1925
Pismo MR: Jak gmina powinna klasyfikować wydatki w zakresie zwrotu producen
tom rolnym podatku akcyzowego? Czy pracownikom, którzy wykonują prace zwią
zane z postępowaniem w sprawie zwrotu podatku akcyzowego producentom rolnym
i jego wypłatą, przysługuje dodatkowe wynagrodzenie?
Producentom rolnym – osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom or
ganizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, będącym posiadaczami go
spodarstw rolnych w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, przysługuje zwrot
podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do
produkcji rolnej.
Część85/..., dział 010, rozdział – 01095, paragraf 443 „Różne opłaty i składki”, z od
powiednią czwartą cyfrą.
Zgodnie z art. 8 ust. 5 ww. ustawy z 10 marca 2006 r., przy ustalaniu dotacji celowej na
postępowanie w sprawie zwrotu podatku uwzględnia się koszty ustalania i wypłacania
29
ROZDZIAŁY
zwrotu podatku producentom rolnym, ponoszone przez gminę, w wysokości 2 łącz
nej kwoty dotacji wypłaconych w danej gminie.
Z powyższego wynika, że możliwe jest przeznaczenie tych środków m.in. na zakup
sprzętu, artykułów biurowych lub na wynagrodzenia pracowników, którym zlecono
wykonanie tego zadania.
Źródło: bip.minrol.gov.pl
DZIAŁ 020 – LEŚNICTWO
02001 Gospodarka leśna
Komentarz: W rozdziale tym klasyfikuje się m.in.:
■■ w gminach – dochody ze sprzedaży drewna, np. z lasów gminnych (para-
■■ w powiatach – dochody z tytułu dotacji celowych z budżetu państwa na zalesia-
graf 087),
nie (paragraf 211),
■■ wydatki poniesione na zalesianie, m.in. na zakup sadzonek (np. paragraf 421),
■■ wydatki związane z utrzymaniem lasów gminnych (np. paragrafy: 303, 421, 430).
Pismo MF: Dochody ze sprzedaży drewna z lasów gminnych i mienia gminnego po
winny być ujmowane w dziale 020 „Leśnictwo”, rozdziale 02001 „Gospodarka leśna”,
paragraf 087 „Wpływy ze sprzedaży składników majątkowych” z odpowiednią czwar
tą cyfrą.
znak: ST1-4834/117/BTM/2012/1414
02002 Nadzór nad gospodarką leśną
Komentarz: W rozdziale tym ujmuje się m.in. wydatki związane z prowadzeniem
nadzoru nad gospodarką leśną, w tym wynagrodzenie gajowego (np. paragrafy:
303, 401, 411, 412, 417).
02003 Biuro Nasiennictwa Leśnego
02078 Usuwanie skutków klęsk żywiołowych
02079 Pomoc zagraniczna
Rozdział ten obejmuje wydatki na pomoc zagraniczną, w szczególności dla państw
rozwijających się, oraz pomoc humanitarną.
Komentarz: Rozdział ten obowiązuje od 1 stycznia 2012 r.
02080 Działalność badawczorozwojowa
Komentarz: Rozdział ten obowiązuje od 1 stycznia 2012 r.
02093 uchylony
Komentarz: Rozdział ten obowiązywał do 31 grudnia 2014 r.
30
ROZDZIAŁY
02094 uchylony
Komentarz: Rozdział ten obowiązywał do 31 grudnia 2014 r.
02095 Pozostała działalność
DZIAŁ 050 – RYBOŁÓWSTWO I RYBACTWO
05001 Rybołówstwo
05002 Rybactwo
05003 Państwowa Straż Rybacka
05004
05006 Zarybianie polskich obszarów morskich – uchylony
Inspektoraty rybołówstwa morskiego
Komentarz: Rozdział ten obowiązywał do 31 grudnia 2017 r.
05008 Organizacje producentów rybnych
05009 Rybołówstwo i przetwórstwo ryb
Rozdział ten obejmuje wydatki na finansowanie i współfinansowanie projektów re
alizowanych w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Rybołówstwo i prze
twórstwo ryb 2004–2006”.
05010 Pozostałe zadania Wspólnej Polityki Rybackiej
05011
Program Operacyjny Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeż
nych obszarów rybackich 2007–2013 oraz Program Operacyjny Rybactwo
i Morze 2014–2020
Rozdział ten dotyczy zadań realizowanych w ramach Programu Operacyjnego
Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich
2007–2013 i Programu Operacyjnego Rybactwo i Morze 2014–2020, z wyjątkiem
wydatków na zadania, dla których przewidziano odrębne rozdziały klasyfikacji
budż etowej.
Komentarz: Od 1 stycznia 2016 r. obowiązuje nowa nazwa tego rozdziału. Jest to
zmiana porządkująca wprowadzona z uwagi na potrzebę uwzględnienia nowej per-
spektywy finansowej – od 1 stycznia 2015 r. w rozdziale tym ujmuje się również
środki związane z wdrażaniem programów perspektywy finansowej 2014–2020.
Zmiana ta po raz pierwszy miała zastosowanie do opracowania projektu ustawy
budżetowej oraz projektów uchwał budżetowych na rok 2016.
Rozdział ten może wystąpić w budżetach jednostek samorządu terytorialnego zarówno
po stronie dochodów, jak i wydatków.
Natomiast jednostki samorządu terytorialnego występujące w charakterze beneficjenta
w zakresie programów realizowanych w ramach Perspektywy Finansowej 2014–2020
otrzymują dotacje i płatności w paragrafach 225 i 625.
05078 Usuwanie skutków klęsk żywiołowych
31
ROZDZIAŁY
05079 Pomoc zagraniczna
Rozdział ten obejmuje wydatki na pomoc zagraniczną, w szczególności dla państw
rozwijających się, oraz pomoc humanitarną.
Komentarz: Rozdział ten obowiązuje od 1 stycznia 2012 r.
05080 Działalność badawczorozwojowa
Komentarz: Rozdział ten obowiązuje od 1 stycznia 2012 r.
05093 uchylony
Komentarz: Rozdział ten obowiązywał do 31 grudnia 2014 r.
05094 uchylony
Komentarz: Rozdział ten obowiązywał do 31 grudnia 2014 r.
05095 Pozostała działalność
DZIAŁ 100 – GÓRNICTWO I KOPALNICTWO
Komentarz: W dziale tym – w zależności od rodzaju kopalin – klasyfikuje się wydatki
związane z usuwaniem szkód górniczych.
10001 Górnictwo węgla kamiennego
10002 Górnictwo węgla brunatnego
10003 Kopalnictwo rud cynkowoołowiowych
10004
Kopalnictwo minerałów dla przemysłu chemicznego oraz do produkcji na
wozów
10005 Produkcja soli
10006 Pozostałe górnictwo i kopalnictwo
10078 Usuwanie skutków klęsk żywiołowych
10079 Pomoc zagraniczna
Rozdział ten obejmuje wydatki na pomoc zagraniczną, w szczególności dla państw
rozwijających się, oraz pomoc humanitarną.
Komentarz: Rozdział ten obowiązuje od 1 stycznia 2012 r.
10080 Działalność badawczorozwojowa
Komentarz: Rozdział ten obowiązuje od 1 stycznia 2012 r.
32
ROZDZIAŁY
10093 uchylony
Komentarz: Rozdział ten obowiązywał do 31 grudnia 2014 r.
10094 uchylony
Komentarz: Rozdział ten obowiązywał do 31 grudnia 2014 r.
10095 Pozostała działalność
DZIAŁ 150 – PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE
Zadania w zakresie bezpiecznego wykorzystania energii atomowej
15001 Drukarnie
15002 Wydawanie podręczników szkolnych i akademickich
15004
15005 Stacje ratownictwa chemicznego
15006 Hutnictwo
15008 Naprawa i konserwacja sprzętu medycznego
15011 Rozwój przedsiębiorczości
15012 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
15013 Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki i przedsiębiorczości
15014 Wsparcie finansowe inwestycji
15015 Rozliczenie kosztów przedsięwzięć realizowanych za granicą
15016
15017
Dopłaty do odsetek od kredytów na finansowanie kontraktów eksportowych
Rozliczenia z tytułu gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeń eks
portowych
Rozliczenia związane z systemem dopłat do oprocentowania kredytów ekspor
towych o stałych stopach procentowych
Wspieranie polskiego eksportu poprzez udzielanie przez Bank Gospodarstwa
Krajowego kredytów eksportowych
15018
15019
15078 Usuwanie skutków klęsk żywiołowych
15079 Pomoc zagraniczna
Rozdział ten obejmuje wydatki na pomoc zagraniczną, w szczególności dla państw
rozwijających się, oraz pomoc humanitarną.
Komentarz: Rozdział ten obowiązuje od 1 stycznia 2012 r.
15080 Działalność badawczorozwojowa
Komentarz: Rozdział ten obowiązuje od 1 stycznia 2012 r.
33
ROZDZIAŁY
15093 uchylony
Komentarz: Rozdział ten obowiązywał do 31 grudnia 2014 r.
15094 uchylony
Komentarz: Rozdział ten obowiązywał do 31 grudnia 2014 r.
15095 Pozostała działalność
DZIAŁ 400 – WYTWARZANIE I ZAOPATRYWANIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ,
GAZ I WODĘ
40001 Dostarczanie ciepła
Komentarz: W rozdziale tym mogą być klasyfikowane m.in.:
■■ wpłaty za centralne ogrzewanie (paragraf 083),
■■ wydatki związane z dostarczaniem ciepła do mieszkań komunalnych (np. para-
graf 426).
40002 Dostarczanie wody
Komentarz: W rozdziale tym w gminach ujmuje się:
■■ dochody dotyczące wpłat za wodę (paragraf 083),
■■ wydatki stanowiące dopłaty do ceny wody przekazywane spółkom (np. para-
■■ dotacje przedmiotowe do wody dla samorządowych zakładów budżetowych (pa-
graf 430),
ragraf 265),
■■ wydatki bezpośrednie związane z kosztem dostarczania wody (np. paragraf 430).
Pismo MF: W myśl art. 24 ust. 6 ustawy z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu
w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858
z późn.zm.) [Przypis redakcji: obecnie – j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 328 z późn.zm.], rada
gminy może podjąć uchwałę o dopłacie dla jednej, wybranych lub wszystkich tary
fowych grup odbiorców. Dopłata ta ma na celu ochronę np. gospodarstw domowych
przed skokowym wzrostem cen i stawek opłat za wodę i ścieki i nie stanowi formy
dotowania działalności przedsiębiorstwa wodociągowokanalizacyjnego ani dopłaty
w spółkach prawa handlowego. Dopłata ta nie będzie przekazywana do gospodarstw
domowych, ale łącznie i bezpośrednio na konto przedsiębiorstwa wodociągowoka
nalizacyjnego. Pozostałą część należności za wodę uregulują gospodarstwa domowe.
W związku z powyższym dopłatę do ceny wody i ścieków należy traktować jako zakup
usług i zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie
szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środ
ków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053 z późn.zm.)
można zaklasyfikować ją w paragrafie 430 „Zakup usług pozostałych”, z odpowiednią
czwartą cyfrą.
znak: BP 1/4071/59_559/KIM/2014
34
ROZDZIAŁY
Pismo MF: W związku z pismem (…) w
Pobierz darmowy fragment (pdf)